ABOUT THE SPEAKER

Michele Wucker - Author, policy analyst
Michele Wucker coined the term "gray rhino" as a metaphor for obvious risks that are neglected despite -- in fact, often because of -- their size and likelihood.

Why you should listen

Michele Wucker's term "gray rhino" has moved markets and shaped financial policies around the world. She is the author of the international bestseller The Gray Rhino: How to Recognize and Act on the Obvious Dangers We Ignore, which China's leadership has used to frame and communicate its efforts to crack down on financial risk.

Drawing on three decades of experience in financial media and think tank management, turnarounds and policy analysis, Wucker is founder of the Chicago-based strategy firm Gray Rhino & Company, which helps organizations to better manage gray rhino risks. She speaks regularly on risk management, leadership, macro strategy and decision-making for high-level global audiences. She has been recognized as a Young Global Leader of the World Economic Forum and a Guggenheim Fellow, among other honors.

Wucker's first two books, Lockout: Why America Keeps Getting Immigration Wrong When Our Prosperity Depends on Getting It Right and Why the Cocks Fight: Dominicans, Haitians, and the Struggle for Hispaniola, continue to influence policy debates.

More profile about the speaker
Michele Wucker | Speaker | TED.com

TED Salon U.S. Air Force

Michele Wucker: Why we ignore obvious problems -- and how to act on them

Michele Wucker: သိသာတဲ့ ပြဿနာတွေကို ဘာကြောင့် လျစ်လျူရှုကြတာလဲ။ ဒါတွေကို ဘယ်လို အရေးယူဆောင်ရွက်ကြမလဲ။

Filmed: 2019-02-21

Readability: 3.4

2,179,064 views

ငွေကြေး အကျပ်အတည်းနဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုလို ပြဿနာကြီးတွေကို သိပ်မနှောင်းခင်အထိ ဘာကြောင့် မကြာဏဆိုသလို လျစ်လျူရှုတတ်ကြတာလဲ။ မူဝါဒ နည်းဗျူဟာပညာရှင် Michele Wucker ကနေပြီး ရှားပါးပြီး ရှောင်လွှဲမရနိုင်တဲ့ "ငန်းနက်" ယုံမှတ်မှားမှုကို လျစ်လျှူရှုဖို့ ကျွန်ုပ်တို့ ရွေးချယ်တဲ့ တားဆီးနိုင်တဲ့ "မီးခိုးရောင်ကြံ့" ရဲ့ လက်တွေ့ကျမှုနဲ့ အစာထိုးဖို့ ကျွန်ုပ်တို့ကိုတိုက်တွန်းထားပါတယ်။ ဘာကြောင့် ကြိုသိနိုင်တဲ့ အကျပ်အတည်းတွေဟာ ကျွန်ုပ်တို့ကို အငိုက်ဖမ်းလဲဆိုတာပြသပြီး လက်ရှိသင့်ဘဝထဲမှာ ကြံ့ကို အားသွင်းပေးနိုင်လောက်တဲ့ လက္ခဏာတွေကို ခင်းကျင်းပြသထားပါတယ်။

Michele Wucker - Author, policy analyst
Michele Wucker coined the term "gray rhino" as a metaphor for obvious risks that are neglected despite -- in fact, often because of -- their size and likelihood. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13

So what if there were
a highly obvious problem

0

1375

3976

ဒီတော့ သင်တို့ရှေ့မှောက်မှာ
အတော်ကြီး သိသာတဲ့ ပြဿနာတစ်ခု

00:17

right in front of you?

1

5375

1601

ရှိနေတယ်ဆိုရင်ပေါ့။

00:19

One that everyone was talking about,

2

7000

3143

လူတိုင်းပြောနေကြတဲ့ တစ်ခု၊

00:22

one that affected you directly.

3

10167

2291

သင်တို့ကို တိုက်ရိုက် သက်ရောက်တဲ့ တစ်ခု၊

00:25

Would you do everything
within your power to fix things

4

13542

4309

ပိုဆိုးမလာခင် ဒါတွေကို
ပြင်ဆင်ဖို့ ကိုယ်တွင်းမှာရှိတဲ့

00:29

before they got worse?

5

17875

1458

စွမ်းအားမှန်သမျှနဲ့
လုပ်ကြမလား။

00:32

Don't be so sure.

6

20667

1726

ဒီလောက် မသေချာစမ်းပါနဲ့။

00:34

We are all much more likely
than any of us would like to admit

7

22417

4434

ကျွန်မတို့အားလုံးဟာ ကိုယ့်မျက်လုံး
ရှေ့တည့်တည့်မှာရှိတာကို

00:38

to miss what's right in front of our eyes.

