ABOUT THE SPEAKER
Adam Savage - Maker, critical thinker
Adam Savage is an internationally renowned television producer, host and public speaker.

Why you should listen

Adam Savage's mother is a psychologist; his father was a celebrated artist, painter and filmmaker. From the youngest age they encouraged his flights of fancy. Savage has been a paperboy, a projectionist, juggler, unicycle rider, sculptor, graphic designer, scenic painter, robot builder, welder, carpenter, machinist, prop maker, toy designer, actor, writer, executive producer and director. He spent six years in theater and 10 years in commercial and film special effects working for clients such as Nike, Corning, Hershey's, and Coca-Cola, and films like Star Wars, The Matrix films, A.I., Space Cowboys, Terminator 3 and Galaxy Quest.

Savage has built everything from theater sets to miniature particle accelerators. From spaceships to animatronic arms. He's made Rube Goldberg machines, hand props and spacesuits. His online videos have generated over 230 million page views. He's written for Popular Mechanics, the Wall Street Journal and Wired Magazine, among others. His program "Mythbusters" produced 270 episodes that aired in over 100 countries for 14 years. Adam shares his builds, his love for movie props and costumes, and passion for the transformative power of making on his award winning website Tested.com. He lives in San Francisco with his wife Julia, his twin boys Thing1 and Thing2, and two amazing dogs.

(Photo: Michael Shindler)

