Niti Bhan: The hidden opportunities of the informal economy
Niti Bhan: တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ စီးပွားရေးရဲ့ ပုန်းကွယ်နေသော အခွင့်အလမ်းများ။
Through exploratory and human-centered research, Niti Bhan discovers and makes tangible pragmatic opportunities for sustainable and inclusive value creation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
are stereotypically seen
ဖရိုဖရဲ၊ တော်ရိရော်ရိအဖြစ်နဲ့
the word "informal"
ကြားခြင်းရဲ့ မကောင်းတဲ့ဘက်က
association we have,
ဆက်စပ်မှုကြီးပါ၊
and economic losses,
စီးပွားရေး ဆုံးရှုံးမှုတွေရှိခဲ့တာပါ။
40 to 60 percent of the profit margin
သမားရိုးကျမဟုတ်တဲ့ စျေးတွေအတွက်ပဲ
the informal trade ecosystem,
ပုံစံချမှု လုပ်ဆောင်မှု အစိတ်အပိုင်းအဖြစ်
on cross-border trade in East Africa,
အစီရင်ခံစာနဲ့ သုတေသနအာလုံးရဲ့ကျယ်ပြန့်တဲ့
to understand what was the problem,
ကဏ္ဍထဲက သမားရိုးကျမဟုတ်တဲ့ကုန်သွယ်ရေးကို
in the informal sector.
လာမှုအတွက် ကျွန်မတို့ကို အသင့်ဖြစ်စေတယ်။
over the last 20 years was,
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်ဆယ်က
between illicit --
တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ကဏ္ဍမှာရှိတဲ့
in the informal sector --
တရားဝင်ပေးမဲ့ မှတ်တမ်းမရှိတာကို
which is the trade or the commerce,
ကုန်သွယ်မှု "biashara,"နဲ
the smuggling or contraband --
မှောင်ခို(သို့) တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှု
of the informal sector,
between these aspects,
ဒီပြစ်မှုသတ်မှတ်တာ ဒီရှုထောင့်တွကြားက
between 60 to 80 percent addition
နှုန်းပေါ်က ၆၀ နဲ့ ၈၀ % အပေါင်းကြားက
လွယ်လွယ် ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။
လည်ပတ်စေတဲ့ အင်ဂျင်ကို
at four times the rate
သမားရိုးကျ စီးပွားရေး (သို့)
generation opportunities
"မကျွမ်းကျင်သူ"အများစုကို
in conventional disciplines.
အခွင့်အလမ်းတွေပေးတယ်။
machine out of an old car?
အားလူကြော်စက် သင်လုပ်နိုင်လား။
to be recognized.
အသည်းအသန်လိုအပ်နေတဲ့ဟာပါ။
hold that this is criminal,
ဒါဟာ တရားမဝင်တာလို့
the informal economic ecosystem
တောင် တရားဝင်မဟုတ်တဲ့ စီးပွားရေး
အားထုတ်မှုရှိမှာမဟုတ်ပါဘူး၊
all our assumptions,
ချေဖျက်ပြီး
that we'd gone in on,
ကျွန်မတို့နဲ့အကျုံးဝင်နေခဲ့တဲ့
in a town called Malaba,
Malaba ဆိုတဲ့ မြို့တစ်မြို့ထဲက
from the branches,
wait for customers,
ဝယ်သူတွေကို စောင့်မယ်၊
according to the literature,
သူမက ကျွန်မတို့ မျှော်လင့်တဲ့
mom driven to trade,
ရောင်းဝယ်ဖို့ တွန်းအားပေးခံရတဲ့
ထင်မြင်ချက်တွေကို ချေဖျက်တာလဲ။
government market fees
up shop under her tree.
စျေးကောက်တွေ ပေးခဲ့တယ်။
by the side of the road -- no.
သမားလို့ မမြင်ပါဘူး၊ မမြင်ဘူးနော်။
who's keeping sales records for years;
အရောင်းမှတ်တမ်းထားနေသူ၊
of retail that comes in from Uganda
bringing the goods in,
လက်တွန်းလှည်းရှိသူ
who comes to collect cash
လာသူ ေရွှ့ပြောင်း ငွေကြေး
Teresia spends, on average,
ကုန်ပစ္စည်း စာရင်းပေါ်မှာ
that she gets from Nairobi?
invested in trade goods and services
ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှု နှစ်စဉ်
of the small entrepreneurs,
အသေးစား လုပ်ငန်းတွေဖြစ်တဲ့
in these market towns.
