TEDxUdeM
Mohamed Hijri: A simple solution to the coming phosphorus crisis
Mohamed Hijri: Giải pháp đơn giản cho cuộc khủng hoảng phốt pho sắp tới.
Filmed:
Readability: 4.3
663,162 views
Nhà sinh vật học Mohamed Hijri đưa ra ánh sáng cuộc khủng hoảng nông nghiệp mà không ai đề cập đến: Chúng ta đang hết dần lượng phốt pho, một thành phần cần thiết và chủ đạo của DNA và nền tảng của liên kết tế bào. Mọi con đường của cuộc khủng hoảng này dẫn chúng ta ngược trở lại cách mà chúng ta trồng trọt -- với những phân bón hóa học lan tràn, mà cây cối không đủ khả năng hấp thụ. Một biện pháp? Có lẽ... là loài nấm hiển vi. (Được quay bởi TEDxUdeM).
Mohamed Hijri - Biologist
Mohamed Hijri studies arbuscular mycorrhizal fungi (AMF), seeking to understand the structure, evolution and reproduction of these organisms, which form a symbiotic relationship with plant roots. Full bio
Mohamed Hijri studies arbuscular mycorrhizal fungi (AMF), seeking to understand the structure, evolution and reproduction of these organisms, which form a symbiotic relationship with plant roots. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I'm going to start
by asking you a question:
by asking you a question:
0
1190
2507
Để bắt đầu, tôi hỏi các bạn một câu:
00:15
Is anyone familiar
with the blue algae problem?
with the blue algae problem?
1
3697
4079
Có ai ở đây biết đến những vấn đề về tảo lam không?
00:19
Okay, so most of you are.
2
7776
2049
Được rồi, hầu hết các bạn đều biết.
00:21
I think we can all agree
it's a serious issue.
it's a serious issue.
3
9825
3046
Tôi nghĩ các bạn đều nhất trí rằng đây là một vấn đề nghiêm trọng.
00:24
Nobody wants to drink
blue algae-contaminated water,
blue algae-contaminated water,
4
12871
3082
Không ai muốn uống nước nhiễm tảo lam,
00:28
or swim in a blue algae-infested lake.
5
16763
4025
hay là bơi trong hồ nước toàn tảo lam cả.
00:33
Right?
6
21328
1375
Đúng không?
00:34
I hope you won't be disappointed,
7
22703
2076
Tôi hi vọng các bạn sẽ không thất vọng,
00:36
but today,
I won't be talking about blue algae.
I won't be talking about blue algae.
8
24779
3206
nhưng hôm nay,
tôi sẽ không nói đến tảo lam.
tôi sẽ không nói đến tảo lam.
00:39
Instead,
I'll be talking about the main cause
I'll be talking about the main cause
9
27985
3825
Thay vào đó,
tôi sẽ nói đến nguyên nhân chính
tôi sẽ nói đến nguyên nhân chính
00:43
at the root of this issue,
10
31810
2965
về bản chất của vấn đề này,
00:46
which I will be referring to as
the phosphorus crisis.
the phosphorus crisis.
11
34775
3395
mà tôi sẽ coi như là khủng hoảng phốt pho.
00:50
Why have I chosen to talk to you
about the phosphorus crisis today?
about the phosphorus crisis today?
12
38170
3908
Tại sao hôm nay tôi lại nói với các bạn về khủng hoảng phốt pho này?
00:54
For the simple reason
that nobody else is talking about it.
that nobody else is talking about it.
13
42078
3259
Lí do đơn giản là không ai nói về nó.
00:57
And by the end of my presentation,
I hope that the general public
I hope that the general public
14
45337
4267
Và vào lúc kết thúc bài thuyết trình của tôi, tôi hi vọng cộng đồng
01:01
will be more aware of this crisis
and this issue.
and this issue.
15
49604
4566
sẽ ý thức hơn về vấn đề khủng hoảng này.
01:06
Now, the problem is that if I ask,
16
54170
3364
Bây giờ, vấn đề là nếu tôi hỏi,
01:09
why do we find ourselves
in this situation with blue algae?
in this situation with blue algae?
17
57534
3054
tại sao bản thân chúng ta lại liên quan đến vấn đề tảo lam này?
01:12
The answer is
that it comes from how we farm.
that it comes from how we farm.
18
60588
3413
Câu trả lời là nó bắt nguồn từ cách chúng ta trồng trọt.
01:16
We use fertilizers in our farming,
chemical fertilizers.
chemical fertilizers.
19
64262
3774
Chúng ta sử dụng phân bón trong trồng trọt, phân bón hóa học.
01:20
Why do we use chemical fertilizers
in agriculture?
in agriculture?
20
68696
2407
Tại sao chúng tai sử dụng phân bón hóa học trong nông nghiệp?
01:23
Basically, to help plants grow
and to produce a better yield.
and to produce a better yield.
21
71103
4350
Về cơ bản, để giúp cây trồng phát triển và sản xuất ra những sản phẩm tốt hơn.
01:28
The issue is that this is set to engender
22
76343
2444
Vấn đề là chính nó đã gây ra
01:30
an environmental problem
that is without precedent.
that is without precedent.
23
78787
3294
vấn đề về môi trường mà từ trước tới nay chưa có.
01:35
Before going further, let me give you
a crash course in plant biology.
a crash course in plant biology.
24
83471
3566
Trước khi bàn luận xa hơn, tôi sẽ nói qua về thực vật học.
01:39
So, what does a plant need
in order to grow?
in order to grow?
25
87037
2465
Vậy một cái cây cần gì để lớn lên?
01:41
A plant, quite simply,
needs light, it needs CO2,
needs light, it needs CO2,
26
89502
4550
Cây, khá là đơn giản, cần ánh sáng, cần CO2,
01:46
but even more importantly,
it needs nutrients,
it needs nutrients,
27
94052
3615
nhưng quan trọng hơn hết, nó cần chất dinh dưỡng,
01:49
which it draws from the soil.
28
97667
3025
được lấy từ đất.
01:53
Several of these nutrients
are essential chemical elements:
are essential chemical elements:
29
101282
3615
Nhiều chất dinh dưỡng nữa là những chất hóa học cần thiết:
01:56
phosphorus, nitrogen and calcium.
30
104897
3046
phốt pho, nito và canxi.
01:59
So, the plant’s roots will extract
these resources.
these resources.
31
107943
4729
Vậy nên rễ cây sẽ hút những nguồn chất này.
02:04
Today I'll be focusing on a major problem
that is linked to phosphorus.
that is linked to phosphorus.
32
112672
3864
Hôm nay tôi sẽ tập trung đến vấn đề chính liên quan đến phốt pho.
02:08
Why phosphorus in particular?
33
116536
1687
Tại sao phốt pho lại đặc biệt?
02:10
Because it is
the most problematic chemical element.
the most problematic chemical element.
34
118223
2639
Bởi vì nó là chất hóa học có nhiều vấn đề cần bàn nhất.
02:13
By the end of my presentation,
you will have seen
you will have seen
35
121572
2981
Cuối buổi thuyết trình này,
các bạn sẽ thấy
các bạn sẽ thấy
02:16
what these problems are,
and where we are today.
and where we are today.
36
124693
3196
những vấn đề đó là gì,
và chúng ta đang ở đâu ngày nay.
và chúng ta đang ở đâu ngày nay.
02:20
Phosphorus is a chemical element
37
128839
2933
Phốt pho là một chất hóa học
02:23
that is essential to life.
This is a very important point.
This is a very important point.
38
131772
3393
cần thiết cho sự sống.
Đây là điểm rất quan trọng.
Đây là điểm rất quan trọng.
02:27
I’d like everyone to understand precisely
what the phosphorus issue is.
what the phosphorus issue is.
39
135165
3651
Tôi muốn mọi người hiểu một cách chính xác vấn đề về phốt pho là gì.
02:30
Phosphorus is a key component
in several molecules,
in several molecules,
40
138816
4172
Phốt pho là thành phần chủ đạo của nhiều phân tử,
02:34
in many of our molecules of life.
41
142988
2653
trong nhiều phân tử trong đời sống.
02:37
Experts in the field will know
42
145641
1993
Những chuyên gia trong ngành sẽ biết
02:39
that cellular communication
is phosphorus-based --
is phosphorus-based --
43
147634
2963
liên kết tế bựa là dựa trên phốt pho --
02:42
phosphorylation, dephosphorylation.
44
150597
2214
sự phospharyl hóa, sự loại phospharyl.
02:45
Cell membranes are phosphorus-based:
These are called phospholipids.
These are called phospholipids.
45
153221
4901
Màng tế bào dựa trên phốt pho: Chúng được gọi là lipid mà trong đó phosphate là một phân tử.
02:50
The energy in all living things,
ATP, is phosphorus-based.
ATP, is phosphorus-based.
46
158822
4750
Năng lượng trong các cơ thể sống, ATP, cũng dựa trên phốt pho.
02:55
And more importantly still,
phosphorus is a key component of DNA,
phosphorus is a key component of DNA,
47
163572
6083
Và quan trọng hơn hết, phốt pho là thành phần chủ đạo của DNA,
03:02
something everyone is familiar with,
and which is shown in this image.
and which is shown in this image.
48
170455
4600
một thứ mà ai cũng biết, và đang được trình bày trên hình.
03:07
DNA is our genetic heritage.
49
175055
3284
DNA là nguồn gen của chúng ta.
03:10
It is extremely important, and once again,
phosphorus is a key player.
phosphorus is a key player.
50
178339
4351
Nó cực kì quan trọng, và một lần nữa, phốt pho là thành phần chủ đạo.
03:15
Now, where do we find this phosphorus?
51
183360
3448
Bây giờ, chúng ta tìm thấy phốt pho ở đâu?
03:19
As humans, where do we find it?
52
187308
3561
Là con người, chúng ta tìm nó ở đâu?
03:22
As I explained earlier,
53
190869
1489
Như tôi đã giải thích lúc trước,
03:24
plants extract phosphorus
from the soil, through water.
from the soil, through water.
54
192358
4499
cây cối hút phốt pho từ đất, thông qua nước.
03:29
So, we humans get it
from the things we eat:
from the things we eat:
55
197147
2685
Vậy nên con người hấp thụ phốt pho từ những thứ chúng ta ăn:
03:32
plants, vegetables, fruits,
56
200722
2395
thực vật, rau, hoa quả,
03:35
and also from eggs, meat and milk.
57
203397
3005
và từ trứng, thịt với sữa nữa.
03:38
It’s true that some humans
eat better than others.
eat better than others.
58
206912
3057
Đúng là có một số người ăn tốt hơn những người khác.
03:41
Some are happier than others.
59
209969
1976
Một số người hạnh phúc hơn những người khác.
03:44
And now, looking at this picture,
which speaks for itself,
which speaks for itself,
60
212605
4181
Và giờ, nhìn vào bức tranh này nói lên rằng
03:49
we see modern agriculture,
61
217076
1816
chúng ta nhìn thấy nông nghiệp hiện đại,
03:50
which I also refer to
as intensive agriculture.
as intensive agriculture.
62
218892
3556
mà tôi coi như là thâm canh.
03:54
Intensive agriculture is based
on the use of chemical fertilizers.
on the use of chemical fertilizers.
63
222448
4456
Thâm canh dựa trên lượng dùng phân bón hóa học.
03:58
Without them,
we would not manage to produce enough
we would not manage to produce enough
64
226904
3028
Không có chúng,
chúng ta không có khả năng sản xuất đủ
chúng ta không có khả năng sản xuất đủ
04:01
to feed the world's population.
65
229932
3028
để cung cấp cho dân số thế giới.
04:04
Speaking of humans, there are currently
7 billion of us on Earth.
7 billion of us on Earth.
66
232960
3478
Nói đến con người, hiên nay có khoảng 7 tỉ người trên Trái Đất.
04:08
In less than 40 years,
there will be 9 billion of us.
there will be 9 billion of us.
67
236738
3126
Và trong vòng ít hơn 40 năm nữa, sẽ có khoảng 9 tỉ người.
04:11
And the question is a simple one:
Do we have enough phosphorus
Do we have enough phosphorus
68
239864
3390
Và câu hỏi đơn giản là:
Liệu chúng ta có đủ lượng phốt pho
Liệu chúng ta có đủ lượng phốt pho
04:15
to feed our future generations?
69
243254
2870
để cung cấp cho những thế hệ tương lai không?
04:19
So, in order to understand these issues,
where do we find our phosphorus?
where do we find our phosphorus?
70
247134
4082
Vậy nên, để hiểu về vấn đề này, chúng ta tìm phốt pho ở đâu?
04:23
Let me explain.
71
251216
1621
Để tôi giải thích thế này.
04:24
But first, let’s just suppose
72
252997
2577
Nhưng đầu tay, hãy cứ cho là
04:27
that we are using
100 percent of a given dose of phosphorus.
100 percent of a given dose of phosphorus.
73
255844
4906
chúng ta đang sử dụng 100% lượng có sẵn của phốt pho.
04:33
Only 15 percent of this 100 percent goes to the plant.
Eighty-five percent is lost.
Eighty-five percent is lost.
74
261690
7128
Chỉ 15% của 100% này được cây hấp thụ.
85% còn lại biến mất.
85% còn lại biến mất.
04:42
It goes into the soil,
ending its journey in the lakes,
ending its journey in the lakes,
75
270278
3399
Nó sẽ đi vào đất, và kết thúc hành trình ở các sông hồ,
04:45
resulting in lakes with extra phosphorus,
which leads to the blue algae problem.
which leads to the blue algae problem.
76
273947
3726
và kết quả là sông hồ bị thừa phốt pho sẽ dẫn đến vấn đề về tảo lam.
04:49
So, you’ll see there’s a problem here,
something that is illogical.
something that is illogical.
77
277673
3738
Vậy nên, bạn sẽ thấy vấn đề ở đây, có thứ gì đó khá là phi lý.
04:53
A hundred percent of the phosphorus is used,
but only 15 percent goes to the plant.
but only 15 percent goes to the plant.
78
281411
4089
100% phốt pho được sử dụng, nhưng chỉ 15% đi vào cây cối.
04:57
You’re going to tell me it’s wasteful.
79
285850
1934
Các bạn sẽ nói rằng thật lãng phí.
05:00
Yes, it is. What is worse
is that it is very expensive.
is that it is very expensive.
80
288274
4127
Đúng là như vậy. Tệ hơn là nó rất là đắt đỏ.
05:04
Nobody wants to throw their money
out the window,
out the window,
81
292401
3382
Không ai muốn ném tiền ra ngoài cửa sổ,
05:07
but unfortunately
that's what is happening here.
that's what is happening here.
82
295783
2340
nhưng không may là đó là những gì đang diễn ra ở đây.
05:10
Eighty percent of each dose of phosphorus is lost.
83
298513
2806
80% lượng phốt pho có sẵn mất đi.
05:15
Modern agriculture
depends on phosphorus.
depends on phosphorus.
84
303049
5652
Nông nghiệp hiện đại phụ thuộc vào phốt pho.
05:20
And because in order to get 15 percent of it
to the plant, all the rest is lost,
to the plant, all the rest is lost,
85
308701
4599
Và bởi vì để lấy 15% của nó đưa vào cây cối, tất cả phần còn lại bị mất đi,
05:25
we have to add more and more.
86
313300
1921
chúng ta phải bổ sung vào ngày càng nhiều.
05:27
Now, where will we get
this phosphorus from?
this phosphorus from?
87
315221
3374
Bây giờ, chúng ta sẽ lấy lượng phốt pho này ở đâu?
05:31
Basically, we get it out of mines.
88
319135
3334
Về cơ bản, chúng ta lấy chúng ở những mỏ khoáng sản.
05:34
This is the cover
of an extraordinary article
of an extraordinary article
89
322989
2247
Đây là tiêu đề cho một bài báo đặc biệt
05:37
published in Nature in 2009,
90
325516
1757
phát hành trên tờ báo Nature vào năm 2009,
05:39
which really launched the discussion
about the phosphorus crisis.
about the phosphorus crisis.
91
327273
3187
đã gây nên phản ứng của dư luận về khủng hoảng phốt pho.
05:42
Phosphorus, a nutrient essential to life,
which is becoming increasingly scarce,
which is becoming increasingly scarce,
92
330460
4963
Phốt pho, một chất dinh dưỡng cần thiết cho cuộc sống, đang trở nên ngày càng hiếm,
05:47
yet nobody is talking about it.
93
335423
1823
nhưng không ai nói về nó.
05:49
And everyone agrees:
Politicians and scientists are in agreement
Politicians and scientists are in agreement
94
337246
5864
Và mọi người đều đồng ý rằng:
Những chính trị gia và nhà khoa học đang nhất trí rằng
Những chính trị gia và nhà khoa học đang nhất trí rằng
05:55
that we are headed
for a phosphorus crisis.
for a phosphorus crisis.
95
343110
2341
chúng ta đang đón nhận khủng hoảng về phốt pho.
05:57
What you are seeing here
is an open-pit mine in the U.S.,
is an open-pit mine in the U.S.,
96
345451
3448
Những gì chúng ta thấy trên đây là hầm khai thác ở Mỹ,
06:00
and to give you an idea
of the dimensions of this mine,
of the dimensions of this mine,
97
348899
3101
và để bạn nhìn ra về kích thước của mỏ này,
06:04
if you look in the top right-hand corner,
the little crane you can see,
the little crane you can see,
98
352000
3554
nếu bạn nhìn vào góc bên trên phía tay phải,
bạn có thể thấy cái cần trục nhỏ,
bạn có thể thấy cái cần trục nhỏ,
06:07
that is a giant crane.
99
355554
1465
đó là một cần trục khổng lồ.
06:09
So that really puts it into perspective.
100
357369
3034
Vậy nên hãy thực sự đặt mình vào hoàn cảnh đó.
06:12
So, we get phosphorus from mines.
101
360403
2198
Chúng ta lấy phốt pho từ các mỏ.
06:14
And if I make a comparison with oil,
102
362601
2448
Và nếu tôi so sánh với dầu,
06:17
there’s an oil crisis, we talk about it,
we talk about global warming,
we talk about global warming,
103
365809
3371
có một cuộc khủng hoảng dầu, chúng ta bàn luận về nó, chúng ta bàn luận về hiện tượng Trái Đất nóng lên,
06:21
yet we never mention
the phosphorus crisis.
the phosphorus crisis.
104
369180
2024
nhưng chúng ta không hề đề cập đến cuộc khủng hoảng phốt pho.
06:23
To come back to the oil problem,
oil is something we can replace.
oil is something we can replace.
105
371204
3832
Trở về với vấn đề dầu mỏ,
chúng ta có thể thay thế dầu mỏ.
chúng ta có thể thay thế dầu mỏ.
06:27
We can use biofuels, or solar power,
106
375406
4362
Chúng ta có thể dùng nhiên liệu sinh học, hoặc là năng lực mặt trời,
06:31
or hydropower,
but phosphorus is an essential element,
but phosphorus is an essential element,
107
379768
3764
hay là năng lượng nước,
nhưng phốt pho là chất thiết yếu
nhưng phốt pho là chất thiết yếu
06:35
indispensable to life,
and we can’t replace it.
and we can’t replace it.
108
383532
3724
không thể thiếu được trong cuộc sống,
mà chúng ta không thể thay thế.
mà chúng ta không thể thay thế.
06:41
What is the current state
of the world's phosphorus reserves?
of the world's phosphorus reserves?
109
389106
3663
Thực trang của thế giới về việc dự trữ phốt pho hiện nay là gì?
06:44
This graph gives you a rough idea
of where we are today.
of where we are today.
110
392769
4111
Biểu đồ này cho thấy chúng ta đang ở đâu.
06:48
The black line represents predictions
for phosphorus reserves.
for phosphorus reserves.
111
396880
4651
Đường màu đen biểu thị dự đoán về việc dự trữ phốt pho.
06:53
In 2030, we’ll reach the peak.
112
401531
2624
Vào năm 2030, chúng ta sẽ đạt đến đỉnh.
06:56
By the end of this century,
it will all be gone.
it will all be gone.
113
404155
3326
Cuối thể kỉ này, tất cả chúng sẽ biến mất.
06:59
The dotted line shows where we are today.
114
407661
3885
Đường đứt nét biểu thị chúng ta đang ở đâu.
07:03
As you can see, they meet in 2030,
I’ll be retired by then.
I’ll be retired by then.
115
411976
3472
Như các bạn có thể thấy, chúng giao nhau vào năm 2030, và lúc đó tôi cũng đã nghỉ hưu.
07:08
But we are indeed heading
for a major crisis,
for a major crisis,
116
416658
3569
Nhưng chúng ta chắc chắn đang đối mặt với vấn đề trọng yếu,
07:12
and I’d like people to become aware
of this problem.
of this problem.
117
420227
3272
và tôi muốn mọi người có nhận thức rõ hơn về vấn đề này.
07:16
Do we have a solution?
118
424089
1640
Biện pháp chúng ta có là gì?
07:18
What are we to do?
We are faced with a paradox.
We are faced with a paradox.
119
426449
3112
Chúng ta phải làm gì?
Chúng ta đang đối mặt với một nghịch lý.
Chúng ta đang đối mặt với một nghịch lý.
07:22
Less and less phosphorus
will be available.
will be available.
120
430531
2307
Ngày càng ít phốt pho có sẵn.
07:25
By 2050 there will be 9 billion of us,
121
433118
3196
Đến năm 2050 sẽ có 9 tỉ người,
07:28
and according to
the U.N. Food and Agriculture Organization,
the U.N. Food and Agriculture Organization,
122
436484
6364
và theo theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc,
07:35
we will need to produce twice as much food
in 2050 than we do today.
in 2050 than we do today.
123
443098
4743
chúng ta sẽ cần sản xuất gấp đôi lượng lương thực vào năm 2050 so với bây giờ.
07:39
So, we will have less phosphorus,
but we'll need to produce more food.
but we'll need to produce more food.
124
447841
3770
Vậy nên, chúng ta sẽ có ít phốt pho hơn, nhưng chúng ta lại cần sản xuất nhiều lương thực hơn.
07:44
What should we do?
125
452141
1618
Chúng ta nên làm gì?
07:46
It truly is a paradoxical situation.
126
454199
2090
Nó thật là một vấn đề nghịch lý.
07:49
Do we have a solution,
or an alternative
or an alternative
127
457029
2748
Chúng ta có biện pháp hay biện pháp thay thế
07:51
which will allow us to optimize
phosphorus use?
phosphorus use?
128
459777
2968
mà sẽ cho phép chúng ta đánh giá một cách lạc quan vấn đề sử dụng phốt pho không?
07:54
Remember that 80 percent is destined to be lost.
129
462745
3370
Hãy nhớ rằng 80% bị mất đi.
08:00
The solution I'm offering today is one
that has existed for a very long time,
that has existed for a very long time,
130
468365
7304
Biện pháp tôi phổ biến hôm nay đó là một biến pháp đã có từ rất lâu,
08:07
even before plants existed on Earth,
131
475669
2398
thậm chí trước khi cả thực vật có mặt trên Trái Đất,
08:10
and it's a microscopic mushroom
that is very mysterious,
that is very mysterious,
132
478407
3478
và đó là loài nấm hiển vi rất bí ẩn,
08:13
very simple,
and yet also extremely complex.
and yet also extremely complex.
133
481885
3508
rất đơn giản và cũng cực kì phức tạp.
08:17
I've been fascinated by this little mushroom
for over 16 years now.
for over 16 years now.
134
485933
4688
Tôi đã bị loài nấm nhỏ này thu hút 16 năm rồi.
08:22
It has led me to further my research
135
490621
3845
Nó đã dẫn tôi tiến xa hơn trong quá trình nghiên cứu
08:26
and to use it as a model
for my laboratory research.
for my laboratory research.
136
494466
3370
và dùng nó như là một khuôn mẫu cho những thí nghiệm của tôi.
08:29
This mushroom exists in symbiosis
with the roots.
with the roots.
137
497836
3454
Loài nấm này tồn tại trong sự cộng sinh với rễ.
08:33
By symbiosis, I mean a bidirectional
and mutually beneficial association
and mutually beneficial association
138
501550
5387
Nhờ cộng sinh, ý tôi là sự liên kết theo hai hướng và cùng chung lợi ích
08:38
which is also called mycorrhiza.
139
506937
3028
được gọi là nấm rễ.
08:44
This slide illustrates the elements
of a mycorrhiza.
of a mycorrhiza.
140
512085
3057
Bản kính này biểu thị thành phần của nấm rễ.
08:47
You’re looking at the root of wheat,
141
515142
2265
Các bạn đang nhìn thấy rễ cây lúa mạch,
08:49
one of the world’s most important plants.
142
517407
3344
một trong những thực vật quan trọng nhất thế giới.
08:53
Normally, a root will find phosphorus
all by itself.
all by itself.
143
521501
2839
Bình thường thì một bộ rễ sẽ tự tìm phốt pho.
08:56
It will go in search of phosphorus,
144
524340
2032
Nó sẽ tìm phốt pho,
08:58
but only within the one millimeter
which surrounds it.
which surrounds it.
145
526372
3242
nhưng chỉ trong vòng một milimet xung quanh nó.
09:02
Beyond one millimeter,
the root is ineffective.
the root is ineffective.
146
530044
3075
Xa hơn 1 milimet, rễ không có đủ khả năng.
09:05
It cannot go further
in its search for phosphorus.
in its search for phosphorus.
147
533119
2325
Nó không thể đi xa hơn để tìm phốt pho.
09:07
Now, imagine this tiny,
microscopic mushroom.
microscopic mushroom.
148
535444
2736
Giờ tưởng tượng loài nấm hiển vi tí hon này.
09:10
It grows much faster,
149
538180
2261
Nó lớn nhanh hơn rất nhiều,
09:12
and is much better designed
to seek out phosphorus.
to seek out phosphorus.
150
540441
2796
và đc cấu tạo tốt hơn để tìm phốt pho.
09:15
It can go beyond
the root’s one-millimeter scope
the root’s one-millimeter scope
151
543237
3379
Nó có thể đi xa hơn phạm vi 1 milimet của rễ
09:18
to seek out phosphorus.
152
546616
2087
để tìm phốt pho.
09:20
I haven’t invented anything at all;
153
548703
2056
Tôi chưa phát minh được thứ gì cả;
09:22
it's a biotechnology that has existed
for 450 million years.
for 450 million years.
154
550759
3498
đó chính là công nghệ sinh học đã tồn tại 450 nghìn năm.
09:26
And over time, this mushroom
has evolved and adapted to seek out
has evolved and adapted to seek out
155
554257
3913
Và qua thời gian, loài nấm này đã tiến hóa và thích hợp để tìm kiếm
09:30
even the tiniest trace of phosphorus,
and to put it to use,
and to put it to use,
156
558170
3493
ngay cả dấu vết nhỏ nhất của phốt pho, và để sử dụng nó,
09:33
to make it available to the plant.
157
561663
2333
và để thực vật có thể dùng được.
09:36
What you’re seeing here,
in the real world, is a carrot root,
in the real world, is a carrot root,
158
564716
3933
Những gì bạn thấy ở đấy, trên thực tế, là một cái rễ cà rốt,
09:41
and the mushroom
with its very fine filaments.
with its very fine filaments.
159
569289
2631
và loài nấm với những chỉ nhị rất tốt.
09:43
Looking closer,
we can see that this mushroom
we can see that this mushroom
160
571920
2407
Nhìn gần hơn, chúng ta có thể thấy loài nấm này
09:46
is very gentle in its penetration.
161
574327
2087
thâm nhập rất dễ dàng.
09:48
It will proliferate
between the root's cells,
between the root's cells,
162
576414
3689
Nó sẽ nảy nỡ giữa những tế bào rễ,
09:52
eventually penetrating a cell
163
580103
3083
dần dần thâm nhập vào tế bào
09:55
and starting to form
a typical arbuscular structure,
a typical arbuscular structure,
164
583596
4684
và bắt đầu hình thành cấu trúc cây bụi đặc trưng,
10:00
which will considerably increase
the exchange interface
the exchange interface
165
588600
4877
mà sẽ tăng bề mặt chung trao đổi một cách đáng kể
10:05
between the plant and the mushroom.
166
593477
2559
giữa cây với nấm.
10:08
And it is through this structure
that mutual exchanges will occur.
that mutual exchanges will occur.
167
596036
3445
Và thông qua cấu trúc này sự trao đổi chung sẽ xảy ra.
10:11
It’s a win-win trade:
168
599481
1636
Đó là sự trao đổi đôi bên cùng có lợi:
10:13
I give you phosphorus, and you feed me.
169
601117
2565
Tôi cung cấp cho bạn phốt pho, và bạn nuôi tôi.
10:15
True symbiosis.
170
603992
2270
Sự cộng sinh thật sự.
10:20
Now let's add a mycorrhiza plant
171
608602
2768
Và giờ hãy bổ sung loại cây nấm rễ
10:23
into the diagram I used earlier.
172
611370
3260
vào biểu đồ tôi đã sử dụng lúc trước.
10:26
And instead of using a 100 percent dose,
I’m going to reduce it to 25 percent.
I’m going to reduce it to 25 percent.
173
614630
5077
Và thay vì sử dụng 100% lượng vốn có, tôi sẽ giảm xuống còn 25%.
10:31
You’ll see that of this 25 percent,
most will benefit the plant,
most will benefit the plant,
174
619707
4974
Bạn sẽ thấy 25% này sẽ có lợi với cây
10:36
more than 90 percent.
175
624681
1556
hơn là 90%.
10:38
A very small amount of phosphorus
will remain in the soil.
will remain in the soil.
176
626237
3580
Một lượng phốt pho rất nhỏ còn tồn tại trong đất.
10:41
That's completely natural.
177
629817
2300
Điều đó hoàn toàn tự nhiên.
10:45
What's more is that in certain cases,
we don't even need to add phosphorus.
we don't even need to add phosphorus.
178
633577
3871
Hơn nữa trong những trường hợp nhất định, chúng ta thậm chí không cần bổ sung phốt pho.
10:49
If you recall the graphs
I showed you earlier,
I showed you earlier,
179
637448
2412
Nếu các bạn nhớ đến biểu đồ mà tôi đã cho xem trước đây,
10:51
85 percent of phosphorus is lost in the soil,
180
639860
3221
85% phốt pho bị biến mất trong đất,
10:55
and the plants are unable to access it.
181
643081
3245
và cây cối sẽ không có khả năng hấp thụ nó.
10:58
Even though it is present in the soil,
it is in insoluble form.
it is in insoluble form.
182
646326
3808
Mặc dù ở trong đất, nó là một cá thể không tan.
11:02
The plant is only able to seek out
soluble forms.
soluble forms.
183
650134
3010
Cây chỉ có thể tìm những cá thể tan được.
11:05
The mushroom is capable
of dissolving this insoluble form
of dissolving this insoluble form
184
653144
3812
Loài nấm này có khả năng hòa tan những cá thể không tan
11:08
and making it available
for the plant to use.
for the plant to use.
185
656956
3441
và khiến chúng có thể sử dụng được cho cây trồng.
11:12
To further support my argument,
here is a picture that speaks for itself.
here is a picture that speaks for itself.
186
660397
3551
Để ủng hộ cho phần tranh luận này của tôi, đây là bức tranh đã nói lên điều đó.
11:15
These are trials
in a field of sorghum.
in a field of sorghum.
187
663948
3888
Đây là những thử nghiệm trên cánh đồng trồng lúa miến.
11:19
On the left side, you see the yield
produced using conventional agriculture,
produced using conventional agriculture,
188
667836
4512
Bên tay trái, bạn thấy sản phẩm được tạo ra sử dụng phương thức truyền thống,
11:24
with a 100 percent phosphorus dose.
189
672348
2582
với 100% lượng phốt pho vốn có.
11:27
On the other side,
the dose was reduced to 50 percent,
the dose was reduced to 50 percent,
190
675090
3213
Mặc khác, lượng này giảm xuống 50%,
11:30
and just look at the yield.
191
678303
1533
và hãy nhìn vào sản phẩm.
11:31
With only a half-dose,
we achieved a better yield.
we achieved a better yield.
192
679836
5581
Chỉ với 1 nửa lượng vốn có, chúng ta có thể đạt được những sản phẩm tốt hơn.
11:37
This is to show you
that this method works.
that this method works.
193
685417
4830
Điều đó chứng minh rằng phương pháp này ứng dụng thành công.
11:42
And in some cases, in Cuba,
Mexico and India,
Mexico and India,
194
690247
4569
Và trong một số trường hợp, ở Cuba, Mexico và Ấn Độ,
11:46
the dose can be reduced to 25 percent,
and in several other cases,
and in several other cases,
195
694816
3287
lượng vốn có này có thể giảm xuống 25%, và trong nhiều trường hợp khác
11:50
there's no need to add
any phosphorus at all,
any phosphorus at all,
196
698103
2154
cũng không cần phải bổ sung thêm lượng phốt pho nào hết
11:52
because the mushrooms are so well adapted
197
700257
2444
bởi vì loài nấm này thích nghi rất tốt
11:54
to finding phosphorus
and drawing it from the soil.
and drawing it from the soil.
198
702701
2736
để tìm kiếm phốt pho và hấp thu từ đất.
11:57
This is an example of soy production
in Canada.
in Canada.
199
705897
4518
Đây là ví dụ về sản xuất đậu nành ở Canada.
12:03
Mycorrhiza was used in one field
but not in the other.
but not in the other.
200
711735
6942
Nấm rễ được sử dụng chỉ trên một cánh đồng.
12:11
And here, where blue indicates a better yield,
and yellow a weaker yield.
and yellow a weaker yield.
201
719347
7926
Và ở đây, màu xanh biểu thị sản phẩm tốt hơn, và màu vàng biểu thị sản phẩm kém chất lượng hơn.
12:20
The black rectangle is the plot
202
728763
2823
Hình chữ nhật màu đen là khoảnh đất
12:23
from which the mycorrhiza was added.
203
731586
2383
nơi mà nấm rễ được áp dụng.
12:25
In other words, as I already said,
I have invented nothing.
I have invented nothing.
204
733969
3368
Nói cách khác, như tôi đã nói, tôi không hề bịa đặt điều gì.
12:29
Mycorrhiza has existed
for 450 million years,
for 450 million years,
205
737337
2750
Nấm rễ đã tồn tại được 450 nghìn năm,
12:32
and it has even helped
modern-day plant species to diversify.
modern-day plant species to diversify.
206
740087
4259
và nó đã giúp những giống cây ngày nay đa dạng hơn.
12:36
So, this it isn't something
that is still undergoing lab tests.
that is still undergoing lab tests.
207
744346
4559
Vậy nên, đây không phải là thứ đang được thử nghiệm khoa học.
12:40
Mycorrhiza exists, it works,
208
748905
2416
Nấm rễ tồn tại, và có hiệu quả,
12:43
it's produced at an industrial scale
and commercialized worldwide.
and commercialized worldwide.
209
751321
4439
nó được sản xuất trên qui mô công nghiệp và thương mại hóa toàn cầu.
12:47
The problem is
that people are not aware of it.
that people are not aware of it.
210
755760
3310
Vấn đề là mọi người không nhận thức được điều đó.
12:51
People like food producers and farmers
are still not aware of this problem.
are still not aware of this problem.
211
759070
3996
Những nhà sản xuất thực phẩm và những người nông dân vẫn không có nhận thức về vấn đề này.
12:55
We have a technology that works,
212
763066
2628
Chúng ta có công nghệ,
12:57
and one that, if used correctly,
will alleviate some of the pressure
will alleviate some of the pressure
213
765694
7097
và một điều là, nếu sử dụng đúng đắn, sẽ làm giảm bớt một số áp lực
13:04
we are putting
on the world's phosphorus reserves.
on the world's phosphorus reserves.
214
772791
3653
chúng ta đang đặt ra về vấn đề dự trữ phốt pho trên thế giới.
13:09
In conclusion,
I am a scientist and a dreamer.
I am a scientist and a dreamer.
215
777214
4464
Tổng kết lại, tôi là một nhà khoa học và một người mơ mộng.
13:14
I'm passionate about this topic.
216
782368
1759
Tôi yêu thích đề tài này.
13:16
So if you were to ask me
what my retirement dream is,
what my retirement dream is,
217
784127
3288
Nếu bạn hỏi tôi mong muốn khi tôi nghỉ hưu là gì,
13:19
which will be at the moment we reach
that phosphorus peak,
that phosphorus peak,
218
787415
2826
thì đó là khoảnh khắc chúng ta đạt đến đỉnh phốt pho,
13:22
it would be that we use one label,
"Made with mycorrhiza,"
"Made with mycorrhiza,"
219
790241
3956
chúng ta sẽ sử dụng dán nhãn,
"Được làm với nấm rễ,"
"Được làm với nấm rễ,"
13:26
and that my children and grandchildren
220
794197
2910
và các con và cháu tôi
13:29
buy products bearing that label too.
221
797107
3008
sẽ mua những sản phẩm gắn mác đó.
13:32
Thank you for your attention.
222
800115
1700
Cảm ơn sự chú ý của mọi người.
13:33
(Applause)
223
801815
2501
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Mohamed Hijri - BiologistMohamed Hijri studies arbuscular mycorrhizal fungi (AMF), seeking to understand the structure, evolution and reproduction of these organisms, which form a symbiotic relationship with plant roots.
Why you should listen
Mohamed Hijri is a professor of biology and a researcher at the plant biology research institute (l'Institut de recherche en biologie végétale) at the Université de Montréal. His work focuses on the most common and widespread symbiotic relationship on earth -- between plant roots and a type of fungi found in the soil called arbuscular mycorrhizal fungi (AMF). These fungi improve plant growth by increasing roots' ability to absorb phosphorus, while also boosting resistance to pathogens.
As Hijri points out in his talk, the study of AMF and a deeper understanding of them could have big implications for agriculture and could help divert us from an impending crisis -- that we are quickly running out of phosphorus.
Mohamed Hijri | Speaker | TED.com