TEDWomen 2010
Aicha el-Wafi + Phyllis Rodriguez: The mothers who found forgiveness, friendship
11 სექტემბრიდან განკურნება: დედები, რომელთაც ჰპოვეს მიტევება და მეგობრობა.
Filmed:
Readability: 2.7
964,245 views
ფილის როდრიგესსა და აიშა ელ-ვაფის, წარმოუდგენელი დანაკარგით განპირობებული, ძლიერი მეგობრობა აქვთ. როდრიგესის ვაჟი 11 სექტემბერს გარდაიცვალა, მსოფლიო სავაჭრო ცენტრზე თავდასხმისას. ელ-ვაფის ვაჟი ზაქარია მუსაუ ეჭვმიტანილია ტერორისტულ თავდასხმაში მონაწილეობის მიღებაში და სასიცოცხლო განაჩენი აქვს გამოტანილი. სიმშვიდის დაუფლების იმედით, ეს ორი დედა ერთმანეთს შეხვდა, ერთმანეთის გასაგებად და პატივსაცემად.
Aicha el-Wafi + Phyllis Rodriguez - 9/11 mothers
Aicha el-Wafi and Phyllis Rodriguez met around a shared tragedy -- and their friendship has become a powerful symbol for forgiveness and dialogue. Full bio
Aicha el-Wafi and Phyllis Rodriguez met around a shared tragedy -- and their friendship has become a powerful symbol for forgiveness and dialogue. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Phyllis Rodriguez: We are here today
0
0
3000
ჩვენ დღეს ერთად ვართ
00:18
because of the fact
1
3000
2000
იმ მიზეზით,
00:20
that we have what most people consider
2
5000
2000
რასაც ბევრი
00:22
an unusual friendship.
3
7000
2000
უცნაურ მეგობრობას დაარქმევდა.
00:24
And it is.
4
9000
2000
და ეს მართლაც ასეა.
00:26
And yet, it feels natural to us now.
5
11000
3000
თუმცა ჩვენ ეს ახლა ბუნებრივად მიგვაჩნია.
00:29
I first learned
6
14000
2000
პირველად მე გავიგე, რომ
00:31
that my son had been in the World Trade Center
7
16000
4000
ჩემი შვილი მსოფლიო სავაჭრო ცენტრში იყო
00:35
on the morning of September 11th, 2001.
8
20000
4000
2001 წლის, 11 სექტემბერის დილას.
00:39
We didn't know
9
24000
2000
ჩვენ ჯერ არ ვიცოდით,
00:41
if he had perished yet
10
26000
2000
ის გარდაცვლილი იყო, თუ არა.
00:43
until 36 hours later.
11
28000
3000
მხოლოს 36 საათის შემდეგ შევიტყვეთ.
00:48
At the time,
12
33000
2000
იმ დროს
00:50
we knew that it was political.
13
35000
3000
ჩვენ ვიცოდით, რომ ეს პოლიტიკური საკითხი იყო.
00:53
We were afraid of what our country was going to do
14
38000
3000
ჩვენ გვეშინოდა, რას იზამდა ჩვენი ქვეყანა,
00:56
in the name of our son --
15
41000
2000
ჩვენი შვილის სახელით --
00:58
my husband, Orlando, and I and our family.
16
43000
3000
ჩემი ქმრის, ორლანდოს, ჩემი და ჩვენი ოჯახის.
01:01
And when I saw it --
17
46000
2000
როცა მე ეს ვიხილე-
01:03
and yet, through the shock,
18
48000
2000
ჯერ კიდევ შოკურ მდგომარეობაში,
01:05
the terrible shock,
19
50000
2000
საზარელ შოკში,
01:07
and the terrible explosion in our lives, literally,
20
52000
6000
და ამ საზარელი აფეთქებისას ჩვენს ცხოვრებაში,
01:13
we were not vengeful.
21
58000
3000
არ ვიყავი შურისძიებით გამსჭვალული.
01:16
And a couple of weeks later
22
61000
2000
რამდენიმე კვირის შემდეგ,
01:18
when Zacarias Moussaoui was indicted
23
63000
3000
როდესაც ზაქარია მუსაუ დამნაშავედ ცნეს
01:21
on six counts of conspiracy to commit terrorism,
24
66000
5000
6 გზის მონაწილედ შეთქმულებისა ტერორიზმის მოსაწყობად.