8

26875

2976

လွဲချော်တာ ဝန်ခံဖို့က
ပိုဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါတယ်။ေ

00:41

And in fact,

9

29875

1434

တကယ်တမ်းက

00:43

we're sometimes most likely
to turn away from things

10

31333

3726

တစ်ခါတစ်ရံမှာ ကျွန်မတို့ဟာ ထုံးစံအတိုင်း
အခြေအနေတွေကထွက်ပြေးဖို့ ပိုများတာက

00:47

precisely because of the threat
that they represent to us,

11

35083

4643

၎င်းတို့က လုပ်ငန်းမှာ၊ ဘဝမှာ၊ လောကထဲမှာ
ကျွန်မတို့ကို ကိုယ်စားပြုတဲ့

00:51

in business, life and the world.

12

39750

2125

ခြိမ်းခြောက်မှုကြောင့်ပါ။

00:55

So I want to give you an example
from my world, economic policy.

13

43125

4292

ဒီတော့ ကျွန်မရဲ့လောက၊ စီးပွားရေး
မူဝါဒကနေ နမူနာတစ်ခု ပေးချင်တယ်။

01:00

So when Alan Greenspan
was head of the Federal Reserve,

14

48708

3310

Alan Greenspan က Federal Reserve ရဲ့
ဦးစီးဖြစ်တုန်းက

01:04

his entire job was to watch out
for problems in the US economy

15

52042

5476

သူ့အလုပ်တစ်ခုလုံးက US စီးပွားရေးမှာရှိတဲ့
ပြဿနာတွေကို စောင့်ကြည့်ပြီး

01:09

and to make sure that they
didn't spin out of control.

16

57542

2726

ထိန်းချုပ်မှုထဲကနေ လွင့်မထွက်အောင်
သေချာစေဖို့ပါ။

01:12

So, after 2006,

17

60292

1934

ဒါနဲ့ ၂၀၀၆ အလွန်မှာ

01:14

when real estate prices peaked,

18

62250

2559

အိမ်ခြံမြေစျေးတွေ ခေါင်ခိုက်တော့

01:16

more and more and more
respected leaders and institutions

19

64833

4601

တိုးတိုးလာနေတဲ့ လူရိုသေရှင်ရိုသေ
ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ

01:21

started to sound the alarm bells

20

69458

2601

စွန့်စားရတဲ့ ချေးငှားခြင်းနဲ့

01:24

about risky lending
and dangerous market bubbles.

21

72083

4042

ဘေးများတဲ့ စျေးကွက် ပူဖောင်းတွေအကြောင်း
အချက်ပေးခေါင်းလောင်းတွေ စတီးကြတယ်။

01:29

As you know, in 2008
it all came tumbling down.

22

77250

3809

သိတဲ့အတိုင်း ၂၀၀၈ မှာ
အားလုံးဟာ ဒယီးဒယိုင်ဖြစ်ကုန်တယ်။

01:33

Banks collapsed,

23

81083

1560

ဘဏ်တွေ ပြိုလဲတယ်၊

01:34

global stock markets
lost nearly half their value,

24

82667

3226

ကမ္ဘာ့ စတော့စျေးကွက်တွေဟာ
၎င်းတို့တန်ဖိုး တစ်ဝက်နီးနီး ဆုံးရှုံးတယ်။

01:37

millions and millions of people
lost their homes to foreclosure.

25

85917

4601

သိန်းသန်းချီတဲ့ လူတွေဟာ သူတို့အိမ်တွေကို
နှုတ်ရွေးခွင့် ပိတ်ပင်မှုမှာ ဆုံးသွားတယ်။

01:42

And at the bottom,

26

90542

1267

အောက်ခြေမှာတော့

01:43

nearly one in 10 Americans
was out of work.

27

91833

3375

အမေရိကန် ၁၀ ဦးမှာ ၁ ဦးဟာ
အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ခဲ့တယ်။

01:48

So after things calmed down a little bit,

28

96875

2351

ဒါနဲ့ အခြေအနေတွေ နည်းနည်း
ငြိမ်သွားပြီးနောက်မှာ

01:51

Greenspan and many others
came out with a postmortem and said,

29

99250

4726

Greenspan နဲ့အခြားသူတွေဟာ အကုန်လုံးပြီးမှ
ထွက်ပြောတာက

01:56

"Nobody could have predicted that crisis."

30

104000

2042

"ဒီအကျပ်အတည်းကို ဘယ်သူမှ
ကြိုမပြောနိုင်ဘူး"

01:58

They called it "a black swan."

31

106792

2476

ဒါကို "ငန်းနက်တစ်ကောင်"လို့ခေါ်တယ်။"

02:01

Something that was unimaginable,

32

109292

2809

စိတ်ကူးလို့မရနိုင်တဲ၊ ကြိုမမြင်နိုင်တဲ့၊

02:04

unforeseeable and completely improbable.

33

112125

4000

လုံးဝ မဖြစ်တန်တဲ့ တစ်ခုခုပေါ့။

02:09

A total surprise.

34

117500

2018

လုံးဝ အံသြစရာတစ်ခုပါ။

02:11

Except it wasn't always such a surprise.

35

119542

3892

ဒီလို အံသြစရာ အမြဲမရှိတာက
လွဲရင်ပေါ့လေ။

02:15

For example, my Manhattan apartment
nearly doubled in value

36

123458

4393

ဥပမာ ကျွန်မရဲ့ မက်ဟာတန် တိုက်ခန်းဟာ
လေးနှစ်မရှိခင်အတွင်း

02:19

in less than four years.

37

127875

2059

တန်ဖိုး နှစ်ဆနီးနီးဖြစ်ခဲ့တယ်။

02:21

I saw the writing on the wall
and I sold it.

38

129958

3268

နံရံမှာ ရေးထားတာတွေတော့
ရောင်းလိုက်တယ်လေ။

02:25

(Laughter)

39

133250

2601

(ရယ်သံများ)

02:27

(Applause)

40

135875

2250

(လက်ခုပ်သံများ)

02:31

So, a lot of other people
also saw the warning,

41

139792

2226

အခြားလူများစွာလည်း
သတိပေးချက်ကို မြင်ခဲ့တယ်၊

02:34

spoke out publicly

42

142042

1625

လူသိရှင်ကြား ပြောခဲ့ပေမဲ့

02:36

and they were ignored.

43

144958

1976

လျစ်လျူရှုခံခဲ့ရတယ်။

02:38

So we didn't know exactly
what the crisis was going to look like,

44

146958

4226

ဒါကြောင့် အကျပ်အတည်းက ဘယ်လိုပုံ
ပေါက်ခဲ့မယ်ဆိုတာ အတိအကျ မသိခဲ့ဘူး၊

02:43

not the exact parameters,

45

151208

2018

တိကျတဲ့သတ်မှတ်ဘောင်မဟုတ်ပေမဲ့

02:45

but we could all tell

46

153250

1851

ကျွန်မတို့ အားလုံး ပြောနိုင်တာက

02:47

that the thing coming at us
was as dangerous, visible and predictable

47

155125

6351

မီးခိုးရောင် ကြံ့ကြီးဟာ ကျွန်မတို့ဆီ
ပြေးလာသလို ကျွန်မတို့ဆီလာနေတဲ့အရာက

02:53

as a giant gray rhino
charging right at us.

48

161500

3208

အန္တရာယ်ရှိတဲ့၊မြင်နိုင်တဲ့၊
ကြိုပြောနိုင်တဲ့ အရာဆိုတာပါ။

02:57

The black swan lends itself

49

165792

2017

ကျွန်မတို့ဆီမှာ အနာဂတ်တွေအတွက်

02:59

to the idea that we don't have
power over our futures.

50

167833

3875

အစွမ်းမရှိဘူးဆိုတဲ့စိတ်ကူးအတွက်
ငန်းနက်က သင့်တော်ပါတယ်။

03:04

And unfortunately, the less control
that we think we have,

51

172750

4809

ပြီးတော့ ကံဆိုးတာက ကျွန်မတိုမှာရှိတယ်
ထင်တာကို ထိန်းချုပ်မှုနည်းလေ၊

03:09

the more likely we are to downplay it

52

177583

3101

ဒါကို ဘေးချိတ်ဖို့၊

03:12

or ignore it entirely.

53

180708

2000

လုံးဝကို လျစ်လျူရှုဖို့ ပိုမဖြစ်နိုင်လေပါ။

03:16

And this dangerous dynamic
masks another problem:

54

184458

3851

ဒီအန္တရာယ်ရှိတဲ့ အင်အားက
နောက်ထပ် ပြဿနာ ဖန်တီးတယ်၊

03:20

that most of the problems
that we're facing

55

188333

2185

ကျွန်မတို့ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပြဿနာအများစုဟာ

03:22

are so probable and obvious,

56

190542

2601

ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပြီး၊ သိသာတယ်ဆိုတာပါ။

03:25

they're things that we can see,
but we still don't do anything about.

57

193167

3458

ကျွန်မတို့ မြင်နိုင်ပေမဲ့ ဒါတွေနဲ့
ပတ်သက်ပြီး ဘာမှ မလုပ်သေးတာတွေပါ။

03:29

So I created the gray rhino metaphor

58

197792

2476

ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့ခံစားရတာက
အရေးပေါ် လိုအပ်မှုဆိုတာ

03:32

to meet what I felt was an urgent need.

59

200292

3059

ဆက်မိဖို့ မီးခိုးရောင် ကြံ့
ဥပစာကိုကျွန်မ ဖန်တီးခဲ့တယ်။

03:35

To help us to take a fresh look,

60

203375

2518

ငန်းနက်အတွက် လူတွေမှာ
ရှိခဲ့တဲ့ တူညီတဲ့ ထက်သန်မှုနဲ့

03:37

with the same passion
that people had for the black swan,

61

205917

2684

အသစ်ပြန်ကြည့်ရန် ကျွန်မတို့ကိုကူညီဖို့ပါ၊

03:40

but this time, for the things
that were highly obvious,

62

208625

3851

ဒါပေမဲ့ ဒီအခါမှာတော့ အတော့ကို သိသာ၊
အတော် ဖြစ်နိုင်ပေမဲ့

03:44

highly probable, but still neglected.

