TEDGlobal 2011
Charles Hazlewood: Trusting the ensemble
Charles Hazlewood: Vertrouwen op het ensemble
Filmed:
Readability: 3.8
570,578 views
Dirigent Charles Hazlewood praat over de rol van vertrouwen in muzikale leiding -- en toont dan hoe het werkt, terwijl hij het Scottish Ensemble dirigeert op het podium. Hij deelt ook stukjes uit twee muzikale projecten: de opera 'U-Carmen eKhayelitsha' en het ParaOrchestra.
Charles Hazlewood - Conductor
Charles Hazlewood dusts off and invigorates classical music, adding a youthful energy and modern twists to centuries-old masterworks. At TEDGlobal, he conducts the Scottish Ensemble. Full bio
Charles Hazlewood dusts off and invigorates classical music, adding a youthful energy and modern twists to centuries-old masterworks. At TEDGlobal, he conducts the Scottish Ensemble. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I am a conductor,
0
0
2000
Ik ben dirigent,
00:17
and I'm here today
1
2000
2000
en ik ben hier vandaag
00:19
to talk to you about trust.
2
4000
2000
om jullie te vertellen over vertrouwen.
00:21
My job depends upon it.
3
6000
3000
Mijn job hangt ervan af.
00:24
There has to be, between me and the orchestra,
4
9000
2000
Tussen mij en het orkest
00:26
an unshakable bond of trust,
5
11000
2000
moet een onwrikbare band van vertrouwen bestaan,
00:28
born out of mutual respect,
6
13000
3000
ontstaan uit wederzijds respect,
00:31
through which we can spin a musical narrative
7
16000
3000
waardoor we een muzikaal verhaal kunnen opbouwen
00:34
that we all believe in.
8
19000
2000
waarin we allemaal geloven.
00:36
Now in the old days, conducting, music making,
9
21000
3000
In langvervlogen tijden ging dirigeren en musiceren
00:39
was less about trust and more, frankly, about coercion.
10
24000
3000
minder over vertrouwen en, eerlijk gezegd, meer over dwang.
00:42
Up to and around about the Second World War,
11
27000
2000
Tot ongeveer de Tweede Wereldoorlog
00:44
conductors were invariably dictators --
12
29000
2000
waren dirigenten allemaal dictators --
00:46
these tyrannical figures
13
31000
2000
tirannieke figuren
00:48
who would rehearse, not just the orchestra as a whole, but individuals within it,
14
33000
3000
die repeteerden, niet alleen met het hele orkest, maar ook met individuen,
00:51
within an inch of their lives.
15
36000
3000
tot ze erbij neervielen.
00:54
But I'm happy to say now that the world has moved on,
16
39000
2000
Gelukkig is de wereld dat stadium voorbij,
00:56
music has moved on with it.
17
41000
2000
en is de muziek mee geëvolueerd.
00:58
We now have a more democratic view and way of making music --
18
43000
3000
We hebben nu een meer democratische kijk op musiceren:
01:01
a two-way street.
19
46000
2000
een tweerichtingsstraat.
01:03
I, as the conductor, have to come to the rehearsal with a cast-iron sense
20
48000
3000
Als dirigent moet ik naar de repetitie komen met een overduidelijk gevoel
01:06
of the outer architecture of that music,
21
51000
3000
van de buitenarchitectuur van de muziek.
01:09
within which there is then immense personal freedom
22
54000
3000
Daarbinnen is er immense persoonlijke vrijheid
01:12
for the members of the orchestra to shine.
23
57000
2000
voor de orkestleden om te schitteren.
01:14
For myself, of course,
24
59000
2000
Voor mijzelf moet ik natuurlijk
01:16
I have to completely trust my body language.
25
61000
4000
volledig op mijn lichaamstaal vertrouwen.
01:20
That's all I have at the point of sale.
26
65000
2000
Dat is alles wat ik heb als het erop aankomt.
01:22
It's silent gesture.
27
67000
2000
Het is een stil gebaar.
01:24
I can hardly bark out instructions while we're playing.
28
69000
3000
Ik kan geen instructies blaffen terwijl we spelen.
01:29
(Music)
29
74000
10000
(Muziek)
02:51
Ladies and gentlemen, the Scottish Ensemble.
30
156000
2000
Dames en heren, het Scottish Ensemble.
02:53
(Applause)
31
158000
7000
(Applaus)
03:00
So in order for all this to work,
32
165000
2000
Opdat dit alles zou werken,
03:02
obviously I have got to be in a position of trust.
33
167000
2000
moet ik natuurlijk een vertrouwenspositie bekleden.
