TEDCity2.0
Jeff Speck: The walkable city
Jeff Speck: Miasta przyjazne dla pieszych
Filmed:
Readability: 4.5
1,217,622 views
Jak możemy rozwiązać problem przedmieść? Urbanista Jeff Speck pokazuje, jak możemy wyzwolić się spod dominacji samochodów - które nazywa „protezami, które pożerają czas, buchają spalinami i zagrażają życiu" - poprzez przebudowę miast tak, aby były przyjemniejsze i bardziej przyjazne dla pieszych.
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
So I'm a city planner, an urban designer,
0
1228
4290
Jestem urbanistą, projektantem miast,
00:17
former arts advocate,
1
5518
2072
byłym orędownikiem sztuk,
00:19
trained in architecture and art history,
2
7590
3793
wykwalifikowanym architektem
i historykiem sztuki.
i historykiem sztuki.
00:23
and I want to talk to you today not about design
3
11383
3134
Nie chcę dziś mówić o designie,
ale o Ameryce
ale o Ameryce
00:26
but about America
4
14517
2436
00:28
and how America can be more economically resilient,
5
16953
4205
i o tym, że ona może być
prężniejsza ekonomicznie,
prężniejsza ekonomicznie,
00:33
how America can be healthier,
6
21158
2325
zdrowsza i bardziej przyjazna środowisku.
00:35
and how America can be
7
23483
1653
00:37
more environmentally sustainable.
8
25136
2618
00:39
And I realize this is a global forum,
9
27754
2418
Wiem, że TED jest globalnym forum
ale posłużę się przykładem USA,
ale posłużę się przykładem USA,
00:42
but I think I need to talk about America
10
30172
2069
00:44
because there is a history,
11
32241
1583
bo bywało w przeszłości,
choć nie wszędzie,
choć nie wszędzie,
00:45
in some places, not all,
12
33824
1687
że amerykańskie wzorce
przyjmowano i naśladowano,
przyjmowano i naśladowano,
00:47
of American ideas being appropriated,
13
35511
2450
00:49
being emulated, for better or for worse,
14
37961
2532
z lepszym lub gorszym skutkiem,
w wielu miejscach na świecie.
w wielu miejscach na świecie.
00:52
around the world.
15
40493
1341
00:53
And the worst idea we've ever had
16
41834
2151
Naszym najgorszym pomysłem
00:55
is suburban sprawl.
17
43985
2367
był rozrost przedmieść,
00:58
It's being emulated in many places as we speak.
18
46352
3371
naśladowany obecnie w wielu miejscach.
Przez rozrost przedmieść
rozumiem reorganizację krajobrazu
rozumiem reorganizację krajobrazu
01:01
By suburban sprawl, I refer to the reorganization
19
49723
2663
01:04
of the landscape and the creation of the landscape
20
52386
2404
na potrzeby ruchu kołowego.
01:06
around the requirement of automobile use,
21
54790
4336
01:11
and that the automobile that was once an instrument of freedom
22
59126
2643
Samochody były kiedyś symbolem wolności,
01:13
has become a gas-belching,
23
61769
3751
a dziś to buchające spalinami,
pożerające czas
i zagrażające życiu protezy,
i zagrażające życiu protezy,
01:17
time-wasting and life-threatening
24
65520
2600
01:20
prosthetic device
25
68120
1433
01:21
that many of us need just to,
26
69553
1636
których większość Amerykanów potrzebuje
do codziennego funkcjonowania.
do codziennego funkcjonowania.
01:23
most Americans, in fact, need,
27
71189
1588
01:24
just to live their daily lives.
28
72777
2320
01:27
And there's an alternative.
29
75097
1584
Istnieje jednak alternatywa.
01:28
You know, we say, half the world is living in cities.
30
76681
1588
Podobno pół świata
mieszka teraz w miastach.
mieszka teraz w miastach.
01:30
Well, in America, that living in cities,
31
78269
1941
Mieszkańcy wielu miast w USA
01:32
for many of them, they're living in cities still
32
80210
1658
01:33
where they're dependent on that automobile.
33
81868
2266
są uzależnieni od samochodu.
01:36
And what I work for, and to do,
34
84134
2979
Pracuję nad tym, żeby nasze miasta
stały się przyjaźniejsze dla pieszych.
stały się przyjaźniejsze dla pieszych.
01:39
is to make our cities more walkable.
35
87113
2686
01:41
But I can't give design arguments for that
36
89799
2523
Argumenty architekta
nie są równie przekonujące,
nie są równie przekonujące,
01:44
that will have as much impact
37
92322
1689
co argumenty ekonomistów,
01:46
as the arguments that I've learned
38
94011
1916
01:47
from the economists, the epidemiologists
39
95927
3517
epidemiologów i obrońców środowiska.
01:51
and the environmentalists.
40
99444
1716
01:53
So these are the three arguments that I'm going
41
101160
1261
Dziś zamierzam pokrótce
przedstawić te trzy aspekty.
przedstawić te trzy aspekty.
01:54
to give you quickly today.
42
102421
3111
Kiedy dorastałem w latach 70.,
przeciętna amerykańska rodzina
przeciętna amerykańska rodzina
01:57
When I was growing up in the '70s,
43
105532
1484
01:59
the typical American spent one tenth of their income,
44
107016
3635
wydawała 1/10 dochodów na transport.
02:02
American family, on transportation.
45
110651
3239
02:05
Since then, we've doubled the number of roads
46
113890
2585
Od tego czasu ilość dróg się podwoiła
02:08
in America, and we now spend one fifth
47
116475
2777
i obecnie wydajemy
1/5 dochodów na transport.
1/5 dochodów na transport.
02:11
of our income on transportation.
48
119252
2661
02:13
Working families, which are defined as
49
121913
2061
Rodziny z klasy robotniczej w USA,
czyli te o rocznych dochodach rzędu
20 do 50 tys. dolarów,
20 do 50 tys. dolarów,
02:15
earning between 20,000 and 50,000 dollars
50
123974
1924
02:17
a year in America
51
125898
1959
wydają teraz więcej na transport
niż na mieszkanie,
niż na mieszkanie,
02:19
are spending more now on transportation
52
127857
2504
02:22
than on housing, slightly more,
53
130361
2238
co wynika z fenomenu
"im dalej, tym taniej”,
"im dalej, tym taniej”,
02:24
because of this phenomenon called "drive till you qualify,"
54
132599
3233
gdzie ludzie kupują domy coraz dalej
02:27
finding homes further and further and further
55
135832
2418
od centrum miasta i od miejsc pracy.
02:30
from the city centers and from their jobs,
56
138250
2927
02:33
so that they're locked in this, two, three hours,
57
141177
2525
W efekcie tracą potem dwie, trzy,
cztery godziny dziennie na dojazdy.
cztery godziny dziennie na dojazdy.
02:35
four hours a day of commuting.
58
143702
2197
Takie dzielnice, na przykład
w Dolinie Kalifornijskiej,
w Dolinie Kalifornijskiej,
02:37
And these are the neighborhoods, for example,
59
145899
1474
02:39
in the Central Valley of California
60
147373
2422
nie ucierpiały po pęknięciu bańki
rynku nieruchomości i wzroście cen paliw,
rynku nieruchomości i wzroście cen paliw,
02:41
that weren't hurt when the housing bubble burst
61
149795
3107
02:44
and when the price of gas went up;
62
152902
2222
lecz zostały zdziesiątkowane.
02:47
they were decimated.
63
155124
2268
02:49
And in fact, these are many
64
157392
1266
To właśnie te w polowie opustoszałe
dzielnice, które widzicie dzisiaj.
dzielnice, które widzicie dzisiaj.
02:50
of the half-vacant communities that you see today.
65
158658
2603
02:53
Imagine putting everything you have into your mortgage,
66
161261
3181
Wyobraźcie sobie, że inwestujecie
cały majątek w kredyt,
cały majątek w kredyt,
02:56
it goes underwater, and you have to pay
67
164442
2073
a wartość domu spada i do tego trzeba
wydawać dwa razy więcej na dojazdy.
wydawać dwa razy więcej na dojazdy.
02:58
twice as much for all the driving that you're doing.
68
166515
3865
03:02
So we know what it's done to our society
69
170380
2720
Wiemy, jaki wpływ miało
to na społeczeństwo
to na społeczeństwo
03:05
and all the extra work we have to do
70
173100
2331
i ile dodatkowej pracy
kosztuje nas utrzymanie samochodów.
kosztuje nas utrzymanie samochodów.
03:07
to support our cars.
71
175431
1769
03:09
What happens when a city decides
72
177200
1732
A jeśli miasto decyduje
ustanowić inne priorytety?
ustanowić inne priorytety?
03:10
it's going to set other priorities?
73
178932
2274
03:13
And probably the best example we have here
74
181206
1972
Chyba najlepszym przykładem z Ameryki
03:15
in America is Portland, Oregon.
75
183178
2411
jest miasto Portland w stanie Oregon.
03:17
Portland made a bunch of decisions in the 1970s
76
185589
3339
W latach 70.
Portland podjęło wiele decyzji,
Portland podjęło wiele decyzji,
03:20
that began to distinguish it
77
188928
1698
które wyróżniły je
od większości miast w USA.
od większości miast w USA.
03:22
from almost every other American city.
78
190626
2536
03:25
While most other cities were growing
79
193162
2118
Podczas gdy w większości miast
03:27
an undifferentiated spare tire of sprawl,
80
195280
3135
rozrastały się identyczne przedmieścia,
03:30
they instituted an urban growth boundary.
81
198415
2675
Portland postawiło granice
dla rozwoju miasta.
dla rozwoju miasta.
03:33
While most cities were reaming out their roads,
82
201090
2170
Gdy większość miast poszerzała ulice,
03:35
removing parallel parking and trees
83
203260
2245
usuwając miejsca do parkowania i drzewa
żeby zwiększyć przepustowość,
żeby zwiększyć przepustowość,
03:37
in order to flow more traffic,
84
205505
2201
03:39
they instituted a skinny streets program.
85
207706
3733
oni wdrażali program zwężania ulic.
03:43
And while most cities were investing in more roads
86
211439
3914
Gdy większość miast inwestowała
w kolejne drogi i autostrady,
03:47
and more highways, they actually invested
87
215353
2909
oni inwestowali w rozwój
ścieżek rowerowych i chodników.
ścieżek rowerowych i chodników.
03:50
in bicycling and in walking.
88
218262
2477
03:52
And they spent 60 million dollars on bike facilities,
89
220739
4065
Wydali 60 milionów dolarów
na udogodnienia dla rowerów,
na udogodnienia dla rowerów,
03:56
which seems like a lot of money,
90
224804
1433
co może wydawać się dużo,
ale wydane w ciągu 30 lat,
ale wydane w ciągu 30 lat,
03:58
but it was spent over about 30 years,
91
226237
2516
04:00
so two million dollars a year -- not that much --
92
228753
2369
to jedynie 2 miliony rocznie.
To ledwie połowa kosztów
jednego bezkolizyjnego skrzyżowania,
jednego bezkolizyjnego skrzyżowania,
04:03
and half the price of the one cloverleaf
93
231122
2325
04:05
that they decided to rebuild in that city.
94
233447
2819
które miasto zdecydowało się przebudować.
04:08
These changes and others like them changed
95
236266
1969
To odmieniło sposób życia
mieszkańców Portland,
mieszkańców Portland,
04:10
the way that Portlanders live,
96
238235
1962
a wskaźnik przejechanych dziennie mil
na osobę, od rekordowego w 1996 roku,
na osobę, od rekordowego w 1996 roku,
04:12
and their vehicle-miles traveled per day,
97
240197
2161
04:14
the amount that each person drives,
98
242358
1559
04:15
actually peaked in 1996,
99
243917
2313
ciągle spada i teraz jeżdżą
o 20% mniej niż reszta kraju.
o 20% mniej niż reszta kraju.
04:18
has been dropping ever since,
100
246230
2101
04:20
and they now drive 20 percent less
101
248331
2064
04:22
than the rest of the country.
102
250395
1433
04:23
The typical Portland citizen drives
103
251828
2756
Przeciętny mieszkaniec Portland
przejeżdża dziennie 4 mile mniej
przejeżdża dziennie 4 mile mniej
04:26
four miles less, and 11 minutes less per day
104
254584
3968
i trwa to 11 minut krócej, niż wcześniej.
04:30
than they did before.
105
258552
2322
04:32
The economist Joe Cortright did the math
106
260874
1987
Ekonomista Joe Cortright obliczył,
że zsumowanie tych 4 mil
że zsumowanie tych 4 mil
04:34
and he found out that those four miles
107
262861
1518
04:36
plus those 11 minutes
108
264379
1432
i 11 minut równa się 3,5% dochodu
osiągniętego w regionie.
osiągniętego w regionie.
04:37
adds up to fully three and a half percent
109
265811
1922
04:39
of all income earned in the region.
110
267733
2530
Jeśli nie wydają tyle na dojazdy,
04:42
So if they're not spending that money on driving --
111
270263
1876
04:44
and by the way, 85 percent of the money
112
272139
1613
a 85% wydatków na transport
nie trafia do lokalnej gospodarki,
nie trafia do lokalnej gospodarki,
04:45
we spend on driving leaves the local economy --
113
273752
2594
04:48
if they're not spending that money on driving,
114
276346
1875
więc jeśli nie na dojazdy,
na co je wydają?
na co je wydają?
04:50
what are they spending it on?
115
278221
1771
Portland słynie z największej ilości
04:51
Well, Portland is reputed to have
116
279992
1677
04:53
the most roof racks per capita,
117
281669
2922
samochodów z bagażnikiem
dachowym na osobę,
dachowym na osobę,
04:56
the most independent bookstores per capita,
118
284591
2840
niezależnych księgarni na osobę,
04:59
the most strip clubs per capita.
119
287431
3244
klubów ze striptizem na osobę.
05:02
These are all exaggerations, slight exaggerations
120
290675
2636
Choć są to przejaskrawione przykłady,
to mieszkańcy Portland
to mieszkańcy Portland
05:05
of a fundamental truth, which is Portlanders
121
293311
1639
wydają więcej na rekreację niż reszta USA.
05:06
spend a lot more on recreation of all kinds
122
294950
3198
05:10
than the rest of America.
123
298148
2026
Mieszkańcy Oregonu wydają więcej
na alkohol niż mieszkańcy innych stanów,
na alkohol niż mieszkańcy innych stanów,
05:12
Actually, Oregonians spend more on alcohol
124
300174
2315
05:14
than most other states,
125
302489
1340
05:15
which may be a good thing or a bad thing,
126
303829
1565
co może być różnie oceniane,
05:17
but it makes you glad they're driving less.
127
305394
1999
ale można się cieszyć,
że rzadziej wsiadają za kółko.
że rzadziej wsiadają za kółko.
05:19
(Laughter)
128
307393
2373
(Śmiech)
05:21
But actually, they're spending most of it in their homes,
129
309766
3336
Większość pieniędzy wydają na domy,
05:25
and home investment is about as local
130
313102
2543
a to najbardziej lokalna z inwestycji.
05:27
an investment as you can get.
131
315660
2123
Mamy też inne fakty z Portland,
05:29
But there's a whole other Portland story,
132
317783
1411
05:31
which isn't part of this calculus,
133
319194
1545
które nie odnoszą się
do wcześniejszych obliczeń.
do wcześniejszych obliczeń.
05:32
which is that young, educated people
134
320739
2887
Mianowicie, wykształcona młodzież
05:35
have been moving to Portland in droves,
135
323626
2452
tłumnie przenosi się do Portland.
05:38
so that between the last two censuses,
136
326078
2518
Między dwoma ostatnimi spisami ludności
05:40
they had a 50-percent increase
137
328596
2282
liczba wykształconych młodych ludzi
w Portland wzrosła o 50%.
w Portland wzrosła o 50%.
05:42
in college-educated millennials,
138
330878
1864
05:44
which is five times what you saw anywhere else
139
332742
2184
To 5 razy więcej niż średnia krajowa.
05:46
in the country, or, I should say, of the national average.
140
334926
3276
Z jednej strony, miasto pozwala
mieszkańcom wydawać mniej,
mieszkańcom wydawać mniej,
05:50
So on the one hand, a city saves money for its residents
141
338202
4313
05:54
by being more walkable and more bikeable,
142
342515
2580
będąc bardziej przyjaznym
dla pieszych i rowerzystów.
dla pieszych i rowerzystów.
05:57
but on the other hand, it also is the cool kind of city
143
345095
2835
Z drugiej strony zdobyło
reputację fajnego miasta,
reputację fajnego miasta,
05:59
that people want to be in these days.
144
347930
2818
w którym ludzie chcą mieszkać.
06:02
So the best economic strategy
145
350748
1393
Dlatego najlepszą strategią
ekonomiczną dla rozwoju miasta
ekonomiczną dla rozwoju miasta
06:04
you can have as a city
146
352141
1403
06:05
is not the old way of trying to attract corporations
147
353544
3714
nie jest, jak dawniej,
przyciągnięcie korporacji,
przyciągnięcie korporacji,
06:09
and trying to have a biotech cluster
148
357258
2332
ośrodków biotechnologicznych,
medycznych czy lotniczych,
medycznych czy lotniczych,
06:11
or a medical cluster,
149
359590
2094
06:13
or an aerospace cluster,
150
361684
1409
ale stworzenie miejsca
przyjaznego ludziom.
przyjaznego ludziom.
06:15
but to become a place where people want to be.
151
363093
3100
Wówczas Generacja Y,
siła napędowa gospodarki,
siła napędowa gospodarki,
06:18
And millennials, certainly, these engines of entrepreneurship,
152
366193
3478
06:21
64 percent of whom decide first
153
369671
2841
z których 64% najpierw decyduje,
gdzie chce mieszkać, sprowadza się
gdzie chce mieszkać, sprowadza się
06:24
where they want to live,
154
372512
1279
06:25
then they move there, then they look for a job,
155
373791
2016
i dopiero potem szuka pracy,
wybierze twoje miasto.
wybierze twoje miasto.
06:27
they will come to your city.
156
375807
2945
06:30
The health argument is a scary one,
157
378752
2861
Argument zdrowotny jest przerażający,
częściowo już go pewnie znacie.
częściowo już go pewnie znacie.
06:33
and you've probably heard part of this argument before.
158
381613
2494
06:36
Again, back in the '70s, a lot's changed since then,
159
384107
2967
W latach 70., a od tamtej pory
wiele się zmieniło,
wiele się zmieniło,
06:39
back in the '70s, one in 10 Americans was obese.
160
387074
3110
1 na 10 Amerykanów był otyły.
06:42
Now one out of three Americans is obese,
161
390184
3599
Teraz 1 na 3 Amerykanów jest otyły,
a kolejna 1/3 ludności cierpi na nadwagę.
06:45
and a second third of the population is overweight.
162
393783
3867
25% młodych mężczyzn
i 40% młodych kobiet waży za dużo,
i 40% młodych kobiet waży za dużo,
06:49
Twenty-five percent of young men
163
397650
1879
06:51
and 40 percent of young women are too heavy
164
399529
1921
06:53
to enlist in our own military forces.
165
401450
3651
żeby zaciągnąć się do wojska.
06:57
According to the Center for Disease Control,
166
405101
2378
Według badań Centrum Zwalczania Chorób
06:59
fully one third of all children born after 2000
167
407479
3797
1/3 wszystkich dzieci urodzonych
po roku 2000 zachoruje na cukrzycę.
po roku 2000 zachoruje na cukrzycę.
07:03
will get diabetes.
168
411276
1700
07:04
We have the first generation of children in America
169
412976
1973
Obecnie w Ameryce mamy
pierwsze pokolenie dzieci,
pierwsze pokolenie dzieci,
07:06
who are predicted to live shorter lives than their parents.
170
414949
3870
które mogą żyć krócej niż ich rodzice.
07:10
I believe that this American healthcare crisis
171
418819
2211
Uważam, że kryzys zdrowotny w USA,
o którym wszyscy słyszeliśmy,
o którym wszyscy słyszeliśmy,
07:13
that we've all heard about
172
421030
1438
07:14
is an urban design crisis,
173
422468
2616
wynika ze źle zagospodarowanych
terenów miejskich,
terenów miejskich,
07:17
and that the design of our cities lies at the cure.
174
425084
2812
i że odpowiednim projektowaniem
można go rozwiązać.
można go rozwiązać.
07:19
Because we've talked a long time about diet,
175
427896
2565
Od dawna mówi się o diecie
07:22
and we know that diet impacts weight,
176
430461
2754
i wiadomo, że dieta wpływa na wagę,
a waga na zdrowie.
a waga na zdrowie.
07:25
and weight of course impacts health.
177
433215
2312
Ale dopiero teraz
zaczynamy mówić o braku ruchu,
zaczynamy mówić o braku ruchu,
07:27
But we've only started talking about inactivity,
178
435527
2771
07:30
and how inactivity born of our landscape,
179
438298
3192
który wynika z ukształtowania krajobrazu.
Z tego, że mieszkamy w miastach
w których nie ma miejsca na chodzenie,
w których nie ma miejsca na chodzenie,
07:33
inactivity that comes from the fact that we live
180
441490
2330
07:35
in a place where there is no longer any such thing
181
443820
1869
07:37
as a useful walk, is driving our weight up.
182
445689
3596
co powoduje tycie.
07:41
And we finally have the studies,
183
449285
1574
Nareszcie mamy badania,
na przykład w Wielkiej Brytanii,
zwane "Obżarstwo a Lenistwo",
zwane "Obżarstwo a Lenistwo",
07:42
one in Britain called "Gluttony versus sloth"
184
450859
2686
07:45
that tracked weight against diet
185
453545
2701
pokazujące zależność wagi od diety
07:48
and tracked weight against inactivity,
186
456246
1905
oraz zależność wagi od braku ruchu,
07:50
and found a much higher, stronger correlation
187
458151
2703
i wykazuje znacznie silniejsze powiązanie
pomiędzy tą drugą parą.
pomiędzy tą drugą parą.
07:52
between the latter two.
188
460854
2048
07:54
Dr. James Levine at, in this case,
189
462902
2017
Doktor James Levine,
z trafnie nazwanej Kliniki Mayo,
z trafnie nazwanej Kliniki Mayo,
07:56
the aptly-named Mayo Clinic
190
464919
2193
07:59
put his test subjects in electronic underwear,
191
467112
4539
dał uczestnikom badań
elektroniczną bieliznę
elektroniczną bieliznę
i utrzymywał ich dietę na stałym poziomie.
08:03
held their diet steady,
192
471651
1993
08:05
and then started pumping the calories in.
193
473644
2004
Potem zaczął dodawać dodatkowe kalorie.
08:07
Some people gained weight,
194
475648
1497
Niektórzy z badanych przybrali
na wadze, a inni nie.
na wadze, a inni nie.
08:09
some people didn't gain weight.
195
477145
1377
08:10
Expecting some metabolic or DNA factor at work,
196
478522
3466
Oczekiwano różnic w szybkości
przemiany materii lub DNA,
przemiany materii lub DNA,
08:13
they were shocked to learn that the only difference
197
481988
1704
ale ku ich zaskoczeniu jedyną
zaobserwowaną różnicą była ilość ruchu.
zaobserwowaną różnicą była ilość ruchu.
08:15
between the subjects that they could figure out
198
483692
1882
08:17
was the amount they were moving,
199
485574
1884
Ci, którzy przybrali na wadze, siedzieli
dziennie średnio 2 godzinny dłużej
dziennie średnio 2 godzinny dłużej
08:19
and that in fact those who gained weight
200
487458
1640
08:21
were sitting, on average, two hours more per day
201
489098
3752
niż ci, którzy nie przytyli.
08:24
than those who didn't.
202
492850
1316
08:26
So we have these studies that tie
203
494166
1943
Mamy zatem badania,
które łączą wagę z brakiem ruchu,
które łączą wagę z brakiem ruchu,
08:28
weight to inactivity, but even more,
204
496109
2314
a co więcej mamy też takie,
które łączą wagę z miejscem zamieszkania.
które łączą wagę z miejscem zamieszkania.
08:30
we now have studies that tie weight to where you live.
205
498423
2515
08:32
Do you live in a more walkable city
206
500938
1633
Czy mieszkasz w mieście przyjaznym
dla pieszych czy nie?
dla pieszych czy nie?
08:34
or do you live in a less walkable city,
207
502571
1436
08:36
or where in your city do you live?
208
504007
1924
Gdzie mieszkasz w swoim mieście?
08:37
In San Diego, they used Walk Score --
209
505931
2665
San Diego użyło firmy Walk Score,
08:40
Walk Score rates every address in America
210
508596
2357
która ocenia, na ile dane miejsce
w USA, a niedługo na świecie,
w USA, a niedługo na świecie,
08:42
and soon the world
211
510953
1639
08:44
in terms of how walkable it is --
212
512592
2389
jest przyjazne dla pieszych.
08:46
they used Walk Score to designate more walkable neighborhoods
213
514981
2883
Walk Score wskazała dzielnice bardziej
lub mniej przyjazne dla pieszych.
lub mniej przyjazne dla pieszych.
08:49
and less walkable neighborhoods.
214
517864
1693
I wiecie, co? Jeżeli mieszkasz
w przyjaznej dla chodzenia okolicy,
w przyjaznej dla chodzenia okolicy,
08:51
Well guess what? If you lived in a more walkable neighborhood,
215
519557
2802
08:54
you were 35 percent likely to be overweight.
216
522359
2271
masz 35% szans na nadwagę.
08:56
If you lived in a less walkable neighborhood,
217
524630
2323
Jeżeli mieszkasz w rejonie
mniej przyjaznym dla chodzenia,
mniej przyjaznym dla chodzenia,
08:58
you were 60 percent likely to be overweight.
218
526953
2207
masz 60% szans na nadwagę.
09:01
So we have study after study now
219
529160
1838
Badanie za badaniem łączy miejsce
zamieszkania ze stanem zdrowia.
zamieszkania ze stanem zdrowia.
09:02
that's tying where you live
220
530998
2055
09:05
to your health, particularly as in America,
221
533053
2387
Zwłaszcza w USA
największy kryzys zdrowotny
największy kryzys zdrowotny
09:07
the biggest health crisis we have is this one
222
535440
2130
09:09
that's stemming from environmental-induced inactivity.
223
537570
4724
to brak ruchu wywołany przez środowisko.
09:14
And I learned a new word last week.
224
542294
1723
W zeszłym tygodniu poznałem nowe słowo.
09:16
They call these neighborhoods "obesageneric."
225
544017
3630
Na takie dzielnice
mówi się: "nadwagotwórcze".
mówi się: "nadwagotwórcze".
09:19
I may have that wrong, but you get the idea.
226
547647
3231
Może coś mylę, ale wiecie, o co chodzi.
09:22
Now that's one thing, of course.
227
550878
1767
To tylko jeden z argumentów.
09:24
Briefly mentioning, we have an asthma epidemic
228
552645
2475
Drugim jest epidemia astmy w USA.
09:27
in this country.
229
555120
1127
Pewnie dotąd nie myśleliście
o tym zbyt dużo.
o tym zbyt dużo.
09:28
You probably haven't thought that much about it.
230
556247
1658
09:29
Fourteen Americans die each day from asthma,
231
557905
2721
14 Amerykanów umiera
każdego dnia na astmę,
każdego dnia na astmę,
09:32
three times what it was in the '90s,
232
560626
2905
to trzy razy więcej niż w latach 90.
09:35
and it's almost all coming from car exhaust.
233
563531
2891
Wszystko to jest powodowane
przez spaliny samochodowe.
przez spaliny samochodowe.
W USA zanieczyszczenie środowiska
nie pochodzi już z fabryk,
nie pochodzi już z fabryk,
09:38
American pollution does not come
234
566422
2012
09:40
from factories anymore, it comes from tailpipes,
235
568434
2308
ale z rur wydechowych.
09:42
and the amount that people are driving in your city,
236
570742
2257
Ilość czasu spędzanego
przez mieszkańców w samochodach
przez mieszkańców w samochodach
09:44
your urban VMT, is a good prediction
237
572999
2448
to dobry wskaźnik astmy w danym mieście.
09:47
of the asthma problems in your city.
238
575447
2502
09:49
And then finally, in terms of driving,
239
577949
2215
Co więcej, ruch samochodowy
09:52
there's the issue of the single-largest killer
240
580164
2906
to jedna z najczęstszych przyczyn
śmierci zdrowych obywateli.
śmierci zdrowych obywateli.
09:55
of healthy adults, and one of the largest killers
241
583070
2642
Mowa tu o wypadkach samochodowych.
09:57
of all people, is car crashes.
242
585712
2094
09:59
And we take car crashes for granted.
243
587806
1502
Stały się one dla nas czymś naturalnym.
10:01
We figure it's a natural risk
244
589308
1835
Uważamy je za zwykłe ryzyko na drodze.
10:03
of being on the road.
245
591143
1582
Tymczasem w USA 12 na 100 tys. osób
10:04
But in fact, here in America, 12 people
246
592725
3173
10:07
out of every 100,000
247
595898
1356
ginie każdego dnia
w wypadkach samochodowych.
w wypadkach samochodowych.
10:09
die every year from car crashes.
248
597254
2098
Jesteśmy tu całkiem bezpieczni.
10:11
We're pretty safe here.
249
599352
1469
10:12
Well, guess what? In England, it's seven per 100,000.
250
600821
2386
Ale w Anglii to tylko 7 osób na 100 tys.
10:15
It's Japan, it's four per 100,000.
251
603207
1838
W Japonii - 4 na 100 tysięcy.
10:17
Do you know where it's three per 100,000?
252
605045
2569
A gdzie giną 3 osoby na 100 tysięcy?
10:19
New York City.
253
607614
1725
W Nowym Jorku.
10:21
San Francisco, the same thing. Portland, the same thing.
254
609339
2656
To samo w San Francisco i w Portland.
Czyli miasta z mniejszym ruchem
są bezpieczniejsze?
są bezpieczniejsze?
10:23
Oh, so cities make us safer
255
611995
2060
10:26
because we're driving less?
256
614055
2169
10:28
Tulsa: 14 per 100,000.
257
616224
2419
W Tulsie 14 osób na 100 tysięcy.
10:30
Orlando: 20 per 100,000.
258
618643
3241
W Orlando 20 na 100 tysięcy.
Nie chodzi o to, czy jesteś
w mieście, czy nie.
w mieście, czy nie.
10:33
It's not whether you're in the city or not,
259
621884
1717
10:35
it's how is your city designed?
260
623601
1686
Chodzi o to, jak jest ono zaprojektowane.
10:37
Was it designed around cars or around people?
261
625287
3832
Dla samochodów czy dla ludzi?
10:41
Because if your city is designed around cars,
262
629119
1770
Jeżeli dla samochodów,
będzie je tam łatwiej rozbijać.
będzie je tam łatwiej rozbijać.
10:42
it's really good at smashing them into each other.
263
630889
4859
(Śmiech)
10:47
That's part of a much larger health argument.
264
635748
3735
To część szerszej dyskusji o zdrowiu.
10:51
Finally, the environmental argument is fascinating,
265
639483
2269
I na koniec, fascynujący
argument środowiskowy.
argument środowiskowy.
10:53
because the environmentalists turned on a dime
266
641752
2241
Ruch obrońców środowiska zmienił
kierunek około 10 lat temu.
kierunek około 10 lat temu.
10:55
about 10 years ago.
267
643993
1519
10:57
The environmental movement in America
268
645512
1476
Historycznie, obrońcy środowiska w Ameryce
sprzeciwiali się rozwojowi miast
sprzeciwiali się rozwojowi miast
10:58
has historically been an anti-city movement
269
646988
3028
już od czasów Jeffersona.
11:02
from Jefferson on.
270
650016
1511
11:03
"Cities are pestilential to the health,
271
651527
2355
"Miasta są szkodliwe dla zdrowia,
11:05
to the liberties, to the morals of man.
272
653882
1991
dla wolności, dla uczciwego człowieka.
Jeżeli będziemy gnieździć się w miastach,
11:07
If we continue to pile upon ourselves in cities,
273
655873
2110
tak jak to robią w Europie,
staniemy się tak skorumpowani,
staniemy się tak skorumpowani,
11:09
as they do in Europe, we shall become as corrupt
274
657983
1916
11:11
as they are in Europe
275
659899
1415
jak ludzie w Europie i zaczniemy
zjadać się nawzajem, tak jak oni".
zjadać się nawzajem, tak jak oni".
11:13
and take to eating one another as they do there."
276
661314
2662
11:15
He apparently had a sense of humor.
277
663976
2731
Jefferson miał najwyraźniej
poczucie humoru.
poczucie humoru.
Ruch obrońców środowiska w USA
to klasyczny przykład ruchu utopijnego.
to klasyczny przykład ruchu utopijnego.
11:18
And then the American environmental movement
278
666707
2053
11:20
has been a classically Arcadian movement.
279
668760
2110
11:22
To become more environmental, we move into the country,
280
670870
2113
Żeby żyć w zgodzie z naturą,
przenosimy się na wieś,
przenosimy się na wieś,
11:24
we commune with nature, we build suburbs.
281
672983
2668
jednoczymy się z naturą
i budujemy przedmieścia.
i budujemy przedmieścia.
11:27
But, of course, we've seen what that does.
282
675651
4023
Widzimy, do czego to doprowadziło.
11:31
The carbon mapping of America,
283
679674
2206
Mapa emisji dwutlenku węgla w USA
11:33
where is the CO2 being emitted,
284
681880
1887
11:35
for many years only
285
683767
1929
od wielu lat dobitnie
potwierdzała ten argument.
potwierdzała ten argument.
11:37
hammered this argument in more strongly.
286
685696
2527
11:40
If you look at any carbon map, because we map it per square mile,
287
688223
2841
Wszystkie mapy emisji
CO2 na milę kwadratową,
CO2 na milę kwadratową,
11:43
any carbon map of the U.S.,
288
691064
1515
przypominają zdjęcia USA z satelity nocą.
11:44
it looks like a night sky satellite photo of the U.S.,
289
692579
3143
Najbardziej czerwona w miastach,
jaśniejsza na przedmieściach,
jaśniejsza na przedmieściach,
11:47
hottest in the cities, cooler in the suburbs,
290
695722
2456
11:50
dark, peaceful in the countryside.
291
698178
3568
i zupełnie ciemna, spokojna na wsi.
11:53
Until some economists said, you know,
292
701746
1939
Aż w końcu ekonomiści spytali,
11:55
is that the right way to measure CO2?
293
703685
2446
czy jest to właściwy sposób
mierzenia emisji CO2?
mierzenia emisji CO2?
11:58
There are only so many people in this country at any given time,
294
706131
1986
Liczba mieszkańców
nie zmienia się szybko w czasie
nie zmienia się szybko w czasie
12:00
and we can choose to live where perhaps
295
708117
2087
więc można zamieszkać tam,
gdzie mamy mniejsze oddziaływanie.
gdzie mamy mniejsze oddziaływanie.
12:02
we would have a lighter impact.
296
710204
1639
12:03
And they said, let's measure CO2 per household,
297
711843
2793
Zdecydowali zmierzyć emisję CO2
w przeliczeniu na zagęszczenie.
w przeliczeniu na zagęszczenie.
12:06
and when they did that, the maps just flipped,
298
714636
2604
Kiedy to zrobili,
mapa zupełnie się odwróciła.
mapa zupełnie się odwróciła.
12:09
coolest in the center city, warmer in the suburbs,
299
717240
3019
Najciemniejsze były centra miast,
pomarańczowe przedmieścia
pomarańczowe przedmieścia
12:12
and red hot in these exurban
300
720259
2676
i ogniście czerwone obszary podmiejskie,
12:14
"drive till you qualify" neighborhoods.
301
722935
2772
podlegające fenomenowi
"im dalej, tym taniej”.
"im dalej, tym taniej”.
12:17
So a fundamental shift, and now you have
302
725707
1953
To zasadnicza zmiana,
więc teraz obrońcy środowiska
i ekonomiści jak Ed Glaeser mówią,
i ekonomiści jak Ed Glaeser mówią,
12:19
environmentalists and economists like Ed Glaeser
303
727660
2764
12:22
saying we are a destructive species.
304
730424
2567
że jesteśmy gatunkiem niszczycielskim.
12:24
If you love nature, the best thing you can do
305
732991
2166
Jeżeli kochacie przyrodę,
trzymajcie się od niej jak najdalej.
12:27
is stay the heck away from it,
306
735157
2268
12:29
move to a city, and the denser the better,
307
737425
2554
Najlepiej przenieść się do miasta,
im gęściej, tym lepiej.
im gęściej, tym lepiej.
12:31
and the denser cities like Manhattan
308
739979
2504
Bardziej zaludnione miasta, jak Manhattan,
wypadają na tej mapie najlepiej.
wypadają na tej mapie najlepiej.
12:34
are the cities that perform the best.
309
742483
2336
12:36
So the average Manhattanite is consuming gasoline
310
744819
4149
Przeciętny mieszkaniec Manhattanu
zużywa tylko tyle benzyny,
zużywa tylko tyle benzyny,
12:40
at the rate the rest of the nation hasn't seen since the '20s,
311
748968
4316
ile reszta kraju zużywała w latach 20.
Zużywa o połowę mniej prądu niż w Dallas.
12:45
consuming half of the electricity of Dallas.
312
753284
3474
12:48
But of course, we can do better.
313
756758
2002
Ale oczywiście, możemy być lepsi.
12:50
Canadian cities, they consume half the gasoline of American cities.
314
758760
3112
Miasta kanadyjskie zużywają
o połowę mniej benzyny niż w USA.
o połowę mniej benzyny niż w USA.
12:53
European cities consume half as much again.
315
761872
4094
W Europie jeszcze o połowę mniej.
Jak widać, możemy być lepsi.
12:57
So obviously, we can do better,
316
765966
2196
13:00
and we want to do better, and we're all trying to be green.
317
768162
3369
Chcemy być lepsi
i staramy się być bardziej ekologiczni.
i staramy się być bardziej ekologiczni.
13:03
My final argument in this topic is that
318
771531
2446
Tyle, że moim zdaniem staramy się
być ekologiczni w zły sposób.
być ekologiczni w zły sposób.
13:05
I think we're trying to be green the wrong way,
319
773977
3654
13:09
and I'm one of many people who believes that
320
777631
2176
To nie tylko moja opinia.
13:11
this focus on gadgets,
321
779807
3072
Skupienie się na gadżetach,
13:14
on accessorizing --
322
782879
2691
na sprzęcie, w myśl zasady:
13:17
What can I add to my house,
323
785570
2019
"Co mogę zainstalować w domu
13:19
what can I add to what I've already got
324
787589
2112
ponad to co już mam,
13:21
to make my lifestyle more sustainable? --
325
789701
2463
aby mój styl życia
był bardziej ekologiczny?”,
był bardziej ekologiczny?”,
13:24
has kind of dominated the discussion.
326
792164
1941
zdominowało dyskusję.
13:26
So I'm not immune to this.
327
794105
1854
Ja też nie potrafię się temu oprzeć.
13:27
My wife and I built a new house
328
795959
1535
Wybudowaliśmy z żoną nowy dom
13:29
on an abandoned lot in Washington, D.C.,
329
797494
2999
na opuszczonej działce w Waszyngtonie
13:32
and we did our best to clear the shelves
330
800493
2102
i zaczęliśmy od opróżnienia półek
13:34
of the sustainability store.
331
802595
2055
sklepu z ekologicznymi gadżetami.
13:36
We've got the solar photovoltaic system,
332
804650
2235
Zainstalowaliśmy system solarny,
bojler nagrzewany energią słoneczną,
bojler nagrzewany energią słoneczną,
13:38
solar hot water heater, dual-flush toilets,
333
806885
2449
podwójne spłuczki w toaletach,
bambusowe podłogi.
bambusowe podłogi.
13:41
bamboo floors.
334
809334
1908
13:43
A log burning in my German high-tech stove
335
811242
3372
Drewno, którym palimy w nowoczesnym
niemieckiej produkcji piecu,
niemieckiej produkcji piecu,
13:46
apparently, supposedly, contributes less carbon
336
814614
2689
podobno emituje mniej
dwutlenku węgla do atmosfery
dwutlenku węgla do atmosfery
13:49
to the atmosphere than were it left alone
337
817303
1681
niż gdyby leżało
i rozkładało się w lesie.
i rozkładało się w lesie.
13:50
to decompose in the forest.
338
818984
2112
(Śmiech)
13:53
Yet all of these innovations --
339
821096
2780
A jednak te wszystkie nowości...
13:55
That's what they said in the brochure.
340
823876
1887
Tak było napisane w broszurze.
13:57
(Laughter)
341
825763
1228
(Śmiech)
13:58
All of these innovations together
342
826991
2140
Wszystkie te nowości razem wzięte
14:01
contribute a fraction of what we contribute
343
829131
3084
to ułamek tego, co możnaby zrobić
14:04
by living in a walkable neighborhood
344
832215
1905
żyjąc w dzielnicy przyjaznej pieszym,
14:06
three blocks from a metro in the heart of a city.
345
834120
3771
trzy przecznice od metra w centrum miasta.
14:09
We've changed all our light bulbs to energy-savers,
346
837891
2199
Wymieniliśmy żarówki na energooszczędne,
co wy też powinniście zrobić,
co wy też powinniście zrobić,
14:12
and you should do the same thing,
347
840090
1350
14:13
but changing all your light bulbs to energy-savers
348
841440
2380
ale wymiana wszystkich żarówek
oszczędza tyle energii w roku,
oszczędza tyle energii w roku,
14:15
saves as much energy in a year
349
843820
1632
ile przeprowadzka do miasta
przyjaznego pieszym w tydzień.
przyjaznego pieszym w tydzień.
14:17
as moving to a walkable city does in a week.
350
845452
2934
14:20
And we don't want to have this argument.
351
848386
1349
Nie chcemy o tym rozmawiać.
14:21
Politicians and marketers are afraid
352
849735
2208
Politycy i marketingowcy obawiają się
14:23
of marketing green as a "lifestyle choice."
353
851943
3733
promować ekologię jako styl życia.
14:27
You don't want to tell Americans, God forbid,
354
855676
2917
Nikt, broń Boże, nie chce
zmuszać Amerykanów
zmuszać Amerykanów
14:30
that they have to change their lifestyle.
355
858593
1861
do zmiany stylu życia.
14:32
But what if lifestyle was really about quality of life
356
860454
3164
A gdyby ten styl życia
był lepszej jakości?
był lepszej jakości?
14:35
and about perhaps something that we would all enjoy more,
357
863618
2517
Czymś, co podobałoby nam się bardziej
14:38
something that would be better than what we have right now?
358
866135
3331
i było lepsze niż teraz?
14:41
Well, the gold standard of quality of life rankings,
359
869466
2511
Standardy życia są mierzone w ankiecie
14:43
it's called the Mercer Survey.
360
871977
1989
przeprowadzanej przez firmę Mercer.
14:45
You may have heard of it.
361
873966
1200
Może o niej słyszeliście.
14:47
They rank hundreds of nations worldwide
362
875166
3182
Bada jakość życia setek narodów na świecie
14:50
according to 10 criteria that they believe add up
363
878348
2413
w oparciu o 10 kryteriów:
14:52
to quality of life: health, economics, education,
364
880761
5099
zdrowie, ekonomia, edukacja, mieszkanie...
14:57
housing, you name it.
365
885860
3302
Jeszcze 6, krótka lista.
15:01
There's six more. Short talk.
366
889162
2388
15:03
(Laughter)
367
891550
1789
(Śmiech)
15:05
And it's very interesting to see that
368
893339
2647
Co ciekawe, najwyżej ocenione
amerykańskie miasto, Honolulu,
amerykańskie miasto, Honolulu,
15:07
the highest-ranking American city, Honolulu,
369
895986
2289
15:10
number 28, is followed by kind of the usual suspects
370
898275
3762
jest na 28 miejscu,
a za nim, co nikogo nie dziwi,
a za nim, co nikogo nie dziwi,
15:14
of Seattle and Boston and all walkable cities.
371
902037
3939
są Seattle, Boston i inne
miasta przyjazne pieszym.
miasta przyjazne pieszym.
15:17
The driving cities in the Sun Belt,
372
905976
1722
Miasta dla kierowców na południu USA,
15:19
the Dallases and the Phoenixes and, sorry, Atlanta,
373
907698
3169
Dallas, Phoenix i, wybaczcie, Atlanta,
15:22
these cities are not appearing on the list.
374
910867
3152
wcale nie pojawiają się na liście.
15:26
But who's doing even better?
375
914019
1818
A które miasta radzą sobie lepiej?
15:27
The Canadian cities like Vancouver,
376
915837
2336
Miasta kanadyjskie jak Vancouver,
15:30
where again, they're burning half the fuel.
377
918173
2324
gdzie spala się o połowę mniej benzyny.
15:32
And then it's usually won by cities where they speak German,
378
920497
2811
Wygrywają zwykle miasta,
gdzie mówi się po niemiecku,
gdzie mówi się po niemiecku,
15:35
like Dusseldorf or Vienna,
379
923308
1932
jak Dusseldorf czy Wiedeń,
15:37
where they're burning, again, half as much fuel.
380
925240
2430
które spalają jeszcze o 50% mniej benzyny.
15:39
And you see this alignment, this strange alignment.
381
927670
2855
Możemy zauważyć tę dziwną zależność.
15:42
Is being more sustainble
382
930525
1888
Czy zrównoważony rozwój
zapewnia wyższą jakość życia?
zapewnia wyższą jakość życia?
15:44
what gives you a higher quality of life?
383
932413
2428
15:46
I would argue the same thing
384
934841
2637
Według mnie to samo,
15:49
that makes you more sustainble
385
937478
1981
co zapewnia zrównoważony rozwój,
15:51
is what gives you a higher quality of life,
386
939459
2050
zapewnia też wyższą jakość życia,
15:53
and that's living in a walkable neighborhood.
387
941509
2991
a jest to mieszkanie w rejonie
przyjaznym dla pieszych.
przyjaznym dla pieszych.
15:56
So sustainability, which includes our wealth
388
944500
4479
Zrównoważony rozwój,
w którym zawiera się
nasze bogactwo i zdrowie,
nasze bogactwo i zdrowie,
16:00
and our health
389
948979
1774
16:02
may not be a direct function of our sustainability.
390
950753
4452
nie musi być prostą funkcją zrównoważenia.
16:07
But particularly here in America,
391
955205
2457
Szczególnie tu w Ameryce,
16:09
we are polluting so much
392
957662
2441
zanieczyszczenie jest duże,
16:12
because we're throwing away our time
393
960103
2676
bo tracimy czas,
16:14
and our money and our lives on the highway,
394
962779
2574
pieniądze i życie na autostradzie.
16:17
then these two problems would seem to share
395
965353
2224
Te dwa problemy mają chyba
wspólne rozwiązanie,
wspólne rozwiązanie,
16:19
the same solution, which is to make our cities
396
967577
2634
czyli stworzenie miast
przyjaznych dla pieszych.
przyjaznych dla pieszych.
16:22
more walkable.
397
970211
1343
16:23
Doing so isn't easy, but it can be done,
398
971554
2647
Implementacja nie jest łatwa,
ale możliwa i już ma miejsce
ale możliwa i już ma miejsce
16:26
it has been done,
399
974201
1428
16:27
and it's being done now in more than a few cities,
400
975629
2564
w wielu miastach na świecie
16:30
around the globe and in our country.
401
978193
2536
i także w naszym kraju.
16:32
I take some solace from Winston Churchill,
402
980729
3062
Pocieszam się słowami Winstona Churchilla:
16:35
who put it this way:
403
983791
1370
16:37
"The Americans can be counted on
404
985161
1778
"Można liczyć na to,
że Amerykanie postąpią słusznie,
że Amerykanie postąpią słusznie,
16:38
to do the right thing
405
986939
1275
16:40
once they have exhausted the alternatives." (Laughter)
406
988214
2749
jak tylko wykorzystają inne alternatywy".
(Śmiech)
16:42
Thank you.
407
990963
1996
Dziękuję.
(Brawa)
16:44
(Applause)
408
992959
6358
ABOUT THE SPEAKER
Jeff Speck - Urban plannerJeff Speck is a city planner and the author of "Walkable City."
Why you should listen
Jeff Speck is a city planner and architectural designer who, through writing, lectures, and built work, advocates internationally for more walkable cities.
As Director of Design at the National Endowment for the Arts from 2003 through 2007, he oversaw the Mayors' Institute on City Design and created the Governors' Institute on Community Design, a federal program that helps state governors fight suburban sprawl. Prior to joining the Endowment, Speck spent ten years as Director of Town Planning at Duany Plater-Zyberk and Co., a leading practitioner of the New Urbanism, where he led or managed more than forty of the firm's projects.
Speck is the co-author of Suburban Nation: The Rise of Sprawl and the Decline of the American Dream as well as The Smart Growth Manual. His latest book, Walkable City -- which Christian Science Monitor calls "timely and important, a delightful, insightful, irreverent work" -- has been the best-selling city-planning title of this decade.
Jeff Speck | Speaker | TED.com