TEDGlobal 2012
Leslie T. Chang: The voices of China's workers
Leslie T. Chang: Çinli İşçilerin Sesi
Filmed:
Readability: 3.8
1,558,400 views
Küreselleşme hakkında süregelen ateşli tartışmalardaki eksik taraf , dünya çapında pazarlanan ürünleri üretmek için Çin'deki fabrikalara ve diğer gelişmekte olan ülkelere göç eden milyonlarca insanın sesi,yani işçilerin sesidir.Muhabir Leslie T.Chang Çin'in gelişmekte olan büyük şehirlerindeki kadınlara sordu ve şimdi onların yaşam hikayelerini anlatıyor.
Leslie T. Chang - Journalist
In her reporting and writing, Leslie T. Chang explores the lives of workers in China, focusing on the experience of women. Full bio
In her reporting and writing, Leslie T. Chang explores the lives of workers in China, focusing on the experience of women. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Hi. So I'd like to talk a little bit about the people
0
794
2416
Merhaba. Gündelik hayatımızda sıklıkla kullandığımız ayakkabı,
00:19
who make the things we use every day:
1
3210
2529
çanta, bilgisayar ve cep telefonları gibi eşyaları
00:21
our shoes, our handbags, our computers and cell phones.
2
5739
3760
üreten insanlar hakkında ufak bir konuşma yapmak istiyorum.
00:25
Now, this is a conversation that often calls up a lot of guilt.
3
9499
4446
Yapacağım bu konuşma oldukça hüzünlü
00:29
Imagine the teenage farm girl who makes less than
4
13945
3591
Spor ayakkabılarınızı yapmak için uğraşan
00:33
a dollar an hour stitching your running shoes,
5
17536
2856
ve saatte bir dolardan az para kazanan küçük köylü kızı ya da
00:36
or the young Chinese man who jumps off a rooftop
6
20392
2698
iPad'inizin parçalarını monte edebilmek için fazladan mesaiye kalan
00:38
after working overtime assembling your iPad.
7
23090
4040
ve sonrasında kendini çatıdan atan Çinli bir genci düşünün.
00:43
We, the beneficiaries of globalization, seem to exploit
8
27130
3608
Küreselleşmenin nimetlerinden(!) faydalanan bizler ise
00:46
these victims with every purchase we make,
9
30738
2703
satın aldığımız her ürünle bu insanları sömürüyoruz
00:49
and the injustice
10
33441
1633
ve görünen o ki yaptıkları ürünler
00:50
feels embedded in the products themselves.
11
35074
3089
var olan adaletsizliğin bir kanıtı.
00:54
After all, what's wrong with a world in which a worker
12
38163
2560
Yine de, iPhone'un montajlarını yapan bir işçinin iPhone almaya gücünün
00:56
on an iPhone assembly line can't even afford to buy one?
13
40723
3776
yetmediği bu sistemin neresi yanlış (!)
01:00
It's taken for granted that Chinese factories are oppressive,
14
44499
2650
Çindeki fabrikalar acımasız ve zalim
01:03
and that it's our desire for cheap goods
15
47149
2731
ve şüphesiz ki bunun temel sebebi
01:05
that makes them so.
16
49880
2361
bizim ucuz mallara olan tutkumuz.
01:08
So, this simple narrative equating Western demand
17
52241
3815
Batı'nın bu ürünlere olan talebinin,Çinde çekilen çilelerle
01:11
and Chinese suffering is appealing,
18
56056
2812
doğru orantılı olduğunu gösteren verdiğim bu basit örnek
01:14
especially at a time when many of us already feel guilty
19
58868
2635
özellikle de dünyadaki bu adaletsiz sistemde oynadığımız rol yüzünden
01:17
about our impact on the world,
20
61503
2578
kendimizi kötü hissettiğimiz bir dönemde oldukça çarpıcı fakat ,
01:19
but it's also inaccurate and disrespectful.
21
64081
3783
bir o kadar da yanlış ve saygısızca.
01:23
We must be peculiarly self-obsessed to imagine that we
22
67864
2984
Dünyanın başka bir ucundaki milyonlarca insanı
01:26
have the power to drive tens of millions of people
23
70848
3168
göç etmesine ve bu insanların böylesine acımasız koşullarda
01:29
on the other side of the world to migrate and suffer
24
74016
2712
acı çekmesinden bizim de sorumlu olduğumuzu
01:32
in such terrible ways.
25
76728
2795
her zaman aklımızda bulundurmalıyız.
01:35
In fact, China makes goods for markets all over the world,
26
79523
2818
Çin düşük maliyetli, eğitimli iş gücü
01:38
including its own, thanks to a combination of factors:
27
82341
3588
barındıran ve piyasadaki talebi hızlı bir şekilde
01:41
its low costs, its large and educated workforce,
28
85929
3406
karşılayabilecek üretim kapasitesi olan büyük fabrikaları sayesinde
01:45
and a flexible manufacturing system
29
89335
2466
hem kendisi için hem de
01:47
that responds quickly to market demands.
