ABOUT THE SPEAKER
Safwat Saleem - Artist, graphic designer, filmmaker
Safwat Saleem uses satire and art to bring to light stories of adversity.

Why you should listen

Safwat Saleem is a Pakistani-American visual artist, graphic designer and filmmaker. He's best known for making politically-charged satirical art. Safwat's artwork has used a variety of media, including illustration, writing, animation, audio, film and sculpture. He often combines several media to create multimedia storytelling experiences that get his audiences talking -- and laughing -- about subjects that tend to otherwise make people feel uncomfortable. Saleem is also the founder of Bandbaja, a Pakistani music magazine that promoted the use of modern popular music as a socio-political tool.

Saleem has a penchant for doing voiceovers in his films for all kinds of silly characters like a bear, sheep, greeting card and a whale to name a few. His work is shown regularly in galleries around the U.S. and has been featured in publications such as Wired, BoingBoing and Brainpickings. Safwat is a TED Senior Fellow and he likes pizza (like, a lot).

More profile about the speaker
Safwat Saleem | Speaker | TED.com
TED2016

Safwat Saleem: Why I keep speaking up, even when people mock my accent

Safwat Saleem: ကျွန်တော် စကားထစ်တာကို လူတွေ ရယ်ကြပေမဲ့ ကျွန်တော်ကတော့ ပြောမြဲပြောနေတာ ဘာကြောင့်လဲ

Filmed:
1,580,579 views

အနုပညာရှင် ဖြစ်သူ Safwat Saleem ဟာ စကားထစ်ငေါ့ရင်းနဲ့ ကြီးပြင်းလာခဲ့ပေမဲ့၊ လွတ်လပ်တဲ့ လှုပ်ရှားရုပ်တွေကို ဖန်တီးသူ ဖြစ်လာတော့၊ သူ့ဇာတ်ကောင်တွေကို သူ့ကိုယ်ပိုင် အသံဖြင့် အသံသွင်းပေးရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။ YouTube မှာ ဝေဖန်သူတွေက သူရဲ့ ပါကစ္စတန် လေသံကို သရော်လာကြလို့ သူဟာ သူ့အလုပ်တွေမှာ သူ့အသံကို မသုံးဘဲ ချန်ထားလိုက်ရပြန်တယ်။ အဲဒီ TED ဟောပြောသူက သူ့အသံကို ပြန်ပြီး သုံးလာပုံ အကြောင်းကို သူဟာ စိတ်ဝင်စွားဖွယ် တင်ပြထားပါတယ်။
- Artist, graphic designer, filmmaker
Safwat Saleem uses satire and art to bring to light stories of adversity. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I used to have this recurring dream
0
844
2061
ကျွန်တော့ မကြာမကြာ မက်လေ့ရှိတဲ့
အိပ်မက်ထဲမှာ
00:14
where I'd walk into a roomful of people,
1
2929
2412
ကျွန်တော်ဟာ လူတွေပြည့်နေတဲ့ အခန်းထဲကို
ဝင်သွားတယ်၊
00:18
and I'd try not to make
eye contact with anyone.
2
6388
2572
ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်ဟာ ဘယ်သူနဲ့မှ
မျက်လုံးချင်း မဆုံရဲဘူး။
00:22
Until someone notices me,
3
10220
1715
တစ်ယောက်က ကျွန်တော့ကို သတိထားမိရင်၊
00:23
and I just panic.
4
11959
1443
ကျွန်တော် ချောက်ချားနေပြီ။
00:26
And the person walks up to me,
5
14213
1804
အဲဒီလူက ကျွန်တော့ဆီ လျှောက်လာကာ၊
00:28
and says, "Hi, my name is So-and-so.
6
16041
2509
“ကျွန်တော့ အမည်က ဘယ်သူဘယ်ဝါပါ။
00:30
And what is your name?"
7
18574
1359
ခင်ဗျားရဲ့ နာမည်ကကော?"
00:32
And I'm just quiet, unable to respond.
8
20313
3185
ကျွန်တော်ကတော့ နှုတ်ဆိတ်နေတုန်း၊
ဘာမှ ပြန်မပြောနိုင်ဘူး။
00:37
After some awkward silence, he goes,
9
25196
2443
ခဏကြာ တိတ်ဆိတ်မှုရဲ့ နောက်မှာ၊ သူက
00:39
"Have you forgotten your name?"
10
27663
1581
“မင်းကိုယ့်နာမည်ကို မေ့နေပြီလား?"
00:41
And I'm still quiet.
11
29851
1449
ကျွန်တော်က နှုတ်ငုံနေတုန်း။
00:44
And then, slowly, all the other people
in the room begin to turn toward me
12
32293
4646
အဲဒီနောက်မှာ အခန်းထဲ ရှိကြတဲ့
လူတွေ အားလုံးကလည်း ကျွန်တော့်ဆီကို
00:48
and ask, almost in unison,
13
36963
2255
လှည့်လျက် တစ်သံတည်းနဲ့ မေးကြတာက
00:51
(Voice-over, several voices)
"Have you forgotten your name?"
14
39830
4762
““မင်းကိုယ့်နာမည်ကို မေ့နေပြီလား?"
00:56
As the chant gets louder,
I want to respond, but I don't.
15
44616
3090
အသံတွေ ကျယ်လောင်းလာချိန်မှာ
ကျွန်တော် ပြန်ဖြေချင်ပေမဲ့၊ မရဘူး။
01:02
I'm a visual artist.
