TED2002
Stephen Petranek: 10 ways the world could end
Stephen Petranek telt af naar Armageddon
Filmed:
Readability: 3.9
1,928,845 views
Hoe zou de wereld eindigen? Stephen Petranek legt de uitdagingen uit die ons kunnen te wachten staan als we het menselijk ras willen behouden. Zullen we worden weggevaagd door een asteroïde? Zal ons ecosysteem het begeven? Wat dacht je van een op hol geslagen deeltjesversneller?
Stephen Petranek - Technology forecaster
Stephen Petranek untangles emerging technologies to predict which will become fixtures of our future lives -- and which could potentially save them. Full bio
Stephen Petranek untangles emerging technologies to predict which will become fixtures of our future lives -- and which could potentially save them. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
The advances that have taken place in astronomy,
0
0
4000
De vooruitgang die in de laatste 10 jaar
00:29
cosmology and biology, in the last 10 years,
1
4000
7000
in de astronomie, kosmologie en biologie heeft plaatsgevonden,
00:36
are really extraordinary --
2
11000
4000
is echt buitengewoon -
00:40
to the point where we know more about our universe and how it works
3
15000
4000
zozeer zelfs dat we meer weten over ons universum en hoe het werkt
00:44
than many of you might imagine.
4
19000
6000
dan veel van jullie zich kunnen indenken.
00:50
But there was something else that I've noticed
5
25000
3000
Maar ik heb nog iets anders opgemerkt
00:53
as those changes were taking place, as people were starting to find out that
6
28000
3000
terwijl die veranderingen plaatsvonden, zoals toen men ontdekte dat
00:56
hmm ... yeah, there really is a black hole at the center of every galaxy.
7
31000
5000
dat er echt een zwart gat zat in het centrum van elk melkwegstelsel.
01:01
The science writers and editors -- I shouldn't say science writers,
8
36000
3000
Wetenschapsschrijvers en redacteuren - ik zou moeten zeggen
01:04
I should say people who write about science --
9
39000
4000
'mensen die schrijven over wetenschap' -
01:08
and editors would sit down over a couple of beers,
10
43000
2000
en redacteuren zitten soms na een dag hard werken
01:10
after a hard day of work, and start talking about
11
45000
4000
wat te keuvelen over
01:14
some of these incredible perceptions about how the universe works.
12
49000
5000
een aantal van deze ongelooflijke inzichten over hoe het universum werkt.
01:19
And they would inevitably end up in what I thought was a very bizarre place,
13
54000
5000
Ze komen dan onvermijdelijk terecht bij een zeer bizar onderwerp,
01:24
which is ways the world could end very suddenly.
14
59000
4000
namelijk de manieren waarop de wereld plotseling zou kunnen eindigen.
01:28
And that's what I want to talk about today. (Laughter)
15
63000
5000
Daarover wil ik het vandaag hebben. (Gelach)
01:33
Ah, you laugh, you fools. (Laughter)
16
68000
7000
Ach, lach maar, dwazen. (Gelach)
01:40
(Voice: Can we finish up a little early?)
17
75000
2000
(Stem: Kunnen we niet een beetje vroeger ophouden?)
01:42
(Laughter) Yeah, we need the time!
18
77000
5000
(Gelach) Ja, we kunnen die tijd goed gebruiken!
01:47
Stephen Petranek: At first, it all seemed a little fantastical to me, but after challenging a lot of these ideas,
19
82000
6000
Stephen Petranek: Het leek me nogal fantastisch maar na wat nadenken,
01:53
I began to take a lot of them seriously. And then September 11 happened,
20
88000
4000
begon ik ze serieus te nemen. En toen kwam 9/11.
01:57
and I thought, ah, God,
21
92000
2000
Ik dacht: “Ach God,
01:59
I can't go to the TED conference and talk about how the world is going to end.
22
94000
3000
ik kan op de TED-conferentie niet gaan praten over hoe de wereld gaat vergaan.
02:02
Nobody wants to hear that. Not after this!
23
97000
5000
Niemand wil daar nu iets over horen!
02:07
And that got me into a discussion with some other people, other scientists,
24
102000
4000
Daarom begon ik met wetenschappers te praten
02:11
about maybe some other subjects, and one of the guys I talked to,
25
106000
4000
over wat andere onderwerpen. Een van die jongens
02:15
who was a neuroscientist, said,
26
110000
2000
was een neuroloog. Hij zei:
02:17
"You know, I think there are a lot of solutions to the problems you brought up,"
27
112000
4000
"Ik zie heel wat oplossingen voor de problemen waar je mee op de proppen kwam."
02:21
and reminds me of Michael's talk yesterday
28
116000
4000
Dat doet me denken aan Michaels talk gisteren.
02:25
and his mother saying you can't have a solution if you don't have a problem.
29
120000
4000
Zijn moeder zei dat je zonder probleem geen oplossing kunt hebben.
02:29
So, we went out looking for solutions to ways that the world might end tomorrow,
30
124000
5000
Dus gingen we op zoek naar oplossingen voor manieren waarop de wereld morgen zou kunnen eindigen.
02:34
and lo and behold, we found them.
31
129000
3000
En kijk, we vonden ze.
02:37
Which leads me to a videotape of a President Bush
32
132000
6000
Nu volgt een videoband van een persconferentie
02:43
press conference from a couple of weeks ago.
33
138000
2000
van president Bush van een paar weken geleden.
02:45
Can we run that, Andrew?
34
140000
2000
Kan je hem starten, Andrew?
02:47
President George W. Bush: Whatever it costs to defend our security,
35
142000
4000
President George W. Bush: “Hoeveel de verdediging van onze veiligheid
02:51
and whatever it costs to defend our freedom, we must pay it.
36
146000
5000
en vrijheid ook mogen kosten, dat moeten we betalen.”
02:56
SP: I agree with the president.
37
151000
1000
SP: Ik ga akkoord met de president.
02:57
He wants two trillion dollars to protect us from terrorists next year,
38
152000
6000
Hij wil twee biljoen dollar uitgeven om ons volgend jaar te beschermen tegen terroristen,
03:03
a two-trillion-dollar federal budget, which will land us back into deficit spending real fast.
39
158000
6000
wat onze begroting weer in ijltempo in het deficit zal brengen.
03:09
But terrorists aren't the only threat we face.
40
164000
3000
Maar terroristen zijn niet de enige bedreiging waar we voor staan.
03:12
There are really serious calamities staring us in the eye
41
167000
5000
Ernstige rampen kunnen ons te wachten staan.
03:17
that we're in the same kind of denial about
42
172000
2000
En we willen ze niet zien
03:19
that we were about terrorism, and what could've happened on September 11.
43
174000
6000
net zoals met terrorisme en met wat ons op 11 september is overkomen.
03:25
I would propose, therefore, that if we took 10 billion dollars
44
180000
6000
Daarom stel ik voor dat we 10 miljard dollar weghalen
03:31
from that 2.13 trillion dollar budget --
45
186000
3000
uit dat budget van 2.130 miljard dollar -
03:34
which is two one hundredths of that budget --
46
189000
6000
dat is twee honderdste van dat budget -
03:40
and we doled out a billion dollars to each one of these problems
47
195000
4000
en één miljard dollar spenderen aan elk van deze problemen.
03:44
I'm going to talk to you about, the vast majority could be solved,
48
199000
4000
Het overgrote deel kan worden opgelost
03:48
and the rest we could deal with. So, I hope you find this both fascinating --
49
203000
6000
en de rest kunnen we overleven. Ik hoop dat jullie dit even fascinerend
03:54
I'm fascinated by this kind of stuff, I gotta admit --
50
209000
3000
- voor mij is dat toch zo -
03:57
to me these are Richard's cockroaches.
51
212000
6000
zullen vinden als Richards kakkerlakken.
04:03
But I also hope, because I think the people in this room can literally change the world,
52
218000
6000
Maar de mensen in deze zaal kunnen de wereld letterlijk veranderen.
04:09
I hope you take some of this stuff away with you,
53
224000
4000
Daarom hoop ik dat dit jullie zal bijblijven,
04:13
and when you have an opportunity to be influential,
54
228000
4000
en dat jullie te gepasten tijde proberen druk uit te oefenen
04:17
that you try to get some heavy-duty money spent on some of these ideas.
55
232000
4000
om aan een aantal van deze ideeën serieus wat geld te besteden.
04:21
So let's start. Number 10: we lose the will to survive.
56
236000
9000
We beginnen. Nummer 10: we verliezen de wil om te overleven.
04:30
We live in an incredible age of modern medicine.
57
245000
3000
We leven in een ongelooflijke tijd van moderne geneeskunde.
04:33
We are all much healthier than we were 20 years ago.
58
248000
4000
We zijn allemaal veel gezonder dan 20 jaar geleden.
04:37
People around the world are getting better medicine --
59
252000
5000
Over de hele wereld krijgen mensen steeds betere geneeskunde -
04:42
but mentally, we're falling apart.
60
257000
3000
maar mentaal gaan we eronderdoor.
04:45
The World Health Organization now estimates
61
260000
2000
De Wereldgezondheidsorganisatie schat nu
04:47
that one out of five people on the planet is clinically depressed.
62
262000
6000
dat één op vijf mensen op de planeet klinisch depressief is.
04:53
And the World Health Organization also says that depression is the
63
268000
5000
Ze zegt ook dat depressie
04:58
biggest epidemic that humankind has ever faced.
64
273000
6000
de grootste epidemie is die de mensheid ooit heeft gekend.
05:04
Soon, genetic breakthroughs and even better medicine
65
279000
3000
Al snel zullen we door genetische doorbraken en betere medicijnen
05:07
are going to allow us to think of 100 as a normal lifespan.
66
282000
6000
100 jaar als een normale levensduur gaan beschouwen.
05:13
A female child born tomorrow, on average -- median -- will live to age 83.
67
288000
8000
Een nu geboren vrouwelijk kind zal gemiddeld 83 jaar oud worden.
05:21
Our life longevity is going up almost a year for every year that passes.
68
296000
5000
Onze levensduur wordt bijna één jaar langer voor elk jaar dat verstrijkt.
05:26
Now the problem with all of this, getting older,
69
301000
2000
Het probleem met ouder worden,
05:28
is that people over 65 are the most likely people to commit suicide.
70
303000
5000
is dat 65-plussers het meest geneigd zijn om zelfmoord te plegen.
05:33
So, what are the solutions?
71
308000
2000
Wat zijn de oplossingen?
05:35
We don't really have mental health insurance in this country,
72
310000
3000
We hebben in dit land geen verzekering voor geestelijke gezondheid
05:38
and it's -- (Applause) -- it's really a crime.
73
313000
4000
en dat is - (Applaus) - echt een misdaad.
05:42
Something like 98 percent of all people with depression,
74
317000
4000
Voor 98 procent van alle mensen met een depressie,
05:46
and I mean really severe depression
75
321000
1000
en ik bedoel een echt ernstige depressie
05:47
-- I have a friend with stunningly severe depression
76
322000
5000
- ik heb een vriend met een verbluffend ernstige depressie -
05:52
-- this is a curable disease, with present medicine and present technology.
77
327000
4000
is het met de huidige geneeskunde en technologie een geneesbare ziekte.
05:56
But it is often a combination of talk therapy and pills.
78
331000
4000
Maar het is vaak een combinatie van gesprekstherapie en pillen.
06:00
Pills alone don't do it, especially in clinically depressed people.
79
335000
5000
Pillen alleen volstaan niet, vooral bij klinisch depressieve mensen.
06:05
You ought to be able to go to a psychiatrist or a psychologist,
80
340000
4000
Je moet naar een psychiater of een psycholoog kunnen gaan,
06:09
and put down your 10-dollar copay, and get treated,
81
344000
2000
je 10 dollar remgeld betalen en behandeld worden,
06:11
just like you do when you got a cut on your arm. It's ridiculous.
82
346000
4000
net zoals wanneer je je arm bezeerd hebt. Het is belachelijk.
06:15
Secondly, drug companies are not going to develop really sophisticated
83
350000
5000
Ten tweede: farmaceutische bedrijven gaan geen geavanceerde psychoactieve geneesmiddelen ontwikkelen.
06:20
psychoactive drugs. We know that most mental illnesses have a biological
84
355000
7000
We weten dat de meeste psychische aandoeningen een biologische component hebben
06:27
component that can be dealt with.
85
362000
3000
die kan worden behandeld.
06:30
And we know just an amazing amount more about the brain now than we
86
365000
3000
We weten nu verbazend veel meer over de hersenen dan
06:33
did 10 years ago. We need a pump-push from the federal government,
87
368000
5000
10 jaar geleden. De federale overheid,
06:38
through NIH and National Science -- NSF --
88
373000
5000
via de NIH en de National Science - NSF -
06:43
and places like that to start helping the drug companies
89
378000
2000
moeten een aanzet geven om de farmaceutische bedrijven
06:45
develop some advanced psychoactive drugs.
90
380000
4000
geavanceerde psychoactieve geneesmiddelen te helpen ontwikkelen.
06:49
Moving on. Number nine -- don't laugh -- aliens invade Earth.
91
384000
5000
We gaan verder. Nummer 9 - lach niet - buitenaardsen vallen de aarde aan.
06:54
Ten years ago, you couldn't have found an astronomer --
92
389000
3000
Tien jaar geleden zouden slechts weinig astronomen
06:57
well, very few astronomers -- in the world who would've told you that
93
392000
3000
je hebben verteld dat
07:00
there are any planets anywhere outside our solar system.
94
395000
4000
er planeten buiten ons zonnestelsel zijn.
07:04
1995, we found three. The count now is up to 80 --
95
399000
4000
In 1995 vonden we er drie. De telling zit nu op 80 -
07:08
we're finding about two or three a month.
96
403000
4000
we vinden er zo'n 2 of 3 per maand bij (nvdv 721 op 12/01/2012).
07:12
All of the ones we've found, by the way, are in this little, teeny, tiny corner where we live,
97
407000
3000
Die bevinden zich allemaal in ons eigen kleine hoekje van de Melkweg.
07:15
in the Milky Way. There must be millions of planets in the Milky Way,
98
410000
6000
Er moeten miljoenen planeten zijn in de Melkweg
07:21
and as Carl Sagan insisted for many years,
99
416000
3000
en zoals Carl Sagan vele jaren geleden al volhield,
07:24
and was laughed at for it, there must be billions and billions in the universe.
100
419000
5000
en erom werd uitgelachen, moeten er miljarden zijn in het universum.
07:29
In a few years, NASA is going to launch four or five telescopes out to Jupiter,
101
424000
4000
Binnen enkele jaren gaat de NASA vier of vijf telescopen naar Jupiter sturen,
07:33
where there's less dust, and start looking for Earth-like planets,
102
428000
4000
waar er minder stof is, om te zoeken naar Aarde-achtige planeten.
07:37
which we cannot see with present technology, nor detect.
103
432000
4000
Met de huidige technologie zijn die nog niet te zien noch te detecteren.
07:41
It's becoming obvious that the chance that life does not exist elsewhere in the universe,
104
436000
8000
We gaan dus elders in het heelal, en waarschijnlijk vrij dicht bij ons,
07:49
and probably fairly close to us, is a fairly remote idea.
105
444000
4000
leven aantreffen.
07:53
And the chance that some of it isn't more intelligent than ours is also a remote idea.
106
448000
6000
Dat een deel ervan intelligenter is dan wij wordt ook alsmaar waarschijnlijker.
07:59
Remember, we've only been an advanced civilization --
107
454000
2000
Vergeet niet dat onze geavanceerde beschaving
08:01
an industrial civilization, if you would -- for 200 years.
108
456000
4000
- een industriële beschaving, zo je wil - slechts 200 jaar oud is.
08:05
Although every time I go to Pompeii, I'm amazed that they had
109
460000
3000
Hoewel ik iedere keer dat ik in Pompeii kom, verbaasd ben dat ze
08:08
the equivalent of a McDonald's on every street corner, too.
110
463000
2000
op elke hoek van de straat het equivalent van een McDonald's hadden.
08:10
So, I don't know how much civilization really has progressed since AD 79,
111
465000
4000
Ik vraag me af hoever de beschaving eigenlijk is opgeschoten sinds 79 n.C.,
08:14
but there's a great likelihood. I really believe this,
112
469000
4000
maar het zit erin. Ik geloof daar wel in.
08:18
and I don't believe in aliens, and I don't believe there are any aliens on the Earth
113
473000
5000
Ik geloof niet dat er al buitenaardsen op de aarde zijn.
08:23
or anything like that. But there's a likelihood that we will confront a
114
478000
3000
Maar er is kans dat we ooit eens geconfronteerd zullen worden
08:26
civilization that is more intelligent than our own.
115
481000
3000
met een beschaving die is intelligenter dan de onze.
08:29
Now, what will happen? What if they come to, you know,
116
484000
4000
Wat houdt dat in? Gaan ze
08:33
suck up our oceans for the hydrogen?
117
488000
3000
de waterstof uit onze oceanen opzuigen?
08:36
And swat us away like flies, the way we swat away flies when we go into
118
491000
3000
Ons wegslaan als vliegen, zoals wij vliegen wegslaan als we
08:39
the rainforest and start logging it.
119
494000
3000
het regenwoud gaan ontginnen?
08:42
We can look at our own history. The late physicist Gerard O'Neill said,
120
497000
5000
Kijk naar onze eigen geschiedenis. Wijlen Gerard O'Neill, fysicus, zei:
08:47
"Advanced Western civilization has had a destructive effect
121
502000
3000
"De geavanceerde westerse beschaving heeft een destructief effect gehad
08:50
on all primitive civilizations it has come in contact with,
122
505000
4000
op alle primitieve beschavingen waarmee ze in contact kwam,
08:54
even in those cases where every attempt was made
123
509000
3000
zelfs in de gevallen waar gepoogd werd
08:57
to protect and guard the primitive civilization."
124
512000
5000
ze te beschermen en de primitieve beschaving te behouden."
09:02
If the aliens come visiting, we're the primitive civilization.
125
517000
4000
Als de buitenaardsen ons komen bezoeken, zijn wij de primitieve beschaving.
09:06
So, what are the solutions to this? (Laughter)
126
521000
9000
Welke oplossingen hebben we daarvoor? (Gelach)
09:15
Thank God you can all read!
127
530000
3000
Godzijdank kunnen jullie allemaal lezen!
09:18
It may seem ridiculous, but we have a really lousy history of anticipating things like this
128
533000
7000
Het lijkt misschien belachelijk, maar we hebben een heel slechte voorgeschiedenis bij het anticiperen op dit soort dingen
09:25
and actually being prepared for them.
129
540000
2000
om er echt op voorbereid te zijn.
09:27
How much energy and money does it take to actually have a plan
130
542000
3000
Hoeveel energie en geld is er nodig om een plan
09:30
to negotiate with an advanced species?
131
545000
5000
uit te werken om te onderhandelen met een geavanceerde soort?
09:35
Secondly -- and you're going to hear more from me about this --
132
550000
4000
Ten tweede - en je gaat hier van mij meer over horen -
09:39
we have to become an outward-looking, space-faring nation.
133
554000
3000
moeten we een naar buiten gerichte, ruimtevarende natie worden.
09:42
We have got to develop the
134
557000
1000
We moeten het idee cultiveren
09:43
idea that the Earth doesn't last forever,
135
558000
3000
dat de Aarde niet het eeuwige leven zal hebben.
09:46
our sun doesn't last forever.
136
561000
2000
Onze zon zal niet eeuwig blijven schijnen.
09:48
If we want humanity to last forever, we have to colonize the Milky Way.
137
563000
5000
Als we willen dat de mensheid eeuwig zal duren, moeten we de Melkweg koloniseren.
09:53
And that is not something that is beyond comprehension at this point.
138
568000
6000
Dat is tegenwoordig niet meer onvoorstelbaar.
09:59
(Applause)
139
574000
3000
(Applaus)
10:02
It'll also help us a lot, if we meet an advanced civilization along the way,
140
577000
4000
Als we onderweg een geavanceerde beschaving tegenkomen,
10:06
if we're trying to be an advanced civilization. Number eight --
141
581000
3000
zal het ons ook van pas komen zelf een geavanceerde beschaving te zijn.
10:09
(Voice: Steve, that's what I'm doing after TED.) (Laughter) (Applause)
142
584000
6000
Nummer acht -(Voice:. Steve, dat is wat ik ga doen na TED) (Gelach) (Applaus)
10:15
SP: You've got it! You've got the job.
143
590000
3000
SP: Jij snapt het! Je hebt de baan.
10:18
Number eight: the ecosystem collapses.
144
593000
2000
Nummer 8: het ecosysteem begeeft het.
10:20
Last July, in Science, the journal Science,
145
595000
5000
Vorig jaar juli publiceerden 19 oceanografen
10:25
19 oceanographers published a very, very unusual article.
146
600000
3000
in het tijdschrift Science een zeer, zeer ongebruikelijk artikel.
10:28
It wasn't really a research report; it was a screed.
147
603000
3000
Het was geen echt onderzoeksrapport, eerder een lange verhandeling.
10:31
They said, we've been looking at the oceans for a long time now,
148
606000
3000
Ze zeiden: "We houden de oceanen nu al lang in de gaten.
10:34
and we want to tell you they're not in trouble, they're near collapse.
149
609000
4000
Ze zijn niet alleen maar wat in moeilijkheden, ze staan op de rand van het instorten.
10:38
Many other ecosystems on Earth are in real, real danger.
150
613000
6000
Veel andere ecosystemen op aarde zijn echt, echt in gevaar.
10:44
We're living in a time of mass extinctions that exceeds the fossil record
151
619000
3000
We leven in een tijd van massaal uitsterven die het fossielenbestand
10:47
by a factor of 10,000.
152
622000
3000
met een factor 10.000 overstijgt.
10:50
We have lost 25 percent of the unique species in Hawaii in the last 20 years.
153
625000
5000
In Hawaï zijn we 25 procent van de unieke soorten in de afgelopen 20 jaar verloren.
10:55
California is expected to lose 25 percent of its species in the next 40 years.
154
630000
6000
Californië zal naar verwachting 25 procent van zijn soorten kwijtraken in de komende 40 jaar.
11:01
Somewhere in the Amazon forest is the marginal tree.
155
636000
4000
Ergens in het Amazonewoud staat de marginale boom.
11:05
You cut down that tree, the rain forest collapses as an ecosystem.
156
640000
4000
Hak die boom om en het regenwoud stort als ecosysteem in elkaar.
11:09
There's really a tree like that out there. That's really what it comes to.
157
644000
3000
Die boom is er echt. Daar komt het echt op aan.
11:12
And when that ecosystem collapses, it could take a major ecosystem with it,
158
647000
5000
Dat kan een belangrijk ecosysteem zoals onze atmosfeer
11:17
like our atmosphere. So, what do we do about this? What are the solutions?
159
652000
7000
met zich meeslepen. Wat doen we eraan? Wat zijn de oplossingen?
11:24
There is some modeling of ecosystems going on now.
160
659000
3000
We maken wat modellen van ecosystemen.
11:27
The problem with ecosystems is that we understand them so poorly,
161
662000
5000
Probleem is dat we ze zo slecht begrijpen,
11:32
that we don't know they're really in trouble until it's almost too late.
162
667000
4000
dat we de problemen niet doorhebben voordat het bijna te laat is.
11:36
We need to know earlier that they're getting in trouble,
163
671000
4000
We moeten ze eerder leren onderkennen
11:40
and we need to be able to pump possible solutions into models.
164
675000
4000
en met modellen voor mogelijke oplossingen komen aandragen.
11:44
And with the kind of computing power we have now,
165
679000
3000
Met het soort rekenkracht dat we nu hebben,
11:47
there is, as I say, some of this going on, but it needs money.
166
682000
3000
is dat nu al gaande, maar er is geld voor nodig.
11:50
National Science Foundation needs to say -- you know,
167
685000
3000
National Science Foundation moet zeggen -
11:53
almost all the money that's spent on science in this country
168
688000
3000
bijna al het geld dat voor wetenschap in dit land wordt uitgegeven,
11:56
comes from the federal government, one way or another.
169
691000
3000
is op de een of andere manier afkomstig van de federale regering.
11:59
And they get to prioritize, you know?
170
694000
2000
Ze moeten prioriteiten gaan stellen.
12:01
There are people at the National Science Foundation
171
696000
1000
Mensen bij de National Science Foundation
12:02
who get to say, this is the most important thing.
172
697000
3000
beweren dat dit het belangrijkste is.
12:05
This is one of the things they ought to be thinking more about.
173
700000
2000
Dit is een van de dingen waar ze meer over moeten gaan nadenken.
12:07
Secondly, we need to create huge biodiversity reserves on the planet,
174
702000
3000
Ten tweede moeten we enorme biodiversiteitreserves op de planeet aanleggen
12:10
and start moving them around.
175
705000
2000
en niet alleen op één plek.
12:12
There's been an experiment for the last four or five years on the Georges Bank,
176
707000
4000
Er is al voor de laatste vier of vijf jaar op de Georges Bank
12:16
or the Grand Banks off of Newfoundland. It's a no-take fishing zone.
177
711000
4000
of de Grand Banks bij Newfoundland, een experiment gaande. Het is een verbod-op-visserijzone.
12:20
They can't fish there for a radius of 200 miles.
178
715000
3000
Ze mogen er niet vissen binnen een straal van 300 kilometer.
12:23
And an amazing thing has happened: almost all the fish have come back,
179
718000
3000
Er is iets geweldigs gebeurd: bijna alle vissen kwamen terug
12:26
and they're reproducing like crazy. We're going to have to start doing this
180
721000
4000
en ze kweken om ter hardst. We zullen dit moeten gaan doen
12:30
around the globe. We're going to have to have no-take zones.
181
725000
2000
over de hele wereld. Overal verbod-op-visserijzones.
12:32
We're going to have to say, no more logging in the Amazon for 20 years.
182
727000
4000
In het Amazonegebied mag er 20 jaar lang geen houtwinning meer gebeuren.
12:36
Let it recover, before we start logging again.
183
731000
2000
Laat het zich herstellen,
12:38
(Applause)
184
733000
6000
voordat we opnieuw beginnen te kappen. (Applaus)
12:44
Number seven: particle accelerator mishap.
185
739000
4000
Nummer 7: een ramp met deeltjesversnellers.
12:48
You all remember Ted Kaczynski, the Unabomber?
186
743000
3000
Herinneren jullie zich Ted Kaczynski, de Unabomber?
12:51
One of the things he raved about was that a particle accelerator experiment
187
746000
4000
Een van de dingen waar hij bleef op hameren, was dat een deeltjesversnellersexperiment
12:55
could go haywire and set off a chain reaction that would destroy the world.
188
750000
5000
verkeerd kon gaan en een kettingreactie in gang kon zetten die de wereld zou vernietigen.
13:00
A lot of very sober-minded physicists, believe it or not,
189
755000
2000
Een groot aantal nuchtere natuurkundigen, geloof het of niet,
13:02
have had exactly the same thought.
190
757000
3000
hebben precies dezelfde gedachte.
13:05
This spring -- there's a collider at Brookhaven, on Long Island --
191
760000
3000
Er is een deeltjesbotser in Brookhaven, op Long Island.
13:08
this spring, it's going to have an experiment in which it creates black holes.
192
763000
4000
Dit voorjaar gaat er een experiment van start, waarbij zwarte gaten worden gecreëerd.
13:12
They are expecting to create little, tiny black holes.
193
767000
4000
Ze verwachten kleine zwarte gaten te creëren.
13:16
They expect them to evaporate. (Laughter)
194
771000
7000
Ze verwachten ook dat ze zullen verdampen. (Gelach)
13:23
I hope they're right. (Laughter)
195
778000
3000
Ik hoop dat ze gelijk hebben. (Gelach)
13:26
Other collider experiments -- there's one that's going to take place next summer
196
781000
4000
Andere deeltjesbotserexperimenten - er is er een dat volgende zomer
13:30
at CERN -- have the possibility of creating something called strangelets,
197
785000
4000
bij CERN gaat plaatsvinden - kunnen dingen die 'strangelets' worden genoemd, creëren,
13:34
which are kind of like antimatter. Whenever they hit other matter, they destroy it
198
789000
4000
een soort van antimaterie. Als ze andere zaken raken, vernietigen ze ze.
13:38
and obliterate it. Most physicists say that the accelerators we have now
199
793000
4000
De meeste natuurkundigen zeggen dat de versnellers die we nu hebben
13:42
are not really powerful enough to create black holes and strangelets
200
797000
3000
niet echt krachtig genoeg zijn om zwarte gaten en strangelets te maken.
13:45
that we need to worry about, and they're probably right.
201
800000
3000
Daar hoeven we ons geen zorgen over te maken. Ze hebben waarschijnlijk gelijk.
13:48
But, all around the world, in Japan, in Canada,
202
803000
4000
Maar over de hele wereld, in Japan, in Canada, in de Verenigde Staten
13:52
there's talk about this, of reviving this in the United States.
203
807000
2000
wordt eraan gedacht om ermee te herbeginnen.
13:54
We shut one down that was going to be big.
204
809000
2000
We sloten er een die erg groot ging worden.
13:56
But there's talk of building very big accelerators.
205
811000
4000
Maar we willen zeer grote versnellers gaan bouwen.
14:00
What can we do about this? What are the solutions?
206
815000
3000
Wat kunnen we hieraan doen? Wat zijn de oplossingen?
14:03
We've got the fox watching the henhouse here.
207
818000
2000
Hier let de vos op het kippenhok.
14:05
We need to -- we need the advice of particle physicists to talk about particle physics
208
820000
6000
We moeten aan deeltjesfysici vragen wat er moet worden gedaan
14:11
and what should be done in particle physics,
209
826000
2000
op gebied van deeltjesfysica,
14:13
but we need some outside thinking and watchdogging
210
828000
5000
maar er moet wat zijdelings denken gebeuren. Iemand moet in de gaten houden
14:18
of what's going on with these experiments.
211
833000
3000
wat deze experimenten inhouden.
14:21
Secondly, we have a natural laboratory surrounding the Earth.
212
836000
3000
Ten tweede hebben we een natuurlijk laboratorium rond de Aarde.
14:24
We have an electromagnetic field around the Earth,
213
839000
2000
We hebben een elektromagnetisch veld rond de Aarde.
14:26
and it's constantly bombarded by high-energy particles, like protons.
214
841000
5000
Het wordt constant bestookt met hoog-energetische deeltjes zoals protonen.
14:31
And in my opinion, we don't spend enough time
215
846000
4000
Naar mijn mening besteden we niet voldoende tijd
14:35
looking at that natural laboratory and figuring out first what's safe to do on Earth.
216
850000
7000
aan kijken naar dat natuurlijk laboratorium en uitzoeken wat veilig is om op aarde te doen.
14:42
Number six: biotech disaster.
217
857000
3000
Nummer 6: een biotechramp.
14:45
It's one of my favorite ones, because we've done several stories on Bt corn.
218
860000
3000
Een van mijn favorieten, want we hebben al een aantal verhalen over Bt-maïs gehad.
14:48
Bt corn is a corn that creates its own pesticide to kill a corn borer.
219
863000
6000
Bt-maïs maakt zijn eigen bestrijdingsmiddel aan om de 'maïsboorder' te doden.
14:54
You may of heard of it -- heard it called StarLink,
220
869000
4000
Misschien komt de naam StarLink je bekend voor,
14:58
especially when all those taco shells were taken out of the supermarkets
221
873000
4000
toen al die tacoschelpen ongeveer anderhalf jaar geleden
15:02
about a year and a half ago.
222
877000
2000
uit de supermarkten werden gehaald.
15:04
This stuff was supposed to only be feed for animals in the United States,
223
879000
4000
Dit spul moest alleen als dierenvoeding dienen in de Verenigde Staten
15:08
and it got into the human food supply, and somebody should've figured out
224
883000
4000
maar het kwam in de menselijke voedselvoorziening terecht.
15:12
that it would get in the human food supply very easily.
225
887000
3000
Het was te voorzien dat dat gemakkelijk kon gebeuren.
15:15
But the thing that's alarming is a couple of months ago, in Mexico,
226
890000
3000
Een paar maanden geleden werden in Mexico,
15:18
where Bt corn and all genetically altered corn is totally illegal,
227
893000
4000
waar de Bt-maïs en alle genetisch gewijzigde maïs helemaal illegaal is,
15:22
they found Bt corn genes in wild corn plants.
228
897000
4000
Bt-maïsgenen aangetroffen bij wilde maïsplanten.
15:26
Now, corn originated, we think, in Mexico.
229
901000
3000
Nu is maïs, denken wij, in Mexico ontstaan.
15:29
This is the genetic biodiversity storehouse of corn.
230
904000
5000
Dit is de genetische biodiversiteitsopslagplaats van maïs.
15:34
This brings back a skepticism that has gone away recently,
231
909000
6000
Dat brengt een onlangs verdwenen vermoeden terug
15:40
that superweeds and superpests could spread around the world,
232
915000
4000
dat super-onkruid en super-ongedierte over de hele wereld kunnen worden verspreid
15:44
from biotechnology, that literally could destroy the world's food supply
233
919000
5000
door biotechnologie. Dat zou de wereldvoedselvoorziening letterlijk
15:49
in very short order.
234
924000
2000
in zeer korte tijd kunnen vernietigen.
15:51
So, what do we do about that?
235
926000
4000
Wat te doen?
15:55
We treat biotechnology with the same scrutiny we apply to nuclear power plants.
236
930000
5000
We moeten biotechnologie benaderen met hetzelfde wantrouwen waarmee we onze kerncentrales bekijken.
16:00
It's that simple. This is an amazingly unregulated field.
237
935000
3000
Zo eenvoudig is dat. Dit is een verbazingwekkend ongereguleerd gebied.
16:03
When the StarLink disaster happened, there was a battle between the
238
938000
3000
Toen de StarLink-ramp gebeurde, was er een strijd tussen de
16:06
EPA and the FDA over who really had authority, and over what parts of this,
239
941000
5000
EPA en de FDA over de vraag wie en over welke delen moest toezicht houden
16:11
and they didn't get it straightened out for months. That's kind of crazy.
240
946000
4000
en ze konden er maandenlang niet uitkomen. Dat is te gek.
16:15
Number five, one of my favorites: reversal of the Earth's magnetic field.
241
950000
5000
Nummer vijf, een van mijn favorieten: omkering van het magnetisch veld van de Aarde.
16:20
Believe it or not, this happens every few hundred thousand years,
242
955000
3000
Geloof het of niet, dit gebeurt elke paar honderdduizend jaar
16:23
and has happened many times in our history.
243
958000
2000
en is al vele malen gebeurd in de loop van onze geschiedenis.
16:25
North Pole goes to the South, South Pole goes to the North, and vice versa.
244
960000
5000
De Noordpool wordt Zuidpool en vice versa.
16:30
But what happens, as this occurs,
245
965000
3000
Maar als dit gebeurt,
16:33
is that we lose our magnetic field around the Earth over the period of about 100 years,
246
968000
6000
raken we ons magnetisch veld rond de aarde voor een periode van ongeveer 100 jaar kwijt.
16:39
and that means that all these cosmic rays and particles
247
974000
2000
Dat betekent dat al deze kosmische straling en deeltjes
16:41
that are to come streaming at us from the sun,
248
976000
3000
die van de zon naar ons toe stromen en waartegen
16:44
that this field protects us from, are -- well, basically, we're gonna fry. (Laughter)
249
979000
13000
dit veld ons beschermt, ons gaan frituren. (Gelach)
16:57
(Voice: Steve, I have some additional hats downstairs.)
250
992000
4000
(Voice: Steve, ik heb beneden nog wat extra hoeden.)
17:01
SP: So, what can we do about this? Oh, by the way, we're overdue.
251
996000
4000
SP: Wat kunnen we hieraan doen? We zijn trouwens al over tijd.
17:05
It's been 780,000 years since this happened.
252
1000000
2000
De laatste was 780.000 jaar geleden.
17:07
So, it should have happened about 480,000 years ago.
253
1002000
3000
Het zou ongeveer 480.000 jaar geleden moeten zijn gebeurd.
17:10
Oh, and here's one other thing.
254
1005000
2000
Hier nog wat.
17:12
Scientists think now our magnetic field may be diminished by about five percent.
255
1007000
8000
Wetenschappers denken dat ons magnetisch veld met ongeveer vijf procent verminderd kan zijn.
17:20
So, maybe we're in the throes of it.
256
1015000
4000
Dat is misschien al de voorbode ervan.
17:24
One of the problems of trying to figure out how healthy the Earth is,
257
1019000
4000
Een van de problemen om erachter te komen hoe gezond de Aarde is,
17:28
is that we have -- you know, we don't have good weather data from 60 years ago,
258
1023000
4000
is dat we slechts van de laatste 60 jaar goede atmosferische data hebben
17:32
much less data on things like the ozone layer.
259
1027000
4000
en nog veel minder gegevens over zaken als de ozonlaag.
17:36
So, there's a fairly simple solution to this.
260
1031000
4000
Daar is een vrij eenvoudige oplossing voor.
17:40
There's going to be a lot of cheap rocketry that's going to come online
261
1035000
3000
Over ongeveer 6 of 7 jaar gaan we
17:43
in about six or seven years
262
1038000
2000
over een hoop goedkope raketten beschikken
17:45
that gets us into the low atmosphere very cheaply.
263
1040000
4000
waardoor we zeer goedkoop in de lage atmosfeer kunnen geraken.
17:49
You know, we can make ozone from car tailpipes.
264
1044000
3000
Er komt zelfs ozon uit de uitlaat van auto's.
17:52
It's not hard: it's just three oxygen atoms.
265
1047000
3000
Het is niet moeilijk: het zijn maar drie zuurstofatomen.
17:55
If you brought the entire ozone layer down to the surface of the Earth,
266
1050000
4000
Als je de hele ozonlaag tot tegen het oppervlak van de Aarde zou brengen,
17:59
it would be the thickness of two pennies, at 14 pounds per square inch.
267
1054000
3000
zou de laag maar ongeveer twee cent dik zijn bij een druk van 1 kgf/cm2.
18:02
You don't need that much up there.
268
1057000
3000
Je hebt daar niet zoveel nodig.
18:05
We need to learn how to repair and replenish the Earth's ozone layer.
269
1060000
3000
We moeten leren hoe we de ozonlaag van de aarde moeten repareren en aanvullen.
18:08
(Applause)
270
1063000
4000
(Applaus)
18:12
Number four: giant solar flares.
271
1067000
3000
Nummer vier: enorme zonnevlammen.
18:15
Solar flares are enormous magnetic outbursts from the Sun
272
1070000
4000
Zonnevlammen zijn enorme magnetische uitbarstingen van de zon.
18:19
that bombard the Earth with high-speed subatomic particles.
273
1074000
4000
Ze bombarderen de aarde met subatomaire deeltjes van hoge snelheid.
18:23
So far, our atmosphere has done, and our magnetic field has done
274
1078000
3000
Tot nu toe hebben onze atmosfeer en ons magnetisch veld
18:26
pretty well protecting us from this.
275
1081000
3000
ons daar vrij goed tegen beschermd.
18:29
Occasionally, we get a flare from the Sun that causes havoc
276
1084000
4000
Af en toe krijgen we een uitbarsting op de zon die
18:33
with communications and so forth, and electricity.
277
1088000
4000
communicatie, elektriciteit enzovoort verstoort.
18:37
But the alarming thing is that astronomers recently have been studying
278
1092000
3000
Maar het alarmerende is dat astronomen onlangs
18:40
stars that are similar to our Sun,
279
1095000
2000
sterren die op onze zon lijken, zijn gaan bestuderen.
18:42
and they've found that a number of them, when they're about the age of our Sun,
280
1097000
4000
Ze hebben ontdekt dat een aantal ervan als ze de leeftijd van onze zon bereiken
18:46
brighten by a factor of as much as 20. Doesn't last for very long.
281
1101000
5000
maar liefst 20 keer harder gaan schijnen. Duurt niet erg lang.
18:51
And they think these are super-flares, millions of times more powerful
282
1106000
2000
En ze denken dat dat super-zonnevlammen zijn, miljoenen malen krachtiger
18:53
than any flares we've had from our Sun so far.
283
1108000
5000
dan de zonnevlammen die we van onze zon tot nu toe hebben gehad.
18:58
Obviously, we don't want one of those. (Laughter)
284
1113000
4000
Uiteraard willen wij dat niet. (Gelach)
19:02
There's a flip side to it. In studying stars
285
1117000
2000
Ook het omgekeerde is mogelijk. Bij het bestuderen van sterren
19:04
like our Sun, we've found that they go through periods of diminishment,
286
1119000
4000
zoals onze zon hebben we ontdekt dat er soms perioden van achteruitgang zijn,
19:08
when their total amount of energy that's expelled from them
287
1123000
4000
wanneer hun totale energie-output met
19:12
goes down by maybe one percent.
288
1127000
2000
misschien wel één procent vermindert.
19:14
One percent doesn't sound like a lot, but it would cause one hell of an ice age here.
289
1129000
4000
Eén procent lijkt niet veel, maar het zou hier een kanjer van een ijstijd kunnen veroorzaken.
19:18
So, what can we do about this?
290
1133000
2000
Wat is hieraan te doen?
19:20
(Laughter) Start terraforming Mars. This is one of my favorite subjects.
291
1135000
3000
(Gelach) Begin met Mars te terraformeren. Een van mijn favoriete onderwerpen.
19:23
I wrote a story about this in Life magazine in 1993.
292
1138000
4000
Ik schreef er een verhaal over in Life magazine in 1993.
19:27
This is rocket science, but it's not hard rocket science.
293
1142000
4000
Dit is wetenschap, maar niet al te moeilijk.
19:31
Everything that we need to make an atmosphere on Mars,
294
1146000
3000
Alles wat we nodig hebben om een atmosfeer te maken op Mars
19:34
and to make a livable planet on Mars, is probably there.
295
1149000
4000
en er een leefbare planeet van te maken, is er waarschijnlijk al.
19:38
And you just, literally, have to send little nuclear factories up there
296
1153000
6000
Je hoeft er letterlijk slechts wat nucleaire fabrieken naar toe te sturen.
19:44
that gobble up the iron oxide on the surface of Mars and spit out the oxygen.
297
1159000
5000
Die verwerken het ijzeroxide van het oppervlak van Mars en geven de zuurstof terug af.
19:49
The problem is it takes 300 years to terraform Mars, minimum.
298
1164000
4000
Het probleem is dat het terraformeren van Mars minimum 300 jaar in beslag neemt.
19:53
Really more like 500 years to do it right.
299
1168000
3000
Meer dan 500 jaar om het goed te doen.
19:56
There's no reason why we shouldn't start now. (Laughter)
300
1171000
4000
Geen reden om er nu niet mee te beginnen. (Gelach)
20:00
Number three -- isn't this stuff cool? (Laughter)
301
1175000
7000
Nummer 3 - leuke dingen voor de mensen, niet? (Gelach)
20:07
A new global epidemic. People have been at war with germs
302
1182000
3000
Een nieuwe mondiale epidemie. Mensen hebben sinds mensenheugenis
20:10
ever since there have been people,
303
1185000
1000
al ziektekiemen in de oorlog gebruikt.
20:11
and from time to time, the germs sure get the upper hand.
304
1186000
4000
Af en toe krijgen de kiemen zeker de overhand.
20:15
In 1918, we had a flu epidemic in the United States that killed 20 million people.
305
1190000
5000
In 1918 hadden we een griepepidemie in de Verenigde Staten die 20 miljoen mensen heeft gedood.
20:20
That was back when the population was around 100 million people.
306
1195000
4000
Op een bevolking van ongeveer 100 miljoen mensen.
20:24
The bubonic plague in Europe, in the Middle Ages,
307
1199000
3000
De builenpest doodde in de Middeleeuwen in Europa
20:27
killed one out of four Europeans.
308
1202000
4000
een op de vier Europeanen.
20:31
AIDS is coming back. Ebola seems to be rearing its head
309
1206000
4000
AIDS komt terug. Ebola lijkt al veel te vaak
20:35
with much too much frequency,
310
1210000
3000
de kop op te steken.
20:38
and old diseases like cholera are becoming resistant to antibiotics.
311
1213000
5000
Oude ziekten zoals cholera worden resistent tegen antibiotica.
20:43
We've all learned what -- the kind of panic that can occur
312
1218000
2000
We hebben allemaal geleerd welk soort paniek zich kan voordoen
20:45
when an old disease rears its head, like anthrax.
313
1220000
5000
wanneer een oude ziekte zoals miltvuur terugkomt.
20:50
The worst possibility is that a very simple germ, like staph,
314
1225000
7000
De ergste mogelijkheid is dat een zeer eenvoudige kiem zoals een stafylokok,
20:57
for which we have one antibiotic that still works, mutates.
315
1232000
5000
waarvoor wij één werkzaam antibioticum hebben, muteert.
21:02
And we know staph can do amazing things.
316
1237000
2000
We weten dat stafylokokken verbazingwekkende dingen kunnen doen.
21:04
A staph cell can be next to a muscle cell in your body and borrow genes from it
317
1239000
5000
Een stafylokokcel kan van een spiercel in je lichaam genen lenen
21:09
when antibiotics come, and change and mutate.
318
1244000
4000
en, wanneer de antibiotica eraan komen, veranderen en muteren.
21:13
The danger is that some germ like staph will be --
319
1248000
2000
Het gevaar is dat sommige stafylokokken zullen muteren
21:15
will mutate into something that's really virulent, very contagious,
320
1250000
5000
tot iets dat echt virulent, zeer besmettelijk is
21:20
and will sweep through populations before we can do anything about it.
321
1255000
4000
en in de bevolking zal huishouden, voordat we er iets aan kunnen doen.
21:24
That's happened before. About 12,000 years ago,
322
1259000
2000
Dat is nog gebeurd. Ongeveer 12.000 jaar geleden,
21:26
there was a massive wave of mammal extinctions in the Americas,
323
1261000
5000
was er een massale uitstervinggolf van zoogdieren in Amerika.
21:31
and that is thought to have been a virulent disease.
324
1266000
3000
Men denkt door een kwaadaardige ziekte.
21:34
So, what can we do about it?
325
1269000
1000
Wat kunnen we eraan doen?
21:35
It is nuts. We give antibiotics -- (Applause) --
326
1270000
6000
Het is idioot. We geven antibiotica - (Applaus) -
21:41
every cow, every lamb, every chicken, they get antibiotics every day, all.
327
1276000
5000
aan elke koe, elk lam, elke kip, ze krijgen elke dag antibiotica, van alles.
21:46
You know, you go to a restaurant, you eat fish, I got news for you,
328
1281000
2000
Als je in een restaurant vis bestelt, dan heb ik nieuws voor je:
21:48
it's all farmed. You know, you gotta ask when you go to a restaurant if it's a wild fish,
329
1283000
4000
hij is allemaal gekweekt. In een restaurant moet je vragen naar wilde vis,
21:52
cause they're not going to tell you. We're giving away the code.
330
1287000
3000
want ze zullen het je niet vertellen. We zijn de code aan het weggeven.
21:55
This is like being at war and giving somebody your secret code.
331
1290000
3000
Alsof je in oorlog bent en je iemand je geheime code laat weten.
21:58
We're telling the germs out there how to fight us.
332
1293000
5000
We vertellen de ziektekiemen hoe ons te bevechten.
22:03
We gotta fix that. We gotta outlaw that right away.
333
1298000
2000
Daar moeten we vanaf. Meteen verbieden.
22:05
Secondly, our public health system, as we saw with anthrax, is a real disaster.
334
1300000
4000
Ten tweede is onze openbare gezondheidszorg een echte ramp, zoals we zagen met miltvuur.
22:09
We have a real, major outbreak of disease in the United States,
335
1304000
6000
Als we een echt grote ziekte-uitbraak in de Verenigde Staten krijgen,
22:15
we are not prepared to cope with it.
336
1310000
2000
zijn we er niet op voorbereid.
22:17
Now, there is money in the federal budget, next year,
337
1312000
2000
Nu is er volgend jaar geld van de federale begroting
22:19
to build up the public health service.
338
1314000
2000
beschikbaar voor het uitbouwen van de openbare gezondheidszorg.
22:21
But I don't think to any extent that it really needs to be done.
339
1316000
5000
Maar volgens mij is dat niet prioritair
22:26
Number two -- my favorite -- we meet a rogue black hole.
340
1321000
4000
Nummer 2 - mijn favoriet - we komen een rondzwervend zwart gat tegen.
22:30
You know, 10 years ago, or 15 years ago, really,
341
1325000
3000
Als je 10 jaar of 15 jaar geleden
22:33
you walk into an astronomy convention, and you say,
342
1328000
2000
op een astronomensamenkomst beweerde
22:35
"You know, there's probably a black hole at the center of every galaxy,"
343
1330000
3000
dat er waarschijnlijk een zwart gat in het centrum van elk melkwegstelsel zat,
22:38
and they're going to hoot you off the stage.
344
1333000
2000
werd je gewoon uitgefloten.
22:40
And now, if you went into one of those conventions and you said,
345
1335000
2000
Maar als je vandaag op een van die conventies zou zeggen:
22:42
"Well, I don't think black holes are out there," they'd hoot you off the stage.
346
1337000
4000
"Ik denk niet dat er zwarte gaten zijn," jouwen ze je ook uit.
22:46
Our comprehension of the way the universe works is really --
347
1341000
3000
Ons begrip van hoe het universum werkt, is
22:49
has just gained unbelievably in recent years.
348
1344000
5000
in de afgelopen jaren ongelooflijk vooruitgegaan.
22:54
We think that there are about 10 million dead stars in the Milky Way alone, our galaxy.
349
1349000
7000
Wij denken dat er in ons melkwegstelsel alleen al ongeveer 10 miljoen dode sterren zijn.
23:01
And these stars have compressed down to maybe something like 12, 15 miles wide,
350
1356000
4000
Deze sterren werden gecomprimeerd tot iets van ongeveer 25 km doormeter.
23:05
and they are black holes. And they are gobbling up everything around them,
351
1360000
3000
Het zijn zwarte gaten. Ze slokken alles om hen heen op,
23:08
including light, which is why we can't see them.
352
1363000
5000
inclusief licht, dat is de reden waarom we ze niet kunnen zien.
23:13
Most of them should be in orbit around something.
353
1368000
3000
De meesten van hen zouden rond iets in een baan bewegen.
23:16
But galaxies are very violent places, and things can be spun out of orbit.
354
1371000
4000
Maar sterrenstelsels zijn zeer gewelddadige plaatsen en dingen kunnen uit hun baan worden geworpen.
23:20
And also, space is incredibly vast.
355
1375000
3000
De ruimte is ook ongelooflijk groot.
23:23
So even if you flung a million of these things out of orbit,
356
1378000
5000
Zelfs als je een miljoen van die dingen uit hun baan zou stoten,
23:28
the chances that one would actually hit us is fairly remote.
357
1383000
3000
is de kans dat er een ons zou raken, vrij klein.
23:31
But it only has to get close, about a billion miles away, one of these things.
358
1386000
8000
Maar zo'n ding hoeft alleen maar te dichtbij te komen, ongeveer op een miljard kilometer afstand.
23:39
About a billion miles away, here's what happens to Earth's orbit:
359
1394000
3000
Hier is wat er dan gebeurt met de baan van de Aarde:
23:42
it becomes elliptical instead of circular.
360
1397000
3000
ze wordt langwerpig elliptisch in plaats van rond.
23:45
And for three months out of the year,
361
1400000
2000
Voor drie maanden van het jaar
23:47
the surface temperatures go up to 150 to 180.
362
1402000
4000
zouden de oppervlaktetemperaturen stijgen tot 60 à 80°C.
23:51
For three months out of the year, they go to 50 below zero.
363
1406000
3000
Voor drie maanden van het jaar gaan ze naar -50 °C.
23:54
That won't work too well. What can we do about this?
364
1409000
2000
Dat zal niet al te goed werken. Wat kunnen we hieraan doen?
23:56
And this is my scariest. (Laughter)
365
1411000
8000
En nu komt mijn meest angstaanjagende. (Gelach)
24:04
I don't have a good answer for this one.
366
1419000
5000
Ik heb er geen goed antwoord op.
24:09
Again, we gotta think about being a colonizing race.
367
1424000
4000
Opnieuw moeten we eraan denken om een koloniserend ras te worden.
24:13
And finally, number one: biggest danger to life as we know it, I think,
368
1428000
5000
En tenslotte, nummer 1: het grootste gevaar voor het leven zoals wij het kennen is, denk ik,
24:18
a really big asteroid heads for Earth.
369
1433000
3000
een echt grote asteroïde die onze kant uitkomt.
24:21
The important thing to remember here -- this is not a question of if,
370
1436000
4000
Het belangrijkste om te onthouden is dat het geen kwestie is van als,
24:25
this is a question of when, and how big.
371
1440000
4000
maar een kwestie van wanneer en van hoe groot.
24:29
In 1908, just a 200-foot piece of a comet
372
1444000
4000
In 1908 ontplofte een stuk komeet van slechts 60 meter doormeter
24:33
exploded over Siberia and flattened forests for maybe 100 miles.
373
1448000
4000
boven Siberië en legde over een 150 km de bossen plat.
24:37
It had the effect of about 1,000 Hiroshima bombs.
374
1452000
5000
Het had het effect van ongeveer 1000 Hiroshimabommen.
24:42
Astronomers estimate that little asteroids like that come about every hundred years.
375
1457000
5000
Astronomen schatten dat kleine asteroïden zoals die ongeveer om de honderd jaar inslaan.
24:47
In 1989, a large asteroid passed 400,000 miles away from Earth.
376
1462000
7000
In 1989 passeerde een grote asteroïde op 600.000 km afstand van de aarde.
24:54
Nothing to worry about, right?
377
1469000
2000
Niets aan de hand, toch?
24:56
It passed directly through Earth's orbit. We were in that that spot six hours earlier.
378
1471000
10000
Ze ging precies door de aardbaan. We waren zes uur eerder op die plek voorbijgekomen.
25:06
A small asteroid, say a half mile wide, would touch off firestorms
379
1481000
4000
Een kleine asteroïde van zeg 800 m zou vuurstormen veroorzaken
25:10
followed by severe global cooling from the debris kicked up --
380
1485000
4000
gevolgd door een ernstige wereldwijde afkoeling door het opgeworpen puin -
25:14
Carl Sagan's nuclear winter thing.
381
1489000
2000
een nucleaire winter à la Carl Sagan.
25:16
An asteroid five miles wide causes major extinctions.
382
1491000
4000
Een asteroïde van 8 km zou massaal uitsterven veroorzaken.
25:20
We think the one that got the dinosaurs was about five miles wide.
383
1495000
3000
Wij denken dat diegene, die de dinosauriërs velde, er zo een was.
25:23
Where are they? There's something called the Kuiper belt,
384
1498000
3000
Waar zitten ze? Er is zoiets als de Kuipergordel.
25:26
which -- some people think Pluto's not a planet,
385
1501000
5000
Dat is - sommige mensen denken dat Pluto geen planeet is -
25:31
that's where Pluto is, it's in the Kuiper belt.
386
1506000
3000
waar Pluto zich bevindt, de Kuipergordel dus.
25:34
There's also something a little farther out, called the Oort cloud.
387
1509000
2000
Een eindje verder hebben we de Oort-wolk.
25:36
There are about 100,000 balls of ice and rock -- comets, really --
388
1511000
6000
Daar zijn ongeveer 100.000 ballen van ijs en rotsen – kometen in feite -
25:42
out there, that are 50 miles in diameter or more,
389
1517000
4000
met diameters van 70 km of meer.
25:46
and they regularly take a little spin,
390
1521000
2000
Af en toe wijkt er eentje van zijn baan af,
25:48
in towards the Sun and pass reasonably close to us.
391
1523000
6000
gaat richting zon en komt redelijk dicht in onze buurt.
25:54
Of more concern, I think, is the asteroids that exist between Mars and Jupiter.
392
1529000
9000
Van meer belang, denk ik, zijn de asteroïden tussen Mars en Jupiter.
26:03
The folks at the Sloan Digital Sky Survey told us last fall --
393
1538000
3000
De mensen van de Sloan Digital Sky Survey vertelden ons vorige herfst
26:06
they're making the first map of the universe, three-dimensional map of the universe --
394
1541000
4000
- ze maken de eerste drie-dimensionale kaart van het heelal -
26:10
that there are probably 700,000 asteroids between Mars and Jupiter
395
1545000
5000
dat er waarschijnlijk 700.000 asteroïden tussen Mars en Jupiter
26:15
that are a half a mile big or bigger.
396
1550000
5000
zijn die 800 m of groter zijn.
26:20
So you say, yeah, well, what are really the chances of this happening?
397
1555000
6000
Dan vraag je je af hoe groot de kans is dat dit gebeurt?
26:26
Andrew, can you put that chart up?
398
1561000
3000
Andrew, kun je die kaart even tonen?
26:29
This is a chart that Dr. Clark Chapman at the Southwest Research Institute
399
1564000
5000
Dit is een grafiek die Dr. Clark Chapman van het Southwest Research Institute
26:34
presented to Congress a few years ago.
400
1569000
3000
een paar jaar geleden aan het Congres voorlegde.
26:37
You'll notice that the chance of an asteroid-slash-comet impact killing you
401
1572000
4000
Je merkt dat de kans dat je sterft door een asteroïde- of komeetinslag
26:41
is about one in 20,000, according to the work they've done.
402
1576000
3000
volgens hun berekeningen ongeveer één op 20.000 is.
26:44
Now look at the one right below that.
403
1579000
2000
Bekijk nu eens wat daar net onder staat.
26:46
Passenger aircraft crash, one in 20,000.
404
1581000
5000
Sterven door een passagiersvliegtuigcrash: ook één op 20.000.
26:51
We spend an awful lot of money trying to be sure that we don't die in airplane accidents,
405
1586000
5000
We besteden heel veel geld om ervoor te zorgen dat we niet sterven bij vliegtuigongevallen
26:56
and we're not spending hardly anything on this. And yet, this is completely preventable.
406
1591000
7000
en hieraan besteden we nauwelijks iets. En toch is dit volledig te voorkomen.
27:03
We finally have, just in the last year, the technology to stop this cold.
407
1598000
4000
We hebben eindelijk, net in het laatste jaar, de technologie om dit te voorkomen.
27:07
Could we have the solutions?
408
1602000
2000
En de oplossingen?
27:09
NASA's spending three million dollars a year, three million bucks --
409
1604000
4000
NASA besteedt drie miljoen dollar per jaar, drie miljoen dollar -
27:13
that is like pocket change -- to search for asteroids.
410
1608000
3000
dat is zakgeld - aan het zoeken naar asteroïden.
27:16
Because we can actually figure out every asteroid that's out there,
411
1611000
5000
Omdat we daadwerkelijk elke asteroïde die de aarde kan raken,
27:21
and if it might hit Earth, and when it might hit Earth.
412
1616000
3000
kunnen achterhalen, en wanneer dat zou gebeuren.
27:24
And they're trying to do that.
413
1619000
1000
Ze proberen dat te doen.
27:25
But it's going to take them 10 years, at spending three million dollars a year,
414
1620000
4000
Maar het gaat tegen drie miljoen dollar per jaar, 10 jaar in beslag nemen.
27:29
and even then, they claim they'll only have about 80 percent of them catalogued.
415
1624000
4000
Zelfs dan, beweren ze, zullen ze slechts ongeveer 80 procent ervan gecatalogiseerd hebben.
27:33
Comets are a tougher act.
416
1628000
2000
Kometen zijn een hardere noot om te kraken.
27:35
We don't really have the technology to predict comet trajectories,
417
1630000
3000
We hebben niet echt de technologie om komeettrajecten te voorspellen
27:38
or when one with our name on it might arrive.
418
1633000
3000
of wanneer er een met onze naam erop zou kunnen komen.
27:41
But we would have lots of time, if we see it coming.
419
1636000
3000
Maar we zouden veel tijd hebben, mochten we er een zien aankomen.
27:44
We really need a dedicated observatory.
420
1639000
3000
We hebben behoefte aan een speciaal observatorium.
27:47
You'll notice that a lot of comets are named after people you never heard of,
421
1642000
3000
Merk op dat veel kometen zijn vernoemd naar mensen waar je nog nooit van hebt gehoord:
27:50
amateur astronomers? That's because nobody's looking for them, except amateurs.
422
1645000
4000
amateurastronomen. Dat komt omdat alleen amateurs naar hen op zoek zijn.
27:54
We need a dedicated observatory that looks for comets.
423
1649000
4000
We moeten een speciaal observatorium dat naar kometen zoekt, oprichten.
27:58
Part two of the solutions: we need to figure out how to blow up an asteroid,
424
1653000
5000
Deel twee van de oplossingen: we moeten uitzoeken hoe we een asteroïde kunnen opblazen
28:03
or alter its trajectory. Now, a year ago, we did an amazing thing.
425
1658000
4000
of zijn traject wijzigen. Nu, een jaar geleden, deden we een geweldig ding.
28:07
We sent a probe out to this asteroid belt,
426
1662000
2000
We stuurden een sonde, NEAR genoemd,
28:09
called NEAR, Near Earth Asteroid Rendezvous.
427
1664000
3000
Near Earth Asteroid Rendezvous, naar de asteroïdengordel.
28:12
And these guys orbited a 30 -- or no, about a 22-mile long asteroid called Eros.
428
1667000
8000
Deze jongens draaiden rond een asteroïde van 30 km, Eros genaamd.
28:20
And then, of course, you know, they pulled one of those sneaky NASA things,
429
1675000
3000
Daarna deden ze een van die stiekeme NASA-dingen,
28:23
where they had extra batteries and extra gas aboard and everything,
430
1678000
3000
omdat ze extra batterijen, extra brandstof en nog van alles aan boord hadden.
28:26
and then, at the last minute, they landed.
431
1681000
2000
Op het laatste moment landden ze erop.
28:28
When the mission was over, they actually landed on the thing.
432
1683000
3000
Toen de missie voorbij was, landden ze op het ding.
28:31
We have landed a rocket ship on an asteroid. It's not a big deal.
433
1686000
5000
We hebben een raket laten landen op een asteroïde. Niks speciaals.
28:36
Now, the trouble with just sending a bomb out for this thing
434
1691000
3000
Het probleem met het versturen van een bom uit naar dit ding
28:39
is that you don't have anything to push against in space, because there's no air.
435
1694000
4000
is dat je in de ruimte niets hebt om je tegen af te zetten, omdat er geen lucht is.
28:43
A nuclear explosion is just as hot,
436
1698000
2000
Een nucleaire explosie is wel heet genoeg,
28:45
but we don't really have anything big enough to melt a 22-mile long asteroid,
437
1700000
6000
maar we hebben niets dat groot genoeg is om een asteroïde van 30 km te doen smelten,
28:51
or vaporize it, would be more like it.
438
1706000
2000
laat staan verdampen, wat nog beter zou zijn.
28:53
But we can learn to land on these asteroids that have our name on them
439
1708000
5000
Maar we kunnen leren hoe te landen op deze asteroïden met onze naam erop
28:58
and put something like a small ion propulsion motor on it,
440
1713000
4000
en er een kleine ionenmotor op plaatsen.
29:02
which would gently, slowly, after a period of time, push it into a different trajectory,
441
1717000
5000
Die zou de asteroïde geleidelijk aan in een andere baan kunnen duwen
29:07
which, if we've done our math right, would keep it from hitting Earth.
442
1722000
3000
en, als we goed gerekend hebben, beletten dat ze de Aarde zou raken.
29:10
This is just a matter of finding 'em, going there, and doing something about it.
443
1725000
5000
Slechts een kwestie van ze te vinden, er naartoe te gaan en er iets aan te doen.
29:15
I know your head is spinning from all this stuff.
444
1730000
3000
Je zou wel draaierig worden als je dit allemaal hoort.
29:18
Yikes! So many big threats!
445
1733000
3000
Ai! Zoveel grote bedreigingen!
29:21
The thing, I think, to remember, is September 11.
446
1736000
2000
Waar we aan moeten blijven denken, is 11 september.
29:23
We don't want to get caught flat-footed again.
447
1738000
3000
We willen niet meer onvoorbereid zijn.
29:26
We know about this stuff.
448
1741000
2000
We weten iets over dit soort dingen.
29:28
Science has the power to predict the future in many cases now.
449
1743000
4000
De wetenschap kan nu in veel gevallen de toekomst voorspellen.
29:32
Knowledge is power.
450
1747000
2000
Kennis is macht.
29:34
The worst thing we can do is say, jeez, I got enough to worry about
451
1749000
5000
Het ergste wat we kunnen doen, is zeggen: "Ik heb al genoeg aan mijn hoofd
29:39
without worrying about an asteroid. (Laughter)
452
1754000
6000
dat ik me ook nog zorgen moet gaan maken over een asteroïde." (Gelach)
29:45
That's a mistake that could literally cost us our future.
453
1760000
3000
Dat is een vergissing die ons letterlijk de toekomst kan kosten.
29:48
Thank you.
454
1763000
2000
Dank je.
ABOUT THE SPEAKER
Stephen Petranek - Technology forecasterStephen Petranek untangles emerging technologies to predict which will become fixtures of our future lives -- and which could potentially save them.
Why you should listen
Writer and technologist Stephen Petranek became a reluctant doomsayer when his earliest TED Talk (“10 ways the world could end”) racked up 1.5 million views. But Petranek is in fact an optimist who believes that humanity will escape its predicaments -- literally. Within a century, he predicts that humans will have established a city of 80,000 on Mars: and that not only is that plausible, but it’s also inevitable.
Petranek is the editor-in-chief of the Breakthrough Technology Alert, a technology newsletter that ties scientific breakthroughs to investment opportunities. He's the author of the TED Book How We'll Live on Mars.
More profile about the speakerPetranek is the editor-in-chief of the Breakthrough Technology Alert, a technology newsletter that ties scientific breakthroughs to investment opportunities. He's the author of the TED Book How We'll Live on Mars.
Stephen Petranek | Speaker | TED.com