63

212500

3958

လျစ်လျူရှုခံနေရသေးတဲ့ အရာတွေအတွက်ပါ။

03:50

Those are the gray rhinos.

64

218542

2809

ဒါတွေဟာ မီးခိုးရောင် ကြံ့တွေပါ၊

03:53

Once you start looking for gray rhinos,

65

221375

2309

မီးခိုးရောင် ကြံ့တွေကို သင် စပြီးရှာတာနဲ့

03:55

you see them in the headlines every day.

66

223708

2709

ခေါင်းစီးတွေမှာ ဒါတွေကို
နေ့စဉ် တွေ့နိုင်ပါတယ်။

03:59

And so what I see in the headlines
is another big gray rhino,

67

227250

3726

ဒီလိုနဲ့ ခေါင်းစီးတွေမှာ ကျွန်မ မြင်တာက
နောက်ထပ် မီးခိုးရောင် ကြံ့ကြီး၊

04:03

a new highly probable financial crisis.

68

231000

4167

အတော့ကို ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့
ငွေကြေး အကျပ်အတည်းသစ်တစ်ခုပါ။

04:08

And I wonder if we've learned anything
in the last 10 years.

69

236458

3851

လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်အတွင်း ကျွန်မတို့
တစ်ခုခု သင်ယူခဲ့သလားလို့တွေးမိတယ်။

04:12

So if you listen
to Washington or Wall Street,

70

240333

3393

ဒီတော့ Washington (သို့) Wall Street ကို
နားထောင်တယ်ဆိုရင်

04:15

you could almost be forgiven for thinking
that only smooth sailing laid ahead.

71

243750

6792

ချောမွေ့တဲ့ရွက်လွှင့်ခြင်းသာ ရှေ့မှာရှိတယ်
တွေးတာအတွက် ခွင့်လွှတ်ပေးနိုင်လုလုပါ။

04:23

But in China, where I spend a lot of time,

72

251375

3101

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မ အတော်ကြာကြာနေခဲ့တဲ့
တရုတ်မှာတော့

04:26

the conversation is totally different.

73

254500

2892

ဆွေးနွေးခြင်းက လုံးဝကို ခြားနားတယ်။

04:29

The entire economic team,

74

257416

2226

စီးပွားရေးတစ်သင်းလုံးဟာ

04:31

all the way up to president
Xi Jinping himself,

75

259666

2977

သမ္မတ Xi Jinping ထိ တစ်လျှောက်လုံးဟာ

04:34

talk very specifically and clearly

76

262667

2726

ငွေကြေး စွန့်စားမှုတွေအကြောင်းကို

04:37

about financial risks as gray rhinos,

77

265417

3851

မီးခိုးရောင် ကြံ့တွေအဖြစ်ရော
ဒါတွေကို ယဉ်ပါးအောင်လုပ်နိုင်ပုံကိုရော

04:41

and how they can tame them.

78

269292

2226

တိတိကျကျ၊ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောဆိုတယ်။

04:43

Now, to be sure, China and the US

79

271542

1601

ကဲ သေချာဖိုဆို တရုတ်နဲ့ US မှာ

04:45

have very, very different
systems of government,

80

273167

2267

အလွန်ခြားနားတဲ့ အစိုးရစနစ်တွေရှိတယ်၊

04:47

which affects what
they're able to do or not.

81

275458

2310

ဒါက လုပ်နိုင်တာ၊
မလုပ်နိုင်တာကို သက်ရောက်တယ်

04:49

And many of the root causes
for their economic problems

82

277792

2809

သူတို့ရဲ့ စီးပွားရေး ပြဿနာတွေ
အတွက် အရင်းခံ အကြောင်းတွေဟာ

04:52

are totally different.

83

280625

1351

လုံးဝကို ခြားနားပါတယ်။

04:54

But it's no secret
that both countries have problems

84

282000

3601

ဒါပေမဲ့ နှစ်နိုင်ငံစလုံးမှာ၊
အကြွေး မညီမျှမှု၊

04:57

with debt, with inequality
and with economic productivity.

85

285625

3958

စီးပွားရေး ထုတ်လုပ်နိုင်မှုနဲ့ပတ်သက်တဲ့
ပြဿနာတွေရှိနေတာကတော့ အရှင်းကြီးပါ။

05:03

So how come the conversations
are so different?

86

291042

2208

ဘာလို့ ဆွေးနွေးမှုတွေဟာ
ဒီလောက် ခြားနားရတာလဲ။

05:06

You could actually ask this question,

87

294167

1851

ဒီမေးခွန်း သင်တို့မေးနိုင်တာပေါ့၊

05:08

not just about countries,

88

296042

2309

တိုင်းပြည်တွေဟာမဟုတ်ပဲ

05:10

but about just about everyone.

