Tony Luciani: A mother and son's photographic journey through dementia
Τόνυ Λουτσιάνι: Το φωτογραφικό ταξίδι μιας μητέρας κι ενός γιου μέσα από την άνοια
Tony Luciani picked up a camera in 2014 to document his aging mom's struggle with dementia, beginning a four-year-long voyage of discovery. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
moved in with me,
μετακόμισε μαζί μου,
with memory loss and accepting her age.
απώλειας μνήμης και με την ηλικία της.
as comfortable as possible,
να νιώθει όσο το δυνατόν πιο άνετα,
ζωγραφίζοντας,
and see her just ... there.
και την έβλεπα να είναι απλώς «εκεί».
and I needed a break from my painting.
χρειαζόμουν διάλειμμα απ' τη ζωγραφική.
I had just bought.
που είχα μόλις αγοράσει.
it had all sorts of dials,
είχε όλους τους τύπους πλήκτρων
facing this large mirror,
μπροστά από ένα μεγάλο καθρέφτη,
to the only bathroom in the house.
στο μοναδικό μπάνιο του σπιτιού.
"I need to use the washroom."
«Πρέπει να πάω στο μπάνιο».
Πρέπει να τελειώσω».
we could do together.
mountain village in central Italy,
ορεινό χωριό της κεντρικής Ιταλίας,
her father died of pneumonia,
πέθανε από πνευμονία,
with all the heavy chores.
μόνες με όλες τις σκληρές δουλειές.
stranger twice her age.
με τα διπλά της χρόνια.
and was pushed into adulthood.
την έσπρωξαν στην ενηλικίωση.
when she was only 16.
όταν ήταν μόλις 16.
of a very large sewing department.
ενός πολύ μεγάλου τμήματος ραψίματος.
of immigrant workers,
με μετανάστες εργάτες,
from translation books.
από μεταφραστικά βιβλία.
Greek, Spanish, Portuguese, Danish,
Ελληνικά, Ισπανικά, Πορτογαλικά, Δανικά,
all around the house.
μέσα σε όλο το σπίτι.
and determination to succeed
και την αποφασιστικότητά της να επιτύχει
στιγμή στο μπάνιο,
with Mom as portrait model.
με τη Μαμά ως φωτομοντέλο.
she talked, and I listened.
μιλούσε, κι εγώ άκουγα.
and how she was feeling now.
και για το πώς ένιωθε τώρα.
her younger years.
όταν θυμόταν τα νεανικά της χρόνια.
and I sketched them out.
και τις σχεδίαζα πρόχειρα.
by acting out the scenarios myself.
παίζοντας ο ίδιος τα σενάρια.
more about photography.
περισσότερα για τη φωτογραφία.
διαδικασία, την ηθοποιία.
she felt wanted and needed.
ένιωσε επιθυμητή και αναγκαία.
came from an old German film I'd seen,
από μια παλιά γερμανική ταινία που είδα,
looked more like "E.T."
έμοιαζε πιο πολύ με τον «E.T.»
thinking it was a total failure,
σκεπτόμενος ότι ήταν απόλυτη αποτυχία,
my particular vision.
το συγκεκριμένο μου όραμα.
decided to post it online anyway.
τη δημοσίευσα στο διαδίκτυο, για πλάκα.
of frustration and sadness
αναστάτωσης και θλίψης
γεμάτο πράγματα που θέλω να πω,
I forget what they are?"
ξεχνώ ποια είναι;»
γεμάτο πράγματα που θέλω να πω,
I forget what they are?"
ξεχνώ ποια είναι;»
and full-time painter,
και ζωγράφος πλήρους ωραρίου,
all the difficulties, we played.
όλες τις δυσκολίες, παίζαμε.
"How did I get so old, so fast?"
«Πώς γέρασα τόσο πολύ, τόσο γρήγορα;»
for my oil paintings.
για τις ελαιογραφίες μου.
για όλη την οικογένεια
to the floor in the basement.
στο πάτωμα στο υπόγειο.
and bring my schoolwork with me.
και έπαιρνα μαζί τα μαθήματά μου.
in this overstuffed chair.
στην παραγεμισμένη καρέκλα.
and the repetitive stitching sounds
και οι επαναλαμβανόμενοι ήχοι ραψίματος
in my studio for safekeeping.
στο στούντιό μου για διασφάλιση.
back to my childhood.
στην παιδική μου ηλικία.
sitting behind me,
που καθόταν πίσω μου,
machine she sewed at
μηχανή στην οποία έραβε
to keep her busy and thinking.
για να την κρατήσω απασχολημένη.
10 pictures a day of anything she wanted.
10 φωτογραφίες την ημέρα με ό,τι ήθελε.
in her life before this.
στη ζωή της πριν από αυτό.
and talk about our work.
και συζητούσαμε για τα έργα μας.
why they were relevant.
γιατί είχαν νόημα.
would just bluntly say,
with words or without.
είτε με λόγια είτε χωρίς.
hasn't ended with Mom.
δεν έχει τελειώσει με τη Μαμά.
living residence,
υποβοηθούμενης διαβίωσης,
to be in my house.
να μένει μαζί μου.
But you know what? That's OK.
Αλλά ξέρετε κάτι; Δεν πειράζει.
when she sees me.
όταν με βλέπει.
or ethical on my part.
ή ηθικό από την πλευρά μου.
the reasons for doing them.
τους λόγους πίσω από αυτές.
I appreciated and loved them.
τους εκτιμούσα κι αγαπούσα.
and really listening.
και να ακούς πραγματικά.
μέρος ενός οποιουδήποτε πράγματος.
a part of something, anything.
exceptionally profound that's shared --
να είναι κάτι εξαιρετικά βαθύ --
όσο βόλτες μαζί τους.
from everyone, please?
κι ένα χαμόγελο από όλους, παρακαλώ;
ABOUT THE SPEAKER
Tony Luciani - ArtistTony Luciani picked up a camera in 2014 to document his aging mom's struggle with dementia, beginning a four-year-long voyage of discovery.
Why you should listen
Tony Luciani picked up a camera in 2014 to document his aging mom's struggle with dementia, and it was the imaginative expression of the collaboration that propelled his work internationally. After more than 40 years as a full-time painter, Luciani garnered worldwide attention with this four-year-long photography series. Their voyage of discovery, expressing the benefits of inclusion and participation within a creative medium, has gone beyond the boundaries of recognizing it as just a personal visual diary.
Luciani graduated from Toronto's Ontario College of Art in 1977 with prestigious honors. At age 21, he was encouraged to continue with his fifth-year post-graduate study in Florence, Italy. It was there that he found maturity while carefully observing the historical paintings of the Renaissance Masters. Upon returning, he was promptly accepted for representation by a well-respected and established Canadian art gallery.
In defining his work, Luciani prefers to be placed in a tradition of realism, which is both interpretive and characterized by focused observation. As a photographer, he likes defining his imagery as an "obvious extension" to what he already creates as an artist.
Luciani's art can be found in private, public and corporate collections globally. An unabridged edition of one-hundred photographs titled "MAMMA, In the Meantime" is in the collection of the local chapter of the Canadian Alzheimer Society. He is represented by Loch Gallery in Toronto, Winnipeg and Calgary.
Tony Luciani | Speaker | TED.com