TED Talks Live
Sangeeta Bhatia: This tiny particle could roam your body to find tumors
Sangeeta Bhatia: Bu minik parçacık tümörleri bulmak için vücudunuzda dolaşabilir
Filmed:
Readability: 4.4
905,949 views
Pahalı tarama tesisleri veya hatta sürekli elektriğe gerek duymadan bize zarar vermelerinden yıllar önce kanserli tümörleri bulsak nasıl olur? Doktor, biyomühendis ve girişimci Sangeeta Bhatia, söz konusu insan hastalığını anlamak, teşhis etmek ve tedavi etmek için yeni yöntemler arayan çok disiplinli bir laboratuvarı yönetiyor. Hedefi ise şu: Söylediğine göre kanser nedeniyle ölümlerin üçte ikisi tamamen önlenebilir. Dikkat çekici bir anlaşılırlıkla karmaşık nanoparçacık bilimini ayrıntılı olarak anlatıyor ve milyonlarca insanın hayatını kurtarabilecek radikal bir yeni kanser testi hayalini bizimle paylaşıyor.
Sangeeta Bhatia - Physician, bioengineer and entrepreneur
Sangeeta Bhatia is a cancer researcher, MIT professor and biotech entrepreneur who works to adapt technologies developed in the computer industry for medical innovation. Full bio
Sangeeta Bhatia is a cancer researcher, MIT professor and biotech entrepreneur who works to adapt technologies developed in the computer industry for medical innovation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
In the space that used
to house one transistor,
to house one transistor,
0
557
3678
Eskiden bir transistörün kapladığı yere
00:16
we can now fit one billion.
1
4259
2839
artık bir milyar transistörü
sığdırabiliyoruz.
sığdırabiliyoruz.
00:19
That made it so that a computer
the size of an entire room
the size of an entire room
2
7636
3897
Bir odanın tamamını kaplayan
bir bilgisayar,
bir bilgisayar,
00:23
now fits in your pocket.
3
11557
2589
artık cebinize sığıyor.
00:26
You might say the future is small.
4
14170
3019
Geleceğin küçülmekte
yattığını söyleyebiliriz.
yattığını söyleyebiliriz.
00:29
As an engineer,
5
17611
1207
Bir mühendis olarak bilgisayarlardaki
00:30
I'm inspired by this miniaturization
revolution in computers.
revolution in computers.
6
18842
3985
minyatürleşme devrimi
beni heyecanlandırıyor.
beni heyecanlandırıyor.
00:34
As a physician,
7
22851
1348
Bir doktor olarak dünyada
00:36
I wonder whether we could use it
to reduce the number of lives lost
to reduce the number of lives lost
8
24223
5723
en çabuk artan hastalık olan
00:41
due to one of the fastest-growing
diseases on Earth:
diseases on Earth:
9
29970
4107
kanser nedeniyle ölen
insan sayısını azaltmak için
insan sayısını azaltmak için
kullanıp kullanamayacağımızı
merak ediyorum.
merak ediyorum.
00:46
cancer.
10
34101
1418
00:47
Now when I say that,
11
35543
1255
Bunu söylediğim zaman,
00:48
what most people hear me say
is that we're working on curing cancer.
is that we're working on curing cancer.
12
36822
3778
insanlar kanseri tedavi etmek için
çalıştığımızı zannediyor.
çalıştığımızı zannediyor.
00:52
And we are.
13
40624
1263
Aslında çalışıyoruz.
00:53
But it turns out
14
41911
1151
Ancak erken tespit
00:55
that there's an incredible
opportunity to save lives
opportunity to save lives
15
43086
2801
ve kanserin önlenmesi yoluyla
olağanüstü bir hayat
olağanüstü bir hayat
00:57
through the early detection
and prevention of cancer.
and prevention of cancer.
16
45911
3333
kurtarma fırsatı ortaya çıkıyor.
01:01
Worldwide, over two-thirds of deaths
due to cancer are fully preventable
due to cancer are fully preventable
17
49785
5379
Dünya çapında kanser sonucu
ölümlerin üçte ikisinden fazlası,
ölümlerin üçte ikisinden fazlası,
01:07
using methods that we already
have in hand today.
have in hand today.
18
55188
2800
şu anda sahip olduğumuz yöntemlerle
tamamen önlenebilir.
tamamen önlenebilir.
01:10
Things like vaccination, timely screening
19
58406
2899
Bunlar arasında aşı, zamanında tarama ve
01:13
and of course, stopping smoking.
20
61329
2233
tabii ki sigarayı bırakma vardır.
01:16
But even with the best tools
and technologies that we have today,
and technologies that we have today,
21
64316
3593
Fakat şu anda sahip olduğumuz
en iyi araç ve teknolojilerle bile,
en iyi araç ve teknolojilerle bile,
01:19
some tumors can't be detected
22
67933
2063
bazı tümörlerin 50 milyon kanser hücresi
01:22
until 10 years after
they've started growing,
they've started growing,
23
70020
3670
gücünde oluncaya kadar
büyümeye başladıkları,
büyümeye başladıkları,
01:25
when they are 50 million
cancer cells strong.
cancer cells strong.
24
73714
3763
10 yıl öncesinden tespit edilememektedir.
01:30
What if we had better technologies
25
78178
1679
Henüz oluşmaya başladıkları,
çıkarılabilecekleri zamanda
çıkarılabilecekleri zamanda
01:31
to detect some of these more
deadly cancers sooner,
deadly cancers sooner,
26
79881
3106
daha ölümcül bu kanserlerin
bazılarını daha erken
bazılarını daha erken
01:35
when they could be removed,
27
83011
1302
tespit edecek çok daha iyi
01:36
when they were just getting started?
28
84337
2201
teknolojilerimiz olsa ne olurdu?
01:38
Let me tell you about how
miniaturization might get us there.
miniaturization might get us there.
29
86562
3275
Minyatürleşmenin bizi
buraya nasıl götüreceğini anlatayım.
buraya nasıl götüreceğini anlatayım.
01:43
This is a microscope in a typical lab
30
91140
2288
Bu, bir patologun standart bir
laboratuvarda
laboratuvarda
01:45
that a pathologist would use
for looking at a tissue specimen,
for looking at a tissue specimen,
31
93452
3556
biyopsi veya smear testi gibi doku
01:49
like a biopsy or a pap smear.
32
97032
2438
örneklerine bakacağı bir mikroskoptur.
01:51
This $7,000 microscope
33
99927
2068
7000$ değerindeki bu mikroskopu,
01:54
would be used by somebody
with years of specialized training
with years of specialized training
34
102019
3256
kanser hücrelerini ayırt etmek
üzere yıllarca
üzere yıllarca
01:57
to spot cancer cells.
35
105299
1789
ihtisas eğitimi almış
birisi kullanacaktır.
birisi kullanacaktır.
02:00
This is an image from a colleague
of mine at Rice University,
of mine at Rice University,
36
108126
3046
Bu fotoğraf, Rice Üniversitesi'nden
meslektaşım
meslektaşım
02:03
Rebecca Richards-Kortum.
37
111196
1578
Rebecca Richards-Kortum'a aittir.
02:04
What she and her team have done
is miniaturize that whole microscope
is miniaturize that whole microscope
38
112798
3827
Ekibiyle beraber yaptığı şey,
bu mikroskobun tamamını
bu mikroskobun tamamını
02:08
into this $10 part,
39
116649
1975
minyatürleştirerek 10 dolara sığdırmaları
02:10
and it fits on the end
of an optical fiber.
of an optical fiber.
40
118648
2816
ve bir optik fiberin
ucuna uydurmalarıdır.
ucuna uydurmalarıdır.
02:13
Now what that means is instead
of taking a sample from a patient
of taking a sample from a patient
41
121923
3634
Başka bir deyişle, bir hastadan
numune almak ve onu mikroskoba
02:17
and sending it to the microscope,
42
125581
1649
02:19
you can bring the microscope
to the patient.
to the patient.
43
127254
2556
göndermek yerine
mikroskobu hastaya getirebilirsiniz.
mikroskobu hastaya getirebilirsiniz.
02:22
And then, instead of requiring
a specialist to look at the images,
a specialist to look at the images,
44
130260
4359
Daha sonra inceleme için uzman
yerine normal ile kanserli
yerine normal ile kanserli
02:26
you can train the computer to score
normal versus cancerous cells.
normal versus cancerous cells.
45
134643
5062
hücreleri karşılaştırması için
bilgisayarı eğitebilirsiniz.
bilgisayarı eğitebilirsiniz.
02:32
Now this is important,
46
140084
1170
Bu önemli,
02:33
because what they found
working in rural communities,
working in rural communities,
47
141278
3037
çünkü kırsal bölgelerde çalışırken,
02:36
is that even when they have
a mobile screening van
a mobile screening van
48
144339
3239
topluluklara gidip test yapabilen
02:39
that can go out into the community
and perform exams
and perform exams
49
147602
2833
ve numune toplayabilen gezici
bir tarama minibüsü olmasına
02:42
and collect samples
50
150459
1405
02:43
and send them to the central
hospital for analysis,
hospital for analysis,
51
151888
3216
ve bunları analiz için hastaneye
yollamasına rağmen,
yollamasına rağmen,
02:47
that days later,
52
155128
1344
günler sonra,
02:48
women get a call
with an abnormal test result
with an abnormal test result
53
156496
2667
anormal bir test sonucu alan kadınların
02:51
and they're asked to come in.
54
159187
1617
gelmesi istenmiştir.
02:52
Fully half of them don't turn up
because they can't afford the trip.
because they can't afford the trip.
55
160828
4343
Neredeyse yarısı gelmemiştir, çünkü
seyahati karşılayacak paraları yoktur.
seyahati karşılayacak paraları yoktur.
02:57
With the integrated microscope
and computer analysis,
and computer analysis,
56
165721
3424
Entegre mikroskop ve bilgisayar
analiziyle birlikte
analiziyle birlikte
03:01
Rebecca and her colleagues
have been able to create a van
have been able to create a van
57
169169
2828
Rebecca ve meslektaşları,
hem teşhis hem de tedavi
hem teşhis hem de tedavi
03:04
that has both a diagnostic setup
and a treatment setup.
and a treatment setup.
58
172021
3786
düzeneğine sahip bir
minibüs oluşturdular.
minibüs oluşturdular.
03:07
And what that means
is that they can do a diagnosis
is that they can do a diagnosis
59
175831
2714
Böylece aynı yerde teşhis
03:10
and perform therapy on the spot,
60
178569
2687
ve tedavide bulunabilirler,
03:13
so no one is lost to follow up.
61
181280
2138
böylece kimsenin takibi
yarım kalmamış olurdu.
yarım kalmamış olurdu.
03:15
That's just one example of how
miniaturization can save lives.
miniaturization can save lives.
62
183831
3948
Bu, minyatürleşmenin hayatları
nasıl kurtarabileceğine dair bir örnektir.
nasıl kurtarabileceğine dair bir örnektir.
03:20
Now as engineers,
63
188148
1153
Şimdi mühendis olarak,
03:21
we think of this
as straight-up miniaturization.
as straight-up miniaturization.
64
189325
2745
bunu doğrudan minyatürleşme
olarak görüyoruz.
olarak görüyoruz.
03:24
You took a big thing
and you made it little.
and you made it little.
65
192094
2437
Büyük bir şeyi alıp küçültüyorsunuz.
03:26
But what I told you before about computers
66
194555
2251
Ancak bilgisayar ile ilgili olarak
bahsettiğim,
bahsettiğim,
03:28
was that they transformed our lives
67
196830
2246
onları her yere götürebilecek kadar
03:31
when they became small enough
for us to take them everywhere.
for us to take them everywhere.
68
199100
4301
küçüldüklerinde hayatlarımızı
değiştirdiler.
değiştirdiler.
03:35
So what is the transformational
equivalent like that in medicine?
equivalent like that in medicine?
69
203785
4296
O zaman bunun tıptaki
eşdeğeri nedir?
eşdeğeri nedir?
03:40
Well, what if you had a detector
70
208500
3136
Ya vücudunuzda dolaşabilecek,
03:43
that was so small that it could
circulate in your body,
circulate in your body,
71
211660
4262
kendi kendine tümörü bulabilecek
03:47
find the tumor all by itself
72
215946
2413
ve dışarıya sinyal gönderebilecek kadar
03:50
and send a signal to the outside world?
73
218383
2369
küçük bir dedektör olsaydı?
03:53
It sounds a little bit
like science fiction.
like science fiction.
74
221079
2077
Kulağa bilim kurgu gibi geliyor.
03:55
But actually, nanotechnology
allows us to do just that.
allows us to do just that.
75
223180
3903
Aslında nanoteknoloji bunu
yapmamıza izin veriyor.
yapmamıza izin veriyor.
03:59
Nanotechnology allows us to shrink
the parts that make up the detector
the parts that make up the detector
76
227415
4881
Dedektörü oluşturan parçaları,
100 mikron boyutundaki
100 mikron boyutundaki
04:04
from the width of a human hair,
77
232320
1837
saç teli genişliğinden
04:06
which is 100 microns,
78
234181
1660
1.000 kat daha küçük
04:07
to a thousand times smaller,
79
235865
2555
100 nanometre boyutunda
04:10
which is 100 nanometers.
80
238444
1902
küçültmeye imkân sağlıyor.
04:12
And that has profound implications.
81
240370
2810
Bunun oldukça önemli etkileri vardır.
04:15
It turns out that materials
actually change their properties
actually change their properties
82
243583
3643
Malzemelerin nano ölçeğinde özelliklerini
04:19
at the nanoscale.
83
247250
1596
değiştirdikleri ortaya çıkmaktadır.
04:21
You take a common material like gold,
84
249279
2498
Yaygın bir madde olan altını alıp
04:23
and you grind it into dust,
into gold nanoparticles,
into gold nanoparticles,
85
251801
3321
toz halinde öğütürseniz,
altın nano parçaçıkları
altın nano parçaçıkları
04:27
and it changes from looking
gold to looking red.
gold to looking red.
86
255146
3312
altın sarısı renginden kırmızıya dönüşür.
04:31
If you take a more exotic material
like cadmium selenide --
like cadmium selenide --
87
259082
3813
Daha egzotik bir malzeme olan
büyük siyah bir kristal şeklindeki
büyük siyah bir kristal şeklindeki
04:34
forms a big, black crystal --
88
262919
2174
kadmiyum selenürü alıp
04:37
if you make nanocrystals
out of this material
out of this material
89
265117
2601
bu malzemeden nanokristaller
oluşturduğunuzda
oluşturduğunuzda
ve bunları bir sıvının içine koyup
04:39
and you put it in a liquid,
90
267742
1573
04:41
and you shine light on it,
91
269339
1824
üzerine ışık tuttuğunuzda,
04:43
they glow.
92
271187
1166
parlar.
04:44
And they glow blue, green,
yellow, orange, red,
yellow, orange, red,
93
272377
5631
Sadece boyutuna göre mavi, yeşil, sarı,
04:50
depending only on their size.
94
278032
2275
turuncu, kırmızı renginde parlamaktadır.
04:52
It's wild! Can you imagine an object
like that in the macro world?
like that in the macro world?
95
280887
4003
Çok acayip! Böyle bir nesneyi
makro dünyada düşünebilir misiniz?
makro dünyada düşünebilir misiniz?
04:56
It would be like all the denim jeans
in your closet are all made of cotton,
in your closet are all made of cotton,
96
284914
6571
Dolabınızdaki tüm kot pantalonlar pamuklu
05:03
but they are different colors
depending only on their size.
depending only on their size.
97
291509
4311
ancak bedene göre farklı
renklerde olabilir.
renklerde olabilir.
05:08
(Laughter)
98
296212
1696
(Kahkahalar)
05:10
So as a physician,
99
298982
1524
Bir doktor olarak,
05:12
what's just as interesting to me
100
300530
2224
benim için ilgi çekici olan şey,
05:14
is that it's not just
the color of materials
the color of materials
101
302778
2300
yalnızca nano boyutta
05:17
that changes at the nanoscale;
102
305102
1931
rengi değişen malzemeler değil,
05:19
the way they travel
in your body also changes.
in your body also changes.
103
307057
3608
vücudunuzda gezindikleri
yolun da değişmesidir.
yolun da değişmesidir.
05:23
And this is the kind of observation
that we're going to use
that we're going to use
104
311137
2799
Bu da daha iyi bir kanser
dedektörü yapmak
dedektörü yapmak
05:25
to make a better cancer detector.
105
313960
2174
üzere kullanacağımız gözlem türüdür.
05:28
So let me show you what I mean.
106
316158
1753
Ne demek istediğimi size göstereyim.
05:30
This is a blood vessel in the body.
107
318686
2197
Bu, vücuttaki bir kan damarı.
05:32
Surrounding the blood vessel is a tumor.
108
320907
2411
Damarın çevresinde tümör var.
05:35
We're going to inject nanoparticles
into the blood vessel
into the blood vessel
109
323683
3041
Damara nano parçacıkları enjekte edip
05:38
and watch how they travel
from the bloodstream into the tumor.
from the bloodstream into the tumor.
110
326748
4180
kan dolaşımından tümöre nasıl
gittiklerini izleyeceğiz.
gittiklerini izleyeceğiz.
05:43
Now it turns out that the blood vessels
of many tumors are leaky,
of many tumors are leaky,
111
331464
4352
Şu an pek çok tümörün kan damarlarına
sızıntı yaptığı anlaşıldı
sızıntı yaptığı anlaşıldı
05:47
and so nanoparticles can leak out
from the bloodstream into the tumor.
from the bloodstream into the tumor.
112
335840
4366
ve nano parçacıklar da kan
dolaşımından tümöre sızabilir.
dolaşımından tümöre sızabilir.
05:52
Whether they leak out
depends on their size.
depends on their size.
113
340628
3134
Sızıp sızamayacakları
boyutlarına bağlıdır.
boyutlarına bağlıdır.
05:56
So in this image,
114
344129
1150
Bu fotoğrafta,
05:57
the smaller, hundred-nanometer,
blue nanoparticles are leaking out,
blue nanoparticles are leaking out,
115
345303
4371
yüz nanometre büyüklüğündeki
daha küçük mavi parçacıklar sızıyor,
daha küçük mavi parçacıklar sızıyor,
06:01
and the larger, 500-nanometer,
red nanoparticles
red nanoparticles
116
349698
3396
daha büyük olan 500 nanometrelik
kırmızı parçacıklar
kırmızı parçacıklar
06:05
are stuck in the bloodstream.
117
353118
1777
kan dolaşımında takılıp kalıyor.
06:06
So that means as an engineer,
118
354919
2103
Bu da bir mühendis olarak,
06:09
depending on how big
or small I make a material,
or small I make a material,
119
357046
3992
malzemenin ne kadar büyük
veya küçük olmasına bağlı olarak
veya küçük olmasına bağlı olarak
06:13
I can change where it goes in your body.
120
361062
3041
vücudunuzda nereye gideceğini
değiştirebileceğim anlamına geliyor.
değiştirebileceğim anlamına geliyor.
06:17
In my lab, we recently made
a cancer nanodetector
a cancer nanodetector
121
365249
4642
Laboratuvarımda vücutta seyahat edebilecek
06:21
that is so small that it could travel
into the body and look for tumors.
into the body and look for tumors.
122
369915
5248
ve tümör arayabilecek küçüklükte
bir kanser nanodedekörü yaptık.
bir kanser nanodedekörü yaptık.
06:27
We designed it to listen
for tumor invasion:
for tumor invasion:
123
375477
4092
Bunu tümör saldırısını
dinlemesi için tasarladık:
dinlemesi için tasarladık:
06:31
the orchestra of chemical signals
that tumors need to make to spread.
that tumors need to make to spread.
124
379593
4773
Tümörün yaymak için ihtiyaç duyduğu
kimyasal işaretler orkestrası.
kimyasal işaretler orkestrası.
06:36
For a tumor to break out
of the tissue that it's born in,
of the tissue that it's born in,
125
384932
2902
Tümörün içinde doğduğu dokudan
kopması için
kopması için
06:39
it has to make chemicals called enzymes
126
387858
2716
doku iskeleleri boyunca çiğneyeceği
06:42
to chew through
the scaffolding of tissues.
the scaffolding of tissues.
127
390598
2584
enzim adı verilen kimyasalları
çıkartması gerekir.
çıkartması gerekir.
06:45
We designed these nanoparticles
to be activated by these enzymes.
to be activated by these enzymes.
128
393763
4722
Bu nanoparçacıkları bu enzimlerle
harekete geçmesi için tasarladık.
harekete geçmesi için tasarladık.
06:51
One enzyme can activate a thousand
of these chemical reactions in an hour.
of these chemical reactions in an hour.
129
399034
5912
Bir enzim, bir saatte 1.000 adet kimyasal
tepkiyi harekete geçirebilir.
tepkiyi harekete geçirebilir.
06:57
Now in engineering, we call
that one-to-a-thousand ratio
that one-to-a-thousand ratio
130
405462
3558
Şimdi mühendislikte bire bin oranını,
bir tür büyütme olarak adlandırıyoruz
07:01
a form of amplification,
131
409044
1565
ve herhangi bir şeyi aşırı hassas
bir hâle getiriyor.
bir hâle getiriyor.
07:02
and it makes something ultrasensitive.
132
410633
2172
07:04
So we've made an ultrasensitive
cancer detector.
cancer detector.
133
412829
3833
Böylece son derece hassas bir
kanser dedektörü yaptık.
kanser dedektörü yaptık.
07:09
OK, but how do I get this activated
signal to the outside world,
signal to the outside world,
134
417220
4900
Tamam ama harekete geçmiş bu işareti,
benim bir şeyler yapabileceğim
dış dünyaya nasıl aktarırım?
dış dünyaya nasıl aktarırım?
07:14
where I can act on it?
135
422144
1738
07:15
For this, we're going to use
one more piece of nanoscale biology,
one more piece of nanoscale biology,
136
423906
3552
Bunun için nano ölçekteki biyolojinin
bir parçasını kullanacağız
bir parçasını kullanacağız
07:19
and that has to do with the kidney.
137
427482
1784
ve bunun böbrek ile bir ilgisi var.
07:21
The kidney is a filter.
138
429659
1916
Böbrek bir süzgeçtir.
07:23
Its job is to filter out the blood
and put waste into the urine.
and put waste into the urine.
139
431996
4629
İşi kanı süzmek ve atıkları
idrara koymaktır.
idrara koymaktır.
07:29
It turns out that what the kidney filters
140
437197
2662
Böbreğin süzdüğü şeylerin de
07:31
is also dependent on size.
141
439883
2562
aynı şekilde boyuta bağlı
olduğu ortaya çıktı.
olduğu ortaya çıktı.
Dolayısıyla bu fotoğrafta gördüğünüz şey,
07:34
So in this image, what you can see
142
442901
1940
07:36
is that everything smaller
than five nanometers
than five nanometers
143
444865
3009
beş nanometreden küçük olan her şey,
07:39
is going from the blood,
through the kidney, into the urine,
through the kidney, into the urine,
144
447898
4105
kandan, böbrekten idrara doğru gitmekte
07:44
and everything else
that's bigger is retained.
that's bigger is retained.
145
452027
2670
ve büyük olan her şey kalmaktadır.
07:47
OK, so if I make a 100-nanometer
cancer detector,
cancer detector,
146
455176
4947
Tamam, o zaman 100 nanometre boyutunda
kanser dedektörü yapsam,
kanser dedektörü yapsam,
07:52
I inject it in the bloodstream,
147
460147
2472
bunu kan akışına enjekte etsem,
07:54
it can leak into the tumor
where it's activated by tumor enzymes
where it's activated by tumor enzymes
148
462643
5430
böbrekten süzülecek ve
idrara gidecek kadar
idrara gidecek kadar
08:00
to release a small signal
149
468097
2356
küçük bir işareti duyurmak için
08:02
that is small enough to be
filtered out of the kidney
filtered out of the kidney
150
470477
3222
tümör enzimlerinin harekete geçirdiği
08:05
and put into the urine,
151
473723
2178
tümöre sızabilir.
08:07
I have a signal in the outside world
that I can detect.
that I can detect.
152
475925
4041
Böylece dışarıdaki dünyada tespit
edebileceğim bir işaret var.
edebileceğim bir işaret var.
08:12
OK, but there's one more problem.
153
480588
2052
Tamam ama bir sorunum daha var.
08:14
This is a tiny little signal,
154
482664
1746
Bu çok küçük bir işaret,
08:16
so how do I detect it?
155
484434
1972
bunu nasıl tespit ederim?
08:18
Well, the signal is just a molecule.
156
486730
2235
İşaret yalnızca bir moleküldür.
08:20
They're molecules
that we designed as engineers.
that we designed as engineers.
157
488989
2667
Mühendis olarak tasarladığımız moleküldür.
08:23
They're completely synthetic,
and we can design them
and we can design them
158
491680
3178
Tamamen sentetiktir ve
bunları tercih ettiğimiz araçla
bunları tercih ettiğimiz araçla
08:26
so they are compatible
with our tool of choice.
with our tool of choice.
159
494882
3239
uyumlu olacak şekilde tasarlayabiliriz.
08:30
If we want to use a really
sensitive, fancy instrument
sensitive, fancy instrument
160
498145
3442
Kütle spektrometresi adı verilen
oldukça hassas, üstün kaliteli
oldukça hassas, üstün kaliteli
08:33
called a mass spectrometer,
161
501611
1964
bir alet kullanmak istediğimizde,
08:35
then we make a molecule
with a unique mass.
with a unique mass.
162
503599
2511
özgün kütleye sahip bir molekül yaparız.
08:38
Or maybe we want make something
that's more inexpensive and portable.
that's more inexpensive and portable.
163
506671
3699
Ya da daha ucuz ve taşınabilir
bir şey yapmak isteriz.
bir şey yapmak isteriz.
08:42
Then we make molecules
that we can trap on paper,
that we can trap on paper,
164
510394
3783
O zaman hamilelik testi gibi
kâğıt üstünde izini sürebileceğimiz
kâğıt üstünde izini sürebileceğimiz
08:46
like a pregnancy test.
165
514201
1704
bir molekül yaparız.
08:47
In fact, there's a whole
world of paper tests
world of paper tests
166
515929
2626
Aslında kâğıttan teşhis
adı verilen bir alanda,
adı verilen bir alanda,
08:50
that are becoming available
in a field called paper diagnostics.
in a field called paper diagnostics.
167
518579
4512
erişilebilen bir sürü kâğıt testi vardır.
08:55
Alright, where are we going with this?
168
523711
2326
Peki bununla nereye varmaya çalışıyoruz?
08:58
What I'm going to tell you next,
169
526724
1569
Size anlatacağım şey,
09:00
as a lifelong researcher,
170
528317
1826
hayatım boyunca bir araştırmacı olarak
09:02
represents a dream of mine.
171
530167
1879
bir hayalimi temsil ediyor.
09:04
I can't say that's it's a promise;
172
532396
2093
Bir vaat olduğunu söyleyemem,
09:06
it's a dream.
173
534513
1492
yalnızca bir hayal.
09:08
But I think we all have to have dreams
to keep us pushing forward,
to keep us pushing forward,
174
536029
3587
Ama sanırım hepimizin -belki özellikle-
09:11
even -- and maybe especially --
cancer researchers.
cancer researchers.
175
539640
3937
kanser araştırmacılarının ilerlemeye devam
etmesi için hayalleri olmalıdır.
etmesi için hayalleri olmalıdır.
09:15
I'm going to tell you what I hope
will happen with my technology,
will happen with my technology,
176
543601
3499
Size ekibimle beraber gerçeğe
dönüştürmek için
dönüştürmek için
09:19
that my team and I will put
our hearts and souls
our hearts and souls
177
547124
4091
canla başla çalıştığımız teknolojiyle
09:23
into making a reality.
178
551239
1522
ne olmasını umduğumu anlatayım.
09:25
OK, here goes.
179
553289
1698
Hadi bakalım.
09:27
I dream that one day,
180
555011
3355
Bir gün kolonoskopi
09:30
instead of going into
an expensive screening facility
an expensive screening facility
181
558390
3255
veya mamografi
09:33
to get a colonoscopy,
182
561669
1505
veya smear testi yaptırmak için
09:35
or a mammogram,
183
563198
1323
pahalı bir tarama tesisine
09:36
or a pap smear,
184
564545
1408
gitmek yerine
09:38
that you could get a shot,
185
566585
1719
iğne olabileceğinizi
09:40
wait an hour,
186
568328
1660
ve bir saat bekleyip
09:42
and do a urine test on a paper strip.
187
570012
2795
bir kâğıt şeridine idrar testini
yapabileceğinizi hayal ediyorum.
yapabileceğinizi hayal ediyorum.
09:45
I imagine that this could even happen
188
573653
2807
Bunun sürekli elektrik
09:48
without the need for steady electricity,
189
576484
2663
veya odada bir tıbbi çalışana
09:51
or a medical professional in the room.
190
579171
2604
ihtiyaç duymadan bile
olabileceğini hayal ediyorum.
olabileceğini hayal ediyorum.
09:53
Maybe they could be far away
191
581799
1497
Belki uzakta olabilir
09:55
and connected only by the image
on a smartphone.
on a smartphone.
192
583320
2810
ve yalnızca akıllı telefon ile
bağlantı kurabilirsiniz.
bağlantı kurabilirsiniz.
09:58
Now I know this sounds like a dream,
193
586854
1735
Şu anda, kulağa bir hayal gibi
geldiğini biliyorum
geldiğini biliyorum
10:00
but in the lab we already
have this working in mice,
have this working in mice,
194
588613
3119
ancak laboratuvarda farelerde
10:03
where it works better
than existing methods
than existing methods
195
591756
2079
akciğer, kolon ve yumurtalık
kanseri teşhisinde
kanseri teşhisinde
10:05
for the detection of lung,
colon and ovarian cancer.
colon and ovarian cancer.
196
593859
3971
mevcut yöntemlerden daha iyi işe yarıyor.
10:10
And I hope that what this means
197
598603
2234
Bunun, bir gün her kesimden,
10:12
is that one day we can
detect tumors in patients
detect tumors in patients
198
600861
5176
dünyanın her yerinden hastalarda,
10:18
sooner than 10 years
after they've started growing,
after they've started growing,
199
606061
3293
tümörlerin büyümeye başladıklarını,
10:21
in all walks of life,
200
609378
1985
10 yıldan önce tespit edebileceğimiz
10:23
all around the globe,
201
611387
1849
anlamına gelmesini umuyorum
10:25
and that this would lead
to earlier treatments,
to earlier treatments,
202
613260
2735
ve bu da daha erken tedavilere yol açacak
10:28
and that we could save more lives
than we can today,
than we can today,
203
616019
3598
ve erken teşhisle şimdi yapabildiğimizden
10:31
with early detection.
204
619641
1284
daha fazla hayatı kurtarabiliriz.
10:33
Thank you.
205
621686
1182
Teşekkürler.
10:34
(Applause)
206
622892
7483
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Sangeeta Bhatia - Physician, bioengineer and entrepreneurSangeeta Bhatia is a cancer researcher, MIT professor and biotech entrepreneur who works to adapt technologies developed in the computer industry for medical innovation.
Why you should listen
Trained as both a physician and engineer at Harvard, MIT, and Brown University, Sangeeta Bhatia leverages 'tiny technologies' of miniaturization to yield inventions with new applications in tissue regeneration, stem cell differentiation, medical diagnostics, predictive toxicology and drug delivery. She and her trainees have launched more than 10 biotechnology companies to improve human health.
Bhatia has received many honors including the Lemelson-MIT Prize, known as the 'Oscar for inventors,' and the Heinz Medal for groundbreaking inventions and advocacy for women in STEM fields. She is a Howard Hughes Medical Institute Investigator, the Director of the Marble Center for Cancer Nanomedicine at the Koch Institute for Integrative Cancer Research and an elected member of the National Academy of Engineering, the American Academy of Arts and Science and Brown University's Board of Trustees.
Sangeeta Bhatia | Speaker | TED.com