TED2018
Oskar Eustis: Why theater is essential to democracy
Oskar Eustis: Tiyatro neden demokrasinin vazgeçilmezidir
Filmed:
Readability: 4.3
1,195,230 views
Gerçek, farklı fikirlerin çarpışmasından doğar ve tiyatro da bize bu gerçeği göstermede önemli rol oynar diyor efsanevi sanat yönetmeni Oskar Eustis. Bu etkili konuşmada Eustis, ABD'nin dört bir yanındaki diğer birçok kurum gibi tiyatroya da sırtını çevirmiş insanlara ulaşma (ve onları dinleme) planının ana hatlarından bahsediyor -- sanayisizleşmiş Pas Kuşağı gibi. " Görevimiz, Amerika'nın vizyonuna ayna tutmaya çalışmak, bununla sadece hepimizi birey olarak değil de olması gereken beraberlik anlayışına ayna tutmak," diyor Eustis. "Tiyatronun yapması gereken bu."
Oskar Eustis - Theater director
As the artistic director of New York's legendary Public Theater, Oskar Eustis nurtures new, groundbreaking works that shift the cultural conversation. Full bio
As the artistic director of New York's legendary Public Theater, Oskar Eustis nurtures new, groundbreaking works that shift the cultural conversation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Theater matters because democracy matters.
0
1595
3673
Tiyatro büyük önem taşır,
çünkü demokrasi büyük önem taşır.
çünkü demokrasi büyük önem taşır.
00:17
Theater is the essential
art form of democracy,
art form of democracy,
1
5653
3919
Tiyatro, demokrasinin
vazgeçilmez sanat formudur.
vazgeçilmez sanat formudur.
00:21
and we know this because
they were born in the same city.
they were born in the same city.
2
9596
4268
Bunu, ikisinin de aynı
şehirde doğmuş olmasından biliyoruz.
şehirde doğmuş olmasından biliyoruz.
00:26
In the late 6th century BC,
3
14245
2087
MÖ 6. yy sonlarında,
00:28
the idea of Western democracy was born.
4
16356
1859
Batılı demokrasi fikri doğdu.
00:30
It was, of course,
5
18239
1509
Tabii ki bu,
00:31
a very partial and flawed democracy,
6
19772
2462
oldukça eksik ve kusurları
olan bir demokrasiydi,
olan bir demokrasiydi,
00:34
but the idea that power should stem
from the consent of the governed,
from the consent of the governed,
7
22258
4955
fakat gücün, yönetilenlerin
rızasından doğması,
rızasından doğması,
00:39
that power should flow
from below to above,
from below to above,
8
27237
3428
gücün yukarı tabakadan
aşağıdakilere değil de,
aşağıdakilere değil de,
00:42
not the other way around,
9
30689
1611
aşağıdan yukarıya
yayılması fikri
yayılması fikri
bu dönemde ortaya çıktı.
00:44
was born in that decade.
10
32324
1560
00:45
And in that same decade, somebody --
legend has it, somebody named Thespis --
legend has it, somebody named Thespis --
11
33908
5184
Aynı dönemde, efsaneye göre Thespis
isimli biri,
isimli biri,
00:51
invented the idea of dialogue.
12
39116
2144
diyalog fikrini icat etti.
00:53
What does that mean, to invent dialogue?
13
41284
1906
Diyalog icat etmek ne demek?
00:55
Well, we know that
the Festival of Dionysus gathered
the Festival of Dionysus gathered
14
43214
2626
Dionysus Festivallerinin,
00:57
the entire citizenry of Athens
15
45864
1534
Atina'nın Akropolis tarafındaki
00:59
on the side of the Acropolis,
16
47422
1708
tüm vatandaşları bir araya
getirdiğini,
getirdiğini,
01:01
and they would listen to music,
they would watch dancing,
they would watch dancing,
17
49154
3299
hep birlikte müzik dinleyip
dansları seyrettiğini
dansları seyrettiğini
01:04
and they would have stories told
as part of the Festival of Dionysus.
as part of the Festival of Dionysus.
18
52477
3445
ve festivalin bir parçası olarak
hikâyelerini anlatıldığını biliyoruz.
hikâyelerini anlatıldığını biliyoruz.
01:08
And storytelling is much like
what's happening right now:
what's happening right now:
19
56314
2695
Hikâye anlatımı tam olarak
buradaki gibi olurdu:
buradaki gibi olurdu:
01:11
I'm standing up here,
20
59033
1555
ben burada ayakta duruyorum,
01:12
the unitary authority,
21
60612
2021
üniter otorite olarak
01:14
and I am talking to you.
22
62657
1558
ve size hitap ediyorum.
01:16
And you are sitting back,
and you are receiving what I have to say.
and you are receiving what I have to say.
23
64239
3390
Sizler de arkanıza yaslanmış
söylediklerimi dinliyorsunuz.
söylediklerimi dinliyorsunuz.
01:19
And you may disagree with it,
you may think I'm an insufferable fool,
you may think I'm an insufferable fool,
24
67653
3434
Bana katılmayabilir,
çekilmez bir aptal olduğumu düşünebilir
çekilmez bir aptal olduğumu düşünebilir
01:23
you may be bored to death,
25
71111
1608
ve ölesiye sıkılmış olabilirsiniz,
01:24
but that dialogue is mostly
taking place inside your own head.
taking place inside your own head.
26
72743
3135
ama bu diyalog çoğunlukla kendi
kafanızda gerçekleşiyor.
kafanızda gerçekleşiyor.
01:28
But what happens if,
instead of me talking to you --
instead of me talking to you --
27
76577
4100
Peki, sizinle konuşmak yerine --
01:32
and Thespis thought of this --
28
80701
1980
Thespis bunu akıl etmiş --
01:34
I just shift 90 degrees to the left,
29
82705
2751
90 derece soluma dönüp
01:37
and I talk to another person
onstage with me?
onstage with me?
30
85480
2670
benimle sahnede olan biriyle
konuşsam ne olur?
konuşsam ne olur?
01:41
Everything changes,
31
89090
2236
Her şey değişir,
01:43
because at that moment,
I'm not the possessor of truth;
I'm not the possessor of truth;
32
91350
3925
çünkü o anda ben,
gerçeğin sahibi olan adam değil
gerçeğin sahibi olan adam değil
01:47
I'm a guy with an opinion.
33
95299
2250
fikri olan bir adam olurum.
01:50
And I'm talking to somebody else.
34
98260
1596
Ve başka biriyle konuşuyorum.
01:51
And you know what?
35
99880
1151
Ve bilin bakalım
ne oluyor.
ne oluyor.
01:53
That other person has an opinion too,
36
101055
2453
O diğer kişinin de fikri var
01:55
and it's drama, remember,
conflict -- they disagree with me.
conflict -- they disagree with me.
37
103532
3404
ve bu bir piyes hatırlayın,
çatışma -- bana katılmıyorlar.
çatışma -- bana katılmıyorlar.
01:59
There's a conflict between
two points of view.
two points of view.
38
107522
2945
İki bakış açısı arasında
çatışma var.
çatışma var.
02:02
And the thesis of that
is that the truth can only emerge
is that the truth can only emerge
39
110491
6296
Ve bunun arkasındaki fikir şu:
Gerçek, yalnızca
Gerçek, yalnızca
02:08
in the conflict
of different points of view.
of different points of view.
40
116811
2272
farklı fikirlerin
çatışmasıyla ortaya çıkabilir.
çatışmasıyla ortaya çıkabilir.
02:11
It's not the possession of any one person.
41
119107
2734
Herhangi bir kişinin malı değil.
02:13
And if you believe in democracy,
you have to believe that.
you have to believe that.
42
121865
3810
Ve eğer demokrasiye inanıyorsanız,
buna inanmak zorundasınız.
buna inanmak zorundasınız.
02:18
If you don't believe that,
you're an autocrat
you're an autocrat
43
126136
2440
Eğer buna inanmıyorsanız,
demokrasiye katlanmak
demokrasiye katlanmak
02:20
who is putting up with democracy.
44
128600
1666
durumunda olan bir otokratsınız.
Demokrasinin temel iddiası şu,
02:22
But that's the basic thesis of democracy,
45
130778
2520
02:25
that the conflict of different
points of views leads to the truth.
points of views leads to the truth.
46
133322
3129
farklı bakış açılarının çatışması
bizi gerçeğe götürür.
bizi gerçeğe götürür.
02:28
What's the other thing that's happening?
47
136475
1959
Peki başka ne oluyor?
02:30
I'm not asking you to sit back
and listen to me.
and listen to me.
48
138458
2643
Sizden yaslanıp oturmanızı,
beni dinlemenizi istemiyorum.
beni dinlemenizi istemiyorum.
02:33
I'm asking you to lean forward
49
141125
2251
Eğilip benim bakış açımı
02:35
and imagine my point of view --
50
143400
3082
görmenizi istiyorum --
02:38
what this looks like and feels like
to me as a character.
to me as a character.
51
146506
3599
karakter olarak benim için nasıl
gözüktüğünü, hissetiğini görmenizi.
gözüktüğünü, hissetiğini görmenizi.
02:42
And then I'm asking you
to switch your mind
to switch your mind
52
150129
2932
Sonra sizden düşünmenizi değiştirip
02:45
and imagine what it feels like
to the other person talking.
to the other person talking.
53
153085
3352
konuşan diğer kişi için nasıl
hissettiğini hayal etmenizi istiyorum.
hissettiğini hayal etmenizi istiyorum.
02:49
I'm asking you to exercise empathy.
54
157002
2938
Sizden empati egzersizi
yapmanızı istiyorum.
yapmanızı istiyorum.
02:52
And the idea that truth comes
from the collision of different ideas
from the collision of different ideas
55
160671
3844
Gerçeğin farklı fikirlerin
çatışmasından doğduğu fikri
çatışmasından doğduğu fikri
02:56
and the emotional muscle of empathy
56
164539
2893
ve empatinin duygusal kası,
02:59
are the necessary tools
for democratic citizenship.
for democratic citizenship.
57
167456
3575
demokratik vatandaşlığın
gerekli araçlarıdır.
gerekli araçlarıdır.
03:03
What else happens?
58
171722
1983
Başka ne oluyor?
03:05
The third thing really is you,
59
173729
2247
Üçüncü şey sizsiniz,
03:08
is the community itself, is the audience.
60
176000
2802
toplumun kendisi, seyirciler.
03:11
And you know from personal experience
that when you go to the movies,
that when you go to the movies,
61
179322
3989
Kendi deneyiminizden biliyorsunuz,
sinemaya gittiğinizde,
sinemaya gittiğinizde,
03:15
you walk into a movie theater,
and if it's empty, you're delighted,
and if it's empty, you're delighted,
62
183335
3248
içeri giriyorsunuz ve içerisi
boşsa memnuniyet duyuyorsunuz,
boşsa memnuniyet duyuyorsunuz,
03:18
because nothing's going to be
between you and the movie.
between you and the movie.
63
186607
2658
çünkü hiçbir şey film ile sizin
aranızda olmayacak.
aranızda olmayacak.
03:21
You can spread out, put your legs
over the top of the stadium seats,
over the top of the stadium seats,
64
189289
3212
Yayılabilirsiniz, bacaklarınızı öndeki
koltuğa koyabilrsiniz,
koltuğa koyabilrsiniz,
03:24
eat your popcorn and just enjoy it.
65
192525
1708
mısırla filmin
tadını çıkarabilirsiniz.
tadını çıkarabilirsiniz.
03:26
But if you walk into a live theater
66
194257
1902
Ama bir tiyatro salonuna girip
03:28
and you see that the theater is half full,
67
196183
2443
salonun yarısının dolu
olduğunu görürseniz,
olduğunu görürseniz,
03:30
your heart sinks.
68
198650
1292
içiniz sıkılır.
03:32
You're disappointed immediately,
69
200420
2057
Hemen hayal kırıklığına
uğrarsınız,
uğrarsınız,
03:34
because whether you knew it or not,
70
202501
1999
çünkü bilseniz de bilmeseniz de
03:36
you were coming to that theater
71
204524
1896
tiyatroya, bir izleyici kitlesinin
03:38
to be part of an audience.
72
206444
1855
bir parçası olmak için gelmiştiniz.
03:40
You were coming to have
the collective experience
the collective experience
73
208323
2909
Birlikte gülmeyi, ağlamayı,
nefesinizi tutup
nefesinizi tutup
03:43
of laughing together, crying together,
holding your breath together
holding your breath together
74
211256
3571
ne olacağını birlikte görmeyi
toplu olarak deneyimlemek için
toplu olarak deneyimlemek için
03:46
to see what's going to happen next.
75
214851
1725
tiyatroya gelmiştiniz.
03:48
You may have walked into that theater
as an individual consumer,
as an individual consumer,
76
216600
4483
Salona, tek bir tüketici
olarak girmiş olabilirsiniz,
olarak girmiş olabilirsiniz,
03:53
but if the theater does its job,
77
221107
2627
ama tiyatro, görevini
yerine getirirse,
yerine getirirse,
03:55
you've walked out with a sense
of yourself as part of a whole,
of yourself as part of a whole,
78
223758
3683
kendinizi bir bütünün,
toplumun bir parçası olarak
toplumun bir parçası olarak
03:59
as part of a community.
79
227465
1416
hissetmiş ayrılırsınız.
04:01
That's built into the DNA of my art form.
80
229643
4011
Bu her sanat şeklinin DNA'sına
işlenmiştir.
işlenmiştir.
04:06
Twenty-five hundred years later,
Joe Papp decided
Joe Papp decided
81
234678
4542
İki bin beş yüz yıl sonra,
Joe Papp, kültürün ABD'de
Joe Papp, kültürün ABD'de
04:11
that the culture should belong to
everybody in the United States of America,
everybody in the United States of America,
82
239244
3959
herkese ait olması gerektiğine
karar verdi
karar verdi
04:15
and that it was his job
to try to deliver on that promise.
to try to deliver on that promise.
83
243227
3796
ve bu sözünü yerine getirmeye
çalışmayı kendine görev bildi.
çalışmayı kendine görev bildi.
04:19
He created Free Shakespeare in the Park.
84
247047
2878
Ücretsiz, Park'ta Shakespeare'i yarattı.
04:21
And Free Shakespeare in the Park
is based on a very simple idea,
is based on a very simple idea,
85
249949
3096
Ücretsiz, Park'ta Shakespeare
çok basit bir fikre dayanıyor:
çok basit bir fikre dayanıyor:
04:25
the idea that the best theater,
the best art that we can produce,
the best art that we can produce,
86
253069
4570
Üretebileceğimiz en iyi tiyatro,
en iyi sanatın,
en iyi sanatın,
04:29
should go to everybody
and belong to everybody,
and belong to everybody,
87
257663
2810
herkese ulaşması ve
herkese mal olması fikri.
herkese mal olması fikri.
04:32
and to this day,
88
260497
1741
Ve bugüne kadar,
04:34
every summer night in Central Park,
89
262262
2389
Central Park'ta her yaz akşamı,
04:36
2,000 people are lining up
90
264675
2377
2000 insan, sunabileceğimiz
04:39
to see the best theater
we can provide for free.
we can provide for free.
91
267076
3624
en iyi tiyatroyu izleyebilmek
için sıraya giriyor.
için sıraya giriyor.
04:42
It's not a commercial transaction.
92
270724
2842
Bu ticari bir muamele değil.
04:45
In 1967, 13 years
after he figured that out,
after he figured that out,
93
273590
4471
1967'de, bunu akıl etmesinden
13 yıl sonra,
13 yıl sonra,
04:50
he figured out something else,
94
278085
1647
başka bir şeyi daha akıl etti,
04:51
which is that the democratic
circle was not complete
circle was not complete
95
279756
3557
insanlara yalnızca klasikleri
vermekle demokratik halka
vermekle demokratik halka
04:55
by just giving the people the classics.
96
283337
3227
tamamlanmıyordu.
04:58
We had to actually let the people
create their own classics
create their own classics
97
286588
3537
İnsanlara kendi klasiklerini
yaratıp sahneye çıkmalarını
yaratıp sahneye çıkmalarını
05:02
and take the stage.
98
290149
1815
sağlamak durumundaydık.
05:03
And so in 1967,
99
291988
2057
Böylece 1967'de,
05:06
Joe opened the Public Theater
downtown on Astor Place,
downtown on Astor Place,
100
294069
3059
Joe, Astor Place merkezde
Public Theater'i açtı
Public Theater'i açtı
05:09
and the first show he ever produced
was the world premiere of "Hair."
was the world premiere of "Hair."
101
297152
4218
ve yapımcılığını yaptığı ilk
gösterisi, "Hair"in dünya prömiyeriydi.
gösterisi, "Hair"in dünya prömiyeriydi.
05:13
That's the first thing he ever did
that wasn't Shakespeare.
that wasn't Shakespeare.
102
301394
2788
Shakespeare dışında yaptığı
ilk şey buydu.
ilk şey buydu.
05:16
Clive Barnes in The Times said
that it was as if Mr. Papp took a broom
that it was as if Mr. Papp took a broom
103
304206
3311
Clive Barnes Times'ta
bunun sanki Papp bir süpürgeyle
bunun sanki Papp bir süpürgeyle
05:19
and swept up all the refuse
from the East Village streets
from the East Village streets
104
307541
3262
East Village sokaklarındaki
tüm çer çöpü Public'te
tüm çer çöpü Public'te
05:22
onto the stage at the Public.
105
310827
2339
sahneye süpürmüş gibi
olduğunu söyledi.
olduğunu söyledi.
05:25
(Laughter)
106
313190
1004
(Kahkaha)
05:26
He didn't mean it complementarily,
107
314218
1777
Bu bir iltifat değildi,
05:28
but Joe put it up in the lobby,
he was so proud of it.
he was so proud of it.
108
316019
3531
ama Joe bu gazete kupürünü lobiye astı
ve bununla gurur duyuyordu.
ve bununla gurur duyuyordu.
05:31
(Laughter) (Applause)
109
319574
1476
(Kahkaha) (Alkış)
05:33
And what the Public Theater did over
the next years with amazing shows like
the next years with amazing shows like
110
321074
4420
Public Theater'ın sonraki yıllardaki
05:37
"For Colored Girls Who Have Considered
Suicide / When the Rainbow Is Enuf,"
Suicide / When the Rainbow Is Enuf,"
111
325518
3524
"For Colored Girls Who Have Considered
Suicide / When the Rainbow İs Enuf,",
Suicide / When the Rainbow İs Enuf,",
05:41
"A Chorus Line,"
112
329066
2768
"A Chorus Line," gibi mükemmel
gösterileriyle gurur duydu.
gösterileriyle gurur duydu.
05:43
and -- here's the most extraordinary
example I can think of:
example I can think of:
113
331858
4032
Aklıma gelen harikulâde
örneklerden biri şu:
örneklerden biri şu:
05:47
Larry Kramer's savage cry of rage
about the AIDS crisis,
about the AIDS crisis,
114
335914
5254
Larry Kramer'in AIDS krizi
üzerine acımasız öfke patlaması:
üzerine acımasız öfke patlaması:
05:53
"The Normal Heart."
115
341192
1322
"The Normal Heart."
05:54
Because when Joe produced
that play in 1985,
that play in 1985,
116
342880
4049
Çünkü Joe bu oyunu 1985'te
ortaya koyduğunda,
ortaya koyduğunda,
05:58
there was more information about AIDS
117
346953
3042
New York Times'ta Frank Rich'in
eleştirisinde AIDS hakkında,
eleştirisinde AIDS hakkında,
06:02
in Frank Rich's review
in the New York Times
in the New York Times
118
350019
3191
son dört yıl içinde New York Times'ın
yayımladığından
yayımladığından
06:05
than the New York Times had published
in the previous four years.
in the previous four years.
119
353234
3426
çok daha fazla bilgi vardı.
06:08
Larry was actually changing
the dialogue about AIDS
the dialogue about AIDS
120
356684
4400
Larry, aslında bu oyunu yazarak,
Joe da sahneye koyarak
Joe da sahneye koyarak
06:13
through writing this play,
121
361108
1387
AIDS üzerine diyaloğu
06:14
and Joe was by producing it.
122
362519
1403
değiştiriyorlardı.
06:15
I was blessed to commission and work
on Tony Kushner's "Angels in America,"
on Tony Kushner's "Angels in America,"
123
363946
4445
Tony Kushner'in "Angels in
America"sında severek
America"sında severek
06:20
and when doing that play
and along with "Normal Heart,"
and along with "Normal Heart,"
124
368415
3648
görev aldım ve oyun üzerinde çalıştım
ve o süreçte "Normal Heart" ile birlikte,
ve o süreçte "Normal Heart" ile birlikte,
06:24
we could see that the culture
was actually shifting,
was actually shifting,
125
372087
3348
kültürün nasıl yön değiştirdiğini
gerçekten de görebiliyorduk
gerçekten de görebiliyorduk
06:27
and it wasn't caused by the theater,
126
375459
2029
ve bunun nedeni tiyatro değildi.
06:29
but the theater was doing its part
127
377512
2455
Ama tiyatro, ABD'de eş cinsel
olmanın ne demek olduğunu
olmanın ne demek olduğunu
06:31
to change what it meant to be gay
in the United States.
in the United States.
128
379991
4275
değiştirmedeki görevini
yapıyordu.
yapıyordu.
06:36
And I'm incredibly proud of that.
129
384290
1840
Ve ben bununla inanılmaz
gurur duyuyorum.
gurur duyuyorum.
06:38
(Applause)
130
386605
1893
(Alkış)
06:40
When I took over Joe's old job
at the Public in 2005,
at the Public in 2005,
131
388522
4796
2005'te, Public'te Joe'nin eski işini
üstlendiğimde,
üstlendiğimde,
06:45
I realized one of the problems we had
was a victim of our own success,
was a victim of our own success,
132
393342
3735
yaşadığımız sorunlardan biri
kendi başarımızın kurbanıydı:
kendi başarımızın kurbanıydı:
06:49
which is: Shakespeare in the Park
had been founded as a program for access,
had been founded as a program for access,
133
397101
5025
Park'ta Shakespeare erişim
için bir program olarak kurulmuştu
için bir program olarak kurulmuştu
06:54
and it was now the hardest ticket
to get in New York City.
to get in New York City.
134
402150
3551
ama bugün New York City'de
alınması en zor bilet.
alınması en zor bilet.
06:57
People slept out for two nights
to get those tickets.
to get those tickets.
135
405725
3915
Bilet almak için insanlar,
iki gece dışarda uyudular.
iki gece dışarda uyudular.
07:01
What was that doing?
136
409664
1157
Bu neye sebep oluyordu?
07:02
That was eliminating
98 percent of the population
98 percent of the population
137
410845
2593
Nüfusun %98'ini oraya
gitmeyi düşünmekten bile
gitmeyi düşünmekten bile
07:05
from even considering going to it.
138
413462
1829
geri çekiyordu.
07:07
So we refounded the mobile unit
139
415315
2230
Böylelikle seyyar birimi yeniden kurduk
07:09
and took Shakespeare to prisons,
to homeless shelters,
to homeless shelters,
140
417569
3079
ve Shakespeare'i 5 ilçedeki
hapishanelere, evsiz barınaklarına,
hapishanelere, evsiz barınaklarına,
07:12
to community centers in all five boroughs
141
420672
2488
toplum merkezlerine götürdük.
07:15
and even in New Jersey
and Westchester County.
and Westchester County.
142
423184
2691
New Jersey'de ve Westchester
County'de de dâhil.
County'de de dâhil.
07:17
And that program proved something to us
that we knew intuitively:
that we knew intuitively:
143
425899
4204
Ve bu program bize içten içe
bildiğimiz bir şeyi gösterdi:
bildiğimiz bir şeyi gösterdi:
07:22
people's need for theater
is as powerful as their desire for food
is as powerful as their desire for food
144
430127
4740
İnsanların tiyatroya olan ihtiyacı
yemeğe ve içmeye
yemeğe ve içmeye
07:26
or for drink.
145
434891
1244
olduğu kadar şiddetli.
07:28
It's been an extraordinary success,
and we've continued it.
and we've continued it.
146
436560
2843
İnanılmaz bir başarı elde ettik
ve devam da ediyoruz.
ve devam da ediyoruz.
07:31
And then there was yet another barrier
that we realized we weren't crossing,
that we realized we weren't crossing,
147
439427
3689
Sonra fark ettik ki, aşmadığımız
başka bir engel daha var,
başka bir engel daha var,
07:35
which is a barrier of participation.
148
443140
2264
o da katılım engeli.
07:37
And the idea, we said, is:
149
445428
1298
Ve dedik ki fikir şu:
07:38
How can we turn theater
from being a commodity, an object,
from being a commodity, an object,
150
446750
4519
Tiyatroyu bir meta, bir obje
olmaktan çıkarıp gerçek anlamına,
olmaktan çıkarıp gerçek anlamına,
07:43
back into what it really is --
151
451293
2242
insanlar arasındaki
bir ilişki takımına
bir ilişki takımına
07:45
a set of relationships among people?
152
453559
2539
nasıl dönüştürebiliriz?
07:48
And under the guidance
of the amazing Lear deBessonet,
of the amazing Lear deBessonet,
153
456122
2892
Muhteşem Lear deBessonet
rehberliğinde,
rehberliğinde,
07:51
we started the Public Works program,
154
459038
1878
Public Works programını başlattık.
07:52
which now every summer produces
155
460940
1892
Bu program her yaz,
07:54
these immense Shakespearean
musical pageants,
musical pageants,
156
462856
2842
Tony Ödüllü aktör ve
müzisyenlerin,
müzisyenlerin,
07:57
where Tony Award-winning
actors and musicians
actors and musicians
157
465722
2764
bakıcılarla, hizmetçilerle,
08:00
are side by side with nannies
and domestic workers
and domestic workers
158
468510
3846
eski askerlerle, hapse
yeni atılmış tutuklularla,
yeni atılmış tutuklularla,
08:04
and military veterans
and recently incarcerated prisoners,
and recently incarcerated prisoners,
159
472380
3874
amatörler ve profesyonellerle
yan yana, aynı sahnede
yan yana, aynı sahnede
08:08
amateurs and professionals,
160
476278
1595
performans sergilediği
08:09
performing together on the same stage.
161
477897
2434
bu harika Shakespeare
gösterilerini ortaya koyuyor.
gösterilerini ortaya koyuyor.
08:12
And it's not just a great social program,
162
480355
1997
Ve bu sadece güzel bir
sosyal program değil,
sosyal program değil,
08:14
it's the best art that we do.
163
482376
2110
ortaya koyduğumuz
en iyi sanat.
en iyi sanat.
08:16
And the thesis of it is
that artistry is not something
that artistry is not something
164
484825
4129
Ve bunun arkasındaki fikir
şu: Sanatkârlık,
şu: Sanatkârlık,
08:20
that is the possession of a few.
165
488978
2091
yalnızca küçük bir gruba
ait değildir.
ait değildir.
08:23
Artistry is inherent
in being a human being.
in being a human being.
166
491093
3368
Sanatkârlık, insan olmanın
aslında vardır.
aslında vardır.
08:26
Some of us just get to spend
a lot more of our lives practicing it.
a lot more of our lives practicing it.
167
494485
3599
Bazılarımız sadece, üzerinde
daha fazla çalışıyor.
daha fazla çalışıyor.
08:31
And then occasionally --
168
499252
1151
Ve zaman zaman da --
08:32
(Applause)
169
500427
1898
(Alkış)
08:34
you get a miracle like "Hamilton,"
170
502349
2103
"Hamilton" gibi bir efsane
ortaya çıkıyor.
ortaya çıkıyor.
08:36
Lin-Manuel's extraordinary retelling
of the foundational story of this country
of the foundational story of this country
171
504476
6120
Lin-Manuel'in bu ülkenin kuruluş
hikâyesini, Batı Hint Adaları'ndan,
hikâyesini, Batı Hint Adaları'ndan,
08:42
through the eyes of the only Founding
Father who was a bastard immigrant orphan
Father who was a bastard immigrant orphan
172
510620
4806
kimsesiz, göçmen bir piç olan
tek Kurucu Babası'nın gözünden,
tek Kurucu Babası'nın gözünden,
08:47
from the West Indies.
173
515450
1556
şahane bir şekilde
yeniden aktarımı.
yeniden aktarımı.
08:49
And what Lin was doing
174
517030
1738
Lin'in yaptığı şey,
08:50
is exactly what Shakespeare was doing.
175
518792
2463
Shakespeare'inkinin aynısıydı.
08:53
He was taking the voice of the people,
the language of the people,
the language of the people,
176
521645
4209
İnsanların sesini, dilini alıp
08:57
elevating it into verse,
177
525878
2257
dizelere döküp
daha güçlü hâle getiriyordu
daha güçlü hâle getiriyordu
09:00
and by doing so,
178
528159
1564
ve bunu yaparak,
09:01
ennobling the language
179
529747
1801
bu dili ve bu dili konuşan
insanları,
insanları,
09:03
and ennobling the people
who spoke the language.
who spoke the language.
180
531572
3337
yüceltiyordu.
09:06
And by casting that show entirely
with a cast of black and brown people,
with a cast of black and brown people,
181
534933
4784
Ve oyuncuların tümünü siyahi
ve koyu tenli insanlardan seçerek
ve koyu tenli insanlardan seçerek
09:11
what Lin was saying to us,
182
539741
2463
Lin'in bize söylediği şey,
09:14
he was reviving in us
183
542228
2604
içimizde dirilttiği şey,
09:16
our greatest aspirations
for the United States,
for the United States,
184
544856
3595
ABD için arzumuz,
09:20
our better angels of America,
185
548475
2351
Amerika için doğru olan,
09:22
our sense of what this country could be,
186
550850
2405
ülkenin ne olabileceği hissi,
09:25
the inclusion that was at the heart
of the American Dream.
of the American Dream.
187
553279
4139
Amerikan Rüyası'nın temelindeki
dâhiliyet.
dâhiliyet.
09:29
And it unleashed
a wave of patriotism in me
a wave of patriotism in me
188
557442
4226
İçimde, seyircilerin içinde
milliyetçi bir dalga;
milliyetçi bir dalga;
09:33
and in our audience,
189
561692
1322
bitmek bilmeyen bir
09:35
the appetite for which
is proving to be insatiable.
is proving to be insatiable.
190
563038
3827
iştah ortaya çıkardı.
09:40
But there was another side to that,
and it's where I want to end,
and it's where I want to end,
191
568132
3093
Ama bunun bir de diğer tarafı vardı
ve bununla bitirmek istiyorum,
ve bununla bitirmek istiyorum,
09:43
and it's the last story
I want to talk about.
I want to talk about.
192
571249
2171
bahsetmek istediğim son şey.
09:45
Some of you may have heard
that Vice President-elect Pence
that Vice President-elect Pence
193
573444
2772
Bazılarınızın duymuş olacağı gibi,
seçilmiş başkan yardımcısı Pence,
seçilmiş başkan yardımcısı Pence,
09:48
came to see "Hamilton" in New York.
194
576240
2722
New York'ta "Hamilton"ı
izlemeye geldi.
izlemeye geldi.
09:50
And when he came in,
some of my fellow New Yorkers booed him.
some of my fellow New Yorkers booed him.
195
578986
4054
Ve salona girdiğinde,
bazı New Yorklular onu yuhaladı.
bazı New Yorklular onu yuhaladı.
09:55
And beautifully, he said,
196
583064
1835
Ve çok güzel bir şekilde o da
şunu söyledi:
şunu söyledi:
09:56
"That's what freedom sounds like."
197
584923
2050
"Özgürlük işte böyle bir şey."
09:59
And at the end of the show,
198
587799
1372
Ve oyunun sonunda,
10:01
we read what I feel was a very
respectful statement from the stage,
respectful statement from the stage,
199
589195
3193
sahneden, bence çok saygılı olan,
bir bildiri okundu,
bir bildiri okundu,
10:04
and Vice President-elect Pence
listened to it,
listened to it,
200
592412
2855
Pence de dinledi,
10:07
but it sparked a certain amount
of outrage, a tweetstorm,
of outrage, a tweetstorm,
201
595790
3905
ama bu biraz öfke,
tweet fırtınası yarattı
tweet fırtınası yarattı
10:11
and also an internet boycott of "Hamilton"
202
599719
3574
ve hatta Pence'e saygısızlık
edildiğini düşünen öfkeli kişiler,
edildiğini düşünen öfkeli kişiler,
10:15
from outraged people who had felt
we had treated him with disrespect.
we had treated him with disrespect.
203
603317
4136
"Hamilton"ı boykot etti.
10:20
I looked at that boycott and I said,
we're getting something wrong here.
we're getting something wrong here.
204
608142
3925
Bu boykota baktım ve dedim ki,
burada bir şeyler yanlış anlaşılıyor.
burada bir şeyler yanlış anlaşılıyor.
10:24
All of these people who have signed
this boycott petition,
this boycott petition,
205
612091
3319
Bu boykot talebini imzalayanların hiçbiri,
10:27
they were never going to see
"Hamilton" anyway.
"Hamilton" anyway.
206
615434
2265
zaten "Hamilton"ı asla izlemeyeceklerdi.
10:30
It was never going to come
to a city near them.
to a city near them.
207
618052
2585
Onların şehrinin yakınında
bile sahnelenmeyecekti.
bile sahnelenmeyecekti.
10:32
If it could come,
they couldn't afford a ticket,
they couldn't afford a ticket,
208
620661
2559
Sahnelense bile, onların
bilet almaya güçleri yetmeyecek;
bilet almaya güçleri yetmeyecek;
10:35
and if they could afford a ticket,
they didn't have the connections
they didn't have the connections
209
623244
3492
yetse bile bileti almak için
10:38
to get that ticket.
210
626760
1401
bağlantıları yoktu.
10:40
They weren't boycotting us;
211
628691
1855
Onlar bizi boykot etmiyordu,
10:43
we had boycotted them.
212
631066
2032
biz onları boykot ediyorduk.
10:46
And if you look at the red and blue
electoral map of the United States,
electoral map of the United States,
213
634187
4296
ABD'nin seçim haritasındaki
mavi ve kırmızı alanlara bakarsanız
mavi ve kırmızı alanlara bakarsanız
10:50
and if I were to tell you,
214
638507
1313
ve size desem ki:
10:51
"Oh, the blue is what designates
215
639844
2055
"Mavi, kâr amacı gütmeyen
tüm ana kuruluşları
tüm ana kuruluşları
10:53
all of the major nonprofit
cultural institutions,"
cultural institutions,"
216
641923
2956
temsil ediyor,"
10:56
I'd be telling you the truth.
217
644903
1435
size doğruyu söylemiş olurum.
10:58
You'd believe me.
218
646362
1206
Bana inanırdınız.
10:59
We in the culture have done
exactly what the economy,
exactly what the economy,
219
647592
4603
Kültürde, ekoniminin,
eğitim sisteminin,
eğitim sisteminin,
11:04
what the educational system,
what technology has done,
what technology has done,
220
652219
3630
teknolojinin yaptığının
aynısını yaptık, o da şu:
aynısını yaptık, o da şu:
11:07
which is turn our back
on a large part of the country.
on a large part of the country.
221
655873
3675
Ülkenin geniş bir kısmına
sırtımızı döndük.
sırtımızı döndük.
11:12
So this idea of inclusion,
it has to keep going.
it has to keep going.
222
660100
3010
Bu dâhiliyet fikri,
bu fikir devam etmek zorunda.
bu fikir devam etmek zorunda.
11:15
Next fall, we are sending out on tour
223
663134
3122
Önümüzdeki sonbahar, Lynn Nottage'in
şahane prodüksiyonu,
şahane prodüksiyonu,
11:18
a production of Lynn Nottage's brilliant,
Pulitzer Prize-winning play "Sweat."
Pulitzer Prize-winning play "Sweat."
224
666280
5189
Plutzer ödüllü oyunu "Sweat"i tura
çıkarıyoruz.
çıkarıyoruz.
11:23
Years of research in Redding, Pennsylvania
led her to write this play
led her to write this play
225
671493
4379
Redding, Pensilvanya'daki
yıllar süren araştımaları,
yıllar süren araştımaları,
11:27
about the deindustrialization
of Pennsylvania:
of Pennsylvania:
226
675896
3225
sanayisizleştirilmiş Pensilvanya'ya
dair bu oyunu yazmasını sağladı:
dair bu oyunu yazmasını sağladı:
11:31
what happened when steel left,
227
679145
2648
Çelik gittiğinde ne oldu,
11:33
the rage that was unleashed,
228
681817
2260
iş kaybı neticesinde
11:36
the tensions that were unleashed,
229
684101
1631
ortaya çıkan öfke,
11:37
the racism that was unleashed
230
685756
2260
gerilimler
11:40
by the loss of jobs.
231
688040
1492
ve ırkçılık.
11:41
We're taking that play
and we're touring it
and we're touring it
232
689949
2975
Bu oyunu tura çıkarıyoruz,
11:44
to rural counties in Pennsylvania,
233
692948
2789
Pensilvanya'nın,
11:47
Ohio, Michigan,
234
695761
2228
Ohio'nun, Michigan'ın,
Minnesota'nın
Minnesota'nın
11:50
Minnesota and Wisconsin.
235
698013
2327
ve Wisconsin'in kırsal
kesimlerine götürüyoruz.
kesimlerine götürüyoruz.
11:52
We're partnering with community
organizations there to try and make sure
organizations there to try and make sure
236
700364
4461
Oralardaki toplum kuruluşlarıyla
işbirliği yapıp
işbirliği yapıp
11:56
not only that we reach the people
that we're trying to reach,
that we're trying to reach,
237
704849
3926
ulaşmaya çalıştığımız insalara
ulaştığımızdan emin olmanın yanında,
ulaştığımızdan emin olmanın yanında,
12:00
but that we find ways
to listen to them back
to listen to them back
238
708799
2878
onları dinlemenin yollarını
bulmaya ve onlara,
bulmaya ve onlara,
12:03
and say, "The culture
is here for you, too."
is here for you, too."
239
711701
3633
"Bu kültür sizin için de burada,"
demeye çalışıyoruz.
demeye çalışıyoruz.
12:07
Because --
240
715962
1153
Çünkü --
12:09
(Applause)
241
717139
2428
(Alkış)
12:11
we in the culture industry,
242
719591
2146
kültür endüstrisindeki bizlerin,
12:13
we in the theater,
243
721761
2099
tiyatrodaki bizlerin,
12:15
have no right to say
that we don't know what our job is.
that we don't know what our job is.
244
723884
3612
görevimizin ne olduğunuz
bilmiyoruz deme hakkımız yok.
bilmiyoruz deme hakkımız yok.
12:19
It's in the DNA of our art form.
245
727520
2026
Bu, sanat formumuzun DNA'sında var.
12:21
Our job "... is to hold up,
as 'twere, a mirror to nature;
as 'twere, a mirror to nature;
246
729570
4659
Bizim görevimiz "... sanki bir aynayı
doğaya tutar gibi,
doğaya tutar gibi,
12:26
to show scorn her image,
247
734253
2679
kibre şeklini göstermek,
12:28
to show virtue her appearance,
248
736956
3033
erdeme görünüşünü
12:32
and the very age its form and pressure."
249
740013
3264
ve zamanın ruhunu göstermek."
12:35
Our job is to try to hold up
a vision to America
a vision to America
250
743301
4369
Görevimiz, Amerika'nın
vizyonuna ayna tutmaya çalışmak,
vizyonuna ayna tutmaya çalışmak,
12:39
that shows not only
who all of us are individually,
who all of us are individually,
251
747694
4063
bununla sadece hepimizi
birey olarak değil de
birey olarak değil de
12:43
but that welds us back into
the commonality that we need to be,
the commonality that we need to be,
252
751781
4307
olması gereken beraberlik
anlayışına,
anlayışına,
12:48
the sense of unity,
253
756112
1810
birlikteliğe,
12:49
the sense of whole,
254
757946
1672
bir bütün olmaya
12:51
the sense of who we are as a country.
255
759642
2148
ve ülke olarak kim olduğumuza
ayna tutmak.
ayna tutmak.
12:54
That's what the theater is supposed to do,
256
762398
2727
Tiyatronun yapması gereken bu
12:57
and that's what we need to try to do
as well as we can.
as well as we can.
257
765149
2629
ve bizim de en iyi şekilde yapmaya
çalışmamız gereken şey bu.
çalışmamız gereken şey bu.
12:59
Thank you very much.
258
767802
1276
Çok teşekkür ederim.
13:01
(Applause)
259
769102
4898
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Oskar Eustis - Theater directorAs the artistic director of New York's legendary Public Theater, Oskar Eustis nurtures new, groundbreaking works that shift the cultural conversation.
Why you should listen
Throughout his career, Oskar Eustis has been dedicated to the development of new plays and the classics as a director, dramaturg and producer. Among the plays he's helped bring into being, you can count Angels in America, the Tony-winning Hamilton and Fun Home, with more new work constantly on the bubble. Throughout his career, he has also produced and directed Shakespeare in venues around the US, from prisons to Broadway, including The Public's 2017 free Shakespeare in the Park staging of Julius Ceasar that generated a national conversation.
Eustis has also directed the world premieres of plays by Philip Kan Gotanda, David Henry Hwang, Emily Mann, Suzan-Lori Parks, Ellen McLaughlin and Eduardo Machado, among many others. He's a professor of dramatic writing and arts and public policy at New York University and has held professorships at UCLA, Middlebury College and Brown University, where he founded and chaired the Trinity Rep/Brown University consortium for professional theater training. He has been Artistic Director of The Public Theater in New York since 2005.
Oskar Eustis | Speaker | TED.com