30
91801
3151
dünyadaki tüm pazarlar için ürün imal etmektedir.
01:50
By focusing so much on ourselves and our gadgets,
31
94952
3049
Kendi zevklerimize ve sahip olduğumuz ürünlere
01:53
we have rendered the individuals on the other end
32
98001
2463
kendimizi o kadar kaptırdık ki dünyanın başka bir
01:56
into invisibility, as tiny and interchangeable
33
100464
3360
ucundaki insanları bir cep telefonunun küçük ve takılıp çıkarılabilir
01:59
as the parts of a mobile phone.
34
103824
3055
parçaları kadar görmezden geliyoruz.
02:02
Chinese workers are not forced into factories
35
106879
2665
Çinli işçiler fabrikalarda sadece bizim açgözlü
02:05
because of our insatiable desire for iPods.
36
109544
2479
iPod isteklerimiz yüzünden çalışmak zorunda kalmıyorlar.
02:07
They choose to leave their homes in order to earn money,
37
112023
3072
Onlar evlerini, para kazanmak için,yeni beceriler edinebilmek için
02:10
to learn new skills, and to see the world.
38
115095
3953
ve dünyayı görebilmek için terkediyorlar.
02:14
In the ongoing debate about globalization, what's
39
119048
2393
Küreselleşme hakkında süregelen tartışmada
02:17
been missing is the voices of the workers themselves.
40
121441
3431
eksik kalan taraf ise işçilerin seslerini duyuramaması.
02:20
Here are a few.
41
124872
2305
İşte bu işçilerden birkaç örnek :
02:23
Bao Yongxiu: "My mother tells me to come home
42
127177
3749
Bao Yongxiu : " Annem evime geri dönüp
02:26
and get married, but if I marry now, before I have fully
43
130926
3724
evlenmemi söylüyor, fakat daha kendimi tam olarak geliştiremeden
02:30
developed myself, I can only marry an ordinary worker,
44
134650
4085
eve dönersem, sadece sıradan bir işçiyle evlenebilirim.
02:34
so I'm not in a rush."
45
138735
2503
Bu yüzden evlenmek için acele etmiyorum."
02:37
Chen Ying: "When I went home for the new year,
46
141238
3042
Chen Ying" Yılbaşı için evime döndüğümde
02:40
everyone said I had changed. They asked me,
47
144280
3256
herkes bana değiştigimi söyledi. Beni böylesine
02:43
what did you do that you have changed so much?
48
147536
3097
değiştirenin ne olduğunu sordular. Onlara okuduğumu
02:46
I told them that I studied and worked hard. If you tell them
49
150633
3278
ve çok çalıştıgımı söyledim. Bu konuda daha fazla şey
02:49
more, they won't understand anyway."
50
153911
3368
söyleseniz de zaten anlamazlar"
02:53
Wu Chunming: "Even if I make a lot of money,
51
157279
3385
Wu Chunming " İyi bir gelirim olsa bile
02:56
it won't satisfy me.
52
160664
2151
bu beni , tatmin edemez.
02:58
Just to make money is not enough meaning in life."
53
162815
4369
Çünkü para, hayatın anlamı değildir.
03:03
Xiao Jin: "Now, after I get off work, I study English,
54
167184
4712
Xiao Jin " İşten çıktıktan sonra ,İngilizce çalışıyorum.
03:07
because in the future, our customers won't
55
171896
1789
Çünkü ilerde müşterilerimiz sadece Çinli olmayacaklar,
03:09
be only Chinese, so we must learn more languages."
56
173685
3862
Daha fazla dil öğrenmek zorundayız.
03:13
All of these speakers, by the way, are young women,
57
177547
2771
Bu arada, bu konuşmacıların hepsi
03:16
18 or 19 years old.
58
180318
3082
18-19 yaşlarındaki genç kadınlar.
03:19
So I spent two years getting to know assembly line workers
59
183400
2942
Güney Çin'de yer alan Dongguan şehrinde bu örnekteki
03:22
like these in the south China factory city called Dongguan.
60
186342
3929
gibi montaj işçileriyle tanışabilmek için iki senemi harcadım.
03:26
Certain subjects came up over and over:
61
190271
2520
Ne kadar para kazandıkları,
03:28
how much money they made,
62
192791
1904
Nasıl bir eşle evlenmek istedikleri
03:30
what kind of husband they hoped to marry,
63
194695
2379
bulundukları fabrikada çalışmaya devam edecekler mi
03:32
whether they should jump to another factory
64
197074
2125
yoksa başka bir fabrikaya geçiş yapacaklar mı ?
03:35
or stay where they were.
65
199199
2200
gibi konular sürekli konuşuldu.
03:37
Other subjects came up almost never, including
66
201399
2193
Bana bir hapis hayatı gibi gelen
03:39
living conditions that to me looked close to prison life:
67
203592
3447
10-15 işçinin tek bir odada kalması
03:42
10 or 15 workers in one room,
68
207039
2283
50 insanın tek bir banyoyu kullanması,
03:45
50 people sharing a single bathroom,
69
209322
3359
gündüz ve gece fabrikadaki çalışma saatlerine göre yaşamaları
03:48
days and nights ruled by the factory clock.
70
212681
3334
gibi konular ise hiç gündeme gelmedi.
03:51
Everyone they knew lived in similar circumstances,
71
216015
3488
İşçilerin tanıdığı herkes benzer durumda yaşıyordu
03:55
and it was still better than the dormitories and homes
72
219503
2761
fakat yine de bu koşullar Çin'in kırsal kesimlerindeki
03:58
of rural China.
73
222264
2568
evlerden ve yurtlardan daha iyiydi.
04:00
The workers rarely spoke about the products they made,
74
224832
2726
İşçiler çok nadiren yaptıkları ürünler
04:03
and they often had great difficulty explaining
75
227558
2344
hakkında konuşurlardı. Ve çoğu zaman ne yaptıklarını
04:05
what exactly they did.
76
229902
2442
tarif etmekte güçlük çekerlerdi.
04:08
When I asked Lu Qingmin,
77
232344
1711
En iyi tanıdığım genç kadına fabrikada
04:09
the young woman I got to know best,
78
234055
2102
tam olarak ne iş yaptıgını sordugum zaman bana
04:12
what exactly she did on the factory floor,
79
236157
2467
kulağa Çince gibi gelen
04:14
she said something to me in Chinese that sounded like
80
238624
2405
"qui xi"
04:16
"qiu xi."
81
241029
1777
diye bir şey söyledi.
04:18
Only much later did I realize that she had been saying
82
242806
2969
Ancak daha sonradan "kalite kontrol"
04:21
"QC," or quality control.
83
245775
3224
dğer bir deyişle " KK" dediğini anladım.
04:24
She couldn't even tell me what she did on the factory floor.
84
248999
3863
Bana fabrikada ne yaptığını bile söyleyemedi.
04:28
All she could do was parrot a garbled abbreviation
85
252862
2457
Tek söylediği şey , anlayamadığı bir dilde
04:31
in a language she didn't even understand.
86
255319
3994
sürekli tekrar ettiği bir kısaltmaydı.
04:35
Karl Marx saw this as the tragedy of capitalism,
87
259313
3622
Karl Marx bunu kapitalizmin acı bir sonucu olarak,
04:38
the alienation of the worker from the product of his labor.
88
262935
4043
işçinin emek sarf ederek ürettiği ürün hakkında bir fikrinin olmaması olarak gördü.
04:42
Unlike, say, a traditional maker of shoes or cabinets,
89
266978
3624
Yerel bir ayakkabıcının ya da mobilyacının aksine,
04:46
the worker in an industrial factory has no control,
90
270602
3247
fabrikada çalışan bir işçi yaptığı işten
04:49
no pleasure, and no true satisfaction or understanding
91
273849
3257
herhangi bir zevk almaz, doyuma ulaşamaz
04:53
in her own work.
92
277106
2191
ve yaptığı işten bir şey anlayamaz.
04:55
But like so many theories that Marx arrived at
93
279297
2416
Fakat, Marx British Museum'un okuma odasında
04:57
sitting in the reading room of the British Museum,
94
281713
2819
ürettiği bir çok teorisinde olduğu gibi
05:00
he got this one wrong.
95
284532
2826
bunda da yanılmıştı.
05:03
Just because a person spends her time
96
287358
2299
Bir insanın bir şey üretirken
05:05
making a piece of something does not mean
97
289657
2768
emek sarfetmesi , o kişinin tüm hayatının
05:08
that she becomes that, a piece of something.
98
292425
2552
o işten ibaret olduğu anlamına gelmez.
05:10
What she does with the money she earns,
99
294977
3103
Esas önemli olan,İşçinin o işten kazandığı para,
05:13
what she learns in that place, and how it changes her,
100
298080
3505
fabrikada edindiği deneyimler, ve bu deneyimlerin
05:17
these are the things that matter.
101
301585
2761
bu kişiyi nasıl geliştirdiğidir.
05:20
What a factory makes is never the point, and
102
304346
2300
Asıl önemli olan bir fabrikanın ne ürettiği değildir ve
05:22
the workers could not care less who buys their products.
103
306646
4084
işçiler de ürettikleri ürünü kimin alacağını önemsemezler.
05:26
Journalistic coverage of Chinese factories,
104
310730
2488
Diğer bir yandan Medya , Çindeki fabrikalarda çalışan
05:29
on the other hand, plays up this relationship
105
313218
2112
bu durumu, yani işçiler ve ürettikleri ürünler
işçilerin,ürettikleri ürünlerle aralarında
işçilerin,ürettikleri ürünlerle aralarında
05:31
between the workers and the products they make.
106
315330
2829
olan ilişkilerini sık sık gündeme getirmektedir.
05:34
Many articles calculate: How long would it take
107
318159
3089
Bu konuda pek çok makale, bir işçinin
05:37
for this worker to work in order to earn enough money
108
321248
2844
ürettiği ürünü alabilmesi için
05:39
to buy what he's making?
