TED2002
Richard Dawkins: Militant atheism
Richard Dawkins Ateizm Militanlığı üzerine konuşuyor
Filmed:
Readability: 5.3
5,735,087 views
Richard Dawkins bütün ateistleri, görüşlerini açıkça beyan etmeye -- ve kilisenin politika ve bilime saldırısına karşı koymaya -- çağırıyor. Ateşli, eğlenceli ve etkileyici bir konuşma.
Richard Dawkins - Evolutionary biologist
Oxford professor Richard Dawkins has helped steer evolutionary science into the 21st century, and his concept of the "meme" contextualized the spread of ideas in the information age. In recent years, his devastating critique of religion has made him a leading figure in the New Atheism. Full bio
Oxford professor Richard Dawkins has helped steer evolutionary science into the 21st century, and his concept of the "meme" contextualized the spread of ideas in the information age. In recent years, his devastating critique of religion has made him a leading figure in the New Atheism. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
That splendid music, the coming-in music --
0
0
5000
Bu muhteşem parça, bu giriş müziği --
00:30
"The Elephant March" from "Aida" -- is the music I've chosen for my funeral --
1
5000
6000
Aida'dan "The Elephant March" -cenazem için seçtiğim parça-
00:36
(Laughter)
2
11000
1000
(Kahkahalar)
00:37
-- and you can see why. It's triumphal.
3
12000
5000
-- nedenini anlayabilirsiniz. Zafer dolu.
00:42
I won't feel anything, but if I could,
4
17000
4000
Öldüğümde hiçbir şey hissetmeyeceğim, fakat hissedebilecek olsaydım
00:46
I would feel triumphal at having lived at all,
5
21000
4000
zafer kazanmış gibi hissederdim-- sadece yaşayabildiğim
00:50
and at having lived on this splendid planet,
6
25000
2000
ve bu muheşem gezegende yaşamış olduğum için
00:52
and having been given the opportunity to understand
7
27000
3000
ve buralardan gitmeden önce, en başta
00:55
something about why I was here in the first place, before not being here.
8
30000
7000
burada olma nedenime dair bir şeyleri anlayacak kadar şanslı olduğum için.
01:02
Can you understand my quaint English accent?
9
37000
7000
Tuhaf İngiliz aksanımı anlayabiliyor musunuz?
01:09
Like everybody else, I was entranced yesterday by the animal session.
10
44000
6000
Herkes gibi ben de hayvanlarla ilgili dünkü bölümden çok etkilendim.
01:15
Robert Full and Frans Lanting and others --
11
50000
5000
Robert Full, Frans Lanting ve diğerlerinin
01:20
the beauty of the things they showed.
12
55000
2000
gösterdikleri şeylerin o güzelliği!
01:22
The only slight jarring note was when Jeffrey Katzenberg said of the mustang,
13
57000
6000
Bana ters gelen tek şey Jeffrey Katzenberg'in 'mustang'lerden bahsederken
01:28
"the most splendid creatures that God put on this earth."
14
63000
4000
"Tanrının bu dünyada yarattığı en muhteşem yaratıklar" demesiydi.
01:32
Now of course, we know that he didn't really mean that,
15
67000
3000
Elbette biz onun gerçekten bunu kastetmediğini biliyoruz,
01:35
but in this country at the moment, you can't be too careful.
16
70000
4000
fakat bu ülkede ve bu zamanda ne kadar dikkatli olsanız azdır.
01:39
(Laughter)
17
74000
1000
(Kahkahalar)
01:40
I'm a biologist, and the central theorem of our subject: the theory of design,
18
75000
7000
Ben bir biyologum, ve ilgi alanımızın temel teoremi: tasarım teorisi,
01:47
Darwin's theory of evolution by natural selection.
19
82000
5000
ve Darwin'in doğal seçilimle evrim teorisi.
01:52
In professional circles everywhere, it's of course universally accepted.
20
87000
4000
Bu, tabii ki tüm profesyonel çevrelerde herkesçe kabul görmüş bir teorem.
01:56
In non-professional circles outside America, it's largely ignored.
21
91000
6000
Amerika dışındaki profesyonel olmayan çevrelerde, büyük oranda yok sayılmakta.
02:02
But in non-professional circles within America,
22
97000
4000
Amerika'daki profesyonel olmayan çevrelerde ise
02:06
it arouses so much hostility --
23
101000
3000
o denli düşmanlık uyandırmakta ki --
02:09
(Laughter)
24
104000
1000
(Kahkahalar)
02:10
-- that it's fair to say that American biologists are in a state of war.
25
105000
6000
-- bu yüzden, Amerikalı biyologlar bir savaşın içindeler, dersek haksızlık etmiş olmayız.
02:16
The war is so worrying at present,
26
111000
2000
Bu savaş şu sıralar o kadar endişe verici ki,
02:18
with court cases coming up in one state after another,
27
113000
2000
her eyalette davalar birbirini takip ederken
02:20
that I felt I had to say something about it.
28
115000
3000
kendimi bu konuda bir şeyler söylemek zorunda hissettim.
02:23
If you want to know what I have to say about Darwinism itself,
29
118000
4000
Darwinizm hakkında söyleyeceklerimi merak ediyorsanız
02:27
I'm afraid you're going to have to look at my books,
30
122000
3000
korkarım yazmış olduğum kitaplara bakmanız gerekecek --
02:30
which you won't find in the bookstore outside.
31
125000
3000
-- bu kitapları dışarıdaki kitapçıda bulmayacaksınız.
02:33
(Laughter)
32
128000
3000
(Kahkahalar)
02:36
Contemporary court cases
33
131000
2000
Güncel dava konuları
02:38
often concern an allegedly new version of creationism,
34
133000
4000
genellikle yaratılışçılığın sözde yeni versiyonu olan
02:42
called "Intelligent Design," or ID.
35
137000
4000
Akıllı Tasarım -yani A.T.- hakkında.
02:46
Don't be fooled. There's nothing new about ID.
36
141000
4000
Sakın kanmayın. A.T. yeni birşey değil.
02:50
It's just creationism under another name,
37
145000
3000
Sadece yaratılışçılığın başka bir isimle ifadesi.
02:53
rechristened -- I choose the word advisedly --
38
148000
4000
Yaratılışçılığın yeniden vaftiz edilmiş hali -- bu sözü özenle seçtim --
02:57
(Laughter)
39
152000
1000
(Kahkahalar)
02:58
-- for tactical, political reasons.
40
153000
2000
politik ve taktik nedenler yüzünden.
03:00
The arguments of so-called ID theorists
41
155000
2000
Sözde A.T. teorisyenlerinin iddiaları,
03:02
are the same old arguments that had been refuted again and again,
42
157000
3000
Darwin'den bu yana tekrar tekrar
03:05
since Darwin down to the present day.
43
160000
4000
çürütülmüş olan aynı eski iddialardır.
03:09
There is an effective evolution lobby
44
164000
3000
Bilim adına savaş veren
03:12
coordinating the fight on behalf of science,
45
167000
2000
etkili bir evrim lobisi mevcut ve
03:14
and I try to do all I can to help them,
46
169000
3000
ben onlara yardım etmek için elimden geleni yapmaya çalışıyorum.
03:17
but they get quite upset when people like me dare to mention
47
172000
4000
Fakat onlar, benim gibi hem evrimci hem de ateist olduğunu
03:21
that we happen to be atheists as well as evolutionists.
48
176000
4000
söylemeye cesaret edebilen insanlardan huzursuz oluyorlar.
03:25
They see us as rocking the boat, and you can understand why.
49
180000
5000
İşlerine çomak soktuğumuzu düşünüyorlar, ve neden böyle düşündüklerini de anlamak zor değil:
03:30
Creationists, lacking any coherent scientific argument for their case,
50
185000
5000
Görüşlerini tutarlı herhangi bir bilimsel argümanla savunamayan yaratılışçılar,
03:35
fall back on the popular phobia against atheism.
51
190000
5000
ateizme karşı yaygın olarak duyulan korkunun arkasına sığınıyor.
03:40
Teach your children evolution in biology class,
52
195000
4000
"Çocuklarınıza fen derslerinde evrim teorisini öğretirseniz
03:44
and they'll soon move on to drugs, grand larceny and sexual pre-version.
53
199000
5000
ilerde uyuşturuya, hırsızlığa ve cinsel sapkınlığa yönelirler".
03:49
(Laughter)
54
204000
5000
(Kahkahalar)
03:54
In fact, of course, educated theologians from the Pope down
55
209000
3000
Aslında, Papa dahil, tüm eğitimli ilahiyatçılar
03:57
are firm in their support of evolution.
56
212000
3000
evrim teorisini kesin bir şekilde desteklemektedir.
04:00
This book, "Finding Darwin's God," by Kenneth Miller,
57
215000
3000
Kennet Miller tarafından yazılmış bu kitap, "Finding Darwin's God",
04:03
is one of the most effective attacks on Intelligent Design
58
218000
2000
benim bildiğim kadarıyla A.T.'ye karşı yazılmış
04:05
that I know, and it's all the more effective
59
220000
3000
en etkili kitaplardan biri--
04:08
because it's written by a devout Christian.
60
223000
3000
-- özellikle dindar bir Hristiyan tarafından kaleme alındığı için.
04:11
People like Kenneth Miller could be called a "godsend" to the evolution lobby --
61
226000
5000
Kenneth Miller gibi kişilerin Tanrı'nın evrim lobisine bir armağanı olduğunu söyleyebiliriz --
04:16
(Laughter)
62
231000
1000
(Kahkahalar)
04:17
-- because they expose the lie that evolutionism is, as a matter of fact,
63
232000
4000
-- çünkü onlar 'evrimci demek ateist demek' gibi iddiaların
04:21
tantamount to atheism.
64
236000
2000
yalan olduğunu ortaya koyuyorlar.
04:23
People like me, on the other hand, rock the boat.
65
238000
5000
Öte yandan, benim gibi insanlar "çomak sokuyorlar".
04:28
But here, I want to say something nice about creationists.
66
243000
3000
Fakat bu noktada, yaratılışçılar hakkında iyi bir şey söylemek istiyorum.
04:31
It's not a thing I often do, so listen carefully.
67
246000
3000
Bunu çok sık yapmam; o yüzden iyi dinleyin.
04:34
(Laughter)
68
249000
1000
(Kahkahalar)
04:35
I think they're right about one thing.
69
250000
3000
Bence bir konuda haklılar.
04:38
I think they're right that evolution
70
253000
2000
Bence evrimin
04:40
is fundamentally hostile to religion.
71
255000
3000
temelde dinin karşısında olduğu konusunda haklılar.
04:43
I've already said that many individual evolutionists, like the Pope,
72
258000
4000
Daha önce, Papa gibi, evrime inanan pek çok kişinin
04:47
are also religious, but I think they're deluding themselves.
73
262000
3000
aynı zamanda dindar olduğunu söylemiştim; fakat bence kendilerini kandırıyorlar.
04:50
I believe a true understanding of Darwinism
74
265000
3000
İnanıyorum ki, Darwinizm'in özü
04:53
is deeply corrosive to religious faith.
75
268000
5000
dinî inancı derinden sarsmaktadır.
04:58
Now, it may sound as though I'm about to preach atheism,
76
273000
6000
Şimdi ateizm hakkında vaaz verecekmişim gibi gelebilir; ama
05:04
and I want to reassure you that that's not what I'm going to do.
77
279000
3000
sizi temin ederim ki yapacağım şey bu değildir.
05:07
In an audience as sophisticated as this one,
78
282000
4000
Bu kadar kültürlü dinleyicilerle birlikteyken
05:11
that would be preaching to the choir.
79
286000
3000
bu, "kilise korosuna vaaz vermek" gibi olacaktır.
05:14
No, what I want to urge upon you --
80
289000
4000
Hayır, size dayatmaya çalıştığım şey --
05:18
(Laughter)
81
293000
2000
(Kahkahalar)
05:20
-- instead what I want to urge upon you is militant atheism.
82
295000
5000
-- aslen size dayatmaya çalıştığım şey ateizm militanlığıdır.
05:25
(Laughter)
83
300000
2000
(Kahkahalar)
05:27
(Applause)
84
302000
3000
(Alkışlar)
05:30
But that's putting it too negatively.
85
305000
3000
Fakat bu çok olumsuz bir deyiş.
05:33
If I was a person who were interested in preserving religious faith,
86
308000
5000
Eğer isteseydim -- eğer dinî inancını gözeten biri olsaydım
05:38
I would be very afraid of the positive power of evolutionary science,
87
313000
5000
evrimsel bilimin ilham veren ve büyüleyen gücünden korkardım;
05:43
and indeed science generally, but evolution in particular,
88
318000
2000
-- ve genel olarak bilimden korkardım; ama özellikle evrimden--
05:45
to inspire and enthrall, precisely because it is atheistic.
89
320000
8000
çünkü evrim bilimi tanrıtanımazdır.
05:53
Now, the difficult problem for any theory of biological design
90
328000
4000
Bütün biyolojik tasarım teorilerinin önündeki en önemli sorun
05:57
is to explain the massive statistical improbability of living things.
91
332000
6000
yaşayan varlıkların istatistiksel açıdan neredeyse olanaksız olmalarıdır.
06:03
Statistical improbability in the direction of good design --
92
338000
5000
Yani iyi bir tasarımın, istatistiksel olarak olanaksızlığı --
06:08
"complexity" is another word for this.
93
343000
2000
başka bir deyişle, karmaşık olması.
06:10
The standard creationist argument -- there is only one; they all reduce to this one --
94
345000
5000
Yaratılışçıların standart argümanı -sundukları bütün argümanlar buna indirgenebilir-
06:15
takes off from a statistical improbability.
95
350000
2000
istatistiksel olanaksızlıktan yola çıkar:
06:17
Living creatures are too complex to have come about by chance;
96
352000
4000
"Canlılar tesadüf sonucu ortaya çıkmış olamayacak kadar karmaşıktırlar;
06:21
therefore, they must have had a designer.
97
356000
2000
öyleyse birisi tarafından tasarlanmış olmalılar".
06:23
This argument of course, shoots itself in the foot.
98
358000
2000
Tabii bu argüman kendisini çürütmektedir.
06:25
Any designer capable of designing something really complex
99
360000
4000
Karmaşık herhangi bir şey tasarlayabilecek herhangi bir tasarımcının
06:29
has to be even more complex himself, and that's before we even start
100
364000
5000
kendisinin daha da karmaşık olması gerekecektir -- ve daha ondan beklenen
06:34
on the other things he's expected to do,
101
369000
2000
günahları bağışlaması, evlilikleri kutsaması, duaları dinlemesi
06:36
like forgive sins, bless marriages, listen to prayers --
102
371000
3000
savaşta bizden yana olması gibi
06:39
favor our side in a war --
103
374000
3000
diğer şeylerden bahsetmiyoruz bile!
06:42
(Laughter)
104
377000
2000
(Kahkahalar)
06:44
-- disapprove of our sex lives and so on.
105
379000
3000
-- cinsel yaşamımızı onaylamaması gibi şeylerden...
06:47
(Laughter)
106
382000
2000
(Kahkahalar)
06:49
Complexity is the problem that any theory of biology has to solve,
107
384000
5000
Karmaşıklık, bütün biyoloji teorilerinin açıklaması gereken bir sorundur
06:54
and you can't solve it by postulating an agent that is even more complex,
108
389000
5000
ve bunu, daha da karmaşık bir etmen ortaya atarak çözemezsiniz --
06:59
thereby simply compounding the problem.
109
394000
3000
bu şekilde sadece sorunu daha da karmaşık hale getirmiş olursunuz.
07:02
Darwinian natural selection is so stunningly elegant
110
397000
4000
Darwinci doğal seçim büyüleyici derecede mükemmeldir;
07:06
because it solves the problem of explaining complexity
111
401000
4000
çünkü karmaşıklık sorununu, sadelikle ilişkilendirerek açıklar --
07:10
in terms of nothing but simplicity.
112
405000
4000
-- başka hiçbir şeyle değil.
07:14
Essentially, it does it by providing a smooth ramp
113
409000
3000
Bunu özetle, yavaş yavaş,
07:17
of gradual step-by-step increment.
114
412000
4000
aşama aşama artan ilerlemeyle açıklar.
07:21
But here, I only want to make the point
115
416000
2000
Ama ben burada şuna dikkat çekmek istiyorum:
07:23
that the elegance of Darwinism is corrosive to religion
116
418000
4000
Darwinciliğin mükemmelliği din için sarsıcıdır; çünkü
07:27
precisely because it is so elegant, so parsimonious, so powerful,
117
422000
5000
son derece kusursuz, yalın,
07:32
so economically powerful.
118
427000
2000
etkili ve ekonomiktir.
07:34
It has the sinewy economy of a beautiful suspension bridge.
119
429000
9000
Bir asma köprünün ekonomik ve sade yapısına sahiptir.
07:43
The God theory is not just a bad theory.
120
438000
2000
Tanrı teorisi sadece kötü bir teori değildir.
07:45
It turns out to be, in principle, incapable of doing the job required of it.
121
440000
6000
Aynı zamanda, kendisinden istenileni yerine getiremediği görülmektedir.
07:51
So, returning to tactics and the evolution lobby,
122
446000
3000
Taktiklere ve evrim lobisine dönecek olursak,
07:54
I want to argue that rocking the boat may be just the right thing to do.
123
449000
9000
"çomak sokmanın", tam da yapılması gereken şey olduğunu düşünüyorum.
08:03
My approach to attacking creationism is unlike the evolution lobby.
124
458000
6000
Ben yaratılışçılığa, evrim lobisininden farklı bir şekilde saldırıyorum.
08:09
My approach to attacking creationism is to attack religion as a whole,
125
464000
5000
Benim yaratılışçılığa saldırma biçimim, topyekûn dine saldırmaktır;
08:14
and at this point I need to acknowledge the remarkable taboo
126
469000
4000
ve bu noktada dinle ilgili kötü sözler söylemeyle
08:18
against speaking ill of religion,
127
473000
3000
ilgili bir tabuyu ikrar etmek istiyorum.
08:21
and I'm going to do so in the words of the late Douglas Adams,
128
476000
3000
Bunu, merhum dostum Douglas Adams'tan bir alıntıyla yapacağım --
08:24
a dear friend who, if he never came to TED,
129
479000
2000
-- TED'e hiç gelmediyse de,
08:26
certainly should have been invited.
130
481000
3000
kesinlikle davet edilmesi gereken biriydi.
08:29
(Richard Saul Wurman: He was.)
131
484000
2000
Richard Saul Wurman: Davet edilmişti.
08:31
Richard Dawkins: He was. Good. I thought he must have been.
132
486000
2000
Richar Dawkins: Edilmişti, güzel. Edilmiş olmalıydı.
08:33
He begins this speech which was tape-recorded in Cambridge
133
488000
3000
Ölümünden kısa bir süre önce, Cambridge'te
08:36
shortly before he died.
134
491000
2000
kaydedilen bir konuşmasında
08:38
He begins by explaining how science works through the testing of hypotheses
135
493000
4000
önce bilimin yanlışlanabilir hipotezleri
08:42
that are framed to be vulnerable to disproof, and then he goes on.
136
497000
4000
sınayarak nasıl işlediğinden bahseder ve şöyle devam eder.
08:46
I quote, "Religion doesn't seem to work like that.
137
501000
4000
Aynen alıntılıyorum: "Anlaşılan, din böyle işlemiyor.
08:50
It has certain ideas at the heart of it, which we call 'sacred' or 'holy.'
138
505000
4000
"Temelinde, kutsal -veya mukaddes- dediğimiz belli bazı düşünceler var.
08:54
What it means is: here is an idea or a notion
139
509000
3000
"Bu şu demek: Ortada, hakkında hiçbir
08:57
that you're not allowed to say anything bad about.
140
512000
4000
"kötü söz söyleyemeyeceğiniz bir düşünce var.
09:01
You're just not. Why not? Because you're not.
141
516000
4000
"Söyleyemezsiniz. Neden? Söyleyemezsiniz işte!
09:05
(Laughter)
142
520000
4000
(Kahkahalar)
09:09
Why should it be that it's perfectly legitimate to support the Republicans or Democrats,
143
524000
4000
"Neden Cumhuriyetçiler ve Demokratlar'dan birini desteklemek;
09:13
this model of economics versus that, Macintosh instead of Windows,
144
528000
5000
"falanca ekonomi modelini, filanca modele; veya Macintosh'u Windows'a yeğlemek kurallara aykırı değil de
09:18
but to have an opinion about how the universe began,
145
533000
3000
"evrenin nasıl başladığı, evreni kimin yarattığı
09:21
about who created the universe -- no, that's holy.
146
536000
4000
"ile ilgili fikir sahibi olmak kurallara aykırı? Yo, o kutsal.
09:25
So, we're used to not challenging religious ideas
147
540000
3000
"Yani, dini fikirleri tartışmamaya alışkınız;
09:28
and it's very interesting how much of a furor Richard creates
148
543000
3000
ve Richard bunu yaptığı zaman öfke uyandırması çok ilginç".
09:31
when he does it." He meant me, not that one.
149
546000
4000
Burada beni kastediyor, onu değil.
09:35
"Everybody gets absolutely frantic about it,
150
550000
3000
"Herkes zıvanadan çıkıyor,
09:38
because you're not allowed to say these things, yet when you look at it rationally,
151
553000
4000
"çünkü böyle şeyler söylemeniz yasak; ama düşünecek olursanız
09:42
there is no reason why those ideas shouldn't be as open to debate
152
557000
4000
"bu fikirlerin, diğer fikirler gibi tartışılmaması için hiçbir neden yok.
09:46
as any other, except that we've agreed somehow between us
153
561000
4000
"Tek fark, her nasılsa, bu konuların
09:50
that they shouldn't be." And that's the end of the quote from Douglas.
154
565000
7000
"tartışılamayacağını kendi aramızda kabul etmişiz". Douglas'tan yaptığım alıntı böyle bitiyor.
09:57
In my view, not only is science corrosive to religion;
155
572000
4000
Bence, sadece bilim, dinin temelini sarsmıyor;
10:01
religion is corrosive to science.
156
576000
4000
din de, bilimin temelini sarsıyor.
10:05
It teaches people to be satisfied with trivial, supernatural non-explanations
157
580000
6000
Din insanlara abes, doğaüstü ve değersiz açıklamalarla yetinmelerini öğretiyor;
10:11
and blinds them to the wonderful real explanations that we have within our grasp.
158
586000
6000
ve her yönüyle anlayabileceğimiz, hakiki ve mükemmel açıklamaları görmelerini engelliyor.
10:17
It teaches them to accept authority, revelation and faith
159
592000
7000
İnsanlara otoriteyi, inayeti ve ona itikati öğretiyor --
10:24
instead of always insisting on evidence.
160
599000
5000
her zaman kanıt aramayı öğretmek varken.
10:29
There's Douglas Adams, magnificent picture from his book, "Last Chance to See."
161
604000
6000
Bu, Douglas Adams; "Last Chance to See" adlı kitabından harika bir fotoğraf.
10:35
Now, there's a typical scientific journal, the Quarterly Review of Biology.
162
610000
4000
"Quarterly Review of Biology" adında tipik bir bilimsel dergi var;
10:39
And I'm going to put together, as guest editor,
163
614000
3000
Ve ben, konuk editör olarak,
10:42
a special issue on the question, "Did an asteroid kill the dinosaurs?"
164
617000
5000
dinazorları bir asteroid mi öldürdü, sorusuyla ilgili özel bir sayı hazırlayacağım.
10:47
And the first paper is a standard scientific paper
165
622000
4000
İlk makale de, kanıt sunan, standart bir bilimsel makale:
10:51
presenting evidence, "Iridium Layer at the K-T Boundary,
166
626000
4000
"Yucatan'da Potasyum-Argon yöntemiyle tarihlendirilmiş kraterde
10:55
Potassium-Argon Dated Crater in Yucatan,
167
630000
2000
"K-T sınırındaki İridyum Tabakası,
10:57
Indicate That an Asteroid Killed the Dinosaurs."
168
632000
3000
"dinazorların, bir asteroid çarpması sonucu öldüğüne işaret ediyor".
11:00
Perfectly ordinary scientific paper.
169
635000
3000
Son derece tipik bir bilimsel makale.
11:03
Now, the next one, "The President of The Royal Society
170
638000
4000
Bu da bir sonraki: "Kraliyet Akademisi'nin başkanına
11:07
Has Been Vouchsafed a Strong Inner Conviction" -- (Laughter) --
171
642000
4000
"dinazorların, bir asteroid yüzünden öldüğü inancı -- (Kahkahalar) --
11:11
"... That an Asteroid Killed the Dinosaurs."
172
646000
3000
"ihsan edildi".
11:14
(Laughter)
173
649000
4000
(Kahkahalar)
11:18
"It Has Been Privately Revealed to Professor Huxtane
174
653000
6000
"Profesör Huxtane'e, dinazorların bir asteroid
11:24
That an Asteroid Killed the Dinosaurs."
175
659000
2000
"yüzünden öldüğü malum oldu".
11:26
(Laughter)
176
661000
3000
(Kahkahalar)
11:29
"Professor Hordley Was Brought Up
177
664000
3000
"Profesör Hordley, dinazorların bir asteroid çarpması
11:32
to Have Total and Unquestioning Faith" --
178
667000
3000
"sonucu öldüğüne, hiç şüphe duymadan inanmak --
11:35
(Laughter) --
179
670000
1000
(Kahkahalar)
11:36
"... That an Asteroid Killed the Dinosaurs."
180
671000
7000
"-- üzere yetiştirilmişti".
11:43
"Professor Hawkins Has Promulgated an Official Dogma
181
678000
5000
"Profesör Hawkins, bütün sadık müritlerini bağlayan
11:48
Binding on All Loyal Hawkinsians
182
683000
3000
"resmi bir dogmayla, dinazorların
11:51
That an Asteroid Killed the Dinosaurs."
183
686000
3000
"asteroid çarpması sonucu öldüğünü neşretti".
11:54
(Laughter)
184
689000
3000
(Kahkahalar)
11:57
That's inconceivable, of course.
185
692000
4000
Böyle bir şey elbette düşünülemez.
12:01
But suppose --
186
696000
2000
Ama farz edelim ki --
12:03
(Applause)
187
698000
10000
(Alkışlar) -- "Asteroid Teorisi'ne inananlar vatansever yurttaşlar olamazlar".
12:13
-- in 1987, a reporter asked George Bush, Sr.
188
708000
3000
1987'de bir muhabir, Baba George Bush'a,
12:16
whether he recognized the equal citizenship and patriotism
189
711000
3000
ateist Amerikalılar'ın, vatandaşlıklarını ve yurtseverliklerini
12:19
of Americans who are atheists.
190
714000
3000
tanıyıp tanımadığını sordu.
12:22
Mr. Bush's reply has become infamous.
191
717000
3000
Bay Bush'un cevabının rezilliği bugün nam salmıştır:
12:25
"No, I don't know that atheists should be considered citizens,
192
720000
4000
"Hayır; ateistleri yurttaştan sayamayız;
12:29
nor should they be considered patriots.
193
724000
2000
"ya da vatansever olarak.
12:31
This is one nation under God."
194
726000
3000
"Bu, Tanrı'nın hükmünde bir ulustur".
12:34
Bush's bigotry was not an isolated mistake,
195
729000
3000
Bush'un bağnaz sözleri, bir defalığına
12:37
blurted out in the heat of the moment and later retracted.
196
732000
3000
ağzından kaçırıp sonra geri aldığı sözler değildi.
12:40
He stood by it in the face of repeated calls for clarification or withdrawal.
197
735000
5000
Sözlerini geri alması veya açıklaması istendiğinde de aynı görüşü savundu.
12:45
He really meant it.
198
740000
1000
Sözlerinin arkasındaydı.
12:46
More to the point, he knew it posed no threat to his election, quite the contrary.
199
741000
6000
Daha önemlisi, bunun seçimi kazanması açısından zararlı değil, tersine, faydalı olacağını biliyordu.
12:52
Democrats as well as Republicans parade their religiousness
200
747000
4000
Demokratlar da, Cumhuriyetçiler de, seçilmek için
12:56
if they want to get elected. Both parties invoke "one nation under God."
201
751000
6000
dindarlıklarıyla caka satarlar. İki parti de "Tanrı hükmündeki ulus"a seslenir.
13:02
What would Thomas Jefferson have said?
202
757000
5000
Thomas Jefferson ne derdi? -- "Her ülkede ve her devirde, din adamları özgürlüğe düşman olmuştur".
13:07
Incidentally, I'm not usually very proud of being British,
203
762000
5000
Ben de genelde İngiliz olmakla çok gurur duymam;
13:12
but you can't help making the comparison.
204
767000
4000
ama kıyaslama yapmamak elde değil.
13:16
(Applause)
205
771000
8000
(Alkışlar)
13:24
In practice, what is an atheist?
206
779000
3000
Bir ateist fiilen nedir?
13:27
An atheist is just somebody who feels about Yahweh
207
782000
4000
Bir Hristiyan; Thor, Baal veya Altın Buzağı hakkında
13:31
the way any decent Christian feels about Thor or Baal or the golden calf.
208
786000
7000
ne düşünüyorsa, bir ateist de Yehova hakkında aynı şeyleri düşünür.
13:38
As has been said before, we are all atheists about most of the gods
209
793000
4000
Daha önce söylendiği gibi, insanlığın bugüne kadar inandığı tanrılar
13:42
that humanity has ever believed in. Some of us just go one god further.
210
797000
5000
söz konusu olduğunda hepimiz ateistiz. Bazılarımız sadece bunun bir tanrı için daha böyle olduğunu düşünüyor.
13:47
(Laughter)
211
802000
3000
(Kahkahalar)
13:50
(Applause)
212
805000
7000
(Alkışlar)
13:57
And however we define atheism, it's surely the kind of academic belief
213
812000
3000
Ve ateizmi nasıl tanımlarsak tanımlayalım; bu kimsenin vatanseverliğine,
14:00
that a person is entitled to hold without being vilified
214
815000
4000
seçilme hakkına veya vatandaşlığına kötü söz söylemeyi
14:04
as an unpatriotic, unelectable non-citizen.
215
819000
5000
gerektiren bir tercih değildir.
14:09
Nevertheless, it's an undeniable fact that to own up to being an atheist
216
824000
3000
Bununla birlikte, bir ateist olduğunuzu söylemek
14:12
is tantamount to introducing yourself as Mr. Hitler or Miss Beelzebub.
217
827000
6000
kendinizi Bay Hitler veya Bayan İblis olarak tanıtmaktan farklı değil.
14:18
And that all stems from the perception of atheists
218
833000
3000
Bu da, ateistlerin garip, acayip bir azınlık
14:21
as some kind of weird, way-out minority.
219
836000
5000
olduğu düşüncesinden kaynaklanmaktadır.
14:26
Natalie Angier wrote a rather sad piece in the New Yorker,
220
841000
3000
Natalie Angier, New Yorker'da çıkan bir yazısında
14:29
saying how lonely she felt as an atheist.
221
844000
2000
bir ateist olarak kendini nasıl yalnız hissettiğini yazdı.
14:31
She clearly feels in a beleaguered minority,
222
846000
3000
Kendisini sürekli taciz edilen bir azınlıktan sayıyor;
14:34
but actually, how do American atheists stack up numerically?
223
849000
6000
peki, ama Amerikalı ateistleri hesaba döksek karşımıza ne çıkar?
14:40
The latest survey makes surprisingly encouraging reading.
224
855000
3000
Son anket sonuçları şaşırtıcı derecede cesaret verici.
14:43
Christianity, of course, takes a massive lion's share
225
858000
2000
Hristiyanlık, doğal olarak, 160 milyonla
14:45
of the population, with nearly 160 million.
226
860000
4000
nüfusun büyük bir kısmını elinde tutuyor.
14:49
But what would you think was the second largest group,
227
864000
3000
Peki 2. en büyük grup kimdir dersiniz--
14:52
convincingly outnumbering Jews with 2.8 million, Muslims at 1.1 million,
228
867000
6000
2.8 milyon Musevi, 1.1 milyon Müslüman, ve Hindular'ın, Budistler'in,
14:58
and Hindus, Buddhists and all other religions put together?
229
873000
3000
ve diğer tüm dinlerin toplamından daha büyük olan grup?
15:01
The second largest group, of nearly 30 million,
230
876000
3000
İkinci en büyük grup, 30 milyonla,
15:04
is the one described as non-religious or secular.
231
879000
5000
"dindar olmayan" veya "dinle ilgisi olmayan" olarak tanımlanan grup.
15:09
You can't help wondering why vote-seeking politicians
232
884000
3000
İnsan sormadan edemiyor: Niye oy peşindeki politikacılar,
15:12
are so proverbially overawed by the power of, for example, the Jewish lobby.
233
887000
5000
söz gelimi, Musevi lobisinin gücü altında eziliyorlar?
15:17
The state of Israel seems to owe its very existence
234
892000
2000
İsrail devleti, varlığını Amerikalı Museviler'in
15:19
to the American Jewish vote, while at the same time
235
894000
4000
oylarına borçlu görünüyor; ve aynı zamanda
15:23
consigning the non-religious to political oblivion.
236
898000
5000
dindar olmayanları siyaseten yok sayıyor.
15:28
This secular non-religious vote, if properly mobilized,
237
903000
4000
Bu dindar olmayan kesim, örgütlü bir şekilde hareket etse,
15:32
is nine times as numerous as the Jewish vote.
238
907000
4000
Musevi oylarının dokuz katı eder.
15:36
Why does this far more substantial minority
239
911000
3000
Daha büyük olan bu azınlık grubu
15:39
not make a move to exercise its political muscle?
240
914000
4000
neden politik gücünü göstermek için çaba sarf etmez ki?
15:43
Well, so much for quantity. How about quality?
241
918000
4000
Nicelikten bu kadar bahsettiğimiz yeter. Niteliğe gelelim.
15:47
Is there any correlation, positive or negative,
242
922000
3000
Zekâ ve dindarlık arasında, olumlu ya da olumsuz,
15:50
between intelligence and tendency to be religious?
243
925000
3000
bir bağıntı var mı?
15:53
(Laughter)
244
928000
8000
(Kahkahalar)
16:01
The survey that I quoted, which is the ARIS survey,
245
936000
3000
Az önce bahsettiğim ARIS anketi
16:04
didn't break down its data by socio-economic class or education,
246
939000
3000
verileri sosyo-ekonomik sınıf, eğitim durumu
16:07
IQ or anything else.
247
942000
2000
veya IQ'ya göre bölümlendirmemiş.
16:09
But a recent article by Paul G. Bell in the Mensa magazine
248
944000
4000
Ama Paul G. Bell'in, Mensa dergisinde yeni yayınlanan makalesi
16:13
provides some straws in the wind.
249
948000
2000
geleceğe dair fikir veriyor.
16:15
Mensa, as you know, is an international organization
250
950000
2000
Mensa, bildiğiniz gibi, yüksek IQ'lu insanlara yönelik
16:17
for people with very high IQ.
251
952000
4000
uluslararası bir organizasyon.
16:21
And from a meta-analysis of the literature,
252
956000
4000
Konuyla ilgili kaynakların analizini yapan Bell şu sonuca vardı:
16:25
Bell concludes that, I quote, "Of 43 studies carried out since 1927
253
960000
6000
"1927'den beri, dini inançla zekâ veya eğitim durumunun ilişkisini araştıran
16:31
on the relationship between religious belief and one's intelligence or educational level,
254
966000
4000
"43 çalışmadan -dördü hariç- hepsi
16:35
all but four found an inverse connection.
255
970000
5000
"ters bir bağıntı buldu.
16:40
That is, the higher one's intelligence or educational level,
256
975000
3000
"Yani, bir kişi ne kadar zeki veya iyi eğitimliyse,
16:43
the less one is likely to be religious."
257
978000
3000
"dindar olması o kadar düşük olasılıklıdır".
16:46
Well, I haven't seen the original 42 studies and I can't comment on that meta-analysis
258
981000
5000
Bahsi geçen 42 araştırmayı görmedim ve bu meta-analiz üzerine de yorum yapamam,
16:51
but I would like to see more studies done along those lines.
259
986000
4000
ama bu yönde daha çok araştırma yapılmasını isterim.
16:55
And I know that there are, if I could put a little plug here,
260
990000
2000
Ve biliyorum ki,
16:57
there are people in this audience
261
992000
2000
bu seyircilerin arasında
16:59
easily capable of financing a massive research survey to settle the question,
262
994000
6000
böyle büyük bir araştırma anketini rahatlıkla finanse edebilecek insanlar var.
17:05
and I put the suggestion up -- for what it's worth.
263
1000000
2000
Ben önermiş olayım -artık ne işe yararsa...
17:07
But let me know show you some data
264
1002000
2000
Şimdi size özel bir grupla ilgili
17:09
that have been properly published and analyzed
265
1004000
2000
-en iyi bilim insanlarıyla ilgili-
17:11
on one special group, namely, top scientists.
266
1006000
5000
yayınlanmış ve incelenmiş verileri sunmak istiyorum.
17:16
In 1998, Larson and Witham
267
1011000
3000
1998'de, Larson ve Witham,
17:19
polled the cream of American scientists,
268
1014000
3000
National Academy of Sciences'a seçilerek onurlandırılmış
17:22
those who'd been honored by election to the National Academy of Sciences,
269
1017000
4000
en iyi Amerikalı bilim insanlarıyla bir anket yaptı.
17:26
and among this select group,
270
1021000
2000
Ve bu seçkin grupta
17:28
belief in a personal God dropped to a shattering seven percent.
271
1023000
7000
kişisel bir tanrıya inananların oranı % 7'ye düştü.
17:35
About 20 percent are agnostic, and the rest could fairly be called atheists.
272
1030000
5000
Yaklaşık % 20'sinin bilinemezci; diğerlerinin de ateist rahatlıkla olduğu söylenebilir.
17:40
Similar figures obtained for belief in personal immortality.
273
1035000
3000
Ölümden sonra yaşama olan inançları hakkında da benzer sonuçlar elde edildi.
17:43
Among biological scientists, the figures are even lower:
274
1038000
3000
Biyologlar arasında ise, oranlar daha da düşük:
17:46
5.5 percent, only, believe in God. Physical scientists: it's 7.5 percent.
275
1041000
7000
sadece % 5.5'i Tanrı'ya inanıyor. Fizikçiler: yaklaşık % 7.5.
17:53
I've not seen corresponding figures for elite scholars
276
1048000
3000
Tarih ve felsefe gibi diğer alanlardaki,
17:56
in other fields, such history or philosophy,
277
1051000
3000
seçkin bilim insanların inançlarına ilişkin oranları bilmiyorum --
17:59
but I'd be surprised if they were different.
278
1054000
3000
ama bunlardan farklı olursa şaşarım.
18:02
So, we've reached a truly remarkable situation,
279
1057000
4000
Böylelikle, gerçekten kayda değer bir noktaya geliyoruz:
18:06
a grotesque mismatch between the American intelligentsia
280
1061000
5000
Amerikan aydın sınıfıyla, seçmenleri arasındaki
18:11
and the American electorate.
281
1066000
2000
tuhaf uyumsuzluğa.
18:13
A philosophical opinion about the nature of the universe,
282
1068000
4000
En iyi Amerikalı bilim insanlarının -ve muhtemelen aydın sınıfının- çoğunun,
18:17
which is held by the vast majority of top American scientists
283
1072000
4000
evrenin doğasıyla ilgili benimsediği felsefi görüş;
18:21
and probably the majority of the intelligentsia generally,
284
1076000
4000
Amerikalı seçmenler için
18:25
is so abhorrent to the American electorate
285
1080000
2000
o kadar nefret uyandırıcı ki, genel seçimlerde
18:27
that no candidate for popular election dare affirm it in public.
286
1082000
6000
hiçbir aday açıkça bu görüşe destek vermiyor.
18:33
If I'm right, this means that high office
287
1088000
3000
Eğer haklıysam, bu demektir ki,
18:36
in the greatest country in the world
288
1091000
2000
dünyanın en önemli ülkesinin
18:38
is barred to the very people best qualified to hold it -- the intelligentsia --
289
1093000
6000
üst makamları, o makamları en çok hak edenlere -aydınlara- yasaklıdır--
18:44
unless they are prepared to lie about their beliefs.
290
1099000
3000
şayet inançları hakkında yalan söylemeye hazır değillerse.
18:47
To put it bluntly, American political opportunities
291
1102000
3000
Açık açık söylemek gerekirse,
18:50
are heavily loaded against those
292
1105000
3000
Amerika'daki politik olanaklar
18:53
who are simultaneously intelligent and honest.
293
1108000
3000
Zeki ve dürüst insanların aleyhinedir.
18:56
(Applause)
294
1111000
7000
(Alkışlar)
19:03
I'm not a citizen of this country, so I hope it won't be thought unbecoming
295
1118000
4000
Ben buralı değilim; o yüzden, umarım bu konuda
19:07
if I suggest that something needs to be done.
296
1122000
3000
bir şeyler yapılması gerektiği söylemem yakışıksız bulunmaz.
19:10
(Laughter)
297
1125000
2000
(Kahkahalar).
19:12
And I've already hinted what that something is.
298
1127000
3000
Yapılmsı gereken o şeye zaten daha önce değinmiştim.
19:15
From what I've seen of TED, I think this may be the ideal place to launch it.
299
1130000
4000
TED'de gördüklerime bakarak, burası, bunu başlatmak için ideal bir yer, diyebilirim.
19:19
Again, I fear it will cost money.
300
1134000
3000
Yine, korkarım maliyetli olacak.
19:22
We need a consciousness-raising,
301
1137000
2000
İhtiyacımız olan, Amerikalı ateistler için
19:24
coming-out campaign for American atheists.
302
1139000
4000
bilinçlendirici bir "tercihini açıklama" kampanyasıdır.
19:28
(Laughter)
303
1143000
2000
(Kahkahalar)
19:30
This could be similar to the campaign organized by homosexuals
304
1145000
3000
Bu, eşcinsellerin birkaç sene önce düzenlediği
19:33
a few years ago,
305
1148000
2000
kampanyaya benzeyebilir;
19:35
although heaven forbid that we should stoop to public outing
306
1150000
3000
ama biz -maazallah- kimsenin kimliğini, kendi rızası olmadan
19:38
of people against their will.
307
1153000
2000
açıklamaya kalkmamalıyız.
19:40
In most cases, people who out themselves
308
1155000
3000
Çoğu durumda, tercihlerini açıklayanlar
19:43
will help to destroy the myth that there is something wrong with atheists.
309
1158000
4000
ateistlerin sorunlu olduğu inancını ortadan kaldıracaklardır.
19:47
On the contrary,
310
1162000
2000
Aksine,
19:49
they'll demonstrate that atheists are often the kinds of people
311
1164000
2000
ateistlerin, genelde, çocuklara örnek gösterilecek
19:51
that could serve as decent role models for your children,
312
1166000
3000
türden insanları olduğunu göstereceklerdir.
19:54
the kinds of people an advertising agent could use to recommend a product,
313
1169000
5000
Bir reklam ajansının, bir ürünü tavsiye ederken kullanacağı türden insanlar.
19:59
the kinds of people who are sitting in this room.
314
1174000
4000
Burada oturan türden insanlar.
20:03
There should be a snowball effect, a positive feedback,
315
1178000
3000
Öyle bir çığ etkisi, öyle olumlu bir geri bildirim olmalı ki,
20:06
such that the more names we have, the more we get.
316
1181000
3000
çoğaldıkça, çoğalmalıyız.
20:09
There could be non-linearities, threshold effects.
317
1184000
3000
Ani artışlar, eşik etkisi gözlenebilir.
20:12
When a critical mass has been attained,
318
1187000
2000
Kritik kitleye ulaştığımızda,
20:14
there's an abrupt acceleration in recruitment.
319
1189000
3000
katılım aniden ivme kazanır.
20:17
And again, it will need money.
320
1192000
3000
Ve, yine, bu maliyetli olacak.
20:20
I suspect that the word "atheist" itself
321
1195000
4000
Ateist kelimesinin, asıl anlamıyla alakasız,
20:24
contains or remains a stumbling block
322
1199000
3000
kötü bir çağrışımının,
20:27
far out of proportion to what it actually means, and a stumbling block to people
323
1202000
4000
normalde tercihleri rahatça açıklayacak insanlar için
20:31
who otherwise might be happy to out themselves.
324
1206000
3000
bir handikap olduğunu düşünüyorum.
20:34
So, what other words might be used to smooth the path,
325
1209000
3000
Peki bunu değiştirmek için, daha başka
20:37
oil the wheels, sugar the pill? Darwin himself preferred "agnostic" --
326
1212000
7000
hangi kelimelerini kullanabiliriz? Darwin "bilinemezci"yi tercih etmişti--
20:44
and not only out of loyalty to his friend Huxley, who coined the term.
327
1219000
6000
sadece bu kelimeyi bulan arkadaşı Huxley'e bağlılığından değil.
20:50
Darwin said, "I have never been an atheist
328
1225000
2000
Darwin, "Ben, hiçbir zaman ateist olmadım;
20:52
in the same sense of denying the existence of a God.
329
1227000
4000
"şayet bu bir tanrının varlığını inkâr etmek anlamına geliyorsa."
20:56
I think that generally an 'agnostic'
330
1231000
2000
"Sanıyorum 'bilinemezci', benim hâlimi
20:58
would be the most correct description of my state of mind."
331
1233000
4000
"en doğru şekilde tanımlayan ifade olacaktır", demişti.
21:02
He even became uncharacteristically tetchy with Edward Aveling.
332
1237000
5000
Hatta Edward Aveling'e karşı, kendisinden beklenmeyecek kadar alınganlık göstermişti.
21:07
Aveling was a militant atheist
333
1242000
2000
Aveling, ateizmle ilgili kitabını
21:09
who failed to persuade Darwin
334
1244000
2000
Darwin'e ithaf etmek istemiş;
21:11
to accept the dedication of his book on atheism --
335
1246000
3000
ama Darwin'i bunu kabul etmeye ikna edememiş militan bir ateistti.
21:14
incidentally, giving rise to a fascinating myth
336
1249000
3000
Bu olay daha sonra, Karl Marx'ın, "Das Kapital"i,
21:17
that Karl Marx tried to dedicate "Das Kapital" to Darwin,
337
1252000
3000
Darwin'e ithaf etmek istemesi ve Darwin'in bunu reddetmesi
21:20
which he didn't. It was actually Edward Aveling.
338
1255000
2000
şeklini alarak efsaneleşti. O kişi aslında Edward Aveling'ti.
21:22
What happened was that Aveling's mistress was Marx's daughter,
339
1257000
5000
Olay şuydu: Aveling'in metresi, Marx'ın kızıydı;
21:27
and when both Darwin and Marx were dead,
340
1262000
3000
ve Darwin ve Marx öldükten sonra,
21:30
Marx's papers became muddled up with Aveling's papers
341
1265000
4000
Marx'ın makaleleri, Aveling'in makaleleriyle karışmış; Darwin'in,
21:34
and a letter from Darwin saying, "My dear sir, thank you very much
342
1269000
5000
"Sayın Bayım, çok teşekkür ederim;
21:39
but I don't want you to dedicate your book to me,"
343
1274000
2000
ama kitabınızı bana ithaf etmenizi istemiyorum", dediği
21:41
was mistakenly supposed to be addressed to Marx,
344
1276000
3000
mektubun Marx'a hitaben yazıldığı sanılmıştı;
21:44
and that gave rise to this whole myth, which you've probably heard.
345
1279000
3000
ve bu da, muhtemelen duyduğunuz o efsaneye kaynaklık etti.
21:47
It's a sort of urban myth,
346
1282000
2000
Bir tür şehir efsanesi;
21:49
that Marx tried to dedicate "Kapital" to Darwin.
347
1284000
3000
Marx'ın, Kapital'i Darwin'e ithaf etmeye çalışması.
21:52
Anyway, it was Aveling, and when they met, Darwin challenged Aveling,
348
1287000
8000
Neyse, o Aveling'ti; ve karşılaştıklarında Darwin, Aveling'e
22:00
"Why do you call yourselves atheists?"
349
1295000
7000
"Niye kendinize ateist diyorsunuz?", diye sordu.
22:07
"'Agnostic,'" retorted Aveling, "was simply 'atheist' writ respectable,
350
1302000
4000
"Bilinemezci", dedi Aveling, "ateistin kibarcası;
22:11
and 'atheist' was simply 'agnostic' writ aggressive."
351
1306000
4000
"ateist de, bilinemezcinin kaba hâlidir".
22:15
Darwin complained, "But why should you be so aggressive?"
352
1310000
4000
"Peki ama niye kaba olmak zorundasınız?", diye söylendi Darwin.
22:19
Darwin thought that atheism might be well and good for the intelligentsia,
353
1314000
3000
Darwin, ateizmin aydın kesimler için uygun ve iyi olabiliceğini; ama
22:22
but that ordinary people were not, quote, "ripe for it."
354
1317000
5000
sıradan insanların ateizm için "yeterince olgun olmadığını" düşünüyordu.
22:27
Which is, of course, our old friend, the "don't rock the boat" argument.
355
1322000
4000
Bu da, daha önce bahsettiğimiz, "çomak" argümanının aynısı.
22:31
It's not recorded whether Aveling told Darwin to come down off his high horse.
356
1326000
5000
Aveling'in Darwin'e, kibirli olmayı kesmesini söyleyip söylemediği kayıtlarda yok.
22:36
(Laughter)
357
1331000
2000
(Kahkahalar)
22:38
But in any case, that was more than 100 years ago.
358
1333000
2000
Ama zaten bunun üzerinden yüz yılı aşkın zaman geçmiş.
22:40
You think we might have grown up since then.
359
1335000
3000
O zamandan beri büyümüşüzdür herhalde.
22:43
Now, a friend, an intelligent lapsed Jew,
360
1338000
5000
İbadet etmeyen; ama kültürel dayanışma gereği
22:48
who incidentally observed the Sabbath
361
1343000
2000
Cumartesi yasağına uyan
22:50
for reasons of cultural solidarity,
362
1345000
2000
akıllı bir Musevi arkadaşım
22:52
describes himself as a "tooth fairy agnostic."
363
1347000
4000
kendisini, "diş perisi bilinemezcisi" olarak tanımlıyor.
22:56
He won't call himself an atheist
364
1351000
2000
Kendisini ateist olarak tanımlamıyor;
22:58
because it's, in principle, impossible to prove a negative,
365
1353000
4000
çünkü, olmayan bir şeyin varlığı kanıtlanamaz;
23:02
but agnostic on its own might suggest that God's existence
366
1357000
3000
ama bilinemezci kelimesi, Tanrı'nın varlığının
23:05
was therefore on equal terms of likelihood as his non-existence.
367
1360000
4000
yokluğuyla eşit olasılıkta olduğunu ima eder.
23:09
So, my friend is strictly agnostic about the tooth fairy,
368
1364000
5000
Yani, diş perisi söz konusu olduğunda, arkadaşım bilinemezci;
23:14
but it isn't very likely, is it? Like God.
369
1369000
5000
ama bu çok olası değil, değil mi? Tanrı gibi.
23:19
Hence the phrase, "tooth fairy agnostic."
370
1374000
2000
"Diş perisi bilinemezcisi" sözü buradan gelir;
23:21
Bertrand Russell made the same point
371
1376000
2000
ama aynı şeyi, Bertrand Russell da
23:23
using a hypothetical teapot in orbit about Mars.
372
1378000
4000
Mars etrafında dönen varsayımsal bir çaydanlıktan bahsederek söyler.
23:27
You would strictly have to be agnostic
373
1382000
2000
Mars'ın yörüngesindeki bir çaydanlık söz konusu olduğunda
23:29
about whether there is a teapot in orbit about Mars,
374
1384000
2000
kesinlikle bir bilinemezci olmanız gerekir;
23:31
but that doesn't mean you treat the likelihood of its existence
375
1386000
3000
ama bu, onun var olma ihtimaliyle,
23:34
as on all fours with its non-existence.
376
1389000
3000
olmama ihtimalini eşit görmenizi gerektirmez.
23:37
The list of things which we strictly have to be agnostic about
377
1392000
3000
Hakkında bilinemezci olmamız gereken şeylerin listesi
23:40
doesn't stop at tooth fairies and teapots. It's infinite.
378
1395000
4000
periler ve çaydanlıklardan ibaret değildir; sonsuza kadar uzar.
23:44
If you want to believe one particular one of them --
379
1399000
2000
Eğer bunlardan bir tanesine inanmayı seçerseniz,
23:46
unicorns or tooth fairies or teapots or Yahweh --
380
1401000
5000
-tek boynuzlu atlara, diş perilerine, demliklere veya Yehova'ya-
23:51
the onus is on you to say why.
381
1406000
2000
neden inandığınızı açıklamakla mükellefsiniz.
23:53
The onus is not on the rest of us to say why not.
382
1408000
4000
Biz neden inanmadığımızı açıklamakla mükellef değiliz.
23:57
We, who are atheists, are also a-fairiests and a-teapotists.
383
1412000
5000
Biz tanrıtanımazlar, aynı zamanda "peri-tanımaz" ve "çaydanlık-tanımaz"ız da.
24:02
(Laughter)
384
1417000
2000
(Kahkahalar)
24:04
But we don't bother to say so,
385
1419000
3000
Ama bunu açıklamaya zahmet etmiyoruz,
24:07
and this is why my friend uses "tooth fairy agnostic"
386
1422000
3000
ve arkadaşım bu yüzden birçoklarının
24:10
as a label for what most people would call atheist.
387
1425000
3000
ateist dediği şeye "diş perisi bilinemezcisi" diyor.
24:13
Nonetheless, if we want to attract deep down atheists to come out publicly,
388
1428000
6000
Yine de, daha derinlerdeki ateistleri, bu tercihlerini açıklamaya ikna edebilmek için
24:19
we're going to have find something better
389
1434000
2000
sancağımıza, diş perisi veya
24:21
to stick on our banner than "tooth fairy" or "teapot agnostic."
390
1436000
5000
demlik bilinemezcisinden daha iyi bir şey iliştirmeliyiz.
24:26
So, how about "humanist"?
391
1441000
3000
Öyleyse, "hümanist" nasıl?
24:29
This has the advantage of a worldwide network of well-organized associations
392
1444000
5000
Bu söz, dünya çapında hâlihazırda çok iyi örgütlenmiş derneklerin,
24:34
and journals and things already in place.
393
1449000
2000
dergilerin avantajına sahip.
24:36
My problem with it only is its apparent anthropocentrism.
394
1451000
3000
Benim bu sözle tek alıp veremediğim, insanmerkezci olması.
24:39
One of the things we've learned from Darwin
395
1454000
2000
Darwin'den öğrendiğimiz şeylerden biri
24:41
is that the human species is only one
396
1456000
2000
insan ırkının; kimisi yakın, kimisi uzak
24:43
among millions of cousins, some close, some distant.
397
1458000
4000
milyonlarca kuzenden sadece bir tanesi olduğudur.
24:47
And there are other possibilities like "naturalist,"
398
1462000
3000
"Doğalcı" gibi başka seçenekler de var;
24:50
but that also has problems of confusion,
399
1465000
2000
ama bunun da karışıklığa yol açma ihtimali var;
24:52
because Darwin would have thought naturalist --
400
1467000
2000
çünkü Darwin, doğalcının,
24:54
"naturalist" means, of course, as opposed to "supernaturalist" --
401
1469000
3000
"doğaüstücü"nün karşıtı olduğunu düşünürdü.
24:57
and it is used sometimes --
402
1472000
2000
Ve bazen bu anlamda kullanılır.
24:59
Darwin would have been confused by the other sense of "naturalist,"
403
1474000
3000
Darwin de bir doğalcıydı tabii, ama kelimenin diğer anlamı
25:02
which he was, of course, and I suppose there might be others
404
1477000
4000
kafasını karıştırabilirdi ve sanıyorum bunu
25:06
who would confuse it with nudism.
405
1481000
2000
nüdizmle karıştıracak başka insanlar da vardır.
25:08
(Laughter)
406
1483000
2000
(Kahkahalar)
25:10
Such people might be those belonging to the British lynch mob
407
1485000
7000
Bu tip insanlar, "pediatrist"le "pedofil"i karıştırıp, geçen sene
25:17
which last year attacked a pediatrician in mistake for a pedophile.
408
1492000
5000
bir çocuk doktorunu dövmeye kalkan İngiliz linç güruhundan olabilir.
25:22
(Laughter)
409
1497000
5000
(Kahkahalar)
25:27
I think the best of the available alternatives for "atheist" is simply "non-theist."
410
1502000
5000
Bence ateist kelimesinin en iyi alternatifi dinsizdir.
25:32
It lacks the strong connotation that there's definitely no God,
411
1507000
3000
Bu söz, Tanrı inancını tamamen reddetmeyi çağrıştırmaz;
25:35
and it could therefore easily be embraced by teapot or tooth fairy agnostics.
412
1510000
6000
ve bu sayede demlik veya diş perisi bilinemezcileri tarafından rahatça kabul görür.
25:41
It's completely compatible with the God of the physicists.
413
1516000
4000
Fizikçilerin tanrısıyla da tamamen uyumludur.
25:45
When atheists
414
1520000
4000
Şey gibi insanlar --
25:49
like Stephen Hawking and Albert Einstein use the word "God,"
415
1524000
4000
Stephen Hawking ve Albert Einstein gibi ateistler tanrı kelimesini kullandıklarında
25:53
they use it of course as a metaphorical shorthand
416
1528000
3000
bunu mecazi anlamıyla kullanıyorlar ve bununla
25:56
for that deep, mysterious part of physics which we don't yet understand.
417
1531000
5000
fiziğin henüz anlamadığımız gizemli alanlarını kastediyorlar.
26:01
"Non-theist" will do for all that, yet unlike "atheist,"
418
1536000
6000
"Dinsiz" bu anlamları karşılamaya yeter; ama ateist kelimesinin aksine
26:07
it doesn't have the same phobic, hysterical responses.
419
1542000
7000
korku ve histeriyle karşılanmaz.
26:14
But I think, actually, the alternative
420
1549000
2000
Ama ben asıl seçeneğin
26:16
is to grasp the nettle of the word "atheism" itself,
421
1551000
3000
ateist kelimesine cesaretle yaklaşmamız olduğunu düşünüyorum --
26:19
precisely because it is a taboo word
422
1554000
3000
tam da histerik bir korkuya
26:22
carrying frissons of hysterical phobia.
423
1557000
4000
sebep veren bir tabu olduğu için.
26:26
Critical mass may be harder to achieve with the word "atheist"
424
1561000
4000
Kritik kitleye, ateist kelimesini kullanarak ulaşmak, "dinsiz"le
26:30
than with the word "non-theist,"
425
1565000
1000
veya kışkırtıcı olmayan diğer
26:31
or some other non-confrontational word.
426
1566000
2000
kelimelerle olduğundan daha zor olacaktır.
26:33
But if we did achieve it with that dread word -- "atheist" itself --
427
1568000
4000
Ama bunu, bu feci kelimeyi, "ateist"i, kullanarak becerirsek,
26:37
the political impact would be even greater.
428
1572000
4000
politik etkisi daha da büyük olur.
26:41
Now, I said that if I were religious, I'd be very afraid of evolution. I'd go further.
429
1576000
4000
Demiştim ki, eğer dindar biri olsaydım, evrimden korkardım. Daha da ileri giderdim.
26:45
I would fear science in general if properly understood.
430
1580000
3000
Genel olarak bilimden korkardım.
26:48
And this is because the scientific worldview
431
1583000
4000
Çünkü, bilimsel dünya görüşü
26:52
is so much more exciting, more poetic,
432
1587000
3000
çok daha heyecan verici, daha şiirsel ve
26:55
more filled with sheer wonder than anything
433
1590000
3000
dinin yokluk çeken tasavvurundaki her şeyden
26:58
in the poverty-stricken arsenals of the religious imagination.
434
1593000
6000
daha eksiksiz harikalarla doludur.
27:04
As Carl Sagan, another recently dead hero, put it,
435
1599000
5000
Carl Sagan'ın, yeni kaybettiğimiz başka bir kahramanın, dediği gibi
27:09
"How is it that hardly any major religion has looked at science
436
1604000
4000
"Nasıl oldu da hiçbir büyük din, bilime bakıp,
27:13
and concluded, 'This is better than we thought!
437
1608000
5000
"'bu bizim düşündüğümüzden de iyiymiş;
27:18
The universe is much bigger than our prophet said,
438
1613000
2000
"'evren, peygamberimizin söylediğinden de büyük,
27:20
grander, more subtle, more elegant?' Instead they say, 'No, no, no!
439
1615000
6000
"'daha incelikli ve daha zarifmiş', dememiştir? Onun yerine, 'hayır, hayır!
27:26
My god is a little god, and I want him to stay that way.'
440
1621000
5000
"'Benim tanrım küçük bir tanrıdır ve öyle kalmasını istiyorum', derler.
27:31
A religion, old or new,
441
1626000
2000
"Bir din -eski veya yeni-
27:33
that stressed the magnificence of the universe
442
1628000
3000
"evrenin, modern bilimin ortaya çıkardığı
27:36
as revealed by modern science
443
1631000
2000
"mükemmelliğine vurgu yapsa
27:38
might be able to draw forth reserves of reverence and awe
444
1633000
3000
"geleneksel inançlarının hiçbirinin görmediği
27:41
hardly tapped by the conventional faiths."
445
1636000
5000
"saygıyı ve hayranlığı kazanır."
27:46
Now, this is an elite audience,
446
1641000
3000
Bu, seçkin bir seyirci kitlesi;
27:49
and I would therefore expect about 10 percent of you to be religious.
447
1644000
7000
ve bu yüzden yaklaşık yüzde 10'unuzun dindar olduğunu tahmin ediyorum.
27:56
Many of you probably subscribe to our polite cultural belief that we should respect religion,
448
1651000
7000
Çoğunuz muhtemelen dine saygı duyulması gerektiğini yönündeki kibar düşünceyi benimsiyorsunuz;
28:03
but I also suspect that a fair number of those
449
1658000
4000
ama sanıyorum ki önemli bir kısmınız da içten içe
28:07
secretly despise religion as much as I do.
450
1662000
4000
dinden benim nefret ettiğim kadar nefret ediyor.
28:11
(Laughter)
451
1666000
1000
(Kahkahalar)
28:12
If you're one of them, and of course many of you may not be,
452
1667000
3000
Eğer onlardan biriyseniz, ve tabii ki olmayabilirsiniz de,
28:15
but if you are one of them, I'm asking you to stop being polite,
453
1670000
3000
ama onlardan biriyseniz, sizden kibarlığı bir kenara koymanızı ve
28:18
come out and say so, and if you happen to be rich,
454
1673000
4000
suskunluğunuzu bozmanızı; ve bir de zenginseniz
28:22
give some thought to ways in which you might make a difference.
455
1677000
5000
nasıl fark yaratabileceğinizi düşünmenizi istiyorum.
28:27
The religious lobby in this country
456
1682000
3000
Bu ülkedeki dinci lobi,
28:30
is massively financed by foundations -- to say nothing of all the tax benefits --
457
1685000
5000
Templeton Vakfı ve Discovery Enstitüsü gibi kurumlardan
28:35
by foundations such as the Templeton Foundation and the Discovery Institute.
458
1690000
5000
inanılmaz maddi yardım alıyor -vergi indirimlerine girmiyorum bile.
28:40
We need an anti-Templeton to step forward.
459
1695000
6000
Bizim bir "anti-Templeton"ın öne çıkmasına ihtiyacımız var.
28:46
If my books sold as well as Stephen Hawking's books,
460
1701000
3000
Eğer kitaplarım, Richard Dawkins'in kitapları kadar değil de,
28:49
instead of only as well as Richard Dawkins' books, I'd do it myself.
461
1704000
6000
Stephen Hawkins'in kitapları kadar satsaydı, bunu ben yapardım.
28:55
People are always going on about, "How did September the 11th change you?"
462
1710000
9000
İnsanlar sürekli, "11 Eylül sizi nasıl değiştirdi?", diye sorup duruyor.
29:04
Well, here's how it changed me.
463
1719000
2000
Beni nasıl değiştirdi, söyleyeyim:
29:06
Let's all stop being so damned respectful.
464
1721000
5000
Artık şu lanet saygıyı bir kenara bırakalım.
29:11
Thank you very much.
465
1726000
2000
Çok teşekkürler.
29:13
(Applause)
466
1728000
5000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Richard Dawkins - Evolutionary biologistOxford professor Richard Dawkins has helped steer evolutionary science into the 21st century, and his concept of the "meme" contextualized the spread of ideas in the information age. In recent years, his devastating critique of religion has made him a leading figure in the New Atheism.
Why you should listen
As an evolutionary biologist, Richard Dawkins has broadened our understanding of the genetic origin of our species; as a popular author, he has helped lay readers understand complex scientific concepts. He's best-known for the ideas laid out in his landmark book The Selfish Gene and fleshed out in The Extended Phenotype: the rather radical notion that Darwinian selection happens not at the level of the individual, but at the level of our DNA. The implication: We evolved for only one purpose — to serve our genes.
Of perhaps equal importance is Dawkins' concept of the meme, which he defines as a self-replicating unit of culture -- an idea, a chain letter, a catchy tune, an urban legend -- which is passed person-to-person, its longevity based on its ability to lodge in the brain and inspire transmission to others. Introduced in The Selfish Gene in 1976, the concept of memes has itself proven highly contagious, inspiring countless accounts and explanations of idea propagation in the information age.
In recent years, Dawkins has become outspoken in his atheism, coining the word "bright" (as an alternate to atheist), and encouraging fellow non-believers to stand up and be identified. His controversial, confrontational 2002 TED talk was a seminal moment for the New Atheism, as was the publication of his 2006 book, The God Delusion, a bestselling critique of religion that championed atheism and promoted scientific principles over creationism and intelligent design.
Richard Dawkins | Speaker | TED.com