01:26
and the U.S. government called for a death penalty
25
71000
3000
და როდესაც ა.შ.შ.-ის მთავრობამ განაცხადა, რომ
01:29
for him, if convicted,
26
74000
2000
ბრალის დამტკიცების შემთხვევაში მას სიკვდილით დასჯიდნენ,
01:31
my husband and I spoke out
27
76000
3000
მე და ჩემმა ქმარმა ხმამაღლა გამოვთქვით ჩვენი აზრი
01:34
in opposition to that, publicly.
28
79000
3000
და საჯაროდ გამოვედით ამის წინააღმდეგ.
01:37
Through that
29
82000
2000
ამის და
01:39
and through human rights groups,
30
84000
2000
ადამიანის უფლებათა დამცველი ჯგუფების საშუალებით
01:41
we were brought together
31
86000
2000
ჩვენ შევხვდით
01:43
with several other victims' families.
32
88000
3000
სხვა მსხვერპლთა ოჯახებს.
01:46
When I saw Aicha in the media,
33
91000
3000
მე აიშა ტელევიზიით ვიხილე,
01:49
coming over when her son was indicted,
34
94000
3000
როდესაც თავისი შვილი ეჭვმიტანილად აღიარეს.
01:52
and I thought, "What a brave woman.
35
97000
3000
მე მაშინ ვიფიქრე "რა მამაცი ქალბატონია".
01:55
Someday I want to meet that woman when I'm stronger."
36
100000
3000
"ერთ დღეს, როდესაც უფრო ძლიერი ვიქნები, მინდა გავიცნო ეს ადამიანი"
01:58
I was still in deep grief;
37
103000
2000
ჯერ კიდევ მძიმედ ვგლოვობდი.
02:00
I knew I didn't have the strength.
38
105000
2000
ვიცოდი, რომ ამისთვის ძალა არ გამაჩნდა.
02:02
I knew I would find her someday,
39
107000
2000
ვიცოდი, ერთ დღეს ვიპოვიდი,
02:04
or we would find each other.
40
109000
2000
ან რომ ერთმანეთს ვიპოვიდით.
02:06
Because, when people heard that my son was a victim,
41
111000
4000
როდესაც ხალხი იგებდა, რომ ჩემი შვილი იყო მსხვერპლი,
02:10
I got immediate sympathy.
42
115000
3000
იმ წამსვე თანამიგრძნობდნენ.
02:13
But when people learned
43
118000
2000
მაგრამ, როდესაც ხალხი იგებდა
02:15
what her son was accused of,
44
120000
2000
რაში დაადანაშაულეს მისი ვაჟი,
02:17
she didn't get that sympathy.
45
122000
2000
მას არავინ უთანაგრძნობდა.
02:19
But her suffering is equal to mine.
46
124000
3000
მაგრამ მისი ტანჯვა ჩემის თანასწორია.
02:22
So we met in November 2002,
47
127000
3000
ასე, რომ ჩვენ ერთმანეთს 2002 წლის ნოემბერში შევხვდით.
02:25
and Aicha will now tell you
48
130000
3000
აიშა მოგითხრობთ
02:28
how that came about.
49
133000
3000
ეს როგორ მოხდა.
02:33
(Translator) Aicha el-Wafi: Good afternoon, ladies and gentlemen.
50
138000
4000
დღე მშვიდობისა, ქალბატონებო და ბატონებო.
02:39
I am the mother of Zacarias Moussaoui.
51
144000
4000
მე ვარ ზაქარია მუსაუს დედა.
02:48
And I asked
52
153000
5000
მე ვთხოვე
02:53
the Organization of Human Rights
53
158000
2000
ადამიანის უფლებათა დამცველ ორგანიზაციებს
02:55
to put me in touch with the parents of the victims.
54
160000
5000
დავეკავშირებინე გარდაცვლილთა მშობლებთან.
03:03
So they introduced me
55
168000
3000
ასე გამაცნეს მათ
03:06
to five families.
56
171000
3000
ხუთი ოჯახი.
03:12
And I saw Phyllis, and I watched her.
57
177000
4000
მე დავინახე ფილისი და ვაკვირდებოდი.
03:17
She was the only mother in the group.
58
182000
3000
ის იყო ერთადერთი დედა ამ ჯგუფში.
03:22
The others were brothers, sisters.
59
187000
4000
სხვები დები და ძმები იყვნენ.
03:28
And I saw in her eyes
60
193000
2000
და მის თვალებში დავინახე,
03:30
that she was a mother, just like me.
61
195000
3000
რომ ისიც ისეთივე დედა იყო, როგორც მე.
03:34
I suffered a lot as a mother.
