TED2007
David Hoffman: Sputnik mania
David Hoffman deelt zijn Sputnik obsessie
Filmed:
Readability: 4.9
378,053 views
Filmmaker David Hoffman deelt materiaal van zijn avondvullende documentaire Sputnik Mania, die toont hoe de lancering van Sputnik in 1957 door de Sovjetunie leidde tot zowel de ruimte- als de wapenwedloop en tot het populair worden van wetenschappen en wiskunde in het onderwijs.
David Hoffman - Filmmaker
In David Hoffman's long film career, he's made documentaries on everything from Amelia Earhardt to B.B. King, from double-dutch jump-roping to F-15 fighter pilots. Lately he's been fascinated with the early space program and our mania for all things Sputnik. Full bio
In David Hoffman's long film career, he's made documentaries on everything from Amelia Earhardt to B.B. King, from double-dutch jump-roping to F-15 fighter pilots. Lately he's been fascinated with the early space program and our mania for all things Sputnik. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:21
Fifty years ago in the old Soviet Union,
0
3000
3000
Vijftig jaar geleden in de oude Sovjetunie,
00:24
a team of engineers was secretly moving a large object
1
6000
3000
smokkelde een team van ingenieurs een groot object
00:27
through a desolate countryside.
2
9000
3000
door een verlaten platteland.
00:30
With it, they were hoping to capture the minds of people everywhere
3
12000
3000
Hiermee hoopten ze de aandacht van iedereen te trekken,
00:33
by being the first to conquer outer space.
4
15000
3000
door de eerste te zijn om de ruimte te veroveren.
00:36
The rocket was huge.
5
18000
2000
De raket was enorm.
00:38
And packed in its nose was a silver ball
6
20000
2000
En verstopt in zijn neus was er een zilveren bal
00:40
with two radios inside.
7
22000
3000
uitgerust met twee radio's.
00:44
On October 4, 1957, they launched their rocket.
8
26000
3000
Op 4 oktober 1957 lanceerden ze hun raket.
00:47
One of the Russian scientists wrote at the time:
9
29000
3000
Een van de Russische wetenschappers schreef toen:
00:50
"We are about to create a new planet
10
32000
2000
"We staan op het punt een nieuwe planeet te creëren
00:52
that we will call Sputnik.
11
34000
3000
en deze zal Sputnik heten.
00:55
In the olden days, explorers
12
37000
2000
In vroegere tijden waren er ontdekkingsreizigers,
00:57
like Vasco da Gama and Columbus
13
39000
3000
zoals Vasco da Gama en Columbus
01:00
had the good fortune to open up the terrestrial globe.
14
42000
3000
die het geluk hadden de Aarde te verkennen.
01:04
Now we have the good fortune to open up space.
15
46000
3000
Nu hebben wij het geluk ruimte te verkennen.
01:07
And it is for those in the future to envy us our joy."
16
49000
4000
En we laten het aan die in de toekomst over om ons geluk te benijden."
01:12
You're watching snippets from "Sputnik," my fifth documentary feature,
17
54000
3000
Jullie bekijken flarden van "Sputnik", mijn vijfde documentaire,
01:16
which is just about completed.
18
58000
3000
die net klaar is.
01:19
It tells the story of Sputnik,
19
61000
2000
Deze vertelt het verhaal van Sputnik,
01:21
and the story of what happened to America as a result.
20
63000
3000
en het verhaal van de gevolgen die deze had op Amerika.
01:24
For days after the launch,
21
66000
2000
De dagen na de lancering,
01:26
Sputnik was a wonderful curiosity.
22
68000
3000
was Sputnik een wonderbaarlijke curiositeit.
01:29
A man-made moon visible by ordinary citizens,
23
71000
3000
Een door de mens gemaakte maan zichtbaar voor alle mensen,
01:33
it inspired awe and pride
24
75000
3000
het resulteerde in trots en ontzag
01:36
that humans had finally launched an object into space.
25
78000
3000
dat mensen eindelijk een object in de ruimte konden brengen.
01:41
But just three days later, on a day they called Red Monday,
26
83000
3000
Maar amper drie dagen later, op een dag die men 'Rode Maandag' noemde,
01:44
the media and the politicians told us,
27
86000
3000
vertelden de media en de politici ons,
01:47
and we believed, that Sputnik was proof
28
89000
2000
en wat wij geloofden, dat Sputnik het bewijs was
01:49
that our enemy had beaten us
29
91000
2000
dat onze vijand ons verslagen had
01:51
in science and technology,
30
93000
3000
in wetenschap en technologie,
01:54
and that they could now attack us with hydrogen bombs,
31
96000
3000
en dat ze ons nu konden aanvallen met waterstofbommen,
01:57
using their Sputnik rocket as an IBM missile.
32
99000
4000
door hun Sputnik raket te gebruiken als een IBM raket.
02:01
All hell broke loose.
33
103000
2000
En toen was het hek van de dam.
02:03
Sputnik quickly became one of the three great shocks to hit America --
34
105000
3000
Sputnik werd één van de drie grootste schokken die Amerika ooit raakten --
02:07
historians say the equal of Pearl Harbor or 9/11.
35
109000
3000
volgens geschiedkundigen gelijkwaardig aan Pearl Harbor of 9/11.
02:11
It provoked the missile gap.
36
113000
3000
Het provokeerde de 'missile gap'.
02:14
It exploded an arms race.
37
116000
3000
Het liet een wapenwedloop losbarsten.
02:17
It began the space race.
38
119000
3000
Het startte de ruimtewedloop.
02:20
Within a year, Congress funded huge weapons increases,
39
122000
3000
Binnen het jaar keurde het Congres een grote stijging in het wapenarsenaal goed,
02:23
and we went from 1,200 nuclear weapons
40
125000
3000
en gingen we van 1.200 nucleaire wapens
02:26
to 20,000.
41
128000
2000
naar 20.000.
02:28
And the reactions to Sputnik went far beyond weapons increases.
42
130000
3000
En de reacties op Sputnik gingen verder dan een vergroting van het arsenaal.
02:31
For example, some here will remember
43
133000
3000
Sommigen zullen zich deze dag wel herinneren,
02:34
this day, June 1958,
44
136000
2000
in Juni 1958,
02:36
the National Civil Defense Drill,
45
138000
2000
de 'National Civil Defense Drill',
02:38
where tens of millions of people in 78 cities went underground.
46
140000
3000
waar tientallen miljoenen mensen in 78 steden ondergronds gingen.
02:42
Or the Gallup Poll that showed that seven in 10 Americans
47
144000
3000
Of de 'Gallup Poll' die aantoonde dat zeven op de 10 Amerikanen
02:45
believed that a nuclear war would happen,
48
147000
3000
geloofden dat een nucleaire oorlog zou plaatsvinden,
02:48
and that at least 50 percent of our population
49
150000
2000
en dat tenminste vijftig procent van de populatie
02:50
was going to be killed.
50
152000
2000
hierin gedood zou worden.
02:52
But Sputnik provoked wonderful changes as well.
51
154000
3000
Maar Sputnik had ook wonderlijke gevolgen.
02:56
For example, some in this room went to school on scholarship
52
158000
2000
Zo kregen sommigen hier bijvoorbeeld een
02:58
because of Sputnik.
53
160000
2000
studiebeurs dankzij Sputnik.
03:00
Support for engineering, math and science --
54
162000
3000
Ondersteuning voor toegepaste wetenschappen, wiskunde en wetenschap
03:03
education in general -- boomed.
55
165000
3000
of opvoeding in het algemeen namen in extreme mate toe.
03:06
And Vint Cerf points out that Sputnik
56
168000
2000
En Vint Cerf toonde aan dat Sputnik
03:08
led directly to ARPA, and the Internet,
57
170000
2000
direct leidde tot ARPA, en het Internet,
03:10
and, of course, NASA.
58
172000
3000
en natuurlijk, NASA.
03:13
My feature documentary shows how a free society
59
175000
3000
Mijn documentaire toont hoe een vrije samenleving
03:16
can be stampeded by those who know how to use media.
60
178000
3000
kan opgejut worden door deze die weten hoe de media te gebruiken.
03:19
But it also shows how we can turn
61
181000
2000
Maar het illustreert eveneens hoe we iets
03:21
what appears at first to be a bad situation,
62
183000
3000
dat initieel een slechte situatie lijkt,
03:24
into something that was overall very good for America.
63
186000
3000
kunnen veranderen in iets waar Amerika baat bij heeft.
03:28
"Sputnik" will soon be released.
64
190000
3000
"Sputnik" zal binnenkort uitkomen.
03:31
In closing, I would like to take a moment to thank
65
193000
2000
In het einde zou ik graag mijn dank willen betuigen
03:33
one of my investors:
66
195000
2000
aan een van mijn investeerders:
03:35
longtime TEDster, Jay Walker.
67
197000
2000
een langdurig TEDster: Jay Walker.
03:37
And I'd like to thank you all.
68
199000
2000
En ik zou jullie allemaal willen bedanken.
03:39
(Applause).
69
201000
4000
(Applaus)
03:43
Thank you, Chris.
70
205000
1000
Dank je, Chris.
ABOUT THE SPEAKER
David Hoffman - FilmmakerIn David Hoffman's long film career, he's made documentaries on everything from Amelia Earhardt to B.B. King, from double-dutch jump-roping to F-15 fighter pilots. Lately he's been fascinated with the early space program and our mania for all things Sputnik.
Why you should listen
Documentary filmmaker David Hoffman has been capturing reality for almost 4 decades, following his wide-ranging interests and turning them into films for PBS, The Discovery Channel, A&E, National Geographic. Highlights from his career include the groundbreaking experimental doc King, Murray, which blurred boundaries between truth and fiction as it tracks its subject through a debauched weekend in Las Vegas; A Day With Filmmaker Timmy Page, about a 12-year-old auteur; and his series of films on American indigenous music.
Lately, he has become fascinated with the Atomic-era Space Race, turning out a feature-length documentary about the Sputnik era. Sputnik Mania was scored by Thomas Dolby and has played at festivals and theaters around the country.
Hoffman suffered a devastating setback in early 2008 when, nine days before TED2008, his home, containing a vast archive from his long and fascinating career, burnt to the ground. His next project: to reframe his life and rebuild.
David Hoffman | Speaker | TED.com