TEDGlobal 2013
May El-Khalil: Making peace is a marathon
May El-Khalil: Zaprowadzanie pokoju to maraton
Filmed:
Readability: 4.2
5,268,496 views
W Libanie jeden wystrzał w roku nie jest częścią codziennej przemocy, lecz dźwiękiem dającym sygnał do rozpoczęcia międzynarodowego maratonu w Bejrucie. W poruszającym wystąpieniu twórczyni maratonu, May El-Khlil, wyjaśnia, dlaczego 42-kilometrowy bieg może zjednoczyć kraj podzielony przez dziesięciolecia polityki i religii, przynajmniej na jeden dzień w roku.
May El-Khalil - Founder of the Beirut Marathon
The Beirut Marathon is the largest running event in the Middle East. May El-Khalil founded it as an instrument of peace. Full bio
The Beirut Marathon is the largest running event in the Middle East. May El-Khalil founded it as an instrument of peace. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Pochodzę z Libanu
00:13
I come from Lebanon,
0
1712
2525
00:16
and I believe that running can change the world.
1
4237
4009
i wierzę, że bieganie może zmienić świat.
00:20
I know what I have just said is simply not obvious.
2
8246
4484
To, co powiedziałam
nie jest oczywiste.
nie jest oczywiste.
00:24
You know, Lebanon as a country has been once destroyed
3
12730
4672
Liban został już raz zniszczony
00:29
by a long and bloody civil war.
4
17402
3140
przez długie i krwawe wojny domowe.
00:32
Honestly, I don't know why they call it civil war
5
20542
3260
Nie wiem, czemu nazywa się to
wojną domową
wojną domową
00:35
when there is nothing civil about it.
6
23802
2706
gdy nie ma w tym nic domowego.
00:38
With Syria to the north, Israel and Palestine to the south,
7
26508
5034
Z Syrią na północy, Izraelem
i Palestyną na południu,
i Palestyną na południu,
00:43
and our government even up till this moment
8
31542
3345
nasz rząd do tej pory
00:46
is still fragmented and unstable.
9
34887
3022
jest podzielony i niestabilny.
00:49
For years, the country has been divided
10
37909
3234
Od lat kraj jest podzielony
00:53
between politics and religion.
11
41143
4056
między politykę a religię.
00:57
However, for one day a year,
12
45199
3270
Mimo tego, na jeden dzień w roku,
01:00
we truly stand united,
13
48469
2466
stajemy się naprawdę zjednoczeni,
01:02
and that's when the marathon takes place.
14
50935
4234
i właśnie wtedy odbywa się maraton.
01:07
I used to be a marathon runner.
15
55169
3148
Kiedyś uprawiałam maraton.
01:10
Long distance running was not only good for my well-being
16
58317
4758
Biegi długodystansowe nie tylko
poprawiały mi samopoczucie,
poprawiały mi samopoczucie,
01:15
but it helped me meditate and dream big.
17
63075
4605
ale pomagały medytować
i odważnie marzyć.
i odważnie marzyć.
01:19
So the longer distances I ran,
18
67680
2228
Im dłuższy dystans przebiegłam,
01:21
the bigger my dreams became,
19
69908
3514
tym odważniej marzyłam.
01:25
until one fateful morning,
20
73422
2979
Aż do pamiętnego poranka,
01:28
and while training, I was hit by a bus.
21
76401
6169
gdy podczas treningu potrącił mnie autobus.
01:34
I nearly died, was in a coma,
22
82570
3280
Prawie umarłam, byłam w śpiączce,
01:37
stayed at the hospital for two years,
23
85850
3050
przez dwa lata leżałam w szpitalu,
01:40
and underwent 36 surgeries to be able to walk again.
24
88900
6781
przeszłam 36 operacji, by móc chodzić.
01:47
As soon as I came out of my coma,
25
95681
2811
Po wybudzeniu zrozumiałam,
01:50
I realized that I was no longer the same runner I used to be,
26
98492
5150
że nie jestem już tą samą biegaczką.
