TEDxMidwest
Majora Carter: 3 stories of local eco-entrepreneurship
Majora Carter: 3 historie o lokalnej ekoaktywności
Filmed:
Readability: 4.5
1,275,564 views
Przyszłością ekologii jest lokalna aktywność -- na TEDxMidwest, Majora Carter opowiada nam historię trzech osób, które wspierają swoją lokalną społeczność podczas ratowania planety. Nazwijmy to "bezpieczeństwem rodzinnego miasta."
Majora Carter - Activist for environmental justice
Majora Carter redefined the field of environmental equality, starting in the South Bronx at the turn of the century. Now she is leading the local economic development movement across the USA. Full bio
Majora Carter redefined the field of environmental equality, starting in the South Bronx at the turn of the century. Now she is leading the local economic development movement across the USA. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
So today, I'm going to tell you about some people
0
1000
3000
Chcę wam dziś opowiedzieć historię osób,
00:19
who didn't move out of their neighborhoods.
1
4000
3000
które nie wyprowadziły się ze swojej okolicy.
00:22
The first one is happening right here in Chicago.
2
7000
3000
Pierwsza z nich wydarzyła się tu w Chicago.
00:25
Brenda Palms-Farber was hired
3
10000
2000
Brenda Palms-Farber została zatrudniona
00:27
to help ex-convicts reenter society
4
12000
3000
by pomóc byłym więźniom wrócić do społeczeństwa
00:30
and keep them from going back into prison.
5
15000
2000
i zapobiegać ich powrotowi do więzienia.
00:32
Currently, taxpayers spend
6
17000
2000
Obecnie, podatnicy wydają
00:34
about 60,000 dollars per year
7
19000
3000
około 60 000 dolarów rocznie
00:37
sending a person to jail.
8
22000
2000
wysyłając osobę do więzienia.
00:39
We know that two-thirds of them are going to go back.
9
24000
2000
Wiemy, że dwie trzecie z nich zamierza wrócić.
00:41
I find it interesting that, for every one dollar
10
26000
2000
Interesujące jest, że każdy jeden dolar
00:43
we spend, however, on early childhood education,
11
28000
2000
wydany na wczesną edukację,
00:45
like Head Start,
12
30000
2000
np. program Head Start,
00:47
we save 17 dollars
13
32000
2000
pozwala zaoszczędzić 17 dolarów
00:49
on stuff like incarceration in the future.
14
34000
3000
na rzeczach takich jak przyszłe więzienie.
00:52
Or -- think about it -- that 60,000 dollars
15
37000
2000
Lub -- pomyślcie o tym -- te 60 000,
00:54
is more than what it costs
16
39000
2000
to więcej, niż koszt
00:56
to send one person to Harvard as well.
17
41000
2000
wysłania jednej osoby do Harvardu.
00:58
But Brenda, not being phased by stuff like that,
18
43000
3000
Ale Brenda, nie mogła tak działać,
01:01
took a look at her challenge
19
46000
2000
przyjrzała się swojemu wyzwaniu
01:03
and came up
20
48000
2000
i znalazła
01:05
with a not-so-obvious solution:
21
50000
2000
niespodziewane rozwiązanie:
01:07
create a business
22
52000
2000
stworzyła zakład,
01:09
that produces skin care products from honey.
23
54000
3000
który produkuje środki do pielęgnacji skóry z miodu.
01:12
Okay, it might be obvious to some of you; it wasn't to me.
24
57000
2000
Ok, dla was może być to oczywiste; dla mnie nie było.
01:14
It's the basis of growing a form of social innovation
25
59000
3000
Oparta jest na rosnących innowacjach społecznych,
01:17
that has real potential.
26
62000
2000
które mają prawdziwe możliwości.
01:19
She hired seemingly unemployable men and women
27
64000
3000
Zatrudniła bezrobotnych mężczyzn i kobiety
01:22
to care for the bees, harvest the honey
28
67000
2000
by dbali o pszczoły, zbierali miód
01:24
and make value-added products
29
69000
2000
i tworzyli wartościowe produktu,
01:26
that they marketed themselves,
30
71000
2000
które sami wprowadzą do obrotu,
01:28
and that were later sold at Whole Foods.
31
73000
2000
i które były później sprzedawane w Whole Foods.
01:30
She combined employment experience and training
32
75000
3000
Połączyła doświadczenie zawodowe i szkolenie
01:33
with life skills they needed,
33
78000
2000
umiejętności jakich potrzebowali,
01:35
like anger-management and teamwork,
34
80000
2000
jak opanowanie i praca zespołowa,
01:37
and also how to talk to future employers
35
82000
3000
a także, jak rozmawiać z przyszłymi pracodawcami
01:40
about how their experiences
36
85000
2000
o ich doświadczeniu,
01:42
actually demonstrated the lessons that they had learned
37
87000
2000
rzeczywistość pokazała czego się nauczyli
01:44
and their eagerness to learn more.
38
89000
2000
i jak bardzo chcą wiedzieć więcej.
01:46
Less than four percent
39
91000
2000
Mniej niż 4 procent
01:48
of the folks that went through her program
40
93000
2000
osób, które przeszły jej program
01:50
actually go back to jail.
41
95000
2000
trafiło znowu do więzienia.
01:52
So these young men and women learned job-readiness
42
97000
3000
Ci młodzi mężczyźni i kobiety nauczyli się gotowości do pracy
01:55
and life skills through bee keeping
43
100000
2000
i nowych umiejętności,
01:57
and became productive citizens in the process.
44
102000
3000
dzięki temu są produktywnymi obywatelami.
02:00
Talk about a sweet beginning.
45
105000
3000
Porozmawiajmy na temat słodkiego początku.
02:03
Now, I'm going to take you to Los Angeles,
46
108000
2000
Zabiorę was teraz do Los Angeles.
02:05
and lots of people know
47
110000
2000
Wielu ludzi wie,
02:07
that L.A. has its issues.
48
112000
2000
że L.A. ma swoje problemy.
02:09
But I'm going to talk about L.A.'s water issues right now.
49
114000
3000
Chcę w tej chwili powiedzieć o problemie wody w L.A.
02:12
They have not enough water on most days
50
117000
2000
Nie mają wystarczającej ilości wody przez większość dni
02:14
and too much to handle when it rains.
51
119000
3000
i za dużo do złapania kiedy pada.
02:17
Currently, 20 percent
52
122000
2000
Obecnie, 20 procent
02:19
of California's energy consumption
53
124000
2000
konsumpcji energii w Kalifornii
02:21
is used to pump water
54
126000
2000
jest używana do pompowania wody
02:23
into mostly Southern California.
55
128000
2000
głównie do Południowej Kalifornii.
02:25
Their spending loads, loads,
56
130000
2000
Wydają masę pieniędzy,
02:27
to channel that rainwater out into the ocean
57
132000
2000
na kanał, którym deszczówka wpada do oceanu
02:29
when it rains and floods as well.
58
134000
2000
gdy pada i w czasie powodzi.
02:31
Now Andy Lipkis is working to help
59
136000
2000
Andy Lipkis pracuje by pomóc
02:33
L.A. cut infrastructure costs
60
138000
2000
L.A. obniżyć koszty infrastruktury
02:35
associated with water management and urban heat island --
61
140000
3000
związanej z zarządzaniem wodą i miejskimi wyspami ciepła --
02:38
linking trees, people and technology
62
143000
3000
łączy drzewa, ludzi i technologię
02:41
to create a more livable city.
63
146000
2000
by stworzyć bardziej przyjazne miasto.
02:43
All that green stuff actually naturally absorbs storm water,
64
148000
3000
Cała zieleń w naturalny sposób pochłania deszczówkę,
02:46
also helps cool our cities.
65
151000
2000
pomaga także ochłodzić nasze miasta.
02:48
Because, come to think about it,
66
153000
2000
Pomyśl o tym,
02:50
do you really want air-conditioning,
67
155000
2000
czy naprawdę potrzebujesz klimatyzacji,
02:52
or is it a cooler room that you want?
68
157000
2000
czy chcesz tylko chłodniejszego pokoju?
02:54
How you get it shouldn't make that much of a difference.
69
159000
3000
Jak to osiągasz nie powinno stanowić większej różnicy.
02:57
So a few years ago,
70
162000
2000
Więc kilka lat temu,
02:59
L.A. County
71
164000
2000
okręg L.A.
03:01
decided that they needed to spend 2.5 billion dollars
72
166000
3000
zdecydował, że potrzebuje 2,5 miliarda dolarów
03:04
to repair the city schools.
73
169000
3000
by zmodernizować miejskie szkoły.
03:07
And Andy and his team discovered
74
172000
2000
Andy i jego zespół odkryli,
03:09
that they were going to spend 200 million of those dollars
75
174000
3000
że wystarczy wydać 200 milionów z tej puli
03:12
on asphalt to surround the schools themselves.
76
177000
3000
na asfalt, który otacza szkoły.
03:15
And by presenting a really strong economic case,
77
180000
3000
Prezentując naprawdę wyraźne uzasadnienie ekonomiczne,
03:18
they convinced the L.A. government
78
183000
2000
przekonali rząd L.A.
03:20
that replacing that asphalt
79
185000
2000
by zastąpić ten asfalt
03:22
with trees and other greenery,
80
187000
2000
drzewami i inną zielenią,
03:24
that the schools themselves would save the system more on energy
81
189000
3000
dzięki temu szkoły zaoszczędzą na energii więcej,
03:27
than they spend on horticultural infrastructure.
82
192000
3000
niż będą wydały na utrzymanie ogrodniczej infrastruktury.
03:31
So ultimately, 20 million square feet of asphalt
83
196000
2000
Ostatecznie, 20 milionów stóp kwadratowych asfaltu
03:33
was replaced or avoided,
84
198000
2000
zostało zastąpionych lub usuniętych,
03:35
and electrical consumption for air-conditioning went down,
85
200000
3000
a konsumpcja energii na klimatyzacje spadła,
03:38
while employment
86
203000
2000
gdy zatrudniono
03:40
for people to maintain those grounds went up,
87
205000
3000
ludzi do utrzymania tych terenów,
03:43
resulting in a net-savings to the system,
88
208000
2000
skutkiem były jeszcze większe oszczędności,
03:45
but also healthier students and schools system employees as well.
89
210000
3000
a także zdrowsi uczniowie i pracownicy szkół.
03:49
Now Judy Bonds
90
214000
2000
Judy Bonds
03:51
is a coal miner's daughter.
91
216000
2000
jest córką górnika.
03:53
Her family has eight generations
92
218000
2000
Jej ośmio pokoleniowa rodzina
03:55
in a town called Whitesville, West Virginia.
93
220000
3000
pochodzi z miasta Whitesville, Zachodnia Wirginia.
03:58
And if anyone should be clinging
94
223000
2000
A jeśli ktoś powinien być przywiązany
04:00
to the former glory of the coal mining history,
95
225000
2000
do dawnej świetności górnictwa węgla kamiennego,
04:02
and of the town,
96
227000
2000
i do miasta,
04:04
it should be Judy.
97
229000
2000
to powinna być to Judy.
04:06
But the way coal is mined right now is different
98
231000
2000
Ale dzisiejsze górnictwo węgla kamiennego jest inne
04:08
from the deep mines that her father
99
233000
2000
niż głębokie kopalnie, gdzie jej ojciec
04:10
and her father's father would go down into
100
235000
2000
i jej dziadek zjeżdżali w dół
04:12
and that employed essentially thousands and thousands of people.
101
237000
3000
i gdzie zatrudnionych było tysiące ludzi.
04:15
Now, two dozen men
102
240000
2000
Teraz, 24 ludzi
04:17
can tear down a mountain in several months,
103
242000
2000
może zrównać z ziemią górę, w ciągu kilku miesięcy,
04:19
and only for about a few years' worth of coal.
104
244000
3000
dla węgla, którego starczy na kilka lat.
04:22
That kind of technology is called "mountaintop removal."
105
247000
3000
Tą technologię nazwano usuwaniem szczytów.
04:25
It can make a mountain go from this to this
106
250000
3000
Może zamienić taką górę w to,
04:28
in a few short months.
107
253000
2000
w ciągu kilku miesięcy.
04:30
Just imagine that the air surrounding these places --
108
255000
2000
Wyobraźcie sobie powietrze wokół tych miejsc --
04:32
it's filled with the residue of explosives and coal.
109
257000
3000
jest wypełnione pyłem materiałów wybuchowych i węglą.
04:35
When we visited, it gave some of the people we were with
110
260000
2000
W trakcie odwiedzin, było z nami kilka osób z
04:37
this strange little cough
111
262000
2000
tym dziwnym, lekkim kaszlem,
04:39
after being only there for just a few hours or so --
112
264000
2000
który występuje już po kilku godzinach --
04:41
not just miners, but everybody.
113
266000
2000
nie tylko u górników, ale u wszystkich.
04:43
And Judy saw her landscape being destroyed
114
268000
2000
Judy zobaczyła zniszczony krajobraz
04:45
and her water poisoned.
115
270000
2000
i zatrutą wodę.
04:47
And the coal companies just move on
116
272000
2000
Firmy wydobywcze po prostu odchodzą
04:49
after the mountain was emptied,
117
274000
2000
jak tylko góra zostanie opróżniona,
04:51
leaving even more unemployment in their wake.
118
276000
2000
pozostawiając jeszcze więcej bezrobotnych.
04:53
But she also saw the difference in potential wind energy
119
278000
3000
Ale widziała także potencjał dla energetyki wiatrowej
04:56
on an intact mountain,
120
281000
2000
w różnicy pomiędzy nienaruszoną górą,
04:58
and one that was reduced in elevation
121
283000
2000
a tą, której wysokość została zmniejszona
05:00
by over 2,000 feet.
122
285000
2000
o ponad 2000 stóp.
05:02
Three years of dirty energy with not many jobs,
123
287000
3000
Trzy lata brudnej energii z niskim zatrudnieniem,
05:05
or centuries of clean energy
124
290000
2000
lub wieki czystej energii
05:07
with the potential for developing expertise and improvements in efficiency
125
292000
3000
z możliwością rozwoju wiedzy i wydajności
05:10
based on technical skills,
126
295000
2000
opartej na technicznych umiejętnościach,
05:12
and developing local knowledge
127
297000
2000
oraz rozwój lokalnej wiedzy
05:14
about how to get the most out of that region's wind.
128
299000
2000
o tym, jak uzyskać najwięcej z tego regionalnego wiatru.
05:16
She calculated the up-front cost
129
301000
2000
Obliczyła początkowy koszt
05:18
and the payback over time,
130
303000
2000
i zwrot z inwestycji w czasie,
05:20
and it's a net-plus on so many levels
131
305000
2000
i są to korzyści na wielu poziomach,
05:22
for the local, national and global economy.
132
307000
3000
lokalnym, narodowym i w końcu globalnej ekonomii.
05:25
It's a longer payback than mountaintop removal,
133
310000
3000
Koszty zwracają się po dłuższym czasie,
05:28
but the wind energy actually pays back forever.
134
313000
3000
ale energia wiatrowa będzie dostępna zawsze.
05:31
Now mountaintop removal pays very little money to the locals,
135
316000
3000
Teraz firmy płacą bardzo mało lokalnej społeczności,
05:34
and it gives them a lot of misery.
136
319000
2000
i dają im wiele nieszczęść.
05:36
The water is turned into goo.
137
321000
2000
Woda jest zanieczyszczona.
05:38
Most people are still unemployed,
138
323000
2000
Większość ludzi jest nadal bezrobotna,
05:40
leading to most of the same kinds of social problems
139
325000
2000
występuje dużo społecznych problemów,
05:42
that unemployed people in inner cities also experience --
140
327000
3000
które doświadczają także inne miasta z dużym bezrobociem --
05:45
drug and alcohol abuse,
141
330000
2000
uzależnienie od narkotyków i alkoholu,
05:47
domestic abuse, teen pregnancy and poor heath, as well.
142
332000
3000
przemoc domowa, ciąże wśród nieletnich i problemy zdrowotne.
05:50
Now Judy and I -- I have to say --
143
335000
2000
Judy i Ja -- muszę to powiedzieć --
05:52
totally related to each other.
144
337000
2000
całkowicie się ze sobą związałyśmy.
05:54
Not quite an obvious alliance.
145
339000
2000
Teraz jest to dość oczywisty sojusz.
05:56
I mean, literally, her hometown is called Whitesville, West Virginia.
146
341000
2000
Dosłownie chodzi o to, Jej miasto to Whitesville.
05:58
I mean, they are not --
147
343000
2000
To znaczy, że nie jest --
06:00
they ain't competing for the birthplace of hip hop title
148
345000
3000
Nie walczy o miejsce narodzin przeboju hip hop
06:03
or anything like that.
149
348000
2000
lub czegoś podobnego.
06:05
But the back of my T-shirt, the one that she gave me,
150
350000
3000
Ale na plecach koszulki, którą mi dała,
06:08
says, "Save the endangered hillbillies."
151
353000
3000
pisze, "Ratujmy zagrożonych górali."
06:13
So homegirls and hillbillies we got it together
152
358000
3000
Wiec zebrałyśmy miejscowe dziewczyny i górali razem
06:16
and totally understand that this is what it's all about.
153
361000
3000
i całkowicie zrozumiałam, że o to w tym wszystkim chodzi.
06:19
But just a few months ago,
154
364000
2000
Ale kilka miesięcy później,
06:21
Judy was diagnosed
155
366000
2000
u Judy wykryto
06:23
with stage-three lung cancer.
156
368000
2000
trzecie stadium raka płuc.
06:26
Yeah.
157
371000
2000
Tak.
06:28
And it has since moved to her bones and her brain.
158
373000
3000
I od tego czasu przeniósł się do jej kości i mózgu.
06:33
And I just find it so bizarre
159
378000
3000
I wtedy odkryłam coś dziwnego,
06:36
that she's suffering from the same thing
160
381000
2000
że cierpi na to samo,
06:38
that she tried so hard to protect people from.
161
383000
3000
przed czym tak bardzo chciała ochronić innych.
06:41
But her dream
162
386000
2000
Ale jej marzenie
06:43
of Coal River Mountain Wind
163
388000
2000
o Górze Coal River
06:45
is her legacy.
164
390000
2000
jest jej dziedzictwem.
06:47
And she might not
165
392000
3000
I prawdopodobnie
06:50
get to see that mountaintop.
166
395000
3000
nie zobaczy ona tego szczytu.
06:53
But rather than writing
167
398000
2000
Jednak zamiast pisać
06:55
yet some kind of manifesto or something,
168
400000
2000
kolejny rodzaj manifestu,
06:57
she's leaving behind
169
402000
2000
zostawi po sobie
06:59
a business plan to make it happen.
170
404000
2000
biznes plan ze wskazówkami jak to uczynić.
07:01
That's what my homegirl is doing.
171
406000
2000
To jest właśnie to co robi.
07:03
So I'm so proud of that.
172
408000
2000
I jestem z tego bardzo dumna.
07:05
(Applause)
173
410000
5000
(Brawa)
07:10
But these three people
174
415000
2000
Tych troje ludzi
07:12
don't know each other,
175
417000
2000
nie znało się nawzajem,
07:14
but they do have an awful lot in common.
176
419000
2000
ale mają bardzo dużo wspólnego.
07:16
They're all problem solvers,
177
421000
2000
Wszyscy rozwiązują problemy,
07:18
and they're just some of the many examples
178
423000
2000
i są tylko jednymi z wielu podobnych,
07:20
that I really am privileged to see, meet and learn from
179
425000
2000
których mogłam spotkać, poznać i uczyć się
07:22
in the examples of the work that I do now.
180
427000
2000
na przykładach, by robić to co robię.
07:24
I was really lucky to have them all featured
181
429000
2000
Jestem szczęśliwa, że mogłam je wszystkie przedstawić
07:26
on my Corporation for Public Radio radio show
182
431000
2000
w mojej audycji w publicznym radio,
07:28
called ThePromisedLand.org.
183
433000
2000
którą nazwałam ThePromisedLand.org
07:30
Now they're all very practical visionaries.
184
435000
2000
Wszyscy są bardzo praktycznymi wizjonerami.
07:32
They take a look at the demands that are out there --
185
437000
3000
Spójrzcie na wymagania jakim sprostają --
07:35
beauty products, healthy schools, electricity --
186
440000
2000
kosmetyki, zdrowe szkoły, energia elektryczna --
07:37
and how the money's flowing to meet those demands.
187
442000
2000
i jak szukają pieniędzy by im sprostać.
07:39
And when the cheapest solutions
188
444000
2000
A jeśli najtańsze rozwiązanie
07:41
involve reducing the number of jobs,
189
446000
2000
polega na zredukowaniu miejsc pracy,
07:43
you're left with unemployed people,
190
448000
2000
oni pozostają po stronie bezrobotnych,
07:45
and those people aren't cheap.
191
450000
2000
dla nich Ci ludzie nie są tani.
07:47
In fact, they make up some of what I call the most expensive citizens,
192
452000
3000
W rzeczywistości, takie działania tworzą kosztownych obywateli,
07:50
and they include generationally impoverished,
193
455000
2000
i zawierają grupy permanentnie ubogich,
07:52
traumatized vets returning from the Middle East,
194
457000
2000
poszkodowanych weteranów z Bliskiego Wschodu,
07:54
people coming out of jail.
195
459000
2000
czy też ludzi wychodzących z więzień.
07:56
And for the veterans in particular,
196
461000
2000
Przykład weteranów jest szczególny,
07:58
the V.A. said there's a six-fold increase
197
463000
3000
urząd odnotował sześciokrotny wzrost
08:01
in mental health pharmaceuticals by vets since 2003.
198
466000
3000
kosztów leczenia psychologicznego, od 2003 roku.
08:04
I think that number's probably going to go up.
199
469000
2000
Myślę, że te liczby pójdą jeszcze w górę.
08:06
They're not the largest number of people,
200
471000
2000
Nie jest to najliczniejsza grupa ludzi,
08:08
but they are some of the most expensive --
201
473000
2000
ale jedna z najbardziej kosztownych.
08:10
and in terms of the likelihood for domestic abuse, drug and alcohol abuse,
202
475000
3000
Jeśli chodzi o przemoc domową, narkotyki i alkohol,
08:13
poor performance by their kids in schools
203
478000
3000
to wpływają one na słabe wyniki dzieci w szkołach
08:16
and also poor health as a result of stress.
204
481000
2000
a także problemy zdrowotne wynikające ze stresu.
08:18
So these three guys all understand
205
483000
2000
Wiec te trzy osoby wiedziały
08:20
how to productively channel dollars
206
485000
2000
jak kierować pieniądze
08:22
through our local economies
207
487000
2000
przez naszą lokalną ekonomię
08:24
to meet existing market demands,
208
489000
2000
by zaspokoić potrzeby rynku,
08:26
reduce the social problems that we have now
209
491000
2000
usunąć występujące społeczne problemy
08:28
and prevent new problems in the future.
210
493000
3000
i zapobiegać nowym problemom w przyszłości.
08:31
And there are plenty of other examples like that.
211
496000
2000
Jest wiele innych podobnych przykładów.
08:33
One problem: waste handling and unemployment.
212
498000
3000
Jeden problem: gospodarka odpadami i bezrobocie.
08:36
Even when we think or talk about recycling,
213
501000
2000
Nawet jeśli myślimy lub rozmawiamy o recyklingu,
08:38
lots of recyclable stuff ends up getting incinerated or in landfills
214
503000
3000
wiele materiałów kończy w spalarni lub na wysypisku,
08:41
and leaving many municipalities, diversion rates --
215
506000
3000
pozostawiając problem gminą,
08:44
they leave much to be recycled.
216
509000
2000
i jeszcze więcej do recyklingu.
08:46
And where is this waste handled? Usually in poor communities.
217
511000
3000
I gdzie tu jest zarządzanie odpadami? Często w biednych społecznościach.
08:49
And we know that eco-industrial business, these kinds of business models --
218
514000
3000
Wiemy, że ekologiczny biznes, taki rodzaj biznesu --
08:52
there's a model in Europe called the eco-industrial park,
219
517000
3000
istnieje w Europie, nazwano to eko-parkiem przemysłowym,
08:55
where either the waste of one company is the raw material for another,
220
520000
3000
gdzie odpady jednej firmy są wykorzystywane jako surowiec dla innej,
08:58
or you use recycled materials
221
523000
2000
lub odzyskiwane materiały
09:00
to make goods that you can actually use and sell.
222
525000
2000
są wykorzystane by tworzyć gotowe produkty.
09:02
We can create these local markets and incentives
223
527000
3000
Możemy tworzyć lokalne rynki i zachęty
09:05
for recycled materials
224
530000
2000
do odzyskiwania materiałów,
09:07
to be used as raw materials for manufacturing.
225
532000
2000
które mogą być wykorzystywane jako surowce przemysłowe.
09:09
And in my hometown, we actually tried to do one of these in the Bronx,
226
534000
3000
W moim rodzinnym Bronksie, chcieliśmy zrobić coś takiego,
09:12
but our mayor decided what he wanted to see
227
537000
3000
ale nasz burmistrz zdecydował,
09:15
was a jail on that same spot.
228
540000
2000
że chce w tym miejscu widzieć więzienie.
09:17
Fortunately -- because we wanted to create hundreds of jobs --
229
542000
3000
Szczęśliwie -- bo chcieliśmy stworzyć miejsca pracy --
09:20
but after many years,
230
545000
2000
po wielu latach,
09:22
the city wanted to build a jail.
231
547000
2000
gdy miasto chciało budować więzienie,
09:24
They've since abandoned that project, thank goodness.
232
549000
3000
zdecydowało się porzucić ten projekt, dzięki bogu.
09:27
Another problem: unhealthy food systems and unemployment.
233
552000
3000
Inny problem: chory system żywności i bezrobocie.
09:30
Working-class and poor urban Americans
234
555000
2000
Robotnicy i biedni Amerykanie
09:32
are not benefiting economically
235
557000
2000
nie otrzymują ekonomicznych korzyści
09:34
from our current food system.
236
559000
2000
z naszego obecnego systemu żywności.
09:36
It relies too much on transportation,
237
561000
2000
Opiera się on zbyt mocno na transporcie,
09:38
chemical fertilization, big use of water
238
563000
2000
chemicznym nawożeniu, dużym zużyciu wody
09:40
and also refrigeration.
239
565000
2000
a także mrożeniu.
09:42
Mega agricultural operations
240
567000
2000
Ogromne przedsiębiorstwa rolnicze
09:44
often are responsible for poisoning our waterways and our land,
241
569000
3000
są często odpowiedzialne za zanieczyszczenie wody i ziemi,
09:47
and it produces this incredibly unhealthy product
242
572000
3000
produkują niesamowicie niezdrowe produkty,
09:50
that costs us billions in healthcare
243
575000
2000
które kosztują nas miliardy na leczenie
09:52
and lost productivity.
244
577000
2000
i spadek wydajności.
09:54
And so we know "urban ag"
245
579000
2000
Ale znamy miejskie rolnictwo
09:56
is a big buzz topic this time of the year,
246
581000
2000
jest to popularny temat o tej porze roku,
09:58
but it's mostly gardening,
247
583000
2000
ale przeważnie dotyczy to ogrodnictwa,
10:00
which has some value in community building -- lots of it --
248
585000
3000
które ma pewną wartość w budowaniu wspólnoty -- to dużo --
10:03
but it's not in terms of creating jobs
249
588000
2000
ale nie tworzy miejsc pracy
10:05
or for food production.
250
590000
2000
i nie rozwiązuje problemu produkcji żywności.
10:07
The numbers just aren't there.
251
592000
2000
Liczby nie istnieją.
10:09
Part of my work now is really laying the groundwork
252
594000
2000
Częścią mojej pracy jest położyć fundamenty
10:11
to integrate urban ag and rural food systems
253
596000
3000
integracji miejskiego rolnictwa z wiejskim systemem żywności
10:14
to hasten the demise of the 3,000-mile salad
254
599000
3000
by zrezygnować z transportowanej 3000 mil sałaty
10:17
by creating a national brand of urban-grown produce
255
602000
3000
na rzecz narodowej marki miejskich upraw
10:20
in every city,
256
605000
2000
by w każdym mieście,
10:22
that uses regional growing power
257
607000
2000
które korzysta ze swej regionalnej siły
10:24
and augments it with indoor growing facilities,
258
609000
2000
i rozszerza tereny uprawne,
10:26
owned and operated by small growers,
259
611000
2000
właścicielami i pracownikami byli mali wytwórcy,
10:28
where now there are only consumers.
260
613000
2000
którzy teraz są tylko konsumentami.
10:30
This can support seasonal farmers around metro areas
261
615000
3000
Pomoże to wspierać sezonowych rolników obszarów miejskich,
10:33
who are losing out because they really can't meet
262
618000
2000
którzy tracą ponieważ nie mogą sprostać
10:35
the year-round demand for produce.
263
620000
3000
wymogom całorocznej produkcji.
10:38
It's not a competition with rural farm;
264
623000
2000
Nie jest to konkurencja z wiejskimi farmami,
10:40
it's actually reinforcements.
265
625000
2000
tak naprawdę to tylko wsparcie.
10:42
It allies in a really positive
266
627000
2000
Ten sojusz jest bardzo pozytywny
10:44
and economically viable food system.
267
629000
2000
i ekonomicznie opłacalny dla systemu żywności.
10:46
The goal is to meet the cities' institutional demands
268
631000
2000
Celem jest zaspokojenie zapotrzebowania miejskich instytucji
10:48
for hospitals,
269
633000
2000
szpitali,
10:50
senior centers, schools, daycare centers,
270
635000
3000
domów starców, szkół, ośrodków dziennej opieki,
10:53
and produce a network of regional jobs, as well.
271
638000
3000
i stworzenie sieci regionalnych miejsc pracy.
10:56
This is smart infrastructure.
272
641000
2000
To inteligentna infrastruktura.
10:58
And how we manage our built environment
273
643000
2000
To jak zarządzamy lub budujemy otoczenie
11:00
affects the health and well-being of people every single day.
274
645000
3000
każdego dnia wpływa na zdrowie i samopoczucie ludzi.
11:03
Our municipalities, rural and urban,
275
648000
2000
Nasze gminy, wiejskie i miejskie,
11:05
play the operational course of infrastructure --
276
650000
3000
działają by kształtować infrastrukturę --
11:08
things like waste disposal, energy demand,
277
653000
3000
rzeczy jak gospodarka odpadami, zapotrzebowanie na energię,
11:11
as well as social costs of unemployment, drop-out rates, incarceration rates
278
656000
3000
a w końcu koszty bezrobocia, pustostanów, więziennictwa
11:14
and the impacts of various public health costs.
279
659000
3000
i kosztów wpływu różnych czynników na ochronę zdrowia.
11:17
Smart infrastructure can provide cost-saving ways
280
662000
3000
Inteligentna infrastruktura daje oszczędności
11:20
for municipalities to handle
281
665000
2000
dla gmin, które chcą zapewnić
11:22
both infrastructure and social needs.
282
667000
2000
infrastrukturę i społeczne potrzeby.
11:24
And we want to shift the systems
283
669000
2000
Chcemy wprowadzić system,
11:26
that open the doors for people who were formerly tax burdens
284
671000
3000
który otworzy drzwi ludziom będącym obciążeniem podatkowym
11:29
to become part of the tax base.
285
674000
2000
tak by stali się częścią podstawy opodatkowania.
11:31
And imagine a national business model
286
676000
2000
Wyobraźcie sobie narodowy model biznesu,
11:33
that creates local jobs and smart infrastructure
287
678000
3000
który tworzy miejsca pracy i infrastrukturę
11:36
to improve local economic stability.
288
681000
3000
by wzmacniać lokalną stabilność ekonomiczną.
11:39
So I'm hoping you can see a little theme here.
289
684000
3000
Mam więc nadzieję, że widzicie ten schemat.
11:42
These examples indicate a trend.
290
687000
2000
Te przykłady wskazują na trend.
11:44
I haven't created it, and it's not happening by accident.
291
689000
3000
Nie wymyśliłam go, i nie dzieje się to przez przypadek.
11:47
I'm noticing that it's happening all over the country,
292
692000
2000
Wiem, że dzieje się tak w całym kraju,
11:49
and the good news is that it's growing.
293
694000
2000
i dobrą wiadomością jest wzrost tej tendencji.
11:51
And we all need to be invested in it.
294
696000
2000
I my wszyscy powinniśmy być tym zainteresowani.
11:53
It is an essential pillar to this country's recovery.
295
698000
3000
Jest to podstawowy filar odbudowy kraju.
11:56
And I call it "hometown security."
296
701000
3000
Nazywam to zabezpieczaniem rodzinnego miasta.
11:59
The recession has us reeling and fearful,
297
704000
3000
Recesja była wstrząsająca i pełna strachu,
12:02
and there's something in the air these days
298
707000
2000
ale jest coś, co wisi w powietrzu
12:04
that is also very empowering.
299
709000
2000
to przede wszystkim ogromne możliwości.
12:06
It's a realization
300
711000
2000
To świadomość,
12:08
that we are the key
301
713000
2000
że my jesteśmy kluczowi
12:10
to our own recovery.
302
715000
2000
dla naszej odbudowy.
12:12
Now is the time for us to act in our own communities
303
717000
3000
To czas byśmy działali dla naszej społeczności,
12:15
where we think local and we act local.
304
720000
3000
myśleli lokalnie i działali lokalnie.
12:18
And when we do that, our neighbors --
305
723000
2000
I gdy będziemy to robić, nasze sąsiedztwa --
12:20
be they next-door, or in the next state,
306
725000
2000
za drzwiami, w kolejnym stanie,
12:22
or in the next country --
307
727000
2000
w całym kraju --
12:24
will be just fine.
308
729000
3000
będą w porządku.
12:27
The sum of the local is the global.
309
732000
3000
Suma lokalnych działań jest globalna.
12:30
Hometown security means rebuilding our natural defenses,
310
735000
3000
Bezpieczeństwo rodzinnego domu to odbudowa obrony,
12:33
putting people to work,
311
738000
2000
przywrócenie ludzi do pracy,
12:35
restoring our natural systems.
312
740000
2000
odbudowa naturalnych systemów.
12:37
Hometown security means creating wealth here at home,
313
742000
3000
Bezpieczeństwo rodzinnego domu to budowa bogactwa w domu,
12:40
instead of destroying it overseas.
314
745000
2000
zamiast niszczenia go za granicami,
12:42
Tackling social and environmental problems
315
747000
2000
Walka z problemami społecznymi i środowiskowymi
12:44
at the same time with the same solution
316
749000
3000
w tym samym czasie, z tymi samymi rozwiązaniami
12:47
yields great cost savings,
317
752000
2000
daje duże oszczędności kosztów,
12:49
wealth generation and national security.
318
754000
3000
generuje bogactwo i bezpieczeństwo narodowe.
12:52
Many great and inspiring solutions
319
757000
2000
Wiele świetnych i inspirujących rozwiązań
12:54
have been generated across America.
320
759000
2000
jest tworzonych w całej Ameryce.
12:56
The challenge for us now
321
761000
2000
Naszym wyzwaniem
12:58
is to identify and support countless more.
322
763000
3000
jest je rozpoznać i bardziej wspierać.
13:01
Now, hometown security is about taking care of your own,
323
766000
3000
W końcu, bezpieczeństwo rodzinnego miasta to dbanie o siebie,
13:04
but it's not like the old saying,
324
769000
2000
bo jest takie stare przysłowie,
13:06
"charity begins at home."
325
771000
3000
dobroć zaczyna się w domu.
13:09
I recently read a book called "Love Leadership" by John Hope Bryant.
326
774000
3000
Przeczytałam ostatnio książkę "Love Leadership" John Hope Bryant.
13:12
And it's about leading in a world
327
777000
2000
To książka o przywódcach na świecie,
13:14
that really does seem to be operating on the basis of fear.
328
779000
3000
którzy jak się wydaje, nie działają na podstawie strachu.
13:17
And reading that book made me reexamine that theory
329
782000
3000
Czytając tą książkę musiałam zbadać tą teorię,
13:20
because I need to explain what I mean by that.
330
785000
3000
ponieważ muszę wyjaśnić co mam na myśli.
13:23
See, my dad
331
788000
2000
Zobaczcie, mój ojciec
13:25
was a great, great man in many ways.
332
790000
2000
był wspaniały, wspaniały pod wieloma względami.
13:27
He grew up in the segregated South,
333
792000
2000
Wychowywał się w odizolowanym południu,
13:29
escaped lynching and all that
334
794000
2000
uniknął linczu i podobnych rzeczy
13:31
during some really hard times,
335
796000
2000
w tych naprawdę ciężkich czasach,
13:33
and he provided a really stable home for me and my siblings
336
798000
3000
i dał naprawdę stabilne dzieciństwo dla mnie i mojego rodzeństwa
13:36
and a whole bunch of other people that fell on hard times.
337
801000
3000
i całej masy osób, które miały ciężkie dni.
13:40
But, like all of us, he had some problems.
338
805000
3000
Ale tak jak i my miał swoje problemy.
13:43
(Laughter)
339
808000
2000
(Śmiech)
13:45
And his was gambling,
340
810000
2000
A jego był hazard,
13:47
compulsively.
341
812000
2000
nałogowy.
13:49
To him that phrase, "Charity begins at home,"
342
814000
3000
Dla niego przysłowie, "Dobroć zaczyna się w domu,"
13:52
meant that my payday -- or someone else's --
343
817000
3000
oznaczało, że dzień mojej wypłaty -- lub kogoś innego --
13:55
would just happen to coincide with his lucky day.
344
820000
2000
akurat zbiegło się w czasie z jego szczęśliwym dniem.
13:57
So you need to help him out.
345
822000
2000
Więc trzeba mu pomóc.
13:59
And sometimes I would loan him money
346
824000
2000
I czasami pożyczałam mu pieniądze
14:01
from my after-school or summer jobs,
347
826000
3000
z mojej pracy po szkole lub letniej,
14:04
and he always had the great intention
348
829000
2000
a on zawsze miał dobre intencje
14:06
of paying me back with interest,
349
831000
2000
by oddać je z odsetkami,
14:08
of course, after he hit it big.
350
833000
2000
oczywiście, po tym jak rozbije bank.
14:10
And he did sometimes, believe it or not,
351
835000
2000
A on czasami, wierzcie lub nie,
14:12
at a racetrack in Los Angeles --
352
837000
2000
na torze wyścigowym w Los Angeles --
14:14
one reason to love L.A. -- back in the 1940s.
353
839000
3000
jedyny powód by kochać L.A. -- rok 1940.
14:17
He made 15,000 dollars cash
354
842000
2000
Zrobił 15 000 dolarów gotówki
14:19
and bought the house that I grew up in.
355
844000
2000
i kupił dom, w którym dorastałam.
14:21
So I'm not that unhappy about that.
356
846000
2000
Więc nie jestem niezadowolona z tego.
14:23
But listen, I did feel obligated to him,
357
848000
3000
Ale słuchajcie, czuję się zobowiązana,
14:26
and I grew up -- then I grew up.
358
851000
3000
i dorastałam -- aż dorosłam.
14:29
And I'm a grown woman now,
359
854000
2000
Teraz jestem dorosłą kobietą.
14:31
and I have learned a few things along the way.
360
856000
2000
I nauczyłam się kilku rzeczy w tym czasie.
14:33
To me, charity
361
858000
2000
Dla mnie, dobroczynność
14:35
often is just about giving,
362
860000
2000
często jest tylko dawaniem,
14:37
because you're supposed to,
363
862000
2000
ponieważ tak przypuszczasz,
14:39
or because it's what you've always done,
364
864000
2000
lub dlatego, że zawsze tak robimy,
14:41
or it's about giving until it hurts.
365
866000
3000
często dajemy aż do bólu.
14:44
I'm about providing the means
366
869000
2000
Myślę, że powinniśmy
14:46
to build something that will grow
367
871000
2000
budować coś co będzie rosnąć
14:48
and intensify its original investment
368
873000
3000
i wzmacniać początkową inwestycje
14:51
and not just require greater giving next year --
369
876000
2000
a nie tylko wymagać większego datku w następnym roku --
14:53
I'm not trying to feed the habit.
370
878000
2000
Nie chcę tworzyć takich zachowań.
14:55
I spent some years
371
880000
2000
Spędziłam kilka lat
14:57
watching how good intentions for community empowerment,
372
882000
3000
patrząc jak dobre intencje dla wzmocnienia społeczności,
15:00
that were supposed to be there
373
885000
2000
które miały tam być
15:02
to support the community and empower it,
374
887000
3000
by pomóc społeczności
15:05
actually left people
375
890000
2000
opuściły ludzi,
15:07
in the same, if not worse, position that they were in before.
376
892000
3000
często zostawiając gorszą sytuację niż była na początku.
15:10
And over the past 20 years,
377
895000
2000
W ciągu ostatnich 20 lat,
15:12
we've spent record amounts of philanthropic dollars
378
897000
2000
wydaliśmy rekordowe ilości dobroczynnych dolarów
15:14
on social problems,
379
899000
2000
na problemy społeczne,
15:16
yet educational outcomes,
380
901000
2000
poprawę wyników nauczania,
15:18
malnutrition, incarceration,
381
903000
2000
niedożywienie, więzienia,
15:20
obesity, diabetes, income disparity,
382
905000
2000
otyłość, cukrzycę, rozwarstwienie dochodów,
15:22
they've all gone up with some exceptions --
383
907000
3000
większość bez korzyści, poza pewnymi wyjątkami,
15:25
in particular, infant mortality
384
910000
3000
w szczególności, śmiertelność niemowląt
15:28
among people in poverty --
385
913000
2000
wśród ludzi w biedzie --
15:30
but it's a great world that we're bringing them into as well.
386
915000
3000
ale to wielki świat, na który przyszły.
15:34
And I know a little bit about these issues,
387
919000
2000
Wiem trochę o tych problemach,
15:36
because, for many years, I spent a long time
388
921000
3000
ponieważ, od wielu lat, spędzam czas
15:39
in the non-profit industrial complex,
389
924000
2000
w przemysłowej organizacji non-profit.
15:41
and I'm a recovering executive director,
390
926000
2000
I jestem dyrektorem z odzysku,
15:43
two years clean.
391
928000
2000
dwa lata w czystości.
15:45
(Laughter)
392
930000
2000
(Śmiech)
15:47
But during that time, I realized that it was about projects
393
932000
3000
Ale w tym czasie zdałam sobie sprawę, że projekty
15:50
and developing them on the local level
394
935000
2000
i ich rozwój na lokalnym szczeblu,
15:52
that really was going to do the right thing for our communities.
395
937000
3000
które naprawdę robią dobre rzeczy dla naszych społeczności.
15:55
But I really did struggle for financial support.
396
940000
3000
I naprawdę walczyłam o finansowe wsparcie.
15:58
The greater our success,
397
943000
2000
Im większy nasz sukces,
16:00
the less money came in from foundations.
398
945000
2000
tym mniej pieniędzy przychodzi z fundacji.
16:02
And I tell you, being on the TED stage
399
947000
2000
I powiem wam, bycie na scenie TED
16:04
and winning a MacArthur in the same exact year
400
949000
2000
i wygrana nagrody MacArthur-a w tym samym roku
16:06
gave everyone the impression that I had arrived.
401
951000
3000
dała wszystkim wrażenie, że wszystko osiągnął.
16:09
And by the time I'd moved on,
402
954000
2000
Ale od tego czasu ciągle działam,
16:11
I was actually covering a third
403
956000
2000
w tej chwili pokrywaj jedną trzecią
16:13
of my agency's budget deficit with speaking fees.
404
958000
3000
budżetu mojej agencji z opłacanych wystąpień.
16:16
And I think because early on, frankly,
405
961000
2000
I myślę, że na początku, szczerze,
16:18
my programs were just a little bit ahead of their time.
406
963000
2000
moje programy zbyt mocno wyprzedzały przyszłość.
16:20
But since then,
407
965000
2000
Ale od tego czasu,
16:22
the park that was just a dump and was featured at a TED2006 Talk
408
967000
3000
park był śmietnikiem, gdy był pokazany na TED2006,
16:25
became this little thing.
409
970000
3000
stał się tym.
16:28
But I did in fact get married in it.
410
973000
2000
W końcu wzięłam w nim ślub.
16:30
Over here.
411
975000
2000
Dokładnie tu.
16:32
There goes my dog who led me to the park in my wedding.
412
977000
3000
Tam idzie mój pies, który doprowadził mnie do ślubu w parku.
16:38
The South Bronx Greenway
413
983000
2000
South Bronx Greenway
16:40
was also just a drawing on the stage back in 2006.
414
985000
3000
było tylko rysunkiem na scenie w 2006.
16:43
Since then, we got
415
988000
2000
Od tego czasu, dostaliśmy
16:45
about 50 million dollars in stimulus package money
416
990000
2000
około 50 milionów dolarów różnych funduszy
16:47
to come and get here.
417
992000
2000
by to zrobić.
16:49
And we love this, because I love construction now,
418
994000
2000
Kochaliśmy to, ponieważ uwielbiam konstruować,
16:51
because we're watching these things actually happen.
419
996000
2000
uwielbiam patrzeć jak rzeczy dzieją się na naszych oczach.
16:53
So I want everyone to understand
420
998000
2000
Więc chce by każdy zrozumiał
16:55
the critical importance
421
1000000
2000
kluczowe znaczenie
16:57
of shifting charity into enterprise.
422
1002000
3000
przesunięcia dobroczynności w przedsięwzięcie.
17:00
I started my firm to help communities across the country
423
1005000
3000
Stworzyłam firmę by pomagać społecznościom
17:03
realize their own potential
424
1008000
2000
realizować ich własny potencjał,
17:05
to improve everything about the quality of life for their people.
425
1010000
3000
by poprawić tym ludiom jakość życia.
17:08
Hometown security
426
1013000
2000
Bezpieczeństwo rodzinnego domu
17:10
is next on my to-do list.
427
1015000
2000
jest moją następną rzeczą do zrobienia.
17:12
What we need are people who see the value
428
1017000
2000
Wszystko co potrzebujemy to ludzie, którzy widzą wartość
17:14
in investing in these types of local enterprises,
429
1019000
3000
w inwestowaniu w taki rodzaj lokalnej przedsiębiorczości,
17:17
who will partner with folks like me
430
1022000
2000
którzy będą partnerami dla takich jak ja,
17:19
to identify the growth trends and climate adaptation
431
1024000
3000
by identyfikować tendencje wzrostu i zmiany klimatu
17:22
as well as understand the growing social costs
432
1027000
3000
a w końcu zrozumieć koszty społeczne
17:25
of business as usual.
433
1030000
2000
dzisiejszego biznesu.
17:27
We need to work together
434
1032000
2000
Musimy pracować wspólnie
17:29
to embrace and repair our land,
435
1034000
2000
by naprawić naszą ziemię,
17:31
repair our power systems
436
1036000
2000
naprawić nasze systemy zasilania
17:33
and repair ourselves.
437
1038000
2000
i naprawić nas samych.
17:35
It's time to stop building
438
1040000
2000
To czas by przestać budować
17:37
the shopping malls, the prisons,
439
1042000
2000
centra handlowe, więzienia,
17:39
the stadiums
440
1044000
2000
stadiony
17:41
and other tributes to all of our collective failures.
441
1046000
3000
i inne pomniki naszych wspólnych porażek.
17:45
It is time that we start building
442
1050000
2000
To czas by zacząć budować
17:47
living monuments to hope and possibility.
443
1052000
3000
żywe pomniki nadziei i możliwości.
17:50
Thank you very much.
444
1055000
2000
Dziękuję bardzo.
17:52
(Applause)
445
1057000
2000
(Brawa)
Reviewed by Marek Kasiak
ABOUT THE SPEAKER
Majora Carter - Activist for environmental justiceMajora Carter redefined the field of environmental equality, starting in the South Bronx at the turn of the century. Now she is leading the local economic development movement across the USA.
Why you should listen
Majora Carter is a visionary voice in city planning who views urban renewal through an environmental lens. The South Bronx native draws a direct connection between ecological, economic and social degradation. Hence her motto: "Green the ghetto!"
With her inspired ideas and fierce persistence, Carter managed to bring the South Bronx its first open-waterfront park in 60 years, Hunts Point Riverside Park. Then she scored $1.25 million in federal funds for a greenway along the South Bronx waterfront, bringing the neighborhood open space, pedestrian and bike paths, and space for mixed-use economic development.
Her success is no surprise to anyone who's seen her speak; Carter's confidence, energy and intensely emotional delivery make her talks themselves a force of nature. (The release of her TEDTalk in 2006 prompted Guy Kawasaki to wonder on his blog whether she wasn't "every bit as good as [Apple CEO] Steve Jobs," a legendary presenter.)
Carter, who was awarded a 2005 MacArthur "genius" grant, served as executive director of Sustainable South Bronx for 7 years, where she pushed both for eco-friendly practices (such as green and cool roofs) and, equally important, job training and green-related economic development for her vibrant neighborhood on the rise. Since leaving SSBx in 2008, Carter has formed the economic consulting and planning firm the Majora Carter Group, to bring her pioneering approach to communities far outside the South Bronx. Carter is working within the cities of New Orleans, Detroit and the small coastal towns of Northeastern North Carolina. The Majora Carter Group is putting the green economy and green economic tools to use, unlocking the potential of every place -- from urban cities and rural communities, to universities, government projects, businesses and corporations -- and everywhere else in between.
Majora Carter | Speaker | TED.com