62
199000
3000
მე, როგორც დედამ, ძალიან ვიტანჯე.
03:41
I was married when I was 14.
63
206000
3000
მე 14 წლის გავთხოვდი.
03:46
I lost a child when I was 15,
64
211000
3000
15 წლისამ ბავშვი დავკარგე.
03:51
a second child when I was 16.
65
216000
3000
16 წლისამ მეორე შვილი.
03:57
So the story with Zacarias was too much really.
66
222000
4000
ასე, რომ ზაქარიას ამბავი მართლაც, რომ ძალიან ზედმეტი ოყო ჩემთვის.
04:03
And I still suffer,
67
228000
4000
და მე დღემდე განვიცდი,
04:07
because my son
68
232000
2000
რადგან ჩემი შვილი
04:09
is like he's buried alive.
69
234000
3000
ცოცხლად დამარხულს გავს.
04:14
I know she really cried for her son.
70
239000
5000
მე ვიცი, რომ ფილიმა მართლა იტირა თავისი შვილისთვის.
04:19
But she knows where he is.
71
244000
3000
მაგრამ მან იცის სად არის თავისი შვილი.
04:28
My son, I don't know where he is.
72
253000
2000
მე კი არ ვიცი სად არის ჩემი ვაჟი.
04:30
I don't know if he's alive. I don't know if he's tortured.
73
255000
2000
არც ის ვიცი, ცოცხალია, თუ არა, ნაწამებია, თუ არა.
04:32
I don't know what happened to him.
74
257000
2000
არ ვიცი, რა მოუვიდა.
04:38
So that's why I decided to tell my story,
75
263000
2000
სწორედ ამიტომ გადავწყვიტე ჩემი ამბის მოყოლა,
04:40
so that my suffering is something positive for other women.
76
265000
3000
რომ ჩემი განცდები ყოფილიყო რაღაც დადებითი სხვა დედებისთვის.
04:48
For all the women, all the mothers that give life,
77
273000
4000
რადგან ყველა ქალმა, რომელმაც შობა,
04:55
you can give back,
78
280000
2000
შეუძლია რაღაცის დაბრუნება,
04:57
you can change.
79
282000
2000
შეუძლია ცვლილების მოტანა.
04:59
It's up to us women,
80
284000
3000
ეს ჩვენზეა, ქალებზე,
05:02
because we are women,
81
287000
3000
რადგან ჩვენ ქალები ვართ,
05:05
because we love our children.
82
290000
2000
რადგან ჩვენ გვიყვარს ჩვენი შვილები.
05:13
We must be hand-in-hand
83
298000
2000
ჩვენ ხელები უნდა ჩავჭიდოთ ერთმანეთს
05:15
and do something together.
84
300000
2000
და ერთად ვაკეთოთ საქმე.
05:19
It's not against women,
85
304000
2000
ეს არ არის ქალთა წინააღმდეგ,
05:21
it's for us, for us women,
86
306000
2000
ეს ჩვენთვისაა, ქალებისთვის,
05:23
for our children.
87
308000
2000
ჩვენი შვილებისთვის.
05:34
I talk against violence, against terrorism.
88
319000
3000
მე ვგმობ ძალადობას, ტერორიზმს.
05:37
I go to schools
89
322000
2000
მე სკოლებში დავდივარ,
05:39
to talk to young, Muslim girls
90
324000
3000
რათა ახალგაზრდა მუსლიმ გოგოებს ვუთხრა,
05:42
so they don't accept to be married against their will very young.
91
327000
4000
რომ არ გათხოვდნენ ძალიან ახალგაზრდები და საკუთარი სურვილის წინააღმდეგ.
05:58
So if I can save one of the young girls,
92
343000
5000
თუ მე შევძელი და ერთ გოგოს ცხოვრება მაინც გადავარჩინე
06:03
and avoid that they get married and suffer as much as I did,
93
348000
3000
და ავაცილე მას თავიდან ადრე გათხოვება და წვალება,
06:06
well this is something good.
94
351000
2000
როგორც ეს ჩემს შემთხვევაში იყო, მაშინ რაღაც კარგი მიქნია.
06:10
This is why I'm here in front of you.
95
355000
2000
აი რატომ ვარ მე დღეს თქვენს წინაშე.
06:12
PR: I would like to say
96
357000
2000
მე მინდა გითხრათ, რომ
06:14
that I have learned so much from Aicha,
97
359000
3000
მე ძალიან ბევრი რამ ვისწავლე აიშასგან.
