EG 2008
Adam Savage: My obsession with objects and the stories they tell
Obsesje Adama Savage'a
Filmed:
Readability: 4.4
1,932,298 views
Podczas EG'08 Adam Savage opowiada o swojej fascynacji ptakiem dodo, która powiodła go ku dziwnym i zaskakującym poszukiwaniom dwojakiego rodzaju. To zabawna przygoda widziana oczami twórczego pasjonata.
Adam Savage - Maker, critical thinker
Adam Savage is an internationally renowned television producer, host and public speaker. Full bio
Adam Savage is an internationally renowned television producer, host and public speaker. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
About four years ago, the New Yorker published an article
0
0
3000
4 lata temu New Yorker opublikował artykuł
00:19
about a cache of dodo bones that was found
1
3000
2000
o odkryciu kości ptaka dodo na Mauritiusie.
00:21
in a pit on the island of Mauritius.
2
5000
3000
o odkryciu kości ptaka dodo na Mauritiusie.
00:24
Now, the island of Mauritius is a small island
3
8000
2000
Mauritius to mała wyspa
00:26
off the east coast of Madagascar
4
10000
3000
na Oceanie Indyjskim, niedaleko Madagaskaru
00:29
in the Indian Ocean, and it is the place
5
13000
2000
na Oceanie Indyjskim, niedaleko Madagaskaru
00:31
where the dodo bird was discovered
6
15000
3000
i właśnie tam odkryto ptaka dodo
00:34
and extinguished, all within about 150 years.
7
18000
3000
poczym wybito do nogi w ciągu ledwo 150 lat.
00:37
Everyone was very excited about this archaeological find,
8
21000
3000
Znalezisko wzbudziło powszechne zainteresowanie,
00:40
because it meant that they might finally be able
9
24000
2000
bo dzięki niemu można było wreszcie
00:42
to assemble a single dodo skeleton.
10
26000
2000
złożyć pojedynczy szkielet dodo.
00:44
See, while museums all over the world
11
28000
2000
Mimo że muzea na całym świecie
00:46
have dodo skeletons in their collection, nobody --
12
30000
2000
mają w kolekcjach szkielety dodo, w żadnym,
00:49
not even the actual Natural History Museum
13
33000
2000
nawet w Muzeum Historii Naturalnej
00:51
on the island of Mauritius -- has a skeleton that's made
14
35000
2000
na Mauritiusie -- nie ma szkietetu zestawionego
00:53
from the bones of a single dodo.
15
37000
3000
z kości pojedynczego dodo.
00:56
Well, this isn't exactly true.
16
40000
2000
Może nie do końca.
00:58
The fact is, is that the British Museum
17
42000
2000
Ściśle mówiąc British Museum
01:00
had a complete specimen of a dodo in their collection
18
44000
2000
miało kompletny okaz dodo w swojej kolekcji
01:02
up until the 18th century --
19
46000
2000
aż do osiemnastego wieku --
01:04
it was actually mummified, skin and all --
20
48000
2000
właściwie mumię, razem ze skórą --
01:06
but in a fit of space-saving zeal,
21
50000
2000
ale w zapale oszczędzania przestrzeni
01:08
they actually cut off the head and they cut off the feet
22
52000
2000
odcięli mu głowę i nogi,
01:10
and they burned the rest in a bonfire.
23
54000
3000
a resztę spalili w ognisku.
01:13
If you go look at their website today,
24
57000
2000
Jeśli zajrzycie na ich stronę internetową,
01:15
they'll actually list these specimens, saying,
25
59000
2000
te okazy nadal figurują w wykazie z uwagą,
01:17
the rest was lost in a fire.
26
61000
3000
że reszta zginęła w pożarze.
01:20
Not quite the whole truth. Anyway.
27
64000
3000
To nie do końca prawda.
01:23
The frontispiece of this article was this photo,
28
67000
2000
Wspomniany artykuł poprzedzało to zdjęcie.
01:25
and I'm one of the people that thinks that Tina Brown
29
69000
2000
Podzielam opinię, że Tina Brown
01:27
was great for bringing photos to the New Yorker,
30
71000
2000
robiła dla New Yorkera wspaniałe zdjęcia,
01:29
because this photo completely rocked my world.
31
73000
2000
bo to zdjęcie całkiem odmieniło mi życie.
01:31
I became obsessed with the object --
32
75000
2000
Dostałem jego punkcie obsesji.
01:33
not just the beautiful photograph itself,
33
77000
2000
Nie chodzi tylko o piękną fotografię, kolor
01:35
and the color, the shallow depth of field, the detail that's visible,
34
79000
3000
płytką głębię ostrości, wyrazisty szczegół,
01:38
the wire you can see on the beak there
35
82000
2000
drut widoczny na dziobie,
01:40
that the conservator used to put this skeleton together --
36
84000
3000
którym konserwator zespolił szkielet.
01:43
there's an entire story here.
37
87000
2000
Mamy tu całą opowieść.
01:45
And I thought to myself,
38
89000
2000
Pomyślałem, czy nie byłoby wspaniale
01:47
wouldn't it be great
39
91000
2000
Pomyślałem, czy nie byłoby wspaniale
01:49
if I had my own dodo skeleton?
40
93000
3000
mieć własny szkielet dodo?
01:52
(Laughter)
41
96000
3000
(Śmiech)
01:55
I want to point out here at this point that
42
99000
3000
Chcę tu zaznaczyć,
01:58
I've spent my life obsessed
43
102000
2000
że całe życie miałem obsesje
02:00
by objects and the stories that they tell,
44
104000
3000
na punkcie przedmiotów i ich historii.
02:03
and this was the very latest one.
45
107000
2000
Ten był najnowszy.
02:05
So I began looking around for --
46
109000
2000
Zacząłem szukać
02:07
to see if anyone sold a kit,
47
111000
2000
czy nie ma na sprzedaż zestawu,
02:09
some kind of model that I could get,
48
113000
2000
jakiegoś modelu do zdobycia,
02:11
and I found lots of reference material, lots of lovely pictures.
49
115000
3000
i znalazłem wiele odsyłaczy, uroczych zdjęć
02:14
No dice: no dodo skeleton for me. But the damage had been done.
50
118000
4000
ale ani śladu szkieletu. Niemniej nie było odwrotu.
02:18
I had saved a few hundred photos of dodo skeletons
51
122000
2000
Zachowałem kilkaset zdjęć szkieletow dodo
02:20
into my "Creative Projects" folder --
52
124000
2000
w folderze "Zadania twórcze".
02:22
it's a repository for my brain, everything that I could possibly be interested in.
53
126000
3000
To przechowalnia moich zainteresowań.
02:25
Any time I have an internet connection,
54
129000
2000
Kiedy tylko łączę się z Internetem,
02:27
there's a sluice of stuff moving into there,
55
131000
3000
wciąż trafia tam coś nowego.
02:30
everything from beautiful rings to cockpit photos.
56
134000
4000
Od pięknych pierścieni po zdjęcia kokpitów.
02:34
The key that the Marquis du Lafayette sent to George Washington
57
138000
3000
Klucz od markiza de la Fayette dla Jerzego Waszyngtona,
02:37
to celebrate the storming of the Bastille.
58
141000
2000
wyslany na uczczenie zdobycia Bastylii.
02:39
Russian nuclear launch key:
59
143000
1000
Rosyjski klucz nuklearny.
02:40
The one on the top is the picture of the one I found on eBay;
60
144000
2000
Zdjęcie tego u góry znalazłem na eBayu;
02:42
the one on the bottom is the one I made for myself,
61
146000
3000
ten na dole zrobiłem sam,
02:45
because I couldn't afford the one on eBay.
62
149000
2000
bo nie stać mnie było na to z eBaya.
02:47
Storm trooper costumes. Maps of Middle Earth --
63
151000
3000
Uniformy z Wojen Gwiezdnych. Mapy Śródziemia.
02:50
that's one I hand-drew myself. There's the dodo skeleton folder.
64
154000
2000
Tę sam narysowałem. A to folder szkieletu dodo.
02:52
This folder has 17,000 photos --
65
156000
2000
Zawiera 17 tysięcy zdjęć,
02:54
over 20 gigabytes of information --
66
158000
2000
ponad 20 gigabajtów informacji
02:56
and it's growing constantly.
67
160000
2000
i bez przerwy rośnie.
02:58
And one day, a couple of weeks later, it might have been
68
162000
3000
Może rok później poszedłem z dziećmi
03:01
maybe a year later, I was in the art store with my kids,
69
165000
2000
do sklepu z przyborami plastycznymi.
03:03
and I was buying some clay tools -- we were going to have a craft day.
70
167000
3000
Planowaliśmy roboty ręczne.
03:06
I bought some Super Sculpeys, some armature wire, some various materials.
71
170000
3000
Kupiłem trochę gliny Super Sculpeys, drut itp.
03:09
And I looked down at this Sculpey, and I thought,
72
173000
2000
Na widok gliny pomyślałem:
03:11
maybe,
73
175000
2000
a może by tak zrobić swoją własną czaszkę dodo.
03:13
yeah, maybe I could make my own dodo skull.
74
177000
3000
a może by tak zrobić swoją własną czaszkę dodo.
03:17
I should point out at this time -- I'm not a sculptor;
75
181000
2000
Powinienem zaznaczyć -- nie jestem rzeźbiarzem;
03:19
I'm a hard-edged model maker.
76
183000
2000
tworzę kanciaste modele.
03:21
You give me a drawing, you give me a prop to replicate,
77
185000
3000
Daj mi szkic, daj mi rekwizyt do skopiowania,
03:24
you give me a crane, scaffolding, parts from "Star Wars" --
78
188000
3000
daj mi dźwig, rusztowanie, części z "Gwiezdnych wojen" --
03:27
especially parts from "Star Wars" --
79
191000
2000
zwłaszcza części z "Gwiezdnych wojen" --
03:29
I can do this stuff all day long.
80
193000
2000
mogę to robić całymi dniami.
03:31
It's exactly how I made my living for 15 years.
81
195000
2000
Właśnie z tego żyłem przez 15 lat.
03:33
But you give me something like this --
82
197000
3000
Ale gdy widzę coś takiego --
03:36
my friend Mike Murnane sculpted this;
83
200000
2000
wyrzeźbił to mój kolega, Mike Murnane,
03:38
it's a maquette for "Star Wars, Episode Two" --
84
202000
2000
to makieta z drugiej części "Gwiezdnych wojen" --
03:40
this is not my thing --
85
204000
2000
to nie dla mnie,
03:42
this is something other people do -- dragons, soft things.
86
206000
3000
to dla innych -- smoki, miękkie przedmioty.
03:45
However, I felt like I had looked at enough photos of dodo skulls
87
209000
4000
Uznałem jednak, że widziałem tyle zdjęć
03:49
to actually be able to
88
213000
2000
czaszki dodo, że dam radę
03:51
understand the topology and perhaps replicate it --
89
215000
3000
zrozumieć topologię i może ją zreplikować.
03:54
I mean, it couldn't be that difficult.
90
218000
2000
W końcu, co w tym takiego trudnego.
03:56
So, I started looking at the best photos I could find.
91
220000
3000
Zacząłem studiować najlepsze zdjęcia.
03:59
I grabbed all the reference,
92
223000
2000
Chwytałem wszelkie odnośniki,
04:01
and I found this lovely piece of reference.
93
225000
2000
i znalazłem to urocze zdjęcie.
04:03
This is someone selling this on eBay;
94
227000
2000
Ktoś sprzedawał to na eBayu.
04:05
it was clearly a woman’s hand, hopefully a woman's hand.
95
229000
3000
Widać kobiecą (mam nadzieję, że kobiecą) dłoń.
04:08
Assuming it was roughly the size of my wife's hand,
96
232000
2000
Przyjmując, że ma rozmiar dłoni mojej żony
04:10
I made some measurements of her thumb, and I scaled them out to the size of the skull.
97
234000
3000
zmierzyłem kciuk i wyskalowałem rozmiar czaszki.
04:13
I blew it up to the actual size, and I began using that,
98
237000
3000
Powiększyłem do rzeczywistego rozmiaru
04:16
along with all the other reference that I had, comparing it to it
99
240000
2000
i zacząłem używać jako punktu odniesienia
04:18
as size reference for figuring out exactly how big the beak should be,
100
242000
3000
do ustalenia rozmiaru dzioba,
04:21
exactly how long, etc.
101
245000
2000
dokładnej długości, itp.
04:23
And over a few hours, I eventually achieved
102
247000
3000
W parę godzin wyszła mi niczego sobie czaszka.
04:26
what was actually a pretty reasonable dodo skull. And I didn't mean to continue, I --
103
250000
3000
Nie zamierzałem kontynuować.
04:29
it's kind of like, you know, you can only clean a super messy room
104
253000
3000
Jak przy wielkim sprzątaniu: trzeba podnosić rzeczy
04:32
by picking up one thing at a time; you can't think about the totality.
105
256000
3000
po jednej; nie da się myśleć o całości.
04:35
I wasn't thinking about a dodo skeleton;
106
259000
2000
Nie myślałem o szkielecie dodo.
04:37
I just noticed that as I finished this skull,
107
261000
2000
Kończąc czaszkę zauważyłem,
04:39
the armature wire that I had been used to holding it up
108
263000
2000
że drut użyty do podtrzymania konstrukcji
04:41
was sticking out of the back just where a spine would be.
109
265000
2000
wystawał z tyłu w miejscu kręgosłupa.
04:43
And one of the other things I'd been interested in and obsessed with over the years
110
267000
3000
Inną z moich obsesji od lat
04:46
is spines and skeletons, having collected a couple of hundred.
111
270000
3000
są kręgosłupy i szkielety; mam ich kilkaset.
04:49
I actually understood the mechanics
112
273000
2000
Rozumiałem mechanikę kręgów
04:51
of vertebrae enough to kind of start to imitate them.
113
275000
3000
na tyle, żeby zacząć je imitować.
04:54
And so button by button,
114
278000
2000
I tak guzik za guzikiem,
04:56
vertebrae by vertebrae, I built my way down.
115
280000
3000
krąg za kręgiem budowałem w dół.
04:59
And actually, by the end of the day, I had a reasonable skull,
116
283000
3000
Pod koniec miałem sensowną czaszkę,
05:02
a moderately good vertebrae and half of a pelvis.
117
286000
4000
umiarkowanie dobre kręgi i połowę miednicy.
05:06
And again, I kept on going, looking for more reference,
118
290000
3000
Dalej szukałem materiałów,
05:09
every bit of reference I could find -- drawings, beautiful photos.
119
293000
3000
odnośników: szkiców, pięknych zdjęć.
05:12
This guy -- I love this guy! He put a dodo leg bones on a scanner
120
296000
3000
Ktoś -- uwielbiam go! -- zeskanował nogę dodo przy linijce.
05:15
with a ruler.
121
299000
2000
Ktoś -- uwielbiam go! -- zeskanował nogę dodo przy linijce.
05:17
This is the kind of accuracy that I wanted,
122
301000
2000
Właśnie takiej precyzji szukałem.
05:19
and I
123
303000
2000
Zreplikowałem i zestawiłem wszystkie kości co do jednej.
05:21
replicated every last bone and put it in.
124
305000
2000
Zreplikowałem i zestawiłem wszystkie kości co do jednej.
05:23
And after about six weeks,
125
307000
3000
Po około sześciu tygodniach
05:26
I finished, painted, mounted
126
310000
3000
wykończyłem, pomalowałem, umocowałem
05:29
my own dodo skeleton.
127
313000
3000
mój własny szkielet dodo.
05:34
You can see that I even made a museum label for it
128
318000
2000
Jak widzicie, zrobiłem nawet tabliczkę muzealną,
05:36
that includes a brief history of the dodo.
129
320000
2000
z krótką historią ptaka dodo.
05:38
And TAP Plastics made me -- although I didn't photograph it --
130
322000
2000
TAP Plastics zrobił dla mnie witrynę muzealną.
05:40
a museum vitrine.
131
324000
2000
TAP Plastics zrobił dla mnie witrynę muzealną.
05:42
I don't have the room for this in my house,
132
326000
2000
Nie mam na to miejsca w domu,
05:44
but I had to finish what I had started.
133
328000
3000
ale trzeba skończyć, co się zacznie.
05:47
And this actually represented kind of a sea change to me.
134
331000
3000
To był dla mnie przełom.
05:50
Again, like I said, my life has been about
135
334000
2000
Jak mówiłem, całe życie fascynowały mnie
05:52
being fascinated by objects and the stories that they tell,
136
336000
2000
przedmioty i ich historie.
05:54
and also making them for myself, obtaining them,
137
338000
3000
Lubię je też robić, zdobywać,
05:57
appreciating them and diving into them.
138
341000
3000
doceniać i docierać do wnętrza.
06:00
And in this folder, "Creative Projects,"
139
344000
2000
Folder "Zadania twórcze"
06:02
there are tons of projects that I'm currently working on,
140
346000
3000
zawiera masę projektów
06:05
projects that I've already worked on, things that I might want to work on some day,
141
349000
3000
obecnych, przeszłych i przyszłych
06:08
and things that I may just want to find and buy and have
142
352000
3000
oraz rzeczy do znalezienia, kupienia, posiadania,
06:11
and look at and touch.
143
355000
2000
patrzenia i dotykania.
06:13
But now there was potentially this new category of things
144
357000
3000
Teraz jawiła mi się nowa kategoria:
06:16
that I could sculpt
145
360000
2000
rzeczy, które mogłem rzeźbić.
06:18
that was different, that I -- you know,
146
362000
2000
Mam własnego R2-D2,
06:20
I have my own R2D2, but that's --
147
364000
2000
ale w porównaniu z rzeźbieniem
06:22
honestly, relative to sculpting, to me, that's easy.
148
366000
3000
to dla mnie łatwizna.
06:25
And so I went back and looked through my "Creative Projects" folder,
149
369000
3000
Przejrzałem ponownie swój folder
06:28
and I happened across the Maltese Falcon.
150
372000
3000
i natknąłem się na "Sokoła maltańskiego".
06:32
Now, this is funny for me:
151
376000
3000
To zabawne, że zakochałem się
06:35
to fall in love with an object from a Hammett novel,
152
379000
3000
w przedmiocie z powieści Hammetta.
06:38
because if it's true that the world is divided into two types of people,
153
382000
2000
Jeśli świat dzieli się na zwolenników Chandlera
06:40
Chandler people and Hammett people, I am absolutely a Chandler person.
154
384000
3000
i zwolenników Hammetta, to wolę Chandlera.
06:43
But in this case,
155
387000
2000
W tym wypadku nie chodziło o autora,
06:45
it's not about the author, it's not about the book or the movie or the story,
156
389000
4000
książkę, film czy opowieść,
06:49
it's about the object in and of itself.
157
393000
2000
lecz o sam przedmiot.
06:51
And in this case, this object is --
158
395000
3000
Ten przedmiot istnieje na wielu płaszczyznach.
06:54
plays on a host of levels.
159
398000
3000
Ten przedmiot istnieje na wielu płaszczyznach.
06:57
First of all, there's the object in the world.
160
401000
2000
Po pierwsze jako rzecz materialna.
06:59
This is the "Kniphausen Hawk."
161
403000
2000
Oto Jastrząb Kniphausena.
07:01
It is a ceremonial pouring vessel
162
405000
2000
To odświętny puchar z 1700r.
07:03
made around 1700 for a Swedish Count,
163
407000
4000
wykonany dla szwedzkiego hrabiego
07:07
and it is very likely the object from which
164
411000
2000
i prawdopodobnie wzięła się
07:09
Hammett drew his inspiration for the Maltese Falcon.
165
413000
3000
inspiracja "Sokoła maltańskiego" Hammetta.
07:12
Then there is the fictional bird, the one that Hammett created for the book.
166
416000
3000
Po drugie: książkowy ptak Hammeta.
07:15
Built out of words, it is the engine
167
419000
2000
Zbudowany ze słów, jest motorem
07:17
that drives the plot of his book and also the movie,
168
421000
3000
napędzającym fabułę i książki i filmu,
07:20
in which another object is created:
169
424000
2000
w którym stworzono kolejny przedmiot:
07:22
a prop that has to represent the thing that Hammett created out of words,
170
426000
3000
rekwizyt, reprezentujący twór słów Hammetta,
07:25
inspired by the Kniphausen Hawk, and this represents the falcon in the movie.
171
429000
4000
zainspirowanego Jastrzębiem Kniphausera.
07:29
And then there is this fourth level, which is
172
433000
2000
Z kolei na czwartym poziomie
07:31
a whole new object in the world:
173
435000
2000
całkiem nowy obiekt materialny:
07:33
the prop made for the movie, the representative of the thing,
174
437000
3000
rekwizyt filmowy, reprezentant rzeczy
07:36
becomes, in its own right,
175
440000
2000
staje się, na swych własnych prawach,
07:38
a whole other thing,
176
442000
2000
odrębną całością,
07:40
a whole new object of desire.
177
444000
2000
całkiem nowym obiektem pożądania.
07:42
And so now it was time to do some research.
178
446000
2000
Nadszedł czas na zbieranie informacji.
07:44
I actually had done some research
179
448000
2000
Zbierałem je od kilku lat
07:46
a few years before -- it's why the folder was there.
180
450000
2000
i dlatego folder już istniał.
07:48
I'd bought a replica, a really crappy replica,
181
452000
2000
Kupiłem naprawdę kiepską replikę
07:50
of the Maltese Falcon on eBay,
182
454000
2000
sokoła maltańskiego na eBayu
07:52
and had downloaded enough pictures to actually
183
456000
2000
i ściągnąłem dosyć zdjęć, żeby
07:54
have some reasonable reference.
184
458000
2000
mieć jakieś sensowne materiały.
07:56
But I discovered,
185
460000
2000
Podczas dalszych badań odkryłem
07:58
in researching further,
186
462000
2000
Podczas dalszych badań odkryłem
08:00
really wanting precise reference, that
187
464000
3000
-- lubię być precyzyjny --
08:03
one of the original lead birds
188
467000
2000
że jednego z oryginalnych ołowianych ptaków
08:05
had been sold at Christie's in 1994,
189
469000
2000
sprzedano w domu aukcyjnym Christie's w 1994 r.
08:07
and so I contacted an antiquarian bookseller
190
471000
3000
Skontaktowałem się z antykwariuszem,
08:10
who had the original Christie's catalogue,
191
474000
2000
który miał oryginalny katalog Christie's,
08:12
and in it I found this magnificent picture,
192
476000
2000
i znalazłem tą wspaniałą ilustrację,
08:14
which included a size reference.
193
478000
2000
która zawierała wymiary.
08:16
I was able to scan the picture, blow it up to exactly full size.
194
480000
4000
Zeskanowałem ją, powiększyłem do naturalnej wielkości.
08:20
I found other reference. Avi [Ara] Chekmayan,
195
484000
2000
Znalazłem i inne. Avi [Ara] Chekmayan,
08:22
a New Jersey editor, actually found this
196
486000
2000
redaktor z New Jersey,
08:24
resin Maltese Falcon
197
488000
2000
znalazł Sokoła Maltańskiego z żywicy
08:26
at a flea market in 1991,
198
490000
3000
na pchlim targu w 1991 roku,
08:29
although it took him five years
199
493000
2000
chociaż zajęło mu 5 lat,
08:31
to authenticate this bird to
200
495000
2000
ustalenie autentyczności ptaka
08:33
the auctioneers' specifications,
201
497000
2000
według wymagań licytatorów,
08:35
because there was a lot of controversy about it.
202
499000
2000
ponieważ było wiele kontrowersji na ten temat.
08:37
It was made out of resin, which wasn't a common material for movie props
203
501000
2000
Rzadko robiono rekwizyty filmowe z żywicy
08:39
about the time the movie was made.
204
503000
2000
w czasach kręcenia tego filmu.
08:41
It's funny to me that it took a while to authenticate it,
205
505000
2000
To śmieszne, że ustalenia tyle trwały,
08:43
because I can see it compared to this thing,
206
507000
2000
bo kiedy porównuję te dwa
08:45
and I can tell you -- it's real, it's the real thing,
207
509000
2000
od razu widzę, że to autentyk.
08:47
it's made from the exact same mold that this one is.
208
511000
3000
Powstał z tej samej formy.
08:50
In this one, because the auction was actually so controversial,
209
514000
3000
Ponieważ aukcja była tak kontrowersyjna,
08:53
Profiles in History, the auction house that sold this --
210
517000
2000
Profiles in History, dom aukcyjny, który go sprzedawał
08:55
I think in 1995 for about 100,000 dollars --
211
519000
2000
chyba w 1995 roku za 100 tysięcy dolarów
08:57
they actually included -- you can see here on the bottom --
212
521000
3000
zamieścił -- widać u dołu --
09:00
not just a front elevation, but also
213
524000
2000
nie tylko przód,
09:02
a side, rear
214
526000
2000
ale także dwa boki i tył.
09:04
and other side elevation.
215
528000
2000
ale także dwa boki i tył.
09:06
So now, I had all the topology I needed
216
530000
3000
Miałem już potrzebną topologię,
09:09
to replicate the Maltese Falcon.
217
533000
2000
żeby zreplikować sokoła maltańskiego.
09:11
What do they do, how do you start something like that? I really don't know.
218
535000
3000
Jak to się robi? Naprawdę nie wiem.
09:14
So what I did was, again, like I did with the dodo skull,
219
538000
2000
Więc zrobiłem to samo co z czaszką dodo.
09:16
I blew all my reference up to full size,
220
540000
3000
Powiększyłem wszystkie materiały do pełnych rozmiarów,
09:19
and then I began cutting out the negatives and using
221
543000
2000
zabrałem się do wycinania negatywów i używania
09:21
those templates as shape references.
222
545000
2000
tych szablonów jako odnośników kształtu.
09:23
So I took Sculpey, and I built a big block of it,
223
547000
2000
Zbudowałem duży blok z gliny
09:25
and I passed it through until, you know, I got the right profiles.
224
549000
3000
i formowałem do uzyskania właściwego kształtu.
09:28
And then slowly, feather by feather, detail by detail,
225
552000
3000
Potem powoli, piórko po piórku, detal po detalu,
09:31
I worked out and achieved --
226
555000
2000
Potem powoli, piórko po piórku, detal po detalu
09:33
working in front of the television and Super Sculpey --
227
557000
2000
pracowałem przed telewizorem, w glinie Super Sculpey
09:35
here's me sitting next to my wife --
228
559000
2000
-- to ja obok żony --
09:37
it's the only picture I took of the entire process.
229
561000
3000
to jedyne zdjęcie przy pracy.
09:40
As I moved through, I achieved
230
564000
2000
Stopniowo uzyskałem bardzo przyzwoitą
09:42
a very reasonable facsimile of the Maltese Falcon.
231
566000
2000
podobiznę sokoła maltańskiego.
09:44
But again, I am not a sculptor,
232
568000
2000
Powtarzam, nie jestem rzeźbiarzem,
09:46
and so I don't know a lot of the tricks, like,
233
570000
2000
więc nie znam wielu sztuczek.
09:49
I don't know how my friend Mike gets beautiful, shiny surfaces with his Sculpey;
234
573000
3000
Nie umiem uzyskać z gliny pięknych,
09:52
I certainly wasn't able to get it.
235
576000
2000
błyszczących powierzchni jak mój kolega Mike.
09:54
So, I went down to my shop,
236
578000
2000
Zszedłem do warsztatu
09:56
and I molded it and I cast it in resin,
237
580000
3000
uformowałem i zrobiłem odlew z żywicy,
09:59
because in the resin, then, I could absolutely get the glass smooth finished.
238
583000
3000
bo w żywicy dawała tę szklaną gładkość.
10:02
Now there's a lot of ways to fill and get yourself a nice smooth finish.
239
586000
3000
Jest wiele sposobów na gładkie wykończenie.
10:05
My preference is about 70 coats of this --
240
589000
3000
Ja wybrałem 70 warstw czarnego,
10:08
matte black auto primer.
241
592000
2000
matowego gruntu pod lakier do aut.
10:10
I spray it on for about three or four days, it drips to hell,
242
594000
3000
Spryskuję przez 3 -- 4 dni, kapie strasznie,
10:13
but it allows me a really, really nice gentle sanding surface
243
597000
3000
ale daje delikatną, zeszlifowaną powierzchnię
10:16
and I can get it glass-smooth.
244
600000
2000
i mogę ją wygładzić jak szkło.
10:18
Oh, finishing up with triple-zero steel wool.
245
602000
2000
Po wypolerowaniu stalową wełną.
10:20
Now, the great thing about getting it to this point was that
246
604000
3000
Bardzo pomogło mi, że na filmie
10:23
because in the movie, when they finally bring out the bird at the end,
247
607000
2000
kiedy wreszcie przynoszą ptaka,
10:25
and they place it on the table, they actually spin it.
248
609000
3000
stawiają go na stole i obracają.
10:28
So I was able to actually
249
612000
2000
Dzięki temu mogłem
10:30
screen-shot and freeze-frame to make sure.
250
614000
3000
upewnić się klatka po klatce.
10:33
And I'm following all the light kicks on this thing and making sure that as I'm holding the light
251
617000
3000
Śledzę reflksy i sprawdzam, czy światło
10:36
in the same position, I'm getting the same type of reflection on it --
252
620000
3000
z danej pozycji da mi ten sam rodzaj odbicia.
10:39
that's the level of detail I'm going into this thing.
253
623000
3000
Z taką precyzją to robię.
10:42
I ended up with this: my Maltese Falcon.
254
626000
3000
Oto rezultat: mój Sokół Maltański.
10:45
And it's beautiful. And I can state with authority
255
629000
2000
Jest piękny. Stwierdzam stanowczo,
10:47
at this point in time, when I'd finished it,
256
631000
2000
że kiedy skończyłem
10:49
of all of the replicas out there -- and there is a few --
257
633000
3000
spośród wszystkich replik -- a jest ich trochę --
10:52
this is by far the most accurate
258
636000
2000
ta najbardziej zbliża się
10:54
representation of the original Maltese Falcon
259
638000
2000
do oryginalnego Sokoła Maltańskiego.
10:56
than anyone has sculpted. Now the original one, I should tell you,
260
640000
3000
do oryginalnego Sokoła Maltańskiego.
10:59
is sculpted by a guy named Fred Sexton.
261
643000
2000
Oryginał wyrzeźbił niejaki Fred Sexton.
11:01
This is where it gets weird.
262
645000
3000
Tutaj ciekawostka:
11:04
Fred Sexton was a friend of this guy, George Hodel.
263
648000
3000
Fred Sexton był przyjacielem George'a Hodela.
11:07
Terrifying guy -- agreed by many to be the killer
264
651000
2000
Przerażający gość -- podobno zabił
11:09
of the Black Dahlia.
265
653000
2000
Czarną Dalię.
11:11
Now, James Ellroy believes
266
655000
2000
James Ellroy uważa,
11:13
that Fred Sexton, the sculptor of the Maltese Falcon,
267
657000
3000
że Fred Sexton, twórca Sokoła Maltańskiego,
11:16
killed James Elroy's mother.
268
660000
2000
zabił mu matkę.
11:18
I'll go you one stranger than that: In 1974,
269
662000
3000
Powiem coś jeszcze dziwniejszego. W 1974 roku,
11:21
during the production of a weird comedy sequel to "The Maltese Falcon,"
270
665000
3000
podczas kręcenia komediowej kontynuacji "Sokoła maltańskiego",
11:24
called "The Black Bird," starring George Segal,
271
668000
2000
pt. "Czarny ptak" z Georgem Segalem w roli głównej,
11:26
the Los Angeles County Museum of Art
272
670000
2000
z powiatowego Muzeum Sztuki w Los Angeles
11:28
had a plaster original of the Maltese Falcon --
273
672000
2000
ukradziono oryginalnego gipsowego sokoła,
11:30
one of the original six plasters, I think, made for the movie --
274
674000
3000
jednego z sześciu, jakie powstały na potrzeby filmu.
11:33
stolen out of the museum. A lot of people thought
275
677000
2000
Wielu ludzi uznało to za chwyt reklamowy.
11:35
it was a publicity stunt for the movie.
276
679000
2000
Wielu ludzi uznało to za chwyt reklamowy.
11:37
John's Grill, which actually
277
681000
2000
John's Grill, który na chwilę
11:39
is seen briefly in "The Maltese Falcon,"
278
683000
2000
pojawia się w "Sokole maltańskim",
11:41
is still a viable San Francisco eatery,
279
685000
2000
to nadal rentowna restauracja w San Francisco,
11:43
counted amongst its regular customers Elisha Cook,
280
687000
2000
regularnie odwiedzana przez Elishę Cooka,
11:45
who played Wilmer Cook in the movie,
281
689000
2000
który w filmie zagrał Wilmera Cooka,
11:47
and he gave them
282
691000
2000
i który dał im
11:49
one of his original plasters of the Maltese Falcon.
283
693000
3000
jeden z oryginalnych gipsów sokoła maltańskiego.
11:52
And they had it in their cabinet for about 15 years,
284
696000
3000
Trzymali go w gablocie przez 15 lat,
11:55
until it got stolen
285
699000
2000
aż został skradziony
11:57
in January of 2007.
286
701000
3000
w styczniu 2007 roku.
12:00
It would seem that the object of desire
287
704000
2000
Wydawać by się mogło, że obiekt pożądania
12:02
only comes into its own by disappearing repeatedly.
288
706000
3000
wraca do życia tylko przez znikanie.
12:05
So here I had this Falcon,
289
709000
2000
Tak oto miałem sokoła
12:07
and it was lovely. It looked really great,
290
711000
2000
i był uroczy. Wyglądał naprawdę świetnie,
12:09
the light worked on it really well,
291
713000
2000
bardzo dobrze odbijał światło,
12:11
it was better than anything that I could achieve
292
715000
2000
przewyższał wszystko co mogłem osiągnąć
12:13
or obtain out in the world.
293
717000
2000
lub zdobyć gdzie indziej.
12:15
But there was a problem. And the problem was that:
294
719000
3000
Miałem jeden problem. Mianowicie
12:19
I wanted the entirety of the object,
295
723000
2000
pragnąłem przedmiotu w całości,
12:21
I wanted the weight behind the object.
296
725000
3000
chciałem poczuć jego ciężar.
12:24
This thing was made of resin and it was too light.
297
728000
2000
Ten z żywicy był za lekki.
12:26
There's this group online that I frequent.
298
730000
2000
Należę do pewnej grupy w Internecie.
12:28
It's a group of prop crazies just like me
299
732000
3000
To grupa takich jak ja wariatów,
12:31
called the Replica Props Forum, and it's people who trade,
300
735000
2000
o nazwie Replica Props Forum. Handlujemy,
12:33
make and travel in information about movie props.
301
737000
3000
tworzymy i szukamy informacji o rekwizytach filmowych.
12:36
And it turned out that one of the guys there,
302
740000
2000
Okazało się, że jeden z członków,
12:38
a friend of mine that I never actually met,
303
742000
3000
kolega, którego nigdy nie spotkałem,
12:41
but befriended through some prop deals, was the manager of a local foundry.
304
745000
2000
ale łączyły nas interesy, był dyrektorem lokalnej odlewni.
12:43
He took my master Falcon pattern,
305
747000
3000
Wziął wzór mojej formy sokoła,
12:46
he actually did lost wax casting
306
750000
2000
wykonał woskowy model
12:48
in bronze for me,
307
752000
2000
i odlał go dla mnie z brązu.
12:50
and this is the bronze I got back.
308
754000
2000
Oto ten brąz.
12:52
And this is, after some acid etching, the one that I ended up with.
309
756000
2000
A to efekt końcowy, po wytrawianiu kwasem.
12:54
And this thing, it's deeply, deeply satisfying to me.
310
758000
3000
To dla mnie wielka satysfakcja.
12:57
Here, I'm going to put it out there,
311
761000
2000
Postawię go tutaj.
12:59
later on tonight, and
312
763000
3000
Chciałbym, żebyście go później potrzymali.
13:03
I want you to pick it up and handle it.
313
767000
3000
Chciałbym, żebyście go później potrzymali.
13:07
You want to know
314
771000
3000
Chcecie znać siłę mojej obsesji?
13:10
how obsessed I am. This project's only for me,
315
774000
2000
Wszystko to robiłem wyłącznie dla siebie.
13:12
and yet I went so far as to buy on eBay
316
776000
3000
Mimo to kupiłem na eBay'u chińską gazetę
13:15
a 1941 Chinese San Francisco-based newspaper,
317
779000
3000
z San Francisco z 1941 roku,
13:18
in order so that the bird could properly be wrapped ...
318
782000
3000
aby odpowiednio opakować ptaka...
13:22
like it is in the movie.
319
786000
2000
jak na filmie.
13:24
(Laughter)
320
788000
4000
(Śmiech)
13:28
Yeah, I know!
321
792000
2000
Tak, wiem!
13:30
(Laughter) (Applause)
322
794000
5000
(Śmiech) (Brawa)
13:35
There you can see, it's weighing in at 27 and a half pounds.
323
799000
3000
Widzicie, waży ponad 12 kg.
13:38
That's half the weight of my dog, Huxley.
324
802000
3000
To połowa tego, co mój pies, Huxley
13:42
But there's a problem.
325
806000
3000
Ale jest problem.
13:45
Now, here's the most recent progression of Falcons.
326
809000
3000
Oto najnowszy poczet Sokołów.
13:48
On the far left is a piece of crap -- a replica I bought on eBay.
327
812000
3000
Po lewej ten beznadziejny -- replika kupiona na eBayu.
13:51
There's my somewhat ruined Sculpey Falcon,
328
815000
2000
Następnie Sokół z gliny, nieco zniszczony,
13:53
because I had to get it back out of the mold. There's my first casting,
329
817000
3000
bo wyciągany z formy. Potem mój pierwszy odlew,
13:56
there's my master and there's my bronze.
330
820000
2000
matryca i odlew z brązu.
13:58
There's a thing that happens when you mold and cast things,
331
822000
3000
Kiedy kształtuje się i odlewa modele
14:01
which is that every time you throw it into silicone and cast it in resin,
332
825000
2000
czyli wrzuca do silikonu i odlewa z żywicy,
14:03
you lose a little bit of volume, you lose a little bit of size.
333
827000
3000
traci się odrobinę objętości i rozmiaru.
14:06
And when I held my bronze one up against my Sculpey one,
334
830000
3000
Kiedy porównałem model z brązu z glinianym
14:09
it was shorter by three-quarters of an inch.
335
833000
3000
okazał się krótszy o dwa centymetry.
14:12
Yeah, no, really, this was like aah --
336
836000
3000
Dlaczego o tym zapomniałem?
14:16
why didn't I remember this?
337
840000
2000
Dlaczego o tym zapomniałem?
14:18
Why didn't I start and make it bigger?
338
842000
3000
Dlaczego od razu nie zrobiłem większego?
14:21
So what do I do? I figure I have two options.
339
845000
3000
I co teraz? Mam dwa wyjścia.
14:24
One, I can fire a freaking laser at it,
340
848000
3000
Mogę w niego poświecić laserem
14:27
which I have already done,
341
851000
2000
żeby uzyskać trójwymiarowy skan -- oto on.
14:29
to do a 3D scan -- there's a 3D scan of this Falcon.
342
853000
2000
żeby uzyskać trójwymiarowy skan -- oto on.
14:31
I had figured out the exact amount of shrinkage I achieved
343
855000
3000
Określiłem dokładną wartość skurczu
14:34
going from a wax master to a bronze master
344
858000
2000
podczas przechodzenia z woskowej matrycy na brąz
14:36
and blown this up big enough to make
345
860000
2000
i powiększyłem na tyle, aby zrobić
14:38
a 3D lithography master of this,
346
862000
2000
trójwymiarową litografię Sokoła
14:40
which I will polish, then I will send to the mold maker
347
864000
3000
Po polerce zamówię matrycę
14:43
and then I will have it done in bronze. Or:
348
867000
3000
a potem odlew z brązu.
14:46
There are several people who own originals,
349
870000
2000
Kilka osób posiada oryginały
14:48
and I have been attempting to contact them and reach them,
350
872000
3000
i próbowałem się z nimi skontaktować
14:51
hoping that they will let me spend a few minutes
351
875000
3000
w nadziei, że pozwolą mi spędzić kilka minut
14:54
in the presence of one of the real birds, maybe to take a picture,
352
878000
2000
w towarzystwie prawdziwego ptaka, może zrobić zdjęcie
14:56
or even to pull out the hand-held laser scanner
353
880000
3000
albo nawet zeskanować ręcznym laser,
14:59
that I happen to own that fits inside a cereal box,
354
883000
3000
który akurat posiadam. Mieści się w pudełku po płatkach.
15:02
and could maybe, without even touching their bird, I swear,
355
886000
2000
Przysięgam, że bez dotykania uzyskam
15:04
get a perfect 3D scan. And I'm even willing to sign pages
356
888000
3000
trójwymiarowy skan. I mogę dać na piśmie,
15:07
saying that I'll never let anyone else have it, except for me in my office, I promise.
357
891000
3000
że będą tylko dla mnie, obiecuję.
15:10
I'll give them one if they want it.
358
894000
3000
I nawet dam im jednego jeśli zechcą.
15:13
And then, maybe, then I'll achieve the end of this exercise.
359
897000
3000
Wtedy może wreszcie się to skończy.
15:16
But really, if we're all going to be honest with ourselves,
360
900000
2000
Jednak jeśli mam być szczery,
15:18
I have to admit that achieving the end of the exercise
361
902000
2000
to wyznam, że skończenie tej pracy
15:21
was never the point of the exercise to begin with, was it.
362
905000
3000
nigdy nie było jej celem.
15:24
Thank you.
363
908000
3000
Dziękuję.
ABOUT THE SPEAKER
Adam Savage - Maker, critical thinkerAdam Savage is an internationally renowned television producer, host and public speaker.
Why you should listen
Adam Savage's mother is a psychologist; his father was a celebrated artist, painter and filmmaker. From the youngest age they encouraged his flights of fancy. Savage has been a paperboy, a projectionist, juggler, unicycle rider, sculptor, graphic designer, scenic painter, robot builder, welder, carpenter, machinist, prop maker, toy designer, actor, writer, executive producer and director. He spent six years in theater and 10 years in commercial and film special effects working for clients such as Nike, Corning, Hershey's, and Coca-Cola, and films like Star Wars, The Matrix films, A.I., Space Cowboys, Terminator 3 and Galaxy Quest.
Savage has built everything from theater sets to miniature particle accelerators. From spaceships to animatronic arms. He's made Rube Goldberg machines, hand props and spacesuits. His online videos have generated over 230 million page views. He's written for Popular Mechanics, the Wall Street Journal and Wired Magazine, among others. His program "Mythbusters" produced 270 episodes that aired in over 100 countries for 14 years. Adam shares his builds, his love for movie props and costumes, and passion for the transformative power of making on his award winning website Tested.com. He lives in San Francisco with his wife Julia, his twin boys Thing1 and Thing2, and two amazing dogs.
(Photo: Michael Shindler)
Adam Savage | Speaker | TED.com