ABOUT THE SPEAKER
Grady Booch - Scientist, philosopher
IBM's Grady Booch is shaping the future of cognitive computing by building intelligent systems that can reason and learn.

Why you should listen

When he was 13, Grady Booch saw 2001: A Space Odyssey in the theaters for the first time. Ever since, he's been trying to build Hal (albeit one without the homicidal tendencies). A scientist, storyteller and philosopher, Booch is Chief Scientist for Software Engineering as well as Chief Scientist for Watson/M at IBM Research, where he leads IBM's research and development for embodied cognition. Having originated the term and the practice of object-oriented design, he is best known for his work in advancing the fields of software engineering and software architecture.

A co-author of the Unified Modeling Language (UML), a founding member of the Agile Allianc, and a founding member of the Hillside Group, Booch has published six books and several hundred technical articles, including an ongoing column for IEEE Software. He's also a trustee for the Computer History Museum, an IBM Fellow, an ACM Fellow and IEEE Fellow. He has been awarded the Lovelace Medal and has given the Turing Lecture for the BCS, and was recently named an IEEE Computer Pioneer.

Booch is currently deeply involved in the development of cognitive systems and is also developing a major trans-media documentary for public broadcast on the intersection of computing and the human experience.

More profile about the speaker
Grady Booch | Speaker | TED.com
TED@IBM

Grady Booch: Don't fear superintelligent AI

Qredi Buç: Süni İntellektdən qorxmayın

Filmed:
2,866,438 views

Elm adamı və filosof Qredi Buç deyir ki: "Yeni texnologiyalar yeni narahatçılıqlar ortaya çıxarır, amma çox güclü hisləri olmayan bir süni intellektdən qorxmağımıza gərək yoxdur". Buç güclü bir süni kompüterlər haqqında (fantastik əsərlərdən qaynaqlanmış) ən pis qorxularımızı aradan götürür. Onlara dəyərlərimizi yalnız proqramlaşdırmaqla deyil, öyrətməklə necə aşılayacağımızı izah edir. Ehtimalı az olan təhlükələr barədə deyil, onların insan həyatını necə yaxşılaşdıracağı barədə söhbət açır.
- Scientist, philosopher
IBM's Grady Booch is shaping the future of cognitive computing by building intelligent systems that can reason and learn. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
When I was a kid,
I was the quintessential nerd.
0
760
3840
Mən uşaq ikən,
hədsiz dərəcədə "nerd" idim.
00:17
I think some of you were, too.
1
5320
2176
Düşünürəm ki, elə bəziləriniz də.
00:19
(Laughter)
2
7520
1216
(Gülüş)
00:20
And you, sir, who laughed the loudest,
you probably still are.
3
8760
3216
Və siz, yüksəkdən gülən cənab, böyük ehtimal
hələ də eləsiniz.
00:24
(Laughter)
4
12000
2256
(Gülüş)
00:26
I grew up in a small town
in the dusty plains of north Texas,
5
14280
3496
Mən Teksasın şimalında tozlu düzənliklərdə
yerləşən kiçik qəsəbədə böyümüşəm.
00:29
the son of a sheriff
who was the son of a pastor.
6
17800
3336
Babam keşiş, atam isə şerif idi.
00:33
Getting into trouble was not an option.
7
21160
1920
Başıma dərd açmaq kimi bir seçimim yox idi.
00:36
And so I started reading
calculus books for fun.
8
24040
3256
Ona görə də məzə üçün riyaziyyat kitablarını oxumağa başladım.
00:39
(Laughter)
9
27320
1536
(Gülüş)
00:40
You did, too.
10
28880
1696
Siz də elə etmisiniz.
00:42
That led me to building a laser
and a computer and model rockets,
11
30600
3736
Bu mənim lazer, kompüter və raket modelləri düzəltməyimə gətirib çıxardı.
00:46
and that led me to making
rocket fuel in my bedroom.
12
34360
3000
Ona gətirib çıxardı ki, mən öz yataq otağımda raket yanacağı düzəltdim.
00:49
Now, in scientific terms,
13
37960
3656
İndi, elmi nöqteyi-nəzərdən
00:53
we call this a very bad idea.
14
41640
3256
biz bunu "pis fikir" adlandırırıq.
00:56
(Laughter)
15
44920
1216
(Gülüş)
00:58
Around that same time,
16
46160
2176
Təxminən həmin zaman,
01:00
Stanley Kubrick's "2001: A Space Odyssey"
came to the theaters,
17
48360
3216
Stenli Kubrik-in "2001: Kosmik Odissey" filmi
kinoteatr ekranlarına gəldi
01:03
and my life was forever changed.
18
51600
2200
və mənim həyatım həmişəlik dəyişdi.
01:06
I loved everything about that movie,
19
54280
2056
Mən filmdəki hər şeyi sevdim,
01:08
especially the HAL 9000.
20
56360
2536
xüsusilə də HAL 9000-i.
01:10
Now, HAL was a sentient computer
21
58920
2056
Deməli, HAL ağıllı kompüter idi.
01:13
designed to guide the Discovery spacecraft
22
61000
2456
Discovery kosmik gəmisinə
01:15
from the Earth to Jupiter.
23
63480
2536
Yerdən Yupiterə qədər bələdçilik üçün dizayn olunmuşdu.
01:18
HAL was also a flawed character,
24
66040
2056
HAL həmçinin qüsurlu bir personaj idi.
01:20
for in the end he chose
to value the mission over human life.
25
68120
4280
Məqsəd üçün o öz missiyasını insan
həyatından daha üstün tutdu.
01:24
Now, HAL was a fictional character,
26
72840
2096
HAL uydurma bir personaj olsa da,
01:26
but nonetheless he speaks to our fears,
27
74960
2656
bizim qorxularımızdan bəhs edir.
01:29
our fears of being subjugated
28
77640
2096
Hansısa hissiyyatı olmayan süni intellektə
01:31
by some unfeeling, artificial intelligence
29
79760
3016
tabe edilmə qorxularımızdan bəhs edir.
01:34
who is indifferent to our humanity.
30
82800
1960
O bizim insanlığa yad biridir.
01:37
I believe that such fears are unfounded.
31
85880
2576
Bu qorxuların əsassız olduğu qənaətindəyəm.
01:40
Indeed, we stand at a remarkable time
32
88480
2696
Biz insanlıq tarixinin gözəl bir
01:43
in human history,
33
91200
1536
zamanındayıq.
01:44
where, driven by refusal to accept
the limits of our bodies and our minds,
34
92760
4976
Öz vücud və ağlımızın məhdudiyyətlərini
qəbul etməyərək
01:49
we are building machines
35
97760
1696
maşınlar düzəldirik.
01:51
of exquisite, beautiful
complexity and grace
36
99480
3616
İncə, gözəl və qəliz maşınlar
01:55
that will extend the human experience
37
103120
2056
insanın imkanlarını düşündüyümüzdən də
01:57
in ways beyond our imagining.
38
105200
1680
artıq genişləndirir.
01:59
After a career that led me
from the Air Force Academy
39
107720
2576
Hava Qüvvələri Akademiyasındakı
02:02
to Space Command to now,
40
110320
1936
Kosmik Əməliyyatlar fəaliyyətindən sonra
02:04
I became a systems engineer,
41
112280
1696
Mən sistem mühəndisi oldum.
02:06
and recently I was drawn
into an engineering problem
42
114000
2736
Bu yaxınlarda yeni bir mühəndislik
layihəsinə qoşuldum ki,
02:08
associated with NASA's mission to Mars.
43
116760
2576
NASA-nın Mars missiyası ilə əlaqəlidir.
02:11
Now, in space flights to the Moon,
44
119360
2496
Beləliklə, Aya uçuş üçün
02:13
we can rely upon
mission control in Houston
45
121880
3136
biz Hyustondakı uçuşa nəzarət
məntəqəsinə arxayın ola bilərik,
02:17
to watch over all aspects of a flight.
46
125040
1976
uçuşun bütün aspektlərini
izləyə bilərik.
02:19
However, Mars is 200 times further away,
47
127040
3536
Lakin, Mars 200 dəfə daha uzaqdır
02:22
and as a result it takes
on average 13 minutes
48
130600
3216
və nəticə etibarilə bir siqnalın
Yerdən Marsa çatması üçün
02:25
for a signal to travel
from the Earth to Mars.
49
133840
3136
orta hesabla 13 dəqiqə
vaxt lazımdır.
02:29
If there's trouble,
there's not enough time.
50
137000
3400
Hər hansı bir problem olarsa,
zaman bəs etməz.
02:32
And so a reasonable engineering solution
51
140840
2496
Ona görə də uyğun bir mühəndis
həlli tələb edir ki,
02:35
calls for us to put mission control
52
143360
2576
Orion kosmik gəmisində
02:37
inside the walls of the Orion spacecraft.
53
145960
3016
nəzarət məntəqəsi yerləşdirək.
02:41
Another fascinating idea
in the mission profile
54
149000
2896
Uçuş missiyasındakı başqa
bir maraqlı ideya də odur ki,
02:43
places humanoid robots
on the surface of Mars
55
151920
2896
Marsın səthinə humanoid robotları
göndərilsin ki,
02:46
before the humans themselves arrive,
56
154840
1856
insanların özlərinin oraya
gəlib çatmasından
02:48
first to build facilities
57
156720
1656
öncə şərait qursunlar
02:50
and later to serve as collaborative
members of the science team.
58
158400
3360
və sonra tədqiqat komandasının
üzvləri kimi çalışsınlar.
02:55
Now, as I looked at this
from an engineering perspective,
59
163400
2736
Beləliklə, bu məsələyə
mühəndis gözü ilə baxdıqda
02:58
it became very clear to me
that what I needed to architect
60
166160
3176
aydın oldu ki, mən elə bir
sistem inşa etməliyəm ki,
03:01
was a smart, collaborative,
61
169360
2176
ağıllı, əməkdaşlıq edən,
03:03
socially intelligent
artificial intelligence.
62
171560
2376
sosial məsuliyyətli süni intellekt olsun.
03:05
In other words, I needed to build
something very much like a HAL
63
173960
4296
Başqa sözlə, mən HAL-a bənzər
bir şey qurmalıyam, amma
03:10
but without the homicidal tendencies.
64
178280
2416
adam öldürməyə meyli olmayan birini.
03:12
(Laughter)
65
180720
1360
(Gülüş)
03:14
Let's pause for a moment.
66
182920
1816
Bir qədər fasilə verək.
03:16
Is it really possible to build
an artificial intelligence like that?
67
184760
3896
Həqiqətən belə bir süni intellekt yaratmaq mükündürmü?
03:20
Actually, it is.
68
188680
1456
Əslində, mümkündür.
03:22
In many ways,
69
190160
1256
Ümumiyyətlə, bu qəliz
03:23
this is a hard engineering problem
70
191440
1976
bir mühəndislik problemidir ki,
03:25
with elements of AI,
71
193440
1456
süni intellekt elementlərinə malikdir.
03:26
not some wet hair ball of an AI problem
that needs to be engineered.
72
194920
4696
Heç də qurulması bəsit bir
süni intellekt məsələsi deyil.
03:31
To paraphrase Alan Turing,
73
199640
2656
Alan Türinqdən sitat gətirsək,
03:34
I'm not interested
in building a sentient machine.
74
202320
2376
Hissiyatlı bir maşın düzəltmək
fikrində deyiləm.
03:36
I'm not building a HAL.
75
204720
1576
Mən HAL robotu yaratmıram.
03:38
All I'm after is a simple brain,
76
206320
2416
İstədiyim yalnız sadə bir beyindir,
03:40
something that offers
the illusion of intelligence.
77
208760
3120
nə cürsə intellektin illüziyalarını
yaratsın.
03:45
The art and the science of computing
have come a long way
78
213000
3136
HAL ekranlara çıxandan bəri
İnformatika elmi uzun
03:48
since HAL was onscreen,
79
216160
1496
bir yol keçmişdir.
03:49
and I'd imagine if his inventor
Dr. Chandra were here today,
80
217680
3216
Təsəvvür edin onun ixtiraçısı
Dr. Çandra burada olsaydı
03:52
he'd have a whole lot of questions for us.
81
220920
2336
bizə çoxlu suallar verərdi.
03:55
Is it really possible for us
82
223280
2096
Həqiqətən də mümkündürmü ki,
03:57
to take a system of millions
upon millions of devices,
83
225400
4016
milyonlarla qurğudan ibarət
bir sistem quraq və
04:01
to read in their data streams,
84
229440
1456
məlumatları oxuyaraq
04:02
to predict their failures
and act in advance?
85
230920
2256
xətaları müəyyən etsin və
öncədən tədbir görsün?
04:05
Yes.
86
233200
1216
Bəli.
04:06
Can we build systems that converse
with humans in natural language?
87
234440
3176
Elə bir sistem qura bilərik ki,
insanların dilində danışsın?
04:09
Yes.
88
237640
1216
Bəli.
04:10
Can we build systems
that recognize objects, identify emotions,
89
238880
2976
Elə sistem qura bilərik ki,
obyektləri tanısın, hisləri anlasın,
04:13
emote themselves,
play games and even read lips?
90
241880
3376
öz emosiyalarını ifadə etsin, oyun
oynasın və hətta dodaqlarımızı oxusun?
04:17
Yes.
91
245280
1216
Bəli.
04:18
Can we build a system that sets goals,
92
246520
2136
Elə sistem qura bilərik ki,
özünə hədəflər
04:20
that carries out plans against those goals
and learns along the way?
93
248680
3616
qoyub onlara çatmaq üçün plan qursun
və öyrənsin?
04:24
Yes.
94
252320
1216
Bəli.
04:25
Can we build systems
that have a theory of mind?
95
253560
3336
Şüuru olan sistem qura bilərik?
04:28
This we are learning to do.
96
256920
1496
Hazırda bunu öyrənirik.
04:30
Can we build systems that have
an ethical and moral foundation?
97
258440
3480
Etik və mənəvi əsasları anlayan
sistem qura bilərik?
04:34
This we must learn how to do.
98
262480
2040
Bunu necə edəcəyimizi öyrənməliyik.
04:37
So let's accept for a moment
99
265360
1376
Bir anlığa qəbul edək ki,
04:38
that it's possible to build
such an artificial intelligence
100
266760
2896
belə bir süni intellektin
bu kimi missiyalar üçün
04:41
for this kind of mission and others.
101
269680
2136
yaradılması mümkündür.
04:43
The next question
you must ask yourself is,
102
271840
2536
Özünüzə verəcəyiniz növbəti
sual belədir ki,
04:46
should we fear it?
103
274400
1456
biz bundan qorxmalıyıqmı?
04:47
Now, every new technology
104
275880
1976
Ümumiyyətlə, hər bir yeni texnologiya
04:49
brings with it
some measure of trepidation.
105
277880
2896
özü ilə müəyyən qədər narahatlıq gətirir.
04:52
When we first saw cars,
106
280800
1696
İlk dəfə avtomobilləri görəndə
04:54
people lamented that we would see
the destruction of the family.
107
282520
4016
insanlar narahatçılıq keçirdilər ki,
ailələr dağılacaq.
04:58
When we first saw telephones come in,
108
286560
2696
Biz ilk dəfə telefonları görəndə insanlar
05:01
people were worried it would destroy
all civil conversation.
109
289280
2896
narahat oldular ki, bütün
insan müzakirələrini məhv edəcək.
05:04
At a point in time we saw
the written word become pervasive,
