TEDxDesMoines
Timothy Ihrig: What we can do to die well
Timothy Ihrig: Điều chúng ta có thể làm để ra đi thanh thản
Filmed:
Readability: 3.8
1,397,148 views
Công nghiệp chăm sóc sức khỏe ở Mỹ tập trung và bệnh học, phẫu thuật và ngành dược - tập trung vào những tác động của bác sĩ trên bệnh nhân - thường quên đi những giá trị nhân bản được xem là cần thiết. Bác sĩ chăm sóc sau điều trị Timothy Ihrig giải thích những ích lợi của cách tiếp cận khác, cách chăm sóc bằng cách nâng cao chất lượng sống của bệnh nhân nói chung và hướng dẫn những bệnh hiểm nghèo từ lúc có những triệu chứng cho đến lúc chết với sự tôn trọng nhân phẩm và thông cảm sâu sắc.
Timothy Ihrig - Palliative care physician
Timothy Ihrig advocates for an approach to healthcare that prioritizes a patient's personal values. Full bio
Timothy Ihrig advocates for an approach to healthcare that prioritizes a patient's personal values. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Tôi là một bác sĩ chăm sóc sau trị liệu
00:13
I am a palliative care physician
0
1387
1525
00:14
and I would like to talk to you
today about health care.
today about health care.
1
2936
2991
hôm nay tôi muốn trình bày với các bạn
về chăm sóc sức khỏe.
về chăm sóc sức khỏe.
00:18
I'd like to talk to you
about the health and care
about the health and care
2
6393
3709
Tôi muốn muốn nói về sức khỏe và
về việc chăm sóc
về việc chăm sóc
00:22
of the most vulnerable
population in our country --
population in our country --
3
10917
2847
cho những người đau yếu
nhất trong đất nước chúng ta --
nhất trong đất nước chúng ta --
00:25
those people dealing with the most
complex serious health issues.
complex serious health issues.
4
13788
5251
những người đối mặt với vấn đề
sức khỏe phức tạp và nghiêm trọng.
sức khỏe phức tạp và nghiêm trọng.
00:32
I'd like to talk to you
about economics as well.
about economics as well.
5
20202
2802
Tôi cũng muốn nói với bạn về
vấn đề chi phí.
vấn đề chi phí.
00:35
And the intersection of these two
should scare the hell out of you --
should scare the hell out of you --
6
23028
4456
Và điểm gặp nhau của 2 vấn đề này,
bạn cũng nên vô cùng cẩn thận --
bạn cũng nên vô cùng cẩn thận --
00:39
it scares the hell out of me.
7
27508
1771
nó làm tôi khiếp sợ.
00:42
I'd also like to talk to you
about palliative medicine:
about palliative medicine:
8
30199
2675
Tôi cũng xin nói với bạn về y tế
chăm sóc sau điều trị:
chăm sóc sau điều trị:
00:45
a paradigm of care for this population,
grounded in what they value.
grounded in what they value.
9
33835
6317
một mô hình chăm sóc cho nhóm bệnh hiểm
nghèo, được xây dựng trên thứ họ cần.
nghèo, được xây dựng trên thứ họ cần.
00:52
Patient-centric care based on their values
10
40544
3197
Chăm sóc lấy bệnh nhân làm trung tâm
là dựa trên giá trị nhân phẩm
là dựa trên giá trị nhân phẩm
00:55
that helps this population
live better and longer.
live better and longer.
11
43765
3577
giúp cho họ sống tốt hơn và lâu hơn.
01:00
It's a care model that tells the truth
12
48458
2350
Đó là một mô hình chăm sóc biết
nói ra sự thật
nói ra sự thật
và cam kết với từng cá nhân
01:03
and engages one-on-one
13
51744
1240
01:05
and meets people where they're at.
14
53008
1821
và đến gặp bệnh nhân tại nơi họ sống.
01:09
I'd like to start by telling the story
of my very first patient.
of my very first patient.
15
57460
3763
Tôi muốn bắt đầu bằng câu chuyện
của bệnh nhân đầu đời của tôi.
của bệnh nhân đầu đời của tôi.
01:13
It was my first day as a physician,
16
61247
2036
Đó là ngày đầu tôi bước vào đời bác sĩ,
01:15
with the long white coat ...
17
63307
1491
với chiếc áo choàng trắng...
01:17
I stumbled into the hospital
18
65519
1482
tôi chập chững vào bệnh viện
01:19
and right away there's a gentleman,
Harold, 68 years old,
Harold, 68 years old,
19
67025
2800
và gặp ngay một quý ông,
Harold, 68 tuổi,
Harold, 68 tuổi,
01:21
came to the emergency department.
20
69849
1601
đến khoa cấp cứu.
01:23
He had had headaches for about six weeks
21
71474
1983
Ông ta bị đau đầu khoảng sáu tuần
01:25
that got worse and worse
and worse and worse.
and worse and worse.
22
73481
2149
và cơn đau càng ngày càng tồi tệ hơn.
01:28
Evaluation revealed he had cancer
that had spread to his brain.
that had spread to his brain.
23
76460
3633
Khám nghiệm cho thấy ông bị ung thư
đã di căn trong não.
đã di căn trong não.
01:33
The attending physician directed me
to go share with Harold and his family
to go share with Harold and his family
24
81148
5295
Bác sĩ điều trị bảo tôi đến nói
chuyện với ông Harold và gia đình ông
chuyện với ông Harold và gia đình ông
01:39
the diagnosis, the prognosis
and options of care.
and options of care.
25
87791
3322
về triệu chứng, dự đoán và
các phương án điều trị.
các phương án điều trị.
01:44
Five hours into my new career,
26
92114
2954
5 tiếng đồng hồ trong nghề mới
01:47
I did the only thing I knew how.
27
95092
2034
tôi chỉ biết làm một việc duy nhất.
01:49
I walked in,
28
97922
1284
Tôi bước tới bước lui,
01:51
sat down,
29
99790
1344
ngồi xuống,
01:53
took Harold's hand,
30
101717
1420
nắm tay ông Harols,
01:55
took his wife's hand
31
103935
1355
nắm tay vợ ông ta
01:58
and just breathed.
32
106142
1277
và chỉ biết thở dài.
02:00
He said, "It's not good
news is it, sonny?"
news is it, sonny?"
33
108500
2201
Ông nói, " Tin xấu phải không con trai?"
02:03
I said, "No."
34
111132
1408
Tôi trả lời, "Không"
02:04
And so we talked
and we listened and we shared.
and we listened and we shared.
35
112564
3351
Cứ như vậy chúng tôi nói, lắng nghe
và chúng tôi chia sẻ.
và chúng tôi chia sẻ.
02:08
And after a while I said,
36
116867
1233
Một lúc sau đó, tôi nói,
02:10
"Harold, what is it
that has meaning to you?
that has meaning to you?
37
118124
3225
"Ông Harold, điều gì có ý nghĩa với ông?
Điều gì là thiêng liêng đối với ông?"
02:13
What is it that you hold sacred?"
38
121373
1629
02:15
And he said,
39
123026
1315
Ông trả lời,
02:16
"My family."
40
124365
1404
"Gia đình tôi."
02:18
I said, "What do you want to do?"
41
126525
2021
Tôi nói, "Ông thật sự muốn làm gì?"
02:20
He slapped me on the knee
and said, "I want to go fishing."
and said, "I want to go fishing."
42
128570
3167
Ông vỗ vào đầu gối tôi
và nói, "Tôi muốn đi câu cá."
và nói, "Tôi muốn đi câu cá."
02:23
I said, "That, I know how to do."
43
131761
1871
Tôi nói, "Tôi cũng biết câu."
02:26
Harold went fishing the next day.
44
134646
1954
Harold đi câu vào hôm sau.
02:29
He died a week later.
45
137760
1632
Ông chết 1 tuần sau đó.
02:32
As I've gone through
my training in my career,
my training in my career,
46
140455
2619
Khi tôi hoàn thành đợt thực tập,
02:35
I think back to Harold.
47
143098
1487
tôi nghĩ về Harold.
02:36
And I think that this is a conversation
48
144609
2420
Và tôi nghĩ đó là một cuộc đối thoại
02:40
that happens far too infrequently.
49
148782
2184
quá đặc biệt.
02:43
And it's a conversation
that had led us to crisis,
that had led us to crisis,
50
151737
3765
Đó là cuộc đối thoại dẫn chúng ta
đến khủng hoảng,
đến khủng hoảng,
02:48
to the biggest threat
to the American way of life today,
to the American way of life today,
51
156173
2664
đến mối đe dọa lớn nhất
đến lối sống Mỹ ngày nay,
đến lối sống Mỹ ngày nay,
02:50
which is health care expenditures.
52
158861
2106
đó là chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe.
02:53
So what do we know?
53
161926
1177
Vậy chúng ta biết gì?
02:55
We know that
this population, the most ill,
this population, the most ill,
54
163127
2929
Chúng ta biết rằng
những người bệnh trầm kha
những người bệnh trầm kha
02:58
takes up 15 percent
of the gross domestic product --
of the gross domestic product --
55
166080
2584
cần chi đến 15% GDP--
03:00
nearly 2.3 trillion dollars.
56
168688
2794
khoảng 2,3 ngàn tỷ đô la.
03:04
So the sickest 15 percent
take up 15 percent of the GDP.
take up 15 percent of the GDP.
57
172307
3560
Vậy số người bệnh không chữa được
cần đến 15% GDP.
cần đến 15% GDP.
03:07
If we extrapolate this out
over the next two decades
over the next two decades
58
175891
3165
Nếu chúng ta tính cho
2 thập niên tới
2 thập niên tới
03:11
with the growth of baby boomers,
59
179755
1991
với số tăng của bùng nổ dân số,
03:14
at this rate it is 60 percent of the GDP.
60
182838
3916
theo tỷ lệ này con số sẽ là 60% GDP.
03:20
Sixty percent of the gross
domestic product
domestic product
61
188177
2279
60% tổng sản phẩm quốc nội
03:22
of the United States of America --
62
190480
1624
của Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ --
03:24
it has very little to do
with health care at that point.
with health care at that point.
63
192128
2694
số đó vẫn chưa đủ nếu chăm sóc
sức khỏe cách này.
sức khỏe cách này.
03:27
It has to do with a gallon of milk,
64
195148
1814
Nó phải chi cho từng thùng sữa,
03:29
with college tuition.
65
197540
1524
cho tiền học phí.
03:31
It has to do with
every thing that we value
every thing that we value
66
199625
2463
Nó phải chi cho mọi thứ
chúng ta cần
chúng ta cần
03:34
and every thing that we know presently.
67
202112
3125
và mỗi thứ chúng ta biết hiện nay.
03:38
It has at stake the free-market
economy and capitalism
economy and capitalism
68
206514
4191
Còn phải tính đến sự bấp bênh của kinh tế
thị trường tự do và chủ nghĩa tư bản
thị trường tự do và chủ nghĩa tư bản
03:42
of the United States of America.
69
210729
1754
của Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
03:46
Let's forget all the statistics
for a minute, forget the numbers.
for a minute, forget the numbers.
70
214965
3156
Chúng ta tạm bỏ qua các thống kê
và con số.
và con số.
03:50
Let's talk about the value we get
for all these dollars we spend.
for all these dollars we spend.
71
218145
3380
Hãy nói về giá trị của những đồng tiền
chúng ta bỏ ra.
chúng ta bỏ ra.
03:54
Well, the Dartmouth Atlas,
about six years ago,
about six years ago,
72
222822
2593
Cách đây khoảng 6 năm, tạp chí
Dartmouth Atlas
Dartmouth Atlas
03:57
looked at every dollar
spent by Medicare --
spent by Medicare --
73
225439
2753
quan tâm đến từng đồng chi phí
cho y tế --
cho y tế --
04:00
generally this population.
74
228216
1611
cho những người không
còn nhiều thời gian sống.
còn nhiều thời gian sống.
04:01
We found that those patients who have
the highest per capita expenditures
the highest per capita expenditures
75
229851
3936
Chúng ta nhận thấy những bệnh nhân
có chi tiêu bình quân đầu người cao nhất
có chi tiêu bình quân đầu người cao nhất
04:08
had the highest suffering,
pain, depression.
pain, depression.
76
236050
3375
là những người phải chịu đau đớn,
trầm cảm nhiều nhất.
trầm cảm nhiều nhất.
04:12
And, more often than not, they die sooner.
77
240182
2561
Và thường là họ chết sớm hơn.
04:15
How can this be?
78
243824
1525
Sao lại như thế?
Chúng ta sống trong Hiệp Chủng Quốc,
04:17
We live in the United States,
79
245789
1404
04:19
it has the greatest health care
system on the planet.
system on the planet.
80
247217
2490
có hệ thông chăm sóc sức khỏe tốt nhất
hàng tinh.
hàng tinh.
04:21
We spend 10 times more on these patients
81
249731
2505
Chúng ta chi cho những
bệnh nhân này gấp 10 lần
bệnh nhân này gấp 10 lần
04:24
than the second-leading
country in the world.
country in the world.
82
252260
2186
nhiều so với nước đứng nhì thế giới.
Điều đó không có ý nghĩa gì.
04:27
That doesn't make sense.
83
255196
1453
Nhưng điều chúng ta chắc chắn là,
04:29
But what we know is,
84
257764
1359
04:31
out of the top 50 countries on the planet
85
259147
3171
tính trong 50 nước trên hành tinh
04:34
with organized health care systems,
86
262342
3583
với hệ thống chăm sóc sức khỏe
được tổ chức,
được tổ chức,
04:37
we rank 37th.
87
265949
2098
chúng ta ở hàng thứ 37.
04:42
Former Eastern Bloc countries
and sub-Saharan African countries
and sub-Saharan African countries
88
270017
4286
Các nươc Đông Âu cũ và các nước
Châu Phi cận Sahara
Châu Phi cận Sahara
04:46
rank higher than us
as far as quality and value.
as far as quality and value.
89
274327
3536
được xếp cao hơn chúng ta
cả về chất lượng và giá trị.
cả về chất lượng và giá trị.
Điều mà tôi trải nghiệm
mỗi ngày trong nghề của tôi,
mỗi ngày trong nghề của tôi,
04:52
Something I experience
every day in my practice,
every day in my practice,
90
280485
2538
04:55
and I'm sure, something many of you
on your own journeys have experienced:
on your own journeys have experienced:
91
283047
4053
và tôi tin tưởng, điều mà nhiều người
trong các bạn trải nghiệm trong đời:
trong các bạn trải nghiệm trong đời:
04:59
more is not more.
92
287927
2880
càng nhiều thì càng thiếu.
Những cá nhân qua càng nhiều xét nghiệm,
05:04
Those individuals who had more tests,
93
292196
1989
càng rung chuông, càng thổi còi,
05:06
more bells, more whistles,
94
294209
1270
05:07
more chemotherapy,
more surgery, more whatever --
more surgery, more whatever --
95
295503
2428
càng hóa trị, càng mổ xẻ
càng nhiều thứ nữa --
càng nhiều thứ nữa --
05:09
the more that we do to someone,
96
297955
2449
nhiều loại can thiệp của chúng ta,
05:13
it decreases the quality of their life.
97
301283
2597
thì chất lượng sống của họ càng xuống cấp.
05:17
And it shortens it, most often.
98
305422
2271
Và thường là cuộc sống của họ bị cắt ngắn.
05:21
So what are we going to do about this?
99
309896
1825
Vậy, chúng ta sẽ làm gì?
05:23
What are we doing about this?
100
311745
1403
Chúng ta đang làm gì vậy?
05:25
And why is this so?
101
313461
1612
Tại sao vậy?
05:27
The grim reality, ladies and gentlemen,
102
315097
1904
Thực tế rất u tối, thưa quý vị,
05:29
is that we, the health care industry --
long white-coat physicians --
long white-coat physicians --
103
317025
3398
chúng ta là như thế, công nghiệp y tế
-- bác sĩ áo choàng trắng --
-- bác sĩ áo choàng trắng --
05:32
are stealing from you.
104
320447
1410
đang ăn trộm tiền của bạn.
05:34
Stealing from you the opportunity
105
322877
2191
Lấy cắp những cơ hội
05:37
to choose how you want to live your lives
106
325974
2360
chọn lựa cách thức bạn muốn sống
05:40
in the context of whatever disease it is.
107
328358
2481
trong những hoàn cảnh đau ốm.
05:42
We focus on disease
and pathology and surgery
and pathology and surgery
108
330863
2769
Chúng ta chỉ biết nhắm đến
bệnh tật, chữa trị, mổ xẻ
bệnh tật, chữa trị, mổ xẻ
05:45
and pharmacology.
109
333656
1381
và thuốc men.
05:49
We miss the human being.
110
337319
2076
Chúng ta quên mất nhân tính.
Làm sao ta có thể
chăm sóc con người
chăm sóc con người
05:53
How can we treat this
111
341434
1527
05:54
without understanding this?
112
342985
1793
mà lại không hiểu con người?
05:59
We do things to this;
113
347029
1939
Chúng ta làm nhiều thứ;
06:02
we need to do things for this.
114
350948
3477
chúng ta cần làm nhiều thứ
cho vấn đề này.
cho vấn đề này.
06:08
The triple aim of healthcare:
115
356161
1780
3 mục tiêu của chăm sóc sức khỏe là:
06:09
one, improve patient experience.
116
357965
3092
một, tìm hiểu bệnh nhân rõ hơn.
06:13
Two, improve the population health.
117
361081
3194
Hai, cải thiện sức khỏe cộng đồng.
06:17
Three, decrease per capita expenditure
across a continuum.
across a continuum.
118
365467
4783
Ba, giảm chi phí bình quân đầu người
cho việc theo bệnh.
cho việc theo bệnh.
Chúng tôi, nhóm chăm sóc sau điều trị,
06:23
Our group, palliative care,
119
371591
1743
06:25
in 2012, working with
the sickest of the sick --
the sickest of the sick --
120
373358
4017
năm 2012, làm việc với bệnh trầm kha --
06:31
cancer,
121
379000
1151
ung thư,
06:32
heart disease, lung disease,
122
380175
1345
bệnh tim mạch, bệnh phổi,
06:34
renal disease,
123
382017
1151
bệnh thận,
06:35
dementia --
124
383192
1197
bệnh tâm thần --
làm thế nào chúng tôi
hiểu bệnh nhân rõ hơn?
hiểu bệnh nhân rõ hơn?
06:37
how did we improve patient experience?
125
385681
2158
"Tôi muốn được ở nhà, thưa bác sĩ."
06:41
"I want to be at home, Doc."
126
389010
1599
06:42
"OK, we'll bring the care to you."
127
390633
2211
"Tốt, chúng tôi sẽ đến nhà chăm sóc bạn."
06:44
Quality of life, enhanced.
128
392868
1812
Chất lượng cuộc sống được cải thiện.
Hãy để ý, họ là con người.
06:47
Think about the human being.
129
395732
1358
Hai: sức khỏe cộng đồng.
06:49
Two: population health.
130
397114
1931
Làm sao chúng tôi có cái nhìn
khác biệt đối với những bệnh nhân này,
khác biệt đối với những bệnh nhân này,
06:51
How did we look
at this population differently,
at this population differently,
131
399069
2851
06:53
and engage with them
at a different level, a deeper level,
at a different level, a deeper level,
132
401944
2848
và cam kết với họ một cách
đặc biệt, sâu sắc hơn,
đặc biệt, sâu sắc hơn,
06:56
and connect to a broader sense
of the human condition than my own?
of the human condition than my own?
133
404816
3201
và giúp họ suy nghĩ về cái chết
một cách thoải mái hơn?
một cách thoải mái hơn?
07:01
How do we manage this group,
134
409091
2584
Làm thế nào để chúng ta quản lý
nhóm bệnh nhân này,
nhóm bệnh nhân này,
07:04
so that of our outpatient population,
135
412584
1769
những bệnh nhân chăm sóc tại nhà,
07:06
94 percent, in 2012,
never had to go to the hospital?
never had to go to the hospital?
136
414377
4898
94%, năm 2012, đã không cần phải
đến bệnh viện?
đến bệnh viện?
07:11
Not because they couldn't.
137
419919
1633
Không phải vì không thể.
07:15
But they didn't have to.
138
423213
1785
Nhưng họ không cần.
07:17
We brought the care to them.
139
425022
1729
Chúng tôi đến với họ để chăm sóc.
07:19
We maintained their value, their quality.
140
427356
4029
Chúng tôi vẫn giữ được giá trị
và chất lượng.
và chất lượng.
07:25
Number three: per capita expenditures.
141
433220
3007
Ba: chi phí bình quân đầu người.
07:28
For this population,
142
436746
1398
Đối với nhóm người này,
07:30
that today is 2.3 trillion dollars
and in 20 years is 60 percent of the GDP,
and in 20 years is 60 percent of the GDP,
143
438168
5053
hôm nay số tiền lên đến 2,3 tỷ đô la
và trong 20 năm lên đến 60% GDP,
và trong 20 năm lên đến 60% GDP,
07:35
we reduced health care expenditures
by nearly 70 percent.
by nearly 70 percent.
144
443245
4734
chúng tôi giảm chi phí chăm sóc gần 70%.
07:40
They got more of what they wanted
based on their values,
based on their values,
145
448873
3449
Nhưng chi nhiều hơn cho những giá trị
họ mong muốn,
họ mong muốn,
07:44
lived better and are living longer,
146
452346
2059
để sống tốt hơn và lâu hơn,
07:47
for two-thirds less money.
147
455464
1769
và giảm được 2/3 số tiền.
07:54
While Harold's time was limited,
148
462880
2035
Khi thời gian của Harold hết,
07:57
palliative care's is not.
149
465663
1901
chăm sóc sau trị liệu không còn.
08:00
Palliative care is a paradigm
from diagnosis through the end of life.
from diagnosis through the end of life.
150
468288
4676
Chăm sóc sau trị liệu là một mô hình kéo
dài từ lúc chuẩn đoán cho đến cuối đời.
dài từ lúc chuẩn đoán cho đến cuối đời.
08:06
The hours,
151
474677
1177
Hàng giờ,
08:08
weeks, months, years,
152
476361
2392
tuần, tháng, năm,
08:11
across a continuum --
153
479916
1158
liên tục --
08:13
with treatment, without treatment.
154
481098
1884
với trị liệu, không trị liệu.
08:15
Meet Christine.
155
483006
1356
Hãy gặp Christine.
08:17
Stage III cervical cancer,
156
485196
1931
Ung thư cổ tử cung giai đoạn III,
08:19
so, metastatic cancer
that started in her cervix,
that started in her cervix,
157
487151
3021
ung thư di căn bắt đầu ở cổ tử cung,
08:22
spread throughout her body.
158
490196
1483
lan ra khắp cơ thể.
08:24
She's in her 50s and she is living.
159
492719
2643
Cô ta ở tuổi ngũ tuần và cô ta vẫn sống.
08:28
This is not about end of life,
160
496743
1593
Đó không phải là hết đời,
08:30
this is about life.
161
498360
1515
đó là cuộc sống.
08:33
This is not just about the elderly,
162
501180
1890
Đó không phải là tuổi già,
08:35
this is about people.
163
503094
1662
đó là con người.
08:37
This is Richard.
164
505929
1212
Đây là Richard.
08:39
End-stage lung disease.
165
507706
1641
Bệnh phổi giai đoạn cuối.
08:42
"Richard, what is it
that you hold sacred?"
that you hold sacred?"
166
510427
2426
"Richard, điều gì là thiêng liêng
đối với ông?"
đối với ông?"
08:45
"My kids, my wife and my Harley."
167
513581
3015
"Con cái, vợ và chiếc Harley của tôi."
08:49
(Laughter)
168
517094
1011
(Cười)
08:50
"Alright!
169
518129
1150
"Được rổi!
Tôi không thể chở bạn đi chơi với nó
được vì tôi chỉ có thể đạp xe thôi,
được vì tôi chỉ có thể đạp xe thôi,
08:52
I can't drive you around on it
because I can barely pedal a bicycle,
because I can barely pedal a bicycle,
170
520544
3238
nhưng hãy xem tôi có thể làm gì đây."
08:55
but let's see what we can do."
171
523806
1491
08:58
Richard came to me,
172
526385
2537
Richard nhìn tôi,
09:00
and he was in rough shape.
173
528946
2897
ông rất yếu.
09:04
He had this little voice telling him
174
532444
1781
Với giọng nói thều thào, ông nói
09:06
that maybe his time was weeks to months.
175
534249
2401
có thể là ông chỉ còn vài tuần
hay vài tháng.
hay vài tháng.
09:09
And then we just talked.
176
537488
1266
Rồi chúng tôi nói chuyện.
09:10
And I listened and tried to hear --
177
538778
4089
Tôi lắng nghe và cố gắng nghe--
09:14
big difference.
178
542891
1287
không dễ chút nào.
09:16
Use these in proportion to this.
179
544202
2169
Phải dùng suy đoán để hiểu.
09:20
I said, "Alright, let's take it
one day at a time,"
one day at a time,"
180
548479
2525
Tôi nói."Thôi được rồi, đến
đâu hay đến đó,"
đâu hay đến đó,"
09:23
like we do in every
other chapter of our life.
other chapter of our life.
181
551028
2527
chúng tôi quen vậy rồi.
09:26
And we have met Richard
where Richard's at day-to-day.
where Richard's at day-to-day.
182
554573
4409
Và tôi đến thăm Richard
nơi ông sống.
nơi ông sống.
09:31
And it's a phone call or two a week,
183
559006
3022
1 hay 2 cuộc điện thoại
mỗi tuần,
mỗi tuần,
09:35
but he's thriving in the context
of end-stage lung disease.
of end-stage lung disease.
184
563059
4163
nhưng ông khỏe ra trong
giai đoạn cuối của bệnh phổi.
giai đoạn cuối của bệnh phổi.
Bây giờ, bác sĩ chăm sóc sau điều
trị không chỉ dành cho người già,
trị không chỉ dành cho người già,
09:43
Now, palliative medicine is not
just for the elderly,
just for the elderly,
185
571040
2493
09:45
it is not just for the middle-aged.
186
573557
2604
không chỉ cho người trung niên.
09:49
It is for everyone.
187
577535
1531
Mà cho mọi người.
09:51
Meet my friend Jonathan.
188
579090
1539
Hãy gặp Jonathan bạn tôi.
Chúng tôi rất hân hạnh giới thiệu
09:53
We have the honor and pleasure
189
581903
1480
Jonathan và cha của cậu ta
đến với chúng ta hôm nay.
đến với chúng ta hôm nay.
09:55
of Jonathan and his father
joining us here today.
joining us here today.
190
583407
2320
Jonathan ở tuổi đôi mươi,
và tôi gặp cậu ấy cách đây vài năm.
và tôi gặp cậu ấy cách đây vài năm.
09:57
Jonathan is in his 20s,
and I met him several years ago.
and I met him several years ago.
191
585751
2832
10:00
He was dealing with
metastatic testicular cancer,
metastatic testicular cancer,
192
588607
3322
Lúc ấy cậu phải đối mặt với ung thư
tinh hoàn giai đoạn cuối,
tinh hoàn giai đoạn cuối,
10:04
spread to his brain.
193
592700
1252
rồi di căn lên não.
10:06
He had a stroke,
194
594465
1182
Cậu bị đột quỵ,
10:08
he had brain surgery,
195
596375
1548
cậu phải qua phẫu thuật,
10:09
radiation, chemotherapy.
196
597947
2012
xạ trị, hóa trị.
10:13
Upon meeting him and his family,
197
601579
1796
Khi gặp cậu ta và gia đình,
10:15
he was a couple of weeks away
from a bone marrow transplant,
from a bone marrow transplant,
198
603399
2831
cậu ghép tủy xương được
vài tuần,
vài tuần,
10:18
and in listening and engaging,
199
606254
2261
chúng tôi lắng nghe và khuyến khích họ,
10:20
they said, "Help us
understand -- what is cancer?"
understand -- what is cancer?"
200
608539
5046
họ nói, "hãy giúp chúng tôi
hiểu -- ung thư là gì?"
hiểu -- ung thư là gì?"
10:27
How did we get this far
201
615764
1653
Làm sao chúng ta tránh được bệnh
10:30
without understanding
what we're dealing with?
what we're dealing with?
202
618513
2301
nếu không hiểu cái chúng ta
phải đối mặt?
phải đối mặt?
Làm sao chúng ta giải quyết được
khi không ai có khả năng
khi không ai có khả năng
10:33
How did we get this far
without empowering somebody
without empowering somebody
203
621276
2414
10:35
to know what it is they're dealing with,
204
623714
1912
biết chúng ta đối đầu với cái gì,
10:37
and then taking the next step and engaging
in who they are as human beings
in who they are as human beings
205
625650
3608
để rồi phải tiếp tục và lại giao mạng mình
cho bác sỹ, cũng là con người thôi,
cho bác sỹ, cũng là con người thôi,
10:41
to know if that is what we should do?
206
629282
2096
để biết liệu có nên chữa cách này
hay cách khác hay không?
hay cách khác hay không?
10:43
Lord knows we can do
any kind of thing to you.
any kind of thing to you.
207
631402
3079
Ông Trời mới biết bác sỹ có thể
làm gì cho bạn.
làm gì cho bạn.
Nhưng có nên can thiệp hay không?
10:49
But should we?
208
637133
1205
10:53
And don't take my word for it.
209
641870
1684
Thôi bỏ qua đi.
10:55
All the evidence that is related
to palliative care these days
to palliative care these days
210
643578
4452
Tất cả những bằng chứng liên quan
đến chăm sóc sau điều trị ngày nay
đến chăm sóc sau điều trị ngày nay
11:00
demonstrates with absolute certainty
people live better and live longer.
people live better and live longer.
211
648054
4121
cho thấy đại đa số người được chăm
sóc sống tốt hơn và lâu hơn.
sóc sống tốt hơn và lâu hơn.
11:04
There was a seminal article
out of the New England Journal of Medicine
out of the New England Journal of Medicine
212
652199
3344
Có một bài báo quan trọng ở tờ
Y Khoa Anh
Y Khoa Anh
11:07
in 2010.
213
655567
1150
năm 2010.
Một nghiên cứu ở Harvard bởi
những người bạn đồng nghiệp của tôi.
những người bạn đồng nghiệp của tôi.
11:09
A study done at Harvard
by friends of mine, colleagues.
by friends of mine, colleagues.
214
657621
2664
11:12
End-stage lung cancer:
215
660309
1381
Ung thư phổi giai đoạn cuối:
11:13
one group with palliative care,
216
661714
2118
một nhóm được chăm sóc sau điều trị,
và một nhóm tương tự nhưng không
có chăm sóc đó.
có chăm sóc đó.
11:16
a similar group without.
217
664695
1682
11:19
The group with palliative care
reported less pain,
reported less pain,
218
667782
3352
Nhóm được chăm sóc ít
bị đau đớn hơn,
bị đau đớn hơn,
11:23
less depression.
219
671901
1217
ít bị trầm cảm hơn.
11:25
They needed fewer hospitalizations.
220
673556
2907
Họ ít nhập viện hơn.
11:28
And, ladies and gentlemen,
221
676487
1407
Thưa quý vị,
11:30
they lived three to six months longer.
222
678639
3643
họ sống lâu hơn từ 3 đến 6 tháng.
11:35
If palliative care were a cancer drug,
223
683805
3441
Nếu chăm sóc sau điều trị
là thuốc ung thư,
là thuốc ung thư,
11:39
every cancer doctor on the planet
would write a prescription for it.
would write a prescription for it.
224
687867
3417
thì mọi bác sỹ ung thư trên hành tinh này
đều kê đơn với thuốc đó rồi.
đều kê đơn với thuốc đó rồi.
11:44
Why don't they?
225
692845
1214
Tại sao họ không làm chứ?
11:47
Again, because we goofy,
long white-coat physicians
long white-coat physicians
226
695570
3344
Một lần nữa, vì chúng tôi đây,
bác sỹ với áo choàng trắng,
bác sỹ với áo choàng trắng,
11:50
are trained and of the mantra
of dealing with this,
of dealing with this,
227
698938
4046
được đào tạo và có thần chú
để đối đầu với cái này,
để đối đầu với cái này,
mà không biết phải làm sao với cái kia.
11:56
not with this.
228
704401
1234
12:02
This is a space that we will
all come to at some point.
all come to at some point.
229
710697
3744
Đó là nơi tất cả chúng ta
sẽ đến.
sẽ đến.
Nhưng bài nói chuyện hôm nay
không phải về cái chết,
không phải về cái chết,
12:07
But this conversation today
is not about dying,
is not about dying,
230
715709
2724
mà là về cuộc sống.
12:10
it is about living.
231
718457
1373
Cuộc sống dựa trên các giá
trị của chúng ta,
trị của chúng ta,
12:12
Living based on our values,
232
720289
1324
điều mà chúng ta cho là thiêng liêng
12:13
what we find sacred
233
721637
1419
12:15
and how we want to write
the chapters of our lives,
the chapters of our lives,
234
723080
2417
và cách mà chúng ta muốn viết
nên những chương cuộc đời mình,
nên những chương cuộc đời mình,
12:17
whether it's the last
235
725521
1834
dù cho nó là chương cuối
12:19
or the last five.
236
727379
1397
hay còn 5 chương nữa.
12:22
What we know,
237
730258
1414
Điều chúng ta biết,
12:24
what we have proven,
238
732277
1387
điều chúng ta kiểm chứng được,
12:26
is that this conversation
needs to happen today --
needs to happen today --
239
734475
2537
là bài nói chuyện này không
cần diễn ra hôm nay --
cần diễn ra hôm nay --
không phải tuần tới, cũng không
phải năm tới.
phải năm tới.
12:29
not next week, not next year.
240
737946
2059
12:32
What is at stake is our lives today
241
740029
2830
Điều quan trọng là cuộc sống
của chúng ta hôm nay
của chúng ta hôm nay
12:34
and the lives of us as we get older
242
742883
1800
và cuộc sống của chúng ta khi già
12:36
and the lives of our children
and our grandchildren.
and our grandchildren.
243
744707
2540
và cuộc sống của con cháu chúng ta.
12:40
Not just in that hospital room
244
748310
1873
Không phải là trong phòng bệnh viện
12:42
or on the couch at home,
245
750207
1910
hay giường bệnh tại nhà,
12:44
but everywhere we go
and everything we see.
and everything we see.
246
752141
2388
mà là ở nơi chúng ta đến
mọi thứ chúng ta cảm nhận.
mọi thứ chúng ta cảm nhận.
12:48
Palliative medicine is the answer
to engage with human beings,
to engage with human beings,
247
756326
5220
Y tế sau điều trị là câu trả lời
để cam kết với mọi người,
để cam kết với mọi người,
12:53
to change the journey
that we will all face,
that we will all face,
248
761570
3454
để thay đổi chuyến đi mà mỗi
chúng ta phải đối mặt,
chúng ta phải đối mặt,
12:58
and change it for the better.
249
766304
1500
và để làm cho nó tốt hơn.
13:02
To my colleagues,
250
770148
1407
Đối với đồng nghiệp của tôi,
13:04
to my patients,
251
772823
1264
đối với bệnh nhân của tôi,
đối với chính phủ của tôi,
13:06
to my government,
252
774702
1174
13:08
to all human beings,
253
776303
2059
đối với mọi người,
13:10
I ask that we stand and we
shout and we demand
shout and we demand
254
778386
3370
tôi hỏi liệu chúng ta đứng dậy
chúng ta kêu đau và đòi hỏi
chúng ta kêu đau và đòi hỏi
13:14
the best care possible,
255
782641
1591
được chăm sóc tốt nhất,
thì chúng ta có thể
sống tốt hơn ở hiện tại hay không
sống tốt hơn ở hiện tại hay không
13:17
so that we can live better today
256
785352
2230
và được bảo đảm một cuộc sống tốt
hơn cho ngày mai hay không?
hơn cho ngày mai hay không?
13:19
and ensure a better life tomorrow.
257
787606
1681
13:21
We need to shift today
258
789311
1967
Chúng ta cần thay đổi hôm nay
13:24
so that we can live tomorrow.
259
792452
2881
để chúng ta có thể sống ngày mai.
13:28
Thank you very much.
260
796838
1151
Cảm ơn rất nhiều.
13:30
(Applause)
261
798013
1288
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Timothy Ihrig - Palliative care physicianTimothy Ihrig advocates for an approach to healthcare that prioritizes a patient's personal values.
Why you should listen
Dr. Timothy Ihrig, MD practices palliative medicine, caring for the most vulnerable and sickest people, and helps other providers improve the quality and value of the care they provide to this population. His work has shown how patient-centered care improves quality and length of life, and that it has significant economic benefits to patients, healthcare systems and the economy.
Ihrig is nationally recognized for his expertise in continuum population health and community-based palliative care. He holds appointments as content expert to the Accountable Care Learning Collaborative, an industry-leading healthcare innovation collaborative co-chaired by former Health and Human Services Secretary and Utah Governor Mike Leavitt and former Food and Drug Administration Commissioner Dr. Mark McClellan. Ihrig is a member of the Advisory Council of the Iowa Healthcare Collaborative, a think-tank for strategies in health care quality, safety and value for the state of Iowa. He also serves as an Iowa Alternate-Delegate to the American Medical Association.
Ihrig has been an expert source for palliative care development for the Brookings Institution, and he was the sole practicing physician assisting the Iowa General Assembly in raising minimum standard requirements for Iowa physicians with respect to end-of-life care and oversight of prescriptive narcotics. He also acted as an expert clinician in support of Iowa Physician Orders for Life-Sustaining Treatment bill. He holds appointments as Clinical Adjunct Professor in the Department of Medicine at the University of Iowa Carver School of Medicine and acts as Palliative Care clinical instructor. He is on the board of the Hospice and Palliative Care Association of Iowa, is the former chair of the Advocacy Committee and sits on the Palliative Care Advisory Committee.
Ihrig's other interests include sexuality at the end of life and global health. He served as the Medical Chair of the Health Services Committee for Empower Tanzania Incorporated, whose mission is the development of sustainable healthcare solutions in sub-Saharan Africa for individuals suffering with HIV/AIDS, cancer and other life-limited illnesses.
Timothy Ihrig | Speaker | TED.com