More profile about the speaker
Adam Savage | Speaker | TED.com
EG 2008

Adam Savage: My obsession with objects and the stories they tell

အက်ဒမ် ဆဲဗေချ် ့၏ ရူးသွပ်ခြင်း

Filmed:
1,932,298 views

EG'08 မှာ Adam Savage က ဒိုဒိုငှက်အတွက် သူအရူးအမူးဖြစ်ခဲ့ရပုံနဲ့ အဲဒီရူးသွပ်မှုကနေ ထူးဆန်းအံ့ဩဖွယ်ကောင်းတဲ ့ ရှာဖွေတွေ ့ရှိမှုတွေ သူရခဲ့ကြောင်း ပြောသွားပါတယ်။ ဒါဟာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုကိုစွဲလန်းရူးသွပ်တဲ့ စိတ်နဲ့လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာ စွန့်စားမှုတစ်ခုပါပဲ။
- Maker, critical thinker
Adam Savage is an internationally renowned television producer, host and public speaker. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
About four years ago, the New Yorker published an article
0
0
3000
လွန် ခဲ့တဲ့ ၄ နှစ် လောက်က ၊ New Yorker (magazine) က စာစောင်တခုကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်
00:19
about a cache of dodo bones that was found
1
3000
2000
ဘာလဲဆိုတော့ ဒိုဒိုငှက် အရိုးတပုံကို
00:21
in a pit on the island of Mauritius.
2
5000
3000
Mauritius ကျွန်းစု က တွင်းတတွင်းထဲမှာ ရှာဖွေတွေ ့ရှိ လိုက်တဲ့ အကြောင်းပါ။
00:24
Now, the island of Mauritius is a small island
3
8000
2000
ကဲ ... အဲ့သည့် Mauritius ကျွန်းစု ဆိုတာ ကျွန်း သေးသေး လေး ပါ
00:26
off the east coast of Madagascar
4
10000
3000
Madagascar ကျွန်းကြီးရဲ ့ အရှေ ့အရပ်မှာရှိပြီး
00:29
in the Indian Ocean, and it is the place
5
13000
2000
Indian ပင်လယ်ပြင်ထဲမှာ ရှိပါတယ်။ အဲ့သည့်နေရာမှာ
00:31
where the dodo bird was discovered
6
15000
3000
ခုန ကပြောတဲ့ ဒိုဒိုငှက် အရိုးစုကြွင်းကို ရှာဖွေတွေ ့ရှိခဲ့ပြီး
00:34
and extinguished, all within about 150 years.
7
18000
3000
အဲ့သည့် နေရာမှာပဲ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၁၅၀ က သည် ငှက်မျိုးတုံး ခဲ့တာပါပဲ။
00:37
Everyone was very excited about this archaeological find,
8
21000
3000
အခုလို ရှေးဟောင်း ရုပ်ကြွင်း ရှာဖွေမှုကို အားလုံးက စိတ်ဝင်တစား ရှိကြတယ်
00:40
because it meant that they might finally be able
9
24000
2000
ဘာလို ့လဲဆို ဒါဆိုရင် အခု တွေ ့တဲ့ အရိုးစု လေး တစုံနဲ ့
00:42
to assemble a single dodo skeleton.
10
26000
2000
ဒိုဒို ငှက် ဘယ်လိုဆိုတာ သေသေချာချာ သိနိုင်ပြီ ပေါ့ ။
00:44
See, while museums all over the world
11
28000
2000
ကဲ ကြည့် .... တကမ္ဘာလုံးမှာ ရှိတဲ့ ပြတိုက်တွေမှာ
00:46
have dodo skeletons in their collection, nobody --
12
30000
2000
ဒိုဒိုငှက် ရဲ ့ အရိုးတွေ ရှိကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ ့ ဘယ်သူမှ .. ဘယ်သူမှ
00:49
not even the actual Natural History Museum
13
33000
2000
သဘာဝ သမိုင်းပြတိုက် မှာတောင်မှ
00:51
on the island of Mauritius -- has a skeleton that's made
14
35000
2000
Mauritius ကျွန်းမှာ ရှိတဲ့ ပြတိုက် နော် - အဲ့ဒီမှာတောင်
00:53
from the bones of a single dodo.
15
37000
3000
ဒိုဒိုငှက် တကောင်တည်းက ရတဲ့ အရိုးနဲ ့ ပြန် စဉ်ထားထဲ့ အရိုးစု မရှိပါဘူး။
00:56
Well, this isn't exactly true.
16
40000
2000
ဒါဟာ ... လုံးဝ အမှန် မဟုတ်ပါဘူး။
00:58
The fact is, is that the British Museum
17
42000
2000
တကယ့် အမှန်က British Museum က စုဆောင်း မှုများ ထဲမှာ
01:00
had a complete specimen of a dodo in their collection
18
44000
2000
ဒိုဒိုငှက်ရဲ ့ အရိုးစု အပြည့်အစုံ ရှိခဲ ့ဘူးပါတယ်
01:02
up until the 18th century --
19
46000
2000
၁၈ ရာစုနှစ်အထိ ဆိုပါတော့..
01:04
it was actually mummified, skin and all --
20
48000
2000
ဘယ်လိုပုံလဲ ဆိုရင် ... ကျပ်စည်းထားတဲ့ အကောင်၊ အရေခွံတွေ ကျန်သေးတယ်
01:06
but in a fit of space-saving zeal,
21
50000
2000
ဒါပေမဲ့ ... ဘယ်လိုဖြစ်သလဲ ဆိုတော့ ... နေရာအခက်အခဲ ကြောင့်
01:08
they actually cut off the head and they cut off the feet
22
52000
2000
သူတို ့က ( ဗြိတိန် ပြတိုက်) ငှက်ရဲ ့ ခေါင်းကို ဖြတ် ၊ ခြေကို ဖြတ်
01:10
and they burned the rest in a bonfire.
23
54000
3000
ပြီး တော့ ကျန်တဲ့ အရာ အားလုံးကို မီးပုံထဲ မီးရှို ့လိုက် တယ်
01:13
If you go look at their website today,
24
57000
2000
အခု သူတို ့ရဲ ့ ( ဗြိတိန် ပြတိုက်) website ကို သွားကြည့်မယ်ဆိုရင်
01:15
they'll actually list these specimens, saying,
25
59000
2000
သူတို ့မှာ စာရင်း ရှိပါတယ်... ဘာပြောလဲ ဆိုတော့ ..
01:17
the rest was lost in a fire.
26
61000
3000
ကျန်တာတွေ အားလုံးက မီးဘေး သင့်သွားပါတယ်တဲ့။
01:20
Not quite the whole truth. Anyway.
27
64000
3000
ဒါဟာ အမှန်လုံးလုံး မဟုတ်ပါဘူး ... ကဲ ထားပါလေ။..
01:23
The frontispiece of this article was this photo,
28
67000
2000
ခုနက ပြောခဲ့ တဲ့ စာစောင်ရဲ ့ မျက်နှာဖုံး ကတော့ ဒီ ဓာတ်ပုံပါပဲ
01:25
and I'm one of the people that thinks that Tina Brown
29
69000
2000
ကျနော် အပါအဝင် လူတော်တော်များ က တွေးပါတယ်... Tina Brown ဆိုတဲ့ အမျိုး သမီးဟာ
01:27
was great for bringing photos to the New Yorker,
30
71000
2000
ဒီ ဓါတ်ပုံတွေကို ခုနက New Yorker (magazine) ဆီကို ယူလာ ပေးတဲ့ အတွက် အင်မတန်ကို တော်ပါတယ်။
01:29
because this photo completely rocked my world.
31
73000
2000
ဘာလို ့လဲ ဆိုတော့ ဒီ ဓါတ်ပုံကြောင့် ကျနော့် ဘဝကြီးက ပြောင်းလဲသွားတယ်။
01:31
I became obsessed with the object --
32
75000
2000
ကျနော် ဒီ ကိစ္စနဲ ့ ရူး သွပ်မှု စတင် လာပါတယ်
01:33
not just the beautiful photograph itself,
33
77000
2000
ဒီ ဓါတ်ပုံဟာ လှပရုံတင် မကပါဘူး
01:35
and the color, the shallow depth of field, the detail that's visible,
34
79000
3000
အရောင် ၊ အတိမ် အနက်၊ အနုစိတ် မြင်တွေ ့ရမှု
01:38
the wire you can see on the beak there
35
82000
2000
ဒီ နှုတ်သီးကို တွဲထားတဲ့ ၀ါယာကြိုး
01:40
that the conservator used to put this skeleton together --
36
84000
3000
ဒါတွေ ဟာ အရင် က ထိန်းသိမ်း သူ ဘယ် လို ဒီအရိုးစုကို တွဲထားတယ်ဆိုတာ
01:43
there's an entire story here.
37
87000
2000
့ရာဇဝင်နောက်ခံကို ဒီ ဓါတ်ပုံက ညွန် ပြနေပါတယ်
01:45
And I thought to myself,
38
89000
2000
အဲ့ဒါနဲ ့ ကျနော့်ဘာသာ ကျနော် စဉ်းစား မိတယ်
01:47
wouldn't it be great
39
91000
2000
အကယ်၍ သာ .. ကျနော့် ကိုယ်ပိုင် ...
01:49
if I had my own dodo skeleton?
40
93000
3000
ဒိုဒို ငှက် ရုပ်ကြွင်း ရှိခဲ့ မယ်ဆို ရင် မကောင်း ဘူး လား ဗျာ...
01:52
(Laughter)
41
96000
3000
( ရယ်မော ကြသည်)
01:55
I want to point out here at this point that
42
99000
3000
အဲ့ဒါကြောင့် ... ဒီနေရာမှာ ကျနော် တခု ပြောချင်တာက
01:58
I've spent my life obsessed
43
102000
2000
ကျနော့် ဘဝမှာ အရာဝထ္ထု တွေ.. အကြောင်း အရာတွေက ပြောတဲ့
02:00
by objects and the stories that they tell,
44
104000
3000
ကိစ္စ တွေ ကြောင့် ရူးသွပ်မှုတွေ နဲ ့ အချိန် ကုန်ခဲ့ပါတယ်။
02:03
and this was the very latest one.
45
107000
2000
အခုဟာကတော့ ... နောက်ဆုံး ပေါ် ရူးသွပ်ခြင်း တခုပါပဲ။
02:05
So I began looking around for --
46
109000
2000
ဒါကြောင့် ကျနော် ဘာတွေ စတင် ရှာဖွေသလဲ ဆိုတော့
02:07
to see if anyone sold a kit,
47
111000
2000
ဘယ်သူများ ဘယ် လို ပစ္စည်း ကိရိယာ ရောင်း သလဲ..
02:09
some kind of model that I could get,
48
113000
2000
ဘယ်လို မော်ဒယ်လ် ( ငှက်ရုပ်) ရနိုင် မလဲ ပေါ့။
02:11
and I found lots of reference material, lots of lovely pictures.
49
115000
3000
အဲ့ဒါနဲ ့ ..ကျနော်ကိုးကားလို ့ရမယ့် စာရွက်စာတမ်း တွေ ၊ လှပတဲ့ ဓါတ်ပုံတွေအများကြီး တွေ ့လာတယ်
02:14
No dice: no dodo skeleton for me. But the damage had been done.
50
118000
4000
ဒိုဒို ငှက်ရိုး တော့ မပါဘူး နော် ။ ဒါပေမဲ့ ... ကျနော်က စမိပြီကိုး ...
02:18
I had saved a few hundred photos of dodo skeletons
51
122000
2000
ဒါလိုနဲ ့ ပဲ ကျနော် ဒိုဒိုငှက်ရိုး ဓါတ်ပုံပေါင်း ရာချီ ပြီး စုမိလာတော့
02:20
into my "Creative Projects" folder --
52
124000
2000
အဲ့ဒါတွေအား လုံးကို ကျ နော် "Creative Projects" folder မှာ သိမ်းတယ်ဗျာ။
02:22
it's a repository for my brain, everything that I could possibly be interested in.
53
126000
3000
ဒါကတော့ ကျနော့် ဦးဏှောက်ကြီးအတွက် ဂိ ုထောင်ကြီး ပေါ့ဗျာ .. ကျနော် စိတ်ဝင်စားတဲ့ အရာအားလုံးကို အဲ့ဒီ ဖိုလ်ဒါ မှာ သိမ်း တယ်။
02:25
Any time I have an internet connection,
54
129000
2000
ကျနော် အတွက် internet connection ရတိုင်း ..
02:27
there's a sluice of stuff moving into there,
55
131000
3000
အဲ့ဒီ ထဲကို သိချင်တဲ့ အရာတွေ သိမ်းတယ်။
02:30
