Sandra Fisher-Martins: The right to understand
Sandra Fisher-Martins fights “information apartheid” -- the barrier created by overly complex language. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
เริ่มเกิดขึ้นกับตัวฉัน
เมื่อฉันกำลังศึกษาอยู่ที่ประเทศอังกฤษ
(I didn't have much to look at)
(ซึ่งมันก็ไม่ได้มีอะไรให้ฉันดูมากนัก)
a symbol, that I'm going to show you,
มีสัญลักษณ์ที่ฉันกำลังจะแสดงให้คุณดู
plain language, for me to understand it.
ในภาษาง่าย ๆ เพื่อให้ฉันเข้าใจได้
what that was
ฉันพยายามที่จะค้นหาว่ามันคืออะไร
simplification of language,
เพื่อให้มีการใช้ภาษาให้ง่ายและกระชับ
(Plain English Campaign)
one day or two,
ได้แค่เพียงวันสองวัน
เป็นการถาวร
my work contract,
เช่น สัญญาจ้างงานของฉัน
the electricity bill --
ใบเสร็จค่าไฟฟ้า --
that bank statement.
บัญชีธนาคารนั้น
to begin to understand what was written there.
ถึงจะเข้าใจว่ามันเขียนว่าอย่างไร
in 1996, started germinating.
ที่ถูกปลูกเอาไว้เมื่อ ค.ศ. 1996 ก็งอกเงย
my job to dedicate myself to this.
และลาออก เพื่อมาทุ่มเทให้กับเรื่องนี้
คืออะไรน่ะหรือคะ
than I thought.
ที่รุนแรงกว่าที่ฉันคิดไว้มาก
complex and annoying,
มันซับซ้อนและน่ารำคาญเท่านั้น
ในการทำความเข้าใจเอกสาร --
เกี่ยวกับ [อัตรา] การรู้หนังสือของชาวโปรตุเกส
ของคนในโปรตุเกส
how to read and write. So, what do we have?
และเขียนได้ แล้วพวกเขาเป็นอย่างไรกันบ้าง
which is the lowest in literacy [rate].
ซึ่งคือ [อัตรา] การรู้หนังสือที่ต่ำที่สุด
has to pick up
to give a dose of medicine to his/her child,
ที่ระบุปริมาณการใช้ยาสำหรับลูก ๆ ของพวกเขา
those yellow ones,
จากนั้น เรามีกลุ่มสีเหลืองอยู่ 30%
on the daily basis.
or too different, they will manage.
นอะไรที่ใหม่หรือแหวกแนวจนเกินไป
a new machine arrives
และมีเครื่องจักรใหม่เข้ามา
to be able to work with it, they can't do it anymore.
พวกเขาจะไม่สามารถเข้าใจได้
กับเอกสารต่าง ๆ ได้
can handle really complex documents.
สามารถที่จะเข้าใจเอกสารที่ซับซ้อนได้
that over there is Sweden.
ในขณะเดียวกันที่สวีเดน
considered essential for a daily basis,
ที่อ่านออกเขียนได้พอที่จะใช้ได้ในชีวิตประจำวัน
who has indeed access to information
ที่สามารถเข้าถึงข้อมูลได้
a huge majority that can't.
แต่คนส่วนใหญ่ไม่สามารถทำได้
and they are impaired.
พวกเขาจะถูกกีดกันออกไปและเสียประโยชน์
คุณโดมินโกส์เริ่มอ่านหนังสือเมื่ออายุ 27
we have seen a little while ago.
ที่เราได้เห็นกันก่อนหน้านี้
และเขาก็บอกว่า
"ค่ะ คุณโดมินโกส์"
หรือคนในครอบครัวหรือเพื่อนบ้าน
they come to me and I help them to translate it.
พวกเขาจะมาหาฉันให้ช่วยแปลให้หน่อย
but check it if this is important."
ดีนะที่เปลี่ยนใจมาดูก่อนว่ามันสำคัญหรือเปล่า"
for quite a while, to have a knee surgery
checks. When a person is waiting for a long time,
เมื่อใครบางคนรอผ่าตัดอยู่นาน
they can have that surgery in the private sector.
ไปเป็นค่าผ่าตัดในโรงพยาบาลเอกชน
Mr. Domingos' letter.
เกือบถูกเอาไปโยนทิ้งลงถังขยะ
surgery-bank checks.
ที่ได้ใช้เช็คธนาคารเพื่อการผ่าตัดนี้
while they were waiting.
ระหว่างที่รอการผ่าตัด
it's going to the garbage".
โยนทิ้งดีกว่า"
they needed.
but also for the country.
ไม่ใช่เพียงแค่ต่อบุคคล แต่ต่อประเทศด้วย
the benefits I can have access to,
ซึ่งเป็นประโยชน์ที่ฉันพึงมี
an active and participative citizen either.
และฉันก็ไม่ได้เป็นพลเมืองที่ทำหน้าที่และมีส่วนร่วมอะไร
Me?! I'm in the green ones."
ฉันน่ะหรือ ฉันอยู่ในกลุ่มสีเขียวน่ะ"
I was selected to come to TED! Hum?" (Laughter)
ฉันถูกเลือกมาที่ TED เชียวนะ" (เสียงหัวเราะ)
when I finish reading.
เมื่อฉันอ่านจบ
contract. It says this:
ของผู้เอาประกัน จำนวนเงินเอาประกันจะถูกมอบให้
เงินที่เอาประกัน กับทายาทคนสุดท้าย
เสียชีวิตพร้อมกัน เงินที่เอาประกันจะตกกับทายาทคนสุดท้าย
เป็นอย่างไรคะ (เสียงหัวเราะ)
package leaflet, that says the following:
มันบอกว่า
vesiculation, keratolysis and urticaria."
พุพอง เกิดการหลุดของของหนังกำพร้า และลมพิษ
a renting contract to the new office on Friday
การเช่าสำนักงานใหม่ที่ฉันลงนามเมื่อวันศุกร์
payment of the rents,
ยินยอมการจ่าค่าเช่าที่ตรงต่อเวลา
and prior foreclosure."
และการยึดทรัพย์สินที่จำนองไว้ก่อนหน้านี้"
in Portuguese], I imagined myself bursting in there,
[ตรงกับคำว่า "จ่ายอย่างจู่โจม" ในภาษาโปรตุเกส]
(Laughter)
"นี่หย่ะเงิน" (เสียงหัวเราะ)
to the string theory or something like that,
ไม่ต้องพูดถึงทฤษฎีสตริง หรืออะไรอย่างนั้นด้วยซ้ำ
by experts to experts,
เพื่อให้กับผู้ชำนาญการ
these are the public documents,
นี่เป็นเอกสารสาธารณะ
in my daily life,
ในชีวิตประจำวัน
เพื่อที่จะดำเนินชีวิต
of the medicines.
were committed, bad decisions made
และเกิดการตัดสินใจแย่ ๆ
took place in the United States?
ที่เกิดขึ้นในสหรัฐอเมริกาได้ไหมคะ
ว่าพวกเขาลงนามเพื่อสิ่งใด
to rise, the monthly payment would also increase,
เริ่มที่จะสูงขึ้น ค่างวดรายเดือนก็จะเพิ่มตามไปด้วย
they would end up without a house.
และสุดท้ายก็จะไม่มีบ้านอยู่
crumbled down and we know the rest.
และเราก็รู้แล้วว่าเหตุการณ์นั้นเป็นอย่างไร
in the financial sector
ในภาคการเงิน
literacy [rate] of the Portuguese,
[อัตรา] การรู้หนังสือในโปรตุเกส
of the public documents,
in our daily lives, sorry,
ขอโทษด้วยนะ
ก็ทำให้มันขึ้นมาสิ จริงไหมล่ะ
of course we will educate people.
กับคนของเราอย่างแน่นอน
And I don't even want to imagine
และฉันไม่อยากจะนึกเลยด้วยซ้ำ
at Sweden's level.
เราถึงจะขึ้นไปอยู่ในระดับเดียวกับสวีเดน
There is another problem.
มันยังมีอีกปัญหาหนึ่ง
isn't simpler,
a high literacy level, like you,
ในการอ่านเขียนในระดับสูงอย่างพวกคุณ
พวกเขาก็ไม่สามารถเข้าใจอย่างชัดเจนได้
these documents.
และสำหรับตอนนี้
the complexity of documents
Notice!
สังเกตนะคะ
bla bla bla, bla bla..."
ว่าเราหมายถึงอะไรสำหรับการทำให้ภาษาเรียบง่าย
enabling our reader to understand it at first glance.
ทำให้ผู้อ่านเข้าใจได้ในทันที
the State and companies communicate
คุณจะทำให้หน่วยงานภาครัฐและบริษัทต่าง ๆ
at first glance?
เข้าใจได้ในทันทีได้อย่างไร
that are going by the path of legislation.
บางประเทศใช้การออกกฎหมาย
introduced, last year, a legislation that forces
เมื่อปีที่แล้ว ที่บังคับให้หน่วยงานภาครัฐ
a language they can understand.
ด้วยภาษาที่พวกเขาสามารถเข้าใจได้
They are countries that are a bit ahead.
พวกเขาเป็นประเทศที่ค่อนข้างจะเจริญกว่าเรา
legislation towards that, wouldn't it be?"
จะมีการออกกฎหมายอะไรอย่างนั้นบาง ใช่ไหมคะ"
says that
(The Law of the Administrative Modernization)
ระหว่างหน่วยงานภาครัฐและประชาชน
without acronyms, bla bla bla...
โดยปราศจากคำย่อ บลา ๆๆๆ
ฉะนั้น คำถามก็คือ
enforcing through legislation,
บังคับผ่านการออกกฎหมายนั้น
are made to be applied.
ที่นำกฎหมายดังกล่าวมาใช้ปฏิบัติจริง
communicate in a clearer and simpler way,
สื่อสารให้ชัดเจนขึ้นในแบบที่เรียบง่ายกว่าเดิม
the most important one?
"Plain English Campaign"? --
"โครงการภาษาอังกฤษง่าย ๆ " ได้ใช่ไหม --
to happen?
public documents is not a whim,
เอกสารสาธารณะเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องเหลวไหล
มันเป็นสิทธิของทุกคน
to be understood.
consumers and citizens.
ผู้บริโภคและพลเมืองที่จู้จี้
gives you a document
ให้เอกสารกับคุณ
understanding everything.
ทำเป็นว่าคุณกำลังเข้าใจทุกอย่าง
และถาม
in the little suite and say:
ที่จะหันหน้าไปหาบุรุษใส่สูท แล้วบอกว่า
what does this mean?"
มันหมายความว่าอย่างไร"
embarrassing, isn't it?
อาจจะน่าเขินด้วยใช่ไหม
they have doubts in school?
เมื่อเขาเกิดความสงสัยที่โรงเรียน
and act smart."
แบบนั้นถึงจะดี ทำตัวให้ดูฉลาด ๆ ไว้"
คุณบอกพวกเขาว่า
up in the air and ask the teacher until you are cleared."
และถามคุณครู จนลูกเข้าใจแจ่มแจ้ง"
as consumers and citizens.
ในฐานะผู้บริโภคและพลเมือง
a document you don't understand,
ที่คุณไม่เข้าใจ
ทิ้งความทนงตนของคุณ และเอ่ยปากถาม
"Okay, these awful documents
โอเค เอกสารแย่ ๆ พวกนี้
I'm not asking you to identify yourselves,
ฉันไม่ได้ต้องการให้คุณแสดงตัว
for the general public,
เพื่อเป็นเอกสารสาธารณะ
only you will understand?
there is a reason, here!"
มันมีเหตุผล นี่ไง"
"โอ้ เจ้านายของฉัน"
We have to educate people."
เราต้องให้ความรู้กับผู้คน"
เรื่องใดเรื่องหนึ่ง
you don't understand it."
คุณไม่เข้าใจมันอย่างแท้จริง"
don't you? --
possible to write in a simple way.
คุณสามารถเขียนให้ง่ายได้
Hum?
to show grandma to you.
เดี๋ยวฉันจะเอาคุณยายให้คุณดู
และปราศจากการทำตัวเป็นผู้ปกครอง
to teach you. First of all:
ประการแรก
three pages to get to the main idea.
เอกสารสามหน้าเพื่อหาประเด็นหลักหรอก
you said in the beginning, anymore.
ว่าตอนต้นคุณพูดว่าอย่างไร
that grandma knows.
ใช้คำพื้น ๆ คำที่คุณยายรู้จัก
"Clara" is a project of social responsibility.
ซึ่งคือโครงการความรับผิดชอบต่อสังคม
วิธีการสื่อสารในสาธารณะ
a collection of "Claro" guides,
very complex subjects and put them simple.
ที่ซับซ้อนมาก ๆ และทำให้มันเรียบง่าย
"Claro" Guide of Justice.
คู่มือความเป็นธรรม "ฉบับคลาโร"
(Applause)
(เสียงปรบมือ)
If it's time to ask,
มานูเอล [ฟอร์เจซ] ถ้ามันถึงเวลาที่จะถาม
"Claro" Guide of Justice -- I don't know...
คู่มือความเป็นธรรมฉบับคลาโร -- ไม่รู้สิ --
to the worse and best documents,
ให้รางวัลกับเอกสารที่ดีที่สุดและแย่ที่สุด
to communicate in a clearer way,
ที่จะสื่อสารในแบบที่ชัดเจน
about it and need to be humiliated.
และสมควรได้รับการเยาะเย้ย
กับคนทำได้แย่ที่สุดและดีที่สุด
the campaign via Clara's Facebook,
การรณรงค์ผ่านเฟสบุ๊คของคลารา
you'll be up to date.
และจะได้ติดตามข่าว
"คลารา" ต้องการอะไรกันล่ะ
อย่าอาย
Write to your grandma.
เขีบนถึงคุณยายของคุณ
Mr. Domingos, he will like it.
เขาจะดีใจมากค่ะ
ABOUT THE SPEAKER
Sandra Fisher-Martins - Translator, plain language activistSandra Fisher-Martins fights “information apartheid” -- the barrier created by overly complex language.
Why you should listen
Sandra Fisher Martins helps Portuguese businesses and government agencies introduce clarity to their communications. After seeing a Plain English campaign in England, she was inspired to establish Portugues Claro -- a consulting and training firm that works to ensure that people are not disenfranchised by what she calls an "information apartheid" that keeps the majority of her fellow Portuguese from fully understanding documents they need for their daily lives. She is working to develop Euro-clear, a European diploma in clear communication.
Find more examples of plain language at Portugues Claro's website.
Sandra Fisher-Martins | Speaker | TED.com