89

298375

2309

လူတိုင်းနဲ့ပတ်သက်တာလေ။

05:12

The auto companies that put safety first

90

300708

3893

ကားကုမ္ပဏီတွေဟာ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးကို
ဦးစားပေးပြီး

05:16

and the ones that don't bother
to recall their shoddy cars

91

304625

2768

လူတွေ သေပြီးနောက်မှာ
သူတို့ရဲ့ စုတ်ပြတ်နေတဲ့ ကားတွေကို

05:19

until after people die.

92

307417

2500

ပြန်ယူဖို့ ဒုက္ခမခံကြသူတွေပါ။

05:24

The grandparents who,
in preparing for the inevitable --

93

312417

5476

မလွှဲမရှောင်သာတာအတွက်
ပြင်ဆင်နေတဲ့ အဖိုးအဖွားတွေ၊

05:29

the ones who have the eulogy written,

94

317917

1791

ချီးကျူးစကား ရေးခိုင်းပြီးသူတွေ၊

05:33

the menu for the funeral lunch.

95

321125

1893

အသုဘ နေ့လည်စာအတွက်
ဟင်းလျာစာရင်းပေါ့။

05:35

(Laughter)

96

323042

1476

(ရယ်သံများ)

05:36

My grandparents did.

97

324542

1309

ကျွန်မအဖိုးအဖွားတွေ လုပ်တယ်

05:37

(Laughter)

98

325875

1476

(ရယ်သံများ)

05:39

And everything but the final date
chiseled into the gravestone.

99

327375

5101

အုတ်ဂူမှာ နောက်ဆုံးရက်စွဲကို
ထွင်းတာကလွဲရင် အကုန်လုပ်တယ်။

05:44

But then you have the grandparents
on the other side,

100

332500

2477

ဒါပေမဲ့ ဒီနောက် အခြားဘက်မှာ
သူတို့ရဲ့ နောက်ဆုံး

05:47

who don't put
their final affairs in order,

101

335001

2517

ကိစ္စဝိစ္စတွေကို နေရာတကျ မထားတဲ့
ဆယ်စုနှစ်တွေချီကာ

05:49

who don't get rid of all the junk

102

337542

1601

သိမ်းထားတဲ့ တိုလီမိုလီတွေကို

05:51

they've been hoarding
for decades and decades

103

339167

2101

မရှင်းပစ်ပဲ
သူတို့ကလေးတွေ

05:53

and leave their kids to deal with it.

104

341292

1791

ရှင်းဖို့ထားခဲ့တဲ့ ဘိုးဘွားတွေရှိတယ်။

05:56

So what makes the difference
between one side and the other?

105

344208

4060

ဒီတော့ ဒီတစ်ဘက်နဲ့ အခြားဘက်ကြားမှာ
ဘာခြားနာမှုဖြစ်စေလဲ။

06:00

Why do some people
see things and deal with them,

106

348292

2601

ဘာကြောင့် တစ်ချို့က ကိစ္စတွေကို
မြင်ပြီး၊ ဖြေရှင်းပြီး

06:02

and the other ones just look away?

107

350917

2250

အခြားသူတွေက ရှောင်ဖယ်တာလဲ။

06:06

So the first one has to do
with culture, society,

108

354958

3310

ဒီတော့ ယဉ်ကျေးမှု၊ လူ့အဖွဲ့အစည်း၊
သင့်ဝန်းကျင်က လူတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး

06:10

the people around you.

109

358292

1458

ပထမဆုံး လုပ်ဖို့လိုတာတစ်ခုက

06:12

If you think that someone around you

110

360917

2684

သင့်ဝန်းကျင်က တစ်ဦးဦးဟာ

06:15

is going to help
pick you up when you fall,

111

363625

2768

သင်လဲကျတဲ့အခါ သင့်ကိုထူဖို့
ကူညီတော့မယ်ဆိုရင်

06:18

you're much more likely
to see a danger as being smaller.

112

366417

3208

ပိုငယ်နေတဲ့ အန္တရာယ်တစ်ခုအဖြစ်
တွေ့မြင်ဖို ဖြစ်နိုင်ခြေပိုများတယ်။

06:22

And that allows us to take
good chances, not just the bad ones.

113

370542

4684

ပြီးတော့ ဒါက မကောင်းတာတွေပဲ မဟုတ်ပဲ
အခွင့်ကောင်းတွေ ယူခွင့်ပေးတယ်။

06:27

For example, like risking criticism

114

375250

2393

ဥပမာ ဘယ်သူမှ သင့်အကြောင်း
မပြောချင်ဘူးဆိုတဲ့

06:29

when you talk about the danger
that nobody wants you to talk about.

115

377667

3517

အန္တရာယ်အကြောင်း သင်ပြောတဲ့အခါ
အရဲစွန့် ဝေဖန်တာမျိုးပေါ့။

06:33

Or taking the opportunities
that are kind of scary,

116

381208

2893

(သို့) လန့်စရာလိုမျိုး
အခွင့်အလမ်းတွေ ယူတာပေါ့။

06:36

so in their own way are gray rhinos.

117

384125

3268

ဒီတော့ သူတို့နည်းလမ်းတွေဟာ
မီးခိုးရောင် ကြံ့တွေပေါ့။

06:39

So the US has a very
individualist culture -- go it alone.

118

387417

3958

ဒါကြောင့် US မှာ တစ်ကိုယိကောင်းဆန်တဲ့
ယဉ်ကျေးမှုရှိကာ၊ တစ်ကိုယ်တော် စွန့်စားတယ်။

06:44

And paradoxically,

119

392125

1601

ဝိရောဓိအနေနဲ့

06:45

this makes many Americans
much less open to change

120

393750

3726

ဒါက အမေရိကန်အများအပြားကို ပြောင်းလဲဖို့
ပွင့်လင်းမှု အများကြီးနည်းစေပြီး

06:49

and taking good risks.

121

397500

1559

အရဲစွန့်တာတွေ လုပ်တယ်။

06:51

In China, by contrast,

122

399083

1935

တရုတ်မှာတော့ ဆန့်ကျင်ဘက်အနေနဲ့

06:53

people believe that the government
is going to keep problems from happening,

123

401042

3726

အစိုးရဟာ ပြဿနာတွေဖြစ်ရာကနေ
တားဆီးပေးတော့မယ်လို့ လူတွေက ယုံကြည်တယ်၊

06:56

which might not always be what happens,
but people believe it.

124

404792

3434

ဒါက အမြဲတော့ မဖြစ်လောက်ပေမဲ့
လူတွေက ယုံကြည်ကြတာလေ။

07:00

They believe they can rely
on their families,

125

408250

2101

မိသားစုတွေကို အာကိုးနိုင်တယ်လို့
ယုံကြည်တော့

07:02

so that makes them more likely
to take certain risks.

126

410375

3018

ဒါက သူတို့ကို တစ်ချို့အရဲစွန့်မှုတွေ
လုပ်ဖို့ ပိုဖြစ်နိုင်စေတယ်။

07:05

Like buying Beijing real estate,

127

413417

1601

ဘေဂျင်း အိမ်ရာ ဝယ်တာမျိုး

07:07

or like being more open about the fact
that they need to change direction,

128

415042

3892

(သို့) ဦးတည်ရာပြောင်းဖို့လိုတယ်ဆိုတဲ့
အချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ပိုပွင့်လင်းတာမျိုး၊

07:10

and in fact, the pace of change in China
is absolutely amazing.

129

418958

3875

တကယ်က တရုတ်က ပြောင်းလဲမှု အဟုန်ဟာ
လုံးဝကို အံ့သြစရာပါ။

07:15

Second of all,

130

423958

1851

အားလုံးရဲ ဒုတိယအနေနဲ့

07:17

how much do you know about a situation,

131

425833

2143

အခြေအနေတစ်ခုအကြောင်း
သင်ဘယ်လောက် သိလဲ။

07:20

how much are you willing to learn?

132

428000

1875

သင်ယူဖို့ ဘယ်လောက် ဆန္ဒရှိနေလဲ။

07:22

And are you willing to see things
even when it's not what you want?

133

430958

3726

သင်လိုချင်တဲ့ဟာ မဟုတ်တဲ့အခါမှာတောင်
အခြေအနေတွေကို မြင်လိုစိတ်ရှိလား။

07:26

So many of us are so unlikely

134

434708

2893

ဒီတော့ ကျွန်မတို့အများအပြားဟာ

07:29

to pay attention to the things
that we just want to black out,

135

437625

3268

ကိုယ် အမှောင်ချချင်တဲ့အရာတွေကို
အာရုံစိုက်ဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူးလေ၊

07:32

we don't like them.

136

440917

1267

ဒါတွေကို မကြိုက်ဘူးလေ။

07:34

We pay attention to what we want to see,
what we like, what we agree with.

137

442208

3750

ကိုယ်မြင်ချင်တာ၊ ကိုယ်ကြိုက်တာ၊
ကိုယ်သဘောတူတာကို အာရုံစိုက်ကြတာလေ။

07:39

But we have the opportunity
and the ability

138

447125

2434

ဒါပေမဲ့ ဒီမသိကျွမ်းတဲ့ အကြောင်းရပ်တွေကို

07:41

to correct those blind spots.

139

449583

2601

ပြင်ဆင်ဖို့ အခွင့်အလမ်းနဲ့
အစွမ်း ကျွန်မတို့မှာရှိတယ်။

07:44

I spend a lot of time
talking with people of all walks of life

140

452208

3268

အလွှာပေါင်းစုံက လူတွေနဲ့ ဘဝထဲက
မီးခိုးရောင် ကြံ့တွေနဲ့

07:47

about the gray rhinos in their life
and their attitudes.