တစ်ဦးတည်းသေား ပထမ အဆင့်ရှိသူပါ။
she's at the first rung.
သူမဟာ ပထမတန်းစားပါ။
three lines of business,
၃၀၀၀ အထိ ရင်းနှီးမြှပ်နှံရင်းနဲ့
US dollars every month.
အလွယ်တကူ လည်ပတ်နေပါတယ်။
that it wasn't the criminalization;
ဒါက ပြစ်မှုသတ်မမြောက်တာပါ၊
you're charging receipts from.
ပြစ်မှုစွဲလို့ မရပါဘူး။
of their skilled occupations.
အလုပ်အကိုင်တွေကို အသိအမှတ် မပြုခြင်းပါ။
have no means to recognize them
သူတို့ကို အသေးစား လုပ်ငန်းတွေအဖြစ်
a forwarding address.
မရှိဘူး
of our assumptions.
ကျဆင်းနေတယ်
to help African women traders?
ကုန်သည်တွေကို ကူညီဖို့ဆိုတာသိလား
50 dollars or 100 dollars.
၁၀၀ ထိ ချေးပေးတော့မယ်။
that amount every month
the additional services
ထောက်ပံ့ရေး ဂေဟစနစ်တို့
neither the policy stereotype
ဘေးဖယ်ခံရသူတွေရဲ့
salaried office worker
are allegedly composed of.
အစိုးရဝန်ထမ်းမဟုတ်ဘူး။
are the proto-SMEs
အသေးနဲ့ အလတ်စား လုပ်ငန်းရှင်တွေပါ။
of businesses and enterprises
စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေရဲ့
the invisible ones --
မမြင်နိုင်တဲ့အရာတွေ ရှိပါတယ်။
the candlestick makers --
ဖယောင်တိုင်လုပ်သူတွေပါ
that make your french fries
စက်တွေ ဖန်တီးကြတယ်
trading across borders,
လမ်းဘေးမှာ ကုန်သွယ်နေတဲ့ မမြင်နိုင်တဲ့
to data gatherers.
မမြင်နိုင်တဲ့သူတွေပါ။
with the vast informal sector
တရားမဝင်တာ လည်ပတ်သူတွေနဲ့
between smugglers and tax evaders
ကလေးတွေကို တက္ကသိုလ်ပို့တဲ့
and send their kids to university.
အတူတူ သူတို့ကို ရောစပ်တာပါ။
the skills, the occupations?
အသိအမှတ်ပြုရင်း စတင်နိုင်ကြမလား။
by beginning with this recognition
လုပ်ထားတဲ့ ဝင်ပေါက်တွေကို ပုံစံထုတ်ခြင်း
doorways for them to enter
စနစ်တစ်ခုလုံးနဲ့
ABOUT THE SPEAKER
Niti Bhan - Human-centered strategistThrough exploratory and human-centered research, Niti Bhan discovers and makes tangible pragmatic opportunities for sustainable and inclusive value creation.
Why you should listen
Niti Bhan is a global nomad whose life mission is to bridge the gap of understanding between cultures, contexts and continents. She brings a multicultural perspective to innovation for the informal economies of the emerging markets of the developing world. She is the founder and principal of Emerging Futures Lab, a multidisciplinary team of human-centered researchers, designers, engineers and economists who collaborate on design and innovation strategies for social impact and sustainable profit in the emerging consumer markets of sub-Saharan Africa.
Growing up as a third culture kid in the ASEAN of the 1970s exposed Bhan to the British and American systems of primary and secondary education whilst her university education in Engineering (Bangalore University), Design (National Institute of Design, India & the Institute of Design, IIT Chicago), and Business (majoring in Strategy at the Katz Graduate School of Business, University of Pittsburgh) gave her the experience of living and working across cultures and continents. Emerging Futures Lab came to life in San Francisco in 2005, operated between Singapore, the Netherlands, and East Africa from 2007 through 2013, and is now an established SME in Finland.
Niti Bhan | Speaker | TED.com