16
50350
1499
ကျွန်တော်ဟာ ပြသမှု ပညာရှင်ပါ။
01:04
Some of my work is humorous,
17
52754
2581
ကျွန်တော့ လက်ရာတချို့က ဟာသပါ၊
01:07
and some is a bit funny but in a sad way.
18
55359
3601
တချို့ကျတော့ ရယ်စရာနဲ့ ဝမ်းနည်းစရာ
ရောနေတတ်တယ်။
01:12
And one thing that I really enjoy doing
19
60160
4707
အဲဒီမှာ ကျွန်တော် လုပ်ရတဲ့ အထဲက
အကြိုက်ဆုံးက
01:16
is making these little animations
20
64891
2266
အဲဒီ လှုပ်ရှားပုံတွေကို အသံသွင်းပေးပြီး
01:19
where I get to do the voice-over
for all kinds of characters.
21
67181
3774
ဇာတ်ကောင် အမျိုးမျိုးကို
အသက်သွင်းပေးရတာကိုပါ။
01:22
I've been a bear.
22
70979
1258
ဝက်ဝံ ဖြစ်ခဲ့ဘူးတယ်။
01:24
(Video) Bear (Safwat Saleem's voice): Hi.
23
72261
2069
(ဗီဒီယို) ဝက်ဝံ ((Safwat Saleem အသံနဲ့)-
01:26
(Laughter)
24
74354
1751
(ရယ်သံများ)
01:28
Safwat Saleem: I've been a whale.
25
76129
1660
Safwat Saleem -ဝေလငါး ဖြစ်ခဲ့တယ်။
01:29
(Video) Whale (SS's voice): Hi.
26
77813
1689
(ဗီဒီယို) ဝေလငါး(SS အသံနဲ့)- ဟိုင်း
01:31
(Laughter)
27
79526
1263
(ရယ်သံများ)
01:32
SS: I've been a greeting card.
28
80813
1464
SS - ပို့စ်ကဒ အသံ ဖြစ်ခဲ့တယ်။
01:34
(Video) Greeting card (SS's voice): Hi.
29
82301
2053
(ဗီဒီယို) ပို့ဒ်ကဒ်(SS အသံနဲ့)- ဟိုင်း။
01:36
(Laughter)
30
84378
1079
(ရယ်သံများ)
01:37
SS: And my personal favorite
is Frankenstein's monster.
31
85481
3007
SS- ကျွန်တော် အကြိုက်ဆုံး
Frankenstein ရဲ့ ကြောက်စရာ အသံ။
01:40
(Video) Frankenstein's monster
(SS's voice): (Grunts)
32
88512
2697
(ဗီဒီယို) Frankenstein အသံ(SS အသံနဲ့)-
(ညည်းသံ)
01:43
(Laughter)
33
91233
1040
(ရယ်သံများ)
01:44
SS: I just had to grunt
a lot for that one.
34
92297
2100
SS: အဲဒီလို အသံကို မနည်းကြီး
အစ်ထုတ်ယူရတယ်။
01:46
A few years ago,
I made this educational video
35
94421
2683
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်တုန်းက
ပညာရေး ဗီဒီယို ထုတ်ခဲ့တယ်။
01:49
about the history of video games.
36
97128
2896
ဗီဒီယို ဂိမ်းတွေရဲ့ သမိုင်း အကြောင်းပါ။
01:52
And for that one, I got to do
the voice of Space Invader.
37
100048
3742
အဲဒါ့အတွက် ကျွန်တော်ဟာ
Space Invader ရဲ့ အသံကို ထုတ်လုပ်ခဲ့ရတယ်။
01:55
(Video) Space Invader (SS's voice): Hi.
38
103814
2056
(ဗီဒီယို) Space Invader
(SS အသံနဲ့)- ဟိုင်း
01:57
SS: A dream come true, really,
39
105894
1447
SS: စိတ်ကူး လက်တွေ့ ဖြစ်လာတယ်။
01:59
(Laughter)
40
107365
1002
(ရယ်သံများ)
02:00
And when that video was posted online,
41
108391
2079
အဲဒီဗီဒီယို အွန်လိုင်း တင်ပေးလိုက်တော့၊
02:02
I just sat there on the computer,
hitting "refresh,"
42
110494
2690
ကျွန်တော်ဟာ ကွန်ပျူတာနားမှာ ထိုင်နေရင်း
“"refresh" ကို
02:05
excited to see the response.
43
113208
1476
နှိပ်ရင်း ရေးမှာကို ကြည့်နေတယ်။
02:07
The first comment comes in.
44
115208
1414
ပထမ သုံးသပ်ချက် ပေါ်လာပြီ။
02:08
(Video) Comment: Great job.
45
116646
1294
(ဗီဒီယို) သုံးသပ်ချက် - သိပ်ကောင်း။
02:09
SS: Yes!
46
117964
1150
SS: ဟုတ်ပြီ!
02:11
I hit "refresh."
47
119709
1255
"refresh" နှိပ်လိုက်တယ်။
02:12
(Video) Comment: Excellent video.
I look forward to the next one.
48
120988
3103
(ဗီဒီယို) သုံးသပ်ချက်- အရမ်းကောင်း။
နောက်တစ်ခုကို ကြည့်တယ်။
02:16
SS: This was just the first
of a two-part video.
49
124115
2496
SS- ဒါက နှစ်ပိုင်းထဲက
တစ်ပိုင်းပဲ ရှိသေးတယ်။
02:18
I was going to work
on the second one next.
50
126635
2041
ကျွန်တော်ဟာ ဒုတိယ အပိုင်းကို
ဆက်လုပ်မလို့။
02:20
I hit "refresh."
