ABOUT THE SPEAKER
Neil MacGregor - Director of The British Museum
The writer and presenter of the BBC Radio 4 series "A History of the World in 100 Objects" and the accompanying book.

Why you should listen

Established by Act of Parliament in 1753 as a museum for the world (and free to enter, down to this day), the British Museum has built a near-encyclopedic collection of art and artifacts representing the sweep of human history across 2 million years. In his 2010 radio series A History of the World in 100 Objects (accompanied by a splendid book with the same title), director Neil MacGregor showed how the artifacts and items we collect are a powerful tool for sharing our shared human narrative.

MacGregor has long been fascinated with the way museums can tell the world's story. At the British Museum, he's negotiated his way to mounting shows full of Chinese and Persian treasures, helping sometimes-prickly governments to share his mission of cultural togetherness. He was named Briton of the Year in 2008 by the Sunday Times, who said, "He is a committed idealist who, in a world in which culture is increasingly presented as the acceptable face of politics, has pioneered a broader, more open, more peaceable way forward."

He says: "That’s what the museum is about: giving people their place in things.”

More profile about the speaker
Neil MacGregor | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2011

Neil MacGregor: 2600 years of history in one object

Neil MacGregor: Bir tek nesnedeki 2600 yıllık tarih

Filmed:
1,160,889 views

Akad dilinde çivi yazısı ile yazılmış, hasarlı ve kırılmış, kilden bir silindir olan Cyrus Silindiri dini hoşgörünün ve çok kültürlülüğün güçlü bir sembolü. Bu büyüleyici konuşmada British Museum'un Yöneticisi Neil MacGregor, bu silindirden yola çıkarak Orta Doğu'nun 2600 yıllık tarihinin izini sürüyor.
- Director of The British Museum
The writer and presenter of the BBC Radio 4 series "A History of the World in 100 Objects" and the accompanying book. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
The things we make
0
0
2000
Yarattığımız şeylerin
00:17
have one supremeyüce qualitykalite --
1
2000
3000
çok önemli bir yeteneği var --
00:20
they livecanlı longeruzun than us.
2
5000
2000
bizden daha uzun süre yaşıyorlar.
00:22
We perishyok, they survivehayatta kalmak;
3
7000
2000
Biz yok oluyoruz, onlar hayatta kalıyor;
00:24
we have one life, they have manyçok liveshayatları,
4
9000
3000
bizim bir tek hayatımız var,
onlarınsa birden fazla
00:27
and in eachher life they can mean differentfarklı things.
5
12000
3000
ve her bir hayatta farklı
bir anlam ifade ediyorlar.
00:30
WhichHangi meansanlamına geliyor that, while we all have one biographyBiyografi,
6
15000
3000
Bu şu demek oluyor;
hepimizin tek bir biyografisi varken,
00:33
they have manyçok.
7
18000
2000
onların birden fazla var.
00:35
I want this morningsabah to talk
8
20000
2000
Bu sabah belli bir nesnenin,
00:37
about the storyÖykü, the biographyBiyografi -- or ratherdaha doğrusu the biographiesBiyografiler --
9
22000
3000
dikkate değer bir şeyin
hikayesini, biyografisini --
00:40
of one particularbelirli objectnesne,
10
25000
3000
aslında biyografilerini --
00:43
one remarkabledikkat çekici thing.
11
28000
2000
anlatmak istiyorum.
00:45
It doesn't, I agreeanlaşmak,
12
30000
2000
Kayda değer bir şeymiş gibi
00:47
look very much.
13
32000
2000
görünmediğini kabul ediyorum.
00:49
It's about the sizeboyut of a rugbyRagbi balltop.
14
34000
3000
Anlatacağım şey bir
rugby topu boyutlarında.
00:52
It's madeyapılmış of claykil,
15
37000
2000
Kilden yapılmış
00:54
and it's been fashionedmoda
16
39000
2000
ve bir silindir şekli verilmiş,
00:56
into a cylindersilindir shapeşekil,
17
41000
3000
üzerine sık aralıklarla
00:59
coveredkapalı with closekapat writingyazı
18
44000
2000
yazı yazılmış ve sonra da
01:01
and then bakedpişmiş drykuru in the sunGüneş.
19
46000
3000
pişmesi için güneşe bırakılmış.
01:04
And as you can see,
20
49000
2000
Gördüğünüz gibi,
01:06
it's been knockedçaldı about a bitbit,
