ABOUT THE SPEAKER
Jackie Savitz - Ocean advocate
Jackie Savitz works to protect the world's oceans. A marine biologist, she is passionate that saving the seas will benefit us all.

Why you should listen

Jackie Savitz is the Vice President for US Oceans at Oceana, an organization focused on conserving and saving the world's oceans. With a background in marine biology and environmental toxicology, she has worked at Oceana for more than a decade and has produced campaigns focused on sea-affecting hazards such as climate change, mercury, and cruise ship pollution. 

Ocean water runs in Jackie's blood. She earned her bachelor’s degree in marine science and biology from the University of Miami, and then went on to get her master's in environmental science from the Chesapeake Biological Laboratory at the University of Maryland. That led her to spend some five years working to protect Chesapeake Bay, before working at ocean-focused groups such as Coast Alliance, a network of over 600 American organizations working to protect the coasts from pollution and development.

Watch her talk from TEDxMidAtlantic 2018 here.

More profile about the speaker
Jackie Savitz | Speaker | TED.com
TEDxMidAtlantic 2013

Jackie Savitz: Save the oceans, feed the world!

Jackie Savitz: Ocal oceany, nakarm świat!

Filmed:
1,259,324 views

Dlaczego biolog morski porusza temat głodu na świecie? Jackie Savitz mówi, że naprawa oceanów może pomóc nakarmić miliard najgłodniejszych osób na świecie. W otwierającej oczy prelekcji Savitz mówi nam, co się naprawdę teraz dzieje ze światowymi połowami - a nie jest to dobre - i oferuje inteligentne sposoby uzdrowienia, przy jednoczesnym wzroście produkcji żywności dla wszystkich.
- Ocean advocate
Jackie Savitz works to protect the world's oceans. A marine biologist, she is passionate that saving the seas will benefit us all. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Zastanawiacie się może,
00:13
You maymoże be wonderingpełen zdumienia
0
1014
1216
00:14
why a marineMarine biologistbiolog from OceanaOceana
1
2230
1834
dlaczego morska biolog z Oceanii
00:16
would come here todaydzisiaj to talk to you
2
4064
1840
przyjechała tutaj dzisiaj,
aby mówić o głodzie na świecie.
00:17
about worldświat hungergłód.
3
5904
1236
00:19
I'm here todaydzisiaj because
4
7140
2151
Jestem tutaj dzisiaj,
00:21
savingoszczędność the oceansoceany is more than an ecologicalekologiczny desirepragnienie.
5
9291
3235
bo ratowanie oceanów
to więcej niż ekologiczna zachcianka.
00:24
It's more than a thing we're doing
6
12526
2144
To więcej, niż działania
00:26
because we want to createStwórz jobsOferty pracy for fishermenrybaków
7
14670
1798
na rzecz stworzenia lub zachowania
miejsca pracy dla rybaków,
00:28
or preservezachować fishermen'sFishermen's jobsOferty pracy.
8
16468
2084
00:30
It's more than an economicgospodarczy pursuitpościg.
9
18552
3348
To więcej niż cel gospodarczy.
00:33
SavingZapisywanie the oceansoceany can feedkarmić the worldświat.
10
21900
2612
Ratowanie oceanów może nakarmić świat.
00:36
Let me showpokazać you how.
11
24512
1826
Pokażę wam jak.
00:38
As you know, there are alreadyjuż
12
26338
1802
Jak wiecie,
jest już ponad miliard
głodnych ludzi na tej planecie.
00:40
more than a billionmiliard hungrygłodny people on this planetplaneta.
13
28140
2626
00:42
We're expectingprzy nadziei that problemproblem to get worsegorzej
14
30766
2350
Szacujemy, że ten problem narośnie
00:45
as worldświat populationpopulacja growsrośnie to ninedziewięć billionmiliard
15
33116
2430
wraz ze wzrostem populacji świata
do 9-10 miliardów w połowie wieku.
00:47
or 10 billionmiliard by midcenturymidcentury,
16
35546
1864
00:49
and we can expectoczekiwać to have greaterwiększy pressurenacisk
17
37410
2978
Możemy spodziewać się większej presji
00:52
on our foodjedzenie resourceszasoby.
18
40388
1858
na nasze zasoby żywności.
00:54
And this is a bigduży concerndotyczyć,
19
42246
1044
Jest to duży problem,
00:55
especiallyszczególnie consideringbiorąc pod uwagę where we are now.
20
43290
2666
szczególnie zważywszy
na obecny stan rzeczy.
00:57
Now we know that our arableroślin uprawnych landwylądować perza capitacapita
21
45956
2712
Wiemy, że proporcje gruntów ornych
na jednego mieszkańca
01:00
is alreadyjuż on the declineupadek
22
48668
1428
już się zmniejszają,
01:02
in bothobie developedrozwinięty and developingrozwijanie countrieskraje.
23
50096
2709
zarówno w krajach rozwiniętych,
jak i rozwijających się.
01:04
We know that we're headedgłowiasty for climateklimat changezmiana,
24
52805
2655
Wiemy, że zmienia się klimat,
01:07
whichktóry is going to changezmiana rainfallopad deszczu patternswzorce,
25
55460
2416
co zmienia rozkład opadów,
01:09
makingzrobienie some areasobszary driersuszarka do, as you can see in orangePomarańczowy,
26
57876
3310
przez co niektóre obszary wysychają,
kolor pomarańczowy,
01:13
and othersinni wetterwilgotne, in blueniebieski,
27
61186
2311
a inne wilgotnieją, kolor niebieski,
01:15
causingspowodowanie droughtssusze in our breadbasketsKobiałki na chleb,
28
63497
1743
skutkując suszami w żyznych rejonach
01:17
in placesmiejsca like the MidwestMidwest and CentralCentrum EuropeEuropy,
29
65240
1850
jak Środkowy Zachód USA
czy centralna Europa,
01:19
and floodspowodzie in othersinni.
30
67090
1282
a powodziami w innych.
01:20
It's going to make it hardertrudniejsze for the landwylądować
31
68372
1762
To utrudnia rolę gruntu
01:22
to help us solverozwiązać the hungergłód problemproblem.
32
70134
2556
w rozwiązaniu problemu głodu.
01:24
And that's why the oceansoceany need
to be theirich mostwiększość abundantobfity,
33
72690
2464
Zasoby oceaniczne muszą wzrosnąć,
01:27
so that the oceansoceany can providezapewniać us
34
75154
1574
żeby dostarczać
01:28
as much foodjedzenie as possiblemożliwy.
35
76728
2593
tyle jedzenia, ile się da.
01:31
And that's something the oceansoceany have been doing
36
79321
1647
Oceany robiły to dla nas
01:32
for us for a long time.
37
80968
2642
przez długi czas.
01:35
As fardaleko back as we can go, we'vemamy seenwidziany an increasezwiększać
38
83610
2680
Odkąd sięgamy pamięcią,
ilość jedzenia z oceanów rosła.
01:38
in the amountilość of foodjedzenie we'vemamy been ablezdolny to harvestżniwa
39
86290
1943
01:40
from our oceansoceany.
40
88233
1664
01:41
It just seemedwydawało się like it was continuingciąg dalszy to increasezwiększać,
41
89897
2488
Zdawało się, że nadal będzie rosnąć,
01:44
untilaż do about 1980,
42
92385
1404
aż do około 1980 roku,
01:45
when we startedRozpoczęty to see a declineupadek.
43
93789
2796
kiedy to zauważyliśmy spadek.
01:48
You've heardsłyszał of peakszczyt oilolej.
44
96585
1598
Znacie szczyt wydobycia ropy,
01:50
Maybe this is peakszczyt fishryba.
45
98183
1987
może to jest szczyt połowu ryb.
01:52
I hopenadzieja not. I'm going to come back to that.
46
100170
1800
Oby nie, wrócę do tego.
01:53
But you can see about an 18-percent-procent declineupadek
47
101970
2503
Widać około 18-procentowy spadek
01:56
in the amountilość of fishryba we'vemamy gottenzdobyć in our worldświat catchłapać
48
104473
2952
w ilości złowionych ryb
01:59
sinceod 1980.
49
107425
1355
od 1980 roku.
02:00
And this is a bigduży problemproblem. It's continuingciąg dalszy.
50
108780
2260
To duży problem.
Czerwona linia wciąż spada.
02:03
This redczerwony linelinia is continuingciąg dalszy to go down.
51
111040
2357
02:05
But we know how to turnskręcać it around,
52
113397
2096
Ale wiemy, jak temu zapobiec,
02:07
and that's what I'm going to talk about todaydzisiaj.
53
115493
1690
i o tym opowiem dzisiaj.
02:09
We know how to turnskręcać that curvekrzywa back upwardsdo góry.
54
117183
2400
Wiemy, jak odwrócić tę krzywą w górę.
02:11
This doesn't have to be peakszczyt fishryba.
55
119583
2447
To nie musi być szczyt połowu ryb.
02:14
If we do a fewkilka simpleprosty things in targetedukierunkowane placesmiejsca,
56
122030
3189
Jeśli zrobimy parę prostych rzeczy
we właściwych miejscach,
02:17
we can bringprzynieść our fisheriesrybołówstwa back and use them
57
125219
2483
możemy przywrócić rybołówstwo i użyć go,
02:19
to feedkarmić people.
58
127702
2264
by nakarmić ludzi.
02:21
First we want to know where the fishryba are,
59
129966
1920
Najpierw chcemy wiedzieć, gdzie są ryby,
02:23
so let's look where the fishryba are.
60
131886
1571
tak więc spójrzmy, gdzie ryby są.
02:25
It turnsskręca out the fishryba, convenientlywygodnie,
61
133457
1894
Okazuje się, wygodnie,
02:27
are locatedusytuowany for the mostwiększość partczęść
62
135351
2216
że większość ryb znajduje się
02:29
in our coastalprzybrzeżny areasobszary of the countrieskraje,
63
137567
2063
w wodach terytorialnych,
02:31
in coastalprzybrzeżny zonesstref,
64
139630
1305
w strefach przybrzeżnych
02:32
and these are areasobszary that nationalkrajowy jurisdictionsjurysdykcjami
65
140935
2404
i nad tymi obszarami
rządy krajowe mają kontrolę
02:35
have controlkontrola over,
66
143339
1382
02:36
and they can managezarządzanie theirich fisheriesrybołówstwa
67
144721
1824
i mogą zarządzać rybołówstwem
02:38
in these coastalprzybrzeżny areasobszary.
68
146545
1659
w tych obszarach przybrzeżnych.
02:40
CoastalPrzybrzeżne countrieskraje tendzmierzać to have jurisdictionsjurysdykcjami
69
148204
2258
Państwa nadbrzeżne kontrolują wody
02:42
that go out about 200 nauticalmorskie milesmile,
70
150462
2608
na mniej więcej 200 mil morskich,
02:45
in areasobszary that are callednazywa exclusiveEkskluzywny economicgospodarczy zonesstref,
71
153070
3371
w tak zwanych strefach
wyłączności ekonomicznej.
02:48
and this is a good thing that they can controlkontrola
72
156441
1993
To dobrze, że mogą kontrolować
02:50
theirich fisheriesrybołówstwa in these areasobszary,
73
158434
1161
połowy w tych rejonach,
02:51
because the highwysoki seasmorza,
74
159595
1516
bo na obszarach pełnomorskich,
02:53
whichktóry are the darkerciemniejsze areasobszary on this mapmapa,
75
161111
2293
ciemniejsze rejony na mapie,
02:55
the highwysoki seasmorza, it's a lot hardertrudniejsze to controlkontrola things,
76
163404
2199
trudniej jest sprawować kontrolę,
02:57
because it has to be doneGotowe internationallymiędzynarodowo.
77
165603
2089
gdyż musi być to robione międzynarodowo.
02:59
You get into internationalmiędzynarodowy agreementsumowy,
78
167692
1867
Wchodzi temat umów międzynarodowych.
03:01
and if any of you are trackingśledzenie
the climateklimat changezmiana agreementumowa,
79
169559
2248
Jeśli śledzicie temat
umów okołoklimatycznych,
03:03
you know this can be a very slowpowolny,
80
171807
1712
to wiecie, że może to być bardzo powolny,
03:05
frustratingfrustrujące, tediousnudny processproces.
81
173519
1982
frustrujący, żmudny proces.
03:07
And so controllingkontrolowanie things nationallyna szczeblu krajowym
82
175501
1722
Możliwość kontrolowania rzeczy samemu
03:09
is a great thing to be ablezdolny to do.
83
177223
2774
bardzo pomaga.
03:11
How manywiele fishryba are actuallytak właściwie in these coastalprzybrzeżny areasobszary
84
179997
2197
Ile rzeczywiście jest ryb
w strefach przybrzeżnych,
03:14
comparedporównywane to the highwysoki seasmorza?
85
182194
1577
w porównaniu z pełnym morzem?
03:15
Well, you can see here about
86
183771
1510
Widać tutaj,
03:17
sevensiedem timesczasy as manywiele fishryba in the coastalprzybrzeżny areasobszary
87
185281
3083
że w obszarach przybrzeżnych
jest siedem razy więcej ryb,
03:20
than there are in the highwysoki seasmorza,
88
188364
1587
niż na pełnym morzu,
03:21
so this is a perfectidealny placemiejsce for us to be focusingskupienie,
89
189951
2216
dlatego trzeba się na tym skupić,
03:24
because we can actuallytak właściwie get a lot doneGotowe.
90
192167
2144
bo można wiele zdziałać.
03:26
We can restoreprzywracać a lot of our fisheriesrybołówstwa
91
194311
2390
Można odbudować wiele łowisk,
03:28
if we focusskupiać in these coastalprzybrzeżny areasobszary.
92
196701
2194
jeśli skupimy się
na obszarach przybrzeżnych.
03:30
But how manywiele of these countrieskraje
do we have to work in?
93
198895
3024
Ale w ilu krajach musimy zadziałać?
03:33
There's something like 80 coastalprzybrzeżny countrieskraje.
94
201919
1602
Jest około 80 krajów nadmorskich.
03:35
Do we have to fixnaprawić fisheriesrybołówstwa managementzarządzanie
95
203521
1986
Czy trzeba naprawić
zarządzanie rybołówstwem
03:37
in all of those countrieskraje?
96
205507
1403
we wszystkich tych krajach?
03:38
So we askedspytał ourselvesmy sami, how manywiele countrieskraje
97
206910
2122
Zadaliśmy sobie pytanie,
na ilu państwach trzeba się skupić,
03:41
do we need to focusskupiać on,
98
209032
1407
03:42
keepingkonserwacja in mindumysł that the EuropeanEuropejski UnionUnii
99
210439
1862
mając na uwadze to, że Unia Europejska
03:44
convenientlywygodnie manageszarządza its fisheriesrybołówstwa
100
212301
1569
sprawnie zarządza swoimi łowiskami
03:45
throughprzez a commonpospolity fisheriesrybołówstwa policypolityka?
101
213870
2367
za pośrednictwem
wspólnej polityki rybołówstwa?
03:48
So if we got good fisheriesrybołówstwa managementzarządzanie
102
216237
2292
Jeśli istnieje dobre zarządzanie połowami
03:50
in the EuropeanEuropejski UnionUnii and,
say, ninedziewięć other countrieskraje,
103
218529
3265
w Unii Europejskiej i, powiedzmy,
w dziewięciu innych krajach,
03:53
how much of our fisheriesrybołówstwa would we be coveringkrycia?
104
221794
2089
jaką ilość łowisk to obejmuje?
03:55
TurnsWłącza out, EuropeanEuropejski UnionUnii plusplus ninedziewięć countrieskraje
105
223883
3057
Okazuje się, że Unia Europejska,
plus dziewięć krajów
03:58
coversokładki about two thirdstrzecie of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy fishryba catchłapać.
106
226940
3114
odpowiada za około
dwie trzecie światowych połowów.
04:02
If we tookwziął it up to 24 countrieskraje
plusplus the EuropeanEuropejski UnionUnii,
107
230054
3279
Rozszerzając listę do 24 krajów,
plus Unia Europejska,
04:05
we would up to 90 percentprocent,
108
233333
1722
zwiększyłoby się to do 90 procent
04:07
almostprawie all of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy fishryba catchłapać.
109
235055
3210
prawie wszystkich połowów ryb na świecie.
04:10
So we think we can work in
a limitedograniczony numbernumer of placesmiejsca
110
238265
2928
Uważamy, że wystarczy pracować
w ograniczonej liczbie miejsc,
04:13
to make the fisheriesrybołówstwa come back.
111
241193
1692
aby odbudować łowiska.
04:14
But what do we have to do in these placesmiejsca?
112
242885
2612
Ale co trzeba tam zrobić?
04:17
Well, basedna podstawie on our work in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa
113
245497
1795
Na podstawie naszej pracy w USA
04:19
and elsewheregdzie indziej, we know that there are
114
247292
1588
i gdzie indziej wiemy,
04:20
threetrzy keyklawisz things we have to do
115
248880
1841
że są trzy kluczowe rzeczy do zrobienia,
04:22
to bringprzynieść fisheriesrybołówstwa back, and they are:
116
250721
2706
by przywrócić łowiska.
Są to:
04:25
We need to setzestaw quotaskontyngentów or limitsograniczenia
117
253427
1946
wprowadzenie limitów
lub ograniczeń połowów;
04:27
on how much we take;
118
255373
2107
04:29
we need to reducezmniejszyć bycatchprzyłów, whichktóry is the accidentalPrzypadkowe
119
257480
2793
ograniczenie przyłowu,
przypadkowego połowu i zabijania ryb,
których nie chcemy łowić,
04:32
catchinguchwyt and killingzabicie of fishryba that we're not targetingkierowanie,
120
260273
2336
04:34
and it's very wastefulrozrzutny;
121
262609
1850
co jest marnotrawstwem;
04:36
and threetrzy, we need to protectochraniać habitatssiedliska,
122
264459
2664
i trzy: ochrona środowiska,
siedlisk narybku,
04:39
the nurseryprzedszkola areasobszary, the spawningtarło areasobszary
123
267123
2117
tarlisk
04:41
that these fishryba need to growrosnąć
and reproducerozmnażać się successfullyz powodzeniem
124
269240
2570
niezbędnych rybom do rozwoju
i skutecznego rozmnażania się,
04:43
so that they can rebuildodbudować theirich populationspopulacje.
125
271810
1850
by mogły odtworzyć swoją populację.
04:45
If we do those threetrzy things, we
know the fisheriesrybołówstwa will come back.
126
273660
3762
Jeśli zrobimy te trzy rzeczy,
wiadomo, że ryby powrócą.
04:49
How do we know?
127
277422
1348
Skąd to wiemy?
04:50
We know because we'vemamy seenwidziany it happeningwydarzenie
128
278770
2015
Z obserwacji
04:52
in a lot of differentróżne placesmiejsca.
129
280785
1428
w wielu różnych miejscach.
04:54
This is a slideślizgać się that showsprzedstawia
130
282213
1441
Ten slajd pokazuje
04:55
the herringśledź populationpopulacja in NorwayNorwegia
131
283654
2198
populację śledzia w Norwegii,
04:57
that was crashingupaść sinceod the 1950s.
132
285852
2323
zmniejszającą się od lat 50.
05:00
It was comingprzyjście down, and when NorwayNorwegia setzestaw limitsograniczenia,
133
288175
2151
Zanikała, a gdy Norwegia ustaliła limity
05:02
or quotaskontyngentów, on its fisheryrybołówstwa, what happensdzieje się?
134
290326
2918
na łowiskach, co się wydarzyło?
05:05
The fisheryrybołówstwa comespochodzi back.
135
293244
1866
Ryby powróciły.
05:07
This is anotherinne exampleprzykład, alsorównież
happensdzieje się to be from NorwayNorwegia,
136
295110
2900
Tu jest kolejny przykład,
także z Norwegii,
05:10
of the NorwegianNorweski ArcticArctic coddorsz.
137
298010
2458
dotyczący norweskiego dorsza
z Morza Arktycznego.
05:12
SameTym samym dealsprawa. The fisheryrybołówstwa is crashingupaść.
138
300468
2056
Ten sam układ.
Łowiska zanikają.
05:14
They setzestaw limitsograniczenia on discardsodrzuca.
139
302524
1960
Ustalono limity dotyczące odrzutów.
05:16
DiscardsOdrzuca are these fishryba they weren'tnie były targetingkierowanie
140
304484
2114
Odrzuty to ryby nie będące celem połowu,
05:18
and they get thrownrzucony overboardza burtę wastefullyrozrzutnie.
141
306598
2602
które są wyrzucane
za burtę i marnotrawione.
05:21
When they setzestaw the discardodrzucać limitlimit,
142
309200
1612
Kiedy ustalono limity odrzutów,
05:22
the fisheryrybołówstwa cameoprawa ołowiana witrażu back.
143
310812
2056
ryby powróciły.
05:24
And it's not just in NorwayNorwegia.
144
312868
1267
Nie tylko w Norwegii.
05:26
We'veMamy seenwidziany this happeningwydarzenie in countrieskraje
145
314135
1959
Widzieliśmy, jak dzieje się to w krajach
05:28
all around the worldświat, time and time again.
146
316094
3059
na całym świecie, raz po raz.
05:31
When these countrieskraje stepkrok in and they
147
319153
1533
Gdy kraje wkraczają
i wprowadzają politykę
zrównoważonego zarządzania rybołówstwem,
05:32
put in sustainablepodtrzymywalny fisheriesrybołówstwa managementzarządzanie policieszasady,
148
320686
3134
05:35
the fisheriesrybołówstwa, whichktóry are always crashingupaść, it seemswydaje się,
149
323820
2816
pozornie zanikające łowiska
05:38
are startingstartowy to come back.
150
326636
1938
powracają.
05:40
So there's a lot of promiseobietnica here.
151
328574
1858
Wygląda to obiecująco.
05:42
What does this mean for the worldświat fishryba catchłapać?
152
330432
1692
Co oznacza to dla światowego połowu ryb?
05:44
This meansznaczy that if we take that fisheryrybołówstwa catchłapać
153
332124
2336
Jeśli zajmiemy się zanikającymi łowiskami
05:46
that's on the declineupadek
154
334460
1030
05:47
and we could turnskręcać it upwardsdo góry, we could increasezwiększać it
155
335490
2388
i odwrócimy trend, można by go zwiększyć
05:49
up to 100 millionmilion metricmetryczny tonsmnóstwo perza yearrok.
156
337878
3538
do 100 milionów ton metrycznych rocznie.
05:53
So we didn't have peakszczyt fishryba yetjeszcze.
157
341416
1973
Nie osiągnęliśmy jeszcze szczytu odłowu.
05:55
We still have an opportunityokazja
158
343389
1527
Mamy jeszcze szansę,
05:56
to not only bringprzynieść the fishryba back
159
344916
1301
by nie tylko przywrócić ryby,
05:58
but to actuallytak właściwie get more fishryba
160
346217
1703
ale by mieć ich więcej,
05:59
that can feedkarmić more people
161
347920
1451
żeby wykarmić więcej ludzi,
06:01
than we currentlyobecnie are now.
162
349371
1502
niż możemy obecnie.
06:02
How manywiele more? Right about now,
163
350873
2106
O ile więcej?
Obecnie możemy zapewnić posiłek z rybą
06:04
we can feedkarmić about 450 millionmilion people
164
352979
2881
około 450 milionom ludzi dziennie,
06:07
a fishryba mealposiłek a day
165
355860
974
06:08
basedna podstawie on the currentobecny worldświat fishryba catchłapać,
166
356834
2250
w oparciu o obecny poziom połowów,
06:11
whichktóry, of coursekurs, you know is going down,
167
359084
2464
który, jak wiecie, spada.
06:13
so that numbernumer will go down over time
168
361548
1655
Liczba ta również spadnie z biegiem czasu,
06:15
if we don't fixnaprawić it,
169
363203
1603
jeśli tego nie naprawimy,
06:16
but if we put fisheryrybołówstwa managementzarządzanie practicespraktyki
170
364806
2410
ale jeśli wprowadzimy
praktyki zarządzania połowami,
06:19
like the oneste I've describedopisane in placemiejsce
171
367216
2564
jak te opisane wcześniej,
06:21
in 10 to 25 countrieskraje,
172
369780
2105
w 10 do 25 krajów
06:23
we could bringprzynieść that numbernumer up
173
371885
1479
można zwiększyć tę liczbę
06:25
and feedkarmić as manywiele as 700 millionmilion people a yearrok
174
373364
3554
i nakarmić do 700 milionów osób rocznie
06:28
a healthyzdrowy fishryba mealposiłek.
175
376918
1548
zdrowym rybnym posiłkiem.
06:30
We should obviouslyoczywiście do this just because
176
378466
1542
Powinniśmy to zrobić,
06:32
it's a good thing to dealsprawa with the hungergłód problemproblem,
177
380008
2992
ponieważ dobrze jest
zająć się problemem głodu,
06:35
but it's alsorównież cost-effectiveopłacalne.
178
383000
1177
ale jest to też opłacalne.
06:36
It turnsskręca out fishryba is the mostwiększość cost-effectiveopłacalne proteinbiałko
179
384177
4347
Okazuje się,
że ryba jest najbardziej opłacalnym
źródłem białka na tej planecie.
06:40
on the planetplaneta.
180
388524
1376
06:41
If you look at how much fishryba proteinbiałko you get
181
389900
2130
Jeśli spojrzeć,
ile rybiego białka dostanie się za dolara,
06:44
perza dollardolar investedzainwestowany
182
392030
1000
06:45
comparedporównywane to all of the other animalzwierzę proteinsbiałka,
183
393030
2732
porównując z innymi białkami zwierzęcymi,
06:47
obviouslyoczywiście, fishryba is a good businessbiznes decisiondecyzja.
184
395762
2930
ryby są dobrą decyzją biznesową.
06:50
It alsorównież doesn't need a lot of landwylądować,
185
398692
1600
Potrzebują też niewiele cennej ziemi,
06:52
something that's in shortkrótki supplyDostawa,
186
400292
1466
06:53
comparedporównywane to other proteinbiałko sourcesźródła.
187
401758
3518
w porównaniu z innymi źródłami białka.
(Śmiech)
06:57
And it doesn't need a lot of freshświeży waterwoda.
188
405276
2631
Nie potrzebują także dużo świeżej wody.
06:59
It usesużywa a lot lessmniej freshświeży waterwoda than,
189
407907
2072
Zużywają o wiele mniej świeżej wody
07:01
for exampleprzykład, cattlebydło,
190
409979
1041
niż na przykład bydło,
07:03
where you have to irrigatenawadniania a fieldpole
191
411020
2154
gdzie trzeba nawadniać łąki,
07:05
so that you can growrosnąć the foodjedzenie to grazewypas the cattlebydło.
192
413174
3143
żeby wykarmić bydło.
07:08
It alsorównież has a very lowNiska carbonwęgiel footprintślad stopy.
193
416317
2119
Mają też niską emisję dwutlenku węgla.
07:10
It has a little bitkawałek of a carbonwęgiel footprintślad stopy
194
418436
1880
Wydzieli się trochę dwutlenku węgla,
07:12
because we do have to get out and catchłapać the fishryba.
195
420316
1999
bo trzeba wypłynąć i je złowić.
07:14
It takes a little bitkawałek of fuelpaliwo,
196
422315
1495
To zużywa trochę paliwa,
07:15
but as you know, agriculturerolnictwo
can have a carbonwęgiel footprintślad stopy,
197
423810
2222
ale podczas gdy rolnictwo
emituje dwutlenek węgla,
07:18
and fishryba has a much smallermniejszy one,
198
426032
1554
a ryby emitują go o wiele mniej,
07:19
so it's lessmniej pollutingzanieczyszczanie.
199
427586
1774
więc jest to mniej szkodliwe.
07:21
It's alreadyjuż a bigduży partczęść of our dietdieta,
200
429360
2381
Ryby już stanowią dużą część naszej diety,
07:23
but it can be a biggerwiększy partczęść of our dietdieta,
201
431741
2089
ale mogą stać się jeszcze większą,
07:25
whichktóry is a good thing, because we know
202
433830
1731
co jest dobre, ponieważ wiemy,
07:27
that it's healthyzdrowy for us.
203
435561
1625
że jest to dla nas zdrowe.
07:29
It can reducezmniejszyć our risksryzyko of cancernowotwór,
204
437186
2325
Może to obniżyć ryzyko zachorowań na raka,
07:31
heartserce diseasechoroba and obesityotyłość.
205
439511
1889
chorób serca czy otyłości.
07:33
In factfakt, our CEODYREKTOR GENERALNY AndyAndy SharplessSharpless,
206
441400
1971
Nasz dyrektor Andy Sharpless,
07:35
who is the originatorzleceniodawcy of this conceptpojęcie, actuallytak właściwie,
207
443371
2589
który jest pomysłodawcą tego konceptu,
07:37
he likeslubi to say fishryba is the perfectidealny proteinbiałko.
208
445960
3920
często mawia, że ryba
jest białkiem idealnym.
07:41
AndyAndy alsorównież talksrozmowy about the factfakt that
209
449880
2250
Andy mówi również o tym,
07:44
our oceanocean conservationochrona movementruch really grewrósł
210
452130
2506
że nasz ruch ochrony oceanu
powstał z ruchu ochrony lądu,
07:46
out of the landwylądować conservationochrona movementruch,
211
454636
2232
07:48
and in landwylądować conservationochrona,
212
456868
1492
a w ochronie lądu
07:50
we have this problemproblem where biodiversityróżnorodności biologicznej
213
458360
3064
mamy ten problem, że bioróżnorodność
07:53
is at warwojna with foodjedzenie productionprodukcja.
214
461424
3000
prowadzi wojnę z produkcją żywności.
07:56
You have to cutciąć down the biodiversebioróżnorodności forestlas
215
464424
2791
Trzeba wyciąć bioróżnorodny las,
07:59
if you want to get the fieldpole
216
467215
1893
jeśli chcemy mieć pole
08:01
to growrosnąć the cornkukurydza to feedkarmić people with,
217
469108
2230
do obsiania kukurydzą,
którą wykarmimy ludzi
08:03
and so there's a constantstały push-pullpush-pull there.
218
471338
1842
i to powoduje ciągłe problemy.
08:05
There's a constantstały toughtwardy decisiondecyzja
219
473180
1548
Jest to trudna decyzja,
08:06
that has to be madezrobiony betweenpomiędzy
220
474728
1839
bo trzeba wybrać między dwiema
08:08
two very importantważny things:
221
476567
2021
bardzo ważnymi rzeczami:
08:10
maintainingutrzymywanie biodiversityróżnorodności biologicznej and feedingkarmienie people.
222
478588
3093
zachowaniem różnorodności biologicznej,
a wykarmieniem ludzi.
08:13
But in the oceansoceany, we don't have that warwojna.
223
481681
2300
Ale w oceanach nie ma tej wojny.
08:15
In the oceansoceany, biodiversityróżnorodności biologicznej is not at warwojna
224
483981
2557
W oceanach bioróżnorodność
nie wojuje z obfitością.
08:18
with abundanceobfitość.
225
486538
1162
W rzeczywistości idą w parze.
08:19
In factfakt, they're alignedwyrównane.
226
487700
2105
08:21
When we do things that produceprodukować biodiversityróżnorodności biologicznej,
227
489805
3173
Kiedy wspomagamy różnorodność biologiczną,
08:24
we actuallytak właściwie get more abundanceobfitość,
228
492978
2052
w rzeczywistości zwiększamy zasobność,
08:27
and that's importantważny so that we can feedkarmić people.
229
495030
3816
co jest ważne dla wykarmienia ludzi.
08:30
Now, there's a catchłapać.
230
498846
2730
Ale jest tu haczyk.
08:33
Didn't anyonektokolwiek get that? (LaughterŚmiech)
231
501576
2545
Nikt nie zrozumiał?
(Śmiech)
08:36
IllegalNielegalne fishingwędkowanie.
232
504121
2043
Nielegalne połowy.
Nielegalne połowy
08:38
IllegalNielegalne fishingwędkowanie underminespodważa the typerodzaj of
233
506164
1566
osłabiają odnawialne zarządzanie połowami,
08:39
sustainablepodtrzymywalny fisheriesrybołówstwa managementzarządzanie I'm talkingmówić about.
234
507730
2250
o którym mówię.
08:41
It can be when you catchłapać fishryba usingza pomocą gearskoła zębate
235
509980
2480
Są to na przykład połowy sprzętem,
08:44
that have been prohibitedzabroniony,
236
512460
1029
który został zakazany,
08:45
when you fishryba in placesmiejsca where
you're not supposeddomniemany to fishryba,
237
513489
2651
połowy w miejscach,
gdzie nie powinno się łowić,
08:48
you catchłapać fishryba that are the wrongźle
sizerozmiar or the wrongźle speciesgatunki.
238
516140
3238
czy łowienie ryb
o niewłaściwym rozmiarze lub gatunku.
08:51
IllegalNielegalne fishingwędkowanie cheatsKody the consumerkonsument
239
519378
1965
Nielegalne połowy oszukują konsumenta,
08:53
and it alsorównież cheatsKody honestszczery fishermenrybaków,
240
521343
2207
jak i uczciwych rybaków.
08:55
and it needswymagania to stop.
241
523550
1160
Musimy z tym skończyć.
08:56
The way illegalnielegalny fishryba get into our
marketrynek is throughprzez seafoodOwoce morza fraudoszustwa.
242
524710
3077
Nielegalnie odłowione ryby
trafiają na rynek na drodze oszustwa.
08:59
You mightmoc have heardsłyszał about this.
243
527787
1449
Mogliście o tym słyszeć.
09:01
It's when fishryba are labeledoznaczone jako as something they're not.
244
529236
3184
Ryby są oznaczone jako coś, czym nie są.
09:04
Think about the last time you had fishryba.
245
532420
1535
Pomyślcie o ostatniej rybie.
09:05
What were you eatingjedzenie?
246
533955
790
Co jedliście?
09:06
Are you sure that's what it was?
247
534745
1771
Jesteście pewni, co to było?
09:08
Because we testedprzetestowany 1,300 differentróżne fishryba samplespróbki
248
536516
2724
Przebadaliśmy 1300 różnych próbek ryb
09:11
and about a thirdtrzeci of them
249
539240
1242
i około jedna trzecia z nich
09:12
were not what they were labeledoznaczone jako to be.
250
540482
1738
nie była tym, co na opakowaniu.
09:14
SnappersLucjanowate, ninedziewięć out of 10
snapperslucjanowate were not snapperLucjan.
251
542220
2740
9 na 10 lucjanów wcale nimi nie było.
09:16
Fifty-ninePięćdziesiąt dziewięć percentprocent of the tunatuńczyka we testedprzetestowany
252
544960
2220
59% przetestowanego tuńczyka
09:19
was mislabeledmylnie.
253
547180
1970
było źle oznaczonych.
09:21
And redczerwony snapperLucjan, we testedprzetestowany 120 samplespróbki,
254
549150
2628
Zbadaliśmy 120 próbek lucjana czerwonego
09:23
and only sevensiedem of them were really redczerwony snapperLucjan,
255
551778
1916
i tylko siedem faktycznie było lucjanem.
09:25
so good luckszczęście findingodkrycie a redczerwony snapperLucjan.
256
553694
3544
Powodzenia ze znalezieniem
lucjana czerwonego.
09:29
SeafoodOwoce morza has a really complexzłożony supplyDostawa chainłańcuch,
257
557238
2228
Łańcuch dostaw owoców morza
jest bardzo złożony
09:31
and at everykażdy stepkrok in this supplyDostawa chainłańcuch,
258
559466
2296
i na każdym jego etapie
09:33
there's an opportunityokazja for seafoodOwoce morza fraudoszustwa,
259
561762
2190
jest możliwość oszustwa.
09:35
unlesschyba że we have traceabilityidentyfikowalność.
260
563952
2128
Chyba, że możemy go śledzić.
Wykrywalność pozwala przemysłowi rybnemu
09:38
TraceabilityIdentyfikowalność is a way where the seafoodOwoce morza industryprzemysł
261
566080
2719
09:40
can tracktor the seafoodOwoce morza from the boatłódź to the platetalerz
262
568799
2297
śledzić owoce morza od łodzi po talerz,
09:43
to make sure that the consumerkonsument can then find out
263
571096
2531
aby zapewnić konsumentom informację
09:45
where theirich seafoodOwoce morza cameoprawa ołowiana witrażu from.
264
573627
1647
o pochodzeniu owoców morza.
09:47
This is a really importantważny thing.
265
575274
1756
To jest naprawdę ważne.
09:49
It's beingistota doneGotowe by some in
the industryprzemysł, but not enoughdość,
266
577030
2568
Niektóre przemysły to robią,
ale to za mało,
09:51
so we're pushingpchanie a lawprawo in CongressKongres
267
579598
1347
przepychamy więc przez Kongres prawo,
09:52
callednazywa the SAFESEJF SeafoodOwoce morza ActUstawy,
268
580945
1406
SAFE Seafood Act.
09:54
and I'm very excitedpodekscytowany todaydzisiaj to announceInformujemy the releasewydanie
269
582351
2639
Z radością mogę ogłosić wysłanie
petycji szefów kuchni,
09:56
of a chef'sszef kuchni petitionPetycja, where 450 chefsszefowie kuchni
270
584990
2644
gdzie 450 kucharzy
09:59
have signedpodpisany a petitionPetycja callingpowołanie on CongressKongres
271
587634
2672
podpisało petycję wzywającą Kongres
10:02
to supportwsparcie the SAFESEJF SeafoodOwoce morza ActUstawy.
272
590306
2202
do wsparcia tej ustawy.
10:04
It has a lot of celebritysława chefsszefowie kuchni you maymoże know --
273
592508
1828
Wspiera ją wielu znanych szefów kuchni,
10:06
AnthonyAnthony BourdainBourdain, MarioMario BataliBatali,
274
594336
3204
Anthony Bourdain, Mario Batali,
10:09
BartonBarton SeaverSeaver and othersinni
275
597540
1676
Barton Seaver i inni.
10:11
and they'veoni signedpodpisany it because they believe
276
599216
1754
Podpisali ją, ponieważ wierzą,
10:12
that people have a right to know
277
600970
1328
że ludzie mają prawo wiedzieć,
10:14
about what they're eatingjedzenie.
278
602298
2375
co jedzą.
10:16
(ApplauseAplauz)
279
604673
5183
(Brawa)
Rybakom też się podoba,
więc jest duża szansa,
10:22
FishermenRybaków like it too, so there's a good chanceszansa
280
610464
1956
10:24
we can get the kinduprzejmy of supportwsparcie we need
281
612420
1600
że uzyskamy niezbędne wsparcie,
10:26
to get this billrachunek throughprzez,
282
614020
934
by uchwalić tę ustawę.
10:26
and it comespochodzi at a criticalkrytyczny time,
283
614954
1524
To krytyczny moment,
10:28
because this is the way we stop seafoodOwoce morza fraudoszustwa,
284
616478
2106
żeby zatrzymać
nieuczciwy handel owocami morza,
10:30
this is the way we curbKrawężnik illegalnielegalny fishingwędkowanie,
285
618584
2066
ograniczyć nielegalne połowy,
10:32
and this is the way we make sure
286
620650
1872
i zapewnić, że limity odłowów,
10:34
that quotaskontyngentów, habitatsiedlisko protectionochrona,
287
622522
1704
ochrona siedlisk
10:36
and bycatchprzyłów reductionsredukcje can do the jobsOferty pracy
288
624226
1880
i zmniejszenie przyłowów
spełnią swoją rolę.
10:38
they can do.
289
626106
1177
10:39
We know that we can managezarządzanie
our fisheriesrybołówstwa sustainablyw sposób zrównoważony.
290
627283
3176
Wiemy, że można zarządzać
łowiskami w sposób zrównoważony.
10:42
We know that we can produceprodukować
291
630459
1642
Wiemy, że można produkować
10:44
healthyzdrowy mealsposiłki for hundredssetki of millionsmiliony of people
292
632101
3769
zdrowe posiłki dla setek milionów ludzi,
nie wykorzystując ziemi,
nie zużywając wiele wody,
10:47
that don't use the landwylądować, that don't use much waterwoda,
293
635870
2245
10:50
have a lowNiska carbonwęgiel footprintślad stopy,
294
638115
1185
z małym śladem węglowym,
10:51
and are cost-effectiveopłacalne.
295
639300
1802
a przy tym opłacalnie.
10:53
We know that savingoszczędność the oceansoceany
296
641102
1988
Wiemy, że ratując oceany,
10:55
can feedkarmić the worldświat,
297
643090
1583
możemy wykarmić świat
10:56
and we need to startpoczątek now.
298
644673
2387
i musimy zacząć teraz.
10:59
(ApplauseAplauz)
299
647060
2757
(Brawa)
11:01
Thank you. (ApplauseAplauz)
300
649817
3708
Dziękuję. (Brawa)
Translated by Marek Wilkowski
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jackie Savitz - Ocean advocate
Jackie Savitz works to protect the world's oceans. A marine biologist, she is passionate that saving the seas will benefit us all.

Why you should listen

Jackie Savitz is the Vice President for US Oceans at Oceana, an organization focused on conserving and saving the world's oceans. With a background in marine biology and environmental toxicology, she has worked at Oceana for more than a decade and has produced campaigns focused on sea-affecting hazards such as climate change, mercury, and cruise ship pollution. 

Ocean water runs in Jackie's blood. She earned her bachelor’s degree in marine science and biology from the University of Miami, and then went on to get her master's in environmental science from the Chesapeake Biological Laboratory at the University of Maryland. That led her to spend some five years working to protect Chesapeake Bay, before working at ocean-focused groups such as Coast Alliance, a network of over 600 American organizations working to protect the coasts from pollution and development.

Watch her talk from TEDxMidAtlantic 2018 here.

More profile about the speaker
Jackie Savitz | Speaker | TED.com