TED2002
Pamelia Kurstin: The untouchable music of the theremin
Pamela Kurstin bespeelt de theremin -- onaanraakbare muziek
Filmed:
Readability: 3.5
2,115,903 views
Virtuoos Pamela Kurstin bespeelt en bespreekt de theremin, het niet-alleen-voor-sciencefiction-instrument dat bespeeld wordt zonder het aan te raken. De stukken zijn "Autumn leaves", "Lush life", en David Mashs "Listen, words are gone".
Pamelia Kurstin - Theremin player
Pamelia Kurstin excavates a dusty artifact from the prehistoric strata of electronic music -- and demonstrates how to squeeze soul from an instrument you can't even touch. Full bio
Pamelia Kurstin excavates a dusty artifact from the prehistoric strata of electronic music -- and demonstrates how to squeeze soul from an instrument you can't even touch. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
(Music)
0
0
308000
(Muziek)
05:20
(Applause)
1
308000
9000
(Applaus)
05:35
Thank you. Ooh, I'm like, "Phew, phew, calm down. Get back into my body now." (Laughter)
2
323000
5000
Dank je. Poeh, ik sta hier: Kalmeer, kalmeer... Terug in m'n lichaam. (Gelach)
05:40
Usually when I play out, the first thing that happens is
3
328000
4000
Meestal als ik optreed, is het eerste wat gebeurt
05:44
people scream out, "What's she doing?!"
4
332000
3000
dat mensen roepen: "Wat is ze aan het doen?"
05:47
I'll play at these rock shows, be on stage
5
335000
3000
Ik speel op rockshows en sta dan doodstil
05:50
standing completely still, and they're like,
6
338000
2000
op het podium, terwijl zij vragen:
05:52
"What's she doing?! What's she doing?!"
7
340000
3000
"Wat doet ze? Wat doet ze?!"
05:55
And then I'll kind of be like -- (Vvvwow!) -- and then they're like, "Whoa!"
8
343000
4000
Dan doe ik -- (Vvvwow!) -- en zij: "Whoa!"
05:59
(Laughter)
9
347000
2000
(Gelach)
06:01
I'm sure you're trying to figure out,
10
349000
4000
Ik denk dat je je afvraagt
06:05
"Well, how does this thing work?"
11
353000
2000
hoe dit ding werkt.
06:07
Well, what I'm doing is
12
355000
4000
Nou, ik bepaal
06:11
controlling the pitch with my left hand.
13
359000
5000
de toonhoogte met mijn linkerhand.
06:18
See, the closer I get to this antenna, the higher the note gets --
14
366000
5000
Hoe dichterbij deze antenne, hoe hoger de toon --
06:23
(Portamento) --
15
371000
3000
(Portamento) --
06:26
and you can get it really low.
16
374000
2000
en je kan hem ook heel laag krijgen.
06:28
And with this hand I'm controlling the volume,
17
376000
3000
Met deze hand bepaal ik het volume,
06:31
so the further away my right hand gets, the louder it gets.
18
379000
4000
dus hoe verder weg mijn hand is, hoe luider het klinkt.
06:35
(Tones)
19
383000
3000
(Tonen)
06:38
So basically, with both of your hands
20
386000
2000
Dus met beide handen
06:40
you're controlling pitch and volume and kind of
21
388000
4000
bepaal je de toonhoogte en het volume
06:44
trying to create the illusion that you're doing separate notes,
22
392000
4000
en creëer je de illusie dat je afzonderlijke noten speelt,
06:48
when really it's continuously going ...
23
396000
2000
terwijl het ononderbroken zo gaat...
06:50
(Flourish ... Beep)
24
398000
4000
(Tonen... biep)
06:54
(Laughter)
25
402000
3000
(Gelach)
07:03
Sometimes I startle myself: I'll forget that I have it on,
26
411000
2000
Soms verras ik mezelf: dan vergeet ik dat hij aan staat
07:05
and I'll lean over to pick up something,
27
413000
3000
en ik leun voorover om iets op te rapen,
07:08
and then it goes like -- (Blip) -- "Oh!"
28
416000
3000
en dan doet hij -- (Bliep) -- "Oh!"
07:11
And it's like a funny sound effect that follows you around
29
419000
3000
Als een vreemd geluidseffect dat je achtervolgt
07:14
if you don't turn the thing off.
30
422000
2000
als je hem niet uitzet.
07:16
(Laughter)
31
424000
5000
(Gelach)
07:21
Maybe we'll go into the next tune,
32
429000
4000
Misschien moeten we maar het volgende liedje doen,
07:25
because I totally lost where this is going.
33
433000
4000
want ik ben volledig kwijt waar dit heengaat.
07:29
We're going to do a song by David Mash called "Listen: the Words Are Gone,"
34
437000
5000
We doen een nummer door David Mash, getiteld: "Listen: the words are gone",
07:34
and maybe I'll have words come back into me afterwards if I can relax.
35
442000
4000
en misschien komen straks de woorden wel weer terug, als ik kan ontspannen.
07:38
(Music)
36
446000
174000
(Muziek)
10:32
(Applause)
37
620000
10000
(Applaus)
10:44
So, I'm trying to think of some of the questions
38
632000
3000
Ik probeer me wat vragen te herinneren
10:47
that are commonly asked; there are so many.
39
635000
2000
die veel gesteld worden; er zijn er zo veel.
10:49
And ... Well, I guess I could tell you
40
637000
3000
Ik kan je wel iets vertellen over de geschiedenis
10:52
a little of the history of the theremin.
41
640000
2000
van de theremin.
10:54
It was invented around the 1920s, and the inventor, Léon Theremin
42
642000
6000
Hij is uitgevonden in de jaren 1920. De uitvinder, Léon Theremin
11:00
-- he also was a musician besides an inventor --
43
648000
5000
-- naast uitvinder was hij tevens musicus --
11:05
he came up with the idea for making the theremin,
44
653000
5000
kreeg het idee voor de theremin volgens mij
11:10
I think, when he was working on some shortwave radios.
45
658000
4000
toen hij aan kortegolf-radio's aan het werken was.
11:14
And there'd be that sound in the signal -- it's like (Screeching) --
46
662000
3000
Daar heb je dat geluid in het signaal -- zoiets: (Gekrijs) --
11:17
and he thought, "Oh, what if I could control that sound
47
665000
4000
en hij dacht: als ik dat geluid nou eens beheers,
11:21
and turn it into an instrument, because there are pitches in it."
48
669000
4000
en er een instrument van maak, want er zitten toonhoogtes in.
11:25
And so somehow through developing that,
49
673000
3000
Door dat verder te ontwikkelen,
11:28
he eventually came to make the theremin the way it is now.
50
676000
4000
kwam hij uit bij de theremin zoals hij nu is.
11:35
And a lot of times, even kids nowadays,
51
683000
4000
Vaak refereren zelfs kinderen tegenwoordig
11:39
they'll make reference to a theremin by going, "Whoo-hoo-hoo-hoo,"
52
687000
4000
aan de theremin, door "Whoo-hoo-hoo-hoo" te zeggen,
11:43
because in the '50s it was used in the sci-fi horror movies,
53
691000
2000
want in de jaren 1950 werd het gebruikt in griezelfilms,
11:45
that sound that's like ... (Woo-hoo-hoo-hoo)
54
693000
4000
dat geluid dat klinkt als... (Woo-hoo-hoo)
11:49
(Laughter)
55
697000
3000
(Gelach)
11:52
It's kind of a funny, goofy sound to do.
56
700000
4000
Het is een stom, grappig geluid om te doen.
11:58
And sometimes if I have too much coffee,
57
706000
2000
Soms als ik teveel koffie op heb,
12:00
then my vibrato gets out of hand.
58
708000
2000
loopt mijn vibrato uit de hand.
12:02
You're really sensitive to your body and its functions
59
710000
3000
Je bent je heel bewust van je lichaam en zijn functies
12:05
when you're behind this thing.
60
713000
2000
als je achter dit ding staat.
12:07
You have to stay so still if you want to have the most control.
61
715000
3000
Je moet zó stil staan als je de meeste controle wil hebben.
12:10
It reminds me of the balancing act earlier on -- what Michael was doing --
62
718000
5000
Het herinnert me aan de balanceer-act van Michael Moshen --
12:15
because you're fighting so hard to keep the balance
63
723000
3000
want je vecht zo hard om in balans te blijven
12:18
with what you're playing with and stay in tune, and at the same time
64
726000
6000
en om de tonen zuiver te houden, en tegelijkertijd
12:24
you don't want to focus so much on being in tune all the time;
65
732000
3000
wil je niet de hele tijd focussen op zuivere tonen;
12:27
you want to be feeling the music.
66
735000
3000
je wil de muziek voelen.
12:30
And then also, you're trying to stay very, very, very still
67
738000
4000
Ook probeer je heel, heel stil te blijven staan
12:34
because little movements with other parts of your body
68
742000
4000
want de kleinste bewegingen met andere lichaamsdelen
12:38
will affect the pitch, or sometimes if you're holding a low note -- (Tone rising out of key) --
69
746000
4000
veranderen de toon; of soms als je een lage noot aanhoudt -- (Toon gaat omhoog) --
12:45
and breathing will make it ...
70
753000
3000
en je ademt...
12:48
(Laughter)
71
756000
1000
(Gelach)
12:49
If I pass out on the next song ...
72
757000
3000
Als ik flauwval bij het volgende nummer...
12:52
(Laughter)
73
760000
2000
(Gelach)
12:54
I think of it almost like
74
762000
4000
Ik zie het bijna als een Yoga-instrument
12:58
like a yoga instrument because it makes you so aware
75
766000
3000
omdat het je zo bewust maakt
13:01
of every little crazy thing your body is doing,
76
769000
4000
van elk klein ding dat je lichaam doet,
13:05
or just aware of what you don't want it to be doing
77
773000
5000
of wat je níet wil dat het doet
13:10
while you're playing; you don't want to have any sudden movements.
78
778000
4000
tijdens het spelen; je wil geen plotselinge bewegingen.
13:14
And if I go to a club and play a gig, people are like,
79
782000
3000
Als ik optreed in een club, zeggen mensen:
13:17
"Here, have some drinks on us!"
80
785000
2000
"Hier, drink wat van ons!"
13:19
And it's like, "Well, I'm about to go on soon;
81
787000
3000
Dan denk ik: "Nou, ik moet zo op...
13:22
I don't want to be like -- (Teetering tones) -- you know?"
82
790000
4000
ik wil niet -- (onvaste tonen) -- weet je?"
13:26
It really does reflect the mood that you're in also,
83
794000
3000
Het weerspiegelt echt je stemming van dat ogenblik
13:29
if you're ...
84
797000
2000
en is vergelijkbaar
13:31
it's similar to being a vocalist, except
85
799000
3000
met een vocalist,
13:34
instead of it coming out of your throat,
86
802000
2000
behalve dat het niet uit je keel komt.
13:36
you're controlling it just in the air
87
804000
2000
Je controleert het in de lucht
13:38
and you don't really have a point of reference;
88
806000
3000
zonder echt referentiepunt;
13:41
you're always relying on your ears and adjusting constantly.
89
809000
5000
je vertrouwt altijd maar op je oren en stuurt voortdurend bij.
13:46
You just have to always adjust to what's happening
90
814000
2000
Je moet je constant aanpassen aan wat er gebeurt
13:48
and realize you'll have bummer notes come here and there
91
816000
4000
en je realiseren dat er foute tonen tussen zullen zitten,
13:52
and listen to it, adjust it, and just move on,
92
820000
3000
ernaar luisteren, bijstellen en weer verder,
13:55
or else you'll get too tied up and go crazy. Like me.
93
823000
7000
anders loop je vast en word je gek... Net als ik.
14:04
I think we will play another tune now.
94
832000
4000
Ik denk dat we nog een nummer spelen.
14:09
I'm going to do "Lush Life." It's one of my favorite tunes to play.
95
837000
3000
Ik ga "Lush life" doen. Eén van mijn favoriete liedjes om te spelen.
14:12
(Music)
96
840000
290000
(Muziek)
19:02
(Applause)
97
1130000
3000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Pamelia Kurstin - Theremin playerPamelia Kurstin excavates a dusty artifact from the prehistoric strata of electronic music -- and demonstrates how to squeeze soul from an instrument you can't even touch.
Why you should listen
The theremin, the first electronic instrument ever invented, was on the brink of historic oblivion when it was rescued from obscurity by director Steven Martin's classic 1994 documentary Theremin: An Electronic Odyssey . And while a few brave souls have sought to master this temperamental instrument since then, none have done so with more sly effervescence than Pamelia Kurstin.
From the rock-steady composure she assumes behind the instrument (necessary lest her breathing drive the sensors out of tune), one might presume a shrinking conservatory personality, but a quick glance at the MySpace page of the self-described "bird-punching rollerskating thereminist" will quickly dash any of these quaint notions. Far from being a quirky curiosity, however, Kurstin is a sensitive, emotional stylist capable of coaxing sublime melodic content out of an instrument usually doomed to B-movie sci-fi soundtracks. (And her walking bass imitation is pretty cool too.)
Born in Los Angeles, Kurstin currently resides in Vienna, and performs with her latest project Blueblut, among many others. Her latest solo CD, Thinking Out Loud, was released in 2007 on John Zorn's legendary Tzadik label. She'll bathe your dog and give you a haircut ("if you're daring," she warns) in exchange for a six-pack.
Pamelia Kurstin | Speaker | TED.com