01:55
so I decided, if I couldn't run myself,
27
103642
4163
Uznałam, że jeśli sama nie mogę biegać,
01:59
I wanted to make sure that others could.
28
107805
4072
to chcę, by inni mogli.
02:03
So out of my hospital bed,
29
111877
2376
Ze szpitalnego łóżka
02:06
I asked my husband to start taking notes,
30
114253
3176
poprosiłam męża o robienie notatek,
02:09
and a few months later,
31
117429
2488
a kilka miesięcy później
02:11
the marathon was born.
32
119917
3776
zrodził się maraton.
02:15
Organizing a marathon as a reaction to an accident
33
123693
4196
Organizacja maratonu
jako reakcja na wypadek
jako reakcja na wypadek
02:19
may sound strange,
34
127889
2271
może brzmieć dziwne,
02:22
but at that time, even during my most vulnerable condition,
35
130160
5061
ale wtedy, nawet w chwilach słabości,
02:27
I needed to dream big.
36
135221
2242
musiałam odważnie marzyć.
02:29
I needed something to take me out of my pain,
37
137463
3242
Potrzebowałam czegoś,
co pozwoli zapomnieć o bólu,
co pozwoli zapomnieć o bólu,
02:32
an objective to look forward to.
38
140705
2940
celu, do którego można dążyć.
02:35
I didn't want to pity myself, nor to be pitied,
39
143645
4398
Nie chcę się żalić ani wzbudzać litości.
02:40
and I thought by organizing such a marathon,
40
148043
3574
Uznałam, że organizując maraton,
02:43
I'll be able to pay back to my community,
41
151617
3019
spłacę dług mojej wspólnocie,
02:46
build bridges with the outside world,
42
154636
2580
przerzucę most ku światu,
02:49
and invite runners to come to Lebanon
43
157216
2464
zaproszę biegaczy do Libanu,
02:51
and run under the umbrella of peace.
44
159680
5075
by pobiegli pod hasłem pokoju.
02:56
Organizing a marathon in Lebanon
45
164755
2542
Organizacja maratonu w Libanie
02:59
is definitely not like organizing one in New York.
46
167297
5015
różni się od tej w Nowym Jorku.
03:04
How do you introduce the concept of running
47
172312
3196
Jak zachęcić do biegania
03:07
to a nation that is constantly at the brink of war?
48
175508
5129
naród na krawędzi wojny?
03:12
How do you ask those who were once fighting
49
180637
3251
Jak prosić tych, którzy kiedyś walczyli
03:15
and killing each other
50
183888
1641
i zabijali się nawzajem,
03:17
to come together and run next to each other?
51
185529
4072
by pobiegli ramię w ramię?
03:21
More than that, how do you convince people
52
189601
3234
Jak przekonać ludzi,
03:24
to run a distance of 26.2 miles
53
192835
3329
aby przebiegli 42 km,
03:28
at a time they were not even familiar
54
196164
2463
skoro nie znali nawet
03:30
with the word "marathon"?
55
198627
2729
słowa "maraton"?
03:33
So we had to start from scratch.
56
201356
2480
Zaczęliśmy od podstaw.
03:35
For almost two years, we went all over the country
57
203836
3574
Przez dwa lata jeździliśmy po kraju,
03:39
and even visited remote villages.
58
207410
3843
po najodleglejszych wsiach.
03:43
I personally met with people from all walks of life --
59
211253
4512
Spotkałam najróżniejszych ludzi:
03:47
mayors, NGOs, schoolchildren,
60
215765
3029
burmistrzów, organizacje pozarządowe,
uczniów,
uczniów,
03:50
politicians, militiamen, people from mosques, churches,
61
218794
5791
polityków, milicjantów,
ludzi z meczetów, kościołów,
ludzi z meczetów, kościołów,
03:56
the president of the country, even housewives.
62
224585
4834
prezydenta kraju, gospodynie domowe.
04:01
I learned one thing:
63
229419
2732
Zrozumiałam jedno:
04:04
When you walk the talk, people believe you.
64
232151
4293
Jeśli robisz to, co mówisz,
ludzie ci uwierzą.
ludzie ci uwierzą.
04:08
Many were touched by my personal story,
65
236444
4363
Wielu poruszyła moja historia
04:12
and they shared their stories in return.
66
240807
2840
i opowiedzieli mi własną.
04:15
It was honesty and transparency that brought us together.
67
243647
5263
Połączyła nas uczciwość i jawność.
04:20
We spoke one common language to each other,
68
248910
3594
Mówiliśmy wspólnym językiem,
04:24
and that was from one human to another.
69
252504
5404
jak człowiek z człowiekiem.
04:29
Once that trust was built,
70
257908
2380
Kiedy zaufanie zostało zbudowane,
04:32
everybody wanted to be part of the marathon
71
260288
2640
każdy chciał pobiec w maratonie,
04:34
to show the world the true colors of Lebanon
72
262928
3032
pokazać światu
prawdziwe oblicze Libanu
prawdziwe oblicze Libanu
04:37
and the Lebanese
73
265960
2131
i Libańczyków,
04:40
and their desire to live in peace and harmony.
74
268091
5312
ich chęć życia w pokoju i zgodzie.
04:45
In October 2003, over 6,000 runners
75
273403
5089
W październiku 2003
ponad 6 000 biegaczy
ponad 6 000 biegaczy
04:50
from 49 different nationalities
76
278492
2610
49 narodowości
04:53
came to the start line, all determined,
77
281102
3930
stanęło z determinacją na starcie
04:57
and when the gunfire went off,
78
285032
2620
i gdy rozległ się strzał,
04:59
this time it was a signal to run in harmony
79
287652
4901
był to sygnał do zgodnego biegu
05:04
for a change.
80
292553
2411
dla odmiany.
05:06
The marathon grew.
81
294964
2001
Maraton rósł.
05:08
So did our political problems.
82
296965
2967
Tak jak nasze problemy polityczne.
05:11
But for every disaster we had,
83
299932
2739
Ale po każdej katastrofie
05:14
the marathon found ways to bring people together.
84
302671
5685
maraton ponownie łączył biegaczy.
05:20
In 2005, our prime minister was assassinated,
85
308356
4768
W 2005 zamordowano naszego premiera,
05:25
and the country came to a complete standstill,
86
313124
4052
kraj zastygł w bezruchu,
05:29
so we organized a five-kilometer United We Run campaign.
87
317176
4316
więc zorganizowaliśmy bieg na 5 km
pod hasłem "Biegniemy razem".
pod hasłem "Biegniemy razem".
05:33
Over 60,000 people came to the start line,
88
321492
4074
Ponad 60 000 osób przyszło na start.
05:37
all wearing white t-shirts with no political slogans.
89
325566
5716
wszyscy mieli białe koszulki
bez politycznych haseł.
bez politycznych haseł.
05:43
That was a turning point for the marathon,
90
331282
3091
To był punkt zwrotny maratonu,
05:46
where people started looking at it as a platform
91
334373
3607
ludzie dostrzegli w nim platformę
05:49
for peace and unity.
92
337980
2895
dla pokoju i jedności.
05:52
Between 2006 up to 2009, our country, Lebanon,
93
340875
4877
W latach 2006 - 2009
05:57
went through unstable years,
94
345752
2673
Libanem wstrząsały niepokoje,
06:00
invasions, and more assassinations
95
348425
3505
najazdy, kolejne zamachy,
06:03
that brought us close to a civil war.
96
351930
2336
prowadzące niemal do wojny domowej.
06:06
The country was divided again,
97
354266
2650
Kraj podzielił się ponownie,
06:08
so much that our parliament resigned,
98
356916
3034
parlament rozwiązał się,
06:11
we had no president for a year, and no prime minister.
99
359950
5219
Przez rok nie mieliśmy
prezydenta ani premiera.
prezydenta ani premiera.
06:17
But we did have a marathon.
100
365169
3817
Ale mieliśmy maraton.
06:20
(Applause)
101
368986
5947
(Oklaski)
06:26
So through the marathon, we learned
102
374933
2583
Maraton nauczył nas,
06:29
that political problems can be overcome.
103
377516
4736
że można rozwiązać problemy polityczne.
06:34
When the opposition party decided
104
382252
1940
Kiedy opozycyjna postanowiła
06:36
to shut down part of the city center,
105
384192
2740
zamknąć centrum miasta,
06:38
we negotiated alternative routes.
106
386932
3030
uzgodniliśmy alternatywne trasy.
06:41
Government protesters became
107
389962
3154
Protestujący przeciwko rządowi
06:45
sideline cheerleaders.
108
393116
1722
kibicowali na trasie
06:46
They even hosted juice stations.
109
394838
4637
i podawali napoje.
06:51
You know, the marathon has really become
110
399475
4103
Maraton stał się prawdziwym ewenementem.
06:55
one of a kind.
111
403578
1636
Maraton stał się prawdziwym ewenementem.
06:57
It gained credibility from both
112
405214
2423
Został uznany
06:59
the Lebanese and the international community.
113
407637
4602
przez Libańczyków i obcokrajowców.
07:04
Last November 2012, over 33,000 runners
114
412239
4012
W listopadzie 2012
ponad 33 000 biegaczy
ponad 33 000 biegaczy
07:08
from 85 different nationalities
115
416251
2673
85 narodowości
07:10
came to the start line,
116
418924
1408
stanęło na starcie,
07:12
but this time, they challenged
117
420332
2277
ale tym razem mierzyli się
07:14
very stormy and rainy weather.
118
422609
3123
z deszczem i burzą.
07:17
The streets were flooded, but people didn't want to miss
119
425732
3447
Ulice były zalane,
ale ludzie nie chcieli przegapić
ale ludzie nie chcieli przegapić
07:21
out on the opportunity of being part
120
429179
2655
możliwości udziału
07:23
of such a national day.
121
431834
3162
w narodowym święcie.
07:26
BMA has expanded.
122
434996
1902
Związek Maratończyków rozrósł się.
07:28
We include everyone: the young, the elderly,
123
436898
3874
Zapraszamy młodzież, osoby starsze,
07:32
the disabled, the mentally challenged,
124
440772
2923
niepełnosprawnych, upośledzonych umysłowo,
07:35
the blind, the elite, the amateur runners,
125
443695
3177
niewidomych, zawodowych biegaczy i amatorów,
07:38
even moms with their babies.
126
446872
3119
matki z niemowlętami też.
07:41
Themes have included runs for the environment,
127
449991
3357
Biegaliśmy już dla środowiska,
07:45
breast cancer, for the love of Lebanon, for peace,
128
453348
3784
dla osób z rakiem piersi,
dla Libanu, dla pokoju
dla Libanu, dla pokoju
07:49
or just simply to run.
129
457132
2680
i dla samego biegania.
07:51
The first annual all-women-and-girls race for empowerment,
130
459812
6512
Pierwszy doroczny bieg
dla równouprawnienia kobiet,
dla równouprawnienia kobiet,
07:58
which is one of its kind in the region,
131
466324
2528
jedyny w swoim rodzaju w regionie,
08:00
has just taken place only a few weeks ago,
132
468852
3409
odbył się kilka tygodni temu,
08:04
with 4,512 women, including the first lady,
133
472261
5518
biegło 4 512 kobiet,
w tym pierwsza dama,
w tym pierwsza dama,
08:09
and this is only the beginning.
134
477779
4397
a to dopiero początek.
08:14
Thank you.
135
482176
2036
Dziękujemy.
08:16
(Applause)
136
484212
2638
(Oklaski)
08:18
BMA has supported charities and volunteers
137
486850
5219
Związek Maratończyków wspiera
organizacje charytatywne i wolontariuszy,
organizacje charytatywne i wolontariuszy,
08:24
who have helped reshape Lebanon,
138
492069
3051
którzy zmieniają Liban,
08:27
raising funds for their causes
139
495120
2187
gromadząc fundusze na swoje cele
08:29
and encouraging others to give.
140
497307
3451
i zachęcając innych do dawania.
08:32
The culture of giving and doing good
141
500758
2637
Kultura dawania i czynienia dobra
08:35
has become contagious.
142
503395
2100
stał się zaraźliwa.
08:37
Stereotypes have been broken.
143
505495
2187
Stereotypy zostały przełamane.
08:39
Change-makers and future leaders
144
507682
2841
Twórcy zmian i przyszli liderzy
08:42
have been created.
145
510523
1881
zostali stworzeni.
08:44
I believe these are the building blocks for future peace.
146
512404
6356
Wierzę, że będą fundamentem pokoju.
08:50
BMA has become such a respected event in the region
147
518760
6975
Maraton jest tak szanowany w regionie,
08:57
that government officials in the region
148
525735
2503
że urzędnicy państwowi
09:00
like Iraq, Egypt and Syria,
149
528238
3417
z Iraku, Egiptu i Syrii
09:03
have asked the organization to help them structure
150
531655
3483
prosili organizację o pomoc w ukształtowaniu
09:07
a similar sporting event.
151
535138
2804
podobnych wydarzeń sportowych.
09:09
We are now one of the largest running events
152
537942
3727
Jesteśmy jednym z największych biegów
09:13
in the Middle East, but most importantly,
153
541669
2511
na Bliskim Wschodzie, ale najważniejsze,
09:16
it is a platform for hope and cooperation
154
544180
4485
że jesteśmy platformą współpracy i nadziei
09:20
in an ever-fragile and unstable part of the world.
155
548665
5787
w coraz bardziej niestabilnym regionie.
09:26
From Boston to Beirut, we stand as one.
156
554452
5264
Od Bostonu do Bejrutu stoimy zjednoczeni.
09:31
(Applause)
157
559716
5826
(Oklaski)
09:37
After 10 years in Lebanon,
158
565542
2602
Po 10 latach w Libanie,
09:40
from national marathons or from national events
159
568144
3396
od krajowych maratonów i imprez
09:43
to smaller regional races, we've seen
160
571540
2864
do mniejszych, regionalnych wyścigów,
09:46
that people want to run for a better future.
161
574404
5172
widzieliśmy ludzi
chcących biegać dla lepszego jutra.
chcących biegać dla lepszego jutra.
09:51
After all, peacemaking is not a sprint.
162
579576
5667
Zaprowadzanie pokoju to przecież nie sprint.
09:57
It is more of a marathon.
163
585243
2107
To maraton.
09:59
Thank you.
164
587350
1516
Dziękujemy.
10:00
(Applause)
165
588866
5862
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
May El-Khalil - Founder of the Beirut MarathonThe Beirut Marathon is the largest running event in the Middle East. May El-Khalil founded it as an instrument of peace.
Why you should listen
The beautiful city of Beirut, Lebanon, has seen its share of tragedy, as a seat of Lebanon's long-running civil war (1975-1990) and the Israeli-Lebanese conflict that came to a head in 2006. But in 2003, May El-Khalil, a local sports official, decided: It's time to start a marathon, open to all, as an antidote to sectarianism. And despite ongoing political and security pressure, the Beirut Marathon, now entering its 11th year, has become not only the largest running event in the Middle East but a powerful force for peace.
El-Khalil was inspired to start the marathon after a personal tragedy: a near-fatal running accident. Doctors told her she would never run again. She was hospitalized for two years and had to undergo a long series of surgeries. But the resolve from this personal struggle created an event that, each year, draws runners and fans from opposing political and religious communities in a symbolic act of peace. Case in point: In 2012, on a rainy and windy November day, more than 33,000 runners turned out. Other countries around the region are now thinking of replicating this model.
May El-Khalil | Speaker | TED.com