TEDGlobal 2012
Bahia Shehab: A thousand times no
Bahia Shehab: Ngàn lần Không
Filmed:
Readability: 4.2
1,138,104 views
Nhà sử học nghệ thuật Bahia Shehab trong nhiều năm đã nghiên cứu những chữ "không" được ghi lại trong cứ liệu tiếng Ả Rập. Khi cuộc cách mạng quét qua Ai Cập vào năm 2011, bà bắt đầu phát tán trong khắp các đường phố những bức ảnh nói không với kẻ độc tài, với thiết quân luật, với bạo lực.
Bahia Shehab - Artist and historian
TED Fellow Bahia Shehab sends an important message through her street art in Cairo: “You can crush the flowers, but you can’t delay spring." Full bio
TED Fellow Bahia Shehab sends an important message through her street art in Cairo: “You can crush the flowers, but you can’t delay spring." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Two years ago, I was invited as an artist
0
441
3029
Hai năm trước, với tư cách một họa sĩ
00:19
to participate in an exhibition commemorating
1
3470
2860
tôi được mời tham dự cuộc triển lãm
00:22
100 years of Islamic art in Europe.
2
6330
2658
kỷ niệm 100 năm mỹ thuật Hồi giáo tại châu Âu.
00:24
The curator had only one condition:
3
8988
2440
Người giám tuyển chỉ có 1 điều kiện duy nhất:
00:27
I had to use the Arabic script for my artwork.
4
11428
3490
tôi phải dùng chữ Ả rập trong tác phẩm của mình.
00:30
Now, as an artist, a woman, an Arab,
5
14918
3111
Hiện tại, với tư cách một họa sĩ,
một người phụ nữ, một người Ả rập,
một người phụ nữ, một người Ả rập,
00:33
or a human being living in the world in 2010,
6
18029
3642
hay một con người đang sống vào năm 2010,
00:37
I only had one thing to say:
7
21671
2965
Tôi chỉ có một điều để nói:
00:40
I wanted to say no.
8
24636
2810
Tôi muốn nói "Không".
00:43
And in Arabic, to say "no," we say "no,
9
27446
2216
Trong tiếng Ả rập, để nói "Không", chúng tôi nói
00:45
and a thousand times no."
10
29662
2320
"Không, ngàn lần không".
00:47
So I decided to look for a thousand different noes.
11
31982
3796
Vậy nên tôi quyết định đi tìm hàng nghìn cái "không"
00:51
on everything ever produced
12
35778
1846
đã từng được tạo ra
00:53
under Islamic or Arab patronage in the past 1,400 years,
13
37624
4681
bởi người Ả rập hay người Hồi giáo trong suốt 1400 qua,
00:58
from Spain to the borders of China.
14
42305
3881
từ Tây Ban Nha cho tới vùng biên giới Trung Quốc.
01:02
I collected my findings in a book,
15
46186
1999
Tôi thu thập phát hiện của mình vào 1 cuốn sách,
01:04
placed them chronologically, stating the name,
16
48185
3444
đặt chúng theo thứ tự niên đại, chỉ ra tên,
01:07
the patron, the medium and the date.
17
51629
3470
người đỡ đầu, người trung gian và cả thời gian.
01:10
Now, the book sat on a small shelf next to the installation,
18
55099
3199
Hiện quyển sách nằm trên một kệ nhỏ gần tác phẩm sắp đặt
01:14
which stood three by seven meters, in Munich, Germany,
19
58298
3607
tác phẩm sắp đặt có diện tích 3X7m ở Munich, Đức
01:17
in September of 2010.
20
61905
3514
thực hiện vào tháng 9 năm 2010.
01:21
Now, in January, 2011, the revolution started,
21
65419
5904
Bây giờ là tháng 1 năm 2011, cuộc cách mạng đã nổ ra
01:27
and life stopped for 18 days,
22
71323
2823
và sự sống đã ngưng lại 18 ngày,
01:30
and on the 12th of February,
23
74146
1459
và vào 12/2,
01:31
we naively celebrated on the streets of Cairo,
24
75605
2988
trên đường phố Cairo, chúng tôi ngây thơ ăn mừng,
01:34
believing that the revolution had succeeded.
25
78593
4033
tin rằng cách mạng đã thắng lợi.
01:38
Nine months later I found myself spraying messages
26
82626
3656
9 tháng sau, tôi đã dán truyền đơn
01:42
in Tahrir Square. The reason for this act
27
86282
4200
ở quảng trường Tahrir. Tôi làm thế vì
01:46
was this image that I saw in my newsfeed.
28
90482
3759
một bức hình tôi thấy trên newsfeed.
01:50
I did not feel that I could live in a city
29
94241
2896
Tôi thấy mình không thể sống ở thành phố đó,
01:53
where people were being killed
30
97137
2007
nơi bao người bị giết
01:55
and thrown like garbage on the street.
31
99144
2968
rồi bị ném ra phố như thể rác rưởi.
01:58
So I took one "no" off a tombstone from
32
102112
2326
Nên tôi đã lấy một cái "không" từ một bia mộ
02:00
the Islamic Museum in Cairo, and I added a message to it:
33
104438
3585
từ Bảo tàng Hồi giáo ở Cairo và thêm một thông điệp:
02:03
"no to military rule."
34
108023
1667
"Nói không với thiết quân luật"
02:05
And I started spraying that on the streets in Cairo.
35
109690
3016
Tôi đã rải nó khắp các đường phố ở Cairo.
02:08
But that led to a series of no, coming out of the book
36
112706
3031
Nhưng điều ấy dẫn đến một loạt những cái "không" khác xuất phát ngoài cuốn sách
02:11
like ammunition, and adding messages to them,
37
115737
2969
như quân trang quân dụng,
tôi đã thêm vào các thông điệp
tôi đã thêm vào các thông điệp
02:14
and I started spraying them on the walls.
38
118706
2400
và dán chung lên các bức tường.
02:17
So I'll be sharing some of these noes with you.
39
121106
2706
Tôi muốn chia sẻ với các bạn một vài cái 'không'.
02:19
No to a new Pharaoh, because whoever comes next
40
123812
2598
Nói không với Pharaoh vì thế hệ sau
02:22
should understand that we will never be ruled by another dictator.
41
126410
3906
hiểu rằng chúng ta không muốn bị trị bởi một kẻ độc tài
02:26
No to violence: Ramy Essam came to Tahrir
42
130316
4146
Nói không với bạo lực: Ramy Essam đã đến Tahrir
02:30
on the second day of the revolution,
43
134462
1868
vào ngày thứ hai của cuộc cách mạng,
02:32
and he sat there with this guitar, singing.
44
136330
3460
và anh ấy đã ngồi đó với cây ghita và hát.
02:35
One month after Mubarak stepped down, this was his reward.
45
139790
4289
Một tháng sau khi Mubarak thoái quyền,
đó chính là phần thưởng dành cho anh ấy.
đó chính là phần thưởng dành cho anh ấy.
02:39
No to blinding heroes. Ahmed Harara lost his right eye
46
144079
5026
Nói không với những anh hùng mù quáng. Ahmed Harara đã mất mắt phải
02:45
on the 28th of January,
47
149105
1751
vào ngày 28/1,
02:46
and he lost his left eye on the 19th of November,
48
150856
3346
và mất mắt trái vào ngày 19/11,
02:50
by two different snipers.
49
154202
3486
do bị hai người bắn tỉa.
02:53
No to killing, in this case no to killing men of religion,
50
157688
3325
Nói không với giết chóc, trong trường hợp này là giết người vì lý do tôn giáo
02:56
because Sheikh Ahmed Adina Refaat was shot
51
161013
3186
bởi Sheikh Ahmed Adina Refaat đã bị bắn
03:00
on December 16th, during a demonstration,
52
164199
3362
vào ngày 16/12 trong một cuộc biểu tình,
03:03
leaving behind three orphans and a widow.
53
167561
3860
để lại ba đứa trẻ mồ côi và một góa phụ.
03:07
No to burning books. The Institute of Egypt was burned
54
171421
3283
Nói không với việc đốt sách vở. Viện Ai Cập đã bị đốt
03:10
on December 17th, a huge cultural loss.
55
174704
4220
vào 17/12, đó là tổn thất văn hóa nặng nề.
03:14
No to stripping the people,
56
178924
2389
Nói không với việc lột trần người khác,
03:17
and the blue bra is to remind us of our shame
57
181313
3494
và chiếc áo ngực xanh gợi nhớ đến nỗi ô nhục
03:20
as a nation when we allow a veiled woman to be stripped
58
184807
3950
của dân tộc chúng ta khi ta cho phép lột trần truồng một người phụ nữ khuôn mặt được che mạng
03:24
and beaten on the street, and the footprint reads,
59
188757
4001
và đánh họ giữa phố
03:28
"Long live a peaceful revolution,"
60
192758
2152
Dấu chân có dòng chữ: "Ủng hộ một cuộc cách mạng yên ả"
03:30
because we will never retaliate with violence.
61
194910
3520
bởi vì chúng ta sẽ không đáp trả bằng vũ lực.
03:34
No to barrier walls. On February 5th,
62
198430
3415
Nói không với đồn lũy.
Vào 5/2
Vào 5/2
03:37
concrete roadblocks were set up in Cairo
63
201845
4193
những tường lũy bê tông đã được dựng ở Cairo
03:41
to protect the Ministry of Defense from protesters.
64
206038
5681
để bảo vệ Bộ Quốc Phòng khỏi những kẻ chống đối.
03:47
Now, speaking of walls, I want to share with you the story
65
211719
2445
Nhân nói về các bức tường ,
giờ tôi muốn chia sẻ một câu chuyện
giờ tôi muốn chia sẻ một câu chuyện
03:50
of one wall in Cairo.
66
214164
2802
về một bức tường ở Cairo.
03:52
A group of artists decided to paint a life-size tank
67
216966
4307
Một nhóm nghệ sĩ định vẽ một xe tăng với kích thước thật
03:57
on a wall. It's one to one.
68
221273
1842
lên một bức tường. Giống y thật.
03:59
In front of this tank there's a man on a bicycle
69
223115
3864
Trước xe tăng này có một người đàn ông đạp xe
04:02
with a breadbasket on his head. To any passerby,
70
226979
3114
đầu đội một giỏ bánh mỳ. Với người qua đường,
04:05
there's no problem with this visual.
71
230093
2854
hình ảnh này không thành vấn đề.
04:08
After acts of violence, another artist came,
72
232947
3914
Sau bạo loạn, một nghệ sĩ tới
04:12
painted blood, protesters being run over by the tank,
73
236861
4473
vẽ thêm máu, những người chống đối bị xe tăng cán,
04:17
demonstrators, and a message that read,
74
241334
3046
kẻ biểu tình và viết một thông điệp
04:20
"Starting tomorrow, I wear the new face,
75
244380
3347
"Bắt đầu ngày mai, tôi mang khuôn mặt mới,
04:23
the face of every martyr. I exist."
76
247727
3719
khuôn mặt của một kẻ tử vì đạo. Tôi tồn tại"
04:27
Authority comes, paints the wall white,
77
251446
2901
Chính quyền tới, sơn trắng bức tường,
04:30
leaves the tank and adds a message:
78
254347
2642
để chừa lại hình xe tăng và thêm dòng chữ
04:32
"Army and people, one hand. Egypt for Egyptians."
79
256989
5029
"Quân đội và nhân dân chung tay.
Người Ai Cập vì nhân dân Ai Cập"
Người Ai Cập vì nhân dân Ai Cập"
04:37
Another artist comes, paints the head of the military
80
262018
3635
Một nghệ sĩ nữa lại tới, vẽ cái đầu của quân đội
04:41
as a monster eating a maiden in a river of blood
81
265653
3362
mang hình quái vật ăn thịt một trinh nữ giữa biển máu
04:44
in front of the tank.
82
269015
2692
ngay trước chiếc xe tăng.
04:47
Authority comes, paints the wall white, leaves the tank,
83
271707
4001
Chính quyền laih tới, sơn trắng bức tường,
để lại chiếc xe tăng
để lại chiếc xe tăng
04:51
leaves the suit, and throws a bucket of black paint
84
275708
2628
để lại lời kêu gọi và hắt một xô mực đen
04:54
just to hide the face of the monster.
85
278336
1607
che khuôn mặt của con quái vật.
04:55
So I come with my stencils, and I spray them on the suit,
86
279943
3893
Tôi mang những bản in của mình dán lên khẩu hiệu
04:59
on the tank, and on the whole wall,
87
283836
2425
lên chiếc xe tăng, lên khắp bức tường,
05:02
and this is how it stands today
88
286261
2074
nay bức tường này vẫn còn nguyên như thế
05:04
until further notice. (Laughter)
89
288335
1779
cho đến khi bị ai để ý đến. (Cười)
05:06
Now, I want to leave you with a final no.
90
290114
4266
Bây giờ tôi muốn nhắn lại một cái không cuối cùng.
05:10
I found Neruda scribbled on a piece of paper
91
294380
3615
Tôi tìm thấy một mẩu di bút của Neruda
05:13
in a field hospital in Tahrir, and I decided to take a no of
92
297995
5229
trong một bệnh viện ở Tahrir và chọn lời nói không
05:19
Mamluk Mausoleum in Cairo.
93
303224
2314
của Mamluk Mausoleum ở Cairo.
05:21
The message reads,
94
305538
1785
Thông điệp là
05:23
[Arabic]
95
307323
6409
[tiếng Ả Rập]
05:29
"You can crush the flowers, but you can't delay spring."
96
313732
3677
"Bạn có thể giày xéo những bông hoa
nhưng không thể ngăn mùa xuân đến"
nhưng không thể ngăn mùa xuân đến"
05:33
Thank you. (Applause)
97
317409
3855
Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
05:37
(Applause)
98
321264
9021
(Vỗ tay)
05:46
Thank you. Shukran. (Applause)
99
330285
5762
Xin cảm ơn. Shukran. (Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Bahia Shehab - Artist and historianTED Fellow Bahia Shehab sends an important message through her street art in Cairo: “You can crush the flowers, but you can’t delay spring."
Why you should listen
Bahia Shehab is an artist, designer and art historian. She is associate professor of design and founder of the graphic design program at The American University in Cairo, where she has developed a full design curriculum mainly focused on visual culture of the Arab world. She has taught over fourteen courses on the topic.
Shehab's artwork has been on display in exhibitions, galleries and streets in Canada, China, Denmark, France, Germany, Greece, Italy, Japan, Lebanon, Morocco, Turkey, UAE and the US. The documentary Nefertiti's Daughters featuring her street artwork during the Egyptian uprising was released in 2015. Her work has received a number of international recognitions and awards; TED fellowship (2012) and TED Senior fellowship (2016), BBC 100 Women list (2013, 2014), The American University in Beirut distinguished alumna (2015), Shortlist for V&A’s Jameel Prize 4 (2016), and a Prince Claus Award (2016). Her book A Thousand Times NO: The Visual History of Lam-Alif was published in 2010.
Bahia Shehab | Speaker | TED.com