everything from beautiful rings to cockpit photos.
56
134000
4000
အရာ အားလုံး ... လက်စွပ်လှလှ လေး က အစ .. လေယာဉ်ပျံ ဦးခေါင်း စက်ခန်း နေရာ အထိ ..
02:34
The key that the Marquis du Lafayette sent to George Washington
57
138000
3000
ဒီ သော့တံကတော့ Marquis du Lafayette က George Washington ဆီကို ပို ့ပေးခဲ့တာပါ။
02:37
to celebrate the storming of the Bastille.
58
141000
2000
Bastille ကို သိမ်း ပိုက်နိုင်ခဲ့တဲ့ အတွက် အောင်ပွဲခံနိုင်အောင်လို ့ပေါ့...
02:39
Russian nuclear launch key:
59
143000
1000
ရုရှားတွေ ရဲ ့ နျူကလီးယား ပစ်တင်ရန် သော့
02:40
The one on the top is the picture of the one I found on eBay;
60
144000
2000
အပေါ်မှာ တွေ ့ရတဲ့ သော့ကတော့ ကျနော် eBay ကတွေ ့တာပါ။
02:42
the one on the bottom is the one I made for myself,
61
146000
3000
အောက်မှာ တွေ ့ရတဲ့ ပုံကတော့ ကျနော် ကိုယ်တိုင် လုပ်ထားတာပါ။
02:45
because I couldn't afford the one on eBay.
62
149000
2000
ဘာလို ့လဲ ဆိုတော့ ကျနော် eBay က သော့ကို မဝယ်နိုင်လို ့ပါ ခင်ဗျာ။
02:47
Storm trooper costumes. Maps of Middle Earth --
63
151000
3000
Storm trooper ၀တ်စုံများ ... Middle Earth မြေပုံ ...
02:50
that's one I hand-drew myself. There's the dodo skeleton folder.
64
154000
2000
ဒါကတော့ ကျနော် ကိုယ်တိုင် ဆွဲထားတာ။ ဒီဟာကတော့ ဒိုဒို ငှက်ရိုး folder
02:52
This folder has 17,000 photos --
65
156000
2000
ပုံ ၁၇၀၀၀
02:54
over 20 gigabytes of information --
66
158000
2000
20 gigabytes ကျော်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေ ပေါ့ဗျာ..
02:56
and it's growing constantly.
67
160000
2000
အမြဲတမ်း ထပ်တိုး နေတုန်း ပါပဲ ..
02:58
And one day, a couple of weeks later, it might have been
68
162000
3000
အဲ့ဒါနဲ ့ တနေ ့တော့ ... ၂ပါတ်ကျော်ကြာတဲ့ အခါ .. နေဦး ဗျ..
03:01
maybe a year later, I was in the art store with my kids,
69
165000
2000
၁ နှစ်ကျော်ကြာ တဲ့ အခါ ဖြစ်လိမ့်မယ် .. ကျနော့် သားသမီး တွေနဲ ့ ပန်းချီပစ္စည်း ရောင်း တဲ့ ဆိုင်ထဲမှာ
03:03
and I was buying some clay tools -- we were going to have a craft day.
70
167000
3000
ကျနော် က ရွှံ ့ပစ္စည်း လေး တချို ့ဝယ်တယ်ပေါ့ဗျာ .. ကလေး တွေနဲ ့ ရွှ ံရုပ်လုပ်မယ်ဆိုပြီး
03:06
I bought some Super Sculpeys, some armature wire, some various materials.
71
170000
3000
ကျနော်က Super Sculpeys ရယ်၊ ၀ါယာကြိုး နဲနဲ ရယ် .. နောက် လိုအပ်မယ်ထင်တဲ့ ပစ္စည်း တချို ့လဲ ပါတယ်
03:09
And I looked down at this Sculpey, and I thought,
72
173000
2000
အဲ့ ဒါနဲ ့ ကျနော် Sculpey ကို ကြည့်ပြီး စဉ်း စား မိတယ် ..
03:11
maybe,
73
175000
2000
အကယ်၍သာ ..
03:13
yeah, maybe I could make my own dodo skull.
74
177000
3000
ဟုတ်တယ် .. အကယ်၍သာ .. ငါဟာငါ ဒိုဒိုငှက်ရဲ ့ဦးခေါင်း ခွံကို လုပ်နိုင် မယ်ဆိုရင်
03:17
I should point out at this time -- I'm not a sculptor;
75
181000
2000
ကျနော် တခုတော့ ပြောမယ် နော် ... ကျနော် ပန်းပုဆရာ မဟုတ်ပါဘူး
03:19
I'm a hard-edged model maker.
76
183000
2000
ကျနော် ဟာ ပုံတခုကို တူအောင်ပဲ လုပ်တတ်တာပါ။
03:21
You give me a drawing, you give me a prop to replicate,
77
185000
3000
ကျနော့်ကို ဆွဲထားတဲ့ ပုံတခု ပေး ဗျာ။ နောက်ပြီး ဘယ်လိုပုံစံတူစေချင်လဲ ပြော
03:24
you give me a crane, scaffolding, parts from "Star Wars" --
78
188000
3000
နောက်ပြီး crane, scaffolding ပေး.. "Star Wars" က အပိုင်း အစတွေပေး
03:27
especially parts from "Star Wars" --
79
191000
2000
အထူးသဖြင့် "Star Wars" က အပိုင်း အစတွေ ပေါ့ဗျာ
03:29
I can do this stuff all day long.
80
193000
2000
အဲ့သည့် အလုပ်ဆို .. ကျနော် တနေကုန် လုပ်နိုင်တယ်ဗျာ..
03:31
It's exactly how I made my living for 15 years.
81
195000
2000
အဲ့ဒီအလုပ်နဲ ့ပဲ ကျနော် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြု လာတာ ၁၅နှစ် ရှိပါပြီ ခင်ဗျာ..
03:33
But you give me something like this --
82
197000
3000
ဒါပေမဲ ့.. ဒီလိုပုံမျိုး ပေးဗျာ ..
03:36
my friend Mike Murnane sculpted this;
83
200000
2000
ကျနော့် သူငယ်ချင်း Mike Murnane က ဒါကို ထုဆစ်ထားတာပါ..
03:38
it's a maquette for "Star Wars, Episode Two" --
84
202000
2000
ဒါကတော့ Star Wars အတွဲ ၂ အတွက် ပုံကြမ်း
03:40
this is not my thing --
85
204000
2000
ဒါမျိုးကိုတော့ ကျနော် မလုပ်ပါဘူး ..
03:42
this is something other people do -- dragons, soft things.
86
206000
3000
တချို ့လူတွေကတော့ ဒီလိုမျိုး လုပ်တတ်ကြပါတယ် .. နဂါးတွေ... နူးညံ့ တဲ့ အရာတွေ ပေါ့ဗျာ
03:45
However, I felt like I had looked at enough photos of dodo skulls
87
209000
4000
ဒါပေမဲ့ ... အဲ့ဒီ့ ဒိုဒိုငှက်ခေါင်းခွံတွေ ကို ကျနော် ကြည့်တာကြာလာတဲ့ အခါမှာ
03:49
to actually be able to
88
213000
2000
ဒီငှက် ရဲ ့ အချိုးအစား တည်ဆောက်ပုံကို
03:51
understand the topology and perhaps replicate it --
89
215000
3000
နားလည်လာတယ်။ အဲ့ဒါဆိုရင် ကျနော် ပုံတူကူးလုပ်လို ့ရပြီ ပေါ့။
03:54
I mean, it couldn't be that difficult.
90
218000
2000
ကျနော် ဆိုလိုတာက .. ဒါဟာ ဒီလောက် ခက်ခဲတဲ့ အရာ မဟုတ်တော့ဘူး။
03:56
So, I started looking at the best photos I could find.
91
220000
3000
အဲ့ဒါနဲ ့ .. ဒီငှက် ရဲ ့အကောင်းဆုံး ဓါတ်ပုံတွေ ကို ကျနော် ရှာနိုင် သလောက်ရှာတယ်ဗျာ
03:59
I grabbed all the reference,
92
223000
2000
ရနိုင် သမျှ အကိုးအကား ကျနော် ဆွဲတယ်ဗျာ..
04:01
and I found this lovely piece of reference.
93
225000
2000
နောက်ဆုံး .. ကျနော် ဒီ ပုံလှလှလေးကို ရှာတွေ ့မိတယ်ဗျ။
04:03
This is someone selling this on eBay;
94
227000
2000
eBay မှာ လူတယောက်က ရောင်းနေတာ
04:05
it was clearly a woman’s hand, hopefully a woman's hand.
95
229000
3000
အဲ့ဒါ အမျိုး သမီး တယောက်ဆိုတာ သေချာတယ်။ အမျိုးသမီး တယောက်ရ ဲ ့လက်
04:08
Assuming it was roughly the size of my wife's hand,
96
232000
2000
ကျနော့်မိန်းမ လက်အရွယ်လောက်ရှိလိမ့်မယ်လို ့ခန် ့မှန်း လိုက်တယ်ဗျာ
04:10
I made some measurements of her thumb, and I scaled them out to the size of the skull.
97
234000
3000
အဲ့ဒါနဲ ့ပဲ ကျနော်လည်း ကျနော့် မိန်းမ ရဲ ့လက်မကို တိုင်း တယ်ဗျာ။ နောက်ပြီး ခေါင်းခွံကို လက်မ အတိုင်း နဲ ့အချိုး ချတယ်
04:13
I blew it up to the actual size, and I began using that,
98
237000
3000
ပြီးတော့ တကယ်အကောင်အရွယ် ရအောင် ချဲ ့လိုက်တယ်ဗျာ .. အဲ့ဒီကနေ စတာပါပဲ
04:16
along with all the other reference that I had, comparing it to it
99
240000
2000
ကျနော့်မှာ ရှိတဲ ့အခြား ကိုးကားချက်တွေနဲ ့နှိုင်းယှဉ်တယ်။
04:18
as size reference for figuring out exactly how big the beak should be,
100
242000
3000
နောက်ပြီး နှုတ်သီးက ဘယ်လောက်ကြီး သင့်သလဲ စသည်ပေါ့
04:21
exactly how long, etc.
101
245000
2000
ဘယ်လောက် ရှည်သင့်သလဲ .. စသည်ဖြင့်
04:23
And over a few hours, I eventually achieved
102
247000
3000
အဲ့သလိုနဲ ့ နာရီ အနည်းငယ်ကြာတော့ .. ကျနော် လုပ်ဖြစ်သွားတယ်ဗျ
04:26
what was actually a pretty reasonable dodo skull. And I didn't mean to continue, I --
103
250000
3000
တကယ်တမ်းတော့ အတော်ပီပြင်တဲ ့ ဒိုဒိုငှက်ခေါင်းခွံဗျ။
04:29
it's kind of like, you know, you can only clean a super messy room
104
253000
3000
ဘယ်လိုပြောရမလဲဆို ရင် ...ဥပမာ ရှုပ်ပွနေတဲ့ အခန်းတခု ကို ရှင်းကြမယ် ဆိုပါတော့ဗျာ..
04:32
by picking up one thing at a time; you can't think about the totality.
105
256000
3000
ပစ္စည်း တခုခြင်း စကောက်မှပဲ ရမယ်ဗျ။ တခန်းလုံးကို ချက်ချင်း ရှင်း လို ့မရဘူး။
04:35
I wasn't thinking about a dodo skeleton;
106
259000
2000
ကျနော်က ဒိုဒိုငှက်အရိုးစု ကို စဉ်းစားတာမဟုတ်ဘူး။
04:37
I just noticed that as I finished this skull,
107
261000
2000
ကျနော်သိလိုက်ရတာ .. ကျနော် ဦးခေါင်းခွံ ပြီး သွားတယ်
04:39
the armature wire that I had been used to holding it up
108
263000
2000
နောက်ပြီး ၀ါယာကြိုးနဲ ့တွဲထားတာက
04:41
was sticking out of the back just where a spine would be.
109
265000
2000
အနောက်မှာ ကျောရိုး ရှိရမဲ့ဘက်ကို ထွက်နေတယ်
04:43
And one of the other things I'd been interested in and obsessed with over the years
110
267000
3000
နောက် အခြား ကိစ္စတွေ ကျနော် စိတ်ဝင်စား ရူးသွပ်ခဲ့တာကတော့
04:46
is spines and skeletons, having collected a couple of hundred.
111
270000
3000
ကျောရိုးတွေ အရိုးစုတွေကို ကျနော် တတ်နိုင်သလောက် စုဆောင်းခဲ့တယ်
04:49
I actually understood the mechanics
112
273000
2000
ကျနော်ဘာကို နားလည်လာသလဲဆိုရင် ဒီကျောရိုးတွေက
04:51
