TED Salon U.S. Air Force
Michele Wucker: Why we ignore obvious problems -- and how to act on them
Michele Wucker: Vì sao ta phớt lờ những vấn đề hiển hiện - và đâu là giải pháp
Filmed:
Readability: 3.4
2,179,064 views
Vì sao ta thường phớt lờ những vấn đề lớn như khủng hoảng tài chính và biến đổi khí hậu cho đến khi đã quá muộn? Michelle Wucker, chiến lược gia về chính sách thúc giục ta thay thế hình ảnh "thiên nga đen" huyền bí - tượng trưng cho thứ hiếm gặp, không thể lường trước hay thảm họa không thể tránh khỏi - với hình ảnh "tê giác xám" thực tế - tượng trưng cho những nguy hiểm có thể ngăn chặn mà ta lại lựa chọn bỏ qua. Qua đó, bà cho thấy lí do tại sao các cuộc khủng hoảng có thể dự đoán được lại khiến ta không kịp trở tay - và chỉ ra một vài dấu hiệu của một con tê giác đang hiện diện và lao đi trong cuộc sống của bạn.
Michele Wucker - Author, policy analyst
Michele Wucker coined the term "gray rhino" as a metaphor for obvious risks that are neglected despite -- in fact, often because of -- their size and likelihood. Full bio
Michele Wucker coined the term "gray rhino" as a metaphor for obvious risks that are neglected despite -- in fact, often because of -- their size and likelihood. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
So what if there were
a highly obvious problem
a highly obvious problem
0
1375
3976
Sẽ thế nào khi có
một vấn đề hiển hiện
một vấn đề hiển hiện
ngay trước mắt?
00:17
right in front of you?
1
5375
1601
00:19
One that everyone was talking about,
2
7000
3143
Thứ mà mọi người bàn tán,
00:22
one that affected you directly.
3
10167
2291
thứ trực tiếp ảnh hưởng đến bạn.
Liệu bạn có làm mọi điều
trong khả năng để giải quyết
trong khả năng để giải quyết
00:25
Would you do everything
within your power to fix things
within your power to fix things
4
13542
4309
trước khi chúng trở nên tồi tệ hơn?
00:29
before they got worse?
5
17875
1458
Đừng quá chắc chắn.
00:32
Don't be so sure.
6
20667
1726
00:34
We are all much more likely
than any of us would like to admit
than any of us would like to admit
7
22417
4434
Tất cả chúng ta
đều có xu hướng
đều có xu hướng
bỏ lỡ những gì trước mắt.
00:38
to miss what's right in front of our eyes.
8
26875
2976
Sự thật là,
00:41
And in fact,
9
29875
1434
00:43
we're sometimes most likely
to turn away from things
to turn away from things
10
31333
3726
đôi lúc, ta hoàn toàn
quay lưng lại với mọi thứ
quay lưng lại với mọi thứ
00:47
precisely because of the threat
that they represent to us,
that they represent to us,
11
35083
4643
vì áp lực mà chúng gây ra cho ta
trong kinh doanh, cuộc sống và thế giới.
00:51
in business, life and the world.
12
39750
2125
00:55
So I want to give you an example
from my world, economic policy.
from my world, economic policy.
13
43125
4292
Tôi muốn đưa ra một ví dụ
từ lĩnh vực của mình: chính sách kinh tế.
từ lĩnh vực của mình: chính sách kinh tế.
Alan Greenspan, người đứng đầu
Cục dự trữ liên bang,
Cục dự trữ liên bang,
01:00
So when Alan Greenspan
was head of the Federal Reserve,
was head of the Federal Reserve,
14
48708
3310
01:04
his entire job was to watch out
for problems in the US economy
for problems in the US economy
15
52042
5476
công việc của ông là tìm ra
vấn đề của nền kinh tế Mỹ
vấn đề của nền kinh tế Mỹ
để đảm bảo rằng nền kinh tế
không vượt khỏi tầm kiểm soát.
không vượt khỏi tầm kiểm soát.
01:09
and to make sure that they
didn't spin out of control.
didn't spin out of control.
16
57542
2726
01:12
So, after 2006,
17
60292
1934
Sau năm 2006,
01:14
when real estate prices peaked,
18
62250
2559
khi giá thị trường chứng khoán đạt đỉnh,
01:16
more and more and more
respected leaders and institutions
respected leaders and institutions
19
64833
4601
càng có nhiều nhà lãnh đạo
và tổ chức có uy tín
và tổ chức có uy tín
bắt đầu gióng lên hồi chuông cảnh báo
01:21
started to sound the alarm bells
20
69458
2601
01:24
about risky lending
and dangerous market bubbles.
and dangerous market bubbles.
21
72083
4042
về rủi ro cho vay
và những bong bóng thị trường nguy hiểm.
và những bong bóng thị trường nguy hiểm.
Như bạn đã biết, năm 2008,
tất cả đều đã sụp đổ.
tất cả đều đã sụp đổ.
01:29
As you know, in 2008
it all came tumbling down.
it all came tumbling down.
22
77250
3809
Ngân hàng sụp đổ,
01:33
Banks collapsed,
23
81083
1560
01:34
global stock markets
lost nearly half their value,
lost nearly half their value,
24
82667
3226
thị trường chứng khoán toàn cầu
mất gần một nửa giá trị.
mất gần một nửa giá trị.
01:37
millions and millions of people
lost their homes to foreclosure.
lost their homes to foreclosure.
25
85917
4601
Hàng triệu và hàng triệu người
bị tịch thu nhà cửa.
bị tịch thu nhà cửa.
Và tệ nhất,
01:42
And at the bottom,
26
90542
1267
01:43
nearly one in 10 Americans
was out of work.
was out of work.
27
91833
3375
cứ gần trong mười người Mỹ,
lại có một người mất việc.
lại có một người mất việc.
Sau khi mọi thứ tạm lắng xuống,
01:48
So after things calmed down a little bit,
28
96875
2351
01:51
Greenspan and many others
came out with a postmortem and said,
came out with a postmortem and said,
29
99250
4726
Greenspan và nhiều người khác
bắt đầu mổ xẻ:
bắt đầu mổ xẻ:
01:56
"Nobody could have predicted that crisis."
30
104000
2042
"Không ai có thể lường trước được
cuộc khủng hoảng".
cuộc khủng hoảng".
01:58
They called it "a black swan."
31
106792
2476
Họ gọi đó là " Thiên nga đen".
02:01
Something that was unimaginable,
32
109292
2809
Thứ gì đó không thể tưởng tượng,
02:04
unforeseeable and completely improbable.
33
112125
4000
không thể dự đoán
và hoàn toàn không thể.
và hoàn toàn không thể.
Một bất ngờ không lường
02:09
A total surprise.
34
117500
2018
02:11
Except it wasn't always such a surprise.
35
119542
3892
nhưng không hẳn là vậy.
02:15
For example, my Manhattan apartment
nearly doubled in value
nearly doubled in value
36
123458
4393
Ví dụ, căn nhà ở Manhattan của tôi
tăng gần gấp đôi giá trị
tăng gần gấp đôi giá trị
trong vòng chưa đầy bốn năm.
02:19
in less than four years.
37
127875
2059
02:21
I saw the writing on the wall
and I sold it.
and I sold it.
38
129958
3268
Tôi thấy những dấu hiệu đáng ngờ
và đã bán nó đi.
và đã bán nó đi.
02:25
(Laughter)
39
133250
2601
(Cười)
02:27
(Applause)
40
135875
2250
(Vỗ tay)
Nhiều người khác cũng thấy
những cảnh báo,
những cảnh báo,
02:31
So, a lot of other people
also saw the warning,
also saw the warning,
41
139792
2226
02:34
spoke out publicly
42
142042
1625
lên tiếng
và đã bị phớt lờ.
02:36
and they were ignored.
43
144958
1976
Ta không biết chính xác
cuộc khủng hoảng sẽ thế nào,
cuộc khủng hoảng sẽ thế nào,
02:38
So we didn't know exactly
what the crisis was going to look like,
what the crisis was going to look like,
44
146958
4226
không có các thông số chính xác.
02:43
not the exact parameters,
45
151208
2018
Nhưng chúng ta có thể nói rằng
02:45
but we could all tell
46
153250
1851
02:47
that the thing coming at us
was as dangerous, visible and predictable
was as dangerous, visible and predictable
47
155125
6351
những điều xảy đến là mối nguy
rõ ràng và có thể dự đoán được,
rõ ràng và có thể dự đoán được,
như một con tê giác xám khổng lồ
lao đến ta.
lao đến ta.
02:53
as a giant gray rhino
charging right at us.
charging right at us.
48
161500
3208
"Thiên nga đen"
chỉ phù hợp với suy nghĩ rằng
chỉ phù hợp với suy nghĩ rằng
02:57
The black swan lends itself
49
165792
2017
02:59
to the idea that we don't have
power over our futures.
power over our futures.
50
167833
3875
ta không thể định đoạt tương lai.
03:04
And unfortunately, the less control
that we think we have,
that we think we have,
51
172750
4809
Và không may, càng cho rằng
mình ít có khả năng định đoạt,
mình ít có khả năng định đoạt,
càng nhiều khả năng
chúng ta hạ thấp
chúng ta hạ thấp
03:09
the more likely we are to downplay it
52
177583
3101
hoặc hoàn toàn bỏ qua nó.
03:12
or ignore it entirely.
53
180708
2000
Và cơ chế này
ẩn giấu một mối nguy khác.
ẩn giấu một mối nguy khác.
03:16
And this dangerous dynamic
masks another problem:
masks another problem:
54
184458
3851
Hầu hết những vấn đề
mà ta đang đối mặt
mà ta đang đối mặt
03:20
that most of the problems
that we're facing
that we're facing
55
188333
2185
03:22
are so probable and obvious,
56
190542
2601
là chắc chắn và rõ ràng.
03:25
they're things that we can see,
but we still don't do anything about.
but we still don't do anything about.
57
193167
3458
Đó là những thứ ta có thể nhìn thấy
nhưng vẫn không làm gì.
nhưng vẫn không làm gì.
Vì vậy, tôi dùng phép ẩn dụ
"tê giác xám"
"tê giác xám"
03:29
So I created the gray rhino metaphor
58
197792
2476
03:32
to meet what I felt was an urgent need.
59
200292
3059
vì cảm thấy
đó là cấp thiết.
đó là cấp thiết.
Để giúp ta
có một cái nhìn mới mẻ
có một cái nhìn mới mẻ
03:35
To help us to take a fresh look,
60
203375
2518
03:37
with the same passion
that people had for the black swan,
that people had for the black swan,
61
205917
2684
nhưng cũng phấn khích
không kém "thiên nga đen",
không kém "thiên nga đen",
03:40
but this time, for the things
that were highly obvious,
that were highly obvious,
62
208625
3851
nhưng lần này,
dành cho những thứ rất rõ ràng,
dành cho những thứ rất rõ ràng,
03:44
highly probable, but still neglected.
63
212500
3958
rất có thể xảy ra,
nhưng vẫn bị cho vào lãng quên.
nhưng vẫn bị cho vào lãng quên.
Đó là những con "tê giác xám".
03:50
Those are the gray rhinos.
64
218542
2809
Khi bắt đầu tìm kiếm
"tê giác xám",
"tê giác xám",
03:53
Once you start looking for gray rhinos,
65
221375
2309
03:55
you see them in the headlines every day.
66
223708
2709
bạn sẽ thấy chúng
trong các tít báo mỗi ngày.
trong các tít báo mỗi ngày.
03:59
And so what I see in the headlines
is another big gray rhino,
is another big gray rhino,
67
227250
3726
Cái mà tôi thấy trong các tít báo
là một con "tê giác xám" lớn khác,
là một con "tê giác xám" lớn khác,
04:03
a new highly probable financial crisis.
68
231000
4167
một cuộc khủng hoảng tài chính
có khả năng rất lớn sẽ xảy ra.
có khả năng rất lớn sẽ xảy ra.
Và tôi tự hỏi liệu ta đã học được
điều gì trong 10 năm qua.
điều gì trong 10 năm qua.
04:08
And I wonder if we've learned anything
in the last 10 years.
in the last 10 years.
69
236458
3851
Nếu nghe Washington
hoặc Wall Street,
hoặc Wall Street,
04:12
So if you listen
to Washington or Wall Street,
to Washington or Wall Street,
70
240333
3393
04:15
you could almost be forgiven for thinking
that only smooth sailing laid ahead.
that only smooth sailing laid ahead.
71
243750
6792
bạn có thể được tha thứ vì nghĩ rằng
chỉ có thuận buồm mới xuôi gió.
chỉ có thuận buồm mới xuôi gió.
Nhưng ở Trung Quốc,
nơi tôi đã dành rất nhiều thời gian,
nơi tôi đã dành rất nhiều thời gian,
04:23
But in China, where I spend a lot of time,
72
251375
3101
câu chuyện hoàn toàn khác.
04:26
the conversation is totally different.
73
254500
2892
Toàn bộ đội ngũ kinh tế,
04:29
The entire economic team,
74
257416
2226
04:31
all the way up to president
Xi Jinping himself,
Xi Jinping himself,
75
259666
2977
tìm đến Tập Cận Bình ,
nói rất cụ thể và rõ ràng
04:34
talk very specifically and clearly
76
262667
2726
04:37
about financial risks as gray rhinos,
77
265417
3851
về rủi ro tài chính
như "tê giác xám"
như "tê giác xám"
và cách để chế ngự nó.
04:41
and how they can tame them.
78
269292
2226
04:43
Now, to be sure, China and the US
79
271542
1601
Chắc chắn hệ thống chính phủ
ở Trung Quốc và Mỹ
ở Trung Quốc và Mỹ
04:45
have very, very different
systems of government,
systems of government,
80
273167
2267
rất, rất khác nhau,
04:47
which affects what
they're able to do or not.
they're able to do or not.
81
275458
2310
ảnh hưởng đến những điều
có thể và không thể làm.
có thể và không thể làm.
04:49
And many of the root causes
for their economic problems
for their economic problems
82
277792
2809
Và nhiều nguyên nhân gốc rễ
của các vấn đề kinh tế
của các vấn đề kinh tế
cũng hoàn toàn khác nhau.
04:52
are totally different.
83
280625
1351
04:54
But it's no secret
that both countries have problems
that both countries have problems
84
282000
3601
Nhưng rõ ràng
cả hai nước đều có vấn đề
cả hai nước đều có vấn đề
04:57
with debt, with inequality
and with economic productivity.
and with economic productivity.
85
285625
3958
với nợ công, bất bình đẳng
và năng suất kinh tế.
và năng suất kinh tế.
Vậy tại sao
mọi chuyện lại khác nhau đến vậy?
mọi chuyện lại khác nhau đến vậy?
05:03
So how come the conversations
are so different?
are so different?
86
291042
2208
Câu hỏi này được đạt ra
05:06
You could actually ask this question,
87
294167
1851
05:08
not just about countries,
88
296042
2309
không chỉ ở phương diện quốc gia
05:10
but about just about everyone.
89
298375
2309
mà còn cho tất cả mọi người.
05:12
The auto companies that put safety first
90
300708
3893
Có những công ty ô tô
đặt sự an toàn lên hàng đầu
đặt sự an toàn lên hàng đầu
trong khi những hãng khác
không bận tâm đến việc thu hồi
không bận tâm đến việc thu hồi
05:16
and the ones that don't bother
to recall their shoddy cars
to recall their shoddy cars
91
304625
2768
05:19
until after people die.
92
307417
2500
những chiếc xe tồi
cho đến khi xảy ra tai nạn.
cho đến khi xảy ra tai nạn.
Có những người già chuẩn bị mọi thứ
cho điều không tránh khỏi -
cho điều không tránh khỏi -
05:24
The grandparents who,
in preparing for the inevitable --
in preparing for the inevitable --
93
312417
5476
viết lời tạm biệt,
05:29
the ones who have the eulogy written,
94
317917
1791
lên thực đơn cho bữa trưa tang lễ.
05:33
the menu for the funeral lunch.
95
321125
1893
05:35
(Laughter)
96
323042
1476
(Cười)
Ông bà tôi là những người như vậy.
05:36
My grandparents did.
97
324542
1309
05:37
(Laughter)
98
325875
1476
(Cười)
05:39
And everything but the final date
chiseled into the gravestone.
chiseled into the gravestone.
99
327375
5101
Mọi thứ ngoại trừ ngày mất
được khắc trên bia mộ.
được khắc trên bia mộ.
Cũng có những ông bà
05:44
But then you have the grandparents
on the other side,
on the other side,
100
332500
2477
không thu vén
những việc cuối cùng ,
những việc cuối cùng ,
05:47
who don't put
their final affairs in order,
their final affairs in order,
101
335001
2517
không bỏ đi những thứ
05:49
who don't get rid of all the junk
102
337542
1601
05:51
they've been hoarding
for decades and decades
for decades and decades
103
339167
2101
mà họ đã tích trữ hàng thập kỉ
05:53
and leave their kids to deal with it.
104
341292
1791
và để lại cho con cháu giải quyết.
05:56
So what makes the difference
between one side and the other?
between one side and the other?
105
344208
4060
Điều gì làm nên khác biệt
giữa hai trường phái này?
giữa hai trường phái này?
Tại sao có người nhìn thấy mọi thứ
và đương đầu với chúng
và đương đầu với chúng
06:00
Why do some people
see things and deal with them,
see things and deal with them,
106
348292
2601
06:02
and the other ones just look away?
107
350917
2250
và người khác lại đơn thuần
ngoảnh mặt?
ngoảnh mặt?
Điều đầu tiên phải kể đến
là văn hóa, xã hội
là văn hóa, xã hội
06:06
So the first one has to do
with culture, society,
with culture, society,
108
354958
3310
và những người xung quanh.
06:10
the people around you.
109
358292
1458
06:12
If you think that someone around you
110
360917
2684
Nếu nghĩ rằng người xung quanh
06:15
is going to help
pick you up when you fall,
pick you up when you fall,
111
363625
2768
sẽ giúp đỡ khi bạn sa cơ,
06:18
you're much more likely
to see a danger as being smaller.
to see a danger as being smaller.
112
366417
3208
bạn có xu hướng
xem nhẹ mối nguy hơn.
xem nhẹ mối nguy hơn.
Điều đó cho phép ta nắm bắt
cả cơ hội tốt lẫn xấu.
cả cơ hội tốt lẫn xấu.
06:22
And that allows us to take
good chances, not just the bad ones.
good chances, not just the bad ones.
113
370542
4684
Ví dụ như việc mạo hiểm chỉ trích
06:27
For example, like risking criticism
114
375250
2393
06:29
when you talk about the danger
that nobody wants you to talk about.
that nobody wants you to talk about.
115
377667
3517
khi nói về một mối nguy
mà không ai muốn đề cập tới
mà không ai muốn đề cập tới
hoặc nắm lấy những cơ hội
hơi đáng sợ
hơi đáng sợ
06:33
Or taking the opportunities
that are kind of scary,
that are kind of scary,
116
381208
2893
như "tê giác xám".
06:36
so in their own way are gray rhinos.
117
384125
3268
Mỹ có nền văn hóa rất cá nhân:
hãy đi một mình
hãy đi một mình
06:39
So the US has a very
individualist culture -- go it alone.
individualist culture -- go it alone.
118
387417
3958
Nghịch lý thay,
06:44
And paradoxically,
119
392125
1601
06:45
this makes many Americans
much less open to change
much less open to change
120
393750
3726
điều này khiến nhiều người Mỹ
ít cởi mở hơn với việc thay đổi
ít cởi mở hơn với việc thay đổi
và chấp nhận rủi ro.
06:49
and taking good risks.
121
397500
1559
06:51
In China, by contrast,
122
399083
1935
Trung Quốc thì ngược lại,
06:53
people believe that the government
is going to keep problems from happening,
is going to keep problems from happening,
123
401042
3726
người dân tin rằng chính phủ đang
ngăn chặn những vấn đề có thể xảy ra,
ngăn chặn những vấn đề có thể xảy ra,
06:56
which might not always be what happens,
but people believe it.
but people believe it.
124
404792
3434
không phải lúc nào cũng đúng
nhưng mọi người tin là thế.
nhưng mọi người tin là thế.
Họ tin rằng có thể dựa vào
gia đình mình
gia đình mình
07:00
They believe they can rely
on their families,
on their families,
125
408250
2101
07:02
so that makes them more likely
to take certain risks.
to take certain risks.
126
410375
3018
khiến họ dễ gặp
một số rủi ro nhất định.
một số rủi ro nhất định.
Như việc mua nhà đất ở Bắc Kinh,
07:05
Like buying Beijing real estate,
127
413417
1601
07:07
or like being more open about the fact
that they need to change direction,
that they need to change direction,
128
415042
3892
hay như việc cởi mở hơn về sự thật
rằng cần phải đổi hướng.
rằng cần phải đổi hướng.
07:10
and in fact, the pace of change in China
is absolutely amazing.
is absolutely amazing.
129
418958
3875
Thực tế, những bước thay đổi
ở Trung Quốc là đáng kinh ngạc.
ở Trung Quốc là đáng kinh ngạc.
Thứ hai ,
07:15
Second of all,
130
423958
1851
07:17
how much do you know about a situation,
131
425833
2143
bạn biết bao nhiêu
về một tình huống
về một tình huống
07:20
how much are you willing to learn?
132
428000
1875
và sẵn sàng học hỏi bao nhiêu?
07:22
And are you willing to see things
even when it's not what you want?
even when it's not what you want?
133
430958
3726
Bạn có sẵn lòng nhìn thấy những thứ
mình không muốn?
mình không muốn?
Nhiều người trong số chúng ta
07:26
So many of us are so unlikely
134
434708
2893
07:29
to pay attention to the things
that we just want to black out,
that we just want to black out,
135
437625
3268
ít khi để ý đến những thứ
mà mình không muốn.
mà mình không muốn.
Chúng ta không thích.
07:32
we don't like them.
136
440917
1267
07:34
We pay attention to what we want to see,
what we like, what we agree with.
what we like, what we agree with.
137
442208
3750
Chúng ta chỉ thấy những gì
ta muốn thấy, thích và đồng thuận.
ta muốn thấy, thích và đồng thuận.
Nhưng chúng ta có cơ hội và khả năng
07:39
But we have the opportunity
and the ability
and the ability
138
447125
2434
07:41
to correct those blind spots.
139
449583
2601
sửa chữa những điểm mù này.
07:44
I spend a lot of time
talking with people of all walks of life
talking with people of all walks of life
140
452208
3268
Tôi đã dành thời gian nói chuyện
với nhiều loại người
với nhiều loại người
về những con "tê giác xám"
trong cuộc đời và thái độ của họ.
trong cuộc đời và thái độ của họ.
07:47
about the gray rhinos in their life
and their attitudes.
and their attitudes.
141
455500
3018
Và bạn có thể nghĩ rằng
07:50
And you might think
142
458542
1559
07:52
that the people
who are more afraid of risk,
who are more afraid of risk,
143
460125
2476
những người sợ
hay nhạy cảm hơn với rủi ro,
hay nhạy cảm hơn với rủi ro,
07:54
who are more sensitive to them,
144
462625
1684
07:56
would be the ones
who would be less open to change.
who would be less open to change.
145
464333
3435
là những người ít cởi mở hơn
với việc thay đổi.
với việc thay đổi.
07:59
But the opposite is actually true.
146
467792
2017
Nhưng điều ngược lại
cũng hoàn toàn đúng.
cũng hoàn toàn đúng.
08:01
I've found that the people
147
469833
1310
Tôi nhận thấy những người
08:03
who are wiling to recognize
the problems around them
the problems around them
148
471167
2476
sẵn sàng nhận ra vấn đề xung quanh
và lên kế hoạch
và lên kế hoạch
08:05
and make plans
149
473667
1351
08:07
are the ones who are able
to tolerate more risk, good risk,
to tolerate more risk, good risk,
150
475042
3559
là những người có khả năng chịu đựng
nhiều rủi ro hơn, những rủi ro tốt
nhiều rủi ro hơn, những rủi ro tốt
và đương đầu với những rủi ro xấu.
08:10
and deal with the bad risk.
151
478625
2643
08:13
And it's because as we seek information,
152
481292
2976
Đó là vì việc tìm kiếm thông tin,
08:16
we increase our power to do something
about the things that we're afraid of.
about the things that we're afraid of.
153
484292
4583
tiếp thêm cho ta sức mạnh
làm điều mình sợ hãi,
làm điều mình sợ hãi,
08:21
And that brings me to my third point.
154
489708
2101
dẫn đến điều thứ ba.
Bạn cảm thấy mình có thể
kiểm soát được bao nhiêu
kiểm soát được bao nhiêu
08:23
How much control do you feel that you have
155
491833
3393
con "tê giác xám" trong đời?
08:27
over the gray rhinos in your life?
156
495250
1958
Một trong những lí do
ta không hành động
ta không hành động
08:30
One of the reasons we don't act
157
498167
2142
đó là ta cảm thấy bất lực.
08:32
is that we often feel too helpless.
158
500333
2768
08:35
Think of climate change,
it can feel so big,
it can feel so big,
159
503125
2934
Biến đổi khí hậu,
có vẻ quá lớn lao
có vẻ quá lớn lao
08:38
that not a single one of us
could make a difference.
could make a difference.
160
506083
4018
mà không một cá nhân nào
có thể tạo ra sự khác biệt.
có thể tạo ra sự khác biệt.
Vì vậy, một số người
đơn giản là phớt lờ nó.
đơn giản là phớt lờ nó.
08:42
So some people go about life denying it.
161
510125
2643
08:44
Other people blame everyone
except themselves.
except themselves.
162
512792
3184
Người khác thì đổ lỗi
cho mọi người trừ chính bản thân mình.
cho mọi người trừ chính bản thân mình.
Như một người bạn đã nói rằng
sẽ không bao giờ từ bỏ con SUV
sẽ không bao giờ từ bỏ con SUV
08:48
Like my friend who says
he's not ever going to give up his SUV
he's not ever going to give up his SUV
163
516000
2933
08:50
until they stop building
coal plants in China.
coal plants in China.
164
518957
2186
cho đến khi họ dừng xây
nhà máy than ở Trung Quốc.
nhà máy than ở Trung Quốc.
08:53
But we have an opportunity to change.
165
521167
3392
Nhưng chúng ta
thực sự có cơ hội để thay đổi.
thực sự có cơ hội để thay đổi.
08:56
No two of us are the same.
166
524583
2143
Không có hai người giống hệt nhau.
08:58
Every single one of us has the opportunity
to change our attitudes,
to change our attitudes,
167
526750
4893
Mỗi người trong chúng ta
đều có cơ hội thay đổi thái độ
đều có cơ hội thay đổi thái độ
của chính mình và
những người xung quanh.
những người xung quanh.
09:03
our own and those of people around us.
168
531667
2726
Vì vậy hôm nay,
tôi muốn mời gọi tất cả các bạn
tôi muốn mời gọi tất cả các bạn
09:06
So today, I want to invite all of you
169
534417
3226
09:09
to join me in helping to spark
an open and honest conversation
an open and honest conversation
170
537667
4684
cùng tôi khơi dậy những cuộc trò chuyện
cởi mở và trung thực
cởi mở và trung thực
với những người xung quanh
09:14
with the people around you,
171
542375
1476
09:15
about the gray rhinos in our world,
172
543875
3351
về những con "tê giác xám"
trong thế giới này,
trong thế giới này,
09:19
and be brutally honest
about how well we're dealing with them.
about how well we're dealing with them.
173
547250
3934
và thành thật một cách phũ phàng
về cách để đối mặt với chúng.
về cách để đối mặt với chúng.
Tôi từng nghe rất nhiều lần ở Mỹ:
09:23
I hear so many times in the States,
174
551208
2643
"Chà ,tất nhiên nên giải quyết
những vấn đề hiển hiện,
những vấn đề hiển hiện,
09:25
"Well, of course we should
deal with obvious problems,
deal with obvious problems,
175
553875
2684
09:28
but if you don't see
what's in front of you,
what's in front of you,
176
556583
2060
nhưng nếu không thấy
gì trước mắt,
gì trước mắt,
09:30
you're either dumb or ignorant."
177
558667
2142
thì bạn hoặc ngờ nghệch
hoặc là hững hờ".
hoặc là hững hờ".
09:32
That's what they say,
and I could not disagree more.
and I could not disagree more.
178
560833
3768
Đó là những gì họ nói,
và tôi không hoàn toàn đồng ý.
và tôi không hoàn toàn đồng ý.
Nếu không thấy
gì trước mắt
gì trước mắt
09:36
If you don't see what's in front of you,
179
564625
2684
09:39
you're not dumb, you're not ignorant,
180
567333
3268
thì bạn không ngốc nghếch
cũng chẳng hững hờ,
cũng chẳng hững hờ,
bạn là con người.
09:42
you're human.
181
570625
1684
09:44
And once we all recognize
that shared vulnerability,
that shared vulnerability,
182
572333
5226
Việc nhận ra điểm chungi
là sự dễ tổn thương đó
là sự dễ tổn thương đó
cho ta sức mạnh
mở mang tầm nhìn
mở mang tầm nhìn
09:49
that gives us the power to open our eyes,
183
577583
4393
để thấy những gì trước mắt
09:54
to see what's in front of us
184
582000
1934
09:55
and to act before we get trampled.
185
583958
3459
và hành động trước khi
bị sa lầy.
bị sa lầy.
(Vỗ tay)
10:01
(Applause)
186
589208
3292
ABOUT THE SPEAKER
Michele Wucker - Author, policy analystMichele Wucker coined the term "gray rhino" as a metaphor for obvious risks that are neglected despite -- in fact, often because of -- their size and likelihood.
Why you should listen
Michele Wucker's term "gray rhino" has moved markets and shaped financial policies around the world. She is the author of the international bestseller The Gray Rhino: How to Recognize and Act on the Obvious Dangers We Ignore, which China's leadership has used to frame and communicate its efforts to crack down on financial risk.
Drawing on three decades of experience in financial media and think tank management, turnarounds and policy analysis, Wucker is founder of the Chicago-based strategy firm Gray Rhino & Company, which helps organizations to better manage gray rhino risks. She speaks regularly on risk management, leadership, macro strategy and decision-making for high-level global audiences. She has been recognized as a Young Global Leader of the World Economic Forum and a Guggenheim Fellow, among other honors.
Wucker's first two books, Lockout: Why America Keeps Getting Immigration Wrong When Our Prosperity Depends on Getting It Right and Why the Cocks Fight: Dominicans, Haitians, and the Struggle for Hispaniola, continue to influence policy debates.
Michele Wucker | Speaker | TED.com