TEDGlobal 2012
Leslie T. Chang: The voices of China's workers
Leslie T. Chang: De stemmen van Chinese arbeiders
Filmed:
Readability: 3.8
1,558,400 views
In het huidige debat over globalisering ontbreekt de stem van de werknemers - de miljoenen mensen die migreren naar fabrieken in China en andere opkomende landen om goederen voor de hele wereld te maken. Reporter Leslie T. Chang bezocht vrouwen die werkzaam zijn in een van de bloeiende megasteden van China. Ze brengt hun verhaal.
Leslie T. Chang - Journalist
In her reporting and writing, Leslie T. Chang explores the lives of workers in China, focusing on the experience of women. Full bio
In her reporting and writing, Leslie T. Chang explores the lives of workers in China, focusing on the experience of women. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Hi. So I'd like to talk a little bit about the people
0
794
2416
Ik wil het hebben
over de mensen
over de mensen
00:19
who make the things we use every day:
1
3210
2529
die de dingen maken
die we dagelijks gebruiken:
die we dagelijks gebruiken:
00:21
our shoes, our handbags, our computers and cell phones.
2
5739
3760
onze schoenen, onze handtassen,
onze computers en mobiele telefoons.
onze computers en mobiele telefoons.
00:25
Now, this is a conversation that often calls up a lot of guilt.
3
9499
4446
Dit soort discours roept vaak
een heleboel schuldgevoelens op.
een heleboel schuldgevoelens op.
00:29
Imagine the teenage farm girl who makes less than
4
13945
3591
Het tiener-boerenmeisje dat minder dan
00:33
a dollar an hour stitching your running shoes,
5
17536
2856
één dollar per uur verdient
om jouw loopschoenen te naaien
om jouw loopschoenen te naaien
00:36
or the young Chinese man who jumps off a rooftop
6
20392
2698
of de jonge Chinees
die van een dak springt
die van een dak springt
00:38
after working overtime assembling your iPad.
7
23090
4040
omwille van het overwerk
bij het monteren van jouw iPad.
bij het monteren van jouw iPad.
00:43
We, the beneficiaries of globalization, seem to exploit
8
27130
3608
Wij, de begunstigden van de globalisering,
00:46
these victims with every purchase we make,
9
30738
2703
lijken deze slachtoffers uit te buiten
bij elke aankoop die we maken,
bij elke aankoop die we maken,
00:49
and the injustice
10
33441
1633
en het onrecht lijkt wel ingebed in de producten zelf.
00:50
feels embedded in the products themselves.
11
35074
3089
en het onrecht lijkt wel ingebed in de producten zelf.
00:54
After all, what's wrong with a world in which a worker
12
38163
2560
Wat is er mis met een wereld
waarin een arbeider
waarin een arbeider
00:56
on an iPhone assembly line can't even afford to buy one?
13
40723
3776
aan de assemblagelijn zich zelf
geen iPhone kan veroorloven?
geen iPhone kan veroorloven?
01:00
It's taken for granted that Chinese factories are oppressive,
14
44499
2650
Het lijkt vast te staan
dat Chinese fabrieken de arbeiders onderdrukken,
dat Chinese fabrieken de arbeiders onderdrukken,
01:03
and that it's our desire for cheap goods
15
47149
2731
en dat dat komt
01:05
that makes them so.
16
49880
2361
door onze hang naar goedkope goederen.
01:08
So, this simple narrative equating Western demand
17
52241
3815
Het simpele verhaal
dat de westerse vraag
dat de westerse vraag
01:11
and Chinese suffering is appealing,
18
56056
2812
oorzaak is van het Chinese lijden,
is verleidelijk.
is verleidelijk.
01:14
especially at a time when many of us already feel guilty
19
58868
2635
Zeker nu velen van ons
al een schuldgevoel ervaren
al een schuldgevoel ervaren
01:17
about our impact on the world,
20
61503
2578
over onze impact op de wereld.
01:19
but it's also inaccurate and disrespectful.
21
64081
3783
Maar het is ook onterecht en respectloos.
01:23
We must be peculiarly self-obsessed to imagine that we
22
67864
2984
We zijn wel erg zelfingenomen
om te veronderstellen dat we
om te veronderstellen dat we
01:26
have the power to drive tens of millions of people
23
70848
3168
de macht hebben
om tientallen miljoenen mensen
om tientallen miljoenen mensen
01:29
on the other side of the world to migrate and suffer
24
74016
2712
aan de andere kant van de wereld
01:32
in such terrible ways.
25
76728
2795
op zo'n verschrikkelijke manier
te laten migreren en lijden.
te laten migreren en lijden.
01:35
In fact, China makes goods for markets all over the world,
26
79523
2818
China maakt goederen
voor markten over de hele wereld,
voor markten over de hele wereld,
01:38
including its own, thanks to a combination of factors:
27
82341
3588
met inbegrip van zijn eigen markt,
door een combinatie van factoren:
door een combinatie van factoren:
01:41
its low costs, its large and educated workforce,
28
85929
3406
lage kosten, vele en goed opgeleide arbeiders,
01:45
and a flexible manufacturing system
29
89335
2466
en een flexibel productiesysteem
01:47
that responds quickly to market demands.
