TEDxPerth
Hamish Jolly: A shark-deterrent wetsuit (and it's not what you think)
Hamish Jolly: Odstraszacz rekinów (to nie to, co myślicie)
Filmed:
Readability: 5.4
2,723,690 views
Hamish Jolly pływa w oceanie w Australii i chciał mieć skafander piankowy, który uniemożliwiłby rekinowi pomylenie człowieka z potencjalnym obiadem. (Statystycznie rzadkie, jednak zdecydowanie coś, czemu warto zapobiegać). We współpracy z grupą naukowców, on i jego koledzy podeszli do tematu w innowacyjny sposób - nie klatka dla rekina, nie kostium z kolczugi, ale śliski strój, który wykorzystuje naszą wiedzę na temat wzorku rekina.
Hamish Jolly - Inventor, ocean swimmer
Hamish Jolly brings his entrepreneurial eye to the rare but viscerally terrifying issue of shark attacks. Full bio
Hamish Jolly brings his entrepreneurial eye to the rare but viscerally terrifying issue of shark attacks. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Scientific breakthrough,
0
1202
1509
Przełom naukowy,
00:14
the kind that can potentially save lives,
1
2711
2613
który może ocalić życie wielu ludziom,
00:17
can sometimes be lying right out in the open
2
5324
2064
czasami jest tuż na wyciągnięcie ręki
00:19
for us to discover,
3
7388
1562
i czeka na odkrycie,
00:20
in the evolved, accumulated body
4
8950
2206
na przykład w zbiorze anegdot
00:23
of human anecdote, for example,
5
11156
2592
lub w sprawdzonych adaptacjach,
00:25
or in the time-tested adaptations
6
13748
2026
00:27
that we observe in the natural world around us.
7
15774
3462
które widzimy w środowisku naturalnym.
00:31
Science starts with observation,
8
19236
2620
Nauka zaczyna się od obserwacji,
00:33
but the trick is to identify the patterns and signatures
9
21856
3396
ale sztuka polega na tym,
aby rozpoznać wzory i schematy
aby rozpoznać wzory i schematy
00:37
that we might otherwise dismiss
10
25252
1945
które łatwo odrzucić
00:39
as myth or coincidence,
11
27197
1867
jako mit czy przypadek.
00:41
isolate them, and test them with scientific rigor.
12
29064
3853
Trzeba wyizolować je
i przetestować z naukową dokładnością,
00:44
And when we do, the results will often surprise.
13
32917
4058
a wtedy rezultat może nas zaskoczyć.
Zachodnia Australia zmaga się
ze specyficznym problemem:
ze specyficznym problemem:
00:48
Western Australia has had a particular problem
14
36975
1880
00:50
with shark attacks over the last three years,
15
38855
3215
rekiny atakują ludzi od trzech lat,
00:54
unfortunately and tragically culminating
16
42070
2181
z tragiczną kulminacją
00:56
in five fatal shark attacks in a 10-month period
17
44251
3080
5 śmiertelnych ataków w ciągu 10 miesięcy.
00:59
during that time.
18
47331
1760
01:01
But Western Australia is not alone in this.
19
49091
2129
Zachodnia Australia nie jest wyjątkiem.
01:03
The incident of shark engagements on humans
20
51220
2905
Przypadki rekinów atakujących ludzi
01:06
is escalating worldwide.
21
54125
2344
zdarzają się na świecie coraz częściej.
01:08
And so it's not surprising, perhaps,
22
56469
1744
Trudno się dziwić,
01:10
that in July of this year,
23
58213
1643
że w lipcu tego roku
01:11
Shark Attack Mitigation Systems in collaboration
24
59856
2479
firma Shark Attack Mitigation Systems
we współpracy z Instytutem Morskim
Uniwersytetu Zachodniej Australii
Uniwersytetu Zachodniej Australii
01:14
with the University of Western
Australia Oceans Institute
Australia Oceans Institute
25
62335
3064
01:17
made an announcement which captured the attention
26
65399
2774
wydały oświadczenie, które zwróciło uwagę
01:20
of the worldwide media and of ocean users
27
68173
2236
mediów na całym świecie,
jak również miłośników oceanu.
01:22
worldwide,
28
70409
1791
01:24
and that was around the development of technology
29
72200
1731
Dotyczyło to nowej technologii
01:25
to mitigate or reduce the risk of shark attack
30
73931
2641
zmniejszającej ryzyko ataku rekinów
01:28
based on the science of what sharks can see.
31
76572
3148
dzięki wiedzy o tym, co rekiny widzą.
01:31
And I have for you today
32
79720
1589
Mam dziś dla was
01:33
the story of that journey,
33
81309
1867
historię tej podróży
01:35
but also the notion that science can be
34
83176
2340
oraz koncept, że nauka może być
równie świetnym tłumaczem, co wynalazcą.
01:37
as powerful as a translator
35
85516
2465
01:39
as it can be for invention.
36
87981
3359
01:43
When we began this process,
37
91340
1706
Kiedy zaczynaliśmy ten proces,
01:45
we were looking, it was about three years ago,
38
93046
3182
jakieś 3 lata temu,
01:48
and we'd just had the first two fatal shark attacks
39
96228
3422
zaraz po pierwszych dwóch
śmiertelnych atakach rekinów
śmiertelnych atakach rekinów
01:51
in Western Australia,
40
99650
1771
w Zachodniej Australii,
01:53
and by chance, in a previous role,
41
101421
2207
przez przypadek byłem właśnie
01:55
I happened to be having dinner with Harry Butler.
42
103628
2923
na obiedzie z Harrym Butlerem,
01:58
Now Harry Butler, who most Australians
would know is a famous naturalist,
would know is a famous naturalist,
43
106551
3707
znanym australijskim przyrodnikiem,
02:02
had spent a lot of time in the marine environment.
44
110258
2335
który spędził dużo czasu w morzu.
02:04
Harry Butler is a precursor, if you like,
45
112593
2106
Można więc powiedzieć,
02:06
to the late Steve Irwin.
46
114699
1911
że jest poprzednikiem Steve'a Irwina.
02:08
When I asked him about
47
116610
1311
Kiedy zapytałem go,
02:09
what the solution to the problem might be,
48
117921
3298
jak zaradzić temu problemowi,
02:13
the answer was quite surprising.
49
121219
1512
odpowiedział mi dosyć zaskakująco.
02:14
He said, "Take a black wetsuit,
50
122731
1875
Powiedział: "Obwiń czarny strój nurka
02:16
band it in yellow stripes like a bumblebee,
51
124606
2765
żółtymi paskami, jak u trzmiela,
02:19
and you'll be mimicking the warning systems
52
127371
2288
co imituje system obronny
charakterystyczny dla większości
gatunków morskich".
gatunków morskich".
02:21
of most marine species."
53
129659
2309
02:23
I didn't think about that much at the time,
54
131968
1898
Wtedy nie myślałem o tym za dużo.
02:25
and it wasn't until the next three
fatal shark attacks happened,
fatal shark attacks happened,
55
133866
3590
Dopiero po trzech kolejnych atakach
02:29
and it caused me to think,
56
137456
1434
pomyślałem sobie,
02:30
maybe there's some merit to this idea.
57
138890
2131
że może jest w tym jakiś sens.
02:33
And I turned to the web
58
141021
1465
Zacząłem szukać wskazówek w internecie
02:34
to see if there might be some clues.
59
142486
2255
i okazało się, że internet jest pełen
02:36
And it turns out the web is awash
60
144741
2277
02:39
with this sort of evidence that supports
61
147018
2396
przykładów popierających tę tezę.
02:41
this sort of thinking.
62
149414
1562
Z biologicznego punktu widzenia,
02:42
So biologically, there are plenty of species
63
150976
1984
wiele gatunków ma specyficzne ubarwienie,
02:44
that display banding or patterns, warning patterns,
64
152960
2596
albo żeby kamuflować się w wodzie,
02:47
to either be cryptical in the water
65
155556
1702
02:49
or warn against being attacked,
66
157258
2584
albo żeby odstraszać ataki,
02:51
not the least of which is the pilot fish
67
159842
2113
na przykład ryba pilot,
02:53
which spends a big slab of its life
68
161955
2156
która przez większość życia
02:56
around the business end of a shark.
69
164111
2279
kręci się przy rekinach.
02:58
On the human side, Walter Starck, an oceanographer,
70
166390
3091
Oceanograf Walter Strack
maluje swoją piankę od lat 70.,
03:01
has been painting his wetsuit since the 1970s,
71
169481
2862
a antropolog zauważyłby,
03:04
and anthropologically,
72
172343
1622
03:05
Pacific island tribes painted themselves in bands
73
173965
3630
że ludy wysp Oceanu Spokojnego
malują się w ceremoniach węża morskiego,
03:09
in a sea snake ceremony
74
177595
1781
03:11
to ward off the shark god.
75
179376
2594
aby odstraszyć boga rekinów.
O co tutaj chodzi?
03:13
So what's going on here?
76
181970
1442
03:15
Is this an idea lying wide out in the open
77
183412
2878
Czy to ogólnie dostępny pomysł,
który trzeba przemyśleć i zdefiniować?
03:18
for us to consider and define?
78
186290
3131
03:21
We know that sharks use a range of sensors
79
189421
4369
Wiemy, że rekiny używają licznych zmysłów,
03:25
when they engage, particularly for attack,
80
193790
3372
zwłaszcza szykując się do ataku.
03:29
but the sight sensor is the one that they use
81
197162
1960
Do zidentyfikowania ofiary
03:31
to identify the target, and particularly
82
199122
1564
używają zmysłu wzroku,
03:32
in the last number of meters before the attack.
83
200686
3734
szczególnie na ostatnich
metrach przed atakiem.
metrach przed atakiem.
03:36
It makes sense to pay attention
to the biological anecdote
to the biological anecdote
84
204420
2958
Warto przyjrzeć się
tej biologicznej anegdocie,
tej biologicznej anegdocie,
03:39
because that's time-tested evolution
85
207378
1852
ponieważ jest to ewolucja
03:41
over many millennia.
86
209230
2473
przetestowana przez tysiąclecia.
03:43
But isn't human anecdote also an evolution of sorts,
87
211703
3477
Ale czy nasza wiedza
też nie jest przykładem ewolucji,
też nie jest przykładem ewolucji,
03:47
the idea that there's a kernel of truth
88
215180
1731
ziarnkiem prawdy,
03:48
thought to be important,
89
216911
1592
któremu przypisywano wagę
03:50
passed down from generation to generation,
90
218503
3285
i przekazywano z pokolenia na pokolenie,
03:53
so that it actually ends up shaping human behavior?
91
221788
3315
kształtując nasze zachowanie?
03:57
I wanted to test this idea.
92
225103
1660
Chciałem wypróbować tę tezę,
03:58
I wanted to put some science
93
226763
1218
połączyć naukę z tymi anegdotami,
03:59
to this anecdotal evidence,
94
227981
2336
04:02
because if science could support this concept,
95
230317
1956
bo jeśli nauka je podtrzyma,
04:04
then we might have at least part of the solution
96
232273
2095
to przynajmniej częściowe rozwiązanie
04:06
to shark attack right under our very nose.
97
234368
3058
problemu ataków zobaczymy jak na dłoni.
04:09
To do that, I needed some experts
98
237426
1795
W tym celu potrzebni mi byli eksperci
04:11
in shark vision and shark neurology,
99
239221
1853
z zakresu wzroku i neurologii rekina.
04:13
and a worldwide search, again,
100
241074
1809
Światowe poszukiwania wskazały
04:14
led to the University of W.A.
101
242883
1439
na Uniwersytet Zachodniej Australii,
04:16
on the doorstep here, with the Oceans Institute.
102
244322
2403
Instytut Oceanologii.
04:18
And professor Nathan Hart and his team
103
246725
2597
Profesor Nathan Hart z zespołem
04:21
had just written a paper which tells us,
104
249322
2660
opublikowali pracę potwierdzającą,
że rekiny widzą w czarno-białych barwach
04:23
confirms that predatory sharks see
105
251982
2352
04:26
in black and white, or grayscale.
106
254334
2863
lub w odcieniach szarości.
Zadzwoniłem do Nathana
04:29
So I called up Nathan,
107
257197
1803
i nieśmiało zapytałem,
04:31
a little bit sheepishly, actually, about this idea
108
259000
1866
04:32
that maybe we could use these patterns and shapes
109
260866
1881
czy można wykorzystać te wzory i kształty
04:34
to produce a wetsuit to try and
mitigate the risk of shark attack,
mitigate the risk of shark attack,
110
262747
3506
do produkcji pianki,
która obniży ryzyko ataku rekinów.
która obniży ryzyko ataku rekinów.
04:38
and fortunately, he thought that was a good idea.
111
266253
2172
Na szczęście pomysł mu się spodobał.
04:40
So what ensued is a collaborative bit of research
112
268425
2462
Zaowocowało to współpracą badawczą
04:42
supported by the West Australian State Government.
113
270887
2624
pod patronatem rządu Wschodniej Australii.
04:45
And we did three key things.
114
273511
2559
Dokonaliśmy trzech kluczowych rzeczy.
04:48
The first is that we mapped the characteristics,
115
276070
2720
Po pierwsze, dokonaliśmy pomiarów
04:50
the physical characteristics of the eyes
116
278790
2020
cech fizycznych oczu
04:52
of the three main predatory sharks,
117
280810
1938
trzech głównych rekinów-drapieżników:
04:54
so the great white, tiger and bull shark.
118
282748
3718
żarłacza białego,
tygrysiego i tępogłowego.
tygrysiego i tępogłowego.
04:58
We did that genetically
119
286466
1554
Dokonaliśmy pomiarów genetycznych
05:00
and we did that anatomically.
120
288020
2900
i anatomicznych.
Za pomocą komputerowego modelu
05:02
The next thing we did was to understand,
121
290920
1842
05:04
using complex computer modeling,
122
292762
1435
udało nam się zrozumieć,
05:06
what that eye can see
123
294197
2054
co widzi oko na rożnych głębokościach,
05:08
at different depths, distances,
124
296251
1769
z różnych odległości,
05:10
light conditions, and water clarity in the ocean.
125
298020
4241
w różnym świetle
i w różnej klarowności wody.
i w różnej klarowności wody.
05:14
And from there, we were able to pinpoint
126
302261
1190
Dzięki temu ustaliliśmy
dwie kluczowe cechy:
dwie kluczowe cechy:
05:15
two key characteristics:
127
303451
1800
05:17
what patterns and shapes would present the wearer
128
305251
3033
jakie wzory i kształty
ułatwiłyby pływakowi
ułatwiłyby pływakowi
05:20
as hidden or hard to make out in the water, cryptic,
129
308284
3232
ukrycie się lub kamuflaż
05:23
and what patterns and shapes might provide
130
311516
1496
oraz jakie kształty i kolory
05:25
the greatest contrast but provide the greatest
131
313012
2921
dadzą największy kontrast,
przy jednoczesnym załamaniu sylwetki
05:27
breakup of profile
132
315933
1457
05:29
so that that person wasn't confused for shark prey
133
317390
3644
żeby pływak nie przypominał ofiar rekina
05:33
or shark food.
134
321034
2353
czy jedzenia.
05:35
The next thing we needed to do was to convert this
135
323387
2192
Następnym zadaniem była produkcja pianki,
05:37
into wetsuits that people might actually wear,
136
325579
2749
którą dałoby się nosić.
05:40
and to that end, I invited Ray Smith,
137
328328
2622
W tym celu zaprosiłem Raya Smitha
05:42
a surfer, industrial designer, wetsuit designer,
138
330950
3230
surfera, projektanta przemysłowego
i projektanta pianek,
i projektanta pianek,
05:46
and in fact the guy that designed
the original Quiksilver logo,
the original Quiksilver logo,
139
334180
2362
projektanta logo marki Quiksilver,
05:48
to come over and sit with the science team
140
336542
2285
aby z naszą naukową grupą
05:50
and interpret that science
141
338827
3596
przeniósł naukę na estetyczny strój,
05:54
into aesthetic wetsuits that
people might actually wear.
people might actually wear.
142
342423
3142
który ludzie mogliby założyć.
05:57
And here's an example of one of the first drawings.
143
345565
2456
A oto jeden z jego pierwszych szkiców.
06:00
So this is what I call a "don't eat me" wetsuit.
144
348021
3004
To pianka "nie jedz mnie".
06:03
So this takes that banding idea,
145
351025
4269
Tutaj zastosowanie znajdują paski.
06:07
takes that banding idea, it's highly visible,
146
355294
2586
Jest to bardzo widoczne
06:09
provides a highly disruptive profile,
147
357880
2005
i taka sylwetka dekoncentruje drapieżnika,
06:11
and is intended to prevent the shark
148
359885
1827
dzięki czemu rekin
06:13
from considering that you would be ordinary food,
149
361712
2668
nie bierze cię za potencjalny obiad.
06:16
and potentially even create confusion for the shark.
150
364380
3346
Być może nawet robi mu
pewien mętlik w głowie.
pewien mętlik w głowie.
06:19
And this one's configured to go with a surfboard.
151
367726
3775
Jest zaprojektowany tak,
aby współgrać z deską.
aby współgrać z deską.
06:23
You can see that dark, opaque panel on the front,
152
371501
2613
Widzicie ciemną część na przodzie,
06:26
and it's particularly better for the surface,
153
374114
2727
to jest szczególnie dobre na powierzchni,
06:28
where being backlit and providing a silhouette
154
376841
2848
gdy problemem jest podświetlenie
i zarys sylwetki.
06:31
is problematic.
155
379689
1612
06:33
Second iteration is the cryptic wetsuit,
156
381301
2908
Kolejną innowacją jest "zagadkowa pianka",
06:36
or the one which attempts to hide the wearer
157
384209
1611
która ma ukryć pływaka
06:37
in the water column.
158
385820
1490
w masie wody.
Strój posiada trzy części
06:39
There are three panels on this suit,
159
387310
1690
i w każdych warunkach
06:41
and in any given conditions,
160
389000
1624
jeden lub więcej z nich
06:42
one or more of those panels
161
390624
1355
06:43
will match the reflective spectra of the water
162
391979
2590
dopasuje się do refleksów wodnych,
06:46
so as to disappear fully or partially,
163
394569
2599
przez co prawie przestaje być widoczny,
zostawiając ostatnią część
06:49
leaving the last panel or panels
164
397168
2192
i tworząc w wodzie zaburzoną sylwetkę.
06:51
to create a disruptive profile in the water column.
165
399360
2887
Ten model nadaje się
zwłaszcza do nurkowania
zwłaszcza do nurkowania
06:54
And this one's particularly well-suited
166
402247
2165
06:56
to the dive configuration,
167
404412
2447
na większych głębokościach.
06:58
so when you're deeper under the water.
168
406859
3068
Wiedzieliśmy, że mamy do czynienia
07:01
So we knew that we had
169
409927
1710
07:03
some really solid science here.
170
411637
1770
z konkretną nauką.
07:05
We knew, if you wanted to stand out,
171
413407
1626
Wiedzieliśmy, że aby się wyróżnić,
07:07
you needed to look stripy,
172
415033
1172
trzeba mieć paski,
07:08
and we knew if you wanted to be cryptic,
173
416205
1424
a żeby się rozmyć,
07:09
you needed to look like this.
174
417629
1552
trzeba wyglądać tak.
07:11
But the acid test is always going to be,
175
419181
1826
Ale sprawdzianem
będzie reakcja rekina
07:13
how would sharks really behave
176
421007
1332
07:14
in the context of these patterns and shapes.
177
422339
2731
na wzory i kształty.
07:17
And testing to simulate a person in a wetsuit
178
425070
3311
Symulowanie człowieka w piance
07:20
in the water with a predatory shark
179
428381
1548
w wodzie z rekinem
w naturalnym środowisku
07:21
in a natural environment
180
429929
1366
07:23
is actually a lot harder than you might think.
181
431295
1952
jest o wiele trudniejsze, niż się wydaje.
07:25
(Laughter)
182
433247
3351
(Śmiech)
07:28
So we have to bait the rig,
183
436598
2566
Trzeba zarzucić przynętę,
07:31
because we need to get the statistical number
184
439164
1544
żeby uzyskać statystycznie znaczącą
07:32
of samples through to get the scientific evidence,
185
440708
3024
liczbę naukowych dowodów,
07:35
and by baiting the rig,
186
443732
789
a w ten sposób
07:36
we're obviously changing shark behavior.
187
444521
2229
manipulujemy zachowaniem rekina.
07:38
We can't put humans in the water.
188
446750
1817
Nie możemy w eksperymencie użyć człowieka.
07:40
We're ethically precluded from even using
189
448567
2886
Etycznie nie wolno nam nawet użyć
07:43
humanoid shapes and baiting them up in the water.
190
451453
2647
ludzkich sylwetek owiniętych paskami.
Rozpoczęliśmy testy
07:46
But nevertheless, we started the testing process
191
454100
2272
07:48
in January of this year,
192
456372
1848
w styczniu tego roku.
07:50
initially with tiger sharks
193
458220
1136
Początkowo z rekinami tyrysimi
07:51
and subsequently with great white sharks.
194
459356
3339
następnie z żarłaczami białymi.
07:54
The way we did that
195
462695
1435
Zrobiliśmy to za pomocą
07:56
was to get a perforated drum which is full of bait,
196
464130
4755
podziurkowanego bębna pełnego przynęt,
08:00
wrap it in a neoprene skin,
197
468885
1896
owinętego neoprenem
08:02
and then run two stereo underwater cameras
198
470781
2563
oraz dwóch kamer podwodnych
08:05
to watch how the shark
actually engages with that rig.
actually engages with that rig.
199
473344
3349
do obserwowania reakcji rekina
wobec tej instalacji.
wobec tej instalacji.
08:08
And because we use stereo,
200
476693
1688
Dzięki systemowi stereo
mogliśmy zebrać wszystkie statystki:
08:10
we can capture all the statistics
on how big the shark is,
on how big the shark is,
201
478381
2792
rozmiar rekina, kąt, pod którym nadpływa,
08:13
what angle it comes in at, how quickly it leaves,
202
481173
2256
jak szybko odpływa, jego zachowanie.
08:15
and what its behavior is
203
483429
1856
08:17
in an empirical rather than a subjective way.
204
485285
3206
To dane empiryczne a nie subiektywne.
08:20
Because we needed to
preserve the scientific method,
preserve the scientific method,
205
488491
2488
Aby zachować naukowy
charakter doświadczenia
charakter doświadczenia
08:22
we ran a control rig
206
490979
1698
mieliśmy też kontrolną przynętę,
08:24
which was a black neoprene rig
207
492677
3712
pokrytą czarnym neoprenem,
jak normalne pianki,
08:28
just like a normal black wetsuit
208
496389
1809
żeby móc ją porównać do tak zwanej
08:30
against the, what we call,
209
498198
1479
08:31
SAMS technology rig.
210
499677
2128
technologicznej przynęty SAMS.
08:33
And the results were not just exciting,
211
501805
2728
Wyniki były nie tylko ekscytujące,
08:36
but very encouraging,
212
504533
1438
ale bardzo zachęcające.
08:37
and today I would like to just give you a snapshot
213
505971
2548
Dziś przestawię urywki
08:40
of two of those engagements.
214
508519
3662
takich dwóch spotkań.
08:44
So here we've got a four-meter tiger shark
215
512181
2120
Oto 4-metrowy rekin tygrysi,
08:46
engaging the black control rig,
216
514301
3087
zainteresowany przynętą kontrolną,
który napotkał półtorej minuty wcześniej.
08:49
which it had encountered about
217
517388
1341
08:50
a minute and a half before.
218
518729
3960
09:11
Now that exact same shark had engaged,
219
539780
2430
Tutaj ten sam rekin
09:14
or encountered this SAMS rig,
220
542210
1830
napotkał przynętę SAMS
09:16
which is the Elude SAMS rig,
221
544040
1612
typu Elude,
09:17
about eight minutes before,
222
545652
1179
jakieś osiem minut wcześniej.
09:18
and spent six minutes circling it, hunting for it,
223
546831
3143
i przez 6 minut pływał dookoła,
próbując zapolować na coś,
próbując zapolować na coś,
09:21
looking for what it could
smell and sense but not see,
smell and sense but not see,
224
549974
2805
co zwęszył i wyczuwał,
ale nie mógł zobaczyć,
ale nie mógł zobaczyć,
09:24
and this was the final engagement.
225
552779
2472
Tu zbliżył się po raz ostatni.
09:29
Great white sharks are more
confident than the tigers,
confident than the tigers,
226
557734
2953
Żarłacze białe są bardziej
pewne siebie niż żarłacze tygrysie
pewne siebie niż żarłacze tygrysie
09:32
and here you see great white shark
227
560687
2048
i oto właśnie żarłacz biały.
09:34
engaging a control rig,
228
562735
1407
W spotkaniu z panelem kontrolnym,
09:36
so a black neoprene wetsuit,
229
564142
1833
czarną neoprenową pianką,
09:37
and going straight to the bottom,
230
565975
1584
płynie do dołu,
potem wraca na górę
09:39
coming up
231
567559
2551
09:42
and engaging.
232
570110
3037
i atakuje.
09:46
In contrast to the SAMS technology rig,
233
574257
2683
W przypadku panelu SAMS,
to model w paski,
09:48
this is the banded one,
234
576940
1469
09:50
where it's more tactile,
235
578409
1941
rekin próbuje dotykać i badać,
09:52
it's more investigative,
236
580350
1510
09:53
it's more apprehensive,
237
581860
1634
jest bardziej płochliwty
09:55
and shows a reluctance to come straight in and go.
238
583494
4005
i niechętnie podpływa.
10:08
(Applause)
239
596297
7303
(Brawa)
10:18
So, it's important for us that all
the testing is done independently,
the testing is done independently,
240
606601
4276
Zależy nam na tym,
żeby badania przeprowadzano niezależnie.
żeby badania przeprowadzano niezależnie.
10:22
and the University of W.A. is doing the testing.
241
610877
2318
Uniwersytet Zachodniej Australii
przeprowadza te testy.
przeprowadza te testy.
10:25
It'll be an ongoing process.
242
613195
1752
To potrwa.
10:26
It's subject to peer review and subject to publication.
243
614947
2409
Rezultaty zostaną zrecenzowane
naukowo i opublikowane.
naukowo i opublikowane.
10:29
It's so important that this concept
244
617356
2343
To bardzo ważne,
żeby ten koncept przetestować naukowo.
10:31
is led with the science.
245
619699
1798
10:33
From the perspective of Shark
Attack Mitigation Systems,
Attack Mitigation Systems,
246
621497
2244
Shark Attack Mitigation Systems
to firma biotechnologiczna,
10:35
we're a biotechnology licensing company,
247
623741
2405
10:38
so we don't make wetsuits ourselves.
248
626146
2287
więc sami nie produkujemy pianek.
10:40
We'll license others to do that.
249
628433
2280
Damy licencję komuś innemu,
ale myślałem, że was zainteresuje,
10:42
But I thought you might be interested
250
630713
959
10:43
in seeing what SAMS technology looks like
251
631672
2001
jak wygląda technologia SAMS.
10:45
embedded in a wetsuit, and to that end,
252
633673
2999
wcielona w piankę.
W tym celu po raz pierwszy
na świecie, na żywo...
na świecie, na żywo...
10:48
for the first time, live, worldwide --
253
636672
3216
10:51
(Laughter) —
254
639888
1974
(Śmiech)
10:53
I can show you what biological adaptation,
255
641862
2896
Pokażę, jak wygląda zastosowanie biologii,
10:56
science and design looks like in real life.
256
644758
3527
nauki i designu do życia.
11:00
So I can welcome Sam, the surfer,
257
648285
1897
Powitajmy Sama, surfera
11:02
from this side. Where are you, Sam?
258
650182
2708
z tej strony. Gdzie jesteś Sam?
(Brawa)
11:04
(Applause)
259
652890
1796
11:06
And Eduardo.
260
654686
1670
i Eduardo
11:08
(Applause)
261
656356
1816
(Brawa)
11:10
Cheers, mate.
262
658172
2694
Dzięki
dzięki.
11:12
Cheers.
263
660866
2090
Dziękuję panom. (Brawa)
11:14
Thanks, gentlemen. (Applause)
264
662956
4964
11:21
So what have we done here?
265
669656
1287
Co więc zrobiliśmy?
11:22
Well, to my mind, rather than take a blank sheet
266
670943
3017
Zamiast wziąć czystą kartkę
oraz naukę jako środek inwencji,
11:25
and use science as a tool for invention,
267
673960
3320
11:29
we've paid attention to the biological evidence,
268
677280
2856
skupiliśmy się na dowodach biologicznych.
11:32
we've put importance to the
269
680136
1690
Przyłożyliśmy wagę do anegdot
11:33
human anecdotal evidence,
270
681826
1710
11:35
and we've used science as a tool
271
683536
3082
i użyliśmy nauki jako narzędzia
do jego przekształcenia czegoś,
11:38
for translation,
272
686618
1403
co już istniało w coś,
11:40
translation of something that was already there
273
688021
2227
co może przynieść
korzyść naszemu gatunkowi.
korzyść naszemu gatunkowi.
11:42
into something that we can
use for the benefit of mankind.
use for the benefit of mankind.
274
690248
3571
11:45
And it strikes me that this idea of science
275
693819
1924
Uderza mnie to, że ten koncept nauki
11:47
as a tool for translation rather than invention
276
695743
3056
jako narzędzia nie inwencji,
a właśnie transformacji,
a właśnie transformacji,
11:50
is one that we can apply much more widely than this
277
698799
2664
znajduje zastosowanie
znacznie częściej w poszukiwaniu inowacji.
11:53
in the pursuit of innovation.
278
701463
1947
11:55
After all, did the Wright brothers
279
703410
2325
Czy bracia Wright
11:57
discover manned flight,
280
705735
2052
odkryli lot załogowy?
11:59
or did they observe the biological fact of flight
281
707787
3189
Czy może zaobserwowali
biologiczny fakt latania
biologiczny fakt latania
i przekształcili go za pomocą mechaniki,
12:02
and translate that mechanically, replicate it
282
710976
3192
skopiowali go tak,
12:06
in a way that humans could use?
283
714168
2517
żeby ludzie mogli z tego korzystać?
12:08
As for the humble wetsuit,
284
716685
1534
Jeśli chodzi o skromną piankę do pływania,
12:10
who knows what oceanwear will look like
285
718219
1941
to kto wie, jak ocean będzie wyglądał
12:12
in two years' time, in five years' time
286
720160
2951
za dwa czy pięć lat czy za pięćdziesiąt,
12:15
or in 50 years' time, but with this new thinking,
287
723111
3092
ale dzięki innowacyjnemu myśleniu
12:18
I'm guessing there's a fair chance
288
726203
1266
moim zdaniem jest szansa,
12:19
it won't be pure black.
289
727469
1721
że nie będzie to czarna otchłań.
12:21
Thank you.
290
729190
2169
Dziękuję.
12:23
(Applause)
291
731359
3911
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Hamish Jolly - Inventor, ocean swimmerHamish Jolly brings his entrepreneurial eye to the rare but viscerally terrifying issue of shark attacks.
Why you should listen
Hamish Jolly is an ocean swimmer and kitesurfer who's committed to creating sustainable businesses through innovation management, business development, business management, program management, investment analysis and finance. In 2006, Jolly was listed in Western Australian Business News' 40 Under 40 business leaders.
Formerly Director of Strategy and Ventures at BankWest, Jolly was responsible for group strategy and mergers and acquisitions. He is a qualified Chartered Accountant and fulfils a number of Board positions including Botanic Gardens and Parks Authority Board of Management (Kings Park). He most recently consulted as the Chief Executive Officer of Greening Australia, Australia’s largest environmental not-for-profit organisation and formerly a Director of Ajilon, where he was part of the leadership team for one of the top-3 management and technology consulting firms in Western Australia.
Hamish Jolly | Speaker | TED.com