06:17
starting with that day we had our very first meeting
98
362000
3000
იმ დღიდან დაწყებული, როდესაც ჩვენ პირველი შეხვედრა გვქონდა
06:20
with other family members --
99
365000
2000
ოჯახის სხვა წევრებთან ერთად,
06:22
which was a very private meeting with security,
100
367000
3000
რომელიც ძალიან დახურული შეხვედრა იყო, თავისი დაცვით.
06:25
because it was November 2002,
101
370000
3000
რადგან 2002 წლის ნოემბერი იყო.
06:28
and, frankly, we were afraid of the super-patriotism of that time in the country --
102
373000
6000
და გულახდილად რომ გითხრათ,
06:34
those of us family members.
103
379000
4000
ქვეყანაში იმჟამინდელი სუპერ-პატრიოტიზმისა გვეშინოდა კიდევაც
06:38
But we were all so nervous.
104
383000
3000
მაგრამ ჩვენ ყველა ისე ვნერვიულობდით...
06:41
"Why does she want to meet us?"
105
386000
3000
"რატომ უნდა, რომ შეგვხვდეს?"
06:44
And then she was nervous.
106
389000
2000
და მერე ისიც ნერვიულობდა.
06:46
"Why did we want to meet her?"
107
391000
2000
"რატომ გვინდოდა მასთან შეხვედრა"
06:48
What did we want from each other?
108
393000
3000
რა გვინდოდა ერთმანეთისგან?
06:52
Before we knew each others' names, or anything,
109
397000
3000
სანამ ერთმანეთის სახელს გავიგებდით
06:55
we had embraced and wept.
110
400000
2000
მანამდე გადავეხვიათ ერთმანეთს და ავქვითინდით.
06:57
Then we sat in a circle
111
402000
3000
შემდეგ, გამოცდილი ხალხის დახმარებით
07:00
with support, with help,
112
405000
2000
და მხარდაჭერით,
07:02
from people experienced in this kind of reconciliation.
113
407000
4000
წრიულად დავსხედით.
07:06
And Aicha started,
114
411000
2000
და აიშამ დაიწყო.
07:08
and she said,
115
413000
2000
მან თქვა:
07:10
"I don't know if my son
116
415000
3000
"მე არ ვიცი ჩემი შვილი
07:13
is guilty or innocent,
117
418000
2000
დამნაშავეა, თუ უდანაშაულო,
07:15
but I want to tell you how sorry I am
118
420000
3000
მაგრამ მინდა გითხრათ, როგორ ძალიან ვწუხვარ
07:18
for what happened to your families.
119
423000
5000
იმის გამო, რაც თქვენ ოჯახებს გადახდა.
07:23
I know what it is to suffer,
120
428000
3000
მე ვიცი, რას ნიშნავს ტანჯვა.
07:26
and I feel that if there is a crime,
121
431000
4000
და ვთვლი, რომ თუ დანაშაული ჩაიდინეს
07:30
a person should be tried fairly and punished."
122
435000
4000
დამნაშავე უნდა გაასამართლონ და დასაჯონ."
07:35
But she reached out to us in that way,
123
440000
4000
იგი ისეთი გრძნობით გადმოგვწვდა .
07:39
and it was, I'd like to say, it was an ice-breaker.
124
444000
4000
და მე ვიტყოდი , რომ მან ყინული გაალღო.
07:43
And what happened then is we all told our stories,
125
448000
4000
შემდეგ ჩვენ ყველამ მოვყევით ჩვენი ისტორიები
07:47
and we all connected as human beings.
126
452000
2000
და გამოვნახეთ საერთო, როგორც ადამიანებმა.♫
07:49
By the end of the afternoon --
127
454000
2000
სადღაც ნაშუადღევს,
07:51
it was about three hours after lunch --
128
456000
4000
დაახლოებით 3 საათზე,
07:55
we'd felt as if we'd known each other forever.
129
460000
2000
ჩვენ გვეგონა თითქოს საუკუნეა ვიცნობდით ერთმანეთს.
07:57
Now what I learned from her,
130
462000
2000
აი რა ვისწავლე მისგან,
07:59
is a woman, not only who could be so generous
131
464000
3000
ის არის ქალი, რომელსაც შეუძია იყოს გულუხვი
08:02
under these present circumstances
132
467000
2000
ასეთ გარემოებებში
08:04
and what it was then,
133
469000
2000
და მაშინ, ისეთ დროს,
08:06
and what was being done to her son,
134
471000
2000
და როდესაც მის შვილს ასეთი რამ გაუკეთს
08:08
but the life she's had.
135
473000
2000
და როდესაც მან ასეთი ცხოვრება გამოიარა.
08:10
I never had met
136
475000
2000
მე არასდროს გამიცვნია
08:12
someone with such a hard life,
137
477000
2000
ასეთი მძიმე ცხოვრების მქონე ადამიანი.
08:14
from such a totally different culture and environment from my own.
138
479000
5000
ასეთი განსხვავებუი კულტურიდან და გარმემოდან.
08:19
And I feel
139
484000
2000
და მე ვგრძნობ, რომ
08:21
that we have
140
486000
2000
ჩვენ შორის,
08:23
a special connection,
141
488000
2000
განსაკუთრებული კავშირია,
08:25
which I value very much.
142
490000
2000
რომელსაც მე ძალიან ვაფასებ.
08:27
And I think it's all about
143
492000
3000
და მე ვთვლი, რომ ეს ყველაფერი
08:30
being afraid of the other,
144
495000
2000
დაკავშირებულია განსხვავებულის შიშთან,
08:32
but making that step
145
497000
3000
მაგრამ პირველი ნაბიჯის გადადგმის შემდეგ
08:35
and then realizing, "Hey, this wasn't so hard.
146
500000
3000
გააანალიზებ, რომ "ეს სულაც არ არის ასე რთული,
08:38
Who else can I meet that I don't know,
147
503000
2000
ვინ შემიძლია კიდევ გავიცნო, ვისაც არ ვიცნობ?
08:40
or that I'm so different from?"
148
505000
3000
ან ვისგანაც ძალინ განვსხვავდები?”
08:44
So, Aicha,
149
509000
2000
აიშა
08:46
do you have a couple of words
150
511000
2000
რამეს, ხომ არ დაამატებდი
08:48
for conclusion?
151
513000
2000
შესაჯამებლად?
08:50
Because our time is up.
152
515000
2000
რადგან ჩვენი დრო ამოიწურა
08:52
(Laughter)
153
517000
3000
(სიცილი)
09:00
(Translator) AW: I wanted to say
154
525000
2000
მე მინდოდა მეთქვა
09:02
that we have to try to know other people, the other.
155
527000
3000
რომ ჩვენ უნდა ვცადოთ სხვების გაცნობა, იმ განსხვავებულისა.
09:08
You have to be generous,
156
533000
2000
უნდა იყოთ გულუხვები,
09:10
and your hearts must be generous,
157
535000
2000
და გულები უნდა გქონდეთ გულუხვი,
09:12
your mind must be generous.
158
537000
3000
თქვენი გონება უნდა იყოს გულუხვი.
09:15
You must be tolerant.
159
540000
2000
შემწყნარებლები უნდა იყოთ.
09:20
You have to fight against violence.
160
545000
2000
ძალადობას უნდა ებრძოლოთ.
09:26
And I hope that someday we'll all live together
161
551000
3000
და მე იმედი მაქვს, ერთ დღეს, ჩვენ ყველა ერთად ვიცხოვრებთ
09:29
in peace and respecting each other.
162
554000
3000
სიმშვიდეში და ერთმანეთის პატივისცემით.
09:32
This is what I wanted to say.
163
557000
2000
აი ეს მინდოდა მეთქვა
09:34
(Applause)
164
559000
13000
(აპლოდისმენტები)
ABOUT THE SPEAKER
Aicha el-Wafi + Phyllis Rodriguez - 9/11 mothersAicha el-Wafi and Phyllis Rodriguez met around a shared tragedy -- and their friendship has become a powerful symbol for forgiveness and dialogue.
Why you should listen
Phyllis Rodriguez is an artist, a teacher and a social justice activist. On September 11, 2001, her son Greg died in the attacks on the World Trade Center. Rodriguez and her husband wrote an open letter, "Not in Our Son's Name," calling on President Bush to oppose a military response in Afghanistan.
Aicha el-Wafi is an activist with the French feminist group Ni Putes Ni Soumise, working with Muslim women. Her son, Zacarias Moussaoui, was tried in relation to the attacks on US soil, and faced the possibility of execution if convicted.
In November 2002, Phyllis Rodriguez and several other relatives of victims of the attacks were invited to meet Aicha el-Wafi. Rodriguez and el-Wafi have since appeared together throughout Europe and the US, telling their story of reconciliation and forgiveness.
Aicha el-Wafi + Phyllis Rodriguez | Speaker | TED.com