141

455500

3018

သူတို့ရဲ့သဘောထားတွေ အကြောင်းပြောရင်း
အချိန်အတော် ကုန်ဆုံးခဲ့တယ်။

07:50

And you might think

142

458542

1559

သင် ထင်မိလောက်မှာက

07:52

that the people
who are more afraid of risk,

143

460125

2476

ဒီလူတွေဟာ အရဲစွန့်ဖို့ ပိုကြောက်တယ်၊

07:54

who are more sensitive to them,

144

462625

1684

ဒါတွေအတွက် အရေမထူဘူး၊

07:56

would be the ones
who would be less open to change.

145

464333

3435

ပြောင်းလဲဖို့ ပွင့်လင်းမှုနည်းမယ့်
လူတွေဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ပါ။

07:59

But the opposite is actually true.

146

467792

2017

ဒါပေမဲ့ တကယ်က ဆန့်ကျင်ဘက်က
မှန်နေတယ်။

08:01

I've found that the people

147

469833

1310

တွေ့ရှိတာက သူတို့ဝန်းကျင်က

08:03

who are wiling to recognize
the problems around them

148

471167

2476

ပြဿနာတွေကို
အသိအမှတ်ပြုလိုစိတ်ရှိပြီး

08:05

and make plans

149

473667

1351

အစီအစဉ်တွေလုပ်သူတွေဟာ

08:07

are the ones who are able
to tolerate more risk, good risk,

150

475042

3559

အရဲ့စွန့်မှု၊ ကောင်းတဲ့ အရဲစွန့်မှုကို
ပိုသည်းခံပြီး

08:10

and deal with the bad risk.

151

478625

2643

ဆိုးတဲ့စွန့်စားမှုကို ဖြေရှင်းနိုင်သူတွေပါ

08:13

And it's because as we seek information,

152

481292

2976

အကြောင်းက သတင်းအချက်အလက်ရှာစဉ်မှာ

08:16

we increase our power to do something
about the things that we're afraid of.

153

484292

4583

ကျွန်မတို့ ကြောက်ရွံ့တဲ့အရာတွေနဲ့ပတ်သက်တာ
တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ အစွမ်းတိုးမြှင့်လို့ပါ။

08:21

And that brings me to my third point.

154

489708

2101

ဒါက ကျွန်မကို တတိယအချက်ဆီ ခေါ်လာတယ်။

08:23

How much control do you feel that you have

155

491833

3393

သင့်ဘဝထဲမှာ ရှိတယ်လို့ ခံစားမိတဲ့
မီးခိုးရောင် ကြံ့ကို

08:27

over the gray rhinos in your life?

156

495250

1958

သင်ဘယ်လောက် ထိန်းချုပ်နိုင်လဲ။

08:30

One of the reasons we don't act

157

498167

2142

မလုပ်ဆောင်တဲ့အကြောင်းပြချက်တစ်ခုက

08:32

is that we often feel too helpless.

158

500333

2768

ကျွန်မတို့ဟာမကြာခဏ အားကိုးမဲ့
လွန်းတယ်လို့ ခံစားရလို့ပါ။

08:35

Think of climate change,
it can feel so big,

159

503125

2934

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို တွေးကြည့်ပါ၊
အတော်ကြီးမားနိုင်တယ်၊

08:38

that not a single one of us
could make a difference.

160

506083

4018

ကျွန်မတို့တစ်ဦးချင်းအနေနဲ့
ခြားနားအောင် မလုပ်နိုင်တာပါ။

08:42

So some people go about life denying it.

161

510125

2643

ဒါကြောင့် လူတစ်ချို့ဟာ ဒါကို
ငြင်းဆန်ရင်း နေသွားကြတယ်။

08:44

Other people blame everyone
except themselves.

162

512792

3184

အခြားသူတွေက သူတို့ကိုယ်တိုင်ကလွဲပြီး
လူတိုင်းကို အပြစ်ဖို့ကြတယ်။

08:48

Like my friend who says
he's not ever going to give up his SUV

163

516000

2933

ကျွန်မ မိတ်ဆွေလိုပေါ့၊ တရုတ်မှာ
ကျောက်မီးသွေး စက်ရုံတွေဆောက်တာ

08:50

until they stop building
coal plants in China.

164

518957

2186

မရပ်မချင်း သူ့ SUV ကို မစွန့်လွှတ်ဘူးတဲ့။

08:53

But we have an opportunity to change.

165

521167

3392

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့မှာ ပြောင်းလဲဖို့
အခွင့်အလမ်းတစ်ခုရှိပါတယ်။

08:56

No two of us are the same.

166

524583

2143

ကျွန်မတို့မှာ တူတာ နှစ်ခုမရှိပါဘူး။

08:58

Every single one of us has the opportunity
to change our attitudes,

167

526750

4893

ကျွန်မတို့ တစ်ဦးချင်းစီမှာ ကျွန်မတို့
ကိုယ်ပိုင်နဲ့ ကိုယ်ဝန်းကျင်က အခြားသူတွေရဲ့

09:03

our own and those of people around us.

