Serious Play 2008
George Smoot: The design of the universe
George Smoot over het ontwerp van het heelal
Filmed:
Readability: 3.6
2,187,714 views
Op de "Serious Play 2008" conferentie, laat astrofysicus George Smoot verbluffende nieuwe foto's zien van het verre ruimte onderzoek en prikkelt hij ons om na te denken hoe de kosmos - met gigantische webben van donkere materie en mysterieuze gapende gaten - op deze manier opgebouwd is.
George Smoot - Astrophysicist
Astrophysicist, cosmologist and Nobel Prize winner George Smoot studies the cosmic microwave background radiation -- the afterglow of the Big Bang. His pioneering research into deep space and time is uncovering the structure of the universe itself. Full bio
Astrophysicist, cosmologist and Nobel Prize winner George Smoot studies the cosmic microwave background radiation -- the afterglow of the Big Bang. His pioneering research into deep space and time is uncovering the structure of the universe itself. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I thought I would think about changing your perspective on the world a bit,
0
0
4000
Laat ik eens bedenken hoe ik uw perspectief op de wereld een beetje kan bijstellen,
00:20
and showing you some of the designs that we have in nature.
1
4000
3000
en jullie enkele ontwerpen uit de natuur laten zien.
00:23
And so, I have my first slide to talk about
2
7000
4000
Dit mijn eerste dia om te praten over
00:27
the dawning of the universe and what I call
3
11000
3000
de dageraad van het universum en wat ik noem
00:30
the cosmic scene investigation, that is, looking at
4
14000
2000
the Cosmische Scene Investigation, dat betekent, we kijken naar
00:32
the relics of creation and inferring what happened at the beginning,
5
16000
4000
de restanten van de schepping en leiden daaruit af wat er in het begin gebeurde,
00:36
and then following it up and trying to understand it.
6
20000
3000
en we kijken dan naar het vervolg en proberen dat te begrijpen.
00:39
And so one of the questions that I asked you is,
7
23000
2000
En dus is één van de vragen die ik jullie stel,
00:41
when you look around, what do you see?
8
25000
2000
als je rondkijkt, wat zie je dan?
00:43
Well, you see this space that's created by designers
9
27000
4000
Nou, je ziet deze zaal die is gemaakt door ontwerpers
00:47
and by the work of people, but what you actually see
10
31000
4000
en door werklui, maar wat je eigenlijk ziet
00:51
is a lot of material that was already here,
11
35000
2000
is heel veel materiaal dat hier al was,
00:53
being reshaped in a certain form.
12
37000
2000
en dat is opnieuw gestructureerd tot een bepaalde vorm.
00:55
And so the question is: how did that material get here?
13
39000
3000
En dus is de vraag: hoe kwam dat materiaal hier terecht?
00:58
How did it get into the form that it had before it got reshaped, and so forth?
14
42000
3000
Hoe kreeg het de vorm die het had voordat het opnieuw gestructureerd was, enzovoorts?
01:01
It's a question of what's the continuity?
15
45000
3000
Het is de vraag van wat de continue factor is?
01:04
So one of the things I look at is,
16
48000
2000
Dus één van de dingen waar ik naar kijk is,
01:06
how did the universe begin and shape?
17
50000
2000
hoe is het heelal begonnen en gevormd?
01:08
What was the whole process in the creation and the evolution of the universe
18
52000
4000
Wat was het hele proces in de creatie en evolutie van het heelal
01:12
to getting to the point that we have these kinds of materials?
19
56000
2000
tot we aankomen bij het punt waar we deze soorten materiaal hebben?
01:14
So that's sort of the part, and let me move on then and show you
20
58000
4000
Dat is het eerste deel, laat me verder gaan om jullie
01:18
the Hubble Ultra Deep Field.
21
62000
2000
de Hubble Ultra Deep Field te laten zien.
01:20
If you look at this picture,
22
64000
2000
Als je naar dit plaatje kijkt,
01:22
what you will see is a lot of dark with some light objects in it.
23
66000
4000
dan zullen jullie er een heleboel donkere en enkele lichte objecten in zien.
01:26
And everything but -- four of these light objects are stars,
24
70000
2000
Vier van deze lichte objecten zijn sterren,
01:28
and you can see them there -- little pluses.
25
72000
2000
en die kun je hier zien -- kleine plusjes.
01:30
This is a star, this is a star, everything else is a galaxy, OK?
26
74000
5000
Dit is een ster, dit is een ster, de rest is een sterrenstelsel, OK?
01:35
So there's a couple of thousand galaxies
27
79000
2000
Daar heb je een stuk of duizend sterrenstelsels
01:37
you can see easily with your eye in here.
28
81000
3000
die je hier gemakkelijk met eigen ogen kan zien.
01:40
And when I look out at particularly this galaxy,
29
84000
2000
En als je in het bijzonder kijkt naar dit sterrenstelsel,
01:42
which looks a lot like ours, I wonder if there's
30
86000
2000
dat erg lijkt op het onze, dan vraag ik me af of daar
01:44
an art design college conference going on,
31
88000
3000
ergens een kunst- en ontwerpconferentie gaande is,
01:47
and intelligent beings there are thinking about, you know,
32
91000
3000
en intelligente wezens nadenken over, weet je,
01:50
what designs they might do, and there might be a few cosmologists
33
94000
3000
welke ontwerpen ze zullen maken, en er zouden een paar kosmologen kunnen zijn
01:53
trying to understand where the universe itself came from,
34
97000
2000
die proberen te begrijpen waar het universum zelf vandaan kwam,
01:55
and there might even be some in that galaxy looking at ours
35
99000
2000
en er zouden er zelfs een paar in dat sterrenstelsel kunnen zijn die naar het onze kijken
01:57
trying to figure out what's going on over here.
36
101000
2000
en die proberen te bedenken wat daar gaande is.
01:59
But there's a lot of other galaxies, and some are nearby,
37
103000
3000
Maar er zijn heel veel andere sterrenstelsels, en sommige zijn dichtbij,
02:02
and they're kind of the color of the Sun,
38
106000
1000
en die hebben een beetje de kleur van de zon,
02:03
and some are further away and they're a little bluer, and so forth.
39
107000
3000
en sommige zijn verder weg en die zijn een beetje blauwer, enzovoorts.
02:06
But one of the questions is -- this should be, to you --
40
110000
4000
Maar één van de vragen is -- althans dat zou het voor jullie moeten zijn --
02:10
how come there are so many galaxies?
41
114000
2000
hoe komt het dat er zoveel sterrenstelsels zijn?
02:12
Because this represents a very clean fraction of the sky.
42
116000
2000
Want dit vertegenwoordigt een heel schoon stukje hemel.
02:14
This is only 1,000 galaxies.
43
118000
2000
Dit zijn maar 1.000 sterrenstelsels.
02:16
We think there's on the order -- visible to the Hubble Space Telescope,
44
120000
3000
We denken dat er ongeveer -- waarneembaar voor de Hubble Ruimtetelescoop,
02:19
if you had the time to scan it around --
45
123000
2000
als je de tijd had om hem rond te laten scannen --
02:21
about 100 billion galaxies. Right?
46
125000
2000
zo'n 100 miljard sterrenstelsels zijn. Snapt u?
02:23
It's a very large number of galaxies.
47
127000
2000
Dat is een zeer groot aantal sterrenstelsels.
02:25
And that's roughly how many stars there are in our own galaxy.
48
129000
3000
En dat is ook ruwweg het aantal sterren in ons eigen melkwegstelsel.
02:28
But when you look at some of these regions like this, you'll see
49
132000
2000
Maar als je kijkt naar sommige van die regionen zoals deze, zul je
02:30
more galaxies than stars, which is kind of a conundrum.
50
134000
3000
meer sterrenstelsels dan sterren zien, dat is eigenlijk een tegenstrijdigheid.
02:33
So the question should come to your mind is, what kind of design, you know,
51
137000
6000
Dus zou de vraag bij jullie op moeten komen, wat voor soort ontwerp, weet u,
02:39
what kind of creative process and what kind of design
52
143000
2000
wat voor soort creatief proces en wat voor soort ontwerp
02:41
produced the world like that?
53
145000
2000
leidde tot een dergelijke wereld?
02:43
And then I'm going to show you it's actually a lot more complicated.
54
147000
2000
En dan zal ik jullie laten zien dat het eigenlijk nog veel gecompliceerder is.
02:45
We're going to try and follow it up.
55
149000
2000
Dat gaan we dan proberen te volgen.
02:47
We have a tool that actually helps us out in this study,
56
151000
3000
We hebben een gereedschap dat ons feitelijk helpt bij deze studie.
02:50
and that's the fact that the universe is so incredibly big
57
154000
3000
En dat is het feit dat het heelal zo onvoorstelbaar groot is
02:53
that it's a time machine, in a certain sense.
58
157000
3000
dat het in zekere zin een tijdmachine is.
02:56
We draw this set of nested spheres cut away so you see it.
59
160000
3000
We tekenen deze set van concentrische halve bollen zodat jullie het kunnen zien.
02:59
Put the Earth at the center of the nested spheres,
60
163000
2000
Plaats de Aarde in het centrum van de concentrische bollen.
03:01
just because that's where we're making observations.
61
165000
2000
alleen maar omdat we daar onze observaties vandaan doen.
03:03
And the moon is only two seconds away, so if you take a picture of the moon
62
167000
3000
De maan is slechts twee seconden verwijderd, dus als je een foto maakt van de maan
03:06
using ordinary light, it's the moon two seconds ago, and who cares.
63
170000
3000
en dat met gewoon licht, dan is dat de maan twee seconden geleden, wie kan dat iets schelen.
03:09
Two seconds is like the present.
64
173000
2000
Twee seconden dat is zo'n beetje het heden.
03:11
The Sun is eight minutes ago. That's not such a big deal, right,
65
175000
3000
De zon is acht minuten geleden. Dat stelt niet veel voor, toch,
03:14
unless there's solar flares coming then you want to get out the way.
66
178000
2000
tenzij er een zonnevlam aankomt, dan wil je aan de kant kunnen gaan.
03:16
You'd like to have a little advance warning.
67
180000
2000
Je zou graag een kleine waarschuwing vooraf hebben.
03:18
But you get out to Jupiter and it's 40 minutes away. It's a problem.
68
182000
3000
Maar ga je helemaal naar Jupiter dan ben je 40 minuten verwijderd. Dat is een probleem.
03:21
You hear about Mars, it's a problem communicating to Mars
69
185000
2000
Je hebt gehoord over Mars, het is een probleem om met Mars te communiceren
03:23
because it takes light long enough to go there.
70
187000
3000
omdat het voor licht lang duurt om daarheen te gaan.
03:26
But if you look out to the nearest set of stars,
71
190000
3000
Maar als je kijkt naar de dichtstbijzijnde set sterren,
03:29
to the nearest 40 or 50 stars, it's about 10 years.
72
193000
3000
naar de dichtstbijzijnde 40 of 50 sterren, is het ongeveer 10 jaar.
03:32
So if you take a picture of what's going on, it's 10 years ago.
73
196000
3000
Dus als je een foto maakt van wat er gebeurt, is dat 10 jaar geleden.
03:35
But you go and look to the center of the galaxy,
74
199000
2000
Maar als je naar het centrum van het melkwegstelsel gaat kijken,
03:37
it's thousands of years ago.
75
201000
1000
is dat duizenden jaren geleden.
03:38
If you look at Andromeda, which is the nearest big galaxy,
76
202000
3000
Als je kijkt naar Andromeda, dat is het dichtstbijzijnde grote sterrenstelsel,
03:41
and it's two million years ago.
77
205000
1000
dan is dat twee miljoen jaar geleden.
03:42
If you took a picture of the Earth two million years ago,
78
206000
2000
Als je twee miljoen jaar geleden een foto van de Aarde nam,
03:44
there'd be no evidence of humans at all,
79
208000
2000
dan zou er geen enkel spoor van mensen zijn,
03:46
because we don't think there were humans yet.
80
210000
2000
want we denken dat er toen nog geen mensen waren.
03:48
I mean, it just gives you the scale.
81
212000
2000
Ik bedoel, het geeft je een gevoel voor schaalgrootte.
03:50
With the Hubble Space Telescope, we're looking at
82
214000
2000
Met de Hubble Ruimtetelescoop kijken we naar
03:52
hundreds of millions of years to a billion years.
83
216000
2000
honderden miljoenen jaren tot een miljard jaar geleden.
03:54
But if we were capable to come up with an idea of how to look even further --
84
218000
5000
Maar als we in staat zijn om met een idee te komen om zelfs verder weg te kijken --
03:59
there's some things even further,
85
223000
1000
er zijn sommige dingen nog verder weg,
04:00
and that was what I did in a lot of my work,
86
224000
2000
en dat is wat ik deed in veel van mijn werk, de technieken
04:02
was to develop the techniques -- we could look out back to even earlier
87
226000
4000
ontwikkelen waarmee we zelfs verder terug in de tijd zouden kunnen kijken
04:06
epochs before there were stars and before there were galaxies,
88
230000
2000
naar het tijdperk ver voordat er sterren en sterrenstelsels waren,
04:08
back to when the universe was hot and dense and very different.
89
232000
4000
terug naar de tijd dat het heelal heet, heel dicht en heel anders was.
04:12
And so that's the sort of sequence,
90
236000
2000
En dus is dat de soort van volgorde,
04:14
and so I have a more artistic impression of this.
91
238000
2000
en ik heb er hier een meer artistieke impressie van.
04:16
There's the galaxy in the middle, which is the Milky Way,
92
240000
3000
Het sterrenstelsel hier in het midden is ons Melkwegstelsel,
04:19
and around that are the Hubble -- you know, nearby kind of galaxies,
93
243000
3000
en daar omheen zijn de Hubble -- zeg maar de dichtbije soort sterrenstelsels,
04:22
and there's a sphere that marks the different times.
94
246000
2000
en daar is een bol die de verschillende tijden markeert.
04:24
And behind that are some more modern galaxies.
95
248000
2000
En daarachter zijn nog wat meer moderne sterrenstelsels.
04:26
You see the whole big picture?
96
250000
2000
Zie je het grote plaatje?
04:28
The beginning of time is funny -- it's on the outside, right?
97
252000
3000
Het begin van de tijd is grappig -- het zit aan de buitenkant, snapt u?
04:31
And then there's a part of the universe we can't see
98
255000
2000
En dan is er een deel van het heelal dat we niet kunnen zien
04:33
because it's so dense and so hot, light can't escape.
99
257000
3000
want het heeft zo'n grote dichtheid en is zo heet, het licht kan niet ontsnappen.
04:36
It's like you can't see to the center of the Sun;
100
260000
2000
Het is net zoals je het binnenste van de zon niet kunt zien,
04:38
you have to use other techniques to know what's going on inside the Sun.
101
262000
3000
dus heb je andere technieken nodig om te weten te komen wat zich
04:41
But you can see the edge of the Sun,
102
265000
1000
binnen in de zon afspeelt. Je kunt de buitenrand van de zon zien,
04:42
and the universe gets that way, and you can see that.
103
266000
2000
en bij het heelal is het net zo, en dat is wat je kunt zien.
04:44
And then you see this sort of model area around the outside,
104
268000
4000
En dan zie je deze soort van afbeelding rond de buitenkant,
04:48
and that is the radiation coming from the Big Bang,
105
272000
3000
en dat is de straling afkomstig van de Oerknal,
04:51
which is actually incredibly uniform.
106
275000
2000
en die is eigenlijk onvoorstelbaar uniform.
04:53
The universe is almost a perfect sphere,
107
277000
2000
Het heelal is bijna een perfecte bol,
04:55
but there are these very tiny variations
108
279000
2000
maar er zijn deze hele kleine variaties
04:57
which we show here in great exaggeration.
109
281000
3000
die we hier sterk overdreven laten zien.
05:00
And from them in the time sequence we're going to have to go
110
284000
4000
En van hier uit in de tijdsvolgorde die we zullen gaan van deze kleine
05:04
from these tiny variations to these irregular galaxies and first stars
111
288000
4000
variaties tot deze onregelmatige sterrenstelsels en eerste sterren
05:08
to these more advanced galaxies, and eventually the solar system, and so forth.
112
292000
4000
naar deze meer geavanceerde sterrenstelsels, en
05:12
So it's a big design job,
113
296000
3000
uiteindelijk het zonnestelsel, enzovoorts. Dat is een grote ontwerpklus,
05:15
but we'll see about how things are going on.
114
299000
2000
maar we zullen gaan zien hoe het verder gaat.
05:17
So the way these measurements were done,
115
301000
2000
De manier waarop deze metingen zijn gedaan,
05:19
there's been a set of satellites, and this is where you get to see.
116
303000
3000
het is een set van satellieten geweest, en hier kun je het zien.
05:22
So there was the COBE satellite, which was launched in 1989,
117
306000
4000
Er was de COBE satelliet, die in 1989 gelanceerd is,
05:26
and we discovered these variations.
118
310000
2000
en toen ontdekten we deze variaties
05:28
And then in 2000, the MAP satellite was launched -- the WMAP --
119
312000
3000
En toen werd in 2000 de MAP satelliet werd gelanceerd
05:31
and it made somewhat better pictures.
120
315000
2000
-- de WMAP -- en die maakte wat betere foto's
05:33
And later this year -- this is the cool stealth version,
121
317000
4000
En later dit jaar -- dit is de coole stealth versie,
05:37
the one that actually has some beautiful design features to it,
122
321000
4000
degene die eigenlijk een paar prachtige ontwerpkenmerken heeft,
05:41
and you should look -- the Planck satellite will be launched,
123
325000
2000
die je moet zien -- de Planck satelliet zal worden gelanceerd,
05:43
and it will make very high-resolution maps.
124
327000
2000
en die zal zeer-hoge-resolutiekaarten maken.
05:45
And that will be the sequence of understanding
125
329000
3000
En zo dringen we door tot bij
05:48
the very beginning of the universe.
126
332000
1000
het begin van het universum.
05:49
And what we saw was, we saw these variations, and then they told us
127
333000
4000
En we zagen de variaties, en die vertelden ons
05:53
the secrets, both about the structure of space-time,
128
337000
3000
de geheimen over de structuur van de ruimtetijd,
05:56
and about the contents of the universe,
129
340000
2000
over de inhoud van het heelal
05:58
and about how the universe started in its original motions.
130
342000
3000
en over hoe het heelal van start ging.
06:01
So we have this picture, which is quite a spectacular picture,
131
345000
3000
We hebben dit tamelijk spectaculaire plaatje,
06:04
and I'll come back to the beginning, where we're going to have
132
348000
2000
en ik ga terug naar het begin, en daar treffen we een
06:06
some mysterious process that kicks the universe off at the beginning.
133
350000
4000
bepaald mysterieus proces aan dat het heelal opstart.
06:10
And we go through a period of accelerating expansion, and the universe
134
354000
4000
We gaan door een periode van versnellende uitdijing, het heelal
06:14
expands and cools until it gets to the point where it becomes transparent,
135
358000
4000
dijt uit en koelt af totdat het het punt bereikt waar het doorzichtig wordt,
06:18
then to the Dark Ages, and then the first stars turn on,
136
362000
2000
dan naar de Donkere Tijden, dan lichten de eerste sterren op,
06:20
and they evolve into galaxies, and then later they get to the more expansive galaxies.
137
364000
5000
en die evolueren tot sterrenstelsels, die dan later de meer uitgebreide sterrenstelsels worden.
06:25
And somewhere around this period is when our solar system started forming.
138
369000
3000
Ergens rond deze periode begon ons zonnestelsel zich te vormen.
06:28
And it's maturing up to the present time.
139
372000
3000
En dat is tot op heden steeds volwassener geworden.
06:31
And there's some spectacular things.
140
375000
2000
Daar zie je enkele spectaculaire dingen.
06:33
And this wastebasket part, that's to represent
141
377000
3000
En dit deel van de prullenbak stelt
06:36
what the structure of space-time itself is doing during this period.
142
380000
2000
de structuur van de ruimtetijd zelf voor gedurende die periode.
06:38
And so this is a pretty weird model, right?
143
382000
4000
Dit een aardig bizar model, niet?
06:42
What kind of evidence do we have for that?
144
386000
2000
Wat voor bewijs hebben we hiervoor?
06:44
So let me show you some of nature's patterns
145
388000
3000
Laat me jullie nu enkele patronen uit de natuur zijn
06:47
that are the result of this.
146
391000
1000
die daar het resultaat van zijn.
06:48
I always think of space-time as being the real substance of space,
147
392000
4000
Ik zie de ruimtetijd altijd als de echte ruimte,
06:52
and the galaxies and the stars just like the foam on the ocean.
148
396000
5000
en de sterrenstelsels en de sterren zijn als schuim op de oceaan.
06:57
It's a marker of where the interesting waves are and whatever went on.
149
401000
4000
Het zijn merktekens van waar de interessante golven zitten en van wat er verder is gebeurd.
07:01
So here is the Sloan Digital Sky Survey showing the location of a million galaxies.
150
405000
6000
Hier is het Sloan Digitale Ruimte Onderzoek, dat de lokatie laat zien
07:07
So there's a dot on here for every galaxy.
151
411000
2000
van een miljoen sterrenstelsels. Elke stip hier staat voor één sterrenstelsel.
07:09
They go out and point a telescope at the sky, take a picture,
152
413000
3000
Ze richten een telescoop naar de hemel, nemen een foto, identificeren
07:12
identify what are stars and throw them away, look at the galaxies,
153
416000
3000
de sterren, gooien die weg en kijken alleen naar de sterrenstelsels,
07:15
estimate how far away they are, and plot them up.
154
419000
3000
schatten hoe ver weg ze zijn, en plotten ze hierin.
07:18
And just put radially they're going out that way.
155
422000
2000
en dat doen ze radiaalsgewijs op die manier.
07:20
And you see these structures, this thing we call the Great Wall,
156
424000
3000
De structuren worden zichtbaar, dit ding noemen we de Grote Muur,
07:23
but there are voids and those kinds of stuff, and they kind of fade out
157
427000
3000
maar er zijn leegtes en zo, en die doven als het ware uit
07:26
because the telescope isn't sensitive enough to do it.
158
430000
2000
want de telescoop is niet gevoelig genoeg om daar waar te nemen.
07:28
Now I'm going to show you this in 3D.
159
432000
3000
Nu laat ik jullie dit zien in 3D.
07:31
What happens is, you take pictures
160
435000
1000
Wat er gebeurt is dat je foto's neemt
07:32
as the Earth rotates, you get a fan across the sky.
161
436000
3000
terwijl de Aarde draait, je krijgt een soort waaier door de ruimte.
07:35
There are some places you can't look because of our own galaxy,
162
439000
2000
Er zijn sommige plaatsen waar je niet kunt kijken vanwege ons eigen melkwegstelsel,
07:37
or because there are no telescopes available to do it.
163
441000
4000
of omdat er geen telescopen beschikbaar zijn om het te doen.
07:41
So the next picture shows you the three-dimensional version of this rotating around.
164
445000
4000
Het volgende plaatje laat jullie de driedimensionale versie van dat ronddraaien zien.
07:45
Do you see the fan-like scans made across the sky?
165
449000
3000
Zien jullie de waaierachtige scans die door de ruimte gemaakt zijn?
07:48
Remember, every spot on here is a galaxy, and you see the galaxies,
166
452000
6000
Bedenk dat elk punt hier een sterrenstelsel is, je ziet de sterrenstelsels
07:54
you know, sort of in our neighborhood, and you sort of see the structure.
167
458000
4000
in onze buurt, en je ziet de structuur.
07:58
And you see this thing we call the Great Wall,
168
462000
2000
Je ziet dit ding dat we de Grote Muur noemen,
08:00
and you see the complicated structure, and you see these voids.
169
464000
3000
je ziet de complexiteit ervan en je ook deze leegtes.
08:03
There are places where there are no galaxies and there are places
170
467000
2000
Er zijn plekken waar geen sterrenstelsels zijn en er zijn plaatsen
08:05
where there are thousands of galaxies clumped together, right.
171
469000
3000
waar er duizenden sterrenstelsels samengeklonterd zitten.
08:08
So there's an interesting pattern,
172
472000
2000
Er is een interessant patroon, maar we hebben
08:10
but we don't have enough data here to actually see the pattern.
173
474000
2000
nog niet genoeg data om het patroon echt te zien.
08:12
We only have a million galaxies, right?
174
476000
2000
We hebben slechts een miljoen sterrenstelsels, niet?
08:14
So we're keeping, like, a million balls in the air
175
478000
2000
Er zijn daar een miljoen rondzwevende ballen
08:16
but, what's going on?
176
480000
2000
maar hoe werkt dat?
08:18
There's another survey which is very similar to this,
177
482000
2000
Er is een ander onderzoek van dezelfde aard,
08:20
called the Two-degree Field of View Galaxy Redshift Survey.
178
484000
6000
dat heet het Twee-graden Blikveld Sterrenstelsel Roodverschuiving Onderzoek.
08:26
Now we're going to fly through it at warp a million.
179
490000
3000
Nu gaan we daar een razendsnelle rondvlucht door maken.
08:29
And every time there's a galaxy -- at its location there's a galaxy --
180
493000
4000
Telkens als we een sterrenstelsel tegenkomen -- op die plaats zit er een --
08:33
and if we know anything about the galaxy, which we do,
181
497000
2000
en als we iets weten over dat sterrenstelsel, en dat doen we,
08:35
because there's a redshift measurement and everything,
182
499000
2000
want we kennen de roodverschuiving en zo,
08:37
you put in the type of galaxy and the color,
183
501000
2000
dan stop je er het type melkwegstel en de kleur in,
08:39
so this is the real representation.
184
503000
2000
en krijg je een reële representatie.
08:41
And when you're in the middle of the galaxies
185
505000
1000
En als je in het midden van de sterrenstelsels bent
08:42
it's hard to see the pattern; it's like being in the middle of life.
186
506000
3000
is het moeilijk om het patroon te zien; het is alsof je midden in het leven bent.
08:45
It's hard to see the pattern in the middle of the audience,
187
509000
1000
Het is moeilijk om het patroon te zien in het midden van het publiek,
08:46
it's hard to see the pattern of this.
188
510000
2000
het is moeilijk om hier het patroon van te zien.
08:48
So we're going to go out and swing around and look back at this.
189
512000
3000
Dus gaat we eruit, draaien rond en kijken hiernaar terug.
08:53
And you'll see, first, the structure of the survey,
190
517000
4000
En je ziet, eerst, de structuur van het onderzoek,
08:57
and then you'll start seeing the structure of the galaxies
191
521000
3000
en dan begin je de structuren van de sterrenstelsels te zien
09:00
that we see out there.
192
524000
3000
die we daar zien.
09:06
So again, you can see the extension of this Great Wall of galaxies showing up here.
193
530000
3000
En opnieuw, kun je het uitgestrekte van deze Grote Muur van sterrenstelsels hier zien.
09:09
But you can see the voids,
194
533000
2000
Maar je kunt de leegten zien,
09:11
you can see the complicated structure, and you say,
195
535000
4000
je kunt de gecompliceerde structuur zien, en je vraagt
09:15
well, how did this happen?
196
539000
2000
je af hoe dit ontstaan is?
09:17
Suppose you're the cosmic designer.
197
541000
2000
Veronderstel dat je een kosmische ontwerper bent.
09:19
How are you going to put galaxies out there in a pattern like that?
198
543000
2000
Hoe ga je daar dan sterrenstelsels in een dergelijk patroon plaatsen?
09:21
It's not just throwing them out at random.
199
545000
2000
Het is niet een kwestie van ze willekeurig rondstrooien.
09:23
There's a more complicated process going on here.
200
547000
2000
Er is daar een meer gecompliceerd proces gaande.
09:25
How are you going to end up doing that?
201
549000
2000
Hoe krijg je uiteindelijk deze structuur?
09:27
And so now we're in for some serious play.
202
551000
3000
En nu zijn we dus toe aan een meer serieus spel.
09:30
That is, we have to seriously play God,
203
554000
2000
Dat betekent, we moeten nu serieus voor God gaan spelen,
09:32
not just change people's lives, but make the universe, right.
204
556000
3000
niet het leven van mensen veranderen, maar het heelal maken, nietwaar.
09:35
So if that's your responsibility, how are you going to do that?
205
559000
3000
Dus als dat je verantwoordelijkheid is, hoe ga je dat dan doen?
09:38
What's the kind of technique?
206
562000
1000
Welke soort techniek gebruik je?
09:39
What's the kind of thing you're going to do?
207
563000
2000
Wat ga je doen?
09:41
So I'm going to show you the results of a very large-scale simulation
208
565000
4000
Nu ga ik jullie het resultaat laten zien van een zeer grootschalige simulatie
09:45
of what we think the universe might be like, using, essentially,
209
569000
4000
van hoe wij denken dat het heelal zou zijn, en gebruiken daarbij
09:49
some of the play principles and some of the design principles that,
210
573000
3000
enkele van de spelprincipes en enkele van de ontwerpprincipes die,
09:52
you know, humans have labored so hard to pick up,
211
576000
3000
weet je, mensen met hard oefenen hebben geleerd,
09:55
but apparently nature knew how to do at the beginning.
212
579000
3000
maar die de natuur schijnbaar vanaf het begin heeft gekend.
09:58
And that is, you start out with very simple ingredients
213
582000
4000
En dat is, je begint met erg simpele ingrediënten
10:02
and some simple rules,
214
586000
1000
en enkele simpele regels,
10:04
but you have to have enough ingredients to make it complicated.
215
588000
3000
maar je moet wel genoeg ingrediënten hebben om het gecompliceerd te maken.
10:07
And then you put in some randomness,
216
591000
4000
En dan stop je er enige willekeur in,
10:11
some fluctuations and some randomness,
217
595000
2000
en enkele fluctuaties en wat willekeur,
10:13
and realize a whole bunch of different representations.
218
597000
3000
en je maakt een heleboel verschillende voorstellingen.
10:16
So what I'm going to do is show you
219
600000
2000
Dus wat ik ga doen is jullie laten zien hoe
10:18
the distribution of matter as a function of scales.
220
602000
2000
de materie verspreid wordt als een functie van de schaal.
10:20
We're going to zoom in, but this is a plot of what it is.
221
604000
3000
We gaan inzoomen, maar dit is een tekening van wat dat is.
10:23
And we had to add one more thing to make the universe come out right.
222
607000
4000
En we moeten nog één ding toevoegen om het heelal er goed uit te laten komen.
10:27
It's called dark matter.
223
611000
2000
Dat heet donkere materie.
10:29
That is matter that doesn't interact with light
224
613000
1000
Dat is materie die geen interactie heeft met licht
10:30
the typical way that ordinary matter does,
225
614000
2000
zoals gewone materie dat wel doet.
10:32
the way the light's shining on me or on the stage.
226
616000
3000
De manier waarop het licht op mij of het podium schijnt.
10:35
It's transparent to light, but in order for you to see it,
227
619000
2000
Ze is transparant voor licht, maar om te zorgen dat jullie het zien,
10:37
we're going to make it white. OK?
228
621000
2000
maken we ze wit. OK?
10:39
So the stuff that's in this picture that's white, that is the dark matter.
229
623000
3000
Dus het spul in dit plaatje dat wit is, dat is de donkere materie.
10:42
It should be called invisible matter,
230
626000
2000
Het zou onzichtbare materie genoemd moeten worden.
10:44
but the dark matter we've made visible.
231
628000
2000
maar de donkere materie hebben we zichtbaar gemaakt.
10:46
And the stuff that is in the yellow color,
232
630000
3000
En het spul dat de gele kleur heeft,
10:49
that is the ordinary kind of matter that's turned into stars and galaxies.
233
633000
4000
dat is de gewone soort materie, die sterren en sterrenstelsels heeft gevormd.
10:53
So I'll show you the next movie.
234
637000
2000
En nu laat ik jullie de volgende film zien.
10:55
So this -- we're going to zoom in.
235
639000
3000
Dus deze -- we gaan inzoomen.
10:58
Notice this pattern and pay attention to this pattern.
236
642000
2000
Let op dit patroon en let goed op dit patroon.
11:00
We're going to zoom in and zoom in.
237
644000
3000
We gaan inzoomen en inzoomen.
11:04
And you'll see there are all these filaments and structures and voids.
238
648000
4000
En je ziet hier al deze vezels en structuren en leegten.
11:08
And when a number of filaments come together in a knot,
239
652000
3000
En als een aantal vezels samenkomt in een knoop,
11:11
that makes a supercluster of galaxies.
240
655000
2000
dan maakt dat een supercluster van sterrenstelsels.
11:13
This one we're zooming in on
241
657000
2000
Deze waar we op inzoomen zit ergens tussen de 100.000
11:15
is somewhere between 100,000 and a million galaxies in that small region.
242
659000
3000
en het miljoen sterrenstelsels in dat kleine gebied.
11:18
So we live in the boonies.
243
662000
1000
Dus wij wonen in de rimboe.
11:19
We don't live in the center of the solar system,
244
663000
3000
We wonen niet in het centrum van het zonnestelsel,
11:22
we don't live in the center of the galaxy
245
666000
1000
en we wonen niet in het centrum van het melkwegstelsel
11:23
and our galaxy's not in the center of the cluster.
246
667000
3000
en ons melkwegstelsel is niet het centrum van het cluster.
11:26
So we're zooming in.
247
670000
2000
Dus we zoomen in.
11:28
This is a region which probably has more than 100,000,
248
672000
2000
Dit is een gebied dat waarschijnlijk zo'n 100.000
11:30
on the order of a million galaxies in that region.
249
674000
3000
tot een miljoen sterrenstelsels bevat.
11:33
We're going to keep zooming in. OK.
250
677000
3000
We blijven inzoomen. OK.
11:36
And so I forgot to tell you the scale.
251
680000
2000
En ik vergat jullie over de schaal te vertellen.
11:38
A parsec is 3.26 light years.
252
682000
3000
Een parsec is 3,26 lichtjaar.
11:41
So a gigaparsec is three billion light years -- that's the scale.
253
685000
3000
Dus een gigaparsec is drie miljard lichtjaar -- dat is de schaal.
11:44
So it takes light three billion years to travel over that distance.
254
688000
3000
Dus licht heeft drie miljard jaar nodig om die afstand af te leggen.
11:47
Now we're into a distance sort of between here and here.
255
691000
3000
Nu zijn wij op een afstand zo'n beetje tussen hier en hier.
11:50
That's the distance between us and Andromeda, right?
256
694000
3000
Dat is de afstand tussen ons en Andromeda.
11:53
These little specks that you're seeing in here, they're galaxies.
257
697000
3000
Deze kleine spatjes die je hier ziet zijn sterrenstelsels.
11:58
Now we're going to zoom back out,
258
702000
1000
Nu gaan we terug uitzoomen,
12:02
and you can see this structure that,
259
706000
3000
en jullie kunnen deze structuur zien, die,
12:05
when we get very far out, looks very regular,
260
709000
2000
als we er erg ver van weg gaan, er erg regelmatig uitziet,
12:07
but it's made up of a lot of irregular variations.
261
711000
3000
maar hij bestaat uit heel veel onregelmatige variaties.
12:10
So they're simple building blocks.
262
714000
2000
Dus het zijn simple bouwstenen.
12:12
There's a very simple fluid to begin with.
263
716000
2000
Er is een erg simpel fluïdum om mee te beginnen.
12:14
It's got dark matter, it's got ordinary matter,
264
718000
4000
Het bevat donkere materie, het bevat gewone materie,
12:18
it's got photons and it's got neutrinos,
265
722000
3000
het bevat fotonen en het bevat neutrinos,
12:21
which don't play much role in the later part of the universe.
266
725000
3000
die geen belangrijke rol spelen in de latere fasen van het heelal.
12:24
And it's just a simple fluid and it, over time,
267
728000
4000
En het is gewoon een simpel fluïdum dat, na verloop van tijd
12:28
develops into this complicated structure.
268
732000
3000
zich ontwikkelt tot deze gecompliceerde structuur.
12:31
And so you know when you first saw this picture,
269
735000
4000
En nu weet je dat toen je dit plaatje voor het eerst zag,
12:35
it didn't mean quite so much to you.
270
739000
2000
het niet zoveel voor je betekende.
12:37
Here you're looking across one percent of the volume of the visible universe
271
741000
5000
Hier kijk je dwars door één procent van het volume van het zichtbare heelal
12:42
and you're seeing billions of galaxies, right, and nodes,
272
746000
3000
en je ziet miljarden sterrenstelsels en knooppunten,
12:45
but you realize they're not even the main structure.
273
749000
2000
maar je realiseert je dat zij niet eens de hoofdstructuur zijn.
12:47
There's a framework, which is the dark matter, the invisible matter,
274
751000
3000
Er is een raamwerk, dat is de donkere materie, de onzichtbare materie,
12:50
that's out there that's actually holding it all together.
275
754000
3000
die daar zit en die eigenlijk alles bij elkaar houdt.
12:53
So let's fly through it, and you can see how much harder it is
276
757000
4000
Laten we er eens doorheen vliegen, en dan kun je zien hoeveel moeilijker het is
12:57
when you're in the middle of something to figure this out.
277
761000
2000
als je ergens midden in zit, om het te begrijpen.
12:59
So here's that same end result.
278
763000
2000
Dus hier is hetzelfde eindresultaat.
13:01
You see a filament,
279
765000
2000
Je ziet een vezel,
13:03
you see the light is the invisible matter,
280
767000
3000
je ziet het witte gedeelte dat de onzichtbare materie voorstelt
13:06
and the yellow is the stars or the galaxies showing up.
281
770000
4000
en het geel zijn de sterren of de sterrenstelsels die verschijnen.
13:10
And we're going to fly around, and we'll fly around,
282
774000
2000
En we gaan rondvliegen en je ziet af en toe
13:12
and you'll see occasionally a couple of filaments intersect,
283
776000
3000
een paar vezels met elkaar kruisen,
13:15
and you get a large cluster of galaxies.
284
779000
2000
zo krijg je grote clusters van sterrenstelsels.
13:17
And then we'll fly in to where the very large cluster is,
285
781000
3000
En dan vliegen we naar waar die zeer grote cluster zit,
13:20
and you can see what it looks like.
286
784000
3000
en kun je zien hoe het eruitziet.
13:23
And so from inside, it doesn't look very complicated, right?
287
787000
3000
En dus van binnen ziet het er niet erg gecompliceerd uit, toch?
13:26
It's only when you look at it at a very large scale,
288
790000
3000
Het is pas als je het vanaf een enorme afstand bekijkt,
13:29
and explore it and so forth, you realize it's a very intricate,
289
793000
3000
en het onderzoekt dat je je realiseert dat het een erg ingewikkeld,
13:32
complicated kind of a design, right?
290
796000
3000
gecompliceerd soort van ontwerp is, niet?
13:35
And it's grown up in some kind of way.
291
799000
4000
En het heeft zich op de een of andere manier zo ontwikkeld.
13:39
So the question is,
292
803000
2000
Dus de vraag is, hoe moeilijk zou
13:41
how hard would it be to assemble this, right?
293
805000
5000
het zijn om dit in elkaar te zetten, toch?
13:46
How big a contractor team would you need
294
810000
2000
Hoe groot is het aannemersteam dat je nodig hebt
13:48
to put this universe together, right?
295
812000
2000
om dit heelal te maken?
13:50
That's the issue, right?
296
814000
3000
Dat is de kwestie.
13:53
And so here we are.
297
817000
2000
En dus zijn we hier.
13:55
You see how the filament --
298
819000
2000
Je ziet hoe de vezels --
13:57
you see how several filaments are coming together,
299
821000
2000
je ziet hoe verschilende vezels samenkomen,
13:59
therefore making this supercluster of galaxies.
300
823000
4000
die daardoor dit supercluster van sterrenstelsels maken.
14:03
And you have to understand, this is not how it would actually look
301
827000
3000
En je moet begrijpen, dit is niet hoe het er in het echt
14:06
if you -- first, you can't travel this fast,
302
830000
2000
uit zou zien als je -- allereerst kun je niet zo snel reizen,
14:08
everything would be distorted,
303
832000
1000
alles zou vervormd zijn, maar dit maakt gebruik
14:09
but this is using simple rendering and graphic arts kind of stuff.
304
833000
6000
van simpele weergaven en grafische kunst.
14:15
This is how, if you took billions of years to go around,
305
839000
3000
Dit is hoe, als je miljarden jaren de tijd nam
14:18
it might look to you, right?
306
842000
1000
om rond te reizen, het eruit zou zien.
14:19
And if you could see invisible matter, too.
307
843000
3000
En als je onzichtbare materie ook zou kunnen zien.
14:22
And so the idea is, you know, how would you put together the universe
308
846000
6000
De vraag is hoe je het heelal in elkaar zou kunnen zetten
14:28
in a very simple way?
309
852000
1000
op een gemakkelijk manier? We gaan beginnen
14:29
We're going to start and realize that the entire visible universe,
310
853000
5000
en realiseren ons dat het hele zichtbare heelal
14:34
everything we can see in every direction with the Hubble Space Telescope
311
858000
3000
alles dat we kunnen zien in elke richting
14:37
plus our other instruments,
312
861000
1000
met de Hubble Ruimtetelescoop en andere instrumenten,
14:38
was once in a region that was smaller than an atom.
313
862000
5000
ooit in een gebiedje zat dat kleiner was dan een atoom.
14:43
It started with tiny quantum mechanical fluctuations,
314
867000
2000
Het begon met kleine quantummechanische fluctuaties,
14:45
but expanding at a tremendous rate.
315
869000
2000
maar expandeerde met een enorme snelheid.
14:47
And those fluctuations
316
871000
2000
En die fluctuaties werden opgerekt tot astronomische
14:49
were stretched to astronomical sizes, and those fluctuations
317
873000
3000
afmetingen, en die fluctuaties zijn uiteindelijk
14:52
eventually are the things we see in the cosmic microwave background.
318
876000
4000
de dingen die we zien in de kosmische microgolf achtergrond.
14:56
And then we needed some way to turn those fluctuations into galaxies
319
880000
3000
En toen hadden we een manier nodig om die fluctuaties sterrenstelsels te laten worden
14:59
and clusters of galaxies and make these kinds of structures go on.
320
883000
3000
en clusters van sterrenstelsels en die structuren verder te ontwikkelen.
15:02
So I'm going to show you a smaller simulation.
321
886000
2000
Nu ga ik jullie een kleinere simulatie laten zien.
15:04
This simulation was run on 1,000 processors for a month
322
888000
4000
Deze simulatie werd gedurende een maand uitgevoerd op 1.000 processors
15:08
in order to make just this simple visible one.
323
892000
2000
om deze simpele zichtbare versie op te leveren.
15:10
So I'm going to show you one
324
894000
1000
Dus ik ga jullie in het volgende plaatje er nu een laten zien
15:11
that can be run on a desktop in two days in the next picture.
325
895000
4000
die op een desktop in twee dagen kan worden uitgevoerd.
15:15
So you start out with teeny fluctuations
326
899000
2000
Je begint met kleine fluctuaties
15:17
when the universe was at this point,
327
901000
1000
toen het heelal op dit punt aankwam,
15:18
now four times smaller, and so forth.
328
902000
3000
nu vier keer kleiner, enzovoorts. Je begint deze netwerken
15:21
And you start seeing these networks, this cosmic web of structure forming.
329
905000
4000
te zien, dit kosmische web van structuren die zich vormen.
15:25
And this is a simple one, because it doesn't have the ordinary matter
330
909000
3000
Dit is een simpel model zonder gewone materie,
15:28
and it just has the dark matter in it.
331
912000
2000
alleen met de donkere materie.
15:30
And you see how the dark matter lumps up,
332
914000
2000
En je ziet hoe de donkere materie samenklontert,
15:32
and the ordinary matter just trails along behind.
333
916000
3000
en de gewone materie daar gewoon achteraan gaat.
15:35
So there it is.
334
919000
2000
Daar zie je het.
15:37
At the beginning it's very uniform.
335
921000
2000
In het begin is het erg uniform.
15:39
The fluctuations are a part in 100,000.
336
923000
2000
De fluctuaties zijn 1 op 100.000.
15:41
There are a few peaks that are a part in 10,000,
337
925000
2000
Er zijn een paar piekjes van 1 op 10.000
15:43
and then over billions of years, gravity just pulls in.
338
927000
5000
en na miljarden jaren, begint de zwaartekracht zijn werk te doen.
15:48
This is light over density, pulls the material around in.
339
932000
3000
Hier is de dichtheid groter en die trekt het materiaal naarbinnen.
15:51
That pulls in more material and pulls in more material.
340
935000
3000
Het trekt meer en meer materiaal aan.
15:54
But the distances on the universe are so large
341
938000
2000
Maar de afstanden in het heelal zijn zo groot
15:56
and the time scales are so large that it takes a long time for this to form.
342
940000
4000
en de tijdschalen zijn zo groot dat het heel lang duurt voordat dit zich vormt.
16:00
And it keeps forming until the universe is roughly about half the size it is now,
343
944000
6000
En het blijft zich vormen totdat het universum grofweg de helft
16:06
in terms of its expansion.
344
950000
2000
van de grootte van vandaag heeft in termen van zijn expansie.
16:08
And at that point, the universe mysteriously starts accelerating
345
952000
4000
En vanaf dat punt begint het heelal op mysterieuze wijze zijn expansie
16:12
its expansion and cuts off the formation of larger-scale structure.
346
956000
3000
te versnellen en breekt het de formatie van structuren op grotere schaal af.
16:15
So we're just seeing as large a scale structure as we can see,
347
959000
3000
We zien precies de structuren op de schaalgrootte die we kunnen zien,
16:18
and then only things that have started forming already
348
962000
3000
en dan ontstaan alleen die dingen die inmiddels zijn begonnen
16:21
are going to form, and then from then on it's going to go on.
349
965000
3000
te ontstaan, en vandaar af gaat het verder door. We zijn in staat
16:24
So we're able to do the simulation, but this is two days on a desktop.
350
968000
6000
om de simulatie uit te voeren, maar dit duurt twee dagen op een desktop.
16:30
We need, you know, 30 days on 1,000 processors
351
974000
3000
Je weet dat we 30 dagen op 1.000 processors nodig hebben
16:33
to do the kind of simulation that I showed you before.
352
977000
3000
om de soort simulatie te doen die ik eerder liet zien.
16:36
So we have an idea of how to play seriously, creating the universe
353
980000
6000
Nu hebben we dus een idee hoe we serieus kunnen spelen, hoe we het heelal kunnen creëren
16:42
by starting with essentially less than an eyedrop full of material,
354
986000
5000
door te beginnen met in feite minder dan een druppeltje materiaal,
16:47
and we create everything we can see in any direction, right,
355
991000
5000
en zo alles te creëren wat we kunnen zien, in elke richting, snap je,
16:52
from almost nothing -- that is, something extremely tiny,
356
996000
5000
van bijna niets -- althans van iets vreselijk nietigs,
16:57
extremely small -- and it is almost perfect,
357
1001000
5000
vreselijk kleins -- en het is bijna perfect,
17:02
except it has these tiny fluctuations at a part in 100,000 level,
358
1006000
4000
behalve dat er die kleine fluctuaties zijn van het niveau van 1 op 100.000
17:06
which turn out to produce the interesting patterns and designs we see,
359
1010000
3000
die in staat blijken om de interessante patronen en ontwerpen die we zien te maken,
17:09
that is, galaxies and stars and so forth.
360
1013000
3000
dat zijn de sterrenstelsels en sterren enzovoorts.
17:12
So we have a model, and we can calculate it, and we can use it
361
1016000
5000
Dus we hebben een model, we kunnen het uitrekenen, en we kunnen het gebruiken
17:17
to make designs of what we think the universe really looks like.
362
1021000
3000
om de ontwerpen te maken zoals wat wij denken dat het heelal er echt uitziet.
17:20
And that design is sort of way beyond
363
1024000
3000
En dat ontwerp gaat als het ware verder
17:23
what our original imagination ever was.
364
1027000
2000
dan onze oorspronkelijke voorstelling ervan was.
17:25
So this is what we started with 15 years ago,
365
1029000
4000
Dit hebben we dus 15 jaar geleden opgestart,
17:29
with the Cosmic Background Explorer -- made the map on the upper right,
366
1033000
4000
met de Kosmische Achtergrond Explorer -- we maakten de kaart in de rechterbovenhoek,
17:33
which basically showed us that there were large-scale fluctuations,
367
1037000
4000
die ons eigenlijk liet zien dat er grootschalige fluctuaties waren,
17:37
and actually fluctuations on several scales. You can kind of see that.
368
1041000
3000
en eigenlijk fluctuaties op verschillende schalen. Je kunt dat zo'n beetje zien.
17:40
Since then we've had WMAP,
369
1044000
2000
Sindsdien hebben we de WMAP gehad,
17:42
which just gives us higher angular resolution.
370
1046000
2000
en die geeft ons eigenlijk een hogere hoekresolutie.
17:44
We see the same large-scale structure,
371
1048000
1000
We zien dezelfde grootschalige structuren,
17:45
but we see additional small-scale structure.
372
1049000
3000
maar we zien ook additionele kleinschalige structuren.
17:48
And on the bottom right is if the satellite had flipped upside down
373
1052000
4000
En rechtsonder is het alsof de satelliet ondersteboven gevallen is
17:52
and mapped the Earth, what kind of a map we would have got of the Earth.
374
1056000
3000
om de Aarde in kaart te brengen, de soort van kaart die we van de Aarde zouden hebben gekregen.
17:55
You can see, well, you can, kind of pick out
375
1059000
2000
Je kunt zien, nou ja, je kunt er eigenlijk
17:57
all the major continents, but that's about it.
376
1061000
3000
al de belangrijke continenten uithalen, maar dat is het zo'n beetje.
18:00
But what we're hoping when we get to Planck, we'll have resolution
377
1064000
2000
Maar wat we hopen als we naar de Planck gaan, dan hebben we de resolutie
18:02
about equivalent to the resolution you see of the Earth there,
378
1066000
4000
die ongeveer vergelijkbaar is met de resolutie waarmee je de Aarde daar ziet,
18:06
where you can really see the complicated pattern that exists on the Earth.
379
1070000
5000
waarop je echt het gecompliceerde patroon kunt zien dat op de Aarde is.
18:11
And you can also tell, because of the sharp edges
380
1075000
2000
En je kunt ook vaststellen, vanwege de scherpe hoeken
18:13
and the way things fit together, there are some non-linear processes.
381
1077000
4000
en de manier waarop de dingen samengaan, dat er enkele niet lineaire processen zijn.
18:17
Geology has these effects,
382
1081000
2000
Geologie leidt tot deze effecten,
18:19
which is moving the plates around and so forth.
383
1083000
3000
door de platen over de Aarde te bewegen enzovoorts.
18:22
You can see that just from the map alone.
384
1086000
2000
Dat kun je aan die kaart alleen al zien.
18:24
We want to get to the point in our maps of the early universe
385
1088000
2000
We willen het punt bereiken waarin we in de kaarten van het vroege heelal
18:26
we can see whether there are any non-linear effects
386
1090000
3000
kunnen zien of er enige niet lineaire effecten zijn
18:29
that are starting to move, to modify, and are giving us a hint about how
387
1093000
5000
die beginnen te bewegen, te veranderen, en ons een hint geven over hoe
18:34
space-time itself was actually created at the beginning moments.
388
1098000
2000
ruimtetijd zelf is gecreëerd in het begin van de tijden.
18:36
So that's where we are today,
389
1100000
2000
Dat is dus waar we vandaag de dag staan,
18:38
and that's what I wanted to give you
a flavor of.
a flavor of.
390
1102000
3000
en dat is hetgeen waarvan ik jullie iets wilde laten proeven.
18:41
Give you a different view about what the design
391
1105000
2000
Het geeft jullie een andere kijk op hoe het ontwerp
18:43
and what everything else looks like.
392
1107000
2000
en al het andere eruitziet.
18:47
Thank you.
393
1111000
1000
Dank u.
18:48
(Applause)
394
1112000
2000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
George Smoot - AstrophysicistAstrophysicist, cosmologist and Nobel Prize winner George Smoot studies the cosmic microwave background radiation -- the afterglow of the Big Bang. His pioneering research into deep space and time is uncovering the structure of the universe itself.
Why you should listen
George Smoot looks into the farthest reaches of space to the oldest objects in the known universe: fluctuations in the remnants of creation. Using data collected from satellites such as COBE and WMAP, scanning the cosmic microwave background radiation (a relic of the heat unleashed after the Big Bang), he probes the shape of the universe. In 1992 he and his Berkeley team discovered that the universe, once thought to be smooth and uniform at the largest scale, is actually anisotropic -- or varied and lumpy.
Smoot continues to investigate of the structure of the universe at the University of California at Berkeley, mapping billions of galaxies and filaments of dark matter in hope of uncovering the secrets of the universe's origins.
George Smoot | Speaker | TED.com