of vertebrae enough to kind of start to imitate them.
113
275000
3000
ဘယ်လို စယန ္တရား လို လှုပ်ရှားတယ် ကို သိလာတယ်။ ကျနော် စတင် အတုခိုးတယ်ဗျာ။
04:54
And so button by button,
114
278000
2000
အဲ့ဒါနဲ ့ ခလုပ် တခုခြင်း
04:56
vertebrae by vertebrae, I built my way down.
115
280000
3000
ကျောရိုး တဆစ်ခြင်း ... ကျနော် စတင် တပ်ဆင်တယ်။
04:59
And actually, by the end of the day, I had a reasonable skull,
116
283000
3000
အဲ့သလို နဲ ့... တနေ ့လဲကုန်ရော.. ကျနော့်မှာ အတော်ဟုတ်တဲ့ အရိုးခွံရလာတယ်ဗျ။
05:02
a moderately good vertebrae and half of a pelvis.
117
286000
4000
အသင့်တင့် ကောင်းမွန်တဲ့ ကျောရိုးနဲ ့ .. တင်ပါးဆုံရိုး တဝက်ပေါ့ဗျာ
05:06
And again, I kept on going, looking for more reference,
118
290000
3000
အဲ့ဒီနောက် .. ကျနော် ဆက်လုပ်တယ်ဗျာ .. အကိုးအကားတွေ ထပ်ရှာတယ်
05:09
every bit of reference I could find -- drawings, beautiful photos.
119
293000
3000
ရှာလို ့တွေ ့သမျှ အကိုးအကား - ပန်းချီ ၊ ဓါတ်ပုံလှလှ လေး တွေ
05:12
This guy -- I love this guy! He put a dodo leg bones on a scanner
120
296000
3000
ဒီကောင် ကို ကြည့် ... ကျနော် ဒီကောင်ကို သိပ်ကြိုက်တာ။ သူက ဒိုဒိုငှက် ခြေထောက်ရိုးကို
05:15
with a ruler.
121
299000
2000
scanner ပေါ်မှာ ပေတံနဲ ့တင်ထားတာဗျ
05:17
This is the kind of accuracy that I wanted,
122
301000
2000
အဲ့ဒီလို တိကျမှုမျိုးကို ကျနော်ကလိုချင်တာ
05:19
and I
123
303000
2000
ဒါနဲ ့နောက်ဆုံးမှာ
05:21
replicated every last bone and put it in.
124
305000
2000
ရှိသမျှ အရိုးတွေကို ဆက်စပ်ပြီး ကျနော် ပုံတူတခု လုပ်ဖြစ်သွားပါတယ်
05:23
And after about six weeks,
125
307000
3000
အဲ့သည်နောက် .... ၆ပါတ်အကြာမှာ
05:26
I finished, painted, mounted
126
310000
3000
ကျနော် ကိုယ်ပိုင် ဒိုဒို အရိုးစုကို ဆေးသုတ်ပြီး
05:29
my own dodo skeleton.
127
313000
3000
သေသေချာချာ ထာင်ထားနိုင်ခဲ့ပါတယ်
05:34
You can see that I even made a museum label for it
128
318000
2000
ဒီမှာကြည့်ဗျာ ... ပြတိုက်အတွက် ကျနော် စာတမ်းလေး တောင် လုပ်ထား ပါတယ်။
05:36
that includes a brief history of the dodo.
129
320000
2000
အဲ့ဒီမှာ ဒိုဒိုငှက်ရဲ ့ ရာဇဝင် အကျဉ်းချုပ်
05:38
And TAP Plastics made me -- although I didn't photograph it --
130
322000
2000
TAP ပလပ်စတစ် ကတော့့ - ကျနော် ဓါတ်ပုံမရိုက်ထားမိဘူးဗျာ
05:40
a museum vitrine.
131
324000
2000
ပြတိုက်က မှန်ပုံး ပါပဲ။
05:42
I don't have the room for this in my house,
132
326000
2000
ကျနော့်အိမ်မှာ ဒီကောင် အတွက်ထားစရာ နေရာ မရှိပါဘူး
05:44
but I had to finish what I had started.
133
328000
3000
ဒါပေမဲ့ .. ကျနော် စခဲ့တာကို အဆုံးသတ်ရမယ်လေ
05:47
And this actually represented kind of a sea change to me.
134
331000
3000
အမှန်တော့ ဒါတွေအားလုံးဟာ ကျနော့်အတွက် အပြောင်း လဲကြီး ပြောင်း လဲ ခဲ့ပါတယ်။
05:50
Again, like I said, my life has been about
135
334000
2000
ကျနော် အစောက ပြောခဲ့သလိုပါပဲ .. ကျနော့် ဘဝက
05:52
being fascinated by objects and the stories that they tell,
136
336000
2000
ဒီ ပစ္စည်းတွေ က ပြောတဲ့ ပုံပြင်တွေကြောင့် စိတ်ဝင်စားစရာ ဖြစ်ခဲ့
05:54
and also making them for myself, obtaining them,
137
338000
3000
အဲ့ဒီလိုပါပဲ .. ကျနော်ကိုယ်တိုင် မရ ရအောင် လုပ်ရင်းကနေ
05:57
appreciating them and diving into them.
138
341000
3000
သူတို ့တွေကို ချစ်တတ်လာတယ် .. နက်နက် နဲနဲ သိလာတယ်
06:00
And in this folder, "Creative Projects,"
139
344000
2000
Creative Projects Folder ထဲမှာ
06:02
there are tons of projects that I'm currently working on,
140
346000
3000
ကျနော် အခုလတ်တလော လုပ်နေတဲ ့projects တွေ အများကြီးပဲဗျ
06:05
projects that I've already worked on, things that I might want to work on some day,
141
349000
3000
ကျနော် လုပ်နေဆဲ ကိစ္စများ ... နောက်ပြီး .. နောင် တချိန်မှ လုပ်မည့် ကိစ္စများ
06:08
and things that I may just want to find and buy and have
142
352000
3000
တချို ့ကတော့လည်း ကျနော် ရှာဖွေတွေ ့ရှိယုံသာ ရှိပြီး ၀ယ်မယ် ..
06:11
and look at and touch.
143
355000
2000
ကိုင်ကြည့်မယ် ထိကြည့်မယ် .. ဒီလောက်နဲ ့ပြီးမည့် ကိစ္စများ
06:13
But now there was potentially this new category of things
144
357000
3000
ဒါပေမဲ့ ပြောရမယ်ဆိုရင် မသိရသေးတဲ့ အကြောင်းတွေ အများကြီး သိလာရတယ်
06:16
that I could sculpt
145
360000
2000
ကျနော် ဘယ်လို ပုံစံလုပ်ပေးရမလဲ
06:18
that was different, that I -- you know,
146
362000
2000
မတူတဲ့ ကိစ္စလေး တွေပေါ့
06:20
I have my own R2D2, but that's --
147
364000
2000
ကျနော့်ကိုယ်ပိုင် R2D2 (စက်ရုပ်) ရှိပါတယ်
06:22
honestly, relative to sculpting, to me, that's easy.
148
366000
3000
ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရမယ်ဆိုရင် .. ဒီလို ပုံစံလုပ်တယ်ဆိုတာ ကျနော့်အတွက် လွယ်ပါတယ် ခင်ဗျ
06:25
And so I went back and looked through my "Creative Projects" folder,
149
369000
3000
အဲ့ဒါနဲ ့ပဲ ကျနော့်ရဲ ့"Creative Projects" folder ကို နောက်တခေါက် ပြန် ကြည့်မိတယ်
06:28
and I happened across the Maltese Falcon.
150
372000
3000
ဘာကို သွားတွေ ့လဲ ဆိုတော့ Maltese စွန်ငှက် ကို သွားတွေ ့တယ်
06:32
Now, this is funny for me:
151
376000
3000
ကျနော့် အတွက် ရီရတယ်ဗျ
06:35
to fall in love with an object from a Hammett novel,
152
379000
3000
Hammett ၀တ္တုထဲက အကြောင်းအရာ လေး တခုကို နှစ်သက်မိလို ့
06:38
because if it's true that the world is divided into two types of people,
153
382000
2000
ဘာလို ့လဲ ဆိုတော့ ကမ္ဘာကြီး မှာ လူ တန်းစား ၂မျိုး ၂စား ခွဲခြားထား တယ်ဗျ
06:40
Chandler people and Hammett people, I am absolutely a Chandler person.
154
384000
3000
Chandler လူမျိုးရယ် Hammett လူမျိုးရယ်, ကျနော်ကတော့ လုံးဝ Chandler လူမျိုးပါ။ (၀ထ္တု ထဲက အကြောင်း ပြောနေခြင်း ဖြစ်၏. ၀ထ္ထုကို ဖတ်ကြည့်ပါ)
06:43
But in this case,
155
387000
2000
ဒီကိစ္စမှာ တော့ စာရေးဆရာ အကြောင်း ပြောချင်တာ မဟုတ်ပါဘူး
06:45
it's not about the author, it's not about the book or the movie or the story,
156
389000
4000
စာအုပ် အကြောင်း လဲ မဟုတ်ပါဘူး ။ ရုပ်ရှင် အကြောင်း ဇာတ်လမ်း အကြောင်း လဲမဟုတ်ပါဘူး
06:49
it's about the object in and of itself.
157
393000
2000
အခုပြောမှာ အဲ့သည့်ထဲက ပစ္စည်း နဲ ့သူ ့အကြောင်းပါ။
06:51
And in this case, this object is --
158
395000
3000
ဒါဆိုရင် ဒီပစ္စည်းဟာ
06:54
plays on a host of levels.
159
398000
3000
လက်ခံပစ္စည်း လိုပါပဲ .. အမျိုးမျိုး လက်ခံလို ့ရတယ်
06:57
First of all, there's the object in the world.
160
401000
2000
ပထမဦးဆုံး ... ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဒီပစ္စည်းကြီး ရှိတယ်
06:59
This is the "Kniphausen Hawk."
161
403000
2000
"Kniphausen သိန်းငှက်." ပေါ့ဗျာ
07:01
It is a ceremonial pouring vessel
162
405000
2000
ဒါဟာ အခမ်းအနားတွေမှာ မှ အသုံးပြု ရတဲ ့ ပစ္စည်း
07:03
made around 1700 for a Swedish Count,
163
407000
4000
1700 မှာ Swedish မြို ့စား အတွက် လုပ်ခဲ့တယ် ဆိုပါတော့
07:07
and it is very likely the object from which
164
411000
2000
ဘယ်လို ပုံစံနဲ ့လုပ်ခဲ့တာလဲ ဆို ရင်
07:09
Hammett drew his inspiration for the Maltese Falcon.
165
413000
3000
Hammett က သူ ့ရဲ ့ ခံစားချက်တွေကို Maltese စွန်ငှက် အတွက် ရေးခဲ့ တယ်
07:12
Then there is the fictional bird, the one that Hammett created for the book.
166
416000
3000
Hammett က သူ ့စာအုပ်တွေအတွက် ဒီ စိတ်ကူးယဉ်ငှက်ကို ဖန်တီး ခဲ့တာနော်
07:15
Built out of words, it is the engine
167
419000
2000
အားလုံးကို စာသားတွေနဲ ့ပဲ ဖန်တီးတာ .. အဲ့ဒါကြီး က engine ပဲ
07:17
that drives the plot of his book and also the movie,
168
421000
3000
အဲ့ဒီ အင်ဂျင်ကြီးကပဲ သူ ့စာအုပ်ဖြစ်အောင် တွန်းပေးတာ.. ရုပ်ရှင်ရိုက်ဖြစ်အောင် တွန်း တာ
07:20
in which another object is created:
169
424000
2000
နောက် ဖန်တီးမှုကတော့
07:22
a prop that has to represent the thing that Hammett created out of words,
170
426000
3000
အဲ့သည့် ၀ထ္ထုထဲက Hammett ဖန်တီး လိုက်တဲ့ ဇာတ်လမ်း
07:25
inspired by the Kniphausen Hawk, and this represents the falcon in the movie.
171
429000
4000
Kniphauser သိန်းငှက် ကို ခံစား ပြီး လုပ်ထားတယ်။ ရုပ်ရှင်တခုလုံးကို လဲ ဒီ ငှက်ကပဲ ဦး ဆောင်တယ်
07:29
And then there is this fourth level, which is
172
433000
2000
နောက် .. စတုတ္ထ အဆင့်ကတော့
07:31
a whole new object in the world:
173
435000
2000
