TEDxWomen 2011
Tan Le: My immigration story
Tan Le: Göç hikayem
Filmed:
Readability: 3.5
1,296,505 views
2010 yılında, teknoloji uzmanı Tan Le güçlü ve yeni bir arayüzü tanıtmak için TEDGlobal sahnesinde yerini almıştı. Ama şimdi, TEDxWomen'da çok kişisel bir hikaye anlatıyor: ailesinin -- annesinin, büyükannesinin ve kız kardeşinin -- Vietnam'dan kaçıp yeni bir hayat kurma hikayesini anlatıyor.
Tan Le - Entrepreneur
Tan Le is the founder & CEO of Emotiv, a bioinformatics company that's working on identifying biomarkers for mental and other neurological conditions using electroencephalography (EEG). Full bio
Tan Le is the founder & CEO of Emotiv, a bioinformatics company that's working on identifying biomarkers for mental and other neurological conditions using electroencephalography (EEG). Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
How can I speak in 10 minutes
0
0
3000
Üç kuşaktan kadının bağlarını,
00:18
about the bonds of women over three generations,
1
3000
3000
bu bağların şaşırtıcı gücünün 30 yıldan uzun süre önce
00:21
about how the astonishing strength of those bonds
2
6000
3000
Çin Denizindeki küçük bir gemide 5 gün ve gece boyunca
00:24
took hold in the life
3
9000
2000
küçük kız kardeşi,
00:26
of a four-year-old girl
4
11000
2000
annesi ve büyükannesi
00:28
huddled with her young sister,
5
13000
2000
ile birlikte sıkışıp kalan 14 yaşındaki
00:30
her mother and her grandmother
6
15000
2000
bir kızın hayatında nasıl kök saldığını,
00:32
for five days and nights
7
17000
2000
şu an San Francisco'da yaşayan
00:34
in a small boat in the China Sea
8
19000
2000
ve bugün size bir konuşma yapan
00:36
more than 30 years ago,
9
21000
3000
o küçük kızın
00:39
bonds that took hold in the life of that small girl
10
24000
2000
hayatında kök salan ve
00:41
and never let go --
11
26000
3000
asla koparmadığı
00:44
that small girl now living in San Francisco
12
29000
2000
bağları 10 dakika içinde nasıl
00:46
and speaking to you today?
13
31000
3000
anlatabilirim?
00:49
This is not a finished story.
14
34000
3000
Bu bitmiş bir hikaye değil.
00:52
It is a jigsaw puzzle still being put together.
15
37000
3000
Bu parçaları hala bir araya getirilmekte olan bir yapboz.
00:55
Let me tell you about some of the pieces.
16
40000
4000
Size bu parçaların birkaçını anlatayım.
00:59
Imagine the first piece:
17
44000
2000
İlk parçayı hayal edin:
01:01
a man burning his life's work.
18
46000
3000
bir adam hayatının işini yakıp kül ediyor.
01:04
He is a poet, a playwright,
19
49000
3000
O bir şair, bir oyun yazarı,
01:07
a man whose whole life
20
52000
2000
tüm hayatı ülkesinin birliği
01:09
had been balanced on the single hope
21
54000
2000
ve özgürlüğü umuduyla
01:11
of his country's unity and freedom.
22
56000
3000
dengelenmiş bir adam.
01:14
Imagine him as the communists enter Saigon,
23
59000
3000
Onu Saigon'a giren bir komunist olarak hayal edin,
01:17
confronting the fact
24
62000
2000
hayatının tamamen bir
01:19
that his life had been a complete waste.
25
64000
2000
zaman kaybı olduğu gerçeğiye yüzleşen.
01:21
Words, for so long his friends, now mocked him.
26
66000
3000
Kelimeler, uzun süredir dostu olanlar, artık onunla alay ediyordu.
01:24
He retreated into silence.
27
69000
3000
Sessizliğe gömülmüştü.
01:27
He died broken by history.
28
72000
4000
Tarihin ihaneti yüzünden kahrından ölmüştü.
01:31
He is my grandfather.
29
76000
2000
O adam benim büyükbabam.
01:33
I never knew him in real life.
30
78000
4000
Onu tanıma şansım olmadı.
01:37
But our lives are much more than our memories.
31
82000
4000
Ama hayatlarımız anılarımızdan çok daha fazlasıdır.
01:41
My grandmother never let me forget his life.
32
86000
3000
Büyükannem onun yaşamını unutmama asla izin vermedi.
01:44
My duty was not to allow it to have been in vain,
33
89000
3000
Görevim onun yok olmasına izin vermemekti
01:47
and my lesson was to learn
34
92000
2000
ve çıkarmam gereken ders şunu öğrenmekti:
01:49
that, yes, history tried to crush us,
35
94000
3000
evet, tarih bizi yok etmeye çalıştı
01:52
but we endured.
36
97000
2000
ama biz buna göğüs gerdik.
01:54
The next piece of the jigsaw
37
99000
2000
Yapbozun diğer parçası
01:56
is of a boat in the early dawn
38
101000
2000
şafak vakti açık denizde
01:58
slipping silently out to sea.
39
103000
3000
sessizce süzülen bir gemiye ait.
02:01
My mother, Mai, was 18
40
106000
2000
Annem, Mai, babası
02:03
when her father died --
41
108000
2000
öldüğünde 18 yaşındaydı --
02:05
already in an arranged marriage,
42
110000
2000
çoktan görücü usulü ile evlenmiş
02:07
already with two small girls.
43
112000
3000
ve iki kız çocuğu dünyaya getirmişti.
02:10
For her, life had distilled itself into one task:
44
115000
3000
Onun için, hayat tek bir görevden ibaretti:
02:13
the escape of her family
45
118000
2000
ailesinin kaçışı ve
02:15
and a new life in Australia.
46
120000
3000
Avustralya'da yeni bir yaşam.
02:18
It was inconceivable to her
47
123000
2000
Başaramayacak olması onun için
02:20
that she would not succeed.
48
125000
2000
akıl almaz birşeydi.
02:22
So after a four-year saga that defies fiction,
49
127000
3000
Hayale karşı koyan dört yıllık bir efsaneden sonra,
02:25
a boat slipped out to sea
50
130000
2000
balıkçı teknesi süsü verilmiş
02:27
disguised as a fishing vessel.
51
132000
3000
bir gemi denize açıldı.
02:30
All the adults knew the risks.
52
135000
3000
Tüm yetişkinler risklerin farkındaydı.
02:33
The greatest fear was of pirates,
53
138000
2000
En büyük korku korsanlar,
02:35
rape and death.
54
140000
2000
tecavüz ve ölümdü.
02:37
Like most adults on the boat,
55
142000
2000
Gemideki bir çok yetişkin gibi,
02:39
my mother carried a small bottle of poison.
56
144000
4000
annem de yanında küçük bir şişe zehir taşırdı.
02:43
If we were captured, first my sister and I,
57
148000
3000
Yakalansaydık, önce kız kardeşim ve ben
02:46
then she and my grandmother would drink.
58
151000
4000
sonra o ve büyükannem içecekti.
02:50
My first memories are from the boat --
59
155000
2000
İlk anılarım gemide geçirdiğim zamandan --
02:52
the steady beat of the engine,
60
157000
2000
motorun sabit ritmi,
02:54
the bow dipping into each wave,
61
159000
3000
her dalgaya çarpan pruva,
02:57
the vast and empty horizon.
62
162000
3000
uçsuz bucaksız ufuk.
03:00
I don't remember the pirates who came many times,
63
165000
3000
Defalarca saldıran ama gemideki
03:03
but were bluffed by the bravado
64
168000
2000
adamların meydan okumasıyla
03:05
of the men on our boat,
65
170000
2000
püskürtülen korsanları ya da
03:07
or the engine dying
66
172000
2000
motorun bozulduğunu
03:09
and failing to start for six hours.
67
174000
3000
ve altı saat boyunca çalışmadığını hatırlamıyorum.
03:12
But I do remember the lights on the oil rig
68
177000
2000
Malezya sahili açıklarındaki petrol kulesinin
03:14
off the Malaysian coast
69
179000
2000
ışıklarını ve denize düşüp
03:16
and the young man who collapsed and died,
70
181000
3000
ölen genç adamı hatırlıyorum,
03:19
the journey's end too much for him,
71
184000
3000
yolculuk onun için sona ermişti,
03:22
and the first apple I tasted,
72
187000
2000
ve yediğim ilk elmayı hatırlıyorum,
03:24
given to me by the men on the rig.
73
189000
3000
kuledeki adamlar vermişti.
03:27
No apple has ever tasted the same.
74
192000
3000
Hiçbir elmanın tadı birbirine benzemiyordu.
03:32
After three months in a refugee camp,
75
197000
2000
Mülteci kampındaki üç aydan sonra,
03:34
we landed in Melbourne.
76
199000
2000
Melbourne'de karaya çıktık.
03:36
And the next piece of the jigsaw
77
201000
2000
Yapbozun diğer parçası ise
03:38
is about four women across three generations
78
203000
3000
üç kuşaktan dört kadının birlikte yeni bir hayat
03:41
shaping a new life together.
79
206000
3000
kurması hakkında.
03:44
We settled in Footscray,
80
209000
2000
Footscray'ye yerleştik,
03:46
a working-class suburb
81
211000
2000
demografisi göçmen tabakasından
03:48
whose demographic is layers of immigrants.
82
213000
3000
oluşan bir işçi sınıfı banliyösüydü.
03:51
Unlike the settled middle-class suburbs,
83
216000
2000
Varlığından bihaber olduğum
03:53
whose existence I was oblivious of,
84
218000
2000
yerleşik orta sınıf banliyölerinin aksine
03:55
there was no sense of entitlement in Footscray.
85
220000
3000
Footscray'de hak sahibi olmak diye bir şey yoktu.
03:58
The smells from shop doors were from the rest of the world.
86
223000
3000
Dükkan kapılarından yayılan kokular dünyanın geri kalanından geliyordu.
04:01
And the snippets of halting English
87
226000
2000
Ve çat pat söylenen İngilizce kelimeler
04:03
were exchanged between people
88
228000
2000
tek ortak noktaları hayata tekrar
04:05
who had one thing in common,
89
230000
2000
başlamak olan insanların
04:07
they were starting again.
90
232000
3000
arasında değiş tokuş ediliyordu.
04:10
My mother worked on farms,
91
235000
2000
Annem çiftliklerde çalıştı,
04:12
then on a car assembly line,
92
237000
2000
sonra da altı gün, çift vardiyalı
04:14
working six days, double shifts.
93
239000
2000
araba montaj hattında.
04:16
Somehow she found time to study English
94
241000
3000
Bir şekilde İngilizce çalışmaya zaman buldu
04:19
and gain IT qualifications.
95
244000
2000
ve bilgi teknolojilerinde yeterlilik kazandı.
04:21
We were poor.
96
246000
2000
Fakirdik.
04:23
All the dollars were allocated
97
248000
2000
Tüm dolarlar bir kenara ayrılmıştı
04:25
and extra tuition in English and mathematics
98
250000
2000
ve eksik olan şeylere bakılmaksızın bütçemiz
04:27
was budgeted for
99
252000
2000
ek İngizce ve matematik
04:29
regardless of what missed out,
100
254000
3000
derslerine göre ayarlanmıştı,
04:32
which was usually new clothes;
101
257000
2000
bu eksikler genelde yeni kıyafetlerdi,
04:34
they were always secondhand.
102
259000
2000
her zaman ikinci el giyerdik.
04:36
Two pairs of stockings for school,
103
261000
3000
Okulda giymek için herbiri diğerindeki
04:39
each to hide the holes in the other.
104
264000
2000
delikleri saklamaya yarayan iki çift çorap.
04:41
A school uniform down to the ankles,
105
266000
2000
Bileklere kadar inen bir okul forması,
04:43
because it had to last for six years.
106
268000
4000
çünkü altı yıl boyunca giymeliydik.
04:47
And there were rare but searing chants
107
272000
2000
Ve çok nadiren de olsa "çekik gözlü"
04:49
of "slit-eye"
108
274000
2000
nidaları ve
04:51
and the occasional graffiti:
109
276000
2000
ara sıra da duvar yazıları vardı:
04:53
"Asian, go home."
110
278000
2000
"Asyalı, evine git."
04:55
Go home to where?
111
280000
2000
Neredeki eve?
04:57
Something stiffened inside me.
112
282000
3000
İçimde birşey pekişiyordu.
05:00
There was a gathering of resolve
113
285000
2000
Bir karar yığını vardı ve kısık bir ses
05:02
and a quiet voice saying, "I will bypass you."
114
287000
4000
şöyle diyordu: "Seni görmezden geleceğim."
05:06
My mother, my sister and I
115
291000
2000
Annem, kız kardeşim ve ben
05:08
slept in the same bed.
116
293000
3000
aynı yatakta uyurduk.
05:11
My mother was exhausted each night,
117
296000
2000
Annem her gece çok yorgun olurdu ama yine de
05:13
but we told one another about our day
118
298000
2000
birbirimize günümüzün nasıl geçtiğini anlatır,
05:15
and listened to the movements
119
300000
2000
büyükannemin evde dolaşırken
05:17
of my grandmother around the house.
120
302000
2000
çıkardığı sesleri dinlerdik.
05:19
My mother suffered from nightmares
121
304000
2000
Annem geceleri gemiyle ilgili
05:21
all about the boat.
122
306000
3000
kabuslar görürdü.
05:24
And my job was to stay awake until her nightmares came
123
309000
3000
Ve benim işim o kabuslar görmeye başladığında uyandırmak için
05:27
so I could wake her.
124
312000
3000
uyanık kalmaktı.
05:30
She opened a computer store
125
315000
2000
Bir bilgisayar dükkanı açtı sonra da
05:32
then studied to be a beautician
126
317000
2000
güzellik uzmanı olmak için eğitim aldı
05:34
and opened another business.
127
319000
2000
ve başka bir kurdu.
05:36
And the women came with their stories
128
321000
2000
Ve kadınlar beraberlerinde hikayelerini de getirdi,
05:38
about men who could not make the transition,
129
323000
2000
uyum sağlamayı başaramadıkları için kızgın ve
05:40
angry and inflexible,
130
325000
2000
inatçı olan erkeklerin
05:42
and troubled children caught between two worlds.
131
327000
3000
ve iki dünya arasında kalan sorunlu çocukların hikayelerini.
05:45
Grants and sponsors were sought.
132
330000
3000
Yardımlar ve sponsorlar arandı.
05:48
Centers were established.
133
333000
2000
Merkezler kuruldu.
05:50
I lived in parallel worlds.
134
335000
2000
Paralel dünyalarda yaşadım.
05:52
In one, I was the classic Asian student,
135
337000
4000
Birinde, kendinden beklentilerinde acımasız
05:56
relentless in the demands that I made on myself.
136
341000
3000
olan Asyalı klasik bir öğrenciydim.
05:59
In the other, I was enmeshed in lives that were precarious,
137
344000
3000
Diğerindeyse, vahşetin, uyuşturucunun ve dışlanmanın
06:02
tragically scarred by violence,
138
347000
2000
trajik bir şekilde iz bıraktığı
06:04
drug abuse and isolation.
139
349000
3000
hayatların ağına düşmüştüm.
06:07
But so many over the years were helped.
140
352000
2000
Ama yıllar boyunca çoğuna yardım edildi.
06:09
And for that work, when I was a final year law student,
141
354000
3000
Ve bu iş sayesinde, hukuk öğrenciliğimin son yılında,
06:12
I was chosen as the young Australian of the year.
142
357000
3000
yılın genç Avustralyalısı olarak seçildim.
06:15
And I was catapulted
143
360000
2000
Ve yapbozun bir parçasından
06:17
from one piece of the jigsaw to another,
144
362000
2000
diğerine fırlatıldım ve parçaların kenarları
06:19
and their edges didn't fit.
145
364000
2000
birbirine uymadı.
06:21
Tan Le, anonymous Footscray resident,
146
366000
2000
İsimsiz Footscray sakini Tan Le artık
06:23
was now Tan Le, refugee and social activist,
147
368000
4000
mülteci ve sosyal eylemci olan, konuşma yapmak için
06:27
invited to speak in venues she had never heard of
148
372000
3000
daha önce adını hiç duymadığı yerlere ve
06:30
and into homes whose existence
149
375000
2000
varlığını tahmin bile edemeyeceği
06:32
she could never have imagined.
150
377000
2000
evlere davet edilen Tan Le idi.
06:34
I didn't know the protocols.
151
379000
2000
Protokolleri bilmiyordum.
06:36
I didn't know how to use the cutlery.
152
381000
3000
Çatal bıçak kullanmayı bilmiyordum.
06:39
I didn't know how to talk about wine.
153
384000
3000
Şarap hakkında nasıl konuşulur bilmiyordum.
06:42
I didn't know how to talk about anything.
154
387000
4000
Hiçbir şey hakkında nasıl konuşulduğunu bilmiyordum.
06:46
I wanted to retreat to the routines and comfort
155
391000
3000
Bilinmeyen bir banliyödeki hayatın rutinine
06:49
of life in an unsung suburb --
156
394000
3000
ve rahatlığına dönmek istedim --
06:52
a grandmother, a mother and two daughters
157
397000
3000
hergünü neredeyse 20 yıldır aynı şekilde
06:55
ending each day as they had for almost 20 years,
158
400000
3000
birbirimize günümüzün nasıl geçtiğini anlatıp,
06:58
telling one another the story of their day
159
403000
2000
uykuya dalarak bitiren bir büyükanne, bir anne
07:00
and falling asleep,
160
405000
2000
ve iki kızın hayatına,
07:02
the three of us still in the same bed.
161
407000
4000
üçümüzün hala aynı yatakta uyuduğu hayata.
07:06
I told my mother I couldn't do it.
162
411000
4000
Anneme bunu yapamayacağımı söyledim.
07:10
She reminded me that I was now the same age she had been
163
415000
3000
Bana onun gemiye bindiğimiz zamankiyle aynı yaşta
07:13
when we boarded the boat.
164
418000
3000
olduğumu hatırlattı.
07:16
No had never been an option.
165
421000
3000
"Hayır" hiçbir zaman bir seçenek olmamıştı.
07:19
"Just do it," she said,
166
424000
2000
"Sadece yap" dedi,
07:21
"and don't be what you're not."
167
426000
3000
"ve olduğundan başka biri gibi olma."
07:24
So I spoke out on youth unemployment and education
168
429000
3000
Böylece gençlerin işsizliği ile eğitimi ve ötekileştirilmişlerin
07:27
and the neglect of the marginalized and the disenfranchised.
169
432000
3000
ve haklarını kaybetmişlerin göz ardı edilmesini dile getirdim.
07:30
And the more candidly I spoke,
170
435000
2000
Ve ben daha içten konuştukça,
07:32
the more I was asked to speak.
171
437000
3000
daha çok konuşma yapmam istendi.
07:35
I met people from all walks of life,
172
440000
3000
Her kesimden insanla tanıştım,
07:38
so many of them doing the thing they loved,
173
443000
2000
büyük kısmı sevdikleri işi yapıyordu,
07:40
living on the frontiers of possibility.
174
445000
3000
ihtimallerle dolu bir hayatları vardı.
07:43
And even though I finished my degree,
175
448000
3000
Ve okulu dereceyle bitirmeme rağmen
07:46
I realized I could not settle into a career in law.
176
451000
3000
hukuk alanında bir kariyer istemediğimi farkettim.
07:49
There had to be another piece of the jigsaw.
177
454000
3000
Yapbozun başka bir parçası olması gerekiyordu.
07:52
And I realized at the same time
178
457000
3000
Ve aynı zamanda yabancı olmanın,
07:55
that it is okay to be an outsider,
179
460000
2000
yeni gelmiş olmanın,
07:57
a recent arrival,
180
462000
2000
sahneye yeni çıkmış olmanın
07:59
new on the scene --
181
464000
2000
iyi birşey olduğunu farkettim --
08:01
and not just okay,
182
466000
2000
ve sadece iyi de değil,
08:03
but something to be thankful for,
183
468000
2000
aynı zamanda müteşekkir olunması gereken birşey,
08:05
perhaps a gift from the boat.
184
470000
3000
belki de gemiden gelen bir hediye.
08:08
Because being an insider
185
473000
2000
Çünkü içerden biri olmak
08:10
can so easily mean collapsing the horizons,
186
475000
2000
kolayca ufku daraltmak anlamına gelebilir,
08:12
can so easily mean
187
477000
2000
uzmanlık alanınızın
08:14
accepting the presumptions of your province.
188
479000
3000
ihtimallerini kolayca kabul etmek anlamına gelebilir.
08:17
I have stepped outside my comfort zone enough now
189
482000
3000
Güvenli bölgemden şunu bilecek kadar dışarı çıktım:
08:20
to know that, yes, the world does fall apart,
190
485000
2000
evet, dünya birbirinden ayrılıyor
08:22
but not in the way that you fear.
191
487000
3000
ama korkuğunuz şekilde değil.
08:25
Possibilities that would not have been allowed
192
490000
2000
İzin verilmeyecek olan ihtimaller olağandışı bir şekilde
08:27
were outrageously encouraged.
193
492000
2000
cesaretlendiriliyordu.
08:29
There was an energy there,
194
494000
2000
Orada bir enerji vardı,
08:31
an implacable optimism,
195
496000
2000
yatıştırılamaz bir iyimselik,
08:33
a strange mixture of humility and daring.
196
498000
3000
tevazu ve gözüpekliğin garip bir karışımı vardı.
08:36
So I followed my hunches.
197
501000
2000
Ve iç güdülerimi takip ettim.
08:38
I gathered around me a small team of people
198
503000
3000
"Başarılabilir" sözünü karşı konulamaz bir
08:41
for whom the label "It can't be done"
199
506000
2000
oluşan küçük bir takım oluşturdum.
08:43
was an irresistible challenge.
200
508000
3000
oluşan küçük bir takım oluşturdum.
08:46
For a year we were penniless.
201
511000
2000
Bir yıl boyunca hiç para kazanamadık.
08:48
At the end of each day, I made a huge pot of soup
202
513000
2000
Her günün sonunda, hepimizin paylaştığı koca bir
08:50
which we all shared.
203
515000
2000
kase çorba yapardım.
08:52
We worked well into each night.
204
517000
3000
Her gece geç saate kadar çalışırdık.
08:55
Most of our ideas were crazy,
205
520000
2000
Fikirlerimizin çoğu çılgıncaydı
08:57
but a few were brilliant,
206
522000
2000
ama ufak bir kısmı ise dahiceydi
08:59
and we broke through.
207
524000
3000
ve büyük çıkışımızı yaptık.
09:02
I made the decision to move to the U.S.
208
527000
2000
Tek bir geziden sonra A.B.D'ye taşınma
09:04
after only one trip.
209
529000
2000
kararı aldım.
09:06
My hunches again.
210
531000
2000
Yine içgüdülerimi dinledim.
09:08
Three months later I had relocated,
211
533000
2000
Üç ay sonra taşınmıştım ve
09:10
and the adventure has continued.
212
535000
3000
macera devam ediyordu.
09:13
Before I close though,
213
538000
2000
Bitirmeden önce size
09:15
let me tell you about my grandmother.
214
540000
3000
büyükannemden bahsedeyim.
09:18
She grew up at a time
215
543000
2000
Konfüçyüsçülüğün
09:20
when Confucianism was the social norm
216
545000
2000
sosyal norm ve önemli olan kişinin
09:22
and the local Mandarin was the person who mattered.
217
547000
3000
Mandarin(Çin'de yüksek memur) olduğu zamanda büyümüştü.
09:25
Life hadn't changed for centuries.
218
550000
3000
Hayat yüzyıllardır değişmemişti.
09:28
Her father died soon after she was born.
219
553000
4000
Babası o doğduktan kısa süre sonra ölmüştü.
09:32
Her mother raised her alone.
220
557000
3000
Annesi onu tek başına büyütmüştü.
09:35
At 17 she became the second wife
221
560000
3000
17 yaşında bir Mandarin'in ikinci eşi olmuştu,
09:38
of a Mandarin whose mother beat her.
222
563000
3000
kocasının annesi ona şiddet uygulamıştı.
09:41
With no support from her husband,
223
566000
2000
Kocasından hiç destek görmediği için,
09:43
she caused a sensation by taking him to court
224
568000
3000
onu mahkemeye vererek ve kendi davasını
09:46
and prosecuting her own case,
225
571000
2000
savunarak bir sansasyon yarattı
09:48
and a far greater sensation when she won.
226
573000
3000
ve kazandığında ise daha büyük bir sansasyon yarattı.
09:51
(Laughter)
227
576000
2000
(Kahkaha)
09:53
(Applause)
228
578000
4000
(Alkış)
09:57
"It can't be done" was shown to be wrong.
229
582000
4000
"Başarılamaz" sözünün yanlış olduğu ortaya çıktı.
10:03
I was taking a shower in a hotel room in Sydney
230
588000
3000
600 mil uzakta Melbourne'de hayata gözlerini yumduğunda
10:06
the moment she died
231
591000
2000
ben Sydney'deki bir
10:08
600 miles away in Melbourne.
232
593000
3000
otel odasında duş alıyordum.
10:11
I looked through the shower screen
233
596000
2000
Duşakabinden dışarı bakıtığımda
10:13
and saw her standing on the other side.
234
598000
3000
onu diğer tarafta dururken gördüm.
10:16
I knew she had come to say goodbye.
235
601000
2000
Veda etmek için geldiğini biliyordum.
10:18
My mother phoned minutes later.
236
603000
3000
Dakikalar sonra annem aradı.
10:21
A few days later,
237
606000
2000
Birkaç gün sonra,
10:23
we went to a Buddhist temple in Footscray
238
608000
2000
Footscary'deki bir Budist tapınağına gittik
10:25
and sat around her casket.
239
610000
2000
ve tabutunun çevresine oturduk.
10:27
We told her stories
240
612000
2000
Hikayelerini anlattık
10:29
and assured her that we were still with her.
241
614000
3000
ve onun hala bizimle beraber olduğundan emin olmasını istedik.
10:32
At midnight the monk came
242
617000
3000
Gece yarısı keşiş gelip
10:35
and told us he had to close the casket.
243
620000
3000
tabutu kapatması gerektiğini söyledi.
10:38
My mother asked us to feel her hand.
244
623000
3000
Annem büyükannemin elini tutmamızı istedi.
10:41
She asked the monk,
245
626000
2000
Keşişe,
10:43
"Why is it that her hand is so warm
246
628000
2000
"Neden geri kalanı bu kadar soğukken
10:45
and the rest of her is so cold?"
247
630000
3000
eli çok sıcak?" diye sordu.
10:48
"Because you have been holding it since this morning," he said.
248
633000
4000
"Sabahtan beri tuttuğunuz için," dedi,
10:52
"You have not let it go."
249
637000
3000
"Gitmesine izin vermediniz."
10:57
If there is a sinew in our family,
250
642000
2000
Eğer ailemizde bir enerji varsa,
10:59
it runs through the women.
251
644000
2000
bu kadınlar arasında geçiş yapar.
11:01
Given who we were and how life had shaped us,
252
646000
3000
Kim olduğumuzu ve hayatın bizi nasıl şekillendirdiğini bildiğimiz için,
11:04
we can now see
253
649000
2000
hayatlarımıza
11:06
that the men who might have come into our lives
254
651000
2000
girmiş olabilecek erkelerin bizi engelleyeceklerini
11:08
would have thwarted us.
255
653000
2000
artık görebiliyorduk.
11:10
Defeat would have come too easily.
256
655000
3000
Çok kolay bir şekilde yenilecektik.
11:13
Now I would like to have my own children,
257
658000
2000
Şimdi kendi çocuklarım olsun istiyorum
11:15
and I wonder about the boat.
258
660000
3000
ve gemiyi düşünüyorum.
11:18
Who could ever wish it on their own?
259
663000
3000
Kim çocukları için böyle birşeyi ister ki?
11:21
Yet I am afraid of privilege,
260
666000
2000
Yine de ayrıcalıktan,
11:23
of ease,
261
668000
2000
serbestlikten,
11:25
of entitlement.
262
670000
2000
yardımdan korkuyorum.
11:27
Can I give them a bow in their lives,
263
672000
2000
Hayatlarında her dalgaya cesurca
11:29
dipping bravely into each wave,
264
674000
3000
dalabilecekleri bir pruvayı, motorun
11:32
the unperturbed and steady beat of the engine,
265
677000
3000
hiç değişmeyen ritmini ve hiçbir şey garanti etmeyen
11:35
the vast horizon
266
680000
2000
geniş bir ufku
11:37
that guarantees nothing?
267
682000
2000
verebilir miyim?
11:39
I don't know.
268
684000
2000
Bilemiyorum.
11:41
But if I could give it
269
686000
2000
Ama bunu verip
11:43
and still see them safely through,
270
688000
2000
yine de güvende olacakları görseydim,
11:45
I would.
271
690000
3000
yapardım.
11:48
(Applause)
272
693000
12000
(Alkış)
12:00
Trevor Neilson: And also, Tan's mother is here today
273
705000
3000
Trevor Neilson: Ve ayrıca, Tan'ın annesi şu an aramızda
12:03
in the fourth or fifth row.
274
708000
3000
dördüncü ya da beşinci sırada.
12:06
(Applause)
275
711000
4000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Tan Le - EntrepreneurTan Le is the founder & CEO of Emotiv, a bioinformatics company that's working on identifying biomarkers for mental and other neurological conditions using electroencephalography (EEG).
Why you should listen
Tan Le is the co-founder and president of Emotiv. Before this, she headed a firm that worked on a new form of remote control that uses brainwaves to control digital devices and digital media. It's long been a dream to bypass the mechanical (mouse, keyboard, clicker) and have our digital devices respond directly to what we think. Emotiv's EPOC headset uses 16 sensors to listen to activity across the entire brain. Software "learns" what each user's brain activity looks like when one, for instance, imagines a left turn or a jump.
Le herself has an extraordinary story -- a refugee from Vietnam at age 4, she entered college at 16 and has since become a vital young leader in her home country of Australia.
Tan Le | Speaker | TED.com