109
324092
2460
ne kadar çalışması gerektiğini sorguluyor.
05:42
For example, an entry-level-line assembly line worker
110
326552
2488
Örneğin, Çindeki bir İPhone fabrikasında
05:44
in China in an iPhone plant would have to shell out
111
329040
3272
çalışan normal bir montaj işçisi iPhone
05:48
two and a half months' wages for an iPhone.
112
332312
3545
satın alabilmek için 2.5 aylık maaşını vermesi gerekmekte.
05:51
But how meaningful is this calculation, really?
113
335857
3337
Fakat yapılan bu hesaplamalar ne kadar mantıklı ?
05:55
For example, I recently wrote an article
114
339194
1990
Mesela, geçenlerde The New Yorker dergisinde
05:57
in The New Yorker magazine,
115
341184
978
bir makale yayımladım, fakat makalemde
05:58
but I can't afford to buy an ad in it.
116
342162
3239
kullanabilecegim bir reklamı karşılayamadım.
06:01
But, who cares? I don't want an ad in The New Yorker,
117
345401
2056
Fakat ne farkeder ki ? Ben nasıl The New Yorker dergisinde
06:03
and most of these workers don't really want iPhones.
118
347457
2865
reklam istemiyorsam, işçiler de iPhone istemiyorlar.
06:06
Their calculations are different.
119
350322
2760
Bu işçilerin düşündükleri şeyler farklı.
06:08
How long should I stay in this factory?
120
353082
1814
Bu fabrikada ne kadar çalışmalıyım ?
06:10
How much money can I save?
121
354896
2463
Ne kadar para biriktirebilirim?
06:13
How much will it take to buy an apartment or a car,
122
357359
2570
Bir daire veya bir araba alabilmem için,evlenmek veya çocuğumu okula
06:15
to get married, or to put my child through school?
123
359929
4590
yollayabilmem için ne kadar çalışmalıyım ?
06:20
The workers I got to know had a curiously abstract
124
364519
2691
Tanıdğım işçilerin ürettikleri ürünlerle
06:23
relationship with the product of their labor.
125
367210
3758
garip bir soyut bağları vardı.
06:26
About a year after I met Lu Qingmin, or Min,
126
370968
3142
Lu Qingmin ya da kısaca Min'le tanıştıktan yaklaşık
06:30
she invited me home to her family village
127
374110
2034
bir sene sonra beni Çin Yılbaşı için ailesinin
06:32
for the Chinese New Year.
128
376144
2223
yaşadığı köye davet etti.
06:34
On the train home, she gave me a present:
129
378367
2386
Trenle köye giderken bana bir hediye verdi:
06:36
a Coach brand change purse with brown leather trim.
130
380753
4391
Coach marka kahverengi bir deri bozuk para cüzdanı.
06:41
I thanked her, assuming it was fake,
131
385144
1673
Dongguan'da satılan her şey gibi bu cüzdanın da
06:42
like almost everything else for sale in Dongguan.
132
386817
3477
taklit bir ürün olduğunu düşünerek ona teşekkür ettim.
06:46
After we got home, Min gave her mother another present:
133
390294
3809
Eve vardığımızda Min annesine başka bir hediye daha verdi:
06:50
a pink Dooney & Bourke handbag,
134
394103
2185
Pembe bir Dooney&Bourke marka el çantası ve bundan
06:52
and a few nights later, her sister was showing off
135
396288
2423
bir kaç gün sonra kız kardeşi bize koyu-kızıl kahverengi
06:54
a maroon LeSportsac shoulder bag.
136
398711
3504
LeSportsac marka omuzdan asmalı çantasını gösterdi.
06:58
Slowly it was dawning on me that these handbags
137
402215
3800
Bu çantaların aslında kendi fabrikalarında
07:01
were made by their factory,
138
406015
2017
üretildiğini anlamıştım
07:03
and every single one of them was authentic.
139
408032
3166
ve çantaların hepsi orjinaldi.
07:07
Min's sister said to her parents,
140
411198
2465
Min annesine bu çantaların ABD'de
07:09
"In America, this bag sells for 320 dollars."
141
413663
3362
320 dolara satıldığını söyledi.
07:12
Her parents, who are both farmers, looked on, speechless.
142
417025
3039
Her ikisi de çiftçi olan annesi ve babası şaşkınlıktan dicek söz bulamadılar.
07:15
"And that's not all -- Coach is coming out with a new line,
143
420064
2559
Ayrıca, Coach marka çantaların yeni "2191" üretimiyle piyasaya çıkacağını
07:18
2191," she said. "One bag will sell for 6,000."
144
422623
4801
ve tek bir çantanın 6000'e satılacağını söyledi.
07:23
She paused and said, "I don't know if that's 6,000 yuan or
145
427424
4247
Bir süre durakladıktan sonra bu sefer :" 6000 dolara mı yoksa 6000 yuana mı
07:27
6,000 American dollars, but anyway, it's 6,000." (Laughter)
146
431671
5647
satılacağından emin değilim fakat sonuçta 6000'e satılacak"
07:33
Min's sister's boyfriend, who had traveled home with her
147
437318
2595
Yılbaşı için eve gelen Min'in kız kardeşinin erkek arkadaşı
07:35
for the new year, said,
148
439913
2117
Bu çantanın 6000 dolar ya da yuan
07:37
"It doesn't look like it's worth that much."
149
442030
2833
edecek kadar değerli olmadığını söyledi.
07:40
Min's sister turned to him and said, "Some people actually
150
444863
2825
Min'in kardeşi, erkek arkadaşına dönüp " Sen ne anlarsın böyle şeylerden
07:43
understand these things. You don't understand shit."
151
447688
3544
bazı insanlar böyle şeylerden iyi anlar."
07:47
(Laughter) (Applause)
152
451232
4655
(Gülüşmeler-Alkışlar)
07:51
In Min's world, the Coach bags had a curious currency.
153
455887
4040
Coach marka çantalar Min'in hayatında garip bir değere sahipler.
07:55
They weren't exactly worthless, but they were nothing
154
459927
2320
Tamamen değersiz şeyler değiller fakat
07:58
close to the actual value, because almost no one they knew
155
462247
2710
gerçek değerlerinin yakınından bile geçemezler.Çünkü
08:00
wanted to buy one, or knew how much it was worth.
156
464957
3930
tanıdığı insanlar ne bu çantaları almak istiyor ne de bu çantaların değerini biliyor.
08:04
Once, when Min's older sister's friend got married,
157
468887
3355
Bir keresinde Min'in büyük ablasının bir arkadaşı evlendiğinde
08:08
she brought a handbag along as a wedding present.
158
472242
2828
Min düğün hediyesi olarak bir el çantası getirdi.
08:10
Another time, after Min had already left
159
475070
2168
Başka bir zaman da Min el çantası fabrikasından
08:13
the handbag factory, her younger sister came to visit,
160
477238
3142
çoktan çıksa da küçük kız kardeşi ziyarete geldiginde
08:16
bringing two Coach Signature handbags as gifts.
161
480380
4111
hediye olarak 2 tane Coach marka el çantasıyla geldi.
08:20
I looked in the zippered pocket of one,
162
484491
2075
Birtanesinin fermuarlı iç cebine baktığımda şöyle yazılı ingilizce bir kart gördüm :
08:22
and I found a printed card in English, which read,
163
486566
4239
"Bir Amerikan klasiği.1941 yılında
08:26
"An American classic.
164
490805
3258
bir beyzbol eldiveninin cilali eskitilmiş yüzeyi
08:29
In 1941, the burnished patina
165
494063
2510
Coach'un kurucusunda
08:32
of an all-American baseball glove
166
496573
2362
bu konforlu yumuşak eldivenin derisiyle
08:34
inspired the founder of Coach to create
167
498935
2200
aynı yeni el çantaları
08:37
a new collection of handbags from the same
168
501135
2409
üretme fikri uyandırdı.
08:39
luxuriously soft gloved-hand leather.
169
503544
3209
6 tane becerikli deri ustası
08:42
Six skilled leatherworkers crafted 12 Signature handbags
170
506753
4175
12 özel seriden oluşan mükemmel bir uyuma sahip
08:46
with perfect proportions and a timeless flair.
171
510928
4136
zarif el çantaları ürettiler.
08:50
They were fresh, functional, and women everywhere
172
515064
2280
Bu çantalar yepyeni ve kullanışlıydılar.
08:53
adored them. A new American classic was born."
173
517344
5336
Kadınlar bu çantalara hayran kaldılar.Yeni bir Amerikan klasiği doğmuştu."
08:58
I wonder what Karl Marx would have made of Min
174
522680
2326
Karl Marx, Min ve kardeşleri hakkında
09:00
and her sisters.
175
525006
1908
ne düşünüyordu merak ediyorum.
09:02
Their relationship with the product of their labor
176
526914
2607
Ürettikleri ürünlerle olan bağları, Marx'ın
09:05
was more complicated, surprising and funny
177
529521
2295
hayal edebileceğinden çok daha karmaşık,
09:07
than he could have imagined.
178
531816
2258
şaşırtıcı ve bir o kadar da eğlenceliydi.
09:09
And yet, his view of the world persists, and our tendency
179
534074
2823
Fakat, Marx'ın bu dünya görüşü ve bizim işçileri
09:12
to see the workers as faceless masses,
180
536897
2609
kimliksiz bir topluluk olarak görmeye ve bu işçilerin
09:15
to imagine that we can know what they're really thinking.
181
539506
3874
gerçekte neler düşündüklerini bilebileceğimize dair eğilimimiz hala geçerliliğini sürdürmektedir.
09:19
The first time I met Min, she had just turned 18
182
543380
3401
Min ile tanıştığımda, daha henüz 18'ine
09:22
and quit her first job on the assembly line
183
546781
2655
girmişti ve bir elektronik fabrikasındaki
09:25
of an electronics factory.
184
549436
2315
montaj işçiliğinden henüz çıkmıştı.
09:27
Over the next two years, I watched as she switched jobs
185
551751
2646
İki yıl boyunca, Min'in 5 kez iş değiştirdiğine
09:30
five times, eventually landing a lucrative post
186
554397
3076
ve sonunda bir donanım fabrikasının satış bölümünde
09:33
in the purchasing department of a hardware factory.
187
557473
3574
iyi maaşlı bir mevkide çalıştığına şahit oldum.
09:36
Later, she married a fellow migrant worker,
188
561047
2525
Daha sonra, Min bir göçmen işçi arkadaşıyla evlenip
09:39
moved with him to his village,
189
563572
2142
eşinin köyüne taşındı ve
09:41
gave birth to two daughters,
190
565714
2203
iki kız çocuğu dünyaya getirdi.
09:43
and saved enough money to buy a secondhand Buick
191
567917
2188
Sonunda kendisine ikinci el bir Buick ve ailesene de
09:46
for herself and an apartment for her parents.
192
570105
4406
bir daire alabileceği kadar para biriktirdi.
09:50
She recently returned to Dongguan on her own
193
574511
3133
Son zamanlarda, eşini ve çocuklarını
09:53
to take a job in a factory that makes construction cranes,
194
577644
3616
geçici bir süre köyde bırakarak,
09:57
temporarily leaving her husband and children
195
581260
2200
Dongguan'da vinç üreten
09:59
back in the village.
196
583460
1983
bir fabrikada çalışmaya gitti.
10:01
In a recent email to me, she explained,
197
585443
2581
Son zamanlarda bana attığı bir e-maide şöyle yazmıştı:
10:03
"A person should have some ambition while she is young
198
588024
4046
" İnsan genç yaşlarında azimli olmalı ki,
10:07
so that in old age she can look back on her life
199
592070
2662
yaşlandığında geriye bakıp
10:10
and feel that it was not lived to no purpose."
200
594732
4783
hayatını bir hiç uğruna yaşamadığını görebilsin".
10:15
Across China, there are 150 million workers like her,
201
599515
4396
Çin'de Min gibi 150 milyon işçi var.
10:19
one third of them women, who have left their villages
202
603911
2753
Bu işçilerin 3'te 1'ini otellerde, restorantlarda ve büyük şehirlerin
10:22
to work in the factories, the hotels, the restaurants
203
606664
3543
inşaatlarında çalışmak için köylerini
10:26
and the construction sites of the big cities.
204
610207
2605
terk eden kadın işçiler oluşturuyor.
10:28
Together, they make up the largest migration in history,
205
612812
3744
Hep birlikte bu işçiler tarihteki en büyük göçü oluşturuyorlar
10:32
and it is globalization, this chain that begins
206
616556
3000
ve milyonlarca insanın nasıl çalışacağını
10:35
in a Chinese farming village
207
619556
2519
nasıl evleneceğini, nasıl yaşayıp nasıl düşüneceklerini
10:37
and ends with iPhones in our pockets and Nikes on our feet
208
622075
3777
etkileyen şey ise, Çin'in bir köyünde başlayan,
10:41
and Coach handbags on our arms
209
625852
2424
cebimizdeki iPhonelarla, ayağımızdaki Nike ayakkabılarla
10:44
that has changed the way these millions of people
210
628276
2289
ve kolumuzdaki Coach marka çantalarla sona eren
10:46
work and marry and live and think.
211
630565
4913
bu üretim süreci ve küreselleşmedir.
10:51
Very few of them would want to go back
212
635478
1949
Bu işçilerden çok az bir kısmı
10:53
to the way things used to be.
213
637427
2557
bu işlerin yürüyüş şeklinin değişmesini istiyor.
10:55
When I first went to Dongguan, I worried that
214
639984
3180
Dongguan'a ilk gittiğimde, işçilerle çok fazla vakit
10:59
it would be depressing to spend so much time with workers.
215
643164
4375
geçirmenin iç karartıcı olacağını düşünüyordum.
11:03
I also worried that nothing would ever happen to them,
216
647539
2771
Ayrıca onlar için bir değişiklik olmayacağından
11:06
or that they would have nothing to say to me.
217
650310
2629
ya da bana bir şey söylemeyeceklerinden endişeleniyordum.
11:08
Instead, I found young women who were smart and funny
218
652939
2650
Fakat tam tersine; zeki, komik
11:11
and brave and generous.
219
655589
2847
cesur ve cömert kadınlarla tanıştım.
11:14
By opening up their lives to me,
220
658436
2331
Bu kadınlar hayatlarına beni de dahil ederek
11:16
they taught me so much about factories
221
660767
2206
fabrikalar ve Çin hakkında
Çin ve fabrikalar hakkındaki pek çok şeyi ve
Çin ve fabrikalar hakkındaki pek çok şeyi ve
11:18
and about China and about how to live in the world.
222
662973
4206
bu dünyada nasıl yaşanacağını öğrettiler bana.
11:25
This is the Coach purse that Min gave me
223
669486
2712
Bu Coach marka cüzdan
11:28
on the train home to visit her family.
224
672198
2410
ailesini ziyarete giderken Min'in trende bana verdiği hediye.
11:30
I keep it with me to remind me of the ties that tie me
225
674608
2643
Bu cüzdanı, hakkında yazı yazdığım kadına olan
11:33
to the young women I wrote about,
226
677251
2724
bağlarımı hatırlatması için,
11:35
ties that are not economic but personal in nature,
227
679975
4270
doğadaki asıl bağların parayla değil de anılarla ölçülebilen
11:40
measured not in money but in memories.
228
684245
3567
ekonomik olmayan insani bağlar olduğunu hatırlatması için saklıyorum.
11:43
This purse is also a reminder that the things that you imagine,
229
687812
3419
Bu cüzdan, ofisinizde ya da kütüphanenizde
11:47
sitting in your office or in the library,
230
691231
3542
otururken hayal ettiğiniz şeylerin
11:50
are not how you find them when you actually go out
231
694773
2403
aslında gerçek dünyada çok farklı olduduğunu
11:53
into the world.
232
697176
1507
hatırlatıyor bana.
11:54
Thank you. (Applause)
233
698683
1988
Dinlediğiniz için teşekkür ederim. (Alkışlar)
11:56
(Applause)
234
700671
6672
(Alkışlar)
12:03
Chris Anderson: Thank you, Leslie, that was an insight
235
707343
2069
Chris Anderson: Teşekkür ederiz Leslie, bu anlattığın
12:05
that a lot of us haven't had before.
236
709412
2597
şeyler bize yeni bir bakış açısı kazandırdı.
12:07
But I'm curious. If you had a minute, say,
237
712009
3487
Fakat merak ettiğim bir şey var, bir dakikanı alacağım bu yüzden.
12:11
with Apple's head of manufacturing,
238
715496
3721
Diyelim ki Apple'ın üretim müdürüyle konuşuyorsun
12:15
what would you say?
239
719217
2360
ona ne söylerdin?
12:17
Leslie Chang: One minute?
240
721577
1128
Bir dakika mı ?
12:18
CA: One minute. (Laughter)
241
722705
1513
Bir dakika. (Gülüşmeler)
12:20
LC: You know, what really impressed me about the workers
242
724218
1926
Biliyorsun ki beni işçiler hakkında en çok etkileyen şey
12:22
is how much they're self-motivated, self-driven,
243
726144
3226
onların bu kadar çok hevesli, becerikli
12:25
resourceful, and the thing that struck me,
244
729370
2617
ve gayretli olmaları. Ve beni en çok sarsan şey ise
12:27
what they want most is education, to learn,
245
731987
2965
en çok istedikleri şeyin eğitim ve öğrenmek olması,
12:30
because most of them come from very poor backgrounds.
246
734952
1547
çünkü bu işçilerin büyük bir kısmı oldukça fakir ailelerden geliyor.
12:32
They usually left school when they were in 7th or 8th grade.
247
736499
2944
Genelde 7 ya da 8 yaşlarında okulu bırakıyorlar.
12:35
Their parents are often illiterate,
248
739443
2239
Ebeveynleri genellikle cahil
12:37
and then they come to the city, and they, on their own,
249
741682
2640
ve bu çocuklar şehre kendi imkanlarıyla gelip
12:40
at night, during the weekends, they'll take a computer class,
250
744322
2125
geceleri ve haftasonları bilgisayar
12:42
they'll take an English class, and learn
251
746447
2268
ve İngilizce derslerine giriyorlar. Öğrendikleri
12:44
really, really rudimentary things, you know,
252
748715
2124
şeyler ise oldukça temel düzeyde şeyler,ne bileyim
12:46
like how to type a document in Word,
253
750839
1739
mesela , Word belgesinde nasıl yazı yazıldığını
12:48
or how to say really simple things in English.
254
752578
2664
ya da İngilizcedeki en basit temel cümleleri öğreniyorlar.
12:51
So, if you really want to help these workers,
255
755242
2128
Eğer gerçekten bu işçilere yardım etmek istiyorsanız
12:53
start these small, very focused, very pragmatic classes
256
757370
3223
bu okullarda verilen ufak , yoğunlaştırılmış ve faydalı
12:56
in these schools, and what's going to happen is,
257
760593
3129
kursları siz de açın ve göreceksiniz ki
12:59
all your workers are going to move on,
258
763722
1419
işçileriniz hayatlarına devam edicekler
13:01
but hopefully they'll move on into higher jobs within Apple,
259
765141
3407
ve bir gün belki de umarım ki Apple içinde daha yüksek yerlere gelecekler
13:04
and you can help their social mobility
260
768548
2941
ve siz bu işçilerin sosyal hareketliliklerine
13:07
and their self-improvement.
261
771489
997
ve kendilerini geliştirmelerine katkıda bulunabilirsiniz.
13:08
When you talk to workers, that's what they want.
262
772486
1778
İşçilerle sorduğunuz zaman da tüm istediklerinin bu olduğunu göreceksiniz.
13:10
They do not say, "I want better hot water in the showers.
263
774264
2674
Duşta daha sıcak bir duş,
13:12
I want a nicer room. I want a TV set."
264
776938
1985
daha hoş bir oda ya da bir televizyon seti istemiyorlar.
13:14
I mean, it would be nice to have those things,
265
778923
1623
Böyle olanaklara sahip olmaları tabii ki güzel olur
13:16
but that's not why they're in the city,
266
780546
1158
fakat şehre gelmelerinin nedeni bu değil,
13:17
and that's not what they care about.
267
781704
2089
önem verdikleri şey de bu değil.
13:19
CA: Was there a sense from them of a narrative that
268
783793
3550
Chris Anderson: Peki işçilerin konuşmaları genelde
13:23
things were kind of tough and bad, or was there a narrative
269
787343
3412
hayatın zorluğu ve kötü oluşu üzerine miydi yoksa
13:26
of some kind of level of growth, that things over time
270
790755
3013
konuşmalarında hayatlarında bir ilerleme olduğu,
13:29
were getting better?
271
793768
1623
her şeyin zamanla daha da güzel olacağı inancı mı hakimdi?
13:31
LC: Oh definitely, definitely. I mean, you know,
272
795391
1907
Leslie Chang: Tabii ki. Yani oldukça ilginçti,
13:33
it was interesting, because I spent basically two years
273
797298
2366
çünkü sonuçta orada,Dongguan şehrinde
13:35
hanging out in this city, Dongguan,
274
799664
1994
iki senemi geçirdim.
13:37
and over that time, you could see immense change
275
801658
2111
ve zamanla, her bir insanın hayatındaki
13:39
in every person's life: upward, downward, sideways,
276
803769
2795
o yoğun değişimi görüyorsunuz .İnişler ve çıkışlar oluyordu
13:42
but generally upward.
277
806564
1821
fakat genel olarak hayatları daha iyiye gidiyordu.
13:44
If you spend enough time, it's upward, and I met people
278
808385
1787
Yeteri kadar zaman harcarsanız, hayat koşullarınız düzeliyor
13:46
who had moved to the city 10 years ago, and who are now
279
810172
2295
10 yıl önce şehre gelen ve şimdi orta gelirli
13:48
basically urban middle class people,
280
812467
2107
olan insanlarla tanıştım.
13:50
so the trajectory is definitely upward.
281
814574
2021
yani hayatlarındaki değişimin yönü ileriye dönük.
13:52
It's just hard to see when you're suddenly
282
816595
1935
Bir anda şehrinde ortasına düşüverdiğinizde
13:54
sucked into the city. It looks like everyone's poor and
283
818530
2121
neyin nasıl olduğunu kestirmesi zor.Herkes fakir ve
13:56
desperate, but that's not really how it is.
284
820651
1738
umutsuz gözüküyor fakat gerçekte durum böyle değil.
13:58
Certainly, the factory conditions are really tough,
285
822389
2154
Tabii ki de , fabrikadaki koşullar oldukça ağır
14:00
and it's nothing you or I would want to do,
286
824543
2317
ve ne ben böyle bir hayatı isterim ne de siz,
14:02
but from their perspective, where they're coming from
287
826860
3145
bu insanların bakış açılarına göre ise, geldikleri
14:05
is much worse, and where they're going
288
830005
1997
yer, gidecekleri yerden çok daha kötü.
14:07
is hopefully much better, and I just wanted to give
289
832002
2008
Ben konuşmamda sadece
14:09
that context of what's going on in their minds,
290
834010
2361
bu insanların nasıl hissedip neler düşündüğünü
14:12
not what necessarily is going on in yours.
291
836371
2363
anlatmak istedim,sizin aklınızdan geçenleri değil.
14:14
CA: Thanks so much for your talk.
292
838734
1496
Chris Anderson :Konuşman için çok teşekkür ederiz.
14:16
Thank you very much. (Applause)
293
840230
4369
Ben teşekkür ederim. (Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Leslie T. Chang - JournalistIn her reporting and writing, Leslie T. Chang explores the lives of workers in China, focusing on the experience of women.
Why you should listen
Leslie T. Chang's book Factory Girls: From Village to City in a Changing China traces the lives of Chunming and Min, two young women working in Dongguan, a factory city in South China. Leaving their home villages far behind in pursuit of work, Chunming and Min are part of an estimated 10 million young migrants (estimated to be 70 percent women) who work in China's booming factories. These migrants live in a "perpetual present," forging individual and nontraditional lives amid the breakneck pace of manufacturing.
As Chang gets to know these two women and others, she reveals the harsh realities of China's spectacular industrial growth, and also explores her family's own history of migration from mainland China.
Chang lived in China for a decade as a correspondent for The Wall Street Journal. She is now based in Egypt.
Leslie T. Chang | Speaker | TED.com