30
91801
3151
dat snel reageert op de marktvraag.
01:50
By focusing so much on ourselves and our gadgets,
31
94952
3049
Door ons zozeer te richten
op onszelf en onze gadgets,
op onszelf en onze gadgets,
01:53
we have rendered the individuals on the other end
32
98001
2463
hebben we de mensen aan de andere kant
01:56
into invisibility, as tiny and interchangeable
33
100464
3360
onzichtbaar gemaakt,
even klein en inwisselbaar
even klein en inwisselbaar
01:59
as the parts of a mobile phone.
34
103824
3055
als onderdelen van een mobiele telefoon.
02:02
Chinese workers are not forced into factories
35
106879
2665
Chinese arbeiders worden niet
naar de fabrieken gedwongen
naar de fabrieken gedwongen
02:05
because of our insatiable desire for iPods.
36
109544
2479
door ons onverzadigbare verlangen naar iPods.
02:07
They choose to leave their homes in order to earn money,
37
112023
3072
Ze willen hun thuis verlaten
om geld te verdienen,
om geld te verdienen,
02:10
to learn new skills, and to see the world.
38
115095
3953
om nieuwe vaardigheden te leren
en de wereld te zien.
en de wereld te zien.
02:14
In the ongoing debate about globalization, what's
39
119048
2393
Wat ontbreekt in het debat over globalisering
02:17
been missing is the voices of the workers themselves.
40
121441
3431
zijn de stemmen van de arbeiders zelf.
02:20
Here are a few.
41
124872
2305
Hier zijn er een paar.
02:23
Bao Yongxiu: "My mother tells me to come home
42
127177
3749
Bao Yongxiu: "Mijn moeder vraagt me naar huis te komen
02:26
and get married, but if I marry now, before I have fully
43
130926
3724
en te trouwen, maar als ik nu trouw
voordat ik mezelf volledig heb ontwikkeld,
voordat ik mezelf volledig heb ontwikkeld,
02:30
developed myself, I can only marry an ordinary worker,
44
134650
4085
kan ik alleen maar
een gewone arbeider trouwen.
een gewone arbeider trouwen.
02:34
so I'm not in a rush."
45
138735
2503
Ik ben niet gehaast."
02:37
Chen Ying: "When I went home for the new year,
46
141238
3042
Chen Ying: "Toen ik voor Nieuwjaar naar huis ging,
02:40
everyone said I had changed. They asked me,
47
144280
3256
zei iedereen dat ik veranderd was. Ze vroegen me:
02:43
what did you do that you have changed so much?
48
147536
3097
'Wat heb je gedaan dat je zo veranderd bent?'
02:46
I told them that I studied and worked hard. If you tell them
49
150633
3278
Ik zei dat ik studeerde en hard werkte.
Als je meer vertelt,
Als je meer vertelt,
02:49
more, they won't understand anyway."
50
153911
3368
begrijpen ze het toch niet."
02:53
Wu Chunming: "Even if I make a lot of money,
51
157279
3385
Wu Chunming: "Zelfs een hele hoop geld verdienen,
02:56
it won't satisfy me.
52
160664
2151
zou niet genoeg zijn voor me.
02:58
Just to make money is not enough meaning in life."
53
162815
4369
Geld verdienen op zich geeft
niet genoeg zin aan het leven."
niet genoeg zin aan het leven."
03:03
Xiao Jin: "Now, after I get off work, I study English,
54
167184
4712
Xiao Jin: "Na mijn werk studeer ik Engels
03:07
because in the future, our customers won't
55
171896
1789
omdat in de toekomst onze klanten niet
03:09
be only Chinese, so we must learn more languages."
56
173685
3862
alleen Chinezen zullen zijn.
Dus moeten we meer talen leren."
Dus moeten we meer talen leren."
03:13
All of these speakers, by the way, are young women,
57
177547
2771
Dit zijn stemmen van jonge vrouwen,
03:16
18 or 19 years old.
58
180318
3082
18 of 19 jaar oud.
03:19
So I spent two years getting to know assembly line workers
59
183400
2942
Twee jaar lang leerde ik bandwerkers zoals zij kennen
03:22
like these in the south China factory city called Dongguan.
60
186342
3929
in de Zuid-Chinese fabriekstad Dongguan.
03:26
Certain subjects came up over and over:
61
190271
2520
Bepaalde onderwerpen kwamen steeds terug:
03:28
how much money they made,
62
192791
1904
hoeveel geld ze verdienden,
03:30
what kind of husband they hoped to marry,
63
194695
2379
wat voor soort man ze hoopten te huwen,
03:32
whether they should jump to another factory
64
197074
2125
of ze naar een andere fabriek zouden gaan
03:35
or stay where they were.
65
199199
2200
of blijven waar ze waren.
03:37
Other subjects came up almost never, including
66
201399
2193
Andere onderwerpen kwamen bijna nooit
ter sprake,
ter sprake,
03:39
living conditions that to me looked close to prison life:
67
203592
3447
zoals de levensomstandigheden die voor mij leken
op het gevangenisleven:
op het gevangenisleven:
03:42
10 or 15 workers in one room,
68
207039
2283
10 tot 15 arbeiders per kamer,
03:45
50 people sharing a single bathroom,
69
209322
3359
50 mensen die een gemeenschappelijke badkamer delen,
03:48
days and nights ruled by the factory clock.
70
212681
3334
het hele leven geregeld door de fabrieksklok.
03:51
Everyone they knew lived in similar circumstances,
71
216015
3488
Iedereen die ze kenden,
leefde in vergelijkbare omstandigheden,
leefde in vergelijkbare omstandigheden,
03:55
and it was still better than the dormitories and homes
72
219503
2761
en het was nog steeds beter
dan de slaapzalen en huizen
dan de slaapzalen en huizen
03:58
of rural China.
73
222264
2568
op het Chinese platteland.
04:00
The workers rarely spoke about the products they made,
74
224832
2726
De arbeiders hadden het zelden
over de producten die ze maakten
over de producten die ze maakten
04:03
and they often had great difficulty explaining
75
227558
2344
en ze hadden vaak grote moeite om uit te leggen
04:05
what exactly they did.
76
229902
2442
wat ze precies deden.
04:08
When I asked Lu Qingmin,
77
232344
1711
Toen ik Lu Qingmin, de jonge vrouw
04:09
the young woman I got to know best,
78
234055
2102
die ik het best had leren kennen, vroeg
wat ze precies deed op het werk
wat ze precies deed op het werk
04:12
what exactly she did on the factory floor,
79
236157
2467
die ik het best had leren kennen, vroeg
wat ze precies deed op het werk
wat ze precies deed op het werk
04:14
she said something to me in Chinese that sounded like
80
238624
2405
zei ze iets dat in het Chinees klonk als
04:16
"qiu xi."
81
241029
1777
'qiu xi'.
04:18
Only much later did I realize that she had been saying
82
242806
2969
Pas veel later besefte ik dat ze
04:21
"QC," or quality control.
83
245775
3224
"QC", of kwaliteitscontrole, had gezegd.
04:24
She couldn't even tell me what she did on the factory floor.
84
248999
3863
Ze kon me zelfs niet vertellen
wat ze deed op de werkvloer.
wat ze deed op de werkvloer.
04:28
All she could do was parrot a garbled abbreviation
85
252862
2457
Alles wat ze kon doen, was
een verhaspelde afkorting napraten
een verhaspelde afkorting napraten
04:31
in a language she didn't even understand.
86
255319
3994
in een taal die ze zelf niet begreep.
04:35
Karl Marx saw this as the tragedy of capitalism,
87
259313
3622
Karl Marx zag dit als
de tragedie van het kapitalisme,
de tragedie van het kapitalisme,
04:38
the alienation of the worker from the product of his labor.
88
262935
4043
de vervreemding van de arbeider
van het product van zijn arbeid.
van het product van zijn arbeid.
04:42
Unlike, say, a traditional maker of shoes or cabinets,
89
266978
3624
In tegenstelling tot bijvoorbeeld
een traditionele maker van schoenen of kasten,
een traditionele maker van schoenen of kasten,
04:46
the worker in an industrial factory has no control,
90
270602
3247
heeft de werker in een industriële fabriek
geen controle,
geen controle,
04:49
no pleasure, and no true satisfaction or understanding
91
273849
3257
geen plezier en geen ware voldoening of begrip
04:53
in her own work.
92
277106
2191
van haar eigen werk.
04:55
But like so many theories that Marx arrived at
93
279297
2416
Maar zoals zoveel theorieën
die Marx te binnen vielen
die Marx te binnen vielen
04:57
sitting in the reading room of the British Museum,
94
281713
2819
in de leeszaal van het British Museum,
05:00
he got this one wrong.
95
284532
2826
was ook deze fout.
05:03
Just because a person spends her time
96
287358
2299
Alleen maar het feit dat een persoon
haar tijd besteedt
haar tijd besteedt
05:05
making a piece of something does not mean
97
289657
2768
aan het maken van een of ander ding
05:08
that she becomes that, a piece of something.
98
292425
2552
betekent niet dat ze een ding wordt.
05:10
What she does with the money she earns,
99
294977
3103
Wat ze doet met het geld dat ze verdient,
05:13
what she learns in that place, and how it changes her,
100
298080
3505
wat ze daar leert en hoe haar dat verandert,
05:17
these are the things that matter.
101
301585
2761
zijn belangrijke dingen.
05:20
What a factory makes is never the point, and
102
304346
2300
Het gaat nooit over
wat een fabriek maakt.
wat een fabriek maakt.
05:22
the workers could not care less who buys their products.
103
306646
4084
Het kan de arbeiders niet schelen
wie hun producten koopt.
wie hun producten koopt.
05:26
Journalistic coverage of Chinese factories,
104
310730
2488
Maar als journalisten het hebben
over Chinese fabrieken
over Chinese fabrieken
05:29
on the other hand, plays up this relationship
105
313218
2112
gaat het altijd over deze relatie
05:31
between the workers and the products they make.
106
315330
2829
tussen de arbeiders en hun producten.
05:34
Many articles calculate: How long would it take
107
318159
3089
Vaak wordt uitgerekend hoe lang zou het duren
05:37
for this worker to work in order to earn enough money
108
321248
2844
voor een arbeider genoeg geld heeft verdiend
05:39
to buy what he's making?
109
324092
2460
om te kopen wat hij zelf maakt.
05:42
For example, an entry-level-line assembly line worker
110
326552
2488
Een beginnende bandwerker
in een iPhonefabriek in China
in een iPhonefabriek in China
05:44
in China in an iPhone plant would have to shell out
111
329040
3272
zou twee en een halve maand loon
05:48
two and a half months' wages for an iPhone.
112
332312
3545
moeten uitgeven voor één iPhone.
05:51
But how meaningful is this calculation, really?
113
335857
3337
Maar hoe zinvol is deze berekening?
05:55
For example, I recently wrote an article
114
339194
1990
Ik schreef onlangs een artikel
05:57
in The New Yorker magazine,
115
341184
978
in The New Yorker Magazine,
05:58
but I can't afford to buy an ad in it.
116
342162
3239
maar ik kan me geen advertentie erin veroorloven.
Wie kan dat wat schelen?
Wie kan dat wat schelen?
06:01
But, who cares? I don't want an ad in The New Yorker,
117
345401
2056
Ik wil niet eens een advertentie in The New Yorker,
06:03
and most of these workers don't really want iPhones.
118
347457
2865
en de meeste van deze arbeiders
willen geen iPhones.
willen geen iPhones.
06:06
Their calculations are different.
119
350322
2760
Zij maken andere berekeningen.
06:08
How long should I stay in this factory?
120
353082
1814
Hoe lang moet ik in deze fabriek blijven?
06:10
How much money can I save?
121
354896
2463
Hoeveel geld kan ik sparen?
06:13
How much will it take to buy an apartment or a car,
122
357359
2570
Wanneer kan ik een flat of een auto kopen,
06:15
to get married, or to put my child through school?
123
359929
4590
om te trouwen
of mijn kind te laten studeren?
of mijn kind te laten studeren?
06:20
The workers I got to know had a curiously abstract
124
364519
2691
De arbeiders die ik leerde kennen,
06:23
relationship with the product of their labor.
125
367210
3758
hadden een erg abstracte
relatie met het product van hun arbeid.
relatie met het product van hun arbeid.
06:26
About a year after I met Lu Qingmin, or Min,
126
370968
3142
Ongeveer een jaar nadat ik Lu Qingmin,
of Min, ontmoette,
of Min, ontmoette,
06:30
she invited me home to her family village
127
374110
2034
nodigde ze me uit bij haar thuis,
in het dorp van haar familie
in het dorp van haar familie
06:32
for the Chinese New Year.
128
376144
2223
voor het Chinese Nieuwjaar.
06:34
On the train home, she gave me a present:
129
378367
2386
Op de trein gaf ze me een geschenk:
06:36
a Coach brand change purse with brown leather trim.
130
380753
4391
een portemonnee van het merk Coach
met bruinleren rand.
met bruinleren rand.
06:41
I thanked her, assuming it was fake,
131
385144
1673
Ik bedankte haar. Ik dacht dat het nep was
06:42
like almost everything else for sale in Dongguan.
132
386817
3477
zoals bijna alles
wat in Dongguan te koop was.
wat in Dongguan te koop was.
06:46
After we got home, Min gave her mother another present:
133
390294
3809
Thuisgekomen gaf Min haar moeder
een ander cadeau:
een ander cadeau:
06:50
a pink Dooney & Bourke handbag,
134
394103
2185
een roze handtas
van Dooney & Bourke,
van Dooney & Bourke,
06:52
and a few nights later, her sister was showing off
135
396288
2423
en een paar dagen later
liep haar zus te pronken
liep haar zus te pronken
06:54
a maroon LeSportsac shoulder bag.
136
398711
3504
met een kastanjebruine
LeSportsac schoudertas.
LeSportsac schoudertas.
06:58
Slowly it was dawning on me that these handbags
137
402215
3800
Langzaamaan drong het tot me door
dat deze handtassen
dat deze handtassen
07:01
were made by their factory,
138
406015
2017
in hun fabriek werden gemaakt
07:03
and every single one of them was authentic.
139
408032
3166
en ze allemaal authentiek waren.
07:07
Min's sister said to her parents,
140
411198
2465
Mins zus zei aan haar ouders:
07:09
"In America, this bag sells for 320 dollars."
141
413663
3362
"In Amerika koop je deze tas voor 320 dollar."
07:12
Her parents, who are both farmers, looked on, speechless.
142
417025
3039
Haar ouders, allebei boeren, waren sprakeloos.
07:15
"And that's not all -- Coach is coming out with a new line,
143
420064
2559
"Dat is niet alles -
Coach komt uit met een nieuwe lijn, 2191.
Coach komt uit met een nieuwe lijn, 2191.
07:18
2191," she said. "One bag will sell for 6,000."
144
422623
4801
Eén tas zal 6000 gaan kosten."
07:23
She paused and said, "I don't know if that's 6,000 yuan or
145
427424
4247
Ze hield even op en zei:
"Ik weet niet of dat 6000 yuan of
"Ik weet niet of dat 6000 yuan of
07:27
6,000 American dollars, but anyway, it's 6,000." (Laughter)
146
431671
5647
6000 Amerikaanse dollars gaat zijn,
maar het is hoe dan ook 6000." (Gelach)
maar het is hoe dan ook 6000." (Gelach)
07:33
Min's sister's boyfriend, who had traveled home with her
147
437318
2595
De vriend van Mins zus,
07:35
for the new year, said,
148
439913
2117
die voor Nieuwjaar was meegereisd, zei:
07:37
"It doesn't look like it's worth that much."
149
442030
2833
"Het ziet er niet uit
alsof het zoveel waard is."
alsof het zoveel waard is."
07:40
Min's sister turned to him and said, "Some people actually
150
444863
2825
Mins zus wendde zich tot hem en zei:
07:43
understand these things. You don't understand shit."
151
447688
3544
"Er zijn mensen die oog hebben voor deze dingen.
Jij snapt er de ballen van."
Jij snapt er de ballen van."
07:47
(Laughter) (Applause)
152
451232
4655
(Gelach) (Applaus)
07:51
In Min's world, the Coach bags had a curious currency.
153
455887
4040
In Mins wereld hadden de Coach-tassen
een eigenaardige waarde.
een eigenaardige waarde.
07:55
They weren't exactly worthless, but they were nothing
154
459927
2320
Niet dat ze waardeloos waren,
maar ze waren ver
maar ze waren ver
07:58
close to the actual value, because almost no one they knew
155
462247
2710
beneden de werkelijke waarde,
omdat bijna niemand daar
omdat bijna niemand daar
08:00
wanted to buy one, or knew how much it was worth.
156
464957
3930
er een wilde kopen
of wist hoeveel ze waard was.
of wist hoeveel ze waard was.
08:04
Once, when Min's older sister's friend got married,
157
468887
3355
Toen de vriend van Mins oudere zus trouwde,
08:08
she brought a handbag along as a wedding present.
158
472242
2828
bracht ze een handtas mee als trouwcadeau.
08:10
Another time, after Min had already left
159
475070
2168
Later, toen Min al weg was
08:13
the handbag factory, her younger sister came to visit,
160
477238
3142
uit de handtassenfabriek,
kwam haar jongere zus haar eens bezoeken
kwam haar jongere zus haar eens bezoeken
08:16
bringing two Coach Signature handbags as gifts.
161
480380
4111
en bracht twee Coach-handtassen mee als geschenk.
08:20
I looked in the zippered pocket of one,
162
484491
2075
Binnenin vond ik een gedrukt kaartje
08:22
and I found a printed card in English, which read,
163
486566
4239
waarop in het Engels te lezen stond:
08:26
"An American classic.
164
490805
3258
"Een Amerikaanse klassieker.
08:29
In 1941, the burnished patina
165
494063
2510
In 1941 inspireerde het gepolijste patina
08:32
of an all-American baseball glove
166
496573
2362
van een all-American honkbalhandschoen
08:34
inspired the founder of Coach to create
167
498935
2200
de oprichter van Coach
08:37
a new collection of handbags from the same
168
501135
2409
om een nieuwe collectie handtassen van hetzelfde
08:39
luxuriously soft gloved-hand leather.
169
503544
3209
luxueuze zachte handschoenenleer te creëren.
08:42
Six skilled leatherworkers crafted 12 Signature handbags
170
506753
4175
Zes geschoolde leerbewerkers
vervaardigden twaalf merktassen
vervaardigden twaalf merktassen
08:46
with perfect proportions and a timeless flair.
171
510928
4136
met perfecte proporties
en tijdloze flair.
en tijdloze flair.
08:50
They were fresh, functional, and women everywhere
172
515064
2280
Ze waren fris en functioneel.
08:53
adored them. A new American classic was born."
173
517344
5336
Vrouwen hielden ervan.
Een nieuwe Amerikaanse klassieker was geboren."
Een nieuwe Amerikaanse klassieker was geboren."
08:58
I wonder what Karl Marx would have made of Min
174
522680
2326
Ik vraag me af wat Karl Marx zou hebben gedacht
09:00
and her sisters.
175
525006
1908
over Min en haar zusters.
09:02
Their relationship with the product of their labor
176
526914
2607
Hun relatie met het product van hun arbeid
09:05
was more complicated, surprising and funny
177
529521
2295
was ingewikkelder, verrassender en grappiger
09:07
than he could have imagined.
178
531816
2258
dan hij kon denken.
09:09
And yet, his view of the world persists, and our tendency
179
534074
2823
Toch blijft zijn visie op de wereld voortduren,
evenals onze neiging
evenals onze neiging
09:12
to see the workers as faceless masses,
180
536897
2609
om arbeiders als gezichtsloze massa's te bekijken
09:15
to imagine that we can know what they're really thinking.
181
539506
3874
en te veronderstellen dat wij kunnen weten
wat ze echt denken.
wat ze echt denken.
09:19
The first time I met Min, she had just turned 18
182
543380
3401
De eerste keer dat ik Min ontmoette,
was ze net 18 geworden
was ze net 18 geworden
09:22
and quit her first job on the assembly line
183
546781
2655
en had ze haar eerste baan aan de assemblagelijn
09:25
of an electronics factory.
184
549436
2315
van een elektronicafabriek vaarwel opgezegd.
09:27
Over the next two years, I watched as she switched jobs
185
551751
2646
In de komende twee jaar zag ik dat ze
09:30
five times, eventually landing a lucrative post
186
554397
3076
vijf keer van baan wisselde,
om uiteindelijk op een lucratieve post
om uiteindelijk op een lucratieve post
09:33
in the purchasing department of a hardware factory.
187
557473
3574
bij de inkoopafdeling
van een hardwarefabriek te belanden.
van een hardwarefabriek te belanden.
09:36
Later, she married a fellow migrant worker,
188
561047
2525
Ze trouwde met een collega migrant-arbeider
09:39
moved with him to his village,
189
563572
2142
en verhuisde met hem naar zijn dorp.
09:41
gave birth to two daughters,
190
565714
2203
Ze kreeg twee dochters
09:43
and saved enough money to buy a secondhand Buick
191
567917
2188
en spaarde genoeg geld
om een tweedehands Buick te kopen
om een tweedehands Buick te kopen
09:46
for herself and an apartment for her parents.
192
570105
4406
en een appartement voor haar ouders.
09:50
She recently returned to Dongguan on her own
193
574511
3133
Onlangs ging ze alleen terug naar Dongguan
09:53
to take a job in a factory that makes construction cranes,
194
577644
3616
om in een bouwkranenfabriek te gaan werken.
09:57
temporarily leaving her husband and children
195
581260
2200
Ze liet haar man en kinderen
09:59
back in the village.
196
583460
1983
tijdelijk achter in het dorp.
10:01
In a recent email to me, she explained,
197
585443
2581
In een recente e-mail legde ze uit:
10:03
"A person should have some ambition while she is young
198
588024
4046
"Een persoon moet enige ambitie tonen terwijl ze jong is
10:07
so that in old age she can look back on her life
199
592070
2662
zodat ze, als ze oud is,
kan terugkijken
kan terugkijken
10:10
and feel that it was not lived to no purpose."
200
594732
4783
met het gevoel dat ze
niet voor niets heeft geleefd."
niet voor niets heeft geleefd."
10:15
Across China, there are 150 million workers like her,
201
599515
4396
In China zijn er 150 miljoen arbeiders zoals zij,
10:19
one third of them women, who have left their villages
202
603911
2753
van wie een derde vrouwen,
die hun dorpen hebben verlaten
die hun dorpen hebben verlaten
10:22
to work in the factories, the hotels, the restaurants
203
606664
3543
om te werken in de fabrieken,
de hotels, de restaurants
de hotels, de restaurants
10:26
and the construction sites of the big cities.
204
610207
2605
en de bouwsites van de grote steden.
10:28
Together, they make up the largest migration in history,
205
612812
3744
Samen vormen ze
de grootste migratie in de geschiedenis.
de grootste migratie in de geschiedenis.
10:32
and it is globalization, this chain that begins
206
616556
3000
Dat is globalisering:
een keten die begint
een keten die begint
10:35
in a Chinese farming village
207
619556
2519
in een Chinees landbouwdorp
10:37
and ends with iPhones in our pockets and Nikes on our feet
208
622075
3777
en eindigt met iPhones in onze zakken,
Nikes aan onze voeten
Nikes aan onze voeten
10:41
and Coach handbags on our arms
209
625852
2424
en Coach-handtassen aan onze armen.
10:44
that has changed the way these millions of people
210
628276
2289
Dat veranderde de manier
waarop miljoenen mensen
waarop miljoenen mensen
10:46
work and marry and live and think.
211
630565
4913
werken, trouwen, leven en denken.
10:51
Very few of them would want to go back
212
635478
1949
Zeer weinigen willen terug
10:53
to the way things used to be.
213
637427
2557
naar hoe het vroeger was.
10:55
When I first went to Dongguan, I worried that
214
639984
3180
Toen ik voor het eerst naar Dongguan ging,
maakte ik me zorgen
maakte ik me zorgen
10:59
it would be depressing to spend so much time with workers.
215
643164
4375
dat het deprimerend zou zijn
om zo veel tijd door te brengen met arbeiders.
om zo veel tijd door te brengen met arbeiders.
11:03
I also worried that nothing would ever happen to them,
216
647539
2771
Ik was ook bezorgd
dat het een saaie bedoening zou zijn
dat het een saaie bedoening zou zijn
11:06
or that they would have nothing to say to me.
217
650310
2629
of dat ze me niets
zouden te vertellen hebben.
zouden te vertellen hebben.
11:08
Instead, I found young women who were smart and funny
218
652939
2650
In plaats daarvan ontmoette ik jonge vrouwen
11:11
and brave and generous.
219
655589
2847
die slim, grappig, moedig en genereus waren.
11:14
By opening up their lives to me,
220
658436
2331
Door me deel te laten hebben aan hun leven
11:16
they taught me so much about factories
221
660767
2206
leerden ze me zoveel over fabrieken,
11:18
and about China and about how to live in the world.
222
662973
4206
over China en over hoe te leven in de wereld.
11:25
This is the Coach purse that Min gave me
223
669486
2712
Dit is de portemonnee van Coach die Min me gaf
11:28
on the train home to visit her family.
224
672198
2410
op de trein naar huis om haar familie te bezoeken.
11:30
I keep it with me to remind me of the ties that tie me
225
674608
2643
Ik houd hem bij om me te herinneren aan mijn banden
11:33
to the young women I wrote about,
226
677251
2724
met de jonge vrouwen waar ik over schreef,
11:35
ties that are not economic but personal in nature,
227
679975
4270
geen economische maar persoonlijke banden,
11:40
measured not in money but in memories.
228
684245
3567
niet gemeten in geld, maar in herinneringen.
11:43
This purse is also a reminder that the things that you imagine,
229
687812
3419
Het is ook een herinnering aan het feit
dat de dingen die je je voorstelt
dat de dingen die je je voorstelt
11:47
sitting in your office or in the library,
230
691231
3542
in je kantoor of bibliotheek,
11:50
are not how you find them when you actually go out
231
694773
2403
niet overeenkomen
met wat er werkelijk gaande is in de wereld.
met wat er werkelijk gaande is in de wereld.
11:53
into the world.
232
697176
1507
niet overeenkomen
met wat er werkelijk gaande is in de wereld.
met wat er werkelijk gaande is in de wereld.
11:54
Thank you. (Applause)
233
698683
1988
Bedankt. (Applaus)
11:56
(Applause)
234
700671
6672
(Applaus)
12:03
Chris Anderson: Thank you, Leslie, that was an insight
235
707343
2069
Chris Anderson: Dank je, Leslie,
dat was een kijk op de zaken
dat was een kijk op de zaken
12:05
that a lot of us haven't had before.
236
709412
2597
die veel van ons niet hadden.
12:07
But I'm curious. If you had a minute, say,
237
712009
3487
Maar als je één minuut had
12:11
with Apple's head of manufacturing,
238
715496
3721
om te praten met het productiehoofd van Apple,
12:15
what would you say?
239
719217
2360
wat zou je dan zeggen?
12:17
Leslie Chang: One minute?
240
721577
1128
Leslie Chang: Één minuut?
12:18
CA: One minute. (Laughter)
241
722705
1513
CA: Één minuut. (Gelach)
12:20
LC: You know, what really impressed me about the workers
242
724218
1926
LC: Wat echt indruk op me maakte,
12:22
is how much they're self-motivated, self-driven,
243
726144
3226
was hoe gemotiveerd, gedreven
12:25
resourceful, and the thing that struck me,
244
729370
2617
en vindingrijk die arbeiders waren.
Wat me opviel,
Wat me opviel,
12:27
what they want most is education, to learn,
245
731987
2965
was dat ze bovenal onderwijs willen, leren,
12:30
because most of them come from very poor backgrounds.
246
734952
1547
omdat de meesten uit zeer arme milieus komen.
12:32
They usually left school when they were in 7th or 8th grade.
247
736499
2944
Meestal hadden ze
slechts 7 of 8 jaar onderwijs genoten.
slechts 7 of 8 jaar onderwijs genoten.
12:35
Their parents are often illiterate,
248
739443
2239
Hun ouders zijn vaak ongeletterd.
12:37
and then they come to the city, and they, on their own,
249
741682
2640
Als ze naar de stad gaan,
volgen ze op eigen initiatief
volgen ze op eigen initiatief
12:40
at night, during the weekends, they'll take a computer class,
250
744322
2125
's nachts en tijdens het weekend computerlessen,
12:42
they'll take an English class, and learn
251
746447
2268
of Engels.
12:44
really, really rudimentary things, you know,
252
748715
2124
Ze leren er echt rudimentaire dingen,
12:46
like how to type a document in Word,
253
750839
1739
zoals hoe een document
in Word te typen
in Word te typen
12:48
or how to say really simple things in English.
254
752578
2664
of hoe eenvoudige dingen
in het Engels te zeggen.
in het Engels te zeggen.
12:51
So, if you really want to help these workers,
255
755242
2128
Als je deze arbeiders echt wilt helpen,
12:53
start these small, very focused, very pragmatic classes
256
757370
3223
begin dan met kleine, zeer gerichte,
zeer pragmatische klassen in scholen.
zeer pragmatische klassen in scholen.
12:56
in these schools, and what's going to happen is,
257
760593
3129
Wat er gaat gebeuren is dat
alle arbeiders erop vooruit zullen gaan,
alle arbeiders erop vooruit zullen gaan,
12:59
all your workers are going to move on,
258
763722
1419
Wat er gaat gebeuren is dat
alle arbeiders erop vooruit zullen gaan.
alle arbeiders erop vooruit zullen gaan.
13:01
but hopefully they'll move on into higher jobs within Apple,
259
765141
3407
Hopelijk komen ze bij Apple
in hogere banen terecht.
in hogere banen terecht.
13:04
and you can help their social mobility
260
768548
2941
Zo help je hun sociale mobiliteit
13:07
and their self-improvement.
261
771489
997
en hun ontwikkeling.
13:08
When you talk to workers, that's what they want.
262
772486
1778
Wanneer je praat met arbeiders
is dat wat ze willen.
is dat wat ze willen.
13:10
They do not say, "I want better hot water in the showers.
263
774264
2674
Ze zeggen niet:
"Ik wil warmer water in de douches.
"Ik wil warmer water in de douches.
13:12
I want a nicer room. I want a TV set."
264
776938
1985
Ik wil een mooiere kamer.
Ik wil een televisietoestel."
Ik wil een televisietoestel."
13:14
I mean, it would be nice to have those things,
265
778923
1623
Het zou leuk zijn om die dingen te hebben,
13:16
but that's not why they're in the city,
266
780546
1158
maar daarvoor zijn ze niet in de stad
13:17
and that's not what they care about.
267
781704
2089
en dat is niet waar ze om geven.
13:19
CA: Was there a sense from them of a narrative that
268
783793
3550
CA: Hadden ze het gevoel dat
13:23
things were kind of tough and bad, or was there a narrative
269
787343
3412
hun leven hard en zwaar was
13:26
of some kind of level of growth, that things over time
270
790755
3013
of dat ze een groeiproces doormaakten,
dat de zaken na verloop van tijd
dat de zaken na verloop van tijd
13:29
were getting better?
271
793768
1623
beter zouden worden?
13:31
LC: Oh definitely, definitely. I mean, you know,
272
795391
1907
LC: Zeker, zeker.
13:33
it was interesting, because I spent basically two years
273
797298
2366
Ik heb twee jaar
13:35
hanging out in this city, Dongguan,
274
799664
1994
in Dongguan doorgebracht
13:37
and over that time, you could see immense change
275
801658
2111
en ik heb in die tijd de levensomstandigheden
13:39
in every person's life: upward, downward, sideways,
276
803769
2795
enorm zien veranderen:
opwaarts, neerwaarts, zijwaarts,
opwaarts, neerwaarts, zijwaarts,
13:42
but generally upward.
277
806564
1821
maar over het algemeen opwaarts.
13:44
If you spend enough time, it's upward, and I met people
278
808385
1787
Als je er genoeg tijd doorbrengt, is het opwaarts.
Ik ontmoette mensen
Ik ontmoette mensen
13:46
who had moved to the city 10 years ago, and who are now
279
810172
2295
die 10 jaar geleden
naar de stad verhuisd waren.
naar de stad verhuisd waren.
13:48
basically urban middle class people,
280
812467
2107
Die zijn nu de stedelijke middenklasse.
13:50
so the trajectory is definitely upward.
281
814574
2021
Het traject is dus zeker opwaarts.
13:52
It's just hard to see when you're suddenly
282
816595
1935
Dat is moeilijk te zien als je plots
13:54
sucked into the city. It looks like everyone's poor and
283
818530
2121
in de stad terechtkomt.
Iedereen lijkt arm en er slecht aan toe,
Iedereen lijkt arm en er slecht aan toe,
13:56
desperate, but that's not really how it is.
284
820651
1738
maar zo is het niet echt.
13:58
Certainly, the factory conditions are really tough,
285
822389
2154
De fabrieksomstandigheden zijn hard,
14:00
and it's nothing you or I would want to do,
286
824543
2317
en jij of ik zouden het niet willen doen,
14:02
but from their perspective, where they're coming from
287
826860
3145
maar vanuit hun perspectief,
is waar ze vandaan komen
is waar ze vandaan komen
14:05
is much worse, and where they're going
288
830005
1997
veel erger en waar ze naartoe gaan,
14:07
is hopefully much better, and I just wanted to give
289
832002
2008
is het hopelijk veel beter.
Ik wilde alleen aangeven
Ik wilde alleen aangeven
14:09
that context of what's going on in their minds,
290
834010
2361
dat hun manier om ertegenaan te kijken
14:12
not what necessarily is going on in yours.
291
836371
2363
niet noodzakelijkerwijs die van jou is.
14:14
CA: Thanks so much for your talk.
292
838734
1496
CA: Bedankt voor je verhaal.
14:16
Thank you very much. (Applause)
293
840230
4369
Hartelijk dank. (Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Leslie T. Chang - JournalistIn her reporting and writing, Leslie T. Chang explores the lives of workers in China, focusing on the experience of women.
Why you should listen
Leslie T. Chang's book Factory Girls: From Village to City in a Changing China traces the lives of Chunming and Min, two young women working in Dongguan, a factory city in South China. Leaving their home villages far behind in pursuit of work, Chunming and Min are part of an estimated 10 million young migrants (estimated to be 70 percent women) who work in China's booming factories. These migrants live in a "perpetual present," forging individual and nontraditional lives amid the breakneck pace of manufacturing.
As Chang gets to know these two women and others, she reveals the harsh realities of China's spectacular industrial growth, and also explores her family's own history of migration from mainland China.
Chang lived in China for a decade as a correspondent for The Wall Street Journal. She is now based in Egypt.
Leslie T. Chang | Speaker | TED.com