03:04
I have to trust the orchestra,
34
169000
2000
Ik moet het orkest vertrouwen,
03:06
and, even more crucially, I have to trust myself.
35
171000
2000
en nog belangrijker, ik moet mijzelf vertrouwen.
03:08
Think about it: when you're in a position of not trusting,
36
173000
2000
Denk even na: als je geen vertrouwen hebt,
03:10
what do you do?
37
175000
2000
wat doe je dan?
03:12
You overcompensate.
38
177000
2000
Je overcompenseert.
03:14
And in my game, that means you overgesticulate.
39
179000
2000
in mijn geval betekent dat teveel gebaren;
03:16
You end up like some kind of rabid windmill.
40
181000
2000
Je wordt een soort woeste windmolen.
03:18
And the bigger your gesture gets,
41
183000
2000
Hoe groter je gebaar wordt,
03:20
the more ill-defined, blurry
42
185000
2000
hoe onduidelijker, waziger,
03:22
and, frankly, useless it is to the orchestra.
43
187000
2000
en, eerlijk gezegd, nuttelozer het is voor het orkest.
03:24
You become a figure of fun. There's no trust anymore, only ridicule.
44
189000
3000
Je wordt voorwerp van spot. Er is geen vertrouwen meer, alleen spot.
03:27
And I remember at the beginning of my career,
45
192000
2000
Ik herinner me dat ik bij het begin van mijn carrière
03:29
again and again, on these dismal outings with orchestras,
46
194000
2000
telkens weer, bij die sombere uitjes met orkesten,
03:31
I would be going completely insane on the podium,
47
196000
3000
helemaal uit de bol ging op het podium,
03:34
trying to engender a small scale crescendo really,
48
199000
2000
als ik een klein crescendo wilde,
03:36
just a little upsurge in volume.
49
201000
2000
gewoon een kleine stijging van het volume.
03:38
Bugger me, they wouldn't give it to me.
50
203000
2000
Verdomme, ze wilden het me niet geven;
03:40
I spent a lot of time in those early years
51
205000
2000
In die verre tijden bracht ik veel tijd door
03:42
weeping silently in dressing rooms.
52
207000
2000
in de kleedkamers, zachtjes huilend.
03:44
And how futile seemed the words of advice to me
53
209000
3000
Hoe futiel vond ik de raad die ik kreeg
03:47
from great British veteran conductor Sir Colin Davis
54
212000
2000
van de grote Britse dirigent-veteraan Sir Colin Davis,
03:49
who said, "Conducting, Charles,
55
214000
2000
die zei: "Dirigeren, Charles,
03:51
is like holding a small bird in your hand.
56
216000
2000
is een klein vogeltje in de hand houden.
03:53
If you hold it too tightly, you crush it.
57
218000
3000
Hou het te stevig vast, en je knijpt het dood.
03:56
If you hold it too loosely, it flies away."
58
221000
3000
Hou het te los vast, en het vliegt weg."
03:59
I have to say, in those days, I couldn't really even find the bird.
59
224000
3000
Ik moet zeggen dat ik in die dagen zelfs geen idee had waar de vogel was.
04:02
Now a fundamental
60
227000
2000
Een fundamenteel
04:04
and really viscerally important experience for me, in terms of music,
61
229000
3000
en werkelijk intens belangrijke ervaring voor mij, muzikaal gezien,
04:07
has been my adventures in South Africa,
62
232000
2000
waren mijn avonturen in Zuid-Afrika,
04:09
the most dizzyingly musical country on the planet in my view,
63
234000
3000
het meest duizelingwekkend muzikale land op de planeet, volgens mij,
04:12
but a country which, through its musical culture,
64
237000
2000
maar een land dat me, door zijn muzikale cultuur,
04:14
has taught me one fundamental lesson:
65
239000
3000
een fundamentele les heeft geleerd:
04:17
that through music making
66
242000
2000
dat je door muziek te maken
04:19
can come deep levels
67
244000
2000
kunt komen tot een diep niveau
04:21
of fundamental life-giving trust.
68
246000
3000
van fundamenteel, leven-gevend vertrouwen.
04:24
Back in 2000, I had the opportunity to go to South Africa
69
249000
3000
In 2000 had ik de kans om naar Zuid-Afrika te gaan
04:27
to form a new opera company.
70
252000
2000
om een nieuw operagezelschap op te richten.
04:29
So I went out there, and I auditioned,
71
254000
2000
Ik ging erheen, ik hield audities,
04:31
mainly in rural township locations, right around the country.
72
256000
2000
vooral in landelijke townships, over het hele land.
04:33
I heard about 2,000 singers
73
258000
2000
Ik hoorde ongeveer 2.000 zangers
04:35
and pulled together a company
74
260000
2000
en verzamelde een gezelschap
04:37
of 40 of the most jaw-droppingly amazing young performers,
75
262000
3000
van 40 zeer verbluffende jonge artiesten,
04:40
the majority of whom were black,
76
265000
2000
van wie de meerderheid zwart was,
04:42
but there were a handful of white performers.
77
267000
2000
maar er waren ook een handvol blanke artiesten.
04:44
Now it emerged early on in the first rehearsal period
78
269000
2000
Het bleek al vroeg bij de eerste repetitieperiode
04:46
that one of those white performers
79
271000
2000
dat één van die blanke artiesten
04:48
had, in his previous incarnation,
80
273000
2000
in een vorig leven
04:50
been a member of the South African police force.
81
275000
2000
lid was geweest van de Zuid-Afrikaanse politie.
04:52
And in the last years of the old regime,
82
277000
2000
Tijdens de laatste jaren van het oude regime
04:54
he would routinely be detailed to go into the township
83
279000
3000
moest hij regelmatig naar het township gaan
04:57
to aggress the community.
84
282000
2000
om de gemeenschap aan te vallen.
04:59
Now you can imagine what this knowledge did to the temperature in the room,
85
284000
3000
Je kan je voorstellen wat deze wetenschap deed met de temperatuur in de kamer,
05:02
the general atmosphere.
86
287000
2000
de algemene sfeer.
05:04
Let's be under no illusions.
87
289000
2000
Laten we geen illusies hebben.
05:06
In South Africa, the relationship most devoid of trust
88
291000
3000
In Zuid-Afrika is de relatie die het meest van vertrouwen gespeend is,
05:09
is that between a white policeman
89
294000
2000
die tussen een blanke politieman
05:11
and the black community.
90
296000
2000
en de zwarte gemeenschap.
05:13
So how do we recover from that, ladies and gentlemen?
91
298000
2000
Dus hoe moeten we daarvan herstellen, dames en heren?
05:15
Simply through singing.
92
300000
2000
Gewoon door te zingen.
05:17
We sang, we sang,
93
302000
3000
We zongen, we zongen,
05:20
we sang,
94
305000
2000
we zongen,
05:22
and amazingly new trust grew,
95
307000
2000
en er ontstond verbazend nieuw vertrouwen,
05:24
and indeed friendship blossomed.
96
309000
2000
en zelfs vriendschap bloeide op.
05:26
And that showed me such a fundamental truth,
97
311000
2000
Dat toonde me zo'n fundamentele waarheid:
05:28
that music making and other forms of creativity
98
313000
3000
dat musiceren en andere vormen van creativiteit
05:31
can so often go to places
99
316000
2000
zo vaak naar plekken gaan
05:33
where mere words cannot.
100
318000
3000
waar woorden niet geraken.
05:36
So we got some shows off the ground. We started touring them internationally.
101
321000
2000
We zetten een paar voorstellingen op. We gingen op internationale tournee.
05:38
One of them was "Carmen."
102
323000
2000
Eén ervan was 'Carmen'.
05:40
We then thought we'd make a movie of "Carmen,"
103
325000
2000
We besloten een film te maken over 'Carmen' ,
05:42
which we recorded and shot outside on location
104
327000
2000
die we opnamen op locatie
05:44
in the township outside Cape Town called Khayelitsha.
105
329000
2000
in het township Khayelitsha, even buiten Kaapstad.
05:46
The piece was sung entirely in Xhosa,
106
331000
2000
Het stuk werd helemaal in het Xhosa gezongen,
05:48
which is a beautifully musical language, if you don't know it.
107
333000
3000
een mooie muzikale taal, mocht je ze niet kennen.
05:51
It's called "U-Carmen e-Khayelitsha" --
108
336000
2000
Het heet 'U-Carmen e-Khayelitsha' --
05:53
literally "Carmen of Khayelitsha."
109
338000
2000
letterlijk 'Carmen uit Khayelitsha'.
05:55
I want to play you a tiny clip of it now
110
340000
2000
Ik wil jullie nu graag een kleine clip tonen,
05:57
for no other reason than to give you proof positive
111
342000
2000
gewoon om jullie te bewijzen
05:59
that there is nothing tiny about South African music making.
112
344000
3000
dat er niets kleins is aan het Zuid-Afrikaanse musiceren.
06:03
(Music)
113
348000
10000
(Muziek)
07:15
(Applause)
114
420000
7000
(Applaus)
07:22
Something which I find utterly enchanting
115
427000
3000
Wat ik betoverend vond
07:25
about South African music making
116
430000
2000
aan het Zuid-Afrikaanse musiceren,
07:27
is that it's so free.
117
432000
2000
is dat het zo vrij is.
07:29
South Africans just make music really freely.
118
434000
2000
Zuid-Afrikanen maken gewoon echt vrij muziek.
07:31
And I think, in no small way,
119
436000
2000
Ik denk dat dat grotendeels te danken is
07:33
that's due to one fundamental fact:
120
438000
2000
aan één fundamenteel feit:
07:35
they're not bound to a system of notation.
121
440000
2000
ze zijn niet gebonden aan een notatiesysteem.
07:37
They don't read music.
122
442000
2000
Ze lezen geen muziek.
07:39
They trust their ears.
123
444000
2000
Ze vertrouwen op hun oren.
07:41
You can teach a bunch of South Africans a tune in about five seconds flat.
124
446000
3000
Je kan een groep Zuid-Afrikanen in vijf seconden een melodietje aanleren.
07:44
And then, as if by magic,
125
449000
2000
En dan, bijna magisch,
07:46
they will spontaneously improvise a load of harmony around that tune
126
451000
3000
zullen ze spontaan harmonie improviseren rond die melodie,
07:49
because they can.
127
454000
2000
want dat kunnen ze.
07:51
Now those of us that live in the West, if I can use that term,
128
456000
3000
Diegenen onder ons die in het Westen wonen, als ik dat woord mag gebruiken,
07:54
I think have a much more hidebound attitude or sense of music --
129
459000
3000
hebben volgens mij een veel strakkere houding of gevoel voor muziek --
07:57
that somehow it's all about skill and systems.
130
462000
3000
dat het in zekere zin allemaal om vaardigheden en systemen draait.
08:00
Therefore it's the exclusive preserve
131
465000
3000
Daarom is het exclusief voorbehouden
08:03
of an elite, talented body.
132
468000
2000
aan een elite, een getalenteerd corps.
08:05
And yet, ladies and gentlemen, every single one of us on this planet
133
470000
3000
En toch, dames en heren, zijn wij allen hier op de planeet
08:08
probably engages with music on a daily basis.
134
473000
3000
wellicht dagelijks met muziek bezig.
08:11
And if I can broaden this out for a second,
135
476000
2000
Als ik dit even mag opentrekken,
08:13
I'm willing to bet that every single one of you sitting in this room
136
478000
3000
ik wed dat elk van jullie in deze zaal
08:16
would be happy to speak with acuity, with total confidence,
137
481000
2000
met plezier een scherpe, zelfverzekerde uitspraak zou doen
08:18
about movies, probably about literature.
138
483000
3000
over films, waarschijnlijk over literatuur.
08:21
But how many of you would be able to make a confident assertion
139
486000
3000
Maar hoevelen van jullie zouden een zelfverzekerde uitspraak kunnen doen
08:24
about a piece of classical music?
140
489000
3000
over een stuk klassieke muziek?
08:27
Why is this?
141
492000
2000
Waarom is dat zo?
08:29
And what I'm going to say to you now
142
494000
2000
Wat ik nu ga zeggen, is:
08:31
is I'm just urging you to get over
143
496000
2000
maak toch komaf met
08:33
this supreme lack of self-confidence,
144
498000
2000
dit hoogste gebrek aan zelfverzekerdheid.
08:35
to take the plunge, to believe that you can trust your ears,
145
500000
3000
Ga ervoor, geloof dat je je oren kan vertrouwen,
08:38
you can hear some of the fundamental muscle tissue,
146
503000
2000
dat je oor kan hebben voor het fundamentele spierweefsel,
08:40
fiber, DNA,
147
505000
2000
de stof, het DNA,
08:42
what makes a great piece of music great.
148
507000
3000
dat wat een geweldig stuk muziek geweldig maakt.
08:45
I've got a little experiment I want to try with you.
149
510000
2000
Ik wil een klein experiment met jullie uitproberen.
08:47
Did you know
150
512000
2000
Wisten jullie
08:49
that TED is a tune?
151
514000
2000
dat TED een melodietje is?
08:51
A very simple tune based on three notes -- T, E, D.
152
516000
3000
Een heel eenvoudige melodie, gebaseerd op drie noten -- T, E, D.
08:54
Now hang on a minute.
153
519000
2000
Momentje, graag.
08:56
I know you're going to say to me, "T doesn't exist in music."
154
521000
3000
Ik weet dat jullie zullen zeggen: "T bestaat niet in de muziek."
08:59
Well ladies and gentlemen, there's a time-honored system,
155
524000
2000
Dames en heren, er is een eeuwenoud systeem,
09:01
which composers have been using for hundreds of years,
156
526000
2000
dat componisten al honderden jaren lang gebruiken,
09:03
which proves actually that it does.
157
528000
3000
en dat bewijst dat het wel bestaat.
09:06
If I sing you a musical scale: A, B, C, D, E, F, G --
158
531000
4000
Als ik een toonladder zing: A, B, C, D, E, F, G --
09:10
and I just carry on with the next set of letters in the alphabet, same scale:
159
535000
3000
en dan verderga met de volgende reeks letters in het alfabet, zelfde toonladder:
09:13
H, I, J, K, L, M, N,
160
538000
3000
H, I, J, K, L, M, N,
09:16
O, P, Q, R, S, T -- there you go.
161
541000
2000
O, P, Q, R, S, T -- daar heb je hem.
09:18
T, see it's the same as F in music.
162
543000
2000
T staat in de muziek gelijk met F.
09:20
So T is F.
163
545000
2000
Dus T is F.
09:22
So T, E, D is the same as F, E, D.
164
547000
2000
Dus T, E, D is hetzelfde als F, E, D.
09:24
Now that piece of music that we played at the start of this session
165
549000
3000
In het stuk muziek dat we bij het begin van deze sessie speelden,
09:27
had enshrined in its heart
166
552000
2000
zit, in het hart ervan,
09:29
the theme, which is TED.
167
554000
2000
het thema vastgelegd, namelijk TED.
09:31
Have a listen.
168
556000
2000
Luister even.
09:34
(Music)
169
559000
7000
(Muziek)
09:41
Do you hear it?
170
566000
2000
Hoor je dat?
09:43
Or do I smell some doubt in the room?
171
568000
2000
Of ruik ik twijfel in de zaal?
09:45
Okay, we'll play it for you again now,
172
570000
2000
Oké, we spelen het nog een keer voor jullie,
09:47
and we're going to highlight, we're going to poke out the T, E, D.
173
572000
3000
en we zullen de TED in de verf zetten, we lokken hem uit zijn tent.
09:50
If you'll pardon the expression.
174
575000
3000
Sorry voor de uitdrukking.
09:53
(Music)
175
578000
7000
(Muziek)
10:00
Oh my goodness me, there it was loud and clear, surely.
176
585000
3000
Lieve help, daar was het, luid en duidelijk, zeker.
10:03
I think we should make this even more explicit.
177
588000
1000
Ik denk dat we dit nog explicieter moeten maken.
10:04
Ladies and gentlemen, it's nearly time for tea.
178
589000
2000
Dames en heren, het is bijna tijd voor de thee.
10:06
Would you reckon you need to sing for your tea, I think?
179
591000
2000
Wat denken jullie, moeten jullie zingen om thee te krijgen?
10:08
I think we need to sing for our tea.
180
593000
2000
Ik denk dat we moeten zingen om thee te krijgen.
10:10
We're going to sing those three wonderful notes: T, E, D.
181
595000
3000
We gaan die drie wonderlijke noten zingen: T, E, D.
10:13
Will you have a go for me?
182
598000
2000
Doen jullie dat even voor mij?
10:15
Audience: T, E, D.
183
600000
2000
Publiek: T, E, D.
10:17
Charles Hazlewood: Yeah, you sound a bit more like cows really than human beings.
184
602000
3000
Charles Hazlewood: Jullie klinken wat meer als koeien dan als mensen.
10:20
Shall we try that one again?
185
605000
2000
Proberen we dat nog een keer?
10:22
And look, if you're adventurous, you go up the octave.
186
607000
2000
Kijk, als je avontuurlijk bent, doe je het één octaaf hoger.
10:24
T, E, D.
187
609000
2000
T, E, D.
10:26
Audience: T, E, D.
188
611000
2000
Publiek: T, E, D.
10:28
CH: Once more with vim. (Audience: T, E, D.)
189
613000
3000
CH: Nog een keer, krachtig (Publiek: T, E, D.)
10:31
There I am like a bloody windmill again, you see.
190
616000
2000
Daar ga ik weer, als een verdomde windmolen.
10:33
Now we're going to put that in the context of the music.
191
618000
3000
Nu gaan we dit in de context van de muziek plaatsen.
10:36
The music will start, and then at a signal from me, you will sing that.
192
621000
3000
De muziek zal starten, en op mijn teken zingen jullie dat.
10:41
(Music)
193
626000
4000
(Muziek)
10:53
One more time,
194
638000
2000
Nog één keer,
10:55
with feeling, ladies and gentlemen.
195
640000
2000
met gevoel, dames en heren,
10:57
You won't make the key otherwise.
196
642000
3000
anders halen jullie de thee niet.
11:00
Well done, ladies and gentlemen.
197
645000
2000
Goed gedaan, dames en heren.
11:02
It wasn't a bad debut for the TED choir,
198
647000
3000
Geen slecht debuut voor het TED-koor,
11:05
not a bad debut at all.
199
650000
3000
helemaal geen slecht debuut.
11:08
Now there's a project that I'm initiating at the moment
200
653000
2000
Ik ben momenteel een project aan het opstarten
11:10
that I'm very excited about and wanted to share with you,
201
655000
2000
dat ik heel spannend vind en met jullie wil delen.
11:12
because it is all about changing perceptions,
202
657000
2000
Het draait om wijzigende perceptie,
11:14
and, indeed, building a new level of trust.
203
659000
3000
en om het opbouwen van een nieuw niveau van vertrouwen.
11:17
The youngest of my children was born with cerebral palsy,
204
662000
3000
Mijn jongste kind kwam met hersenverlamming ter wereld.
11:20
which as you can imagine,
205
665000
2000
Je kan je voorstellen,
11:22
if you don't have an experience of it yourself,
206
667000
2000
als je er zelf geen ervaring mee hebt,
11:24
is quite a big thing to take on board.
207
669000
2000
dat dat geen klein ding is om op je bord te krijgen.
11:26
But the gift that my gorgeous daughter has given me,
208
671000
3000
Maar het geschenk dat ik van mijn geweldige dochter heb gekregen,
11:29
aside from her very existence,
209
674000
2000
afgezien van haar bestaan zelf,
11:31
is that it's opened my eyes to a whole stretch of the community
210
676000
3000
is dat dit mijn ogen heeft geopend voor een deel van de gemeenschap
11:34
that was hitherto hidden,
211
679000
2000
dat tot dan toe verborgen was,
11:36
the community of disabled people.
212
681000
2000
de gemeenschap van gehandicapte mensen.
11:38
And I found myself looking at the Paralympics and thinking how incredible
213
683000
3000
Ik keek naar de Paralympics, en bedacht hoe ongelooflijk het is,
11:41
how technology's been harnessed to prove beyond doubt
214
686000
3000
hoe technologie heeft bijgedragen tot spijkerharde bewijzen
11:44
that disability is no barrier
215
689000
2000
dat een handicap geen hinderpaal is
11:46
to the highest levels of sporting achievement.
216
691000
2000
om het hoogste niveau van sportieve prestatie te bereiken."
11:48
Of course there's a grimmer side to that truth,
217
693000
2000
Natuurlijk heeft die waarheid ook een grimmiger kant,
11:50
which is that it's actually taken decades for the world at large
218
695000
3000
namelijk dat het tientallen jaren heeft geduurd voor de goegemeente
11:53
to come to a position of trust,
219
698000
3000
het vertrouwen heeft gekregen,
11:56
to really believe that disability and sports can go together
220
701000
3000
om echt te geloven dat handicap en sport kunnen samengaan
11:59
in a convincing and interesting fashion.
221
704000
3000
op overtuigende en interessante wijze.
12:02
So I find myself asking:
222
707000
2000
Dus stel ik de vraag:
12:04
where is music in all of this?
223
709000
2000
waar blijft de muziek in dit alles?
12:06
You can't tell me that there aren't millions of disabled people,
224
711000
2000
Je kan me niet vertellen dat er geen miljoenen gehandicapte mensen zijn,
12:08
in the U.K. alone,
225
713000
2000
alleen al in het VK,
12:10
with massive musical potential.
226
715000
3000
met reuzengroot muzikaal potentieel.
12:13
So I decided to create a platform for that potential.
227
718000
3000
Dus besliste ik om een platform te creëren voor dat potentieel.
12:16
It's going to be Britain's first ever
228
721000
2000
Het zal het allereerste Britse
12:18
national disabled orchestra.
229
723000
2000
nationaal gehandicaptenorkest zijn.
12:20
It's called Paraorchestra.
230
725000
2000
Het heet Paraorchestra.
12:22
I'm going to show you a clip now
231
727000
2000
Ik toon jullie nu een clip
12:24
of the very first improvisation session that we had.
232
729000
2000
van onze allereerste improvisatiesessie.
12:26
It was a really extraordinary moment.
233
731000
2000
Het was echt een uitzonderlijk moment.
12:28
Just me and four astonishingly gifted disabled musicians.
234
733000
3000
Gewoon ikzelf en vier verbazend getalenteerde muzikanten.
12:31
Normally when you improvise --
235
736000
3000
Normaal is er bij improvisatie --
12:34
and I do it all the time around the world --
236
739000
2000
ik doe het voortdurend, over de hele wereld --
12:36
there's this initial period of horror,
237
741000
2000
eerst een periode van angst,
12:38
like everyone's too frightened to throw the hat into the ring,
238
743000
2000
alsof iedereeen te bang is om de eerste stap te zetten,
12:40
an awful pregnant silence.
239
745000
2000
een verschrikkelijke geladen stilte.
12:42
Then suddenly, as if by magic, bang! We're all in there
240
747000
2000
En dan, plots, magie, bang! Iedereen tegelijk,
12:44
and it's complete bedlam. You can't hear anything.
241
749000
2000
een volslagen gekkenhuis. Je hoort niets.
12:46
No one's listening. No one's trusting.
242
751000
2000
Niemand luistert. niemand heeft vertrouwen.
12:48
No one's responding to each other.
243
753000
3000
Niemand reageert op de ander.
12:51
Now in this room with these four disabled musicians,
244
756000
2000
In deze zaal, bij deze vier gehandicapte muzikanten,
12:53
within five minutes
245
758000
2000
was er binnen de vijf minuten
12:55
a rapt listening, a rapt response
246
760000
2000
verrukt luisteren, verrukt antwoorden,
12:57
and some really insanely beautiful music.
247
762000
3000
en echt waanzinnig mooie muziek.
13:02
(Video) (Music)
248
767000
8000
(Video) (Muziek)
13:10
Nicholas:: My name's Nicholas McCarthy.
249
775000
2000
Nicholas: Mijn naam is Nicholas McCarthy.
13:12
I'm 22, and I'm a left-handed pianist.
250
777000
2000
Ik ben 22, en ik ben een linkshandige pianist.
13:14
And I was born without my left hand -- right hand.
251
779000
3000
Ik ben geboren zonder linkerhand -- rechterhand.
13:17
Can I do that one again?
252
782000
3000
Mag ik dat opnieuw doen?
13:20
(Music)
253
785000
7000
(Muziek)
13:27
Lyn: When I'm making music,
254
792000
2000
Lyn: Als ik muziek maak,
13:29
I feel like a pilot in the cockpit flying an airplane.
255
794000
3000
voel ik me als de piloot in de cockpit die met een vliegtuig vliegt.
13:32
I become alive.
256
797000
2000
Ik ga leven.
13:34
(Music)
257
799000
11000
(Muziek)
13:45
Clarence: I would rather be able to play an instrument again
258
810000
3000
Clarence: Ik zou liever weer een instrument kunnen bespelen
13:48
than walk.
259
813000
2000
dan kunnen lopen.
13:50
There's so much joy and things
260
815000
2000
Ik zou zoveel vreugde en dingen
13:52
I could get from playing an instrument and performing.
261
817000
4000
kunnen halen als ik een instrument zou spelen en zou optreden.
13:56
It's removed some of my paralysis.
262
821000
4000
Het heeft een deel van mijn verlamming weggewerkt.
14:00
(Music)
263
825000
15000
(Muziek)
14:15
(Applause)
264
840000
7000
(Applaus)
14:22
CH: I only wish that some of those musicians were here with us today,
265
847000
3000
CH: Ik wilde dat sommige van deze muzikanten vandaag hier bij ons waren,
14:25
so you could see at firsthand how utterly extraordinary they are.
266
850000
3000
zodat ik uit eerste hand zou kunnen zien hoe uitzonderlijk ze zijn.
14:28
Paraorchestra is the name of that project.
267
853000
2000
De naam van het project is Paraorchestra.
14:30
If any of you thinks you want to help me in any way
268
855000
2000
Als iemand van jullie mij hierbij wil hebben,
14:32
to achieve what is a fairly impossible and implausible dream still at this point,
269
857000
3000
om te bereiken wat op dit ogenblik een onmogelijke en onwaarschijnlijke droom is,
14:35
please let me know.
270
860000
2000
geef me dan een seintje.
14:37
Now my parting shot
271
862000
2000
Mijn laatste stuk
14:39
comes courtesy of the great Joseph Haydn,
272
864000
2000
is schatplichtig aan de grote Joseph Haydn,
14:41
wonderful Austrian composer in the second half of the 18th century --
273
866000
3000
een geweldige Oostenrijkse componist uit de tweede helft van de 18de eeuw --
14:44
spent the bulk of his life
274
869000
2000
hij was voor het grootste deel van zijn leven
14:46
in the employ of Prince Nikolaus Esterhazy, along with his orchestra.
275
871000
3000
in dienst van Prins Nikolaus Esterhazy, samen met zijn orkest.
14:49
Now this prince loved his music,
276
874000
3000
Die prins was dol op zijn muziek,
14:52
but he also loved the country castle that he tended to reside in most of the time,
277
877000
3000
maar hij was ook dol op het buitenkasteel waar hij meestal verbleef,
14:55
which is just on the Austro-Hungarian border,
278
880000
2000
op de grens tussen Oostenrijk en Hongarije,
14:57
a place called Esterhazy --
279
882000
2000
een plaats genaamd Esterhazy --
14:59
a long way from the big city of Vienna.
280
884000
2000
ver weg van de grootstad Wenen.
15:01
Now one day in 1772,
281
886000
2000
Op een dag, in 1772,
15:03
the prince decreed that the musicians' families,
282
888000
2000
kondigde de prins af dat de families van de muzikanten,
15:05
the orchestral musicians' families,
283
890000
2000
de familieleden van de orkesten van de muzikanten,
15:07
were no longer welcome in the castle.
284
892000
2000
niet langer welkom waren in het kasteel.
15:09
They weren't allowed to stay there anymore; they had to be returned to Vienna --
285
894000
3000
Ze mochten er niet meer verblijven. Ze moesten naar Wenen terugkeren,
15:12
as I say, an unfeasibly long way away in those days.
286
897000
3000
wat toentertijd een onmogelijk lange afstand was.
15:15
You can imagine, the musicians were disconsolate.
287
900000
4000
Je kan je voorstellen dat de muzikanten ontroostbaar waren.
15:19
Haydn remonstrated with the prince, but to no avail.
288
904000
3000
Haydn protesteerde bij de prins, zonder resultaat.
15:22
So given the prince loved his music,
289
907000
2000
Vermits de prins van zijn muziek hield,
15:24
Haydn thought he'd write a symphony to make the point.
290
909000
3000
bedacht Hayden dat hij een symfonie kon schrijven om zijn punt te maken.
15:27
And we're going to play just the very tail end of this symphony now.
291
912000
3000
Wij gaan nu het allerlaatste stukje van die symfonie spelen.
15:30
And you'll see the orchestra in a kind of sullen revolt.
292
915000
3000
Je zal zien dat het orkest een soort zuur protest houdt.
15:33
I'm pleased to say, the prince did take the tip
293
918000
2000
Tot mijn genoegen kan ik zeggen dat de prins de hint
15:35
from the orchestral performance,
294
920000
2000
van de orkestopvoering begreep:
15:37
and the musicians were reunited with their families.
295
922000
2000
de muzikanten werden met hun families herenigd.
15:39
But I think it sums up my talk rather well, this,
296
924000
3000
Volgens mij is dit een goede samenvatting van mijn talk:
15:42
that where there is trust,
297
927000
2000
waar er vertrouwen is,
15:44
there is music -- by extension life.
298
929000
3000
daar is muziek -- en bij uitbreiding leven.
15:47
Where there is no trust,
299
932000
2000
Waar er geen vertrouwen is,
15:49
the music quite simply withers away.
300
934000
3000
daar kwijnt de muziek simpelweg weg.
15:56
(Music)
301
941000
10000
(Muziek)
19:06
(Applause)
302
1131000
23000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Charles Hazlewood - ConductorCharles Hazlewood dusts off and invigorates classical music, adding a youthful energy and modern twists to centuries-old masterworks. At TEDGlobal, he conducts the Scottish Ensemble.
Why you should listen
Charles Hazlewood's fresh presentations of classical music shake up the traditional settings of the form -- in one performance he’ll engage in a conversation with the audience, while in another he’ll blend film or sculpture into a piece -- but his goal is always the same: exposing the deep, always-modern joy of the classics. He's a familiar face on British TV, notably in the 2009 series The Birth of British Music on BBC2. He conducts the BBC Orchestras and guest-conducts orchestras around the world.
Together with Mark Dornford-May, he founded a lyric-theatre company in South Africa called Dimpho Di Kopane (which means "combined talents") after auditioning in the townships and villages of South Africa. Of the 40 members, only three had professional training. They debuted with Bizet's Carmen, which was later transposed into a movie version called U-Carmen eKhayelitsha, spoken and sung in Xhosa, that was honored at the Berlin Flim Festival. He regularly involves children in his projects and curates his own music festival, Play the Field, on his farm in Somerset. His latest project: the ParaOrchestra.
He says: "I have loads of issues with the way classical music is presented. It has been too reverential, too 'high art' -- if you're not in the club, they're not going to let you join. It's like The Turin Shroud: don't touch it because it might fall apart."
Charles Hazlewood | Speaker | TED.com