110
292200
3936
Nə vaxtsa gördük ki, yazı kəşf edildi
05:08
people thought we would lose
our ability to memorize.
111
296160
2496
insanlar hafizələrinin
itəcəyini düşündülər.
05:10
These things are all true to a degree,
112
298680
2056
Bütün bunlar müəyyən dərəcədə həqiqətdir,
05:12
but it's also the case
that these technologies
113
300760
2416
amma eyni zamanda,
bu texnologiyalar
05:15
brought to us things
that extended the human experience
114
303200
3376
özləri ilə müəyyən mənada imkanlarımızı
05:18
in some profound ways.
115
306600
1880
genişləndirən şeylərə gətirib çıxardı.
05:21
So let's take this a little further.
116
309840
2280
Bir az da irəli gedək.
05:25
I do not fear the creation
of an AI like this,
117
313120
4736
Mən bu cür Sİ yaradılmasından
qorxmuram,
05:29
because it will eventually
embody some of our values.
118
317880
3816
çünki zamanla bizim bəzi
dəyərlərimizi təcəssüm etdirəcək.
05:33
Consider this: building a cognitive system
is fundamentally different
119
321720
3496
Bunu düşünün: süni intellekt sistemi
yaratmaq fundamental olaraq
05:37
than building a traditional
software-intensive system of the past.
120
325240
3296
ənənəvi proqram təminatı sistemləri
yaratmaqdan fərqlidir.
05:40
We don't program them. We teach them.
121
328560
2456
Biz onları proqramlaşdırmırıq.
Onları öyrədirik.
05:43
In order to teach a system
how to recognize flowers,
122
331040
2656
Sistemin çiçəkləri tanıması üçün
05:45
I show it thousands of flowers
of the kinds I like.
123
333720
3016
ona xoşladığım minlərlə
çiçək göstərməliyəm.
05:48
In order to teach a system
how to play a game --
124
336760
2256
Sistemə oyun oynamağı öyrətmək üçün --
05:51
Well, I would. You would, too.
125
339040
1960
Bəli, edərdim. Elə siz də edərdiniz.
05:54
I like flowers. Come on.
126
342600
2040
Mən gülləri sevirəm. Yaxşı görək.
05:57
To teach a system
how to play a game like Go,
127
345440
2856
Sistemi Go oyununu oynamağı
öyrətmək üçün
06:00
I'd have it play thousands of games of Go,
128
348320
2056
mən min dəfələrlə Go oyunu oynamalıyam.
06:02
but in the process I also teach it
129
350400
1656
Eyni zamanda öyrənmə vaxtı
06:04
how to discern
a good game from a bad game.
130
352080
2416
izah etməliyəm ki, yaxşı və pis oyunu
necə ayırsın.
06:06
If I want to create an artificially
intelligent legal assistant,
131
354520
3696
Əgər mən süni intellektli
hüquq məsləhətçisi yaratmaq istəsəm,
06:10
I will teach it some corpus of law
132
358240
1776
mən ona qanunvericiliyi öyrədəcəm.
06:12
but at the same time I am fusing with it
133
360040
2856
Eyni zamanda öyrədəcəyim həm də
06:14
the sense of mercy and justice
that is part of that law.
134
362920
2880
mərhəmət və ədalətdir ki,
bu da hüququn bir hissəsidir.
06:18
In scientific terms,
this is what we call ground truth,
135
366560
2976
Elmi olaraq,
buna əsas istinad həqiqətləri deyirik.
06:21
and here's the important point:
136
369560
2016
Burada əsas məqam odur ki:
06:23
in producing these machines,
137
371600
1456
onları yaradan zaman
06:25
we are therefore teaching them
a sense of our values.
138
373080
3416
biz onlara öz dəyərlərimizi də
aşılayırıq.
06:28
To that end, I trust
an artificial intelligence
139
376520
3136
Bu səbəbdən mən süni
intellektə inanıram.
06:31
the same, if not more,
as a human who is well-trained.
140
379680
3640
Çox da yox, amma
yaxşı öyrədilmiş bir insan kimi.
06:36
But, you may ask,
141
384080
1216
Soruşa bilərsiniz ki,
06:37
what about rogue agents,
142
385320
2616
bəs yaramaz casuslar,
06:39
some well-funded
nongovernment organization?
143
387960
3336
maliyyələşdirilmiş bəzi
qeyri-hökumət təşkilatları necə?
06:43
I do not fear an artificial intelligence
in the hand of a lone wolf.
144
391320
3816
Belə tənhaların əlində olan
süni intellektdən qorxmuram.
06:47
Clearly, we cannot protect ourselves
against all random acts of violence,
145
395160
4536
Daha dəqiq desək, biz özümüzü bütün
təsadüfi zorakılıqlardan qoruya bilmərik.
06:51
but the reality is such a system
146
399720
2136
Həqiqət ondan ibarətdir ki,
belə bir sistem
06:53
requires substantial training
and subtle training
147
401880
3096
fərdi resurslardan qat-qat artıq olan
06:57
far beyond the resources of an individual.
148
405000
2296
əsaslı təlim və ciddi hazırlıq tələb edir.
06:59
And furthermore,
149
407320
1216
Həm də bu,
07:00
it's far more than just injecting
an internet virus to the world,
150
408560
3256
dünyaya bir internet virusunu
yoluxdurmağa oxşar bir şey deyil.
07:03
where you push a button,
all of a sudden it's in a million places
151
411840
3096
Necə ki, bir düyməyə basmaqla
milyonlarla yerə yayılsın
07:06
and laptops start blowing up
all over the place.
152
414960
2456
və laptoplar hər yerdə
partlamağa başlasın.
07:09
Now, these kinds of substances
are much larger,
153
417440
2816
Bu cür şeylər daha qlobaldır
07:12
and we'll certainly see them coming.
154
420280
1715
və zamanla biz onlarla
tanış olacağıq.
07:14
Do I fear that such
an artificial intelligence
155
422520
3056
Elə bir süni intellektdən
qorxurammı ki,
07:17
might threaten all of humanity?
156
425600
1960
o insanlığa təhlükə yarada bilər?
07:20
If you look at movies
such as "The Matrix," "Metropolis,"
157
428280
4376
"Matrix", "Metropolis", "Terminator" kimi
filmlərdə və ya
07:24
"The Terminator,"
shows such as "Westworld,"
158
432680
3176
"Westworld" kimi seriallarda bu kimi
07:27
they all speak of this kind of fear.
159
435880
2136
qorxudan bəhs edilir.
07:30
Indeed, in the book "Superintelligence"
by the philosopher Nick Bostrom,
160
438040
4296
Təbii ki, filosof Nik Bostromun
"Superinellekt" kitabında
07:34
he picks up on this theme
161
442360
1536
bunlardan bəhs edilir
07:35
and observes that a superintelligence
might not only be dangerous,
162
443920
4016
və o, superintellektin yalnız
təhlükəli olduğunu deyil,
07:39
it could represent an existential threat
to all of humanity.
163
447960
3856
hətta insan varlığına böyük
təhlükə gətirə biləcəyini qeyd edir.
07:43
Dr. Bostrom's basic argument
164
451840
2216
Dr. Bostrumun əsas arqumenti odur ki,
07:46
is that such systems will eventually
165
454080
2736
bu cür sistemlərdə zamanla
07:48
have such an insatiable
thirst for information
166
456840
3256
elə informasiyalara hərislik yaranacaq ki,
07:52
that they will perhaps learn how to learn
167
460120
2896
onlar öyrənməyi də öyrənəcəklər
07:55
and eventually discover
that they may have goals
168
463040
2616
və zamanla anlayacaqlar ki,
onların hədəfləri
07:57
that are contrary to human needs.
169
465680
2296
insanların əleyhinə ola bilər.
08:00
Dr. Bostrom has a number of followers.
170
468000
1856
Dr. Bostromun çoxlu izləyiciləri var.
08:01
He is supported by people
such as Elon Musk and Stephen Hawking.
171
469880
4320
Onu Elon Musk və Stiven Haukinq kimi
şəxslər də izləyir.
08:06
With all due respect
172
474880
2400
Bu şəxslərə dərin hörmətim var.
08:10
to these brilliant minds,
173
478160
2016
Buna baxmayaraq inanıram ki,
08:12
I believe that they
are fundamentally wrong.
174
480200
2256
onlar fundamental
olaraq səhv edirlər.
08:14
Now, there are a lot of pieces
of Dr. Bostrom's argument to unpack,
175
482480
3176
Dr. Bostromun bir çox arqumentlərini
sadalamaq olardı,
08:17
and I don't have time to unpack them all,
176
485680
2136
amma buna mənim indi vaxtım çatmaz.
08:19
but very briefly, consider this:
177
487840
2696
Ümumi olaraq onu deyim ki:
08:22
super knowing is very different
than super doing.
178
490560
3736
super bilik və super bacarıq tamam
fərqli şeylərdir.
08:26
HAL was a threat to the Discovery crew
179
494320
1896
HAL Discovery heyəti üçün təhlükə idi
08:28
only insofar as HAL commanded
all aspects of the Discovery.
180
496240
4416
çünki HAL Discoverinin bütün idarəsinə
məsul idi.
08:32
So it would have to be
with a superintelligence.
181
500680
2496
Superintellekt ilə də belədir.
08:35
It would have to have dominion
over all of our world.
182
503200
2496
Bütün dünyanı nəzarətinə götürməli idi.
08:37
This is the stuff of Skynet
from the movie "The Terminator"
183
505720
2816
Bu eynilə "Terminator" filmindəki
Skynetdir.
08:40
in which we had a superintelligence
184
508560
1856
O superintellekt
08:42
that commanded human will,
185
510440
1376
insanları idarə edirdi,
08:43
that directed every device
that was in every corner of the world.
186
511840
3856
bütün dünyada olan hər bir
qurğunu idarə edirdi.
08:47
Practically speaking,
187
515720
1456
Praktiki baxımdan,
08:49
it ain't gonna happen.
188
517200
2096
bu baş verməyəcək.
08:51
We are not building AIs
that control the weather,
189
519320
3056
Biz elə bir Sİ yaratmırıq ki,
havanı idarə etsin,
08:54
that direct the tides,
190
522400
1336
axınları yönləndirsin,
08:55
that command us
capricious, chaotic humans.
191
523760
3376
bizim kimi, nazlı, xaotik
insanları idarə etsin.
08:59
And furthermore, if such
an artificial intelligence existed,
192
527160
3896
Hətta, əgər belə bir Sİ olsaydı,
09:03
it would have to compete
with human economies,
193
531080
2936
o, insan iqtisadiyyatı ilə
rəqabətə girməli olardı
09:06
and thereby compete for resources with us.
194
534040
2520
və bizimlə resurslar uğrunda yarışardı.
09:09
And in the end --
195
537200
1216
Sonda onu deyim ki, --
09:10
don't tell Siri this --
196
538440
1240
bunu Siri-yə söyləməyin --
09:12
we can always unplug them.
197
540440
1376
biz hər zaman onları
söndürə bilərik.
09:13
(Laughter)
198
541840
2120
(Gülüş)
09:17
We are on an incredible journey
199
545360
2456
Biz öz maşınlarımızla birgə
09:19
of coevolution with our machines.
200
547840
2496
həyəcanlı bir səyahətdəyik.
09:22
The humans we are today
201
550360
2496
Bu günkü insanlar
09:24
are not the humans we will be then.
202
552880
2536
gələcəkdəkilər kimi deyil.
09:27
To worry now about the rise
of a superintelligence
203
555440
3136
Superintellektin yüksəlişi barədə
hazırda narahat olmaq
09:30
is in many ways a dangerous distraction
204
558600
3056
təhlükəli bir fikir dağınıqlığıdır.
09:33
because the rise of computing itself
205
561680
2336
Çünki kompüterləşmənin yüksəlişi
09:36
brings to us a number
of human and societal issues
206
564040
3016
özü ilə ilə birgə çoxlu fərdi və sosial
suallar gətirir ki,
09:39
to which we must now attend.
207
567080
1640
biz onları indi həll etməliyik.
09:41
How shall I best organize society
208
569360
2816
İnsan əməyinə tələbat azaldığı halda
09:44
when the need for human labor diminishes?
209
572200
2336
cəmiyyəti necə idarə edəcəyik?
09:46
How can I bring understanding
and education throughout the globe
210
574560
3816
Anlayışı və təhsili bütün dünyaya necə
aşılayaq və eyni zamanda
09:50
and still respect our differences?
211
578400
1776
fərqliliklərimizə də hörmət edək?
09:52
How might I extend and enhance human life
through cognitive healthcare?
212
580200
4256
Zehni səhiyyə ilə insan həyatını
necə uzadaq və yaxşılaşdıraq?
09:56
How might I use computing
213
584480
2856
İnformatikanı necə istifadə edək ki,
09:59
to help take us to the stars?
214
587360
1760
bizi ulduzlara aparsın?
10:01
And that's the exciting thing.
215
589760
2040
Bu çox həyəcanvericidir.
10:04
The opportunities to use computing
216
592400
2336
İnformatikanın insan həyatını
10:06
to advance the human experience
217
594760
1536
yaxşılaşdırmaq üçün imkanları
10:08
are within our reach,
218
596320
1416
bizim əlimizdədir.
10:09
here and now,
219
597760
1856
Bu gün və burada.
10:11
and we are just beginning.
220
599640
1680
Biz hələ başlanğıcdayıq.
10:14
Thank you very much.
221
602280
1216
Təşəkkür edirəm.
10:15
(Applause)
222
603520
4286
(Alqışlar)
Translated by Adil Aliyev
Reviewed by Ziyaddin Sadigov

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Grady Booch - Scientist, philosopher
IBM's Grady Booch is shaping the future of cognitive computing by building intelligent systems that can reason and learn.

Why you should listen

When he was 13, Grady Booch saw 2001: A Space Odyssey in the theaters for the first time. Ever since, he's been trying to build Hal (albeit one without the homicidal tendencies). A scientist, storyteller and philosopher, Booch is Chief Scientist for Software Engineering as well as Chief Scientist for Watson/M at IBM Research, where he leads IBM's research and development for embodied cognition. Having originated the term and the practice of object-oriented design, he is best known for his work in advancing the fields of software engineering and software architecture.

A co-author of the Unified Modeling Language (UML), a founding member of the Agile Allianc, and a founding member of the Hillside Group, Booch has published six books and several hundred technical articles, including an ongoing column for IEEE Software. He's also a trustee for the Computer History Museum, an IBM Fellow, an ACM Fellow and IEEE Fellow. He has been awarded the Lovelace Medal and has given the Turing Lecture for the BCS, and was recently named an IEEE Computer Pioneer.

Booch is currently deeply involved in the development of cognitive systems and is also developing a major trans-media documentary for public broadcast on the intersection of computing and the human experience.

More profile about the speaker
Grady Booch | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee