TEDGlobal 2013
Peter Doolittle: How your "working memory" makes sense of the world
Питер Дулитл: Како вашата "работна меморија" го осмислува светот
Filmed:
Readability: 3.4
2,344,275 views
"Животот тече со огромна брзина, и тоа бесформно течение ние, на некој начин, треба да го осмислиме." Во овој забавен и поучен говор, образовниот психолог Питер Дулитл зборува за важноста -- и ограничувањата -- на вашата "работна меморија," оној дел од мозокот кој ни овозможува да разбереме што се случува во моментов.
Peter Doolittle - Educational psychology professor
Peter Doolittle is striving to understand the processes of human learning. Full bio
Peter Doolittle is striving to understand the processes of human learning. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So yesterday, I was out in the street
0
231
2380
Вчера бев на улицата
00:14
in front of this building,
1
2611
2676
пред оваа зграда,
00:17
and I was walking down the sidewalk,
2
5287
3036
и заедно со едни луѓе одевме
00:20
and I had company, several of us,
3
8323
1860
по тротоарот,
00:22
and we were all abiding by the rules
4
10183
1498
се придржувавме до правилото
00:23
of walking down sidewalks.
5
11681
2387
да одиме по тротоарот.
00:26
We're not talking each other. We're facing forward.
6
14068
2442
Не зборувавме меѓу себе. Гледавме напред.
00:28
We're moving.
7
16510
1423
Се движевме.
00:29
When the person in front of me slows down.
8
17933
3263
Наеднаш човекот пред мене почна да успорува.
00:33
And so I'm watching him, and he slows down,
9
21196
1990
Го гледам како успорува,
00:35
and finally he stops.
10
23186
1597
и најпосле застана.
00:36
Well, that wasn't fast enough for me,
11
24783
2085
Тоа не беше доволно брзо за мене,
00:38
so I put on my turn signal, and I walked around him,
12
26868
3679
па затоа вклучив жмигавец и го претекнав,
00:42
and as I walked, I looked to see what he was doing,
13
30547
2733
и додека одев, ѕирнав да видам што прави,
00:45
and he was doing this.
14
33280
2563
и еве што правеше.
00:47
He was texting,
15
35848
1944
Пишуваше порака.
00:49
and he couldn't text and walk at the same time.
16
37792
2022
Не можеше да пишува и да оди во исто време.
00:51
Now we could approach this
17
39814
1809
На ова можеме да му пристапиме
00:53
from a working memory perspective
18
41623
1892
или од перспектива на работна меморија
00:55
or from a multitasking perspective.
19
43515
1985
или од перспектива на мултитаскинг.
00:57
We're going to do working memory today.
20
45500
2529
Денес ќе зборуваме за работната меморија.
01:00
Now, working memory
21
48029
2140
Работната меморија
01:02
is that part of our consciousness that we are
22
50169
3148
е оној дел од нашата психа за кој сме
01:05
aware of at any given time of day.
23
53317
2454
постојано свесни.
01:07
You're going it right now.
24
55771
1642
Она за што сте свесни во моментов.
01:09
It's not something we can turn off.
25
57413
1654
Не можете да ја исклучите.
01:11
If you turn it off, that's called a coma, okay?
26
59067
3451
Ако ја исклучите, тоа се вика кома, океј?
01:14
So right now, you're doing just fine.
27
62518
3103
Во моментов ви оди добро.
01:17
Now working memory has four basic components.
28
65621
2356
Работната меморија има четири основни компоненти.
01:19
It allows us to store some immediate experiences
29
67977
2597
Ни овозможува да го складираме непосредното искуство,
01:22
and a little bit of knowledge.
30
70574
1616
но и одредена количина на знаење.
01:24
It allows us to reach back
into our long-term memory
into our long-term memory
31
72190
3369
Ни овозможува да посегнеме во долго-трајната меморија
01:27
and pull some of that in as we need it,
32
75559
1850
и да извлечеме информации што ни требаат,
01:29
mixes it, processes it
33
77409
2200
да ги измиксаме и процесираме
01:31
in light of whatever our current goal is.
34
79609
2294
во согласност со нашата моментална цел.