နောက်ထပ် ဒီကမ္ဘာထဲမှာ အရာဝတ္ထု အသစ် ထွက်ပေါ်လာတယ်
07:33
the prop made for the movie, the representative of the thing,
174
437000
3000
သူ က ရုပ်ရှင် အတွက် ဇာတ်ကြောင်း ... သူ က ကိုယ်စား ပြုတယ်
07:36
becomes, in its own right,
175
440000
2000
အဲ့ဒါ က နေ .. သူ ့ ကိုယ်ပိုင် လုပ်ကိုင်ခွင့်
07:38
a whole other thing,
176
442000
2000
နောက်ထပ် အသစ်
07:40
a whole new object of desire.
177
444000
2000
အသစ် လိုချင် စရာကြီး ဖြစ်လာတယ်
07:42
And so now it was time to do some research.
178
446000
2000
အဲ့သလိုနဲ ့ပဲ .. ကျနော် အတွင်းကျကျ လေ့လာရတော့တယ်။
07:44
I actually had done some research
179
448000
2000
အမှန်ကတော့ ကျနော် လေ့လာမှုတွေလုပ် ထား တယ် ခင်ဗျ
07:46
a few years before -- it's why the folder was there.
180
450000
2000
လွန် ခဲ့ သော နှစ်အနည်းငယ်ကပေါ့ဗျာ .. အဲ့ဒါကြောင့် အဲ့ဒီ folder ရှိနေတာ
07:48
I'd bought a replica, a really crappy replica,
181
452000
2000
ကျနော် ပုံတူ တခု ၀ယ်လိုက်တယ်... တော်တော် စုတ်ပြတ်တဲ့ ပုံတူလေး ပါ..
07:50
of the Maltese Falcon on eBay,
182
454000
2000
Maltese Falcon ကို eBay က ၀ယ်လာတာ
07:52
and had downloaded enough pictures to actually
183
456000
2000
နောက်ပြီး ကျနော် ဓါတ်ပုံအတော် များများကို လဲ ကူးခဲ့ပြီးပါပြီ
07:54
have some reasonable reference.
184
458000
2000
တန်သင့်သော အကိုးအကားလဲ ရှိပြီးပြီ ခင်ဗျ
07:56
But I discovered,
185
460000
2000
ဒါပေမဲ့ ... ကျနော် နက်နက်နဲနဲ လေ့လာလိုက်တော့
07:58
in researching further,
186
462000
2000
ဘာကို ရှာတွေ ့လိုက်ရလဲ ဆိုရင်
08:00
really wanting precise reference, that
187
464000
3000
ကျနော် ဟာ ဒီငှက်ရဲ ့အကြောင်းကို အတွင်း ကျကျ သိချင်တာဗျ
08:03
one of the original lead birds
188
467000
2000
ဒီငှက်ဟာ ပထမဦးဆုံး ရှေ ့ဆောင်လမ်းပြ ငှက်ဗျ..
08:05
had been sold at Christie's in 1994,
189
469000
2000
Christie's (စာအုပ်ဆိုင်) မှာ1994 က ရောင်း သွားတယ်
08:07
and so I contacted an antiquarian bookseller
190
471000
3000
အဲ့ဒါနဲ ့ကျနော်လဲ ရှေးဟောင်း စာအုပ်အရောင်းဆိုင်ကို ဆက်သွယ်တယ်ဗျာ
08:10
who had the original Christie's catalogue,
191
474000
2000
ဘယ်သူ ့မှာ မူရင်း Christie စာအုပ်အညွှန်း ရှိသလဲ လို ့ပေါ့
08:12
and in it I found this magnificent picture,
192
476000
2000
အဲ့ဒါနဲ ့ ဒီ ရင်သတ်ရှုမောဖွယ် ကောင်းတဲ့ပုံကို ကျနော် ရှာတွေ ့လိုက်တယ်
08:14
which included a size reference.
193
478000
2000
သူ ့မှာ အရွယ်အစား အညွန်းလဲ ပါတယ် ခင်ဗျ
08:16
I was able to scan the picture, blow it up to exactly full size.
194
480000
4000
အဲ့ဒါနဲ ့ ကျနော်လည်း ဓါတ်ပုံကို ကူးတယ်ဗျာ။ နောက်ပြီး ပုံကြီး ချဲ ့ တယ်
08:20
I found other reference. Avi [Ara] Chekmayan,
195
484000
2000
နောက်ထပ် အခြား အကိုးအကားတွေလဲ ဆက်တွေ ့တယ် ခင်ဗျ
08:22
a New Jersey editor, actually found this
196
486000
2000
Avi [Ara] Chekmayan, New Jersey က အယ်ဒီတာက အရင် တွေ ့တယ်ဗျာ
08:24
resin Maltese Falcon
197
488000
2000
Maltese စွန် အကောင် ပုံတူ
08:26
at a flea market in 1991,
198
490000
3000
၁၉၉၁ ခုနှစ်မှာ ပျံကျ စျေးက ပေါ့ဗျာ
08:29
although it took him five years
199
493000
2000
အဲ့ဒီကောင် ဟာ တကယ့် အစစ် ဟုတ်မှ ဟုတ်ရဲ ့လားဆိုတာ သက်သေပြဖို ့ ..
08:31
to authenticate this bird to
200
495000
2000
အဲ့ဒီလူ ၅နှစ်လောက် ရှာလိုက်ရတယ်ဗျ
08:33
the auctioneers' specifications,
201
497000
2000
လေလံတင်သူတွေ ရဲ ့ လိုအပ်ချက်ပေါ့ဗျာ
08:35
because there was a lot of controversy about it.
202
499000
2000
ဘာလို ့လဲ ဆိုတော့ အဲ့ဒီကိစ္စနဲ ့ပါတ်သတ်ပြီး ဟုတ်လား မဟုတ်လား အငြင်းပွားမှုလေး တွေက ရှိ ခဲ့တယ်
08:37
It was made out of resin, which wasn't a common material for movie props
203
501000
2000
အဲ့ဒီ ကောင်က .. ပြောရမယ်ဆိုရင် အဲ့ဒီခေတ်က ရုပ်ရှင် ရိုက်ရင်
08:39
about the time the movie was made.
204
503000
2000
အသုံးပြုလေ့ ပြုထ ရှိတဲ့ ပစ္စည်း မျိုး မဟုတ်ဘူး နော်
08:41
It's funny to me that it took a while to authenticate it,
205
505000
2000
ရီတော့ရီရတယ်ဗျ .. စစ်-မစစ်ဆိုတာကို သိအောင်ကိုပဲ အတော်လေး ကြာတယ်
08:43
because I can see it compared to this thing,
206
507000
2000
ဘာလို ့လဲဆိုတော့ .. ကျနော်ဆို ဒီပစ္စည်းကို ကြည့်ရုံနဲ ့တင်
08:45
and I can tell you -- it's real, it's the real thing,
207
509000
2000
အဲ့ဒါ အစစ်ကြီးဆိုတာ ကျနော် ပြောရဲတယ်ဗျာ
08:47
it's made from the exact same mold that this one is.
208
511000
3000
ပုံစံခွက် အတူတူ ကလုပ်ထားတာ
08:50
In this one, because the auction was actually so controversial,
209
514000
3000
ဒါပေမဲ့ ဒီပစ္စည်းကျမှ လေလံတင်တော့ စကားများတဲ့ ကိစ္စက ရှိနေတယ်
08:53
Profiles in History, the auction house that sold this --
210
517000
2000
ဒီပစ္စည်းရဲ ့ နောက်ကြောင်းကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် .. ဒီပစ္စည်းကို လေလံတင်ရောင်းတဲ့ ဆိုင်
08:55
I think in 1995 for about 100,000 dollars --
211
519000
2000
ကျနော့်စိတ်ထင် ၁၉၉၅ လောက်က ဒေါ်လာ ၁ သိန်းနဲ ့ ရောင်းခဲ့တယ်
08:57
they actually included -- you can see here on the bottom --
212
521000
3000
ဘာလေးပါ ပါလဲဆိုတော့ .. ဒီအောက်မှာ မြင်နိုင်တယ်ဗျာ
09:00
not just a front elevation, but also
213
524000
2000
အရှေ ့ပုံတင် မဟုတ်ဘူး
09:02
a side, rear
214
526000
2000
ဘေး ဘက် ၊ နောက်ဘက်
09:04
and other side elevation.
215
528000
2000
နောက်တဘက်က ပုံပါ မြင်နိုင်တယ်ဗျ
09:06
So now, I had all the topology I needed
216
530000
3000
ဒါဆိုရင် ကျနော့်မှာ လိုအပ်တဲ့ အခြေခံ ပစ္စည်းတွေရပြီ
09:09
to replicate the Maltese Falcon.
217
533000
2000
Maltese စွန်ငှက်ကို ပုံစံတူလုပ်ဖို ့
09:11
What do they do, how do you start something like that? I really don't know.
218
535000
3000
သူတို ့ဘယ်လိုလုပ်သလဲ ၊ ဘယ်ကနေ ဘယ်လို စလုပ်သလဲ၊ ကျနော် ဘာမှ မသိဘူး
09:14
So what I did was, again, like I did with the dodo skull,
219
538000
2000
အဲ့ဒီတော့ ကျနော်က ဘာလုပ်သလဲဆိုတော့ .. ဒိုဒိုငှက်လုပ်တုန်းကလိုပဲ
09:16
I blew all my reference up to full size,
220
540000
3000
ကျနော်မှာ ရှိတဲ့ အကိုးအကားတွေကို ပုံအပြည့်ချဲ ့တယ်
09:19
and then I began cutting out the negatives and using
221
543000
2000
အဲ့ဒီနောက် အကြမ်းပုံတွေ ကို ညှပ်ထုတ် ပြစ်တယ်ဗျာ
09:21
those templates as shape references.
222
545000
2000
အဲ့သည့် ပုံကြမ်းတွေကိုပဲ ရုပ်လုံးပေါ်လာအောင် ကိုးကားတယ်
09:23
So I took Sculpey, and I built a big block of it,
223
547000
2000
Sculpey ယူပြီးတော့ အတုံးကြီး လုပ်တယ်
09:25
and I passed it through until, you know, I got the right profiles.
224
549000
3000
အဲ့သလိုနဲ ့ လုပ်ရင်း လုပ်ရင်း သည်ပုံရလာတယ်ဗျာ
09:28
And then slowly, feather by feather, detail by detail,
225
552000
3000
တဖြည်းဖြည်းခြင် .. အမွေးအတောင် တခုခြင်း .. အနုစိတ်
09:31
I worked out and achieved --
226
555000
2000
ကျနော်လုပ်ရင်း နဲ ့ .. ဘာရလာသလဲဆိုတော့
09:33
working in front of the television and Super Sculpey --
227
557000
2000
Super Sculpey သုံးပြီး တီဗီရှေ ့မှာ အလုပ်လုပ်တာနော်
09:35
here's me sitting next to my wife --
228
559000
2000
ကျနော့် အမျိုးသမီး ဘေး မှာထိုင်ပြီးတော့ပေါ့
09:37
it's the only picture I took of the entire process.
229
561000
3000
လုပ်သမျှ အစအဆုံး ဒီပုံတပုံပဲ ရိုက်မိတယ်ဗျာ
09:40
As I moved through, I achieved
230
564000
2000
နောက်ဆုံး လုပ်ရင်းနဲ ့ .. ကျနော် ဒါလေး ရလာတယ်
09:42
a very reasonable facsimile of the Maltese Falcon.
231
566000
2000
သိပ်မဆိုးလှတဲ့ Maltese စွန်ငှက်ပေါ့
09:44
But again, I am not a sculptor,
232
568000
2000
ပြန်ပြောရရင် လဲ .. ကျနော် ပန်းပုဆရာမဟုတ်ပါဘူး
09:46
and so I don't know a lot of the tricks, like,
233
570000
2000
အဲ့ဒီ အတွက်ကြောင့်လဲ ကျနော် နည်းလမ်းတွေလည်း မသိပါဘူး
09:49
I don't know how my friend Mike gets beautiful, shiny surfaces with his Sculpey;
234
573000
3000
ကျနော့် သူငယ်ချင်း Mike က Sculpey သုံးပြီး ဘယ်လိုလုပ် လှပချောမွတ်တဲ့ မျက်နှာပြင်ရလဲဆိုတာ ကျနော်မသိဘူး
09:52
I certainly wasn't able to get it.
235
576000
2000
ကျနော် ဘယ်လိုမှ လုပ်လို ့ကို မရခဲ့ပါဘူး
09:54
So, I went down to my shop,
236
578000
2000
အဲ့ဒါနဲ ့ ကျနော် ကိုယ်ပိုင် လုပ်ခုံကို သွားတယ်
09:56
and I molded it and I cast it in resin,
237
580000
3000
ကိုယ်တိုင်ပဲ မိုလ် သွင်းပြီး ကော်နဲ ့ ပုံဖော်တယ်
09:59
because in the resin, then, I could absolutely get the glass smooth finished.