51
128700
1166
"refresh" နှိပ်လိုက်တယ်။
02:21
(Video) Comment: Where is part TWO?
WHEREEEEE? I need it NOWWWWW!: P
52
129890
3836
(ဗီဒီယို) သုံးသပ်ချက်- အပိုင်းနှစ်
ဘယ်မှာလဲ၊ အခုကို ပြပေးပါ!
02:25
(Laughter)
53
133750
1518
(ရယ်သံများ)
02:27
SS: People other than my mom
were saying nice things about me,
54
135292
2943
SS- ကျွန်တော့ အမေကလွဲလို့ အားလုံးက
အင်တာနက်ထဲမှာ ကျွန်တော့ကို
02:30
on the Internet!
55
138259
1166
ချီးကျူးကြတယ်။
02:31
It felt like I had finally arrived.
56
139449
2333
ကျွန်တော်က အရမ်းကို ကျေနပ်နေခဲ့တယ်။
02:33
I hit "refresh."
57
141806
1302
"refresh" နှိပ်လိုက်တယ်။
02:35
(Video) Comment: His voice
is annoying. No offense.
58
143132
2699
(ဗီဒီယို) သုံးသပ်ချက်- သူ့အသံက
စိတ်ပျက်စရာကြီး။ စိတ်မရှိပါနဲ့။
02:37
SS: OK, no offense taken. Refresh.
59
145855
2670
SS: စိတ်မရှိပါဘူး၊ ဆက်နှိပ်မယ်။
02:40
(Video) Comment: Could you remake this
without peanut butter in your mouth?
60
148549
3564
(ဗီဒီယို) သုံးသပ်ချက်- ဒါကို ပါးစပ်ထဲ
မြေပဲ မပါဘဲ အသံသွင်းပေးနိုင်မလား?
02:44
SS: OK, at least the feedback
is somewhat constructive. Hit "refresh."
61
152137
4467
SS- အိုကေ၊ သုံးသပ်ချက် ကောင်းခဲ့တယ်၊
ဆက်ပြီး "refresh" နှိပ်မယ်။
02:48
(Video) Comment: Please don't use
this narrator again
62
156628
2546
(ဗီဒီယို) ကျေးဇူးပြုပြီး
ဒီအသံကို ထပ်မသုံးပါနဲ့။
02:51
u can barely understand him.
63
159198
1362
နားလည်ဖို့ သိပ်ခက်တယ်။
02:52
SS: Refresh.
64
160584
1151
SS- Refresh။
02:53
(Video) Comment: Couldn't follow
because of the Indian accent.
65
161759
2980
(ဗီဒီယို) အိန္ဒိယ ဝဲသံကြောင့် နားလည်
မရဘူး ဖြစ်နေတယ်။
02:56
SS: OK, OK, OK, two things.
66
164763
1484
SS- အိုကေ၊ နှစ်ခုရှင်းပြရမယ်။
02:58
Number one, I don't have an Indian accent,
67
166271
2072
တစ်က၊ ကျွန်တော် ဝဲသံက
အိန္ဒိယ ဝဲသံမဟုတ်ဘူး။
03:00
I have a Pakistani accent, OK?
68
168367
1927
ကျွန်တော့ဟာက ပါကစ္စတန်
ဝဲသံပါ၊ အိုကေနော်။
03:02
And number two, I clearly
have a Pakistani accent.
69
170318
3140
နံပါတ်နှစ်က၊ ကျွန်တော့အသံက ပါကစ္စတန်
အသံဘဲ ဖြစ်နိုင်တယ်လေ။
03:05
(Laughter)
70
173482
2021
(ရယ်သံများ)
03:08
But comments like that kept coming in,
71
176233
2025
အဲဒီလို သုံးသပ်ချက်တွေက ဆက်လာနေတယ်၊
03:10
so I figured I should just ignore them
72
178282
2745
အဲဒါတွေကို လျစ်လျူရှုလိုက်ပြီး
ဗီဒီယို ရဲ့
03:13
and start working
on the second part of the video.
73
181051
2589
ဒုတိယ အပိုင်းကို ဆက်လုပ်ကိုင်နေခဲ့တယ်။
03:16
I recorded my audio,
74
184104
1530
ကျွန်တော်ဟာ အသံကို သွင်းတော့တယ်။
03:17
but every time I sat down to edit,
75
185658
2999
ဒါပေမဲ့ အသံသွင်းဖို့ ထိုင်တိုင်းမှာ၊
03:20
I just could not do it.
76
188681
1673
ဘာမှ လုပ်မရနိုင်ခဲ့ပါ။
03:23
Every single time, it would take me
back to my childhood,
77
191688
2988
အသံသွင်းဖို့ စိတ်ကူးလိုက်တိုင်း
ကလေးဘဝဆီကို ရောက်သွားတယ်၊
03:26
when I had a much harder time speaking.
78
194700
2821
ကျွန်တော်ဟာ စကားပြောဖို့
အရမ်းကို ခက်နေတဲ့ အချိန်ပါပဲ။
03:29
I've stuttered for as long
as I can remember.
79
197934
2804
ကျွန်တော်ဟာ မှတ်မိသလောက်
စကားထစ်နေခဲ့တယ်။
03:34
I was the kid in class
80
202285
1277
အတန်းထဲမှာ ကျွန်တော်ဟာ
03:35
who would never raise his hand
when he had a question --
81
203586
2637
တစ်ခုခုကို မေးချင်ခဲ့တောင်၊
ဒါမှမဟုတ် အဖြေကို သိနေတောင်
03:38
or knew the answer.
82
206247
1174
လက်ကို မမရဲခဲ့သူပါ။
03:39
Every time the phone rang,
83
207445
1315
ဖုန်းသံ မြည်တာနဲ့
03:40
I would run to the bathroom
so I would not have to answer it.
84
208784
3635
ကျွန်တော်ဟာ အဲဒါကို မဖြေရအောင်
ရေချိုးခန်းကို ပြေးသွားလေ့ ရှိခဲ့တယ်။
03:44
If it was for me, my parents
would say I'm not around.
85
212907
3209
ဖုန်းက ကျွန်တော့အတွက် ဆိုရင်
မိဘတွေက မရှိဘူးလို့ ဖြေခဲ့ကြတယ်။
03:48
I spent a lot of time in the bathroom.
86
216140
1930
ကျွန်တော် ရေချိုးခန်းထဲ ခဏခဏ နေခဲ့ရတယ်။
03:51
And I hated introducing myself,
87
219721
2471
ကျွန်တော်ဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို
မိတ်ဆက်ပေးရတာ
03:54
especially in groups.
88
222216
1609
အုပ်စုထဲဆို မကြိုက်ခဲ့ပါ။
03:55
I'd always stutter on my name,
and there was usually someone who'd go,
89
223849
3376
ကျွန်တော့ နာမည်ကို မရွတ်နိုင်အောင်
ထစ်နေတတ်လို့ အမြဲပဲ
03:59
"Have you forgotten your name?"
90
227249
1527
“မင်း ကိုယ့်နာမည် မေ့နေပြီလား?"
04:00
And then everybody would laugh.
91
228800
1577
အဲဒါနဲ့ လူတွေ အားလုံး ရယ်ကြတယ်။
04:02
That joke never got old.
92
230856
2150
အဲဒီလို ရယ်သံတွေ ဘယ်တော့မှ
ရပ်စဲမသွားခဲ့ကြပါ။
04:06
(Laughter)
93
234727
2583
(ရယ်သံများ)
04:09
I spent my childhood
feeling that if I spoke,
94
237635
3807
ကျွန်တော့ရဲ့ ကလေးဘဝ တစ်ခုလုံးမှာ
ကျွန်တော် တစ်ခုခု ပြောလိုက်ရင်၊
04:13
it would become obvious
that there was something wrong with me,
95
241466
5155
ကျွန်တော့ဆီမှာ ပြဿနာ ရှိနေတာ၊
ကျွန်တော် ပုံမှန် မဟုတ်တာ ရှင်းလာမယ်လို့
04:18
that I was not normal.
96
246645
1497
ကျွန်တော် ကြောက်မိနခဲ့တယ်။
ဒါကြောင့် အများအားဖြင့်တိတ်နေခဲ့တယ်။
04:21
So I mostly stayed quiet.
97
249070
1659
04:24
And so you see, eventually for me to even
be able to use my voice in my work
98
252142
3763
ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျွန်တော့အတွက်
ကိုယ့်အလုပ်ထဲ ကိုယ့်အသံ သုံးရေးဟာ
04:27
was a huge step for me.
99
255929
1573
ကျွန်တော့အတွက် ဧရာမ ခြေလှမ်းပါ။
04:29
Every time I record audio,
100
257991
1596
ကျွန်တော်ဟာ အသံကို သွင်းတိုင်း၊
04:31
I fumble my way through saying
each sentence many, many times,
101
259611
3495
ဝါကျတိုင်းကို အကြိမ်ကြိမ် ပြောရတာ
စိတ်မောစရာကြီးပါ၊
04:35
and then I go back in
102
263130
1634
အဲဒီနောက်မှာ တစ်ခုခုကို
04:36
and pick the ones
where I think I suck the least.
103
264788
3582
ရွေးလေ့ ရှိခဲ့တယ်။
04:42
(Voice-over) SS: Audio editing
is like Photoshop for your voice.
104
270997
3079
(အသံ) SS- အသံသွင်းမှုဟာ ကိုယ့်အသံအတွက်
Photoshop နဲ့ တူပါတယ်။
04:46
I can slow it down, speed it up,
make it deeper, add an echo.
105
274100
3811
နှေးလို့ရတယ်၊ မြန်လို့ရတယ်၊ နက်ရှိုင်း
အောင်၊ ပဲ့တင်သံပါအောင် လုပ်နိုင်တယ်။
04:49
And if I stutter along the way,
and if I stutter along the way,
106
277935
3747
ကျွန်တော် အသံထစ်မိတယ်ဆိုရင်၊
အသံထစ်မိတယ်ဆိုရင်၊
04:53
I just go back in and fix it.
107
281706
1619
ပြန်သွားပြီး ပြင်လိုက်ရုံပါပဲ။
04:55
It's magic.
108
283349
1395
အံ့အားသင့်စရာပါ။
04:56
SS: Using my highly edited
voice in my work
109
284768
2905
SS- ကျွန်တော်ရဲ့ အသံကို အများကြီး
တည်းဖြတ်သုံးနိုင်ခြင်းက
04:59
was a way for me
to finally sound normal to myself.
110
287697
3555
ကိုယ့်အတွက် ကိုယ့်အသံကို ပုံမှန်
လုပ်နိုင်တဲ့ နည်း ဖြစ်လာတယ်။
05:04
But after the comments on the video,
111
292302
2145
ဒါပေမဲ့၊ ဗီဒီယိုတွေမှာ ကြားရတဲ့
သုံးသပ်ချက်တွေ
05:06
it no longer made me feel normal.
112
294924
2005
ကြားရတော့ ပုံမှန်ရယ်လို့ ခံစားမရတော့ပါ။
05:09
And so I stopped
using my voice in my work.
113
297897
2373
ဒါနဲ့ ကိုယ့်အလုပ်ထဲ
ကိုယ့်အသံ သုံးမှု ရပ်လိုက်တယ်။
05:13
Since then, I've thought a lot
about what it means to be normal.
114
301984
3766
အဲဒီနောက်မှာ ကျွန်တော်ဟာ ပုံမှန် ဆိုတာ
ဘာပါလိမ့် အများကြီး စဉ်းစားနေခဲ့တယ်။
05:19
And I've come to understand
115
307218
2018
ပုံမှန် ဆိုတဲ့အရာဟာ မျှော်မှန်းချက်တွေနဲ့
05:21
that "normal" has a lot to do
with expectations.
116
309260
3379
အများကြီး ဆက်စပ်နေတယ်လို့
နားလည်လာတယ်။
05:25
Let me give you an example.
117
313307
1529
သာဓက တစ်ခု ပြောပါရစေ။
05:26
I came across this story
118
314860
1330
ကျွန်တော်ဟာ ရှေးခေတ်
05:28
about the Ancient Greek writer, Homer.
119
316214
2266
ဂရိ စာရေးဆရာ Homer
အကြောင်း ဖတ်လိုက်တယ်။
05:30
Now, Homer mentions
very few colors in his writing.
120
318504
3249
Homer ဟာ သူရဲ့ ရေးသားချက်တွေထဲမှာ
ဖေါ်ပြခဲ့တဲ့ အရောင်တွေ နည်းခဲ့တယ်။
05:34
And even when he does,
121
322650
1605
အရောင်တွေကို ထည့်ရေးတဲ့ အခါမှာ
05:36
he seems to get them quite a bit wrong.
122
324279
2038
မှားယွင်းနေတတ်တာကို တွေ့မြင်နိုင်ပါတယ်။
05:38
For example, the sea
is described as wine red,
123
326936
3292
ဥပမာ၊ ပင်လယ်ကို ဝိုင်အရက်လို
နီနေကြောင်း၊
05:42
people's faces are sometimes green
and sheep are purple.
124
330252
3547
လူတွေရဲ့ မျက်နှာတွေက အစိမ်းရောင်၊
သင်္ဘောတွေကျတော့ ခရမ်းရောင် ဖြစ်နေတယ်။
05:46
But it's not just Homer.
125
334838
1375
အဲဒါ Homer တင်မကခဲ့ပါ။
05:48
If you look at all
of the ancient literature --
126
336237
2309
ခင်ဗျားတို့ ရှေးခေတ် စာအုပ်တွေကို
ကြည့်ကြပါက-
05:50
Ancient Chinese, Icelandic, Greek, Indian
127
338570
2200
ရှေး တရုတ်၊ အိုက်စလန်၊ ဂရိ၊ အိန္ဒိယ
05:52
and even the original Hebrew Bible --
128
340794
2677
ပြီးတော့ မူရင်း ဟာဗြဲ ကျမ်းစာအုပ်ကို
ယူကြည်မယ်ဆိုရင်တောင်
05:55
they all mention very few colors.
129
343495
2576
အရောင် အကြောင်း သိပ်ကို နည်းပါတယ်။
05:58
And the most popular theory
for why that might be the case
130
346745
3380
အဲဒီလို ဖြစ်ခဲ့ရခြင်းကို ရှင်းပြတဲ့
လူကြိုက်အများဆုံး သီအိုရီက
06:02
is that cultures begin
to recognize a color
131
350149
2404
ယဉ်ကျေးမှုတွေက အရောင်ကို
သိမှတ်လာတာက
အဲဒီ အရောင်ကို ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း
ရှိလာချိန်မှာ ဖြစ်ခဲ့တယ် ဆိုတာပါ။
06:04
only once they have the ability
to make that color.
132
352577
3085
ဒီတော့၊ အခြေခံအားဖြင့်၊ ခင်ဗျားဟာ
အရောင် တစ်ခုကို
06:07
So basically, if you can make a color,
133
355686
1850
06:09
only then can you see it.
134
357560
1626
ထုတ်လုပ်နိုင်ရင် မြင်လာနိုင်မှာပါ။
06:11
A color like red, which was fairly easy
for many cultures to make --
135
359727
3659
ယဉ်ကျေးမှု တော်တော်များများက လွယ်ကူစွာ
ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ အနီရောင်ကို
06:15
they began to see that color
fairly early on.
136
363410
2831
လူတွေဟာ များစွာမှ စောပြီး
မြင်လာနိုင်ခဲ့ကြတယ်။
06:18
But a color like blue,
which was much harder to make --
137
366265
2743
ဒါပေမဲ့ အပြာရောင်လို ထုတ်လုပ်ရန်
ခဲယဉ်းခဲ့တဲ့ အရောင်ကျတော့
06:21
many cultures didn't begin to learn
how to make that color
138
369032
2753
အဲဒီအရောင်ကို ယဉ်ကျေးမှု အများက
ထုတ်လုပ်ရန် ခဲယဉ်းခဲ့လို့
မကြာမီကမှ ထုတ်လာနိုင်ခဲ့တယ်။
06:23
until much later.
139
371809
1166
06:24
They didn't begin to see it
until much later as well.