01:33
Now the current goal isn't something like,
35
81903
1514
Е сега, моменталната цел не е
01:35
I want to be president or the best surfer in the world.
36
83417
2282
да бидам претседател или најдобриот сурфер на светот.
01:37
It's more mundane. I'd like that cookie,
37
85699
2803
Туку нешто посекојдневно. Го сакам она колаче,
01:40
or I need to figure out how to get into my hotel room.
38
88502
2602
или како да влезам во хотелската соба.
01:43
Now working memory capacity
39
91104
2180
Капацитетот на работната меморија
01:45
is our ability to leverage that,
40
93284
2606
е нашата способност да се повикаме
01:47
our ability to take what we know
41
95890
2795
на што повеќе информации, да ги држиме
01:50
and what we can hang onto
42
98685
1276
во свесноста и
01:51
and leverage it in ways that allow us to satisfy
43
99961
3599
да ги употребиме на начин кој ќе ни овозможи да ја постигнеме нашата
01:55
our current goal.
44
103560
1750
моментална цел.
01:57
Now working memory capacity
45
105310
1784
Капацитетот на работната меморија
01:59
has a fairly long history,
46
107094
2053
има прилично долго минато,
02:01
and it's associated with a lot of positive effects.
47
109147
2199
и е поврзан со многу позитивни ефекти.
02:03
People with high working memory capacity
48
111346
2388
Луѓето чијашто работна меморија има голем капацитет
02:05
tend to be good storytellers.
49
113734
2244
се добри раскажувачи на приказни.
02:07
They tend to solve and do well
on standardized tests,
on standardized tests,
50
115978
3977
Лесно ги решаваат тестовите,
02:11
however important that is.
51
119955
2345
без оглед на нивната важност.
02:14
They're able to have high levels of writing ability.
52
122300
3783
Способностите за пишување им се на високо ниво.
02:18
They're also able to reason at high levels.
53
126083
2874
Можат да резонираат на високо ниво.
02:20
So what we're going to do here
is play a little bit with some of that.
is play a little bit with some of that.
54
128957
2918
Па затоа сега овде ќе си играме малку со тоа.
02:23
So I'm going to ask you to perform a couple tasks,
55
131875
2550
Од вас ќе побарам да извршите неколку задачи,
02:26
and we're going to take your
working memory out for a ride.
working memory out for a ride.
56
134425
3079
и малку ќе ја тестираме вашата работна меморија.
02:29
You up for that? Okay.
57
137504
2597
Сте за тоа? Океј.
02:32
I'm going to give you five words,
58
140101
2198
Ќе ви дадам пет зборови,
02:34
and I just want you to hang on to them.
59
142299
1793
и сакам да ги држите во умот.
02:36
Don't write them down. Just hang on to them.
60
144092
1868
Не ги запишувајте. Само мислете на нив.
02:37
Five words.
61
145960
1412
Пет зборови.
02:39
While you're hanging on to them,
I'm going to ask you to answer three questions.
I'm going to ask you to answer three questions.
62
147372
3203
Додека мислите на нив, ќе побарам да одговорите на три прашања.
02:42
I want to see what happens with those words.
63
150575
1905
Сакам да видам што ќе се случи со зборовите.
02:44
So here's the words:
64
152480
1847
Еве ги зборовите:
02:46
tree,
65
154327
3288
дрво,
02:49
highway,
66
157615
2935
автопат,
02:52
mirror,
67
160550
2378
огледало,
02:54
Saturn
68
162928
2132
Сатурн
02:57
and electrode.
69
165060
2419
и електрода.
02:59
So far so good?
70
167479
1584
Добро е до сега?
03:01
Okay. What I want you to do
71
169063
1854
Океј. Сега сакам
03:02
is I want you to tell me what the answer is
72
170917
3347
да ми кажете колку е 23 помножено
03:06
to 23 times eight.
73
174264
2322
со осум.
03:08
Just shout it out.
74
176586
2714
Само викнете.
03:12
(Mumbling) (Laughter)
75
180766
3702
(Мрморење) (Смеа)
03:16
In fact it's -- (Mumbling) -- exactly. (Laughter)
76
184468
2421
Всушност е -- (Мрморење) -- точно. (Смеа)
03:18
All right. I want you to take out your left hand
77
186889
3227
Во ред. Сакам да ја извадите левата рака
03:22
and I want you to go, "One, two, three, four, five,
78
190116
2680
и да направите вака, "Еден, два, три, четири, пет,
03:24
six, seven, eight, nine, 10."
79
192796
2203
шест, седум, осум, девет, 10."
03:26
It's a neurological test,
just in case you were wondering.
just in case you were wondering.
80
194999
2696
Невролошки тест е ова, ако ве интересира.
03:29
All right, now what I want you to do
81
197695
1865
Во ред, сега сакам да ги изрецитирате
03:31
is to recite the last five letters
82
199560
2225
последните пет букви
03:33
of the English alphabet backwards.
83
201785
2869
од англиската азбука наназад.
03:38
You should have started with Z.
84
206637
1902
Требаше да почнете со Z.
03:40
(Laughter)
85
208539
3291
(Смеа)
03:43
All right. How many people here are still pretty sure
86
211830
2087
Во ред. Колку одовде сте сигурни дека сè уште
03:45
you've got all five words?
87
213917
2451
ги знаете сите пет зборови?
03:48
Okay. Typically we end up with about less than half,
88
216368
3181
Океј. Вообичаено завршуваме со помалку од половина,
03:51
right, which is normal. There will be a range.
89
219549
2075
што е нормално. Има опсег.
03:53
Some people can hang on to five.
90
221624
1556
Некои луѓе можат да држат 5,
03:55
Some people can hang on to 10.
91
223180
1284
а некои 10 зборови.
03:56
Some will be down to two or three.
92
224464
2305
Некои пак само два или три.
03:58
What we know is this is really important
to the way we function, right?
to the way we function, right?
93
226769
3404
Знаеме дека ова е многу важно за начинот на кој функционираме, така?
04:02
And it's going to be really important here at TED
94
230173
1948
И ќе биде многу важно овде на TED оти ќе
04:04
because you're going to be exposed
to so many different ideas.
to so many different ideas.
95
232121
3036
бидете изложени на многу различни идеи.
04:07
Now the problem that we have
96
235157
2207
Е сега проблемот е во тоа што
04:09
is that life comes at us,
97
237364
1712
животот тече со огромна
04:11
and it comes at us very quickly,
98
239076
2117
брзина, и тоа бесформно
04:13
and what we need to do is to take that amorphous
99
241193
3913
течение ние треба, на некој начин,
04:17
flow of experience and somehow
100
245106
1778
да го осмислиме, а тоа
04:18
extract meaning from it
101
246884
1507
го правиме со помош
04:20
with a working memory
102
248391
1299
на работна меморија
04:21
that's about the size of a pea.
103
249690
2269
која има големина на грашок.
04:23
Now don't get me wrong,
working memory is awesome.
working memory is awesome.
104
251959
2547
Не ме сфаќајте погрешно, работната меморија е неверојатна.
04:26
Working memory allows us
105
254506
2115
Работната меморија ни овозможува
04:28
to investigate our current experience
106
256621
2372
да го истражиме моменталното доживување
04:30
as we move forward.
107
258993
1495
движејќи се напред.
04:32
It allows us to make sense of the world around us.
108
260488
3168
Ни овозможува да го сфатиме светот околу нас.
04:35
But it does have certain limits.
109
263656
1919
Но има одредени ограничувања.
04:37
Now working memory is great
for allowing us to communicate.
for allowing us to communicate.
110
265575
3843
Работната меморија е супер бидејќи ни овозможува да комуницираме.
04:41
We can have a conversation,
111
269418
1472
Можеме да муабетиме,
04:42
and I can build a narrative around that
112
270890
2687
можам да изградам цел наратив бидејќи
04:45
so I know where we've been and where we're going
113
273577
1730
знам каде сме биле, каде одиме и знам како
04:47
and how to contribute to this conversation.
114
275307
2088
да се вклопам во муабетот.
04:49
It allows us to problem-solve, critical think.
115
277395
2237
Ни овозможува да решаваме проблеми, да мислиме критички.
04:51
We can be in the middle of a meeting,
116
279632
1804
Доколку сме на состанок, можеме да
04:53
listen to somebody's presentation, evaluate it,
117
281436
2503
ја слушаме презентацијата, да ја оценуваме,
04:55
decide whether or not we like it,
118
283939
1642
да одлучиме дали ни се допаѓа или не,
04:57
ask follow-up questions.
119
285581
1258
да поставуваме прашања.
04:58
All of that occurs within working memory.
120
286839
3370
Сето тоа се случува во работната меморија.
05:02
It also allows us to go to the store
121
290209
1847
Ни овозможува да одиме до продавница
05:04
and allows us to get milk and eggs and cheese
122
292056
3654
за да земеме млеко, јајца и сирење, а притоа
05:07
when what we're really looking for
123
295710
1771
не ни текнува дека всушност бараме
05:09
is Red Bull and bacon. (Laughter)
124
297481
2837
"Ред Бул" и сланина. (Смеа)
05:12
Gotta make sure we're getting what we're looking for.
125
300318
2722
Мора да дојдеме до она што го бараме.
05:15
Now, a central issue with working memory
126
303040
3337
Е сега, основниот проблем на работната меморија
05:18
is that it's limited.
127
306377
1397
е тоа што е ограничена.
05:19
It's limited in capacity, limited in duration,
128
307774
2196
Има ограничен капацитет, ограничено траење,
05:21
limited in focus.
129
309970
1610
ограничен фокус.
05:23
We tend to remember about four things.
130
311580
2735
Можеме да запомниме околу четири работи.
05:26
Okay? It used to be seven,
131
314315
1897
Океј? Порано беа седум,
05:28
but with functional MRIs, apparently it's four,
132
316212
2024
но магнетната резонанца
05:30
and we were overachieving.
133
318236
2543
вели дека се четири.
05:32
Now we can remember those four things
134
320779
1973
Тие четири работи можеме да ги помтиме
05:34
for about 10 to 20 seconds
135
322752
1863
околу 10 до 20 секунди
05:36
unless we do something with it,
136
324615
1727
освен ако не направиме нешто со нив,
05:38
unless we process it,
unless we apply it to something,
unless we apply it to something,
137
326342
2513
ако не ги процесираме, ако не ги примениме на нешто,
05:40
unless we talk to somebody about it.
138
328855
3645
или ако не зборуваме со некој за нив.
05:44
When we think about working memory,
139
332500
3242
Кога сме кај работната меморија,
05:47
we have to realize that this limited capacity
140
335742
3304
треба да сфатиме дека ограничениот капацитет
05:51
has lots of different impacts on us.
141
339046
2495
влијае врз нас на разни начини.
05:53
Have you ever walked from one room to another
142
341541
3025
Ви се случило да отидете во другата соба и
05:56
and then forgotten why you're there?
143
344566
3011
да не можете да се сетите зошто сте таму?
05:59
You do know the solution to that, right?
144
347577
2169
Го знаете решението за тоа, така?
06:01
You go back to that original room. (Laughter)
145
349746
2346
Се враќате во првата соба. (Смеа)
06:04
Have you ever forgotten your keys?
146
352092
3937
Сте ги заборавиле некогаш клучевите?
06:08
You ever forgotten your car?
147
356029
2529
Сте ја заборавиле некогаш колата?
06:10
You ever forgotten your kids?
148
358558
2971
Сте ги заборавиле некогаш децата?
06:13
Have you ever been involved in a conversation,
149
361529
2189
А ситуација кога водите разговор со некого
06:15
and you realize that the conversation to your left
150
363718
1944
и наеднаш сфаќате дека разговорот
06:17
is actually more interesting? (Laughter)
151
365662
2834
од лево всушност е поинтересен? (Смеа)
06:20
So you're nodding and you're smiling,
152
368496
1624
Климате со глава и се смешкате,
06:22
but you're really paying attention
to this one over here,
to this one over here,
153
370120
2388
но вниманието ви е насочено кон другиот разговор,
06:24
until you hear that last word go up,
154
372508
2300
сè додека не го слушнете последниот збор,
06:26
and you realize,
155
374808
1660
и сфаќате
06:28
you've been asked a question. (Laughter)
156
376468
2954
дека ви поставиле прашање. (Смеа)
06:31
And you're really hoping the answer is no,
157
379422
1947
И се надевате дека одговорот е не,
06:33
because that's what you're about to say.
158
381369
3219
оти токму тоа ќе го изустите.
06:36
All of that talks about working memory,
159
384588
2476
Сето ова зборува за работната меморија,
06:39
what we can do and what we can't do.
160
387064
2258
што можеме да направиме и што не можеме да направиме.
06:41
We need to realize that working memory
161
389322
1537
Треба да сфатиме дека работната меморија
06:42
has a limited capacity,
162
390859
1399
има ограничен капацитет,
06:44
and that working memory capacity itself
is how we negotiate that.
is how we negotiate that.
163
392258
3519
и дека токму преку капацитетот на работната меморија треба да го надминеме тоа.
06:47
We negotiate that through strategies.
164
395777
2171
Ограниченоста ја надминуваме преку стратегии.
06:49
So what I want to do is talk a little bit
about a couple of strategies here,
about a couple of strategies here,
165
397948
2321
Сега сакам да зборувам за неколку стратегии,
06:52
and these will be really important
166
400269
1275
кои ќе ви бидат од корист
06:53
because you are now in an
information target-rich environment
information target-rich environment
167
401544
3755
оти следните неколку дена ќе бидете во оваа средина
06:57
for the next several days.
168
405299
2120
богата со информации.
06:59
Now the first part of this that we need to think about
169
407419
2904
Првиот дел е дека треба да размислуваме и да го
07:02
and we need to process our existence, our life,
170
410323
2767
процесираме нашето постоење, нашиот живот,
07:05
immediately and repeatedly.
171
413090
1715
веднаш и постојано.
07:06
We need to process what's going on
172
414805
2441
Работите треба да ги процесираме уште
07:09
the moment it happens, not 10 minutes later,
173
417246
2914
во моментот кога ќе се случат, не 10 минути подоцна,
07:12
not a week later, at the moment.
174
420160
2269
не недела подоцна, туку во моментот.
07:14
So we need to think about, well,
do I agree with him?
do I agree with him?
175
422429
3733
И затоа треба да размислиме, дали се сложувам со него?
07:18
What's missing? What would I like to know?
176
426162
2780
Што недостасува? Што би сакал да знам?
07:20
Do I agree with the assumptions?
177
428942
2222
Дали се согласувам со претпоставките?
07:23
How can I apply this in my life?
178
431164
1810
Како можам да го применам ова во мојот живот?
07:24
It's a way of processing what's going on
179
432974
1980
Треба да го процесираме искуството така
07:26
so that we can use it later.
180
434954
1767
што ќе можеме да го користиме подоцна.
07:28
Now we also need to repeat it. We need to practice.
181
436721
2960
Но треба и да повторуваме. Треба да вежбаме.
07:31
So we need to think about it here.
182
439681
2412
Треба да размислуваме овде.
07:34
In between, we want to talk to people about it.
183
442093
2795
На паузите, треба да зборуваме со луѓето.
07:36
We're going to write it down,
and when you get home,
and when you get home,
184
444888
2223
Запишувајте и кога ќе дојдете дома,
07:39
pull out those notes and think about them
185
447111
1960
извадете ги белешките, размислувајте за нив
07:41
and end up practicing over time.
186
449071
2389
и вежбајте.
07:43
Practice for some reason
became a very negative thing.
became a very negative thing.
187
451460
2551
Вежбањето, заради некоја причина, стана многу негативна работа.
07:46
It's very positive.
188
454011
1452
Но тоа е многу позитивна работа.
07:47
The next thing is, we need to think elaboratively
189
455463
3050
Потоа, треба да размислуваме детално
07:50
and we need to think illustratively.
190
458513
2340
и илустративно.
07:52
Oftentimes, we think that we have to relate
new knowledge to prior knowledge.
new knowledge to prior knowledge.
191
460853
3454
Честопати, мислиме дека новото знаење треба да го поврземе со претходното знаење.
07:56
What we want to do is spin that around.
192
464307
1930
Но всушност треба обратно да направиме.
07:58
We want to take all of our existence
193
466237
1757
Да го земеме целото наше искуство
07:59
and wrap it around that new knowledge
194
467994
1753
и да го замотаме околу новото знаење,
08:01
and make all of these connections
and it becomes more meaningful.
and it becomes more meaningful.
195
469747
3448
да создадеме нови асоцијации и да ја зајакнеме логичката кохерентност.
08:05
We also want to use imagery.
We are built for images.
We are built for images.
196
473195
3794
Треба да бидеме сликовити. Ние сме создадени за слики.
08:08
We need to take advantage of that.
197
476989
1858
Треба да го искористиме тоа.
08:10
Think about things in images,
198
478847
1510
Размислувајте за работите во слики,
08:12
write things down that way.
199
480357
2349
запишувајте ги на тој начин.
08:14
If you read a book, pull things up.
200
482706
1562
Ако читате книга, користете ја имагинацијата.
08:16
I just got through reading "The Great Gatsby,"
201
484268
2053
Тукушто ја прочитав "Големиот Гетсби,"
08:18
and I have a perfect idea of what he looks like
202
486321
3099
и сега имам многу јасна претстава за неговиот
08:21
in my head, so my own version.
203
489420
2998
изглед, една моја верзија.
08:24
The last one is organization and support.
204
492418
2003
Последното е организација и поддршка.
08:26
We are meaning-making machines. It's what we do.
205
494421
2569
Ние сме машини кои постојано бараат смисла.
08:28
We try to make meaning out of
everything that happens to us.
everything that happens to us.
206
496990
3141
Ја бараме смислата на сè што се случува околу нас.
08:32
Organization helps, so we need to structure
207
500131
2290
Организацијата помага, па затоа треба
08:34
what we're doing in ways that make sense.
208
502421
1579
да ги структурираме работите.
08:36
If we are providing knowledge and experience,
209
504000
2586
Ако пренесуваме знаење и искуство, тогаш тоа
08:38
we need to structure that.
210
506586
1485
треба да биде структурирано.
08:40
And the last one is support.
211
508071
2499
И последното е поддршка.
08:42
We all started as novices.
212
510570
1722
Сите сме почнале како новајлии.
08:44
Everything we do is an
approximation of sophistication.
approximation of sophistication.
213
512292
3041
Сè што правиме е апроксимација на совршенството.
08:47
We should expect it to change over time.
We have to support that.
We have to support that.
214
515333
2937
Треба да очекуваме промена со текот на времето. Мораме да го поддржиме тоа.
08:50
The support may come in asking people questions,
215
518270
2656
Може да биде во вид на прашања
08:52
giving them a sheet of paper that has
an organizational chart on it
an organizational chart on it
216
520926
3498
или лист хартија на кој има организациска табела
08:56
or has some guiding images,
217
524429
2548
или некакви помошни слики,
08:58
but we need to support it.
218
526977
1900
барем некаква поддршка.
09:00
Now, the final piece of this, the take-home message
219
528877
5291
За крај, од перспектива на работната меморија,
09:06
from a working memory capacity standpoint is this:
220
534168
2926
треба да ја извлечете следнава поука:
09:09
what we process, we learn.
221
537094
2931
она што го процесираме, го учиме.
09:12
If we're not processing life, we're not living it.
222
540025
4801
Ако не го процесираме животот, тогаш не го живееме.
09:16
Live life. Thank you.
223
544826
1892
Живејте го животот. Ви благодарам.
09:18
(Applause)
224
546718
4185
(Аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Peter Doolittle - Educational psychology professorPeter Doolittle is striving to understand the processes of human learning.
Why you should listen
Peter Doolittle is a professor of educational psychology in the School of Education at Virginia Tech, where he is also the executive director of the Center for Instructional Development and Educational Research. He teaches classes such as Cognition and Instruction, Constructivism and Education, Multimedia Cognition and College Teaching, but his research mainly focuses on learning in multimedia environments and the role of "working memory."
Doolittle has taught educational psychology around the world. He is the executive editor of the International Journal of Teaching and Learning in Higher Education and the co-executive editor of the International Journal of ePortfolio.
Peter Doolittle | Speaker | TED.com