238
583000
3000
အဲ့ဒီ ကော်ကြောင့်ပဲ ဖန်နဲ ့ ချောနေတဲ့ အချောသတ်ကို ရတယ်
10:02
Now there's a lot of ways to fill and get yourself a nice smooth finish.
239
586000
3000
ကဲ.. သည်မှာ နည်းအမျိုးမျိုး နဲ ့ ဘယ်လို ချောမွတ်တဲ့ အပြီးသတ်ကို ရလဲဆိုတာ သိလာတယ်
10:05
My preference is about 70 coats of this --
240
589000
3000
ကျနော့် အကြိုက်ကတော့
10:08
matte black auto primer.
241
592000
2000
အမဲရောင် ဆေးခံနဲ ့ အခါ ရ၀ လောက်သုတ်တယ်
10:10
I spray it on for about three or four days, it drips to hell,
242
594000
3000
ပြီးတော့ အဲ့ဒါကို နောက် ၃-၄ရက် လောက် ထပ်ဖျန်းတယ် ... ဆေးရည်တွေ တောက်တောက်ကျတာ မှ မနည်းမနော
10:13
but it allows me a really, really nice gentle sanding surface
243
597000
3000
ဒါပေမဲ့ အဲ့သလိုလုပ်လိုက်ချင်းအားဖြင့် .. တကယ်ကို လှပတဲ့ မျက်နှာပြင်
10:16
and I can get it glass-smooth.
244
600000
2000
ဖန်သားလို ချောမွတ်တဲ့ မျက်နှာပြင် ရလာတယ်
10:18
Oh, finishing up with triple-zero steel wool.
245
602000
2000
triple-zero steel wool နဲ ့ အချောသတ်တယ်
10:20
Now, the great thing about getting it to this point was that
246
604000
3000
ဒီ အဆင့်ကို ရောက်လာရတဲ့ အတွက် အကောင်းဆုံး ကတော့
10:23
because in the movie, when they finally bring out the bird at the end,
247
607000
2000
ရုပ်ရှင်ထဲမှာဗျာ .. နောက်ဆုံး သူတို ့ ဒီငှက်ကို ထုတ်လာတော့
10:25
and they place it on the table, they actually spin it.
248
609000
3000
စားပွဲပေါ်တင်တယ်ဗျာ .. ပြီးတော့ လှည့်လို ့ လဲ ရတယ်ဗျ
10:28
So I was able to actually
249
612000
2000
အဲ့ဒီတော့ ကျနော်ကလဲ သေချာအောင်
10:30
screen-shot and freeze-frame to make sure.
250
614000
3000
screen-shot တွေ freeze-frame တွေယူပြီး
10:33
And I'm following all the light kicks on this thing and making sure that as I'm holding the light
251
617000
3000
နောက်ပြီး အလင်း နဲ ့ ကစားကြည့်တယ်ဗျာ .. ကျနော်က အလင်းကို
10:36
in the same position, I'm getting the same type of reflection on it --
252
620000
3000
တနေရာထဲမှာ ပုံသေ ကိုင်ထားပြီး ... အလင်းရောင်ပြန်ဟတ်တာကို လဲ တူအောင် ယူတယ်
10:39
that's the level of detail I'm going into this thing.
253
623000
3000
ကျနော် အဲ့သည့်လောက်ထိ အသေးစိတ်ရအောင် ယူခဲ့ပါတယ်
10:42
I ended up with this: my Maltese Falcon.
254
626000
3000
နောက်ဆုံး ကျနော် ရလာတာကတော့ .. ကျနော့်ကိုယ်ပိုင် Maltese စွန်ငှက်ပါ
10:45
And it's beautiful. And I can state with authority
255
629000
2000
လှလိုက်တာဗျာ .. နော်ပြီး ကျနော် ရဲရဲ ကြီး ပြောနိုင်တာကတော့
10:47
at this point in time, when I'd finished it,
256
631000
2000
ကျနော်ဒါလုပ်ပြီး တဲ့ အချိန်မှာ .. အဲ့ဒီ အချိန်မှာ
10:49
of all of the replicas out there -- and there is a few --
257
633000
3000
ဒီကောင် ပုံတူ ရှိတယ်ဆို တာ .. ရှားမှ ရှားပါပဲ
10:52
this is by far the most accurate
258
636000
2000
ဒါကောင်ဟာ .. ထုဘူးသမျှ ထဲမှာ အတိကျဆုံး အသေချာဆုံး
10:54
representation of the original Maltese Falcon
259
638000
2000
မူလ ပထမ Maltese စွန်ကောင် ကို ကိုယ်စားပြုထားတာပါပဲ
10:56
than anyone has sculpted. Now the original one, I should tell you,
260
640000
3000
ကျနော် ပြောမယ်နော် .. မူရင်း အကောင်ကို
10:59
is sculpted by a guy named Fred Sexton.
261
643000
2000
Fred Sexton ဆိုတဲ့ လူက ထုဆစ်ခဲ့တာဗျ
11:01
This is where it gets weird.
262
645000
3000
အခုက စပြီး ဇာတ်လမ်းက နဲနဲ ထူးဆန်းတယ်
11:04
Fred Sexton was a friend of this guy, George Hodel.
263
648000
3000
Fred Sexton က George Hodel နဲ ့ သူငယ်ချင်း ပေါ့ဗျာ
11:07
Terrifying guy -- agreed by many to be the killer
264
651000
2000
အဲ့သူ (George Hodel) က ကြောက်ဖို ့ကောင်းတယ် - လူတော်တော်များများက သူ ့ကို
11:09
of the Black Dahlia.
265
653000
2000
Black Dahlia က လူသတ်သမားလို ့သိထားကြတယ်
11:11
Now, James Ellroy believes
266
655000
2000
James Ellroy က ဘာကို ယုံကြည်ထားလဲ ဆိုတော့
11:13
that Fred Sexton, the sculptor of the Maltese Falcon,
267
657000
3000
Fred Sexton .. ခုနက Maltese စွန်ငှက်ရဲ ့ ပန်းပုဆရာက
11:16
killed James Elroy's mother.
268
660000
2000
သူ ့အမေကို သတ်ခဲ့တယ်လို ့ယုံကြည်တယ်ဗျ
11:18
I'll go you one stranger than that: In 1974,
269
662000
3000
ပရိတ်သတ်ကြီးကို နောက်ထပ် ထူးဆန်းတာ ပြောပြအုန်းမယ်နော် .. ၁၉၇၄ မှာ
11:21
during the production of a weird comedy sequel to "The Maltese Falcon,"
270
665000
3000
"The Maltese Falcon," ရုပ်ရှင် နောက်ဆက်တွဲ ဇာတ်လမ်း ဆက်ရိုက်နေစဉ်မှာ
11:24
called "The Black Bird," starring George Segal,
271
668000
2000
ဇာတ်ကားနာမည်က "The Black Bird," တဲ့ .. မင်းသားက George Segal,
11:26
the Los Angeles County Museum of Art
272
670000
2000
Los Angeles County ရဲ ့အနုပညာ ပြတိုက် (Museum of Art) မှာ
11:28
had a plaster original of the Maltese Falcon --
273
672000
2000
Maltese စွန်ငှက်ရဲ ့ မူရင်း ပလာစတာ ပုံရှိတယ်ဘူးတယ်ဗျ
11:30
one of the original six plasters, I think, made for the movie --
274
674000
3000
ရုပ်ရှင်ရိုက်တော့ မူရင်း ၆ခု လုပ်ခဲ့တာ.. အဲ့သည့်ထဲက ၁ခုပေါ့
11:33
stolen out of the museum. A lot of people thought
275
677000
2000
အဲ့ဒါကြီးက ပြတိုက်ထဲက နေ အခိုးခံရရော .. လူတော်တော်များများက ဘာထင်လဲဆိုတော့
11:35
it was a publicity stunt for the movie.
276
679000
2000
ဒါ သတ်သတ်မဲ့ နာမည်မကြီး-ကြီးအောင်လုပ်တာပဲပေါ့
11:37
John's Grill, which actually
277
681000
2000
John's Grill ဆိုတဲ့လူက
11:39
is seen briefly in "The Maltese Falcon,"
278
683000
2000
"The Maltese Falcon," ကားမှာ အရံအနေနဲ ့သရုပ်ဆောင်ဘူးတယ်ဗျ
11:41
is still a viable San Francisco eatery,
279
685000
2000
သူ ကို San Francisco က စားသောက်ဆိုင်တွေမှာ တွေ ့နိုင်သေးတယ်
11:43
counted amongst its regular customers Elisha Cook,
280
687000
2000
သူ ့ရဲ ့ဖောက်သည်တွေထဲမှာ Elisha Cook ဆိုသူ ပါတယ်
11:45
who played Wilmer Cook in the movie,
281
689000
2000
Elisha Cook က ရုပ်ရှင်ထဲမှာ (The Maltese Falcon) မှာ Wilmer Cook ဆိုပြီး သရုပ်ဆောင် ထားတယ်
11:47
and he gave them
282
691000
2000
အဲ့ဒီ ခုနက မူရင်း ၆ကောင်ထဲက ၁ကောင်ကို
11:49
one of his original plasters of the Maltese Falcon.
283
693000
3000
သူ ့ကို ပေးခဲ့တာ
11:52
And they had it in their cabinet for about 15 years,
284
696000
3000
အဲ့ဒါ က သူတို ့ မှန်ဘီရိုထဲမှာ ၁၅နှစ်လောက် ထိုင်နေတာနော်
11:55
until it got stolen
285
699000
2000
အခိုးခံရပါလေရော..
11:57
in January of 2007.
286
701000
3000
၂၀၀၇ ဇန်နဝါရီလ ပေါ့
12:00
It would seem that the object of desire
287
704000
2000
ဘယ်လိုနောက်ဆုံး ကောက်ချက်ချ လို ့ရလဲဆိုတော့ .. အဲ့ဒီ အကောင်ပုံတူတွေဟာ
12:02
only comes into its own by disappearing repeatedly.
288
706000
3000
တကောင်ပြီး တကောင် သူ ့ဟာသူ ပျောက် ပျောက်သွားတယ်
12:05
So here I had this Falcon,
289
709000
2000
ကဲ.. သည်မှာ ကျနော့် အကောင်
12:07
and it was lovely. It looked really great,
290
711000
2000
မြတ်နိုးတယ် .. ကြည့်လို ့လဲ ကောင်းတယ်
12:09
the light worked on it really well,
291
713000
2000
အလင်း ကျပုံလဲ လှတယ်
12:11
it was better than anything that I could achieve
292
715000
2000
ကျနော် လုပ်ဘူးသမျှထဲမှာ အကောင်း ဆုံး
12:13
or obtain out in the world.
293
717000
2000
သို ့မဟုတ် ဒီကမ္ဘာကြီးထဲမှာ ရနိုင်တာရှိသမျှမှာ အကောင်း ဆုံးဗျာ
12:15
But there was a problem. And the problem was that:
294
719000
3000
ဒါပေမဲ့ ပြဿနာလေး တခု ရှိတယ်... အဲ့ဒါက
12:19
I wanted the entirety of the object,
295
723000
2000
ဒီပစ္စည်း အတွက် ဖြစ်သင့် သမျှ အားလုံး ကျနော်လို ချင်တယ်ဗျာ
12:21
I wanted the weight behind the object.
296
725000
3000
ကျနော် တကယ့်အလေးချိန် အတိုင်း လိုချင်တယ်
12:24
This thing was made of resin and it was too light.
297
728000
2000
ဒီကောင်က ကော်ကလုပ်ထားတဲ့အတွက် .. အတော်ကို ပေါ့နေတယ်
12:26
There's this group online that I frequent.
298
730000
2000
group တဖွဲ ့ကို ကျနော် online မှာ သွားလေ့သွားထ ရှိတယ်
12:28
It's a group of prop crazies just like me
299
732000
3000
ကျနော့်လို ၀ါသနာတူ အူကြောင်ကြောင်တွေပေါ့
12:31
called the Replica Props Forum, and it's people who trade,
300
735000
2000
Replica Props Forum လို ့ခေါ်ပါတယ်။ အဲ့သည့် မှာ အရောင်း အဝယ် လုပ်လို ့ရတယ်
12:33
make and travel in information about movie props.
301
737000
3000
ရုပ်ရှင်မှာ အသုံးပြုတဲ့ပစ္စည်းတွေ ဘယ်လိုလုပ် တယ်၊ ရောင်းဝယ်တယ်၊ သွားလာတယ် အစုံပေါ့
12:36
And it turned out that one of the guys there,
302
740000
2000
အဲ့ဒီက လူတွေထဲက တယောက်က
12:38
a friend of mine that I never actually met,
303
742000
3000
ကျနော် တခါမှ မတွေ ့ဘူးတဲ့ သူငယ်ချင်း ဆိုပါတော့ ..ဒီလိုပဲ အရုပ်တွေကိစ္စပြောရင်း သိတာ
12:41
but befriended through some prop deals, was the manager of a local foundry.
304
745000
2000
သူက မြို ့တမြို ့က သံရေကျို စက်ရုံက မန်နေဂျာ
12:43
He took my master Falcon pattern,
305
747000
3000
သူက ကျနော့်ရဲ ့ စွန်ငှက် ပုံစံကို ယူတယ်
12:46
he actually did lost wax casting
306
750000
2000
ပြီးတော့ သူပဲ ဖယောင်းနဲ ့ ပုံစံ လောင်းပြီး
12:48
in bronze for me,
307
752000
2000
နောက်ဆုံး ကြေး နဲ ့သွန်း ပေးတယ်
12:50
and this is the bronze I got back.
308
754000
2000
ဒါ ကျနော် ပြန်ရတဲ ့ ကြေးရုပ်တုပါပဲ
12:52
And this is, after some acid etching, the one that I ended up with.
309
756000
2000
အဲ့ဒါကို အက်စစ်နဲ့ စားပြီး တော့ .. ဒါ နောက်ဆုံး ကျနော်ရတာ
12:54
And this thing, it's deeply, deeply satisfying to me.
310
758000
3000
ဒါကြီးဟာ.. ကျနော့်အတွက် ပြောမပြနိုင်လောက်အောင် ကြေနပ်စရာကြီးပါ
12:57
Here, I'm going to put it out there,
311
761000
2000
ကဲ ..ဒီမှာ .. ကျနော် ဒီပေါ်တင်ထားမယ်ဗျာ..
12:59
later on tonight, and
312
763000
3000
ပြီးရင် .. ပရိတ်သတ်ကြီးကိုယ်တိုင်
13:03
I want you to pick it up and handle it.
313
767000
3000
ကျနော်ကိုက ပရိတ်သတ်ကြီးကိုယ်တိုင် ဒီကောင်ကြီးကို မ-ကြည့်စေချင်တယ်
13:07
You want to know
314
771000
3000
ပရိတ်သတ်ကြီးကို သိစေချင်တာက
13:10
how obsessed I am. This project's only for me,
315
774000
2000
ကျနော်ဘယ်လောက် ရူးသွတ်ခဲ့ရတယ်ဆိုတာပါပဲ။ ဒီ စီမံကိန်းက ကျနော် တယောက်ထဲ အတွက်ပါပဲ
13:12
and yet I went so far as to buy on eBay
316
776000
3000
အဲ့ဒါတောင် ကျနော် eBay မှာ ဘာဝယ်ခဲ့သေးသလဲ ဆိုတော့
13:15
a 1941 Chinese San Francisco-based newspaper,
317
779000
3000
၁၉၄၁ နှစ်က ထုတ်တဲ့ Chinese San Francisco သတင်းစာ စာရွက်ကို ၀ယ်တယ်
13:18
in order so that the bird could properly be wrapped ...
318
782000
3000
ဒီငှက်ကို သေသေချာချာ ထုပ်လို ့ရအောင်လို ့
13:22
like it is in the movie.
319
786000
2000
ရုပ်ရှင် ထဲက လိုပေါ့ဗျာ
13:24
(Laughter)
320
788000
4000
(ရယ်မောကြသည်)
13:28
Yeah, I know!
321
792000
2000
ကျနော် သိတယ်
13:30
(Laughter) (Applause)
322
794000
5000
( ရယ်မော လျက် အား ပေးကြသည်)
13:35
There you can see, it's weighing in at 27 and a half pounds.
323
799000
3000
ကဲ သည်မှာ ပရိတ်သတ်ကြီး မြင်ရတယ် ... ၂၇ ပေါင်ခွဲ လေးတယ်ဗျာ
13:38
That's half the weight of my dog, Huxley.
324
802000
3000
ကျနော့် ခွေး Huxley အလေးချိန် ရဲ ့ တဝက်ရှိတယ်
13:42
But there's a problem.
325
806000
3000
ဒါပေမဲ့ ပြဿနာလေး တခု
13:45
Now, here's the most recent progression of Falcons.
326
809000
3000
ဒါ ကျနော့် နောက်ဆုံးပေါ် စွန်ရောဂါ ထမှုပေါ့ဗျာ
13:48
On the far left is a piece of crap -- a replica I bought on eBay.
327
812000
3000
ဟိုး ဘယ်ဘက် အစွန်ဆုံးက အစုတ်အပြတ်က ကျနော် eBay က ၀ယ်လာတဲ့ ပုံတူ
13:51
There's my somewhat ruined Sculpey Falcon,
328
815000
2000
ဟိုဟာက ကျနော့်ရဲ ့ နဲနဲ စုတ်ပြတ်နေတဲ့ Sculpey စွန်
13:53
because I had to get it back out of the mold. There's my first casting,
329
817000
3000
ကျနော် ပုံသွင်းထားတာကို ပြန်ထုတ်ထားလို ့ပါ။ အဲ့ဒါကတော့ ပထမဆုံး ပုံတူကြမ်း
13:56
there's my master and there's my bronze.
330
820000
2000
အဲ့ဒါကတော့ ကျနော့်ရဲ ့ အချော နဲ ့ အဲ့ဒါက ကြေးရုပ်ထု
13:58
There's a thing that happens when you mold and cast things,
331
822000
3000
အရုပ်တွေကို ပုံတူ ထုမယ် ပုံလောင်း မယ်ဆို ဘာဖြစ်သလဲ ဆိုတော့
14:01
which is that every time you throw it into silicone and cast it in resin,
332
825000
2000
ဆီလီကွန် နဲ ့ ကော်ကို စပြီး ရောပြီဆိုတာနဲ ့
14:03
you lose a little bit of volume, you lose a little bit of size.
333
827000
3000
သိပ်သည်းမှု နဲနဲ လျော ့တယ်ဗျာ .. အရွယ်အစားလဲ နဲ နဲ လျော့တယ်
14:06
And when I held my bronze one up against my Sculpey one,
334
830000
3000
ကျနော့် Sculpey ပုံတူကို ကြေးရုပ်နဲ ့ ယှဉ်ကြည့်လိုက်ရင်
14:09
it was shorter by three-quarters of an inch.
335
833000
3000
သူက ၁-လက်မရဲ ့ ၃-မတ် လောက် ပုနေတယ်
14:12
Yeah, no, really, this was like aah --
336
836000
3000
ဒီလိုဗျ
14:16
why didn't I remember this?
337
840000
2000
ဘာလို ့ ကျနော် မမှတ်မိ ခဲ့တာလဲ
14:18
Why didn't I start and make it bigger?
338
842000
3000
ဘာလို ့ကျနော် အကြီး မချဲ ့မိသလဲ
14:21
So what do I do? I figure I have two options.
339
845000
3000
ကဲ အခု ကျနော်ဘာလုပ်မလဲ... ကျနော်မှာ ရွေးစရာလမ်း ၂ ခု ပေါ်လာတယ်
14:24
One, I can fire a freaking laser at it,
340
848000
3000
ပထမ .. ကျနော် လေဆာသုံးပြီး သူ ့ကို မီးရှိ ့မလား
14:27
which I have already done,
341
851000
2000
အဲ့ဒီနည်းကို ကျနော်သုံးခဲ့ပြီး ပြီ
14:29
to do a 3D scan -- there's a 3D scan of this Falcon.
342
853000
2000
3D scan လုပ်ဘို ့ရာလဲ ဒီကောင်အတွက် 3D scan ရှိပြီးပြီ
14:31
I had figured out the exact amount of shrinkage I achieved
343
855000
3000
အဲ့ဒါနဲ ့ကျနော် ဘယ်လောက်ထိ ချုံ ့ချင်တာလဲ ဆိုတာ အတိအကျ တွက်ရတယ်
14:34
going from a wax master to a bronze master
344
858000
2000
ဖယောင်း အဖြစ်ကနေ ကြေးရုပ်သွန်းဖို ့
14:36
and blown this up big enough to make
345
860000
2000
နောက်ပြီး ဒီပုံကို ကြီးအောင် ချဲ ့ရတယ်
14:38
a 3D lithography master of this,
346
862000
2000
3D lithography - အနားကွပ် လုပ်ဖို ့
14:40
which I will polish, then I will send to the mold maker
347
864000
3000
ပြီးရင် အချောသတ်မယ် အဲ့ဒီနောက် ပုံတူ ကို ပုံစံလုပ်သူဆီ ပို ့မယ်
14:43
and then I will have it done in bronze. Or:
348
867000
3000
ပြီး ရင် ကျနော် က ကြေးရုပ် ပြန်ရမယ် ။ ... သို ့မဟုတ်
14:46
There are several people who own originals,
349
870000
2000
ဒီမှာဗျာ .. မူရင်း အရုပ်တွေကို ပိုင်တဲ့သူတွေအတော်များများ ရှိပါတယ်
14:48
and I have been attempting to contact them and reach them,
350
872000
3000
ကျနော် သူတို ့ကို ဆက်သွယ်ဖို ့ ကြိုးစားခဲ့ပါတယ်
14:51
hoping that they will let me spend a few minutes
351
875000
3000
သူတို ့များ ကျနော့်ကို စကားလက်ခံပြောလေ မလား ဆိုပြီး...
14:54
in the presence of one of the real birds, maybe to take a picture,
352
878000
2000
အဲ့သည့် ပုံတူ တကောင် ကို မျက်စိနဲ ့ တွေ ့လေမလား .. ဒါမှ မဟုတ် ဓါတ်ပုံများ ပေးရိုက်မလား ပေါ့
14:56
or even to pull out the hand-held laser scanner
353
880000
3000
ဒါမှမဟုတ် လက်ကိုင် လေဆာ ပုံတူကူးစက်ကို ထုတ်ပြီး ကူးလို ့ရမလား
14:59
that I happen to own that fits inside a cereal box,
354
883000
3000
ကျနော့်မှာ ရှိတဲ့ ပုံတူကူးစက်က မုန် ့ကြွပ် ပုံးထဲ ထည့်လို ့ရတယ်နော်
15:02
and could maybe, without even touching their bird, I swear,
355
886000
2000
ကျနော် ကျိန်ဆို ကျိန်ပြောရဲပါတယ် .. ကျနော် သူတို ့ငှက်ကို လက်ဖျားနဲ ့တောင် မထိပါဘူး
15:04
get a perfect 3D scan. And I'm even willing to sign pages
356
888000
3000
3D scan လေးပဲ လိုချင်တာပါ။ ကျနော်ဗျာ .. စာရွက်တွေကိုတောင် လက်မှတ်ထိုးဖို ့အသင့်ပါ။
15:07
saying that I'll never let anyone else have it, except for me in my office, I promise.
357
891000
3000
ဒီပုံတူကို ကျနော်မှလွဲ ၍ ဘယ်သူ ့ကို မှ မပေးပါဘူးလို ့.. ကျနော်ရုံးမှာပဲ သုံးမှာနော် .. ကျနော် ကတိပေးဖို ့အသင့်
15:10
I'll give them one if they want it.
358
894000
3000
သူတို ့လိုချင်ရင်တောင် သူတို ့ကို တခုပေးဦး မှာပါ
15:13
And then, maybe, then I'll achieve the end of this exercise.
359
897000
3000
အဲ့သည့်နောက် .. ကျနော်လိုချင်တာ လုပ်မယ်ပေါ့ဗျာ
15:16
But really, if we're all going to be honest with ourselves,
360
900000
2000
ဒါပေမဲ့ တကယ်ပြောရမယ်ဆိုရင် တော့ .. ကျနော်တို ့ဟာ မိမိကိုယ်ကို မိမိ မလိမ်ညာပဲ နေမယ်ဆိုရင်
15:18
I have to admit that achieving the end of the exercise
361
902000
2000
ဘာပဲလုပ်လုပ် နိဂုံးမှာ အောင်မြင်မယ်ဆိုတာ ကျနော် ပြောရဲပါတယ်
15:21
was never the point of the exercise to begin with, was it.
362
905000
3000
အဲ့သည့် စလုပ်စရာ အလုပ်က အရေးတောင် မကြီးပါဘူး ခင်ဗျာ ..
15:24
Thank you.
363
908000
3000
ကျေးဇူးတင်ပါတယ် ခင်ဗျာ။
Translated by Sue Naing
Reviewed by Maung Maung

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Adam Savage - Maker, critical thinker
Adam Savage is an internationally renowned television producer, host and public speaker.

Why you should listen

Adam Savage's mother is a psychologist; his father was a celebrated artist, painter and filmmaker. From the youngest age they encouraged his flights of fancy. Savage has been a paperboy, a projectionist, juggler, unicycle rider, sculptor, graphic designer, scenic painter, robot builder, welder, carpenter, machinist, prop maker, toy designer, actor, writer, executive producer and director. He spent six years in theater and 10 years in commercial and film special effects working for clients such as Nike, Corning, Hershey's, and Coca-Cola, and films like Star Wars, The Matrix films, A.I., Space Cowboys, Terminator 3 and Galaxy Quest.

Savage has built everything from theater sets to miniature particle accelerators. From spaceships to animatronic arms. He's made Rube Goldberg machines, hand props and spacesuits. His online videos have generated over 230 million page views. He's written for Popular Mechanics, the Wall Street Journal and Wired Magazine, among others. His program "Mythbusters" produced 270 episodes that aired in over 100 countries for 14 years. Adam shares his builds, his love for movie props and costumes, and passion for the transformative power of making on his award winning website Tested.com. He lives in San Francisco with his wife Julia, his twin boys Thing1 and Thing2, and two amazing dogs.

(Photo: Michael Shindler)

More profile about the speaker
Adam Savage | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee