ABOUT THE SPEAKERS
Norman Lear - Producer, activist
Writer, producer and free-speech champion Norman Lear defined decades of US popular culture with his groundbreaking TV shows.

Why you should listen

With his blockbuster TV hit All in the Family, Norman Lear introduced new icons -- Archie and Edith Bunker -- while simultaneously redefining television and its role in America’s moral conscience. The series spawned hit spin-offs like The Jeffersons, One Day at a Time and Maude, making Lear a household name throughout the 1970s and 1980s.

Lear’s free-speech activism dovetails with his entertainment career. In 1981, Lear founded People for the American Way in response to a wave of religious fundamentalism he viewed as a threat to the separation of church and state. In 2001, he purchased an early print of the Declaration of Independence, showing it throughout the US as part of the Declaration of Independence Road Trip.

Lear's memoir, Even This I Get to Experience, was released in 2014. The PBS documentary series American Masters will release Norman Lear: Just Another Version of You in theaters July 2016 and on PBS and Netflix Fall 2016.

More profile about the speaker
Norman Lear | Speaker | TED.com
Eric Hirshberg - CEO, Activision
Eric Hirshberg leads Activision, one of the world's largest interactive entertainment companies.

Why you should listen

Under Eric Hirshberg's leadership, Activision has delivered the largest entertainment launch in history three times with Call of Duty, the biggest new franchise launch in the industry's history with Destiny, and both the biggest kids' game and the biggest action figure line in the world with Skylanders. All of this has helped Activision Blizzard to be named as one of the 50 most innovative companies in the world by Fast Company and one of the 100 best places to work by Fortune.

Before his time at Activision, Hirshberg built the award winning advertising agency, Deutsch LA as its Co-CEO/Chief Creative Officer. Under Eric's leadership, DeutschLA was named Agency of the Year seven times. Hirshberg has been named one of the 10 most influential people in marketing by Advertising Age Magazine and one of the 50 most creative people in business by Creativity Magazine.

Hirshberg also sits on the boards of the UCLA School of the Arts and Architecture and The X-Prize Foundation. In 2015, Hirshberg gave the commencement address for the School of the Arts and Architecture on June 13, 2015.

More profile about the speaker
Eric Hirshberg | Speaker | TED.com
TED2016

Norman Lear: An entertainment icon on living a life of meaning

Norman Lear: Een entertainment-icoon over hoe je betekenis geeft aan je leven

Filmed:
1,143,532 views

In de jaren zeventig (en de daaropvolgende decennia) oefende tv-producent Norman Lear een grote impact uit op het leven van miljoenen kijkers met zijn grensverleggende cult-sitcoms, zoals 'All in the Family', 'The Jeffersons' en 'Good Times'. Hij verlegde de grenzen van zijn tijdperk en gaf in primetime een stem aan ondervertegenwoordigde Amerikanen. In een intiem en snedig gesprek met Eric Hirshberg vertelt hij, nederig en met humor, hoe zijn beginnende relatie met 'de idiote menselijke natuur' zijn leven en creatieve visie heeft vormgegeven.
- Producer, activist
Writer, producer and free-speech champion Norman Lear defined decades of US popular culture with his groundbreaking TV shows. Full bio - CEO, Activision
Eric Hirshberg leads Activision, one of the world's largest interactive entertainment companies. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
EricEric HirshbergHirshberg: So I assumeuitgaan van that NormanNorman
doesn't need much of an introductioninvoering,
0
905
3620
Eric Hirschberg: Ik neem aan
dat Norman geen inleiding meer behoeft,
maar ons publiek komt
van over de hele wereld.
00:16
but TED'sTED's audiencepubliek is globalglobaal,
1
4549
1505
00:18
it's diverseverschillend,
2
6078
1197
Dus heb ik het op mij genomen
om zijn biografie te verzorgen,
00:19
so I've been taskedbelast
with startingbeginnend with his biobio,
3
7299
2986
waarmee ik makkelijk
18 minuten kan vullen.
00:22
whichwelke could easilygemakkelijk take up
the entiregeheel 18 minutesnotulen.
4
10309
2286
In plaats daarvan gaan we 93 jaar
samenvatten in 93 seconden of minder.
00:24
So insteadin plaats daarvan we're going to do
93 yearsjaar in 93 secondsseconden or lessminder.
5
12619
3943
(Gelach)
00:28
(LaughterGelach)
6
16586
1150
U bent geboren in New Hampshire.
00:30
You were borngeboren in NewNieuw HampshireHampshire.
7
18258
1547
Norman Lear: New Haven, Connecticut.
00:31
NormanNorman LearLear: NewNieuw HavenHaven, ConnecticutConnecticut.
8
19829
1715
EH: New Haven, Connecticut.
00:33
EHEH: NewNieuw HavenHaven, ConnecticutConnecticut.
9
21568
1286
(Gelach)
00:34
(LaughterGelach)
10
22878
2888
NL: Dat zijn al zeven seconden minder.
00:37
NLNL: There goesgaat sevenzeven more secondsseconden.
11
25790
1620
EH: Heel juist ...
00:39
EHEH: NailedGenageld it.
12
27434
1243
00:40
(LaughterGelach)
13
28701
1990
(Gelach)
U komt uit New Haven, Connecticut.
00:43
You were borngeboren in NewNieuw HavenHaven, ConnecticutConnecticut.
14
31042
1905
Uw vader was een oplichter,
heb ik dat juist?
00:44
Your fathervader was a con man --
I got that right.
15
32971
2405
00:47
He was takeningenomen away to prisongevangenis
when you were ninenegen yearsjaar oldoud.
16
35400
2747
Hij zat in de cel toen u negen was.
U hebt als gevechtspiloot gevlogen
in 52 missies tijdens WO II.
00:50
You flewvlogen 52 missionsmissies
as a fighterFighter pilotpiloot in WorldWereld WarOorlog IIII.
17
38171
3157
Daarna kwam u terug --
00:53
You camekwam back to --
18
41686
1150
NL: Radio-operator.
00:54
NLNL: RadioRadio operatoroperator.
19
42860
1150
00:56
EHEH: You camekwam to LALA
to breakbreken into HollywoodHollywood,
20
44542
2483
EH: Nadien wou u doorbreken
in Hollywood, in L.A.
00:59
first in publicitypubliciteit, then in TVTV.
21
47049
1880
Eerst in de reclame-industrie, dan op tv.
01:00
You had no trainingopleiding as a writerauteur, formallyformeel,
22
48953
2159
U hebt geen opleiding
als schrijver genoten,
01:03
but you hustledgeduwd your way in.
23
51136
1404
maar u klom naar de top.
01:04
Your breakthroughdoorbraak, your debutdebuut,
24
52564
1453
Uw debuut, uw doorbraak,
was de show 'All in the Family'.
01:06
was a little showtonen
calledriep "All in the FamilyFamilie."
25
54041
2268
01:08
You followedgevolgd that up with a stringdraad of hitstreffers
26
56333
2104
Daarna reeg u de successen aan elkaar,
op onnavolgbare wijze.
01:10
that to this day is unmatchedongeëvenaarde
in HollywoodHollywood:
27
58461
2118
'Sanford and Son', 'Maud', 'Good Times',
'The Jeffersons', 'One Day at a Time',
01:12
"SanfordSanford and SonZoon," "MaudeMaude," "Good TimesTijden,"
28
60603
2040
01:14
"The JeffersonsJeffersons," "One Day at a Time,"
29
62667
1826
'Mary Hartman, Mary Hartman',
om slechts enkele te noemen.
01:16
"MaryMary HartmanHartman, MaryMary HartmanHartman,"
30
64517
1413
01:17
to namenaam literallyletterlijk a fractionfractie of them.
31
65954
1763
Het waren niet enkel commerciële...
01:19
Not only are they all commerciallycommercieel --
32
67741
1777
(Applaus)
01:21
(ApplauseApplaus)
33
69542
4006
Ze waren allemaal commerciële successen
en verlegden de grenzen van onze cultuur
01:25
Not only are they all
commerciallycommercieel successfulgeslaagd,
34
73572
2985
01:28
but manyveel of them pushDuwen our culturecultuur forwardvooruit
35
76581
1974
01:30
by givinggeven the underrepresentedondervertegenwoordigd
membersleden of societymaatschappij
36
78579
2362
door minderheden voor het eerst
een stem te geven in primetime.
01:32
theirhun first prime-timeprime time voicestem.
37
80965
2036
01:35
You have sevenzeven showsshows
in the toptop 10 at one time.
38
83333
3311
Op een bepaald moment staan er
zeven van uw shows in de top-tien
01:39
At one pointpunt,
39
87033
1229
en bereikt u een publiek
van 120 miljoen per week
01:40
you aggregateaggregaat an audiencepubliek
of 120 millionmiljoen people perper weekweek
40
88286
3337
met uw shows.
01:43
watchingkijken your contentinhoud.
41
91647
1226
Dat zijn meer kijkers dan de Super Bowl,
01:44
That's more than the audiencepubliek
for SuperSuper BowlKom 50,
42
92897
2239
en dat is maar één keer per jaar.
01:47
whichwelke happensgebeurt onceeen keer a yearjaar.
43
95160
1239
NL: Mijn hemel.
01:48
NLNL: HolyHeilige shitstront.
44
96423
1222
(Gelach)
01:49
(LaughterGelach)
45
97669
1773
(Applaus)
01:51
(ApplauseApplaus)
46
99466
2222
EH: En we zijn nog niet eens
bij het wow-gedeelte!
01:53
EHEH: And we're not even
to the holyHeilige shitstront partdeel.
47
101712
2359
(Gelach)
01:56
(LaughterGelach)
48
104095
1039
U belandt op de lijst van Nixons vijanden
01:57
You landland- yourselfjezelf
on RichardRichard Nixon'sNixons enemiesvijanden listlijst --
49
105158
2727
01:59
he had one.
50
107909
1150
-- die had hij.
02:01
That's an applauseapplaus linelijn, too.
51
109399
2095
Daar mag je ook voor applaudisseren.
02:03
(ApplauseApplaus)
52
111518
1802
(Applaus)
U kreeg een plaats in de TV Hall of Fame
op de eerste dag dat die bestond.
02:05
You're inductedingewijd into the TVTV HallHall of FameRoem
on the first day that it existsbestaat.
53
113344
3597
En toen kwamen de films:
02:08
Then camekwam the moviesfilms.
54
116965
1400
'Fried Green Tomatoes', 'Princess Bride',
'Stand by me', 'This is Spinal Tap'.
02:10
"FriedGebakken GreenGroen TomatoesTomaten,"
55
118389
1580
02:11
"The PrincessPrinses BrideBruid," "StandStand By Me,"
56
119993
2025
02:14
"This Is SpinalSpinale TapTik op."
57
122042
1173
02:15
(ApplauseApplaus)
58
123239
1137
(Applaus)
Dit zijn er weer slechts enkele.
02:16
Again, just to namenaam a fractionfractie.
59
124400
1532
(Applaus)
02:17
(ApplauseApplaus)
60
125956
1031
Dan begint u met een schone lei
02:19
Then you wipevegen the slateleisteen cleanschoon,
61
127011
1506
en begint u als politiek activist,
02:20
startbegin a thirdderde acthandelen as a politicalpolitiek activistactivist
focusingscherpstellen on protectingbescherming the First AmendmentAmendement
62
128541
4047
u beschermt het First Amendment
en de scheiding tussen kerk en staat.
02:24
and the separationscheiding of churchkerk and statestaat.
63
132612
1950
U begint 'People of the American Way',
u koopt de Onafhankelijkheidsverklaring
02:26
You startbegin People For The AmericanAmerikaanse Way.
64
134586
1890
02:28
You buykopen the DeclarationVerklaring of IndependenceOnafhankelijkheid
65
136500
1858
en geeft ze terug aan het volk.
02:30
and give it back to the people.
66
138382
1491
U blijft actief in entertainment en
de politiek tot de leeftijd van 93 jaar.
02:31
You stayverblijf activeactief in bothbeide
entertainmentvermaak and politicspolitiek
67
139897
2338
02:34
untiltot the riperijp oldoud of ageleeftijd of 93,
68
142259
1532
Dan schrijft u een boek en u maakt
een documentaire over uw leven.
02:35
when you writeschrijven a bookboek
69
143815
1246
02:37
and make a documentarydocumentaire
about your life storyverhaal.
70
145085
2164
En na dat alles, denken ze dat u
eindelijk klaar bent voor een TED Talk.
02:39
And after all that,
71
147273
1174
02:40
they finallyTenslotte think
you're readyklaar for a TEDTED Talk.
72
148471
2542
02:43
(LaughterGelach)
73
151037
1781
(Gelach)
02:44
(ApplauseApplaus)
74
152842
4572
(Applaus)
02:49
NLNL: I love beingwezen here.
75
157438
1798
NL: Ik vind het leuk om hier te zijn.
02:51
And I love you for agreeingakkoord to do this.
76
159260
2715
En ik vind het geweldig
dat u mij wou ontvangen.
EH: Dank u dat u hier bent.
Het is een eer voor mij.
02:53
EHEH: Thank you for askingvragen. It's my honoreer.
77
161999
1989
02:56
So here'shier is my first questionvraag.
78
164012
1547
Mijn eerste vraag is de volgende:
'Was uw moeder trots op u?'
02:57
Was your mothermoeder proudtrots of you?
79
165919
1714
02:59
(LaughterGelach)
80
167657
1996
(Gelach)
03:02
NLNL: My mothermoeder ...
81
170055
1333
NL: Mijn moeder...
Het begint hier al goed ...
03:03
what a placeplaats to startbegin.
82
171412
1167
03:06
Let me put it this way --
83
174967
2151
Laat het me zo stellen...
Toen ik terugkwam van de oorlog, toonde
ze me de brieven die ik had geschreven.
03:09
when I camekwam back from the waroorlog,
84
177142
1620
03:10
she showedtoonden me the lettersbrieven
that I had writtengeschreven her from overseasoverzee,
85
178786
5588
03:16
and they were absoluteabsoluut love lettersbrieven.
86
184398
2397
En het waren echte liefdesbrieven.
03:21
(LaughterGelach)
87
189961
1579
Ze...
Dit geeft een goed beeld
van mijn moeder.
03:23
This really sumssommen up my mothermoeder.
88
191564
1722
Het waren liefdesbrieven...
03:25
They were love lettersbrieven,
89
193730
1151
03:26
as if I had writtengeschreven them to --
90
194905
2202
Het leek of ik ze geschreven had voor...
03:29
they were love lettersbrieven.
91
197131
1297
Het waren liefdesbrieven.
03:33
A yearjaar laterlater I askedgevraagd my mothermoeder
if I could have them,
92
201214
4533
Een jaar later vroeg ik mijn moeder
of ik ze terug mocht hebben,
omdat ik ze wou houden
voor de rest van mijn leven.
03:37
because I'd like to keep them
all the yearsjaar of my life ...
93
205771
4277
03:42
She had throwngegooid them away.
94
210072
1509
Maar ze had ze al weggegooid.
03:43
(LaughterGelach)
95
211605
4063
(Gelach)
03:48
That's my mothermoeder.
96
216890
1304
Zo was mijn moeder.
03:50
(LaughterGelach)
97
218218
2478
(Gelach)
03:52
The bestbeste way I can sumsom it up
in more recentrecent timestijden is --
98
220720
6520
Ik kan het niet beter samenvatten
dan door te zeggen dat recenter
-- en dit zijn ook meer recente tijden --
03:59
this is alsoook more recentrecent timestijden --
99
227264
2297
een aantal jaren geleden,
04:01
a numberaantal of yearsjaar agogeleden,
100
229585
1182
toen de 'Hall of Fame' begon,
waarnaar je verwees...
04:02
when they startedbegonnen the HallHall of FameRoem
to whichwelke you referredgenoemd.
101
230791
3873
04:06
It was a SundayZondag morningochtend-,
102
234688
1783
Op een zondagmorgen
kreeg ik een telefoontje
04:08
when I got a call from the fellowkameraad who ranrende
the TVTV AcademyAcademie of ArtsKunst & SciencesWetenschappen.
103
236495
5254
van de man die aan het hoofd stond
van de 'TV Academy of Arts & Sciences'.
Hij belde me om te zeggen dat ze
de dag ervoor bij elkaar gekomen waren.
04:13
He was callingroeping me to tell me
they had metleerde kennen all day yesterdaygisteren
104
241773
2969
04:16
and he was confidentiallyvertrouwelijk tellingvertellen me
they were going to startbegin a hallhal of fameroem
105
244766
4213
Hij vertrouwde me toe dat ze een
'Hall of Fame' aan het oprichten waren
04:21
and these were the inducteesinductees.
106
249003
2754
en hij somde mij de genomineerden op.
04:27
I startedbegonnen to say "RichardRichard NixonNixon,"
107
255201
1922
Ik wou bijna zeggen
'Richard Nixon', omdat hij...
04:29
because RichardRichard NixonNixon --
108
257147
1642
EH: Hij stond niet op hun lijst, denk ik.
04:30
EHEH: I don't think he was on theirhun listlijst.
109
258813
1871
04:32
NLNL: WilliamWilliam PaleyPaley, who startedbegonnen CBSCBS,
110
260708
2523
NL: William Paley, de oprichter van CBS,
04:35
DavidDavid SarnoffSarnoff, who startedbegonnen NBCNBC,
111
263255
3634
David Sarnoff, de oprichter van NBC,
04:38
EdwardEdward R. MurrowMurrow,
112
266913
1155
Edward R. Murrow, de beste
buitenlandcorrespondent ooit,
04:40
the greatestbeste of the foreignbuitenlands
correspondentscorrespondenten,
113
268092
3702
Paddy Chavefsky, volgens mij de beste
schrijver die tv ooit heeft voortgebracht.
04:43
PaddyPaddy ChayefskyChayefsky --
114
271818
1171
04:45
I think the bestbeste writerauteur
that ever camekwam out of televisiontelevisie --
115
273013
2762
Milton Berle, Lucille Ball, en mezelf.
04:47
MiltonMilton BerleBerle, LucilleLucille BallBal
116
275799
1977
04:49
and me.
117
277800
1381
EH: Niet slecht.
04:51
EHEH: Not badslecht.
118
279205
1151
NL: Ik bel mijn moeder meteen
in Hartford, in Connecticut.
04:52
NLNL: I call my mothermoeder
immediatelyper direct in HartfordHartford, ConnecticutConnecticut.
119
280380
2715
Ik vertel haar dat ze 'n 'Hall of Fame'
gingen oprichten, ik geef haar de namen,
04:55
"MomMoeder, this is what's happenedgebeurd,
120
283119
1523
04:56
they're startingbeginnend a hallhal of fameroem."
121
284666
1599
04:58
I tell her the listlijst of namesnamen and me,
122
286289
1723
waaronder die van mezelf, waarop ze zei:
05:00
and she sayszegt,
123
288036
1158
"Als ze dat echt willen doen,
wie ben ik dan om hen te zeggen..."
05:01
"Listen, if that's what they
want to do, who am I to say?"
124
289218
2737
(Gelach)
05:03
(LaughterGelach)
125
291979
3501
(Applaus)
05:07
(ApplauseApplaus)
126
295504
2916
Dat is mijn moeder.
05:10
That's my MaMa.
127
298444
1357
Ik denk dat iedereen aan het lachen is,
omdat alle moeders soms wel zo zijn.
05:11
I think it earnsverdient that kindsoort of a laughlach
128
299825
1880
05:13
because everybodyiedereen
has a piecestuk of that mothermoeder.
129
301729
2096
05:15
(LaughterGelach)
130
303849
1174
(Gelach)
05:17
EHEH: And the sitcomsitcom JewishJoodse mothermoeder
is borngeboren, right there.
131
305047
2857
EH: En op dat moment ontstond
de joodse moeder uit uw sitcoms.
05:20
So your fathervader alsoook playedgespeeld
a largegroot rolerol in your life,
132
308348
4810
Uw vader speelde ook
een grote rol in uw leven,
omdat hij er nooit was.
05:25
mostlymeestal by his absenceafwezigheid.
133
313182
1650
NL: Tja.
05:26
NLNL: Yeah.
134
314856
1157
EH: Vertel eens wat er gebeurde
toen u negen jaar oud was?
05:28
EHEH: Tell us what happenedgebeurd
when you were ninenegen yearsjaar oldoud.
135
316037
2623
05:30
NLNL: He was flyingvliegend to OklahomaOklahoma
136
318684
4879
NL: Hij vloog naar Oklahoma,
samen met drie mannen,
05:35
with threedrie guys that my mothermoeder said,
137
323587
2071
en m'n moeder zei: "Ik wil niet
dat jij je met zo'n mannen inlaat.
05:37
"I don't want you to have
anything to do with them,
138
325682
2382
Ik vertrouw die lui niet."
05:40
I don't trustvertrouwen those menmannen."
139
328088
1253
05:42
That's when I heardgehoord,
140
330040
1350
Toen hoorde ik, misschien
niet voor de eerste keer:
05:43
maybe not for the first time,
141
331414
1483
05:44
"StifleVerstikken yourselfjezelf, JeanetteJeanette, I'm going."
142
332921
3666
"Je kunt de pot op, Jeanette, ik ga toch."
05:48
And he wentgegaan.
143
336611
1477
En weg was hij.
05:50
It turnsbochten out he was pickingpluk up
some fakenep bondsobligaties,
144
338112
5017
Hij moest blijkbaar
enkele vervalste obligaties ophalen
05:55
whichwelke he was flyingvliegend
acrossaan de overkant the countryland to sellverkopen.
145
343153
3523
en ze per vliegtuig gaan
verkopen over het hele land.
05:59
But the factfeit that he was going
to OklahomaOklahoma in a planevlak,
146
347764
3547
Eenmaal op de luchthaven
van Oklahoma aangekomen,
06:03
and he was going to bringbrengen me
back a 10-gallon-gallon hathoed,
147
351335
3691
zou hij een grote cowboyhoed
voor mij meebrengen.
06:07
just like KenKen MaynardMaynard,
my favoritefavoriete cowboyCowboy woredroeg.
148
355050
5698
Net als die van Ken Maynard,
mijn favoriete cowboy.
06:14
You know, this was a fewweinig yearsjaar
after LindberghLindbergh crossedgekruiste the AtlanticAtlantische.
149
362124
5088
Weet je, slechts enkele jaren daarvoor
had Lindbergh de oceaan overgestoken.
06:19
I mean, it was exoticexotische
that my fathervader was going there.
150
367236
3597
Het was zeer speciaal
dat mijn vader zo ver zou reizen.
Maar zodra hij uit het vliegtuig stapte,
werd hij aangehouden.
06:22
But when he camekwam back,
151
370857
1241
06:24
they arrestedgearresteerd him as he got off the planevlak.
152
372122
2064
De kranten lagen die avond
verspreid over het hele huis.
06:26
That night newspaperskranten
were all over the househuis,
153
374553
4396
Mijn vader stond er zo op,
met die hoed voor z'n gezicht.
06:30
my fathervader was with his hathoed
in frontvoorkant of his facegezicht,
154
378973
2620
06:33
manacledmanacled to a detectiveDetective.
155
381617
1499
Hij was geboeid
aan een politie-inspecteur.
06:35
And my mothermoeder was sellingselling the furnituremeubilair,
because we were leavingverlaten --
156
383720
3658
Mijn moeder moest de meubelen verkopen,
want we moesten daar weg.
06:39
she didn't want to stayverblijf
in that statestaat of shameschande,
157
387402
3809
Ze was te beschaamd
en wou daar niet blijven wonen,
06:43
in ChelseaChelsea, MassachusettsMassachusetts.
158
391235
2465
in Chelsea, Massachusetts.
06:46
And sellingselling the furnituremeubilair --
159
394528
3664
Toen ze de meubels wou verkopen,
06:50
the househuis was loadedloaded with people.
160
398216
2060
werd het huis overspoeld met mensen.
06:52
And in the middlemidden- of all of that,
161
400712
2118
Te midden van dat alles
06:54
some strangevreemd horse'spaard assezel
put his handhand- on my shoulderschouder and said,
162
402854
6188
legde een vreemde idioot
z'n hand op mijn schouder en zei:
07:01
"Well, you're the man of the househuis now."
163
409066
2126
"Wel, jij bent de man des huizes nu."
07:04
I'm cryinghuilen, and this assholelul sayszegt,
"You're the man of the househuis now."
164
412982
5571
Ik was aan het huilen en die klootzak zei:
"Jij bent de man des huizes nu."
07:11
And I think that was the momentmoment
165
419268
2934
Ik denk dat ik op dat moment
07:14
I beganbegon to understandbegrijpen the foolishnessdwaasheid
of the humanmenselijk conditionstaat.
166
422226
4110
ben beginnen beseffen hoe idioot
het menselijk bestaan toch is.
07:19
So ...
167
427678
2158
En zo...
07:22
it tooknam a lot of yearsjaar to look back at it
and feel it was a benefitvoordeel.
168
430558
4580
Het heeft jaren geduurd voor ik
erop kon terugkijken als een voordeel.
07:28
But --
169
436437
1150
EH: Interessant dat u
het 'een voordeel' noemt.
07:29
EHEH: It's interestinginteressant
you call it a benefitvoordeel.
170
437611
2268
07:31
NLNL: BenefitVoordeel in that it gavegaf
me that springboardspringplank.
171
439903
2431
NL: Ja, want het gaf me een voorsprong.
07:34
I mean that I could think
172
442358
3780
Ik bedoel, ik kon evengoed gedacht hebben
07:38
how foolishdwaas it was to say
to this cryinghuilen nine-year-oldnegen-jaar-oude boyjongen,
173
446162
3188
hoe idioot het was om een negenjarige
huilende jongen te zeggen
07:41
"You're the man of the househuis now."
174
449374
1905
dat hij nu de man des huizes is.
07:43
And then I was cryinghuilen, and then he said,
175
451303
3413
En toen hij me zag huilen, zei hij:
07:46
"And menmannen of the househuis don't cryhuilen."
176
454740
2150
"Echte mannen huilen niet."
07:49
And I ...
177
457755
1540
En ik...
07:51
(LaughterGelach)
178
459319
1285
(Gelach)
07:52
So ...
179
460628
1416
Dus...
07:56
I look back, and I think
180
464413
1507
Als ik erop terugkijk, denk ik
07:57
that's when I learnedgeleerd the foolishnessdwaasheid
of the humanmenselijk conditionstaat,
181
465944
4143
dat dat het moment was waarop ik de onzin
van het menselijk bestaan heb ontdekt.
08:02
and it's been that giftgift that I've used.
182
470111
2928
En dat was een groot geschenk voor mij.
08:06
EHEH: So you have a fathervader who'swie is absentafwezig,
183
474015
2528
EH: U had dus een afwezige vader
08:08
you have a mothermoeder for whomwie
apparentlyblijkbaar nothing is good enoughgenoeg.
184
476567
2946
en een moeder voor wie niets
blijkbaar ooit goed genoeg was.
08:11
Do you think that startingbeginnend out as a kidkind
who maybe never feltvoelde heardgehoord
185
479870
5262
Denkt u dat het feit dat u zich nooit
begrepen gevoeld hebt als kind
08:17
startedbegonnen you down a journeyreis
186
485156
1522
ertoe geleid heeft
08:18
that endedbeëindigde with you beingwezen an adultvolwassen
187
486702
1778
dat u als volwassene
08:20
with a weeklywekelijks audiencepubliek
of 120 millionmiljoen people?
188
488504
2301
iedere week een publiek had
van 120 miljoen mensen?
08:23
NLNL: I love the way you put that questionvraag,
189
491869
3010
NL: Ik vind dat je die vraag
mooi geformuleerd hebt.
Ik denk dat ik heel mijn leven
geprobeerd heb
08:26
because I guessraden
I've spentdoorgebracht my life wantingwillen --
190
494903
3819
08:30
if anything, wantingwillen to be heardgehoord.
191
498746
1986
om gehoord te worden.
08:36
I think --
192
504898
1254
Ik geloof...
Eenvoudig gezegd: ja.
08:40
It's a simpleeenvoudig answerantwoord, yes,
193
508524
1572
08:42
that was what sparkedaangewakkerd --
194
510120
2316
Dat lag aan de basis.
08:45
well, there were other things, too.
195
513857
1707
Er waren wel nog andere oorzaken.
08:47
When my fathervader was away,
196
515588
2831
Wanneer mijn vader er niet was,
08:50
I was foolingfooling with a crystalkristal radioradio- setreeks
that we had madegemaakt togethersamen,
197
518443
6042
speelde ik wat met een radiozender
die we zelf in elkaar gestoken hadden.
08:56
and I caughtgevangen a signalsignaal that turnedgedraaid out
to be FatherVader CoughlinCoughlin.
198
524509
4571
En ik ontving plots het signaal
van wat broeder Coughlin bleek te zijn.
09:01
(LaughterGelach)
199
529684
1150
(Gelach)
Daar moest toch iemand lachen.
09:04
Yeah, somebodyiemand laughedlachte.
200
532770
1342
09:06
(LaughterGelach)
201
534136
1427
(Gelach)
09:07
But not funnygrappig,
202
535587
1431
Maar het is geen grap.
09:09
this was a horse'spaard --
203
537042
1500
Die man was een eikel,
09:10
anothereen ander horse'spaard assezel --
204
538566
1616
de zoveelste.
09:12
who was very vocalvocale
about hatinghaten the NewNieuw DealDeal
205
540206
2591
Hij verborg zijn afkeer niet
voor de New Deal,
09:14
and RooseveltRoosevelt and JewsJoden.
206
542821
2463
of Roosevelt en de joden.
09:18
The first time I ranrende into an understandingbegrip
207
546256
3333
Dat was de eerste keer dat ik begreep
09:21
that there were people
in this worldwereld- that hatedgehaat me
208
549613
2893
dat er op deze wereld
mensen waren die me haatten
09:24
because I was borngeboren to JewishJoodse parentsouders.
209
552530
1936
omdat ik joodse ouders had.
09:27
And that had an enormousenorm
effecteffect on my life.
210
555291
4127
Dat heeft een enorme impact
gehad op mijn leven.
09:32
EHEH: So you had a childhoodkinderjaren
211
560059
1983
EH: Tijdens uw kindertijd
09:34
with little in the way
of strongsterk malemannetje rolerol modelsmodellen,
212
562066
3082
had u dus niet echt veel
sterke mannelijke rolmodellen,
09:37
exceptbehalve for your grandfathergrootvader.
213
565172
1536
behalve dan uw grootvader.
09:39
Tell us about him.
214
567272
1880
Vertel eens wat meer over hem.
09:41
NLNL: Oh, my grandfathergrootvader.
215
569176
1150
NL: O, mijn grootvader.
09:43
Well here'shier is the way I always
talkedgesproken about that grandfathergrootvader.
216
571323
4461
Dit vertel ik altijd als ik het heb
over mijn grootvader.
09:49
There were paradesoptochten,
217
577606
1150
Toen ik klein was,
waren er altijd veel parades.
09:50
lots of paradesoptochten when I was a kidkind.
218
578780
1881
09:52
There were paradesoptochten on Veteran'sVeteran's Day --
219
580685
1912
Parades op Veteran's Day.
Er bestond nog geen President's Day,
09:54
there wasn'twas niet a President'sVan de Voorzitter Day.
220
582621
1568
maar wel op Abraham Lincolns verjaardag
09:56
There was AbrahamAbraham Lincoln'sLincoln's birthdayverjaardag,
221
584213
1913
09:58
GeorgeGeorge Washington'sWashingtons birthdayverjaardag
222
586150
2104
en op die van George Washington
10:00
and FlagVlag Day ...
223
588278
2490
en op Flag Day.
10:03
And lots of little paradesoptochten.
224
591821
1759
En vele kleinere parades.
Mijn grootvader nam me vroeger mee.
Dan stonden we daar, op de straathoek.
10:05
My grandfathergrootvader used to take me
225
593604
1429
10:07
and we'dwij hadden standstand on the streetstraat cornerhoek,
226
595057
1726
10:08
he'dhij zou holdhouden my handhand-,
227
596807
1336
Hij hield dan mijn hand vast.
Ik keek omhoog en zag een traan.
10:10
and I'd look up and I'd see a tearscheur
runninglopend down his eyeoog.
228
598167
3063
10:15
And he meantbedoelde a great dealtransactie to me.
229
603910
2364
Hij betekende veel voor me.
10:18
And he used to writeschrijven presidentspresidenten
of the UnitedVerenigd StatesStaten.
230
606298
5358
Hij schreef vroeger brieven
naar Amerikaanse presidenten
10:23
EveryElke letterbrief startedbegonnen,
231
611680
1620
en iedere brief begon met:
10:25
"My dearestliefste, darlingschat MrMijnheer. PresidentDe Voorzitter,"
232
613324
3079
"Mijn beste, allerliefste president".
10:28
and he'dhij zou tell him something
wonderfulprachtig about what he did.
233
616427
4618
En dan schreef hij dat hij
iets geweldigs gedaan had.
10:33
But when he disagreedniet eens
with the PresidentDe Voorzitter, he alsoook wroteschreef,
234
621069
2932
Maar als hij het niet eens was
met de president schreef hij:
10:36
"My dearestliefste, darlingschat MrMijnheer. PresidentDe Voorzitter,
235
624025
1667
"Mijn beste, allerliefste president,
10:37
Didn't I tell you last weekweek ...?"
236
625716
1794
Heb ik vorige week niet gezegd dat...?"
10:39
(LaughterGelach)
237
627534
1579
(Gelach)
10:41
And I would runrennen down the stairstrap
everyelk now and then
238
629559
5180
Af en toe liep ik de trap af
om de post te halen.
10:46
and pickplukken up the mailmail.
239
634763
1232
10:48
We were threedrie flightsvluchten up,
240
636019
1219
We woonden op de derde verdieping,
in York Street 74, New Haven, Connecticut.
10:49
74 YorkYork StreetStraat, NewNieuw HavenHaven, ConnecticutConnecticut.
241
637262
2225
10:52
And I'd pickplukken up a little whitewit envelopeenvelop
readinglezing, "ShyaShya C. calledriep at this addressadres."
242
640945
6612
Ik raapte een wit envelopje op, waarop
stond: "Shya C. heeft hier aangebeld."
11:02
And that's the storyverhaal I have told
about my grandfathergrootvader --
243
650734
4536
En dat is het verhaal dat ik
vaak vertel over mijn grootvader.
11:07
EHEH: They wroteschreef him back
on the envelopesenveloppen --
244
655294
2021
EH: Ze antwoordden hem op de envelop zelf.
11:09
NLNL: They wroteschreef back.
245
657339
1220
NL: Inderdaad.
11:12
But I have showngetoond them myselfmezelf,
246
660862
4406
Maar ik heb een montage van mezelf,
11:17
going way back to PhilPhil DonahueDonahue
and othersanderen before him,
247
665292
5118
die helemaal teruggaat tot de tijd
van Phil Donahue en zijn voorgangers.
11:22
literallyletterlijk dozenstientallen of interviewsinterviews
in whichwelke I told that storyverhaal.
248
670434
4309
En dat was het verhaal zoals ik het
verteld heb in tientallen interviews.
11:28
This will be the secondtweede time I have said
the wholegeheel storyverhaal was a lieliggen.
249
676283
5119
Dit is nog maar de tweede keer dat
ik toegeef dat het allemaal gelogen is.
11:36
The truthwaarheid was my grandfathergrootvader
tooknam me to paradesoptochten,
250
684151
4192
De waarheid is -- mijn grootvader
nam me vaak mee naar parades.
11:40
we had lots of those.
251
688367
1323
En zo waren er vele.
11:42
The truthwaarheid is a tearscheur camekwam down his eyeoog.
252
690094
2380
En er rolde ook een traan van zijn wang.
11:45
The truthwaarheid is he would writeschrijven
an occasionalaf en toe letterbrief,
253
693340
3707
Hij schreef wel af en toe een brief
en ik raapte die kleine envelopjes op.
11:49
and I did pickplukken up those little envelopesenveloppen.
254
697071
2403
11:52
But "My dearestliefste darlingschat MrMijnheer. PresidentDe Voorzitter,"
255
700536
3412
Maar "Mijn beste, allerliefste president --
11:55
all the restrust uit of it,
256
703972
2462
en al de rest --
11:58
is a storyverhaal I borrowedgeleend from a good friendvriend
257
706458
4516
komt uit een verhaal dat ik geleend
heb van een goede vriend.
12:02
whosewaarvan grandfathergrootvader was that grandfathergrootvader
who wroteschreef those lettersbrieven.
258
710998
5510
Het was zijn grootvader
die deze brieven schreef.
12:10
And, I mean, I stolestal
ArthurArthur Marshall'sMarshalls grandfathergrootvader
259
718506
6445
Eigenlijk heb ik de grootvader
van Arthur Marshall gestolen
12:16
and madegemaakt him my owneigen.
260
724975
1730
en hem mij toegeëigend.
Altijd al.
12:20
Always.
261
728997
1150
Toen ik mijn memoires begon te schrijven,
12:22
When I startedbegonnen to writeschrijven my memoirmemoires --
262
730171
2614
'Even This --'
12:24
"Even this --"
263
732809
1452
Wat zeg je daarvan?
12:26
How about that?
264
734285
1165
'Even This I Get to Experience'.
12:27
"Even This I Get to ExperienceErvaring."
265
735474
2231
Toen ik mijn memoires begon te schrijven
en erover begon na te denken, dan...
12:30
When I startedbegonnen to writeschrijven the memoirmemoires
266
738848
1751
12:32
and I startedbegonnen to think about it,
267
740623
1559
12:34
and then I --
268
742206
1150
12:36
I --
269
744275
1150
Dan...
12:38
I did a reasonableredelijk amountbedrag of cryinghuilen,
270
746529
3802
Ik heb best wel wat gehuild toen.
12:42
and I realizedrealiseerde how much
I needednodig the fathervader.
271
750355
3833
Toen pas realiseerde ik me
hoezeer ik een vader nodig had.
12:47
So much so that I appropriatedtoegeëigend
ArthurArthur Marshall'sMarshalls grandfathergrootvader.
272
755139
3301
Zelfs zozeer dat ik mij de grootvader
van Arthur Marshall toe-eigende.
12:51
So much so, the wordwoord "fathervader" --
273
759575
2437
Zelfs zozeer dat het woord 'vader' --
12:54
I have sixzes kidskinderen by the way.
274
762573
1945
Ik heb zes kinderen, trouwens --
12:57
My favoritefavoriete rolerol in life.
275
765273
1707
Mijn favoriete rol in het leven.
13:01
It and husbandman to my wifevrouw LynLyn.
276
769482
2476
Dat, en echtgenoot zijn
van mijn vrouw Lyn.
13:07
But I stolestal the man'sman identityidentiteit
because I needednodig the fathervader.
277
775972
4481
Maar ik stal zijn identiteit
omdat ik een vader nodig had.
13:13
Now I've goneweg throughdoor a wholegeheel lot of shitstront
278
781243
3683
Ik heb best wel wat miserie meegemaakt
13:16
and come out on the other sidekant,
279
784950
2007
en heb het altijd overleefd.
13:18
and I forgivevergeven my fathervader --
280
786981
1587
Ik vergeef het mijn vader.
13:20
the bestbeste thing I --
281
788592
1210
Het beste dat ik kan --
13:21
the worstslechtst thing I --
282
789826
1289
Het ergste dat ik kan --
Als ik aan hem denk, over hem praat,
gebruik ik graag het woord --
13:23
The wordwoord I'd like to use about him
and think about him is --
283
791711
3084
13:26
he was a rascalRascal.
284
794819
1368
Hij was een deugniet.
13:29
The factfeit that he liedgelogen
and stolestal and cheatedbedrogen
285
797020
4913
Hij loog, bedroog en stal, en moest
uiteindelijk ook naar de gevangenis.
13:33
and wentgegaan to prisongevangenis ...
286
801957
1200
13:37
I submergedompelen that in the wordwoord "rascalRascal."
287
805349
3857
Dat verdring ik met het woord 'deugniet'.
13:41
EHEH: Well there's a sayinggezegde that amateursamateurs
borrowlenen and professionalsprofessionals stealstelen.
288
809809
6127
EH: Er bestaat een gezegde:
'amateurs lenen, professionals stelen'.
13:48
NLNL: I'm a propro.
289
816366
1225
NL: Ik ben een expert.
13:49
EHEH: You're a propro.
290
817615
1151
EH: U bent een expert.
13:50
(LaughterGelach)
291
818790
1316
(Gelach)
13:52
And that quotecitaat is widelywijd
attributedtoegeschreven to JohnJohn LennonLennon,
292
820130
3147
Dat citaat wordt vaak
toegeschreven aan John Lennon,
13:55
but it turnsbochten out
he stolestal it from T.S. EliotEliot.
293
823301
2190
maar die heeft het
gestolen van T.S. Elliot.
13:57
So you're in good companybedrijf.
294
825515
1389
U bent dus in goed gezelschap.
13:58
(LaughterGelach)
295
826928
1158
(Gelach)
14:02
EHEH: I want to talk about your work.
296
830602
2325
EH: Ik wou het even hebben over uw werk.
14:04
ObviouslyUiteraard the impactbotsing of your work
has been writtengeschreven about
297
832951
2706
Er is al veel geschreven
over de impact van uw werk.
U hebt het ongetwijfeld al gehoord:
14:07
and I'm sure you've heardgehoord
about it all your life:
298
835681
2366
wat het betekent voor
de mensen en hun cultuur.
14:10
what it meantbedoelde to people,
299
838071
1151
14:11
what it meantbedoelde to our culturecultuur,
300
839246
1430
U kreeg daarjuist een enorm applaus,
enkel al door uw series op te sommen.
14:12
you heardgehoord the applauseapplaus when I just
namedgenaamd the namesnamen of the showsshows,
301
840700
3001
De helft van het publiek hier
is grootgebracht met uw werk.
14:15
you raisedverheven halfvoor de helft the people
in the roomkamer throughdoor your work.
302
843725
3428
Bent u ooit verrast geweest door
de impact die uw werk gehad heeft?
14:19
But have there ever been any storiesverhalen
about the impactbotsing of your work
303
847177
3535
14:22
that surprisedverwonderd you?
304
850736
1314
14:24
NLNL: Oh, god --
305
852740
1214
NL: O god.
14:26
surprisedverwonderd me and delightedverrukt me
from headhoofd to toeTeen.
306
854387
4892
Ik ben verrast geweest
en ontroerd van kop tot teen.
14:33
There was "An EveningAvond with NormanNorman LearLear"
withinbinnen the last yearjaar
307
861437
5493
In het laatste jaar van mijn carrière
was er 'An Evening with Norman Lear',
14:38
that a groupgroep of hip-hophip-hop impresariosimpresarios,
308
866954
3504
een programma gemaakt
door enkele hiphop-impressario's,
14:42
performersartiesten and the AcademyAcademie put togethersamen.
309
870482
3936
artiesten en de Academy.
14:47
The subtextsubtekst of "An EveningAvond with ..."
310
875902
1904
Het idee daarachter was:
"Wat hebben een 92-jarige jood
14:49
was: What do a 92-year-old-jaar oud JewJood --
311
877830
4089
-- toen 92 jaar --
14:53
then 92 --
312
881943
1151
en de wereld van hiphop gemeen?"
14:55
and the worldwereld- of hip-hophip-hop have in commongemeenschappelijk?
313
883118
2013
14:57
RussellRussell SimmonsSimmons
was amongtussen sevenzeven on the stagestadium.
314
885155
2689
Op het podium stonden Russell Simons
en zes andere artiesten.
15:00
And when he talkedgesproken about the showsshows,
315
888783
4321
Toen hij over mijn shows begon,
15:05
he wasn'twas niet talkingpratend about the HollywoodHollywood,
316
893128
4533
had hij het niet over
mijn Hollywoodproducties:
15:09
GeorgeGeorge JeffersonJefferson in "The JeffersonsJeffersons,"
317
897685
3724
George Jefferson in 'The Jeffersons',
of welke show op nummer vijf stond.
15:13
or the showtonen that was a numberaantal fivevijf showtonen.
318
901433
2415
15:16
He was talkingpratend about a simpleeenvoudig
thing that madegemaakt a biggroot --
319
904847
5651
Hij wou het hebben over
een programma dat een diepe --
EH: Impact had op hem?
15:25
EHEH: ImpactEffect on him?
320
913324
1201
15:26
NLNL: An impactbotsing on him --
321
914549
1938
NL: Een impact -- Ik wou het woord
'verandering' niet gebruiken.
15:28
I was hesitatingaarzelen over the wordwoord, "changeverandering."
322
916511
2507
15:31
It's hardhard for me to imaginestel je voor,
323
919430
2563
Ik kan het maar moeilijk geloven dat ik
iemands leven zou kunnen veranderen.
15:34
you know, changingveranderen somebody'ssomebody is life,
324
922017
1828
Maar zo zei hij dat.
15:35
but that's the way he put it.
325
923869
1785
15:37
He saw GeorgeGeorge JeffersonJefferson
writeschrijven a checkcontroleren on "The JeffersonsJeffersons,"
326
925678
6089
Hij zag George Jefferson een cheque
uitschrijven in 'The Jeffersons'.
15:43
and he never knewwist that a blackzwart man
could writeschrijven a checkcontroleren.
327
931791
3610
Hij wist niet dat ook zwarten
een cheque konden uitschrijven.
15:48
And he sayszegt it just
impactedbeïnvloed his life so --
328
936788
4953
Volgens hem heeft dat
zo'n grote impact gehad op zijn leven.
15:53
it changedveranderd his life.
329
941765
1685
Het veranderde zijn leven.
15:55
And when I hearhoren things like that --
330
943474
3474
Als ik zoiets hoor
15:58
little things --
331
946972
1675
-- kleine dingen --
16:00
because I know that there isn't
anybodyiemand in this audiencepubliek
332
948671
3182
dan weet ik dat er niemand
in dit publiek aanwezig is
16:03
that wasn'twas niet likelywaarschijnlijk responsibleverantwoordelijk todayvandaag for
some little thing they did for somebodyiemand,
333
951877
6503
die niet eens een kleine daad
voor iemand gedaan heeft.
16:10
whetherof it's as little as a smileglimlach
or an unexpectedniet verwacht "HelloHallo,"
334
958404
5342
Al is het maar iets kleins, een glimlach,
of een onverwachte 'Hallo'.
16:15
that's how little this thing was.
335
963770
2364
Het was één van die kleine dingen.
16:18
It could have been the dresserdressoir of the setreeks
336
966833
4271
Misschien was het de decormeester
die die cheque daar had gelegd
16:23
who put the checkbookchequeboek on the thing,
337
971128
1686
16:24
and GeorgeGeorge had nothing to do
while he was speakingsprekend, so he wroteschreef it,
338
972838
3689
en had George er niets mee te maken.
Hij schreef gewoon de cheque uit.
16:28
I don't know.
339
976551
1276
Weet ik veel.
16:29
But --
340
977851
1150
Maar --
16:31
EHEH: So in additiontoevoeging to the long listlijst
I sharedgedeelde in the beginningbegin,
341
979634
2938
EH: Ik zou dus aan mijn lijst moeten
toevoegen dat u hiphop heeft uitgevonden?
16:34
I should have alsoook mentionedvermeld
that you inventeduitgevonden hip-hophip-hop.
342
982596
2646
(Gelach)
16:37
(LaughterGelach)
343
985266
1101
NL: Welja.
16:38
NLNL: Well ...
344
986391
1443
16:40
EHEH: I want to talk about --
345
988755
1485
EH: Ik wil het hebben over...
16:42
NLNL: Well, then do it.
346
990264
1300
NL: Wel, doe het dan.
16:43
(LaughterGelach)
347
991588
4810
(Gelach)
16:49
EHEH: You've leadlood a life of accomplishmentprestatie,
348
997706
2762
EH: U hebt veel verwezenlijkt
in uw leven, maar altijd betekenisvol.
16:52
but you've alsoook builtgebouwd a life of meaningbetekenis.
349
1000492
1936
16:54
And all of us strivestreven to do
bothbeide of those things --
350
1002809
2572
We streven er allemaal naar
om beide dingen te doen,
maar we slagen daar niet altijd in.
16:57
not all of us managebeheren to.
351
1005405
1594
16:59
But even those of us who do managebeheren
to accomplishbereiken bothbeide of those,
352
1007984
3771
Maar zelfs als we erin slagen
om ze allebei te verwezenlijken,
17:03
very rarelyzelden do we figurefiguur out
how to do them togethersamen.
353
1011779
2570
dan nog lukt dat bijna nooit
om ze allebei tegelijkertijd te doen.
17:06
You managedbeheerd to pushDuwen culturecultuur
forwardvooruit throughdoor your artkunst
354
1014884
4880
U bent erin geslaagd om de cultuur
een boost te geven, door uw kunst,
17:11
while alsoook achievingverwezenlijking van world-beatinghypermoderne
commercialcommercieel successsucces.
355
1019788
3858
en ondertussen wereldwijd
commercieel succes te boeken.
Hoe bent u daarin geslaagd?
17:15
How did you do bothbeide?
356
1023670
1190
17:23
NLNL: Here'sHier is where my mindgeest goesgaat when I hearhoren
that recitationrecitatie of all I accomplishedvolbracht.
357
1031391
5816
NL: Ik denk het volgende, als ik hoor
wat ik allemaal verwezenlijkt heb.
17:31
This planetplaneet is one of a billionmiljard,
358
1039304
4056
Er zijn miljarden planeten
net als de onze, zeggen ze.
17:35
they tell us,
359
1043384
1189
17:36
in a universeuniversum
of whichwelke there are billionsmiljarden --
360
1044875
5818
En er zijn miljarden sterrenstelsels
zoals die van ons.
17:42
billionsmiljarden of universesuniversa,
361
1050717
1568
Miljarden sterrenstelsels
met miljarden planeten.
17:44
billionsmiljarden of planetsplaneten ...
362
1052309
3607
17:47
whichwelke we're tryingproberen to savebesparen
363
1055940
1883
En we moeten proberen
om deze planeet te redden.
17:49
and it requiresvereist savingbesparing.
364
1057847
1784
17:53
But ...
365
1061549
1174
Maar...
17:55
anything I maymei have accomplishedvolbracht is --
366
1063699
3650
Al wat ik verwezenlijkt heb...
17:59
my sisterzus onceeen keer askedgevraagd me
what she does about something
367
1067770
4039
Mijn zus heeft me ooit gevraagd
wat ze moest doen met een kwestie
in Newington, in Connecticut, en ik zei:
18:03
that was going on
in NewingtonNewington, ConnecticutConnecticut.
368
1071833
2942
18:06
And I said, "WriteSchrijven your aldermanwethouder
or your mayorburgemeester or something."
369
1074799
2925
"Schrijf een brief naar je wethouder
of je burgemeester."
Ze antwoordde: "Ik ben Norman Lear niet,
ik ben maar Claire Lear."
18:09
She said, "Well I'm not
NormanNorman LearLear, I'm ClaireClaire LearLear."
370
1077748
3138
18:13
And that was the first time
I said what I'm sayinggezegde,
371
1081819
4516
Dat was de eerste keer
dat ik zei wat ik nu ga zeggen.
18:18
I said, "ClaireClaire. With everything
you think about what I maymei have donegedaan
372
1086359
4339
Ik zei: "Claire, al wat je denkt dat
ik gedaan heb en al wat jij gedaan hebt
18:22
and everything you've donegedaan," --
373
1090722
1477
-- ze kwam nooit buiten Newington --
18:24
she never left NewingtonNewington --
374
1092223
2343
"kan je dan tussen je vingers meten
18:26
"can you get your fingersvingers closedichtbij enoughgenoeg
375
1094590
1810
-- rekening houdend met de grootte
van de planeet, enzovoort --
18:28
when you consideroverwegen the sizegrootte
of the planetplaneet and so forthvoort,
376
1096424
3917
18:32
to measuremaatregel anything I maymei have donegedaan
to anything you maymei have donegedaan?"
377
1100365
3214
om het verschil te meten tussen
wat ik gedaan heb en wat jij gedaan hebt?
18:36
So ...
378
1104150
1230
En dus...
18:38
I am convincedovertuigd we're all responsibleverantwoordelijk
379
1106486
3588
Ik ben ervan overtuigd dat we
allemaal verantwoordelijk zijn
18:42
for doing as much
as I maymei have accomplishedvolbracht.
380
1110098
3221
voor wat we verwezenlijken in ons leven.
18:47
And I understandbegrijpen what you're sayinggezegde --
381
1115269
1890
Ik begrijp wat je bedoelt.
EH: U omzeilt vakkundig de vraag.
18:49
EHEH: It's an articulatearticuleren deflectionAfbuiging --
382
1117183
1715
NL: Je moet echt rekening houden
met de grootte en de omvang
18:50
NLNL: But you have to really buykopen into
the sizegrootte and scopestrekking
383
1118922
3958
van het opzet van de Schepper, vind ik.
18:54
of the creator'sde Schepper enterpriseonderneming, here.
384
1122904
1954
EH: Maar op onze planeet
heeft u echt een verschil gemaakt.
18:56
EHEH: But here on this planetplaneet
you have really matteredtelde.
385
1124882
2584
Wie ben ik?
18:59
NLNL: I'm a sonzoon of a gungeweer.
386
1127490
1150
19:00
(LaughterGelach)
387
1128981
1521
(Gelach)
19:02
EHEH: So I have one more questionvraag for you.
388
1130526
3798
Ik heb nog één vraag voor u:
19:06
How oldoud do you feel?
389
1134348
1273
"Hoe oud voelt u zich?"
19:09
NLNL: I am the peerturen
of whoeverwie dan ook I'm talkingpratend to.
390
1137411
4412
Ik voel me even oud
als de persoon waarmee ik praat.
19:14
EHEH: Well, I feel 93.
391
1142704
1372
Ik voel me 93 jaar oud.
19:16
(ApplauseApplaus)
392
1144100
6560
(Gelach)
19:22
NLNL: We out of here?
393
1150684
1310
Zijn we weg nu?
19:24
EHEH: Well, I feel 93 yearsjaar oldoud,
394
1152018
1884
Ik voel me 93 jaar oud, maar ik hoop
dat ik me ooit zo jong mag voelen
19:25
but I hopehoop to one day feel as youngjong
as the personpersoon I'm sittingzittend acrossaan de overkant from.
395
1153926
3789
als de persoon die tegenover mij zit.
19:29
LadiesDames and gentlemenmijne heren,
396
1157739
1150
Dames en heren,
de onvergelijkelijke Norman Lear.
19:30
the incomparableonvergelijkbare NormanNorman LearLear.
397
1158913
1424
19:32
(ApplauseApplaus)
398
1160361
5664
(Applaus)
19:38
NLNL: Thank you.
399
1166049
1151
19:39
(ApplauseApplaus)
400
1167224
5941
Translated by Dries Van der Smissen
Reviewed by Marleen Laschet

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKERS
Norman Lear - Producer, activist
Writer, producer and free-speech champion Norman Lear defined decades of US popular culture with his groundbreaking TV shows.

Why you should listen

With his blockbuster TV hit All in the Family, Norman Lear introduced new icons -- Archie and Edith Bunker -- while simultaneously redefining television and its role in America’s moral conscience. The series spawned hit spin-offs like The Jeffersons, One Day at a Time and Maude, making Lear a household name throughout the 1970s and 1980s.

Lear’s free-speech activism dovetails with his entertainment career. In 1981, Lear founded People for the American Way in response to a wave of religious fundamentalism he viewed as a threat to the separation of church and state. In 2001, he purchased an early print of the Declaration of Independence, showing it throughout the US as part of the Declaration of Independence Road Trip.

Lear's memoir, Even This I Get to Experience, was released in 2014. The PBS documentary series American Masters will release Norman Lear: Just Another Version of You in theaters July 2016 and on PBS and Netflix Fall 2016.

More profile about the speaker
Norman Lear | Speaker | TED.com
Eric Hirshberg - CEO, Activision
Eric Hirshberg leads Activision, one of the world's largest interactive entertainment companies.

Why you should listen

Under Eric Hirshberg's leadership, Activision has delivered the largest entertainment launch in history three times with Call of Duty, the biggest new franchise launch in the industry's history with Destiny, and both the biggest kids' game and the biggest action figure line in the world with Skylanders. All of this has helped Activision Blizzard to be named as one of the 50 most innovative companies in the world by Fast Company and one of the 100 best places to work by Fortune.

Before his time at Activision, Hirshberg built the award winning advertising agency, Deutsch LA as its Co-CEO/Chief Creative Officer. Under Eric's leadership, DeutschLA was named Agency of the Year seven times. Hirshberg has been named one of the 10 most influential people in marketing by Advertising Age Magazine and one of the 50 most creative people in business by Creativity Magazine.

Hirshberg also sits on the boards of the UCLA School of the Arts and Architecture and The X-Prize Foundation. In 2015, Hirshberg gave the commencement address for the School of the Arts and Architecture on June 13, 2015.

More profile about the speaker
Eric Hirshberg | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee