TEDGlobal 2011
Thandie Newton: Embracing otherness, embracing myself
Thandie Newton: Ogarnąć odmienność, ogarnąć siebie.
Filmed:
Readability: 3.9
3,029,159 views
Aktorka Thandie Newton dzieli się historią odnalezienia swojej "odmienności" - najpierw jako dziecko dorastała w dwóch odmmiennych kulturach, a następnie jako aktorka odgrywała wiele innych osobowości. Ciepła i mądra prelekcja prosto ze sceny TEDGlobal 2011.
Thandie Newton - Actor
Swinging from Hollywood blockbusters to sensitive indie films, Thandie Newton brings thoughtfulness and delicate beauty to her work. Full bio
Swinging from Hollywood blockbusters to sensitive indie films, Thandie Newton brings thoughtfulness and delicate beauty to her work. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Embracing otherness.
0
0
3000
Ogarnąć odmienność.
00:18
When I first heard this theme,
1
3000
2000
Gdy pierwszy raz usłyszałam
00:20
I thought, well, embracing otherness
2
5000
2000
to pojęcie, pomyślałam, cóż,
00:22
is embracing myself.
3
7000
3000
to ogarnąć siebie.
00:25
And the journey to that place
4
10000
2000
A podróż do tego miejsca
00:27
of understanding and acceptance
5
12000
2000
zrozumienia i akceptacji
00:29
has been an interesting one for me,
6
14000
3000
była dla mnie ciekawa.
00:32
and it's given me an insight
7
17000
2000
Pozwoliła mi wejrzeć
00:34
into the whole notion of self,
8
19000
2000
w całe to pojęcie,
00:36
which I think is worth sharing with you today.
9
21000
4000
którym warto się z wami dzisiaj podzielić.
00:40
We each have a self,
10
25000
2000
Każdy z nas ma własne 'ja',
00:42
but I don't think that we're born with one.
11
27000
3000
ale nie sądzę, byśmy się z jednym rodzili.
00:45
You know how newborn babies
12
30000
2000
Wiecie jak nowonarodzone dzieci
00:47
believe they're part of everything;
13
32000
2000
wierzą, że są częścią wszystkiego,
00:49
they're not separate?
14
34000
2000
że nie są odrębne.
00:51
Well that fundamental sense of oneness
15
36000
3000
To podstawowe poczucie harmonii
00:54
is lost on us very quickly.
16
39000
2000
tracimy bardzo szybko.
00:56
It's like that initial stage is over --
17
41000
2000
To jak wstępny etap, który się kończy -
00:58
oneness: infancy,
18
43000
2000
harmonia: niemowlęctwo,
01:00
unformed, primitive.
19
45000
2000
nieukształtowane, prymitywne.
01:02
It's no longer valid or real.
20
47000
3000
Nie jest ani ważne, ani realne.
01:05
What is real is separateness,
21
50000
2000
Realna jest tylko odrębność.
01:07
and at some point in early babyhood,
22
52000
2000
I na jakimś etapie niemowlęctwa,
01:09
the idea of self
23
54000
2000
rodzi się pojęcie
01:11
starts to form.
24
56000
2000
własnego 'ja'.
01:13
Our little portion of oneness is given a name,
25
58000
3000
Naszej odrobinie harmonii nadajemy nazwę,
01:16
is told all kinds of things about itself,
26
61000
3000
mówimy o niej różne rzeczy.
01:19
and these details,
27
64000
2000
I te szczegóły,
01:21
opinions and ideas
28
66000
2000
opinie i pomysły
01:23
become facts,
29
68000
2000
stają się faktami,
01:25
which go towards building ourselves,
30
70000
2000
które kształtują nas samych,
01:27
our identity.
31
72000
2000
naszą tożsamość.
01:29
And that self becomes the vehicle
32
74000
2000
I to własne 'ja' staje się narzędziem
01:31
for navigating our social world.
33
76000
3000
nawigacji naszego życia społecznego.
01:34
But the self is a projection
34
79000
3000
Ale własne 'ja' to wizja
01:37
based on other people's projections.
35
82000
2000
oparta o wizje innych ludzi.
01:39
Is it who we really are?
36
84000
3000
Czy naprawdę tym jesteśmy?
01:42
Or who we really want to be, or should be?
37
87000
3000
Lub kim w istocie chcemy lub winniśmy być?
01:45
So this whole interaction
38
90000
3000
To wzajemne oddziaływanie
01:48
with self and identity
39
93000
2000
między 'ja' a tożsamością
01:50
was a very difficult one for me growing up.
40
95000
2000
było dla mnie nader trudne gdy dorastałam.
01:52
The self that I attempted to take out into the world
41
97000
3000
Własne 'ja', które próbowałam pokazać światu
01:55
was rejected over and over again.
42
100000
3000
było wielokroć odrzucane.
01:58
And my panic
43
103000
2000
A moja obawa,
02:00
at not having a self that fit,
44
105000
2000
że nie mam takiego 'ja', które pasuje,
02:02
and the confusion that came
45
107000
2000
i mętlik, który nadszedł
02:04
from my self being rejected,
46
109000
2000
ze strony odrzuconego 'ja',
02:06
created anxiety, shame
47
111000
3000
przyniósł lęk, wstyd
02:09
and hopelessness,
48
114000
2000
i rozpacz,
02:11
which kind of defined me for a long time.
49
116000
3000
które na dłużej mnie określiły.
02:14
But in retrospect,
50
119000
2000
Ale z perspektywy,
02:16
the destruction of my self was so repetitive
51
121000
3000
niszczenie własnego 'ja' było tak cykliczne,
02:19
that I started to see a pattern.
52
124000
2000
że zauważyłam pewną zależność.
02:21
The self changed,
53
126000
3000
'Ja' się zmieniło,
02:24
got affected, broken, destroyed,
54
129000
3000
zostało zniszczone i rozbite,
02:27
but another one would evolve --
55
132000
3000
ale inne ewoluowało -
02:30
sometimes stronger,
56
135000
2000
czasem silniejsze,
02:32
sometimes hateful,
57
137000
2000
czasem znienawidzone,
02:34
sometimes not wanting to be there at all.
58
139000
2000
a czasem w ogóle bez woli istnienia.
02:36
The self was not constant.
59
141000
3000
To 'ja' nie było stałe.
02:40
And how many times
60
145000
2000
Ileż to razy
02:42
would my self have to die
61
147000
2000
moje 'ja' musiało skonać
02:44
before I realized
62
149000
2000
zanim pojęłam, że
02:46
that it was never alive in the first place?
63
151000
3000
tak naprawdę nigdy nie istniało?
02:49
I grew up on the coast of England
64
154000
2000
Dorastałam na południu Anglii
02:51
in the '70s.
65
156000
2000
w latach 70.
02:53
My dad is white from Cornwall,
66
158000
3000
Mój biały ojciec pochodził z Cornwall,
02:56
and my mom is black from Zimbabwe.
67
161000
4000
a moja czarna matka z Zimbabwe.
03:00
Even the idea of us as a family
68
165000
2000
Nawet postrzeganie nas jako rodziny
03:02
was challenging to most people.
69
167000
3000
dla wielu ludzi było wyzwaniem.
03:05
But nature had its wicked way,
70
170000
2000
Lecz natura ma ironiczne sposoby,
03:07
and brown babies were born.
71
172000
2000
i rodziły się czarne dzieci.
03:09
But from about the age of five,
72
174000
2000
Ale od około 5. roku życia,
03:11
I was aware that I didn't fit.
73
176000
3000
świadoma byłam, że nie pasuję.
03:14
I was the black atheist kid
74
179000
3000
Byłam czarnym, ateistycznym dzieckiem w na wskroś
03:17
in the all-white Catholic school run by nuns.
75
182000
3000
białej, katolickiej szkole kierowanej przez zakonnice.
03:20
I was an anomaly,
76
185000
2000
Odstawałam od normy.
03:22
and my self was rooting around for definition
77
187000
4000
A moje 'ja' szukało zdefiniowania
03:26
and trying to plug in.
78
191000
3000
próbując się dopasować.
03:29
Because the self likes to fit,
79
194000
2000
Bo 'ja' chce się dopasować,
03:31
to see itself replicated,
80
196000
2000
chce się replikować,
03:33
to belong.
81
198000
2000
by przynależeć.
03:35
That confirms its existence
82
200000
2000
To potwierdza jego istnienie
03:37
and its importance.
83
202000
2000
i jego doniosłość.
03:39
And it is important.
84
204000
2000
I jest to ważne,
03:41
It has an extremely important function.
85
206000
2000
bo ma szalenie istotną rolę.
03:43
Without it, we literally can't interface with others.
86
208000
4000
Bez niej, dosłownie nie potrafimy wzajemnie istnieć.
03:47
We can't hatch plans
87
212000
2000
Nie umiemy snuć planów
03:49
and climb that stairway of popularity,
88
214000
3000
ani wchodzić na górę powodzenia,
03:52
of success.
89
217000
2000
czy sukcesu.
03:54
But my skin color wasn't right.
90
219000
3000
Ale kolor mojej skóry nie był właściwy.
03:57
My hair wasn't right.
91
222000
2000
Moich włosów też nie.
03:59
My history wasn't right.
92
224000
2000
Moja przeszłość też nie.
04:01
My self became defined
93
226000
2000
Moje 'ja' zostało zdefiniowane
04:03
by otherness,
94
228000
2000
przez odmienność,
04:05
which meant that, in that social world,
95
230000
2000
co oznaczało, że w życiu towarzyskim,
04:07
I didn't really exist.
96
232000
2000
tak naprawdę nie istniałam.
04:09
And I was "other" before being anything else --
97
234000
3000
Byłam odmieńcem, zanim byłam kimkolwiek innym -
04:12
even before being a girl.
98
237000
3000
nawet zanim byłam dziewczynką.
04:15
I was a noticeable nobody.
99
240000
3000
Byłam zauważalnym nikim.
04:18
Another world was opening up
100
243000
3000
A w tym samym momencie
04:21
around this time:
101
246000
2000
otwierał się inny świat:
04:23
performance and dancing.
102
248000
3000
przedstawień i tańca.
04:26
That nagging dread of self-hood
103
251000
3000
Ten ciągły strach przed byciem sobą
04:29
didn't exist when I was dancing.
104
254000
3000
nie istniał gdy tańczyłam.
04:32
I'd literally lose myself.
105
257000
3000
Dosłownie się zatracałam.
04:35
And I was a really good dancer.
106
260000
3000
I byłam świetną tancerką.
04:38
I would put
107
263000
2000
Wkładałam cały swój
04:40
all my emotional expression
108
265000
2000
emocjonalny przekaz
04:42
into my dancing.
109
267000
2000
w taniec.
04:44
I could be in the movement
110
269000
3000
Mogłam poruszać się tak,
04:47
in a way that I wasn't able to be
111
272000
2000
jak nie zdołałabym istnieć
04:49
in my real life, in myself.
112
274000
3000
w prawdziwym życiu, w sobie.
04:52
And at 16,
113
277000
2000
A mając 16 lat
04:54
I stumbled across another opportunity,
114
279000
3000
natknęłam się na kolejną szansę,
04:57
and I earned my first acting role in a film.
115
282000
4000
i zdobyłam swoją pierwszą, filmową rolę.
05:01
I can hardly find the words
116
286000
2000
Ledwie znajduję słowa, by
05:03
to describe the peace I felt
117
288000
3000
opisać jaki poczułam spokój
05:06
when I was acting.
118
291000
2000
gdy występowałam.
05:08
My dysfunctional self
119
293000
2000
Moje dysfunkcyjne 'ja'
05:10
could actually plug in
120
295000
2000
rzeczywiście dostrajało się
05:12
to another self, not my own,
121
297000
2000
do innego, cudzego 'ja'.
05:14
and it felt so good.
122
299000
3000
To takie miłe uczucie.
05:17
It was the first time that I existed
123
302000
2000
Po raz pierwszy żyłam wewnątrz
05:19
inside a fully-functioning self --
124
304000
3000
w pełni działającego 'ja' -
05:22
one that I controlled,
125
307000
3000
które kontrolowałam,
05:25
that I steered,
126
310000
2000
którym kierowałam,
05:27
that I gave life to.
127
312000
3000
któremu dałam życie.
05:30
But the shooting day would end,
128
315000
2000
Ale kończył się dzień zdjęciowy
05:32
and I'd return
129
317000
2000
i musiałam wrócić
05:34
to my gnarly, awkward self.
130
319000
3000
do swego niezdarnego 'ja'.
05:37
By 19,
131
322000
3000
W wieku 19 lat
05:40
I was a fully-fledged movie actor,
132
325000
2000
byłam już stuprocentową aktorką,
05:42
but still searching for definition.
133
327000
3000
lecz nadal szukałam określenia.
05:45
I applied to read anthropology
134
330000
2000
Zaczęłam studiować antropologię
05:47
at university.
135
332000
2000
na uniwersytecie.
05:49
Dr. Phyllis Lee gave me my interview,
136
334000
3000
Podczas rozmowy wstępnej Dr Phyllis Lee
05:52
and she asked me, "How would you define race?"
137
337000
4000
spytała mnie: "Jak zdefiniowałabyś rasę?"
05:56
Well, I thought I had the answer to that one,
138
341000
2000
Pomyślałam, że mam na to gotową ripostę.
05:58
and I said, "Skin color."
139
343000
3000
Odparłam: "Kolor skóry."
06:01
"So biology, genetics?" she said.
140
346000
4000
Na to ona: "Więc biologia, genetyka?"
06:05
"Because, Thandie, that's not accurate.
141
350000
2000
"Cóż Thandie, to niezbyt ścisła odpowiedź.
06:07
Because there's actually more genetic difference
142
352000
3000
Bo w istocie jest więcej genetycznych różnic
06:10
between a black Kenyan
143
355000
2000
pomiędzy czarnym Kenijczykiem
06:12
and a black Ugandan
144
357000
2000
a czarnym Ugandyjczykiem,
06:14
than there is between a black Kenyan
145
359000
3000
niż pomiędzy czarnym Kenijczykiem,
06:17
and, say, a white Norwegian.
146
362000
2000
a, powiedzmy, białym Norwegiem.
06:19
Because we all stem from Africa.
147
364000
2000
Bo, wszyscy wywodzimy się z Afryki.
06:21
So in Africa,
148
366000
2000
Zatem w Afryce,
06:23
there's been more time
149
368000
2000
było więcej czasu, by
06:25
to create genetic diversity."
150
370000
2000
wytworzyła się genetyczna różnorodność."
06:27
In other words,
151
372000
2000
Innymi słowy,
06:29
race has no basis
152
374000
2000
rasa nie ma podstaw
06:31
in biological or scientific fact.
153
376000
3000
w biologicznym czy naukowym sensie.
06:34
On the one hand, result.
154
379000
3000
Z jednej strony, rozstrzygnięcie.
06:37
Right?
155
382000
2000
Racja?
06:39
On the other hand, my definition of self
156
384000
3000
Z drugiej jednak, moja definicja własnego 'ja'
06:42
just lost a huge chunk of its credibility.
157
387000
3000
utraciła kawał swojej wiarygodności.
06:45
But what was credible,
158
390000
2000
Ale to, co było wiarygodne,
06:47
what is biological and scientific fact,
159
392000
3000
co jest faktem bilogicznym i naukowym,
06:50
is that we all stem from Africa --
160
395000
3000
to fakt, iż pochodzimy z Afryki-
06:53
in fact, from a woman called Mitochondrial Eve
161
398000
3000
a ściślej, od kobiety zwanej Mitochondrialną Ewą
06:56
who lived 160,000 years ago.
162
401000
3000
żyjącej 160 tysięcy lat temu.
06:59
And race is an illegitimate concept
163
404000
3000
A rasa to pojęcie niewłaściwe,
07:02
which our selves have created
164
407000
2000
które nasze 'ja' wytwarza
07:04
based on fear and ignorance.
165
409000
4000
w oparciu o strach i ignorancję.
07:08
Strangely, these revelations
166
413000
2000
Dziwne, bo te odkrycia nie uleczyły
07:10
didn't cure my low self-esteem,
167
415000
3000
mojego niskiego poczucia wartości,
07:13
that feeling of otherness.
168
418000
3000
tego uczucia odmienności.
07:16
My desire to disappear
169
421000
2000
Moja potrzeba zniknięcia
07:18
was still very powerful.
170
423000
2000
była nadal bardzo silna.
07:20
I had a degree from Cambridge;
171
425000
2000
Uzyskałam dyplom z Cambridge,
07:22
I had a thriving career,
172
427000
2000
moja kariera rozkwitała,
07:24
but my self was a car crash,
173
429000
3000
ale moje 'ja' było katastrofą.
07:27
and I wound up with bulimia
174
432000
2000
Przypłaciłam to bulimią
07:29
and on a therapist's couch.
175
434000
2000
i kozetką u terapeuty.
07:31
And of course I did.
176
436000
2000
I naturalnie nadal
07:33
I still believed
177
438000
2000
wierzyłam, że
07:35
my self was all I was.
178
440000
2000
moje 'ja', to wszystko czym jestem.
07:37
I still valued self-worth
179
442000
2000
Nadal ceniłam własną wartość
07:39
above all other worth,
180
444000
2000
ponad wszystkie inne.
07:41
and what was there to suggest otherwise?
181
446000
3000
A cóż w zamian możnaby zaproponować?
07:44
We've created entire value systems
182
449000
2000
Stworzyliśmy całe systemy wartości
07:46
and a physical reality
183
451000
2000
oraz fizyczną rzeczywistość,
07:48
to support the worth of self.
184
453000
2000
by potwierdzić własną wartość.
07:50
Look at the industry for self-image
185
455000
2000
Spójrzcie na branżę kreowania wizerunku
07:52
and the jobs it creates,
186
457000
2000
i posady jakie stwarza,
07:54
the revenue it turns over.
187
459000
3000
dochody jakie generuje.
07:57
We'd be right in assuming
188
462000
2000
Mielibyśmy rację, zakładając,
07:59
that the self is an actual living thing.
189
464000
2000
że własne 'ja' to żywa materia.
08:01
But it's not. It's a projection
190
466000
3000
Ale tak nie jest. To wizja, którą
08:04
which our clever brains create
191
469000
2000
tworzą nasze sprytne umysły,
08:06
in order to cheat ourselves
192
471000
2000
by nas odzierać
08:08
from the reality of death.
193
473000
3000
z nieuniknionej śmierci.
08:12
But there is something
194
477000
2000
Ale jest coś jeszcze,
08:14
that can give the self
195
479000
2000
co może własnemu 'ja' dać
08:16
ultimate and infinite connection --
196
481000
3000
ostateczną i bezgraniczną więź -
08:19
and that thing is oneness,
197
484000
2000
i jest nią harmonia,
08:21
our essence.
198
486000
2000
nasza kwintesencja.
08:23
The self's struggle
199
488000
2000
Walka własnego 'ja'
08:25
for authenticity and definition
200
490000
2000
o autentyczność i określenie
08:27
will never end
201
492000
2000
nigdy się nie kończy
08:29
unless it's connected to its creator --
202
494000
2000
chyba, że połaczy się ze swoim twórcą -
08:31
to you and to me.
203
496000
3000
z tobą i ze mną.
08:34
And that can happen with awareness --
204
499000
3000
A to stanie się wraz ze świadomością -
08:37
awareness of the reality of oneness
205
502000
3000
świadomością rzeczywistej harmonii
08:40
and the projection of self-hood.
206
505000
3000
i wizji bycia sobą.
08:43
For a start, we can think about
207
508000
2000
Na początek, pomyślmy o
08:45
all the times when we do lose ourselves.
208
510000
3000
chwilach, gdy zatracamy się.
08:48
It happens when I dance,
209
513000
2000
Tak się dzieje, gdy tańczę
08:50
when I'm acting.
210
515000
2000
i kiedy występuję.
08:52
I'm earthed in my essence,
211
517000
2000
Zakorzeniam się w swojej kwintesencji,
08:54
and my self is suspended.
212
519000
3000
a własne 'ja' jest zawieszone.
08:57
In those moments,
213
522000
2000
W takich chwilach
08:59
I'm connected to everything --
214
524000
2000
mam więź ze wszystkim -
09:01
the ground, the air,
215
526000
3000
ziemią, powietrzem, dźwiękami,
09:04
the sounds, the energy from the audience.
216
529000
2000
energią emanującą z widowni.
09:06
All my senses are alert and alive
217
531000
4000
Wszystkie moje zmysły czują i żyją
09:10
in much the same way as an infant might feel --
218
535000
3000
w podobny sposób w jaki może czuć je niemowlę -
09:13
that feeling of oneness.
219
538000
3000
to uczucie harmonii.
09:16
And when I'm acting a role,
220
541000
3000
I kiedy odgrywam rolę,
09:19
I inhabit another self,
221
544000
2000
wcielam się w kolejne 'ja'
09:21
and I give it life for awhile,
222
546000
2000
i ożywiam je na jakiś czas.
09:23
because when the self is suspended
223
548000
3000
Bo, gdy własne 'ja' jest zawieszone,
09:26
so is divisiveness
224
551000
2000
tak samo jest z rozdarciem
09:28
and judgment.
225
553000
2000
i osądem.
09:30
And I've played everything
226
555000
2000
Zagrałam wszystko
09:32
from a vengeful ghost in the time of slavery
227
557000
2000
od mściwego ducha w czasach niewolnictwa
09:34
to Secretary of State in 2004.
228
559000
4000
po sekretarz stanu w 2004.
09:38
And no matter how other
229
563000
2000
I nieważne jak różne
09:40
these selves might be,
230
565000
2000
były te osobowości,
09:42
they're all related in me.
231
567000
4000
wszystkie jednoczą się we mnie.
09:46
And I honestly believe
232
571000
2000
I szczerze wierzę, że
09:48
the key to my success as an actor
233
573000
2000
kluczem do mojego aktorskiego sukcesu
09:50
and my progress as a person
234
575000
2000
i mojego rozwoju jako człowieka
09:52
has been the very lack of self
235
577000
3000
był brak własnego 'ja'
09:55
that used to make me feel
236
580000
2000
dzięki któremu czułam się
09:57
so anxious and insecure.
237
582000
2000
tak niespokojnie i niepewnie.
09:59
I always wondered
238
584000
2000
Zawsze się zastanawiałam
10:01
why I could feel others' pain so deeply,
239
586000
4000
czemu tak mocno potrafiłam czuć czyjś ból,
10:05
why I could recognize
240
590000
2000
czemu mogłam rozpoznać
10:07
the somebody in the nobody.
241
592000
3000
kogoś w nikim ważnym.
10:10
It's because I didn't have a self to get in the way.
242
595000
4000
Bo nie miałam owego 'ja', które by mi przeszkodziło.
10:14
I thought I lacked substance,
243
599000
3000
Myślałam, że brak mi kwintesencji,
10:17
and the fact that I could feel others'
244
602000
2000
a fakt, że odczuwałam ją u innych
10:19
meant that I had nothing of myself to feel.
245
604000
3000
oznaczał, że w sobie nie czułam siebie samej.
10:22
The thing that was a source of shame
246
607000
3000
Źródło poczucia wstydu
10:25
was actually a source of enlightenment.
247
610000
3000
stało się źródłem oświecenia.
10:28
And when I realized
248
613000
2000
I gdy zdałam sobie sprawę
10:30
and really understood
249
615000
2000
i naprawdę pojęłam, że
10:32
that my self is a projection and that it has a function,
250
617000
3000
własne 'ja' jest wizją i ma rolę,
10:35
a funny thing happened.
251
620000
2000
zdarzyło się coś zabawnego.
10:37
I stopped giving it so much authority.
252
622000
2000
Przestałam mu nadawać taką wagę.
10:39
I give it its due.
253
624000
2000
Poświęciłam należną daninę.
10:41
I take it to therapy.
254
626000
2000
Poddałam je terapii.
10:43
I've become very familiar
255
628000
2000
Zaznajomiłam się bardzo
10:45
with its dysfunctional behavior.
256
630000
2000
z jego dysfunkcyjną naturą.
10:47
But I'm not ashamed of my self.
257
632000
3000
Ale nie wstydzę się własnego 'ja'.
10:50
In fact, I respect my self
258
635000
2000
W rzeczywistości, szanuję je
10:52
and its function.
259
637000
2000
i jego rolę.
10:54
And over time and with practice,
260
639000
3000
Z czasem i z nabraniem wprawy,
10:57
I've tried to live
261
642000
2000
spróbowałam żyć
10:59
more and more from my essence.
262
644000
2000
czerpiąc więcej ze swojej kwintesecji.
11:01
And if you can do that,
263
646000
3000
I jeśli zdołacie tak zrobić,
11:04
incredible things happen.
264
649000
2000
staną się rzeczy niebywałe.
11:06
I was in Congo in February,
265
651000
3000
W lutym byłam w Kongo,
11:09
dancing and celebrating
266
654000
2000
tańcząc i świętując
11:11
with women who've survived
267
656000
2000
z kobietami, które przeżyły
11:13
the destruction of their selves
268
658000
2000
zniszczenie swoich własnych 'ja'
11:15
in literally unthinkable ways --
269
660000
3000
na niewyobrażalne sposoby -
11:18
destroyed because other brutalized, psychopathic selves
270
663000
3000
zniszczone, bo inne brutalne i psychopatyczne 'ja'
11:21
all over that beautiful land
271
666000
3000
w całej tej pięknej krainie
11:24
are fueling our selves' addiction
272
669000
3000
napędzają nasze uzależnienia
11:27
to iPods, Pads, and bling,
273
672000
3000
od iPodów, Padów, świecidełek,
11:30
which further disconnect ourselves
274
675000
2000
które jeszcze bardziej odrywają nas
11:32
from ever feeling their pain,
275
677000
2000
od wszelkiego odczuwania ich bólu,
11:34
their suffering,
276
679000
2000
ich cierpienia,
11:36
their death.
277
681000
2000
ich śmierci.
11:38
Because, hey,
278
683000
2000
Bo uwaga,
11:40
if we're all living in ourselves
279
685000
2000
jeśli wszyscy żyjemy sami w sobie,
11:42
and mistaking it for life,
280
687000
2000
mylnie biorąc to za życie,
11:44
then we're devaluing
281
689000
2000
wówczas je dewaluujemy
11:46
and desensitizing life.
282
691000
2000
i pozbawiamy wrażliwości.
11:48
And in that disconnected state,
283
693000
2000
I w tym oderwanym stanie,
11:50
yeah, we can build factory farms with no windows,
284
695000
4000
owszem, możemy budować fabryki bez okien,
11:54
destroy marine life
285
699000
2000
niszczyć życie morskie
11:56
and use rape as a weapon of war.
286
701000
3000
i stosować gwałt jako broń na wojnie.
12:00
So here's a note to self:
287
705000
3000
Oto wiadomość dla własnego 'ja':
12:03
The cracks have started to show
288
708000
2000
już ukazują się rysy
12:05
in our constructed world,
289
710000
3000
w naszym wytworzonym świecie,
12:08
and oceans will continue
290
713000
2000
a oceany nadal będą
12:10
to surge through the cracks,
291
715000
2000
wdzierać się w te rysy,
12:12
and oil and blood,
292
717000
3000
dodatkowo rzekami
12:15
rivers of it.
293
720000
3000
ropy i krwi.
12:18
Crucially, we haven't been figuring out
294
723000
2000
Co najważniejsze, nie zrozumieliśmy
12:20
how to live in oneness
295
725000
2000
jak żyć w harmonii
12:22
with the Earth and every other living thing.
296
727000
3000
z Ziemią i każdym żywym stworzeniem.
12:25
We've just been insanely trying to figure out
297
730000
3000
Szaleńczo próbujemy wydedukować
12:28
how to live with each other -- billions of each other.
298
733000
3000
jak współistnieć z innymi - miliardami innych.
12:31
Only we're not living with each other;
299
736000
2000
Tylko, że nie współżyjemy ze sobą,
12:33
our crazy selves are living with each other
300
738000
3000
nasze szalone 'ja' żyją wzajemnie ze sobą
12:36
and perpetuating an epidemic
301
741000
2000
i utrwalają epidemię
12:38
of disconnection.
302
743000
3000
wyobcowania.
12:41
Let's live with each other
303
746000
3000
Żyjmy wzajemnie ze sobą,
12:44
and take it a breath at a time.
304
749000
3000
i czasem odetchnijmy.
12:47
If we can get under that heavy self,
305
752000
4000
Jeśli opanujemy to ciężkostrawne 'ja',
12:51
light a torch of awareness,
306
756000
2000
to zapalimy pochodnię świadomości,
12:53
and find our essence,
307
758000
2000
i odszukamy naszą kwintesencję,
12:55
our connection to the infinite
308
760000
2000
naszą więź z nieskończonością
12:57
and every other living thing.
309
762000
3000
i każdym żywym stworzeniem.
13:00
We knew it from the day we were born.
310
765000
2000
Wiedzieliśmy to od chwili narodzin.
13:02
Let's not be freaked out
311
767000
2000
Nie bójmy się
13:04
by our bountiful nothingness.
312
769000
3000
naszej przebogatej nicości.
13:07
It's more a reality
313
772000
2000
Jest to bardziej rzeczywiste
13:09
than the ones our selves have created.
314
774000
2000
niż te 'ja', które sami wytworzyliśmy.
13:11
Imagine what kind of existence we can have
315
776000
4000
Wyobraźcie sobie jaki żywot możemy prowadzić
13:15
if we honor inevitable death of self,
316
780000
4000
jeśli dopuścimy nieuniknioną śmierć własnego 'ja',
13:19
appreciate the privilege of life
317
784000
4000
docenimy przywilej istnienia
13:23
and marvel at what comes next.
318
788000
4000
i zadziwimy się tym, co nadejdzie.
13:27
Simple awareness is where it begins.
319
792000
3000
Prosta świadomość to punkt wyjścia.
13:30
Thank you for listening.
320
795000
2000
Dziękuję za uwagę.
13:32
(Applause)
321
797000
17000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Thandie Newton - ActorSwinging from Hollywood blockbusters to sensitive indie films, Thandie Newton brings thoughtfulness and delicate beauty to her work.
Why you should listen
Filmgoers first encountered Thandie Newton in the 1991 film Flirting, a tender and skin-crawlingly honest film about young love and budding identity. In her career since then, she’s brought that same intimate touch even to big Hollywood films (she was the moral center of Mission: Impossible II, for instance, and the quiet heart of the head-banging 2012), while maintaining a strong sideline in art films, like the acclaimed Crash and last year’s adaptation of Ntozake Shange’s For colored girls ...
Born in England, her mother is Zimbabwean, and Newton is active in nonprofit work across the African continent. In 2008, she visited Mali for a campaign to bring clean water to six African nations, and as a V Day board member, Newton visited the Congo earlier this year to raise awareness of the chronic issue of sexual violence toward women and girls.
Thandie Newton | Speaker | TED.com