140
372999
2516
အဲဒီတော့ အဲဒီအချိန်အထိ သူတို့ဟာ
မြင်မရနိုင်ခဲ့ကြပါ။
06:27
So until then, even though
a color might be all around them,
141
375539
3650
ဒီတော့ အရောင် တစ်ခုခုဟာ
ဝန်းရံလျက် ရှိနေနိုင်ခဲ့တာတောင်၊
သူတို့ဟာ အဲဒါကို မြင်နိုင်စွမ်း
ရှိချင်မှရှိနိုင်ကြမှာပါ။
06:31
they simply did not have
the ability to see it.
142
379213
2445
06:33
It was invisIble.
143
381682
1158
အဲဒါကို မြင်မရခဲ့လို့ပါ။
06:34
It was not a part of their normal.
144
382864
2380
သူတို့အတွက် အဲဒါဟာ ပုံမှန် မဟုတ်ခဲ့လို့ပါ။
06:38
And that story has helped
put my own experience into context.
145
386593
2902
အဲဒီ အကြောင်းကို သိလာလို့
ကျွန်တော် ကိုယ့်ပြဿာကို နားလည်မိတယ်။
06:42
So when I first read
the comments on the video,
146
390376
2470
အစပိုင်းတွင် ကျွန်တော်
အဲဒီလို သုံးသပ်ချက်တွေကို
06:44
my initial reaction was to take it
all very personally.
147
392870
2895
ဖတ်လိုက်ရတော့ ကျွန်တော် တော့်တော့ကို
စိတ်ထိခိုက်မိတယ်။
06:48
But the people commenting did not know
148
396543
1898
အဲဒီလို ရေးကြသူတွေဟာ တကယ်တော့
06:50
how self-conscious I am about my voice.
149
398465
2860
ကျွန်တော်က ကျွန်တော့အသံကို
ဘယ်လောက် အလေးထားမှန်း မသိကြပါ။
06:54
They were mostly reacting to my accent,
150
402258
2647
သူတို့ဟာ ကျွန်တော့ အသံဝဲပုံကို
တုံ့ပြန်ကြတာပါ၊
06:56
that it is not normal
for a narrator to have an accent.
151
404929
3517
ထွက်ပေးတဲ့ အသံဟာ ပုံမှန်အတိုင်းဆိုင်ရင်
အသံမဝဲသင့်ပါ။
07:01
But what is normal, anyway?
152
409089
1503
ဒါပေမဲ့ ပုံမှန်ဆိုတာက ဘာများလဲ။
07:03
We know that reviewers will find
more spelling errors in your writing
153
411473
3362
စာကို တည်းဖြတ်သူဟာ ခင်ဗျားက
လူမည်း သိရင် အမှားတွေကို ပိုပြီး
07:06
if they think you're black.
154
414859
1371
ရှာတွေ့မိမှာ အများသိပါ။
07:09
We know that professors are less likely
to help female or minority students.
155
417144
4292
ပါမောက္ခတို့ဟာ အမျိုးသမီးတွေကို ဒါမှမဟုတ်
တိုင်းရင်းသား ကျောင်းသားတွေကို ကူခဲ့ပါတယ်။
07:14
And we know that resumes
with white-sounding names
156
422349
2647
အလုပ်လျှောက်ရင် လူမည်း အမည်များထက်ကို
07:17
get more callbacks than resumes
with black-sounding names.
157
425020
2893
လူဖြူ အမည်များကို
အခေါ်များတာ အားလုံးအသိပါ။
07:21
Why is that?
158
429043
1198
ဘာလို့ အဲဒီလို ဖြစ်ရတာလဲ။
07:23
Because of our expectations
of what is normal.
159
431011
2443
ပုံမှန်အတွက်
ထားကြတဲ့ မျှော်မှန်းချက်ကြောင့်ပါ။
07:26
We think it is normal
160
434135
1579
လူမည်း ကျောင်းသား တစ်ယောက်
07:27
when a black student has spelling errors.
161
435738
2105
စာလုံးပေါင်း မှားတာကို ပုံမှန်လို ထင်ရတယ်။
07:30
We think it is normal
162
438264
1715
အမျိုးသမီး တစ်ယောက် ဒါမှမဟုတ်
07:32
when a female or minority student
does not succeed.
163
440003
3192
တိုင်းရင်းသား တစ်ယောက် မအောင်ရင်
ပုံမှန်လို ကျွန်တော်တို့ ယူဆတယ်။
07:35
And we think it is normal
164
443962
1639
လူဖြူကို အလုပ်ခန့်ခြင်းက လူမည်းထက်
07:37
that a white employee
is a better hire than a black employee.
165
445625
3086
ပိုပြီး ပုံမှန်ဖြစ်တယ်လို့ ကျွန်တော်တို့
ထင်မြင်ကြတယ်။
07:41
But studies also show
that discrimination of this kind,
166
449399
2594
ဒါပေမဲ့ သုတေသနတွေ အရဆိုရင်
ဒီလို ခွဲခြားမှုမျိုးဟာ၊
07:44
in most cases, is simply favoritism,
167
452017
2045
ကိစ္စအများစုမှာ ကိုယ်နဲ့ ဆက်စပ်မှု
07:46
and it results more from wanting
to help people that you can relate to
168
454086
3518
မရှိသူတို့ကို ထိခိုက်စချေင်တာထက်
ကိုယ်နဲ့ ဆက်စပ်သူအား ကူညီချင်တဲ့
07:50
than the desire to harm people
that you can't relate to.
169
458493
3197
အားပေးလိုမှု ရိုးရိုးသာ ဖြစ်ပါတယ်။
07:54
And not relating to people
starts at a very early age.
170
462944
3207
ဆက်စပ်မှု မရှိတဲ့ သူတွေဆိုတာ
အတော်ကလေး စောတဲ့ အရွယ်မှာ စတင်တယ်။
07:58
Let me give you an example.
171
466175
1380
ဥပမာ တစ်ခုနဲ့ ရှင်းပြပါရစေ။
07:59
One library that keeps track of characters
172
467949
3549
စာကြည့်တိုက် တစ်ခုမှာ ကလေးတွေ
နှစ်စဉ် ယူကြတဲ့ စာအုပ်တွေကို
08:03
in the children's book
collection every year,
173
471522
3293
စာရင်းဖြင့် မှတ်ထားခဲ့ရာ၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင်
08:06
found that in 2014,
only about 11 percent of the books
174
474839
5281
စာအုပ်တွေထဲက ၁၁ % တို့ ထဲမှာသာလျှင်
အသားအရောင် မျိုးစုံ ရှိတဲ့
08:12
had a character of color.
175
480144
2200
ကလေးဇာတ်ကောင်တွေ ပါခဲ့တယ်။
08:14
And just the year before,
that number was about eight percent,
176
482368
3677
အဲဒီမတိုင်မီ တစ်နှစ်တုန်းက ကျတော့ အဲဒီ
ဂဏန်းက ၈ % ခန့် ဖြစ်ခဲ့တယ်။
08:18
even though half of American children
today come from a minority background.
177
486069
3808
ဒီနေ့ ရှိနေကြတဲ့ အမေရိကန် ကလေး
တစ်ဝက်က လူနည်းစု နောက်ခံ ရှိနေချိန်မှာပါ။
08:21
Half.
178
489901
1150
တစ်ဝက်နော်။
08:23
So there are two big issues here.
179
491353
1624
ဒီနေရာ စဉ်စားရမှာက နှစ်ခု ရှိတယ်။
08:25
Number one, children are told
that they can be anything,
180
493001
2657
တစ်က ကလေးတွေကို သူတို့ ဘယ်သူမဆို
ဖြစ်နိုင်ကြတယ်၊
08:27
they can do anything,
181
495682
1151
ဘာမဆို လုပ်နိုင်ကြောင်း
08:28
and yet, most stories
that children of color consume
182
496857
2473
ပြောထားပေမဲ့ ရောင်စုံ ကလေးတွေပါတဲ့
အကြောင်းကို
08:31
are about people who are not like them.
183
499354
1878
သူတို့က သူတို့နဲ့ မတူဘူးလို့ ယူဆကြတယ်။
08:33
Number two is that majority groups
don't get to realize
184
501256
2759
နံပါတ်နှစ်က အုပ်စုအများစုတို့က
သူတို့ကိုသူတို့ လူနည်းစုနဲ့
08:36
the great extent to which
they are similar to minorities --
185
504039
3033
ဆင်တူခြင်းကို မသိနားမလည်ကြလို့ပါ၊
08:39
our everyday experiences, our hopes,
186
507096
3047
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေ့စဉ် အတွေ့အကြုံတွေ၊
မျှော်မှန်းချက်တွေ၊
08:42
our dreams, our fears
187
510167
1872
အိပ်မက်တွေ၊ ကြောက်စိတ်တွေနဲ့
08:44
and our mutual love for hummus.
188
512063
1773
လူသားအချင်းချင်း ချစ်ခင်စိတ်တွေ။
08:45
It's delicious!
189
513860
1309
တကယ့်ကို အရသာရှိလိုက်တာ။
08:47
(Laughter)
190
515193
1707
(ရယ်သံများ)
08:49
Just like the color blue
for Ancient Greeks,
191
517911
2683
ရှေးခေတ် ဂရိလူမျိုးအတွက်
အပြာရောင် လိုပဲ၊
08:52
minorities are not a part
of what we consider normal,
192
520618
3321
လူနည်းစုဟာ ကျွန်တော်က ပုံမှန်လို
ထင်ကြတဲ့အထဲမှာ မပါပါဘူး၊
08:57
because normal is simply a construction
of what we've been exposed to,
193
525440
4961
ပုံမှန် ဆိုတဲ့ဟာက ကျွန်တော်တို့ တချိန်လုံး
တွေ့မြင်နေရရာ ကျွန်တော်တို့ကို
09:02
and how visible it is around us.
194
530425
1789
ဝန်းရံလျက် ရှိနေတဲ့ အရာမို့လို့ပါ။
09:05
And this is where things
get a bit difficult.
195
533590
2132
အဲဒီနေရာမှာ အရာတွေ နည်းနည်းလေး
ပိုခက်လာကြတယ်။
09:08
I can accept the preexisting notion
of normal -- that normal is good,
196
536714
4280
ပုံမှန် ဆိုတာ ကောင်းတယ်၊ ကျဉ်းမြောင်းတဲ့
ပုံမှန်ရဲ့ အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်ဆုချက် အပြင်မှာ
09:13
and anything outside of that very
narrow definition of normal is bad.
197
541018
4015
ရှိသမျှ အားလုံးဟာ ဆိုးတယ် ဆိုတဲ့
သမရိုးကျ ယူဆချက်ကို သဘောတူစရာ ရှိပါတယ်။
09:17
Or I can challenge
that preexisting notion of normal
198
545758
3846
ဒါမှမဟုတ် ကျွန်တော့ အလုပ်နဲ့ ပတ်သက်လာရင်၊
ကျွန်တော့ အသံနဲ့ ပတ်သက်ရင်
09:22
with my work
199
550462
1173
ကျွန်တော် အသံဝဲပုံနဲ့ ပတ်သက်ရင်
09:24
and with my voice
200
552034
1276
ဒီစင်ပေါ်မှာ ရပ်နေတာနဲ့ ပတ်သက်ရင်
09:26
and with my accent
201
554338
1423
တကယ်တော့ ကျွန်တော်ဟာ ကြောက်လွန်းလို့
09:28
and by standing here onstage,
202
556632
1516
09:30
even though I'm scared shitless
and would rather be in the bathroom.
203
558172
3323
ရေချိုးခန်းထဲမှာ ပုန်းနေချင်တာနဲ့
ပတ်သက်ရင် စိန်ခေါ်နိုင်ပါတယ်။
09:33
(Laughter)
204
561519
1317
(ရယ်သံများ)
09:34
(Applause)
205
562860
2817
(လက်ခုပ်သံများ)
09:45
(Video) Sheep (SS's voice):
I'm now slowly starting to use my voice
206
573301
3171
(Video) သိုး (SS ရဲ့ အသံ)-
အခုတော့ ကျွန်တော်ဟာ ကျွန်တော့အသံကို
ကိုယ့်အလုပ်ထဲ ပြန်သုံးနေပြီ။
09:48
in my work again.
207
576496
1154
09:49
And it feels good.
208
577674
1151
အဲဒါ အဆင်ပြေသလိုပါပဲ။
09:50
It does not mean I won't have a breakdown
209
578849
1968
ဒါပေမဲ့၊ နောက်ပိုင်းတွင် လူနှစ်ဒါဇင်က
ကျွန်တော် ပြောနေတာက ပါးစပ်ထဲ
မြေပဲထောပတ်
09:52
the next time a couple dozen
people say that I talk
210
580841
2467
ငုံထားလိုပဲလို့ ပြောလာကြမယ်ဆိုရင်
စိတ်ဓာတ်မကျနိုင်ဘူးလို့ မဆိုလိုပါ။
09:55
(Mumbling) like I have peanut
butter in my mouth.
211
583332
2308
09:57
(Laughter)
212
585664
1002
(ရယ်သံများ)
09:58
SS: It just means I now have
a much better understanding
213
586690
2680
SS- ကျွန်တော်ဟာ တကယ့် စိုးရိမ်စရာက
ဘာလဲ၊ တစ်ခုခုကို
10:01
of what's at stake,
214
589394
1744
လက်လျှော့ပေးမှုဟာ နည်းလမ်းကောင်း
10:03
and how giving up is not an option.
215
591162
2500
မဟုတ်တာကို ပိုပြီး နားလည်လာခြင်းကို
ထောက်ပြချင်တာပါ။
10:08
The Ancient Greeks didn't just wake up
one day and realize
216
596519
2886
ရှေးခေတ် ဂရိလူမျိုးများဟာ တစ်နေ့တွင်
နိုးလာတာနဲ့ ကောင်းကင်ဟာ
အပြာရောင်ပါလား သိမလာခဲ့ကြပါ။
10:11
that the sky was blue.
217
599429
1325
10:13
It took centuries, even, for humans
to realize what we had been ignoring
218
601197
3438
အဲဒါဟာ လူသားတို့က အချိန်များစွာ
ကြာအောင် တုံဏှိဘာဝေ နေလာခဲ့ကြတာကို
10:16
for so long.
219
604659
1169
သိလာရန် ရာစုနှစ်ချီ ကြာခဲ့တယ်။
10:18
And so we must continuously challenge
our notion of normal,
220
606893
3821
ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့
ပုံမှန်ဆိုတဲ့ ခံယူချက်ကို
10:22
because doing so is going
to allow us as a society
221
610738
4332
တစ်ချိန်လုံး စစ်ကြည့်နေရန် လိုပါတယ်၊
အဲဒီလို လုပ်နေမှသာ
လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ ကောင်းကင်က
အပြာရောင် ဖြစ်တာကို မြင်နိုင်မှာပါ။
10:27
to finally see the sky for what it is.
222
615094
2536
10:32
(Video) Characters: Thank you. Thank you.
Thank you. Thank you. Thank you.
223
620272
5764
(ဗီဒီယို) ဇာတ်ကောင်များ- ကျေးဇူးတင်တယ်၊
ကျေးဇူးတင်တယ်၊ ကျေးဇူးတင်တယ်၊
10:38
Frankenstein's monster: (Grunts)
224
626060
1591
Frankenstein ကြောက်စရာကြီးက-(အသံ)
10:39
(Laughter)
225
627675
1011
(ရယ်သံများ)
10:40
SS: Thank you.
226
628710
1151
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
10:41
(Applause)
227
629885
3883
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by Myo Aung
Reviewed by sann tint

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Safwat Saleem - Artist, graphic designer, filmmaker
Safwat Saleem uses satire and art to bring to light stories of adversity.

Why you should listen

Safwat Saleem is a Pakistani-American visual artist, graphic designer and filmmaker. He's best known for making politically-charged satirical art. Safwat's artwork has used a variety of media, including illustration, writing, animation, audio, film and sculpture. He often combines several media to create multimedia storytelling experiences that get his audiences talking -- and laughing -- about subjects that tend to otherwise make people feel uncomfortable. Saleem is also the founder of Bandbaja, a Pakistani music magazine that promoted the use of modern popular music as a socio-political tool.

Saleem has a penchant for doing voiceovers in his films for all kinds of silly characters like a bear, sheep, greeting card and a whale to name a few. His work is shown regularly in galleries around the U.S. and has been featured in publications such as Wired, BoingBoing and Brainpickings. Safwat is a TED Senior Fellow and he likes pizza (like, a lot).

More profile about the speaker
Safwat Saleem | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee