TED2013
Saki Mafundikwa: Ingenuity and elegance in ancient African alphabets
ساکی مافادیکوا: نبوغ و ظرافت در حروف الفبایی آفریقای باستان
Filmed:
Readability: 5.6
775,241 views
از حروف الفبایی ساده گرفته تا زبان های سمبولیک پر رمز و راز، ساکی مافوندیکوا ازبسیاری از اشکال ارتباطی نوشتاری در سراسر قاره آفریقا تجلیل می کند. او تاریخ و میراثی که بشکل حروف نوشتاری مجسم می شوند را توضیح میدهد و به طراحان آفریقایی اصرار می کنه که برای الهام گیری تازه از این حروف استفاده نمایند. این بحث به نمادهای مورد علاقه خط غنایی وی یعنی -سنکوفا- به معنی برگرد و بگیر و یا--"از گذشته درس بگیر" ختم می شود.
Saki Mafundikwa - Graphic designer
Saki Mafundikwa wrote the book on Africa’s graphic design heritage -- then opened a school of graphic arts in his native Zimbabwe. Full bio
Saki Mafundikwa wrote the book on Africa’s graphic design heritage -- then opened a school of graphic arts in his native Zimbabwe. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I moved back home 15 years ago
0
802
3775
پس از ۲۰ سال اقامت در ایالات متحده، ۱۵ سال پیش به زادگاهم برگشتم
00:16
after a 20-year stay in the United States,
1
4577
2864
پس از ۲۰ سال اقامت در ایالات متحده، ۱۵ سال پیش به زادگاهم برگشتم
00:19
and Africa called me back.
2
7441
2364
واین آفریقا بود که مرا به بازگشت فرا خواند.
00:21
And I founded my country's first
3
9805
3541
ومن نخستین مدرسه رسانه نوین و طراحی نوشتاری را در کشورم بنا نهادم.
00:25
graphic design and new media college.
4
13346
2311
ومن نخستین مدرسه رسانه نوین و طراحی نوشتاری را در کشورم بنا کردم.
00:27
And I called it the Zimbabwe Institute of Vigital Arts.
5
15657
4926
وآنرا موسسه هنرهای ویژیتال زیمباوه نامیدم.
00:32
The idea, the dream, was really for a sort of Bauhaus
6
20583
4237
ایده و رویای این کار برای تعدادی از مکتب خانه ها بود
00:36
sort of school where new ideas were interrogated
7
24820
4606
نوعی مدرسه جایی که ایده ها مورد تحقیق و تفحص قرار می گیرند.
00:41
and investigated,
8
29426
3213
نوعی مدرسه جایی که ایده ها مورد تحقیق و تفحص قرار می گیرند.
00:44
the creation of a new visual language
9
32639
2760
خلق یک زبان نوین دیداری
00:47
based on the African creative heritage.
10
35399
4981
برپایه میراث خلاق آفریقایی است.
00:52
We offer a two-year diploma
11
40380
3425
ما برای دانش آموزان با استعدادی که تحصیلات دبیرستان خویش را با موفقیت پشت سر گذاشته اند یک دوره دوساله تحصیلی ارائه میکنیم.
00:55
to talented students who have successfully completed
12
43805
3764
ما برای دانش آموزان با استعدادی که تحصیلات دبیرستان خویش را با موفقیت پشت سر گذاشته اند یک دوره دوساله تحصیلی ارائه میکنیم.
00:59
their high school education.
13
47569
2180
ما برای دانش آموزان با استعدادی که تحصیلات دبیرستان خویش را با موفقیت پشت سر گذاشته اند یک دوره دوساله تحصیلی ارائه میکنیم.
01:01
And typography's a very important part of the curriculum
14
49749
2937
و رسم الخط چاپ چینی یکی از قسمت های مهم سرفصل این دروس تحصیلی است
01:04
and we encourage our students to look inward for influence.
15
52686
4943
وما دانشجویان را برای تاثیرگذاری بیشتر ترغیب به درون نگری می نماییم.
01:09
Here's a poster designed by one of the students
16
57629
2366
این یک پوستر است که توسط یکی از دانشجویان تهیه شده است
01:11
under the theme "Education is a right."
17
59995
4157
تحت عنوان "تحصیل یک حق است".
01:16
Some logos designed by my students.
18
64152
4283
برخی از لوگو ها توسط دانشجویان من تهیه شده است.
01:20
Africa has had a long tradition of writing,
19
68435
4068
آفریقا یک بیشینه طولانی در زمینه نوشتاری دارد
01:24
but this is not such a well-known fact,
20
72503
2172
ولی این به نوعی خوب شناخته نشده است.
01:26
and I wrote the book "Afrikan Alphabets" to address that.
21
74675
3933
و من کتاب "الفبای آفریقایی" را نوشتم که این موضوع را نشان دهم.
01:30
The different types of writing in Africa,
22
78608
3547
انواع متفاوت نوشتار در آفریقا
01:34
first was proto-writing,
23
82155
2245
پیش نویسی بود در ابتدا
01:36
as illustrated by Nsibidi,
24
84400
2168
همونطور که توسط Nsibidi به تصویر کشیده شد،
01:38
which is the writing system of a secret society
25
86568
3072
واون سیستم نگارشی یک جامعه(قبیله) کمترشناخته شده، از مردم در جنوب نیجریه است.
01:41
of the Ejagham people in southern Nigeria.
26
89640
3830
واون سیستم نگارشی یک جامعه(قبیله) کمترشناخته شد، از مردم در جنوب نیجریه است.
01:45
So it's a special-interest writing system.
27
93470
3870
پس این یک سیستم نگارشی عام المنفعه می باشد.
01:49
The Akan of people of Ghana and [Cote d'Ivoire]
28
97340
3575
گروهی از مردم کشور غنا و بندر ایوری نمادهای "آدینکرا" را در حدود ۴۰۰ سال پیش توسعه دادند
01:52
developed Adinkra symbols some 400 years ago,
29
100915
4045
گروهی از مردم کشور غنا و بندر ایوری نمادهای "آدینکرا" را در حدود ۴۰۰ سال پیش توسعه دادند
01:56
and these are proverbs, historical sayings,
30
104960
3868
که شامل ضرب المثل ها، گفته های تاریخی، اشیاء، حیوانات، گیاهان
02:00
objects, animals, plants,
31
108828
2710
که شامل ضرب المثل ها..گفته های تاریخی، اشیاء، حیوانات، گیاهان،
02:03
and my favorite Adinkra system
32
111538
2008
و سیستم آدینکرا ی مورد علاقه من
02:05
is the first one at the top on the left.
33
113546
2376
اون اولی از بالا سمت چپه.
02:07
It's called Sankofa.
34
115922
1002
که سنکوفا نامیده می شه.
02:08
It means, "Return and get it." Learn from the past.
35
116924
5994
اون به معنای"برگرد و بگیرش" است که از گذشته اومده.
02:14
This pictograph by the Jokwe people of Angola
36
122918
2801
این خطوط تصویری مردم آنگولا قصه تکوین جهان را بیان میکنه.
02:17
tells the story of the creation of the world.
37
125719
3820
این خطوط تصویری مردم آنگولا قصه تکوین جهان را بیان میکنه.
02:21
At the top is God, at the bottom is man, mankind,
38
129539
5403
در صدر خدا قرار داره و در انتها آدم و بشر
02:26
and on the left is the sun, on the right is the moon.
39
134942
4908
در سمت چپ خورشید ودر سمت راست ماه قرار گرفته.
02:31
All the paths lead to and from God.
40
139850
3855
تمامی راه ها از خداوند آغاز می شه و به او ختم می شه.
02:35
These secret societies of the Yoruba, Kongo
41
143705
4394
جوامع اسرارامیز یوروبا، کنگو و مردم نواحی پالو
02:40
and Palo religions
42
148099
2195
جوامع اسرارامیز یوروبا، کنگو و مردم نواحی پالو
02:42
in Nigeria, Congo and Angola respectively,
43
150294
3737
در نیجریه ، کنگو و آنگولا بطور تحسین برانگیزی
02:46
developed this intricate writing system
44
154031
3924
این سیستم نگارشی پیچیده را ارتقا دادندکه هنوز در دنیای جدید امروزی زنده و کارا است.
02:49
which is alive and well today in the New World
45
157955
3769
این سیستم نگارشی پیچیده را ارتقا دادندکه هنوز در دنیای جدید امروزی زنده و کارا است.
02:53
in Cuba, Brazil and Trinidad and Haiti.
46
161724
6188
در کوبا، برزیل، ترینیداد و هایتی.
02:59
In the rainforests of the Democratic Republic of Congo,
47
167912
3296
در جنگلهای بارانی(حاره ای)جمهوری دموکراتیک کنگو و در جامعه ایتوری
03:03
in the Ituri society,
48
171208
2891
در جنگلهای بارانی(حاره ای)جمهوری دموکراتیک کنگو و در جامعه ایتوری
03:06
the men pound out a cloth out of a special tree,
49
174099
3771
همونطور که مردان دارند بلند آواز میخونند و از درختی خاص پارچه‌ای درست میکنند،
03:09
and the women, who are also the praise singers,
50
177870
3093
و زنان که خوانندگان را تشویق می کنند
03:12
paint interweaving patterns
51
180963
2681
الگوهای در هم بافتنه ای را نقاشی می کنند
03:15
that are the same in structure
52
183644
2730
که در ساختار های چند صدایی
03:18
as the polyphonic structures that they use in their singing --
53
186374
4655
که در آوازشون استفاده می کنند یکی هستند--
03:23
a sort of a musical score, if you may.
54
191029
3988
اگه موافق باشید میتوان آن را نوعی از درجه بندی موسیقیای دانست.
03:27
In South Africa, Ndebele women
55
195017
2749
در آفریقای جنوبی گروهی از زنان
03:29
use these symbols and other geometric patterns
56
197766
3358
از این نشانه ها و سایر الگوهای هندسی برای نقاشی منازلشون با رنگ روشن استفاده می کنند
03:33
to paint their homes in bright colors,
57
201124
3814
از این نشانه ها و سایر الگوهای هندسی برای نقاشی منازلشون با رنگ روشن استفاده می کنند
03:36
and the Zulu women use the symbols
58
204938
2922
وگروهی دیگر از زنان از این نشانه ها در مهره هایی که بعنوان زیور در گردن بند و دست بنداستفاده میکنند بهره می برند.
03:39
in the beads that they weave
59
207860
1498
وگروهی دیگر از زنان از این نشانه ها در مهره هایی که بعنوان زیور در گردن بند و دست بنداستفاده میکنند بهره می برند.
03:41
into bracelets and necklaces.
60
209358
3143
وگروهی دیگر از زنان از این نشانه ها در مهره هایی که بعنوان زیور در گردن بند و دست بنداستفاده میکنند بهره می برند.
03:44
Ethiopia has had the longest tradition of writing,
61
212501
4079
اتیوپی قدیمی ترین رسوم نوشتاری را داشته است
03:48
with the Ethiopic script that was developed
62
216580
2319
با استفاده از رسم الخط اتیوپیایی که در قرن ۴ میلادی تهیه شد.
03:50
in the fourth century A.D.
63
218899
1962
با استفاده از رسم الخط اتیوپیایی که در قرن ۴ میلادی تهیه شد.
03:52
and is used to write Amharic,
64
220861
2514
که برای نوشتن امهیریک که
03:55
which is spoken by over 24 million people.
65
223375
3285
بیش از ۲۴ میلیون نفر با آن سخن می گویند، استفاده می شود
03:58
King Ibrahim Njoya of the Bamum Kingdom of Cameroon
66
226660
4457
شاه ابراهیم تجویا در کامرون
04:03
developed Shü-mom at the age of 25.
67
231117
3565
شا-مون رادر سن ۲۵ سالگی آن را یجاد کرد.
04:06
Shü-mom is a writing system.
68
234682
2087
که یک سیستم نوشتاری است.
04:08
It's a syllabary. It's not exactly an alphabet.
69
236769
2993
اون یک سیستم هجایی است.یعنی دقیقا الفبایی نیست.
04:11
And here we see three stages of development
70
239762
3315
و اینجا ما شاهد ۳ مرحله از بسط و توسعه هستیم که در عرض ۳۰ سال انجام شده.
04:15
that it went through in 30 years.
71
243077
4639
و اینجا ما شاهد ۳ مرحله از بسط و توسعه هستیم که در عرض ۳۰ سال انجام شده.
04:19
The Vai people of Liberia had a long tradition of literacy
72
247716
5560
مردم ویا در لیبری یک رسم وسنت دیرینه در ادبیات داشتند پیش از اونکه در قرن ۱۸ میلادی با اروپاییان در تماس باشند.
04:25
before their first contact with Europeans in the 1800s.
73
253276
3935
مردم ویا در لیبری یک رسم وسنت دیرینه در ادبیات داشتند پیش از اونکه در قرن ۱۸ میلادی با اروپاییان در تماس باشند.
04:29
It's a syllabary and reads from left to right.
74
257211
4582
اون یک سیستم هجایی است واز چپ به راست خونده میشه.
04:33
Next door, in Sierra Leone, the Mende
75
261793
3571
مرحله بعد در سیرالئون، مندو یک سیستم هجایی را ارتقا داد ولی از راست به چپ خونده میشد.
04:37
also developed a syllabary,
76
265364
2023
مرحله بعد در سیرالئون.، مندو یک سیستم هجایی را ارتقا داد ولی از راست به چپ خونده میشد.
04:39
but theirs reads from right to left.
77
267387
3632
مرحله بعد در سیرالئون، مندو یک سیستم هجایی را ارتقا داد ولی از راست به چپ خونده میشد.
04:43
Africa has had a long tradition of design,
78
271019
3390
قاره آفریقا یک سنت دیرینه طراحی داشت.
04:46
a well-defined design sensibility,
79
274409
3623
یک سیستم عقلانی خوب تعریف شده
04:50
but the problem in Africa has been that,
80
278032
2302
ولی مشکل اینجاست که خصوصا امروزه طراحان آفریقایی
04:52
especially today, designers in Africa
81
280334
2698
ولی مشکل اینجاست که خصوصا امروزه طراحان آفریقایی
04:55
struggle with all forms of design
82
283032
2534
با اشکال متفاوت طراحی دست و پنجه نرم می کنند.
04:57
because they are more apt to look outward
83
285566
4506
چرا که اونها بیشتر مایل به نتیجه جهت تاثیرگذاری و الهام گیری هستند.
05:02
for influence and inspiration.
84
290072
2628
چرا که اونها بیشتر مایل به نتیجه جهت تاثیرگذاری و الهام گیری هستند.
05:04
The creative spirit in Africa, the creative tradition,
85
292700
4197
روح خلاقیت در آفریقا سنت خلاقیت
05:08
is as potent as it has always been,
86
296897
2876
به همان اندازه که همیشه توانا بوده می‌موند
05:11
if only designers could look within.
87
299773
4047
تنها اگه طراحان می‌تونستند اونو متوجه بشن.
05:15
This Ethiopic cross illustrates
88
303820
2891
این صلیب اتیوپیایی، آنچه را که دکتر ران اگلش ثبت کرده را به تصویر می کشه:
05:18
what Dr. Ron Eglash has established:
89
306711
2780
این صلیب اتیوپیایی، آنچه را که دکتر ران اگلش ثبت کرده را به تصویر می کشه:
05:21
that Africa has a lot to contribute to computing
90
309491
3889
اون افریقا چیزهای زیادی برای کمک به محاسبه و ریاضیات از طریق دریافت حسی داره.
05:25
and mathematics through their intuitive grasp of fractals.
91
313380
5376
اون افریقا چیزهای زیادی برای کمک به محاسبه و ریاضیات از طریق دریافت حسی داره.
05:30
Africans of antiquity created civilization,
92
318756
4067
آفریقاییان عهد قدیم تمدن و آثار باستانیشونو که امروز پابرجاست را ابداع کردند
05:34
and their monuments, which still stand today,
93
322823
3313
آفریقاییان عهد قدیم تمدن و آثار باستانیشونو که امروز پابرجاست را ابداع کردند
05:38
are a true testimony of their greatness.
94
326136
3584
که اون یک گواهی حقیقی از عظمت و شکوهشونه.
05:41
Most probably, one of humanity's greatest achievements
95
329720
3918
بی شک یکی از بزرگترین دست آوردهای بشر
05:45
is the invention of the alphabet,
96
333638
2966
اختراع خط است که به تمدن بین النهرین نسبت داده شده است
05:48
and that has been attributed to Mesopotamia
97
336604
3118
اختراع خط است که به تمدن بین النهرین نسبت داده شده است
05:51
with their invention of cuneiform in 1600 BC,
98
339722
5565
و اون همان اختراع خط میخی در ۱۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح متعاقب هیروگلیف در مصر می باشد
05:57
followed by hieroglyphics in Egypt,
99
345287
3738
و اون همان اختراع خط میخی در ۱۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح متعاقب هیروگلیف در مصر می باشد
06:01
and that story has been cast in stone as historical fact.
100
349025
5469
و این داستان برروی سنگ حک شده است که به عنوان یک واقعیت تاریخی شناخته می شود.
06:06
That is, until 1998,
101
354494
2714
تا سال ۱۹۹۸
06:09
when one Yale professor John Coleman Darnell
102
357208
5119
زمانی که جان کلمن دارنت پروفسوری از دانشگاه یل در آمریکا
06:14
discovered these inscriptions in the Thebes desert
103
362327
3390
این کتیبه ها را در بیابان تبس بر روی صخره های سنگی آهکی در مصر غربی کشف نمود
06:17
on the limestone cliffs in western Egypt,
104
365717
3360
این کتیبه ها را در بیابان تبس بر روی صخره های سنگی آهکی در مصر غربی کشف نمود
06:21
and these have been dated at between 1800 and 1900 B.C.,
105
369077
6236
که اینها به ۱۸۰۰ تا ۱۹۰۰ سال پیش از میلاد مسیح برمی گردد
06:27
centuries before Mesopotamia.
106
375313
3009
قرنها پیش از اینکه تمدن بین النهرین پدید بیاد.
06:30
Called Wadi el-Hol
107
378322
2928
که وادی الهول نامیده شد بخاطر مکانی که اونها کشف شدند.
06:33
because of the place that they were discovered,
108
381250
3206
که وادی الهول نامیده شد بخاطر مکانی که اونها کشف شدند.
06:36
these inscriptions -- research is still going on,
109
384456
3405
تعدادی ازاین کتیبه ها--این تحقیقات هنوز در جریان است--رمزگشایی شده اند
06:39
a few of them have been deciphered,
110
387861
2798
تعدادی ازاین کتیبه ها--این تحقیقات هنوز در جریان است--رمزگشایی شده اند
06:42
but there is consensus among scholars
111
390659
2507
ولی میان دانشمندان توافق نظر وجود داره
06:45
that this is really humanity's first alphabet.
112
393166
5217
که این واقعا اولین الفبای خط بشر باشه.
06:50
Over here, you see a paleographic chart
113
398383
3044
بالاتر شما یک نمودار دست نوشته قدیمی را می بینید
06:53
that shows what has been deciphered so far,
114
401427
3117
که نشون میده تا حالا چه چیزهایی رمزگشایی شدند
06:56
starting with the letter A, "ālep," at the top,
115
404544
3409
با حرف "alep" در ابتدا شروع میشه در بالا
06:59
and "bêt," in the middle, and so forth.
116
407953
3685
و"bet" در وسط و همینطور ادامه داده می شه.
07:03
It is time that students of design in Africa
117
411638
3613
زمان آن فرا رسیده که دانشجویان رشته طراحی درآفریقا
07:07
read the works of titans like Cheikh Anta Diop,
118
415251
4217
آثار اشخاص برجسته ای مثل شیخ آنتا دیوپ
07:11
Senegal's Cheikh Anta Diop,
119
419468
2116
شیخ آنتا دیوپ سنگالی
07:13
whose seminal work on Egypt is vindicated
120
421584
3083
که کارهای قبلی و اساسی او در مصر توسط این کشف تایید و توجیه پذیر میشود.
07:16
by this discovery.
121
424667
3133
که کارهای قبلی و اساسی او در مصر توسط این کشف تایید و توجیه پذیر میشود.
07:19
The last word goes to the great Jamaican leader
122
427800
3087
آخرین کلام صحبت من به رهبر بزرگ جاماییکایی
07:22
Marcus Mosiah Garvey
123
430887
1989
مارکوس موسی گاروی مربوط می شود
07:24
and the Akan people of Ghana
124
432876
3200
و مردم آکان غنا
07:28
with their Adinkra symbol Sankofa,
125
436076
2373
با نشانه های "آدینکرا" و "سنکوفا"
07:30
which encourages us to go to the past
126
438449
2242
که ما را به تحقیق در زمان گذشته ترغیب میکنه
07:32
so as to inform our present
127
440691
2172
که ما را از زمان حال مطلع کنه
07:34
and build on a future for us and our children.
128
442863
4602
تا آینده خود و فرزندانمان را بنا کنیم.
07:39
It is also time that designers in Africa
129
447465
4241
همچنین زمان آن فرا رسیده است که طراحان در آفریقا
07:43
stop looking outside.
130
451706
2626
برون نگری (از آفریقارا) پایان دهند.
07:46
They've been looking outward for a long time,
131
454332
2390
آنها مدت زمان مدیدی به خارج از آفریقا توجه داشته اند
07:48
yet what they were looking for
132
456722
2312
و آنچه که اونها بدنبالش بودند
07:51
has been right there within grasp, right within them.
133
459034
4953
درست همینجا با اونها ودر مشت آنها بوده است.
07:55
Thank you very much.
134
463987
1804
از شما خیلی سپاسگزارم.
07:57
(Applause)
135
465791
4939
(تشویق حاضرین)
ABOUT THE SPEAKER
Saki Mafundikwa - Graphic designerSaki Mafundikwa wrote the book on Africa’s graphic design heritage -- then opened a school of graphic arts in his native Zimbabwe.
Why you should listen
In his book Afrikan Alphabets, Saki Mafundiwaka includes a Ghanaian pictograph meaning “return to the past” This is exactly what he did in 1997 when he cashed in his publishing job 401(k) and left New York to open the Zimbabwe Institute of Vigital Arts (ZIVA) in Harare. (“Vigital” denotes visual arts taught using digital tools.)
As a kid growing up in Zimbabwe, Mafundiwaka loved to sketch letterforms he saw in books and magazines, but he didn’t know graphic design was a career option until he arrived in America. "Sometimes you have to leave home,” he says, “to discover yourself.” He opened ZIVA to pay it forward. “The dream,” he says, “is for something to come out of Africa that is of Africa."
In 2010, he made the film Shungu: The Resilience of a People, a compelling narrative of the strategies ordinary people use to survive in Zimbabwe today.
Saki Mafundikwa | Speaker | TED.com