168

531667

2726

သဘောထားတွေကို
ပြောင်းဖို့ အခွင့်အလမ်းရှိပါတယ်။

09:06

So today, I want to invite all of you

169

534417

3226

ဒီတော့ ဒီနေ့ သင်တို့ဝန်းကျင်က လူတွေနဲ့အတူ

09:09

to join me in helping to spark
an open and honest conversation

170

537667

4684

ပွင့်လင်း၊ရိုးသားတဲ့ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခု
အစပျိုးဖို့ ကျွန်မနဲ့အတူ ပါဝင်ဖို့

09:14

with the people around you,

171

542375

1476

အားလုံးကို ဖိတ်ကြားချင်ပါတယ်။

09:15

about the gray rhinos in our world,

172

543875

3351

ကျွန်မတို့ကမ္ဘာထဲက
မီးခိုးရောင် ကြံ့တွေအကြောင်းနဲ့

09:19

and be brutally honest
about how well we're dealing with them.

173

547250

3934

ဒါတွေကို ဘယ်လို ကောင်းစွာ ရင်ဆိုင်နေတာကို
အသည်းမာမာနဲ့ရိုးသားကြဖို့အကြောင်းပါ။

09:23

I hear so many times in the States,

174

551208

2643

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ
အကြိမ်များစွာ ကြားတာက

09:25

"Well, of course we should
deal with obvious problems,

175

553875

2684

"ကဲ၊ ကျုပ်တို့ သိသာတဲ့ ပြဿနာတွေကို
ဖြေရှင်းသင့်တယ်၊

09:28

but if you don't see
what's in front of you,

176

556583

2060

ဒါပေမဲ့ ကိုယ်ရှေ့မှာရှိတာကို မမြင်ရင်

09:30

you're either dumb or ignorant."

177

558667

2142

သင်ဟာ မိုက်မဲသူ၊ ပညာမဲ့သူပဲ"တဲ့။

09:32

That's what they say,
and I could not disagree more.

178

560833

3768

ဒါက သူတို့ ပြောတဖြစ်ပြီး
ကျွန်မတော့ သဘောတူတယ်။

09:36

If you don't see what's in front of you,

179

564625

2684

ကိုယ့်ရှေ့ကဟာကို မမြင်ရင်

09:39

you're not dumb, you're not ignorant,

180

567333

3268

သင်ဟာ မိုက်မဲသူ၊ ပညာမဲ့သူ မဟုတ်ဘူး၊

09:42

you're human.

181

570625

1684

သင်ဟာ လူသားပါ။

09:44

And once we all recognize
that shared vulnerability,

182

572333

5226

ဒီဝေပုံကျ အားနည်းချက်ကို
အားလုံး အသိအမှတ်ပြုလိုက်တာနဲ့

09:49

that gives us the power to open our eyes,

183

577583

4393

ကျွန်မတို့ရှေ့မှာရှိတာကို မြင်ဖို့နဲ့

09:54

to see what's in front of us

184

582000

1934

ကျွန်မတို့ နင်းခြေမခံရခင်
လုပ်ဆောင်ဖို့

09:55

and to act before we get trampled.

185

583958

3459

မျက်လုံးဖွင့်ဖို့ အစွမ်းကို
ကျွန်မတို့ကိုပေးတာပါ။

10:01

(Applause)

186

589208

3292

(လက်ခုပ်သံများ)

Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

ABOUT THE SPEAKER

Michele Wucker - Author, policy analyst
Michele Wucker coined the term "gray rhino" as a metaphor for obvious risks that are neglected despite -- in fact, often because of -- their size and likelihood.

Why you should listen

Michele Wucker's term "gray rhino" has moved markets and shaped financial policies around the world. She is the author of the international bestseller The Gray Rhino: How to Recognize and Act on the Obvious Dangers We Ignore, which China's leadership has used to frame and communicate its efforts to crack down on financial risk.

Drawing on three decades of experience in financial media and think tank management, turnarounds and policy analysis, Wucker is founder of the Chicago-based strategy firm Gray Rhino & Company, which helps organizations to better manage gray rhino risks. She speaks regularly on risk management, leadership, macro strategy and decision-making for high-level global audiences. She has been recognized as a Young Global Leader of the World Economic Forum and a Guggenheim Fellow, among other honors.

Wucker's first two books, Lockout: Why America Keeps Getting Immigration Wrong When Our Prosperity Depends on Getting It Right and Why the Cocks Fight: Dominicans, Haitians, and the Struggle for Hispaniola, continue to influence policy debates.

More profile about the speaker
Michele Wucker | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Michele Wucker: သိသာတဲ့ ပြဿနာတွေကို ဘာကြောင့် လျစ်လျူရှုကြတာလဲ။ ဒါတွေကို ဘယ်လို အရေးယူဆောင်ရွက်ကြမလဲ။ | TED Talk | TED.com