Stephen Hawking: Questioning the universe
ستیڤن هاوکینگ: پرسیارکردن سەبارەت بە گەردوون
Stephen Hawking's scientific investigations have shed light on the origins of the cosmos, the nature of time and the ultimate fate of the universe. His bestselling books for a general audience have given an appreciation of physics to millions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
:باسیان بکەم بریتین لە
.ڕابردوودا لە یەکتر نزیکتر بوون
لە بنەرەتدا هەموویان لەسەر یەک بووبن
.دروستبونى گەردوون بوو
بەر لە تەقینەوە گەورەکە؟
.دەربارەى سەرەتاکانى گەردوون نەبووە
پەیدابوون و گەشەسەندن
.لە بارە سەختەکان
تەنها زانیاریەکى کەممان هەبووە
بارە سەرەتاییەکان بۆ دوو یاسا
.بۆ جیاکردنەوەو ڕونکردنەوە
گشتى و بیردۆزی کوانتەم
.بەپێى دووریەکەى ترى بۆشایى
.دیاریکردنى بارە سەرەتاییەکانى هەیە
.لە هیچەوە خۆى دروستبکات
ئەگەرى ئەوە دابنێین کە گەردوون
( WMAP) لەسەر بنەماى بنەماى تیشکى ڕادیۆیە
.دروستبونمان چارەسەر کردووە
ڕوون و ئاشکرا بکەین
هیچ ژیانێکى تر لە گەردوون هەیە؟
.ژیان خۆڕسکانە لەسەر زەوی دروست بوو
،لەسەر هەسارە گونجاوەکانى تر
.ژمارەیەکى زۆریان گونجاوبن
.ژیان چۆن سەری هەڵداوە
بەبەردبومان هەیە کە ٣،٥ ملیار ساڵ کۆنە
بە بەراورد لەگەڵ ١٠ملیار ساڵ لە ژیان
.سەرهە ڵدانى ژیان بە شێوەیەکى گونجاو بەرزە
یەکێک هەر پێشبینى دەکرد
کورت دەکەمەوە
سەیرو سەمەرە دەربکەون؟
کپ کردن و دامرکانەوەى ڕاپۆرتەکان
،دەرەوەى زەوەى بۆخۆى دەهێڵێتەوە
،پلانێکى سەیر و نامۆ بێت
.سەبارەت بە بونەوەرەکانى دەرەوەى زەوى
بوونەوەرەکانى دەرەوەى زەوى لێرە نییە
لەلایەن بونەوەرەکانى دەرەوەى زەوى، باشە
هەڵکەوتوو بێت لە گەلە ئەستێرەکان
.مەترسیدار لەمێژووى مرۆڤایەتى دەنێین
سەرچاوە سروشتیەکانی زەوی
.گۆڕینى ژینگە بەرەو باشى یاخود خراپى
و چڵێسیان هەڵگرتووە
.سودى خۆى هەیە
دوورکەوتنەوە لە کارەسات
.ساڵى داهاتوو مەکەوە
.بەرچاومان کردووە لە سەد سالى ڕابردوودا
،گەشەکردنە لەدواى سەدان ساڵانى داهاتوشدا
.گەردوون دەکەم
.بەربەستێکى ترسناک
لە زۆرینەى خەڵکان کاتى پێداوم
،هێنانە بە بیردۆزى گەردوون
(MILKY WAY)
.زیرەکیمان یاخود بەرزتر
ئینجا زانیم چەندە میهرەبان بووە
ئێمە تاکە شارستانیەت بین
ABOUT THE SPEAKER
Stephen Hawking - Theoretical physicistStephen Hawking's scientific investigations have shed light on the origins of the cosmos, the nature of time and the ultimate fate of the universe. His bestselling books for a general audience have given an appreciation of physics to millions.
Why you should listen
Stephen Hawking is perhaps the world's most famous living physicist. A specialist in cosmology and quantum gravity and a devotee of black holes, his work has probed the origins of the cosmos, the nature of time and the universe's ultimate fate -- earning him accolades including induction into the Order of the British Empire. To the public, he's best known as an author of bestsellers such as The Universe in a Nutshell and A Brief History of Time, which have brought an appreciation of theoretical physics to millions.
Though the motor neuron disorder ALS has confined Hawking to a wheelchair, it hasn't stopped him from lecturing widely, making appearances on television shows such as Star Trek: The Next Generation and The Simpsons -- and planning a trip into orbit with Richard Branson's Virgin Galactic. (He recently experienced weightlessness aboard Zero Gravity Corporation's "Vomit Comet.") A true academic celebrity, he uses his public appearances to raise awareness about potential global disasters -- such as global warming -- and to speak out for the future of humanity: "Getting a portion of the human race permanently off the planet is imperative for our future as a species," he says.
Hawking serves as Lucasian Professor of Mathematics at the University of Cambridge, where he continues to contribute to both high-level physics and the popular understanding of our universe.
Stephen Hawking | Speaker | TED.com