ABOUT THE SPEAKER
Bruce Aylward - Epidemiologist
As the Assistant Director-General of the World Health Organization’s Polio and Emergencies Cluster, Bruce Aylward works to ensure that polio stays under control and that the world is prepared to respond to health crises.

Why you should listen

A Canadian physician and epidemiologist who has authored some 100 peer-reviewed articles and chapters, Bruce Aylward is an expert on infectious diseases. He joined the World Health Organization in 1992 and worked in the field for seven years on national immunization programs for measles, tetanus and hepatitis in the Middle East, Africa and Asia. 

Aylward has overseen and managed the scale-up of the Global Polio Eradication Initiative since 1998, during which time the program expanded to operate in every country of the world, the annual global budget increased to $700 million a year, polio-funded staff deployed by WHO grew to over 3,500 people worldwide, and new monovalent oral poliovirus vaccines were developed for the programme. In 2014, only three countries remained polio-endemic.

He says: "It's been estimated that our investment in smallpox eradication pays off every 26 days."

Since 2011, Aylward has also led WHO’s work in preparedness, readiness and response to health emergencies. By developing global strategies, analyzing health trends and advising on policies and country collaboration, the WHO helps make sure that outbreaks — like the 2014 ebola epidemic — stay under control. 

More profile about the speaker
Bruce Aylward | Speaker | TED.com
TEDxPlaceDesNations

Bruce Aylward: Humanity vs. Ebola. How we could win a terrifying war

Bruce Aylward: Ludzkość kontra Ebola. Jak wygrać tę przerażającą wojnę

Filmed:
957,490 views

„Ebola zagraża naszemu człowieczeństwu” twierdzi Bruce Aylward ze Światowej Organizacji Zdrowia. Z chłodną oceną sytuacji opowiada, jak wybuchła epidemia eboli i jak międzynarodowa panika podsyciła gwałtowny rozwój choroby. Aylward przedstawia cztery kroki niezbędne do pokonania eboli oraz pomyślne skutki ich zastosowania, zaczynając od hrabstwa Lofa w Liberii, epicentrum epidemii gdzie od tygodni nie zarejestrowano przypadków choroby. Jak podkreśla Aylward, walka z ebolą nie jest jeszcze skończona, ale podejmując odpowiednie kroki możemy skutecznie zwalczyć epidemię.
- Epidemiologist
As the Assistant Director-General of the World Health Organization’s Polio and Emergencies Cluster, Bruce Aylward works to ensure that polio stays under control and that the world is prepared to respond to health crises. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
When I was invitedzaproszony to give this talk
a couplepara of monthsmiesiące agotemu,
0
697
4686
Kiedy kilka miesięcy temu zaproszono mnie
do wygłoszenia tej prelekcji,
00:17
we discussedomówione a numbernumer
of titlestytuły with the organizersOrganizatorzy,
1
5383
3510
rozważaliśmy z organizatorami,
jak go nazwać.
00:21
and a lot of differentróżne itemsprzedmiotów were
kickedkopnięty around and were discussedomówione.
2
8893
3415
Braliśmy pod uwagę wiele tematów.
00:24
But nobodynikt suggestedzasugerował this one,
3
12308
2041
Ale nikt nie zaproponował tego.
[Pokonać ebolę]
00:26
and the reasonpowód for that
was two monthsmiesiące agotemu,
4
14349
2929
Dwa miesiące temu
00:29
EbolaEbola was escalatingeskalacji exponentiallywykładniczo
5
17278
2912
ebola wciąż gwałtownie się nasilała
00:32
and spreadingrozpościerający się over widerszerszy geographicgeograficzny areasobszary
than we had ever seenwidziany,
6
20190
4363
i rozprzestrzeniała
na coraz większe obszary.
00:36
and the worldświat was terrifiedprzerażony,
concernedzaniepokojony and alarmedzaniepokojony
7
24553
3269
Ludzie byli przerażeni
i zaniepokojeni tą chorobą
00:40
by this diseasechoroba, in a way we'vemamy not
seenwidziany in recentniedawny historyhistoria.
8
27822
4968
na większą skalę niż kiedykolwiek
wcześniej w historii współczesnej.
00:44
But todaydzisiaj, I can standstoisko here
and I can talk to you about beatingbicie EbolaEbola
9
32790
6170
Jestem dziś tutaj i mogę opowiedzieć
wam o zwalczaniu eboli,
00:51
because of people
whomkogo you've never heardsłyszał of,
10
38960
3691
dzięki ludziom,
o których nigdy nie słyszeliście,
00:54
people like PeterPeter ClementClement, a LiberianLiberii
doctorlekarz who'skto jest workingpracujący in LofaLofa CountyHrabstwo,
11
42656
7159
takim jak Peter Clement, doktor z Liberii
pracujący w hrabstwie Lofa,
01:02
a placemiejsce that manywiele of you have
never heardsłyszał of, probablyprawdopodobnie, in LiberiaLiberia.
12
49815
5479
miejscu, o którym pewnie
nigdy nie słyszeliście.
01:07
The reasonpowód that LofaLofa CountyHrabstwo
is so importantważny
13
55294
2390
Hrabstwo Lofa jest istotne,
01:09
is because about fivepięć monthsmiesiące agotemu,
14
57684
2431
bo około pięciu miesięcy temu,
01:12
when the epidemicepidemia was
just startingstartowy to escalateeskalacji,
15
60115
4418
kiedy epidemia dopiero
zaczynała się nasilać,
01:16
LofaLofa CountyHrabstwo was right at the centercentrum,
the epicenterepicentrum of this epidemicepidemia.
16
64533
4944
hrabstwo Lofa było jej epicentrum.
01:21
At that time, MSFMSF
and the treatmentleczenie centercentrum there,
17
69477
3745
Lekarze Bez Granic i miejscowe lecznice
01:25
they were seeingwidzenie dozensdziesiątki of patientspacjenci
everykażdy singlepojedynczy day,
18
73222
2875
przyjmowały wtedy
dziesiątki ludzi dziennie.
01:28
and these patientspacjenci, these communitiesspołeczności
were becomingtwarzowy more and more terrifiedprzerażony
19
76097
4248
Pacjenci i społeczności były
coraz bardziej przerażone chorobą
01:32
as time wentposzedł by, with this diseasechoroba
and what it was doing to theirich familiesrodziny,
20
80345
4368
i jej skutkami dla rodzin,
01:36
to theirich communitiesspołeczności,
to theirich childrendzieci, to theirich relativeskrewni.
21
84713
3616
społeczności, ich dzieci i krewnych.
01:40
And so PeterPeter ClementClement was chargednaładowany with
drivingnapędowy that 12-hour-long-godzinny roughszorstki roadDroga
22
88329
4763
Peterowi Clementowi przydzielono
ciężką 12-godziną jazdę
01:45
from MonroviaMonrovia, the capitalkapitał,
up to LofaLofa CountyHrabstwo,
23
93092
4247
z Monrowii, stolicy kraju,
do hrabstwa Lofa,
01:49
to try and help bringprzynieść controlkontrola
to the escalatingeskalacji epidemicepidemia there.
24
97339
4362
gdzie miał pomagać w zwalczaniu epidemii.
01:53
And what PeterPeter founduznany when he arrivedprzybył was
the terrorterror that I just mentionedwzmiankowany to you.
25
101701
5362
Po przyjeździe Peter był świadkiem
przerażenia, o którym wspomniałem.
01:59
So he satsob down with the locallokalny chiefswodzów,
and he listenedsłuchałem.
26
107063
4241
Usiadł więc z miejscowymi
wodzami i słuchał.
02:03
And what he heardsłyszał was heartbreakingserce.
27
111304
3641
To, co usłyszał, było przygnębiające.
02:07
He heardsłyszał about the devastationdewastacja
and the desperationdesperacja
28
114945
4334
Wodzowie rozmawiali
o wstrząsie i desperacji ludzi,
02:11
of people affectedafektowany by this diseasechoroba.
29
119279
3299
których dotknęła choroba.
02:14
He heardsłyszał the heartbreakingserce storieshistorie
30
122578
2078
Słyszał przygnębiające historie
02:16
about not just the damageuszkodzić
that EbolaEbola did to people,
31
124656
3447
nie tylko o wpływie eboli
na pojedyncze osoby,
02:20
but what it did to familiesrodziny
and what it did to communitiesspołeczności.
32
128103
3196
ale na całe rodziny i społeczności.
02:24
And he listenedsłuchałem to the locallokalny chiefswodzów there
and what they told him --
33
132589
4410
Przysłuchiwał się wodzom i usłyszał:
02:29
They said, "When our childrendzieci are sickchory,
when our childrendzieci are dyingumierający,
34
136999
3444
"Kiedy nasze dzieci są chore i umierające,
02:32
we can't holdutrzymać them at a time when
we want to be closestnajbliższy to them.
35
140443
3804
nie możemy ich nawet przytulić,
choć bardzo byśmy chcieli.
Gdy giną nasi krewni,
02:36
When our relativeskrewni dieumierać, we can't take careopieka
of them as our traditiontradycja demandswymagania.
36
144247
4690
nie możemy zająć się nimi,
jak nakazuje tradycja.
02:41
We are not alloweddozwolony to washmyć się
the bodiesciała to burypogrzebać them
37
148937
2680
Nie możemy obmyć ciał przed pochówkiem,
02:43
the way our communitiesspołeczności and
our ritualsrytuały demandżądanie.
38
151617
3184
jak każą nasze zwyczaje".
02:47
And for this reasonpowód, they were
deeplygłęboko disturbedzakłócony, deeplygłęboko alarmedzaniepokojony
39
154801
3407
Z tego powodu byli pełni obaw i niepokoju.
02:50
and the entireCały epidemicepidemia
was unravelingodkrycie in frontz przodu of them.
40
158208
3787
Zaczęło do nich docierać,
że panuje epidemia.
02:54
People were turningobrócenie on the healthcareopieka zdrowotna
workerspracownicy who had come,
41
161995
2916
Ludzie odwracali się od przybyłych
pracowników służby zdrowia,
02:57
the heroesbohaterowie who had come to try
and help savezapisać the communityspołeczność,
42
164911
3354
bohaterów, którzy przyjechali
pomóc tamtejszej społeczności,
03:00
to help work with the communityspołeczność,
and they were unableniezdolny to accessdostęp them.
43
168265
4919
a nie mieli do niej wstępu.
03:05
And what happenedstało się then was
PeterPeter explainedwyjaśnione to the leadersprzywódcy.
44
173184
5218
Peter wytłumaczył to wodzom.
03:10
The leadersprzywódcy listenedsłuchałem.
They turnedobrócony the tablestabele.
45
178402
2735
Słuchali. Zamienili się na chwilę rolami.
03:13
And PeterPeter explainedwyjaśnione what EbolaEbola was.
He explainedwyjaśnione what the diseasechoroba was.
46
181137
3607
Peter wytłumaczył, czym jest ebola,
03:16
He explainedwyjaśnione what it did
to theirich communitiesspołeczności.
47
184744
2275
jak wpływa na społeczności
03:19
And he explainedwyjaśnione that EbolaEbola threatenedzagrożony
everything that madezrobiony us humanczłowiek.
48
187019
5158
i jak zagraża naszemu człowieczeństwu.
03:24
EbolaEbola meansznaczy you can't holdutrzymać your childrendzieci
the way you would in this situationsytuacja.
49
192177
4386
Przez ebolę nie można przytulić
swoich dzieci, gdy tego potrzebują.
03:28
You can't burypogrzebać your deadnie żyje
the way that you would.
50
196563
2310
Nie można pogrzebać zmarłych
zgodnie z tradycją.
03:31
You have to trustzaufanie these people
in these spaceprzestrzeń suitsKombinezony to do that for you.
51
198873
4643
Trzeba zaufać ludziom w skafandrach
kosmicznych, że zrobią to za nas.
03:35
And ladiesdamski and gentlemenpanowie, what
happenedstało się then was ratherraczej extraordinaryniezwykły:
52
203516
3349
To, co się później stało,
było nadzwyczajne.
Miejscowa społeczność,
pracownicy służby zdrowia i Peter
03:39
The communityspołeczność and the healthzdrowie workerspracownicy,
PeterPeter, they satsob down togetherRazem
53
206865
3246
usiedli razem i ułożyli nowy plan
kontrolowania eboli w hrabstwie Lofa.
03:42
and they put togetherRazem a newNowy planplan
for controllingkontrolowanie EbolaEbola in LofaLofa CountyHrabstwo.
54
210111
5057
03:47
And the reasonpowód that this is suchtaki
an importantważny storyfabuła, ladiesdamski and gentlemenpanowie,
55
215168
4474
Ta historia jest szczególnie istotna,
03:51
is because todaydzisiaj, this countyHrabstwo, whichktóry is
right at the centercentrum of this epidemicepidemia
56
219642
5094
bo, hrabstwo Lofa znajdujące się
w samym środku epidemii,
03:56
you've been watchingoglądanie,
you've been seeingwidzenie in the newspapersgazety,
57
224736
2827
o której słyszycie i czytacie w gazetach,
03:59
you've been seeingwidzenie on
the televisiontelewizja screensekrany,
58
227563
3743
którą oglądacie na ekranach telewizorów,
04:03
todaydzisiaj LofaLofa CountyHrabstwo is nearlyprawie eightosiem weekstygodnie
withoutbez seeingwidzenie a singlepojedynczy casewalizka of EbolaEbola.
59
231306
6087
od prawie ośmiu tygodni nie zanotowało
ani jednego przypadku eboli.
04:09
(ApplauseAplauz)
60
237393
7046
(Brawa)
04:16
Now, this doesn't mean that
the jobpraca is doneGotowe, obviouslyoczywiście.
61
244449
3423
To oczywiście nie znaczy,
że nie ma już zagrożenia.
04:20
There's still a hugeolbrzymi riskryzyko
that there will be additionaldodatkowe casesprzypadki there.
62
247872
3256
Wciąż istnieje ryzyko
pojawienia się nowych przypadków.
04:23
But what it does teachnauczać us
is that EbolaEbola can be beatenbity.
63
251128
3264
Wniosek jest jednak taki,
że ebolę da się pokonać.
04:26
That's the keyklawisz thing.
64
254392
1657
To jest najważniejsze.
04:28
Even on this scaleskala,
65
256049
1167
Nawet na taką skalę
04:29
even with the rapidszybki kinduprzejmy of growthwzrost
that we saw in this environmentśrodowisko here,
66
257216
3897
i rozprzestrzeniającą się
w tak zawrotnym tempie,
04:33
we now know EbolaEbola can be beatenbity.
67
261113
3458
ebolę da się pokonać.
04:36
When communitiesspołeczności come togetherRazem
with healthzdrowie careopieka workerspracownicy, work togetherRazem,
68
264571
3991
Tylko kiedy społeczności współpracują
z pracownikami służby zdrowia,
04:40
that's when this diseasechoroba can be stoppedzatrzymany.
69
268562
2673
można powstrzymać chorobę.
04:43
But how did EbolaEbola endkoniec up
in LofaLofa CountyHrabstwo in the first placemiejsce?
70
271235
3650
Jak ebola pojawiła się w hrabstwie Lofa?
04:47
Well, for that, we have to go back
12 monthsmiesiące, to the startpoczątek of this epidemicepidemia.
71
274885
4692
By się tego dowiedzieć, musimy cofnąć się
o 12 miesięcy, do początków epidemii.
04:51
And as manywiele of you know,
this viruswirus wentposzedł undetectedniewykryte,
72
279577
3251
Jak wielu z was wie,
wirusa nie zidentyfikowano od razu.
04:55
it evadedOmijane detectionwykrycie for threetrzy
or fourcztery monthsmiesiące when it beganrozpoczął się.
73
282828
3975
Nie wykryto go przez pierwsze trzy
czy cztery miesiące,
04:59
That's because this is not
a diseasechoroba of WestWest AfricaAfryka,
74
286803
2663
bo ebola nie jest chorobą
Afryki Zachodniej.
05:01
it's a diseasechoroba of CentralCentrum AfricaAfryka,
halfpół a continentkontynent away.
75
289466
3145
To choroba Afryki Środkowej,
oddalonej o prawie pół kontynentu.
05:04
People hadn'tnie miał seenwidziany the diseasechoroba before;
76
292611
1936
Ludzie nie znali tej choroby.
05:06
healthzdrowie workerspracownicy hadn'tnie miał seenwidziany
the diseasechoroba before.
77
294547
2609
Nie znali jej też
pracownicy służby zdrowia.
05:09
They didn't know what
they were dealingpostępowanie with,
78
297156
2168
Nie wiedzieli, z czym mają do czynienia.
05:11
and to make it
even more complicatedskomplikowane,
79
299324
2059
A żeby skomplikować
sprawę jeszcze bardziej,
05:13
the viruswirus itselfsamo was causingspowodowanie a symptomObjaw,
a typerodzaj of a presentationprezentacja
80
301383
4568
wirus wywoływał symptom,
05:18
that wasn'tnie było classicalklasyczny of the diseasechoroba.
81
305951
2265
który nie był typowy dla tej choroby.
05:20
So people didn't even recognizerozpoznać
the diseasechoroba, people who knewwiedziałem EbolaEbola.
82
308216
4415
Dlatego nawet ci, którzy znali ebolę,
nie rozpoznali jej.
05:24
For that reasonpowód it evadedOmijane detectionwykrycie
for some time,
83
312631
3859
Dlatego tak późno ją zidentyfikowano.
05:28
But contraryprzeciwnie to publicpubliczny beliefwiara
sometimesczasami these daysdni,
84
316490
3170
Ale wbrew przekonaniu niektórych,
05:31
oncepewnego razu the viruswirus was detectedwykryte,
there was a rapidszybki surgewzrost in of supportwsparcie.
85
319660
5515
kiedy tylko wykryto wirusa,
natychmiast napłynęła pomoc.
05:37
MSFMSF rapidlyszybko setzestaw up an EbolaEbola treatmentleczenie
centercentrum, as manywiele of you know, in the areapowierzchnia.
86
325175
5061
Lekarze Bez Granic szybko założyli
w tym rejonie ośrodki leczenia eboli.
05:42
The WorldŚwiat HealthZdrowie OrganizationOrganizacja
and the partnerswzmacniacz that it worksPrace with
87
330236
3094
Światowa Organizacja Zdrowia i partnerzy
05:45
deployedwdrożone eventuallyostatecznie hundredssetki of people
over the nextNastępny two monthsmiesiące
88
333330
3675
wysłali w przeciągu następnych
dwóch miesięcy setki ludzi,
05:49
to be ablezdolny to help tracktor the viruswirus.
89
337005
2388
by pomóc w śledzeniu wirusa.
05:51
The problemproblem, ladiesdamski and gentlemenpanowie,
is by then, this viruswirus,
90
339393
4031
Problem w tym,
że ten wirus eboli
za bardzo się już rozprzestrzenił.
05:55
well knownznany now as EbolaEbola,
had spreadrozpiętość too fardaleko.
91
343424
3553
05:59
It had alreadyjuż outstrippedwyprzedziło what was
one of the largestNajwiększa responsesodpowiedzi
92
346977
3209
Przewyższył też ilość i zasięg działań,
06:02
that had been mountedzamontowany so fardaleko
to an EbolaEbola outbreakwybuch.
93
350186
3809
przeprowadzonych dotąd względem eboli.
W sześć miesięcy nie tylko Gwinea,
06:06
By the middleśrodkowy of the yearrok,
not just GuineaGwinea
94
353995
2408
06:08
but now SierraSierra LeoneLeone and LiberiaLiberia
were alsorównież infectedzarażony.
95
356403
3963
ale też Sierra Leone
i Liberia zostały zarażone.
06:12
As the viruswirus was spreadingrozpościerający się geographicallygeograficznie,
the numbersliczby were increasingwzrastający
96
360366
4867
W miarę rozprzestrzeniania się wirusa
na nowe tereny, liczby wzrastały.
06:17
and at this time, not only were
hundredssetki of people infectedzarażony
97
365233
5056
Teraz nie tylko setki ludzi zaraziły się
06:22
and dyingumierający of the diseasechoroba,
98
370289
1879
i umierały z powodu choroby,
ale też pierwsi ratownicy,
06:24
but as importantlyco ważne,
the frontz przodu linelinia respondersobiekty odpowiadające w trybie,
99
372168
2739
06:27
the people who had goneodszedł to try and help,
100
374907
2843
pracownicy służby zdrowia,
którzy przybyli na pomoc,
06:29
the healthzdrowie careopieka workerspracownicy, the other
respondersobiekty odpowiadające w trybie
101
377750
3142
dziesiątkami zarażali się i umierali.
06:33
were alsorównież sickchory and dyingumierający by the dozensdziesiątki.
102
380892
2606
Prezydenci tych krajów
zdawali sobie sprawę z sytuacji.
06:36
The presidentsprezydenci of these countrieskraje
recognizeduznane the emergenciesnagłe wypadki.
103
383934
2948
06:39
They metspotkał right around that time,
they agreedZgoda on commonpospolity actionczynność
104
386882
3540
Spotkali się i zgodzili na współpracę.
06:42
and they put togetherRazem an emergencynagły wypadek
jointpołączenie operationoperacja centercentrum in ConakryKonakry
105
390422
4218
Założyli punkt kryzysowy w Conakry,
06:46
to try and work togetherRazem to finishkoniec this
diseasechoroba and get it stoppedzatrzymany,
106
394640
4320
by wspólnie powstrzymać chorobę
06:51
to implementwprowadzić w życie the strategiesstrategie
we talkedrozmawialiśmy about.
107
398960
2752
i wprowadzić w życie wspomniane strategie.
06:54
But what happenedstało się then was something
we had never seenwidziany before with EbolaEbola.
108
402242
3957
Potem zdarzyło się coś,
co jeszcze nigdy nie miało miejsca.
06:58
What happenedstało się then was the viruswirus,
or someonektoś sickchory with the viruswirus,
109
406199
3586
Wirus lub osoba nim zarażona
07:01
boardedna pokład an airplanesamolot,
flewlatał to anotherinne countrykraj,
110
409785
3396
znalazł się w samolocie
i poleciał do innego kraju.
07:05
and for the first time,
we saw in anotherinne distantodległy countrykraj
111
413181
4142
Po raz pierwszy zaobserwowaliśmy,
że wirus pojawił się znowu
w innym odległym kraju.
07:09
the viruswirus popmuzyka pop up again.
112
417323
2556
07:12
This time it was in NigeriaNigeria,
in the teemingROI metropolismetropolia of LagosLagos,
113
419879
4407
Tym razem była to Nigeria,
tętniąca życiem metropolia Lagos,
07:16
21 millionmilion people.
114
424286
1959
zamieszkana przez 21 milionów ludzi.
07:18
Now the viruswirus was in that environmentśrodowisko.
115
426245
2983
Wirus przeniósł się do nowego środowiska.
07:21
And as you can anticipateprzewidywać,
there was internationalmiędzynarodowy alarmalarm,
116
429228
3540
Jak można było przypuszczać,
wzniesiono międzynarodowy alarm.
07:24
internationalmiędzynarodowy concerndotyczyć on a scaleskala that
we hadn'tnie miał seenwidziany in recentniedawny yearslat
117
432768
3768
Sprawa wagi międzynarodowej,
jakiej nie było od wielu lat,
07:28
causedpowodowany by a diseasechoroba like this.
118
436536
2454
spowodowana przez taką chorobę.
07:31
The WorldŚwiat HealthZdrowie OrganizationOrganizacja immediatelynatychmiast
callednazywa togetherRazem an expertekspert panelpłyta,
119
438990
4640
Światowa Organizacja Zdrowia
natychmiast zwołała zespół ekspertów,
07:35
lookedspojrzał at the situationsytuacja,
declaredzdeklarowany an internationalmiędzynarodowy emergencynagły wypadek.
120
443630
3621
przyjrzała się sytuacji i ogłosiła
międzynarodowy stan wyjątkowy.
Mieli nadzieję, że spowoduje to napływ
07:39
And in doing so, the expectationoczekiwanie would be
that there would be a hugeolbrzymi outpouringwylanie
121
447256
5090
07:44
of internationalmiędzynarodowy assistancewsparcie
to help these countrieskraje
122
452346
2970
pomocy międzynarodowej dla krajów,
07:47
whichktóry were in so much troublekłopot
and concerndotyczyć at that time.
123
455316
3718
które były w tamtym czasie
w niezwykle ciężkim położeniu.
07:51
But what we saw was
something very differentróżne.
124
459364
2747
Skutek w wielu miejscach był jednak inny.
07:54
There was some great responseodpowiedź.
125
462341
3528
Kraje nie pozostały bez wsparcia.
07:58
A numbernumer of countrieskraje cameoprawa ołowiana witrażu to assistPomoc --
manywiele, manywiele NGOsOrganizacje pozarządowe and othersinni, as you know,
126
465869
4761
Z pomocą przybyło wiele państw
i organizacji pozarządowych,
08:02
but at the samepodobnie time, the oppositenaprzeciwko
happenedstało się in manywiele placesmiejsca.
127
470630
3416
ale też wielu odwróciło się
od zarażonych krajów.
W miarę narastającej paniki
08:06
AlarmAlarmu escalatedeskalował, and very soonwkrótce
these countrieskraje founduznany themselvessami
128
474046
4115
wiele krajów przestało otrzymywać
wystarczające wsparcie
08:10
not receivingodbieranie the supportwsparcie they neededpotrzebne,
but increasinglycoraz bardziej isolatedodosobniony.
129
478161
4395
i coraz bardziej się izolowało.
08:14
What we saw was commercialReklama w telewizji airlineslinie lotnicze
startedRozpoczęty flyinglatający into these countrieskraje
130
482556
4734
Linie lotnicze wstrzymały loty
08:19
and people who hadn'tnie miał even been
exposednarażony to the viruswirus
131
487290
2591
i nawet ci, którzy nie mieli
styczności z wirusem
08:22
were no longerdłużej alloweddozwolony to travelpodróżować.
132
489881
2162
nie mogli już podróżować.
08:24
This causeprzyczyna not only problemsproblemy, obviouslyoczywiście,
for the countrieskraje themselvessami,
133
492043
3928
Ucierpiały na tym nie tylko
wspomniane kraje,
08:28
but alsorównież for the responseodpowiedź.
134
495971
2122
ale też zagraniczna pomoc.
08:30
Those organizationsorganizacje that were
tryingpróbować to bringprzynieść people in,
135
498093
2962
Organizacje, które wysyłały ludzi
08:33
to try and help them
respondodpowiadać to the outbreakwybuch,
136
501055
2206
do pomocy w zwalczaniu choroby,
08:35
they could not get
people on airplanessamoloty,
137
503261
1932
nie mogły użyć samolotów,
08:37
they could not get them into the
countrieskraje to be ablezdolny to respondodpowiadać.
138
505193
3199
nie mogły przewieźć ich do krajów,
w których mieli pracować.
08:40
In that situationsytuacja,
ladiesdamski and gentlemanpan,
139
508392
2012
W takiej sytuacji wirus
08:42
a viruswirus like EbolaEbola takes advantageZaletą.
140
510404
3235
taki jak ebola ma przewagę.
08:45
And what we saw then was something
alsorównież we hadn'tnie miał seenwidziany before.
141
513639
4938
Później znów stało się coś niespotykanego.
08:50
Not only did this viruswirus
continueKontyntynuj in the placesmiejsca
142
518577
3156
Wirus pozostał nie tylko
w zarażonych regionach,
08:53
where they'doni by alreadyjuż becomestają się infectedzarażony,
but then it startedRozpoczęty to escalateeskalacji
143
521733
3591
ale zaczął się rozprzestrzeniać
08:57
and we saw the casewalizka numbersliczby
that you see here,
144
525324
2368
i mieliśmy przed oczami wyniki,
08:59
something we'dpoślubić never seenwidziany before
on suchtaki a scaleskala,
145
527692
3054
jakich nigdy wcześniej
nie zaobserwowaliśmy.
09:02
an exponentialwykładniczy increasezwiększać of EbolaEbola casesprzypadki
146
530746
3037
Gwałtowny wzrost przypadków eboli
09:05
not just in these countrieskraje or the areasobszary
alreadyjuż infectedzarażony in these countrieskraje
147
533783
4241
w regionach wcześniej zarażonych
09:10
but alsorównież spreadingrozpościerający się furtherdalej and
deepergłębiej into these countrieskraje.
148
538024
3859
oraz w odległych regionach tych krajów.
09:14
LadiesPanie and gentlemanpan,
this was one of the mostwiększość concerningo
149
541883
3064
To był jeden z najbardziej niepokojących
09:17
internationalmiędzynarodowy emergenciesnagłe wypadki in publicpubliczny healthzdrowie
we'vemamy ever seenwidziany.
150
544947
4825
międzynarodowych kryzysów zdrowotnych,
jakie kiedykolwiek widzieliśmy.
09:22
And what happenedstało się in these countrieskraje then,
151
550502
2051
Następnie,
09:24
manywiele of you saw, again, on the televisiontelewizja,
readczytać about in the newspapersgazety,
152
552553
4189
jak wielu z was widziało w telewizji
lub czytało w gazetach,
09:28
we saw the healthzdrowie systemsystem startpoczątek to collapsezawalić się
underpod the weightwaga of this epidemicepidemia.
153
556742
5360
służba zdrowia załamała się
pod wagą epidemii.
09:34
We saw the schoolsszkoły beginzaczynać to closeblisko,
marketsrynki no longerdłużej startedRozpoczęty,
154
562102
4620
Zaczęto zamykać szkoły,
rynki nie działały poprawnie,
09:38
no longerdłużej functionedfunkcjonowały the way
that they should in these countrieskraje.
155
566722
3320
kraje przestały dobrze funkcjonować.
09:42
We saw that misinformationdezinformacji and
misperceptionsFałszywe wyobrażenia startedRozpoczęty to spreadrozpiętość
156
570042
4119
Domysły i plotki szerzyły się
coraz szybciej,
09:46
even fasterszybciej throughprzez the communitiesspołeczności,
whichktóry becamestał się even more alarmedzaniepokojony
157
574161
3484
a społeczności były
coraz bardziej zaniepokojone
09:49
about the situationsytuacja.
158
577645
1615
zaistniałą sytuacją.
09:51
They startedRozpoczęty to recoilrecoil from those people
that you saw in those spaceprzestrzeń suitsKombinezony,
159
579260
3584
Ludzie zaczęli odsuwać się
od tych w skafandrach kosmicznych,
09:55
as they call them,
who had come to help them.
160
582844
2247
którzy przyjechali im pomóc.
09:57
And then the situationsytuacja
deterioratedpogorszyła się even furtherdalej.
161
585091
3027
Sytuacja jeszcze bardziej się pogorszyła.
10:00
The countrieskraje had to declarezadeklarować
a statestan of emergencynagły wypadek.
162
588118
2682
Kraje musiały ogłosić stan wyjątkowy.
10:03
LargeDuży populationspopulacje neededpotrzebne to be quarantinedKwarantannie
in some areasobszary, and then riotszamieszki brokezepsuł się out.
163
590800
5405
W niektórych regionach ludność poddano
kwarantannie, wybuchły rozruchy.
10:08
It was a very, very terrifyingprzerażający situationsytuacja.
164
596205
3770
Ludzie byli przerażeni.
10:12
Around the worldświat,
manywiele people beganrozpoczął się to askzapytać,
165
599975
2859
Dookoła świata zaczęto
zadawać sobie pytanie:
10:15
can we ever stop EbolaEbola
when it startszaczyna się to spreadrozpiętość like this?
166
602834
3969
Czy można powstrzymać
tak rozprzestrzeniającą się ebolę?
10:19
And they startedRozpoczęty to askzapytać, how well
do we really know this viruswirus?
167
606803
4452
Zaczęto pytać: Jak dobrze znamy wirusa?
10:23
The realityrzeczywistość is we don't know
EbolaEbola extremelyniezwykle well.
168
611585
3155
Prawda jest taka,
że nie wiemy dużo o eboli.
10:26
It's a relativelystosunkowo modernnowoczesny diseasechoroba
in termswarunki of what we know about it.
169
614740
3995
Jest to względnie nowa choroba.
10:30
We'veMamy knownznany the diseasechoroba only for 40 yearslat,
170
618735
2285
Znamy ją tylko od 40 lat,
10:33
sinceod it first poppedpękło up
in CentralCentrum AfricaAfryka in 1976.
171
621020
3482
od kiedy pojawiła się po raz pierwszy
w Afryce Środkowej w 1976 roku.
10:36
But despitepomimo that, we do know manywiele things:
172
624502
3080
Poza tym wiemy parę innych rzeczy.
10:39
We know that this viruswirus
probablyprawdopodobnie survivesprzetrwa in a typerodzaj of a batnietoperz.
173
627582
4223
Wiemy, że wirus prawdopodobnie
żyje w pewnej odmianie nietoperza.
10:44
We know that it probablyprawdopodobnie enterswchodzi
a humanczłowiek populationpopulacja
174
631805
3116
Prawdopodobnie przenosi się na ludzi,
10:47
when we come in contactkontakt with a wilddziki animalzwierzę
175
634921
2607
kiedy wejdą w kontakt
z zarażonym zwierzęciem.
10:49
that has been infectedzarażony with the viruswirus
and probablyprawdopodobnie sickenedChora by it.
176
637528
3558
10:53
Then we know that the viruswirus
spreadsspready from personosoba to personosoba
177
641086
3221
Wirus przenosi się
wśród ludzi przez kontakt
10:56
throughprzez contaminatedzanieczyszczone bodyciało fluidspłynów.
178
644307
2273
z zainfekowanymi płynami ustrojowymi.
10:58
And as you've all seenwidziany,
179
646580
1491
Jak widzieliście,
11:00
we know the horrificprzerażający diseasechoroba
that it then causesprzyczyny in humansludzie,
180
648071
3482
znamy też przerażającą chorobę,
którą ten wirus wywołuje u ludzi.
11:03
where we see this diseasechoroba causeprzyczyna
severesilny feversgorączki, diarrheabiegunka, vomitingwymioty,
181
651553
4518
Wywołuje gorączkę, biegunkę, wymioty
11:08
and then unfortunatelyNiestety, in 70 percentprocent
of the casesprzypadki or oftenczęsto more, deathśmierć.
182
656071
6470
i niestety w ponad 70% śmierć zarażonego.
11:14
This is a very dangerousniebezpieczny,
debilitatingwyniszczające, and deadlyśmiertelnie diseasechoroba.
183
662541
5343
To niebezpieczna, osłabiająca
i śmiertelna choroba.
11:20
But despitepomimo the factfakt that we'vemamy not knownznany
this diseasechoroba for a particularlyszczególnie long time,
184
668344
4173
Mimo że krótko znamy ebolę,
11:24
and we don't know everything about it,
we do know how to stop this diseasechoroba.
185
672517
4877
i wciąż nie wiemy o niej wszystkiego,
wiemy jak ją powstrzymać.
11:29
There are fourcztery things
that are criticalkrytyczny to stoppingzatrzymanie EbolaEbola.
186
677394
3214
Istnieją cztery niezbędne kroki
do powstrzymania eboli.
11:32
First and foremostgłówny, the communitiesspołeczności
have got to understandzrozumieć this diseasechoroba,
187
680608
4314
Po pierwsze, ludzie muszą wiedzieć,
z czym mają do czynienia.
11:37
they'veoni got to understandzrozumieć
how it spreadsspready and how to stop it.
188
684922
3521
Jak przenosi się choroba
i jak jej nie rozprzestrzeniać.
11:40
And then we'vemamy got to be ablezdolny to have
systemssystemy that can find everykażdy singlepojedynczy casewalizka,
189
688443
4076
Następnie, potrzebujemy systemu
wyłapującego wszystkich chorych
11:44
everykażdy contactkontakt of those casesprzypadki,
190
692519
2006
oraz wszystkie ich kontakty
11:46
and beginzaczynać to tracktor the transmissiontransmisja chainswięzy
so that you can stop transmissiontransmisja.
191
694525
4157
i śledzącego szlaki przenoszenia choroby,
żeby móc je zablokować.
11:50
We have to have treatmentleczenie centerscentra,
specializedspecjalistyczne EbolaEbola treatmentleczenie centerscentra,
192
698682
3622
Potrzebujemy ośrodków medycznych
wyspecjalizowanych w leczeniu eboli,
11:54
where the workerspracownicy can be protectedchroniony
193
702304
2513
które zagwarantują pracownikom ochronę
11:57
as they try to providezapewniać supportwsparcie
to the people who are infectedzarażony,
194
704817
4872
przed zainfekowaniem
12:01
so that they mightmoc surviveprzetrwać the diseasechoroba.
195
709689
2445
podczas pracy z zarażonymi pacjentami.
12:04
And then for those who do dieumierać,
196
712134
2200
Jeśli chodzi o zmarłych w wyniku choroby,
12:06
we have to ensurezapewnić there is a safebezpieczny, but at
the samepodobnie time dignifiedgodny, burialpogrzeb processproces,
197
714334
5858
musimy zapewnić im bezpieczne,
a zarazem godne miejsca pochówku,
12:12
so that there is no spreadrozpiętość
at that time as well.
198
720192
3896
żeby uniknąć dalszego
rozprzestrzeniania się wirusa.
12:16
So we do know how to stop EbolaEbola, and these
strategiesstrategie work, ladiesdamski and gentlemenpanowie.
199
724798
4501
Wiemy, jak powstrzymać ebolę.
Te kroki naprawdę działają.
12:21
The viruswirus was stoppedzatrzymany in NigeriaNigeria
by these fourcztery strategiesstrategie
200
729299
4159
Wirusa w Nigerii powstrzymano
dzięki tym czterem krokom
i dzięki ludziom,
którzy wprowadzali je w życie.
12:25
and the people implementingrealizowanie
them, obviouslyoczywiście.
201
733458
2104
12:27
It was stoppedzatrzymany in SenegalSenegal, where it had
spreadrozpiętość, and alsorównież in the other countrieskraje
202
735562
4022
Udało się w Senegalu i innych krajach,
12:31
that were affectedafektowany by this viruswirus,
in this outbreakwybuch.
203
739584
3593
dotkniętych wybuchem epidemii.
12:35
So there's no questionpytanie that
these strategiesstrategie actuallytak właściwie work.
204
743177
3841
Nie ma wątpliwości, że te kroki działają.
12:39
The bigduży questionpytanie, ladiesdamski and gentlemenpanowie,
was whetherczy these strategiesstrategie could work
205
747018
5308
Pytanie brzmiało,
czy te strategie zadziałałyby
12:44
on this scaleskala, in this situationsytuacja,
with so manywiele countrieskraje affectedafektowany
206
752326
4274
na taką wielką skalę,
z tyloma zainfekowanymi krajami
12:48
with the kinduprzejmy of exponentialwykładniczy
growthwzrost that you saw.
207
756600
3606
i przy tak gwałtownym rozwoju.
12:52
That was the bigduży questionpytanie that we were
facingokładzina just two or threetrzy monthsmiesiące agotemu.
208
760206
4551
Zadawaliśmy je sobie
jeszcze dwa czy trzy miesiące temu.
12:56
TodayDzisiaj we know the answerodpowiedź to that questionpytanie.
209
764757
4044
Dziś znamy odpowiedź.
13:01
And we know that answerodpowiedź
because of the extraordinaryniezwykły work
210
768801
2978
Znamy ją dzięki niezwykłej pracy
13:03
of an incredibleniesamowite groupGrupa of NGOsOrganizacje pozarządowe,
of governmentsrządy, of locallokalny leadersprzywódcy,
211
771779
4767
niesamowitych organizacji pozarządowych,
rządów oraz miejscowych władz,
13:08
of U.N. agenciesagencje and manywiele humanitarianhumanitarny
and other organizationsorganizacje
212
776546
4386
oddziałów ONZ oraz wielu
organizacji humanitarnych i nie tylko,
13:13
that cameoprawa ołowiana witrażu and joinedDołączył the fightwalka
to try and stop EbolaEbola in WestWest AfricaAfryka.
213
780932
3918
które dołączyły do walki z ebolą
w Afryce Zachodniej.
13:17
But what had to be doneGotowe there
was slightlynieco differentróżne.
214
784850
3443
W tym wypadku należało podjąć inne kroki.
13:20
These countrieskraje tookwziął those strategiesstrategie
I just showedpokazał you;
215
788293
2925
Te kraje wykorzystały
przedstawione przeze mnie strategie;
13:23
the communityspołeczność engagementzaręczynowy,
the casewalizka findingodkrycie, contactkontakt tracingrysunek kalkowy, etcitp.,
216
791218
5406
rozeznanie, zlokalizowanie zarażonych
przypadków, śledzenie wirusa, itd.
13:28
and they turnedobrócony them on theirich headgłowa.
217
796624
1924
i wywróciły je do góry nogami.
Choroba miała taki zasięg,
że zabrano się za nią z innej strony.
13:30
There was so much diseasechoroba,
they approachedzbliżył się it differentlyróżnie.
218
798548
2933
13:33
What they decidedzdecydowany to do was they would
first try and slowpowolny down this epidemicepidemia
219
801481
5431
Postanowiono spowolnić epidemię
13:39
by rapidlyszybko buildingbudynek as manywiele bedsłóżka as
possiblemożliwy in specializedspecjalistyczne treatmentleczenie centerscentra
220
806912
4987
przez zapewnienie jak największej ilości
łóżek w specjalnych klinikach,
13:44
so that they could preventzapobiec the diseasechoroba
from spreadingrozpościerający się from those were infectedzarażony.
221
811899
5304
aby zapobiec dalszemu
rozprzestrzenianiu się choroby.
13:49
They would rapidlyszybko buildbudować out
manywiele, manywiele burialpogrzeb teamszespoły
222
817203
2449
Szybko stworzono zespoły grabarzy,
13:51
so that they could safelybezpiecznie
dealsprawa with the deadnie żyje,
223
819652
2175
żeby bezpiecznie grzebać zmarłych.
13:54
and with that, they would try
and slowpowolny this outbreakwybuch
224
821827
2567
Tak próbowano spowolnić epidemię,
13:56
to see if it could actuallytak właściwie then
be controlledkontrolowane usingza pomocą the classicklasyczny approachpodejście
225
824394
4219
żeby później użyć klasycznych metod,
14:00
of casewalizka findingodkrycie and contactkontakt tracingrysunek kalkowy.
226
828613
2751
czyli lokalizowania chorych
i śledzenia wirusa.
14:03
And when I wentposzedł to WestWest AfricaAfryka
about threetrzy monthsmiesiące agotemu,
227
831364
3293
Trzy miesiące temu w Afryce Zachodniej
14:06
when I was there
what I saw was extraordinaryniezwykły.
228
834657
3012
byłem świadkiem czegoś niesamowitego.
14:09
I saw presidentsprezydenci openingotwarcie emergencynagły wypadek
operationoperacja centerscentra themselvessami againstprzeciwko EbolaEbola
229
837669
4926
Prezydenci sami otwierali ośrodki
działania kryzysowego przeciw eboli,
14:14
so that they could personallyosobiście coordinatewspółrzędnych
and overseenadzorować and championmistrz
230
842595
3768
żeby osobiście koordynować i nadzorować
14:18
this surgewzrost of internationalmiędzynarodowy supportwsparcie
to try and stop this diseasechoroba.
231
846363
4087
napływ międzynarodowej pomocy
do walki z epidemią.
14:22
We saw militariesmilitarne from withinw ciągu
those countrieskraje and from fardaleko beyondpoza
232
850450
3551
Wojska narodowe i międzynarodowe
14:26
comingprzyjście in to help buildbudować
EbolaEbola treatmentleczenie centerscentra
233
854001
2740
pomagały budować ośrodki leczenia eboli,
14:28
that could be used to isolateizolować
those who were sickchory.
234
856741
3250
żeby oddzielić zdrowych od zarażonych.
14:32
We saw the RedCzerwony CrossKrzyż movementruch workingpracujący with
its partnerpartner agenciesagencje on the groundziemia there
235
859991
4426
Czerwony Krzyż i partnerzy
14:36
to help trainpociąg the communitiesspołeczności so that
they could actuallytak właściwie safelybezpiecznie burypogrzebać theirich deadnie żyje
236
864417
5157
szkolili mieszkańców,
jak grzebać zmarłych w bezpieczny
14:41
in a dignifiedgodny mannersposób themselvessami.
237
869574
2558
i godny sposób.
14:44
And we saw the U.N. agenciesagencje,
the WorldŚwiat FoodJedzenie ProgramProgram,
238
872132
2801
Agendy ONZ, w tym
Światowy Program Żywnościowy,
14:47
buildbudować a tremendousogromny airpowietrze bridgemost
239
874933
1901
stworzyły ogromny most powietrzny,
14:49
that could get respondersobiekty odpowiadające w trybie to everykażdy singlepojedynczy
cornerkąt of these countrieskraje rapidlyszybko
240
876834
3902
żeby szybko transportować ludzi
i produkty do każdego zakątka kraju,
14:52
to be ablezdolny to implementwprowadzić w życie the strategiesstrategie
that we just talkedrozmawialiśmy about.
241
880736
3353
wdrażając omawiane tu strategie.
14:56
What we saw, ladiesdamski and gentlemenpanowie,
whichktóry was probablyprawdopodobnie mostwiększość impressiveimponujący,
242
884089
3345
Najbardziej imponujące
14:59
was this incredibleniesamowite work
by the governmentsrządy,
243
887434
3017
były działania rządów i władz tych krajów,
15:02
by the leadersprzywódcy in these countrieskraje,
with the communitiesspołeczności,
244
890451
3017
15:05
to try to ensurezapewnić people
understoodzrozumiany this diseasechoroba,
245
893468
3018
by wytłumaczyć ludziom,
na czym polega ebola,
wyjaśnić, co zrobić, by ją powstrzymać.
15:08
understoodzrozumiany the extraordinaryniezwykły things they
would have to do to try and stop EbolaEbola.
246
896486
5683
15:14
And as a resultwynik, ladiesdamski and gentlemenpanowie,
247
902169
2293
W rezultacie
odkryliśmy coś, co jeszcze dwa
czy trzy miesiące wcześniej
15:16
we saw something that we did not know
only two or threetrzy monthsmiesiące earlierwcześniej,
248
904462
4443
15:21
whetherczy or not it would be possiblemożliwy.
249
908905
2274
pozostawało w strefie domysłów.
15:23
What we saw was
what you see now in this graphwykres,
250
911179
3130
Możecie to zobaczyć na tym grafie,
15:26
when we tookwziął stockZbiory on DecemberGrudnia 1.
251
914309
2809
który obrazuje dane z 1. grudnia.
15:29
What we saw was we could
bendzakręt that curvekrzywa, so to speakmówić,
252
917118
3442
Okazało się, że możemy zagiąć ten łuk,
15:32
changezmiana this exponentialwykładniczy growthwzrost,
253
920560
2374
modulować gwałtowny wzrost
15:35
and bringprzynieść some hopenadzieja back
to the abilityzdolność to controlkontrola this outbreakwybuch.
254
922934
4229
i przywrócić nadzieję
na opanowanie epidemii.
15:39
And for this reasonpowód, ladiesdamski and gentlemenpanowie,
there's absolutelyabsolutnie no questionpytanie now
255
927163
4054
Dlatego nie ma już wątpliwości,
15:43
that we can catchłapać up with this outbreakwybuch
in WestWest AfricaAfryka and we can beatbić EbolaEbola.
256
931217
5801
że można pokonać ebolę
w Afryce Zachodniej.
15:49
The bigduży questionpytanie, thoughchociaż,
that manywiele people are askingpytając,
257
937785
3173
Jednak wiele osób
wciąż zadaje jedno pytanie.
15:53
even when they saw this curvekrzywa, they said,
258
940958
1983
Nawet, gdy pokazujemy im ten łuk, mówią:
15:55
"Well, hangpowiesić on a minutechwila --
that's great you can slowpowolny it down,
259
942941
2904
"Możecie spowolnić epidemię,
ale czy możecie doprowadzić ją do zera?".
15:58
but can you actuallytak właściwie
drivenapęd it down to zerozero?"
260
945845
2051
Odpowiedziałem na to pytanie
już na początku tej prelekcji,
16:00
We alreadyjuż answeredodpowiedział that questionpytanie
back at the beginningpoczątek of this talk,
261
947896
3541
16:03
when I spokeprzemówił about LofaLofa CountyHrabstwo in LiberiaLiberia.
262
951437
4153
mówiąc o hrabstwie Lofa w Liberii.
16:07
We told you the storyfabuła
how LofaLofa CountyHrabstwo got to a situationsytuacja
263
955590
3426
Opowiedziałem, jak hrabstwu Lofa udało się
16:11
where they have not seenwidziany
EbolaEbola for eightosiem weekstygodnie.
264
959016
2813
nie zanotować żadnego
przypadku eboli przez osiem tygodni.
16:14
But there are similarpodobny storieshistorie from
the other countrieskraje as well.
265
961829
3376
W innych krajach było podobnie.
16:17
From GueckedouW: gueckedou in GuineaGwinea,
266
965205
2246
W Gueckedou w Gwinei,
16:19
the first areapowierzchnia where the first casewalizka was
actuallytak właściwie diagnosedrozpoznano.
267
967451
4508
gdzie zdiagnozowano
pierwszy przypadek choroby,
16:24
We'veMamy seenwidziany very, very fewkilka casesprzypadki
in the last couplepara of monthsmiesiące,
268
971959
3414
było w ostatnich miesiącach
tylko parę przypadków zachorowań.
16:27
and here in KenemaKenema, in SierraSierra LeoneLeone,
anotherinne areapowierzchnia in the epicenterepicentrum,
269
975373
4427
W Kenema w Sierra Leone,
w kolejnym epicentrum,
16:32
we have not seenwidziany the viruswirus
for more than a couplepara of weekstygodnie --
270
979800
3261
nie zaobserwowano wirusa
już od kilku tygodni.
16:35
way too earlywcześnie to declarezadeklarować
victoryzwycięstwo, obviouslyoczywiście,
271
983061
3095
Oczywiście jeszcze zbyt wcześnie,
by ogłaszać zwycięstwo,
16:38
but evidencedowód, ladiesdamski and gentlemenpanowie,
272
986156
1775
ale mamy dowody,
16:40
not only can the responseodpowiedź
catchłapać up to the diseasechoroba,
273
987931
3625
że tę chorobę można nie tylko spowolnić,
16:43
but this diseasechoroba can be drivennapędzany to zerozero.
274
991556
3166
ale zupełnie zwalczyć.
16:46
The challengewyzwanie now, of coursekurs,
is doing this on the scaleskala neededpotrzebne
275
994722
4156
Wyzwaniem jest akcja na tak dużą skalę,
16:51
right acrossprzez these threetrzy countrieskraje,
and that is a hugeolbrzymi challengewyzwanie.
276
998878
5366
w tych trzech krajach.
16:56
Because when you've been at something
for this long, on this scaleskala,
277
1004244
4705
Pracując nad czymś tak długo
i na tak dużą skalę,
17:01
two other bigduży threatszagrożenia
come in to joinprzyłączyć się the viruswirus.
278
1008949
4000
pojawiają się dwa nowe zagrożenia.
17:05
The first of those is complacencysamozadowolenie,
279
1012949
3103
Pierwsze z nich, to spoczęcie na laurach.
17:08
the riskryzyko that as this
diseasechoroba curvekrzywa startszaczyna się to bendzakręt,
280
1016052
3423
Ryzyko, że, kiedy spada liczba zachorowań,
17:11
the mediagłoska bezdźwięczna look elsewheregdzie indziej,
the worldświat lookswygląda elsewheregdzie indziej.
281
1019475
3264
media i świat skierują uwagę
gdzieś indziej.
Spoczęcie na laurach
zawsze jest ryzykowne.
17:14
ComplacencySamozadowolenie always a riskryzyko.
282
1022739
1632
17:16
And the other riskryzyko, of coursekurs, is when
you've been workingpracujący so hardciężko for so long,
283
1024371
4343
Kolejnym zagrożeniem jest zmęczenie.
Gdy długo ciężko się nad czymś pracuje,
miesiącami śpi tylko po kilka godzin,
17:20
and sleptspałem so fewkilka hoursgodziny
over the pastprzeszłość monthsmiesiące,
284
1028714
3638
17:24
people are tiredzmęczony, people becomestają się fatiguedzmęczeni,
285
1032352
2238
człowiek robi się bardzo zmęczony.
17:26
and these newNowy risksryzyko
startpoczątek to creeppełzanie into the responseodpowiedź.
286
1034590
4070
Wtedy wkradają się nowe zagrożenia.
17:30
LadiesPanie and gentlemenpanowie, I can tell you todaydzisiaj
I've just come back from WestWest AfricaAfryka.
287
1038660
4280
Właśnie wróciłem z Afryki Zachodniej
i mogę was zapewnić,
17:35
The people of these countrieskraje,
the leadersprzywódcy of these countrieskraje,
288
1042940
3700
że tamtejsza ludność i władze
17:38
they are not complacentzadowolone.
289
1046640
1496
nie spoczęły na laurach.
17:40
They want to drivenapęd EbolaEbola to zerozero
in theirich countrieskraje.
290
1048136
3743
Chcą wyeliminować ebolę.
17:44
And these people, yes, they're tiredzmęczony,
but they are not fatiguedzmęczeni.
291
1051879
3785
Są zmęczeni, ale jeszcze nie wyczerpani.
17:47
They have an energyenergia, they have a courageodwaga,
292
1055664
2205
Mają energię, odwagę i siłę,
17:50
they have the strengthwytrzymałość
to get this finishedskończone.
293
1057869
2530
by skończyć, to co zaczęli.
17:52
What they need, ladiesdamski
and gentlemenpanowie, at this pointpunkt,
294
1060399
2754
To, czego teraz potrzebują,
17:55
is the unwaveringniezachwianej supportwsparcie of the
internationalmiędzynarodowy communityspołeczność,
295
1063153
3628
to wsparcie społeczności międzynarodowej.
17:58
to standstoisko with them,
296
1066781
1408
Potrzebują,
18:00
to bolsterwzmocnienia and bringprzynieść even more supportwsparcie
at this time, to get the jobpraca finishedskończone.
297
1068189
4858
by ktoś dodał im odwagi
i pomógł ukończyć to ciężkie zadanie.
18:05
Because finishingwykończeniowy EbolaEbola right now
meansznaczy turningobrócenie the tablestabele on this viruswirus,
298
1073047
5035
Zatrzymanie eboli wymaga odwrócenia ról
18:10
and beginningpoczątek to huntpolowanie it.
299
1078082
1735
i rozpoczęcia ścigania wirusa.
18:12
RememberNależy pamiętać, this viruswirus, this wholecały crisiskryzys,
ratherraczej, startedRozpoczęty with one casewalizka,
300
1079817
5187
Cała ta epidemia zaczęła się
od pojedynczego przypadku
18:17
and is going to finishkoniec with one casewalizka.
301
1085004
2699
i zakończy się pojedynczym przypadkiem.
18:19
But it will only finishkoniec if those countrieskraje
have got enoughdość epidemiologistsepidemiologów,
302
1087703
4324
Ale zakończy się, tylko jeśli kraje będą
miały dostateczną ilość epidemiologów,
18:24
enoughdość healthzdrowie workerspracownicy, enoughdość logisticianslogistyków
and enoughdość other people workingpracujący with them
303
1092027
4617
pracowników służby zdrowia, logistyków
oraz innych współpracowników,
18:28
to be ablezdolny to find everykażdy one
of those casesprzypadki, tracktor theirich contactsłączność
304
1096644
3482
aby wykryć wszystkie przypadki zarażenia
oraz osoby w kontakcie z wirusem
18:32
and make sure that this diseasechoroba
stopsprzystanki oncepewnego razu and for all.
305
1100126
4094
i upewnić się, że choroba
została całkowicie powstrzymana.
18:36
LadiesPanie and gentlemanpan, EbolaEbola can be beatenbity.
306
1104220
3337
Ebolę da się pokonać.
18:39
Now we need you to take this storyfabuła out
to tell it to the people who will listen
307
1107557
4688
Zapamiętajcie tę historię
i przekazujcie ją dalej,
18:44
and educatekształcić them
on what it meansznaczy to beatbić EbolaEbola,
308
1112245
3212
uczcie innych, jak pokonać ebolę.
18:47
and more importantlyco ważne,
we need you to advocaterzecznik with the people
309
1115457
3732
Przede wszystkim,
bądźcie orędownikami tej sprawy
18:51
who can help us bringprzynieść the resourceszasoby we
need to these countrieskraje,
310
1119189
3554
i pomagajcie nam zdobyć zasoby
oraz sprzęt dla tych krajów,
18:54
to beatbić this diseasechoroba.
311
1122743
1774
by móc pokonać tę chorobę.
18:56
There are a lot of people out there
who will surviveprzetrwać and will thriveprosperować,
312
1124517
4182
Wielu w tych krajach może przeżyć
i dalej się rozwijać,
19:00
in partczęść because of what you do
to help us beatbić EbolaEbola.
313
1128699
3402
dzięki waszemu wsparciu w walce z ebolą.
19:04
Thank you.
314
1132101
1486
Dziękuję.
19:05
(ApplauseAplauz)
315
1133587
3887
(Brawa)
Translated by Arnika Rakowska
Reviewed by Małgorzata Ciborska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Bruce Aylward - Epidemiologist
As the Assistant Director-General of the World Health Organization’s Polio and Emergencies Cluster, Bruce Aylward works to ensure that polio stays under control and that the world is prepared to respond to health crises.

Why you should listen

A Canadian physician and epidemiologist who has authored some 100 peer-reviewed articles and chapters, Bruce Aylward is an expert on infectious diseases. He joined the World Health Organization in 1992 and worked in the field for seven years on national immunization programs for measles, tetanus and hepatitis in the Middle East, Africa and Asia. 

Aylward has overseen and managed the scale-up of the Global Polio Eradication Initiative since 1998, during which time the program expanded to operate in every country of the world, the annual global budget increased to $700 million a year, polio-funded staff deployed by WHO grew to over 3,500 people worldwide, and new monovalent oral poliovirus vaccines were developed for the programme. In 2014, only three countries remained polio-endemic.

He says: "It's been estimated that our investment in smallpox eradication pays off every 26 days."

Since 2011, Aylward has also led WHO’s work in preparedness, readiness and response to health emergencies. By developing global strategies, analyzing health trends and advising on policies and country collaboration, the WHO helps make sure that outbreaks — like the 2014 ebola epidemic — stay under control. 

More profile about the speaker
Bruce Aylward | Speaker | TED.com