TED2013
Richard Turere: My invention that made peace with lions
Richard Turere: Een vredesverdrag... met leeuwen
Filmed:
Readability: 2.8
2,467,150 views
In de Masaï-gemeenschap waar de 13-jarige Richard Turere leeft, is vee van levensbelang. Maar aanvallen van leeuwen werden meer frequent. In deze korte, inspirerende talk vertelt de uitvinder over zijn oplossing op zonne-energie om de leeuwen veilig weg te jagen.
Richard Turere - Inventor
Young inventor Richard Turere invented "lion lights," an elegant way to protect his family's cattle from lion attacks. Full bio
Young inventor Richard Turere invented "lion lights," an elegant way to protect his family's cattle from lion attacks. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
This is where I live. I live in Kenya,
0
982
2774
Dit is waar ik woon,
ik woon in Kenia
ik woon in Kenia
00:15
at the south parts of the Nairobi National Park.
1
3756
3067
aan de zuidelijke kant
van het Nairobi National Park.
van het Nairobi National Park.
00:18
Those are my dad's cows at the back,
2
6823
1988
De koeien op de achtergrond
zijn van mijn vader
zijn van mijn vader
00:20
and behind the cows,
3
8811
1980
en achter de koeien,
00:22
that's the Nairobi National Park.
4
10791
2304
zie je het Nairobi National Park.
00:25
Nairobi National Park is not fenced in the south widely,
5
13095
3505
Het zuidelijke deel van het park
is niet helemaal omheind
is niet helemaal omheind
00:28
which means wild animals like zebras
6
16600
3462
wat ervoor zorgt dat wilde dieren,
zoals zebra's,
zoals zebra's,
00:32
migrate out of the park freely.
7
20062
3921
vrij uit het park kunnen migreren.
00:35
So predators like lions follow them,
8
23983
4013
Roofdieren zoals leeuwen volgen hen,
00:39
and this is what they do.
9
27996
2795
met dit als gevolg.
00:42
They kill our livestock.
10
30791
3001
Ze doden ons vee.
00:45
This is one of the cows which was killed at night,
11
33792
2447
Dit is een van onze runderen
dat 's nachts gedood werd.
dat 's nachts gedood werd.
00:48
and I just woke up in the morning and I found it dead,
12
36239
4040
Ik stond 's ochtends op
en vond het dood.
en vond het dood.
00:52
and I felt so bad,
13
40279
2426
Het voelde zo slecht,
00:54
because it was the only bull we had.
14
42705
4487
omdat het onze enige stier was.
00:59
My community, the Maasai, we believe that
15
47192
2787
Mijn volk, de Masaï, wij geloven dat
01:01
we came from heaven with all our animals and all the land
16
49979
6057
we uit de hemel zijn komen
met al onze dieren en al ons land
met al onze dieren en al ons land
01:08
for herding them, and that's why we value them so much.
17
56036
3775
om het te hoeden.
Daarom hechten we veel waarde aan die dingen.
Daarom hechten we veel waarde aan die dingen.
01:11
So I grew up hating lions so much.
18
59811
3759
Ik groeide op met veel haat voor de leeuwen
01:15
The morans are the warriors
19
63570
3053
De Il-Murran zijn de krijgers
01:18
who protect our community and the livestock,
20
66623
3317
die ons volk en ons vee beschermen
01:21
and they're also upset about this problem.
21
69940
3079
en ook zij hebben last van dit probleem.
01:25
So they kill the lions.
22
73019
3005
Dus doden ze de leeuwen.
01:28
It's one of the six lions which were killed in Nairobi.
23
76024
3914
Dit is één van de zes leeuwen
die gedood zijn in Nairobi.
die gedood zijn in Nairobi.
01:31
And I think this is why the Nairobi National Park lions are few.
24
79938
4539
Daarom zijn er waarschijnlijk
zo weinig leeuwen in het Nairobi National Park.
zo weinig leeuwen in het Nairobi National Park.
01:36
So a boy, from six to nine years old, in my community
25
84477
4961
Een jongen tussen 6 en 9 jaar oud
is in mijn dorp
is in mijn dorp
01:41
is responsible for his dad's cows,
26
89438
2874
verantwoordelijk voor de koeien van zijn vader.
01:44
and that's the same thing which happened to me.
27
92312
3130
Zo ook ik.
01:47
So I had to find a way of solving this problem.
28
95442
3415
Ik moest een manier zien te vinden
om dit probleem op te lossen.
om dit probleem op te lossen.
01:50
And the first idea I got was to use fire,
29
98857
4814
Mijn eerste idee was
om vuur te gebruiken
om vuur te gebruiken
01:55
because I thought lions were scared of fire.
30
103671
3793
omdat ik dacht dat leeuwen
schrik hebben van vuur.
schrik hebben van vuur.
01:59
But I came to realize that that didn't really help,
31
107464
4719
Maar ik realiseerde mij al snel
dat dat niet hielp
dat dat niet hielp
02:04
because it was even helping the lions
32
112183
2609
omdat de leeuwen hierdoor
02:06
to see through the cowshed.
33
114792
3511
door de stallen heen konden kijken.
02:10
So I didn't give up. I continued.
34
118303
3329
Maar ik gaf niet op.
Ik ging door.
Ik ging door.
02:13
And a second idea I got was
35
121632
2640
Mijn tweede idee was
02:16
to use a scarecrow.
36
124272
2067
om een vogelverschrikker te gebruiken.
02:18
I was trying to trick the lions
37
126339
1614
Ik wou de leeuwen laten geloven
02:19
[into thinking] that I was standing near the cowshed.
38
127953
2907
dat ik naast de koeienstal stond.
02:22
But lions are very clever. (Laughter)
39
130860
4076
Maar leeuwen zijn heel slim.
(Gelach)
(Gelach)
02:26
They will come the first day and they see the scarecrow, and they go back,
40
134936
4446
De eerste dag dat ze komen,
zien ze de vogelverschrikker en gaan ze weg.
zien ze de vogelverschrikker en gaan ze weg.
02:31
but the second day, they'll come and they say,
41
139382
3274
Maar op de tweede dag
komen ze terug en denken:
komen ze terug en denken:
02:34
this thing is not moving here, it's always here. (Laughter)
42
142656
3110
"Maar die beweegt helemaal niet,
die staat daar altijd." (Gelach)
die staat daar altijd." (Gelach)
02:37
So he jumps in and kills the animals.
43
145766
3237
Hij springt en doodt de dieren.
02:41
So one night, I was walking around the cowshed with a torch,
44
149003
3953
Op een nacht
liep ik met een toorts rond de stal
liep ik met een toorts rond de stal
02:44
and that day, the lions didn't come.
45
152956
3843
en die dag zijn de leeuwen niet gekomen.
02:48
And I discovered that lions are afraid of a moving light.
46
156799
4558
Ik ontdekte dat leeuwen
bang zijn voor bewegend licht.
bang zijn voor bewegend licht.
02:53
So I had an idea.
47
161357
2573
Ik kreeg een idee.
02:55
Since I was a small boy,
48
163930
2310
Omdat ik een kleine jongen was,
02:58
I used to work in my room for the whole day,
49
166240
3258
was ik heel de dag
op mijn kamer in de weer.
op mijn kamer in de weer.
03:01
and I even took apart my mom's new radio,
50
169498
3106
Ik haalde zelfs mijn moeders
nieuwe radio uiteen.
nieuwe radio uiteen.
03:04
and that day she almost killed me,
51
172604
1818
Ze kon me die dag wel vermoorden,
03:06
but I learned a lot about electronics. (Laughter)
52
174422
6254
maar ik had veel geleerd over elektronica.
(Gelach)
(Gelach)
03:12
So I got an old car battery,
53
180676
3360
Ik haalde er een oude autobatterij
03:16
an indicator box. It's a small device found in a motorcycle,
54
184036
3790
en een knipperlicht bij.
03:19
and it helps motorists when they want to turn right or left. It blinks.
55
187826
5051
Een motorrijder gebruikt dat
om aan te geven of hij links of rechts wil afslaan.
om aan te geven of hij links of rechts wil afslaan.
03:24
And I got a switch where I can switch on the lights, on and off.
56
192877
4554
Ik haalde ook een schakelaar
om de lichten aan en uit te zetten.
om de lichten aan en uit te zetten.
03:29
And that's a small torch from a broken flashlight.
57
197431
4828
Dit is een lampje
van een kapotte zaklamp.
van een kapotte zaklamp.
03:34
So I set up everything.
58
202259
2881
Ik zette alles in elkaar.
03:37
As you can see, the solar panel charges the battery,
59
205140
3224
Het zonnepaneel laadt de batterij op
03:40
and the battery supplies the power
60
208364
2121
en de batterij zorgt voor stroom
03:42
to the small indicator box. I call it a transformer.
61
210485
3055
naar het knipperlicht.
Ik noem het de transformator.
Ik noem het de transformator.
03:45
And the indicator box makes the lights flash.
62
213540
4721
Het knipperlicht laat het licht knipperen.
03:50
As you can see, the bulbs face outside,
63
218261
3751
Zoals jullie kunnen zien,
zijn de lampen naar buiten gericht,
zijn de lampen naar buiten gericht,
03:54
because that's where the lions come from.
64
222012
2488
want daar komen de leeuwen vandaan.
03:56
And that's how it looks to lions when they come at night.
65
224500
4064
Zo zien de leeuwen het.
04:00
The lights flash and trick
66
228564
2728
De lichten knipperen
en laten de leeuw denken
en laten de leeuw denken
04:03
the lions into thinking I was walking around the cowshed,
67
231292
1942
dat ik rond de koeienstal
loop met een zaklamp,
loop met een zaklamp,
04:05
but I was sleeping in my bed.
68
233234
1926
terwijl ik eigenlijk in bed lig.
04:07
(Laughter)
69
235160
2740
(Gelach)
04:09
(Applause)
70
237900
1669
(Applaus)
04:11
Thanks.
71
239569
5595
Dank u.
04:17
So I set it up in my home two years ago,
72
245164
4276
Dit deed ik 2 jaar geleden
04:21
and since then, we have never experienced any problem with lions.
73
249440
3320
en sindsdien hebben we geen problemen
meer gehad met leeuwen.
meer gehad met leeuwen.
04:24
And my neighboring homes heard about this idea.
74
252760
4012
Mijn buren hoorden van mijn idee.
04:28
One of them was this grandmother.
75
256772
2464
Eén van hen was deze grootmoeder.
04:31
She had a lot of her animals being killed by lions,
76
259236
4276
Ze had al veel dieren
aan leeuwen verloren
aan leeuwen verloren
04:35
and she asked me if I could put the lights for her.
77
263512
2134
en ze vroeg me of ik voor haar
lichten kon installeren.
lichten kon installeren.
04:37
And I said, "Yes."
78
265646
1278
Ik zei:" Ja."
04:38
So I put the lights. You can see at the back, those are the lion lights.
79
266924
4600
Ik installeerde de lichten.
Dat zijn de leeuw-lichten.
Dat zijn de leeuw-lichten.
04:43
Since now, I've set up seven homes around my community,
80
271524
3416
Ik heb er zeven huizen
in mijn gemeenschap mee uitgerust
in mijn gemeenschap mee uitgerust
04:46
and they're really working.
81
274940
2225
en ze werken echt.
04:49
And my idea is also being used now all over Kenya
82
277165
5180
Mijn idee wordt nu over heel Kenia gebruikt
04:54
for scaring other predators like hyenas, leopards,
83
282345
5113
om roofdieren zoals hyena's
en luipaarden weg te jagen.
en luipaarden weg te jagen.
04:59
and it's also being used
84
287458
2235
Het wordt ook gebruikt
05:01
to scare elephants away from people's farms.
85
289693
4045
om olifanten bij de boerderijen weg te houden.
05:05
Because of this invention, I was lucky to get a scholarship
86
293738
3040
Dankzij deze uitvinding
kreeg ik een beurs
kreeg ik een beurs
05:08
in one of the best schools in Kenya,
87
296778
2650
om in één van de beste scholen van Kenia,
05:11
Brookhouse International School,
88
299428
1907
Brookhouse International School,
te gaan studeren.
te gaan studeren.
05:13
and I'm really excited about this.
89
301335
2927
Ik kijk hier echt naar uit.
05:16
My new school now is coming in and helping
90
304262
3850
Mijn nieuwe school
schiet hier ook te hulp
schiet hier ook te hulp
05:20
by fundraising and creating an awareness.
91
308112
4532
door fondsen te werven
en mensen hierop te wijzen.
en mensen hierop te wijzen.
05:24
I even took my friends back to my community,
92
312644
5283
Ik nam zelfs mijn vrienden
mee naar mijn dorp.
mee naar mijn dorp.
05:29
and we're installing the lights to the homes
93
317927
3197
We installeren lichten op de huizen
05:33
which don't have [any], and I'm teaching them how to put them.
94
321124
4649
die er nog geen hadden.
Ik leer hen ze zelf te installeren.
Ik leer hen ze zelf te installeren.
05:37
So one year ago, I was just a boy in the savanna grassland
95
325773
3897
Een jaar geleden was ik nog een jongen
op de savanne
op de savanne
05:41
herding my father's cows,
96
329670
1674
die zijn vaders koeien hoedde,
05:43
and I used to see planes flying over,
97
331344
2954
en keek naar overvliegende vliegtuigen.
05:46
and I told myself that one day, I'll be there inside.
98
334298
4211
Ik zei tegen mezelf:
“Op een dag zal je daar inzitten.”
“Op een dag zal je daar inzitten.”
05:50
And here I am today.
99
338509
3088
En hier ben ik vandaag.
05:53
I got a chance to come by plane for my first time for TED.
100
341597
5936
Ik kreeg de kans om voor het eerst
met een vliegtuig naar TED te komen.
met een vliegtuig naar TED te komen.
05:59
So my big dream is to become an aircraft engineer and pilot when I grow up.
101
347533
5436
Mijn grote droom is
om later vliegtuigingenieur en piloot te worden.
om later vliegtuigingenieur en piloot te worden.
06:04
I used to hate lions, but now because my invention
102
352969
3694
Vroeger haatte ik leeuwen maar nu,
dankzij mijn uitvinding,
dankzij mijn uitvinding,
06:08
is saving my father's cows and the lions,
103
356663
3318
worden mijn vaders koeien
én de leeuwen gespaard.
én de leeuwen gespaard.
06:11
we are able to stay with the lions without any conflict.
104
359981
3700
Wij kunnen er blijven leven
zonder conflict met de leeuwen.
zonder conflict met de leeuwen.
06:15
Ashê olên. It means in my language, thank you very much.
105
363681
3220
Ashê olên.
Het betekent 'hartelijk dank' in mijn taal.
Het betekent 'hartelijk dank' in mijn taal.
06:18
(Applause)
106
366901
10900
(Applaus)
06:33
Chris Anderson: You have no idea how exciting it is
107
381381
2301
Chris Anderson: Je hebt geen idee
hoe opwindend het is
hoe opwindend het is
06:35
to hear a story like yours.
108
383682
2111
om een verhaal zoals het jouwe te horen.
06:37
So you got this scholarship.Richard Turere: Yep.
109
385793
2036
Je hebt dus een studiebeurs gekregen.
Richard Turere: Yep
Richard Turere: Yep
06:39
CA: You're working on other electrical inventions.
110
387829
2577
CA: Je bent aan de slag
met andere elektrische uitvindingen.
met andere elektrische uitvindingen.
06:42
What's the next one on your list?
111
390406
1858
Wat is het volgende op het lijstje?
06:44
RT: My next invention is,
112
392264
2674
RT: Mijn volgende uitvinding is
06:46
I want to make an electric fence.CA: Electric fence?
113
394938
2582
om een elektrisch hek te maken.
CA: Een elektrisch hek?
CA: Een elektrisch hek?
06:49
RT: But I know electric fences are already invented,
114
397520
2161
RT: Ik weet dat elektrische hekken
al zijn uitgevonden
al zijn uitgevonden
06:51
but I want to make mine.
115
399681
2237
maar ik wil het mijne maken.
06:53
(Laughter)
116
401918
2091
(Gelach)
06:56
CA: You already tried it once, right, and you --RT: I tried it before,
117
404009
3170
CA: Je hebt het één keer geprobeerd, juist, en nu...
RT: Ik heb het al eens geprobeerd,
RT: Ik heb het al eens geprobeerd,
06:59
but I stopped because it gave me a shock. (Laughter)
118
407179
6757
maar ik ben gestopt omdat ik een schok kreeg. (Gelach)
07:05
CA: In the trenches. Richard Turere, you are something else.
119
413936
3326
CA: Richard Turere, je bent me er eentje.
07:09
We're going to cheer you on every step of the way, my friend.
120
417262
2968
We moedigen je aan bij elke stap, mijn vriend.
07:12
Thank you so much.RT: Thank you. (Applause)
121
420230
3557
Hartelijk bedank.
RT: Dank u. (Applaus)
RT: Dank u. (Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Richard Turere - InventorYoung inventor Richard Turere invented "lion lights," an elegant way to protect his family's cattle from lion attacks.
Why you should listen
Richard Turere is a young Maasai man who lives in the wilderness of the Kenya savanna, on the edge of a national park full of rhino, giraffe, buffalo and lions. Since he was 9, Richard has held the honored chore of tending his father's cattle; in his free time, he tinkered with electrical gadgets. After dismantling the few household appliances, Richard taught himself how to fix them, and then he started inventing. He fit his parents' home with fans made from car parts and other junkyard components harvested from junkyards, then built other inventions for his neighbors.
Now 13, he is renowned for inventing "lion lights," a fence made of basic pieces (solar charging cells, flashlight parts), which quickly and effectively scares lions away from his father's cattle. Richard's dream is to be an aircraft engineer.
Read more about Richard Turere on CNN.com >>
Richard Turere | Speaker | TED.com