21
51000
2000
biraz hırpalanmış,
01:08
whichhangi is not surprisingşaşırtıcı
22
53000
2000
-ki bu hiç şaşırtıcı değil-
01:10
because it was madeyapılmış two and a halfyarım thousandbin yearsyıl agoönce
23
55000
3000
çünkü iki buçuk bin yıl önce yapıldı
01:13
and was dugkazdık up
24
58000
2000
ve 1879 yılında
01:15
in 1879.
25
60000
2000
bir kazıda bulundu.
01:17
But todaybugün,
26
62000
2000
Ama bugün,
01:19
this thing is, I believe,
27
64000
2000
inanıyorum ki, bu şey,
01:21
a majormajör playeroyuncu
28
66000
2000
Orta Doğu siyasetinde
01:23
in the politicssiyaset of the MiddleOrta EastDoğu.
29
68000
2000
önemli bir rol oynuyor.
01:25
And it's an objectnesne
30
70000
2000
Bu nesnenin
01:27
with fascinatingbüyüleyici storieshikayeleri
31
72000
2000
büyüleyici hikayeleri
01:29
and storieshikayeleri that are by no meansanlamına geliyor over yethenüz.
32
74000
4000
henüz bitmedi.
01:33
The storyÖykü beginsbaşlar
33
78000
2000
Hikaye
01:35
in the Iran-IraqIran-Irak warsavaş
34
80000
4000
İran- Irak savaşı ve
01:39
and that seriesdizi of eventsolaylar
35
84000
2000
Irak'ın yabancı güçler tarafından
01:41
that culminatedsonuçlandı
36
86000
2000
istila edilmesiyle,
01:43
in the invasionistila of IraqIrak
37
88000
2000
despot hükümdarın
01:45
by foreignyabancı forcesgüçler,
38
90000
2000
devrilmesi ve ani
rejim değişikliğiyle
01:47
the removaluzaklaştırma of a despoticdespot rulerCetvel
39
92000
2000
doruğa ulaşan
01:49
and instantanlık regimerejim changedeğişiklik.
40
94000
3000
olaylar dizisiyle başlıyor.
01:52
And I want to beginbaşla
41
97000
2000
Ben de bu olaylar dizisinin
01:54
with one episodeBölüm from that sequencesıra of eventsolaylar
42
99000
2000
bir bölümüyle başlamak istiyorum,
01:56
that mostçoğu of you would be very familiartanıdık with,
43
101000
3000
birçoğunuzun çok aşina olduğu bir şeyle,
01:59
Belshazzar'sBelshazzar's feastbayram --
44
104000
2000
Belshazzar'ın şöleni ile --
02:01
because we're talkingkonuşma about the Iran-IraqIran-Irak warsavaş
45
106000
2000
çünkü milattan önce 539 yılındaki
02:03
of 539 BCM.Ö..
46
108000
3000
İran- Irak savaşından bahsediyoruz.
02:06
And the parallelsparalellikler
47
111000
2000
M.Ö. 539'daki ile
02:08
betweenarasında the eventsolaylar
48
113000
2000
2003'teki ve arada yaşanan
02:10
of 539 BCM.Ö. and 2003 and in betweenarasında
49
115000
3000
olaylar arasındaki paralellikler
02:13
are startlingşaşırtıcı.
50
118000
2000
çok şaşırtıcı.
02:15
What you're looking at is Rembrandt'sRembrandt'ın paintingboyama,
51
120000
2000
Şu an baktığınız şey Rembrandt'ın tablosu,
02:17
now in the NationalUlusal GalleryGaleri in LondonLondra,
52
122000
2000
şu an Londra'da, Ulusal Galeri'de,
02:19
illustratinggösteren the textMetin from the prophetPeygamber DanielDaniel
53
124000
2000
İbranice kutsal metinlerdeki
02:21
in the Hebrewİbranice scriptureskutsal Kitap.
54
126000
3000
Peygamber Daniel ile ilgili
metni tasvir ediyor.
02:24
And you all know roughlykabaca the storyÖykü.
55
129000
2000
Hepiniz hikayeyi az çok biliyorsunuz.
02:26
BelshazzarBelshazzar, the sonoğul of NebuchadnezzarNebuchadnezzar,
56
131000
3000
İsrail'i fetheden Nebuchadnezzar'ın oğlu
02:29
NebuchadnezzarNebuchadnezzar who'dkim olur conqueredfethetti Israelİsrail, sackedgörevden alındı JerusalemJerusalem
57
134000
3000
Belshazzar Kudüs'ü yağmaladı ve
02:32
and capturedyakalanan the people
58
137000
2000
halkı esir alıp
02:34
and takenalınmış the JewsYahudiler back to BabylonBabylon.
59
139000
2000
Yahudileri Babil'e geri götürdü.
02:36
Not only the JewsYahudiler, he'diçin ona takenalınmış the templetapınak vesselsgemiler.
60
141000
3000
Sadece Yahudileri değil
tapınak ganimetlerini de götürdü.
02:39
He'dO istiyorsunuz ransackedyağma, desecratedSaygısızlık the templetapınak.
61
144000
3000
Tapınağı yağmalayıp
kutsallığına hakaret etti.
02:42
And the great goldaltın vesselsgemiler of the templetapınak in JerusalemJerusalem
62
147000
3000
Kudüs'teki tapınağın
muhteşem altın ganimetleri
02:45
had been takenalınmış to BabylonBabylon.
63
150000
3000
Babil'e götürüldü.
02:48
BelshazzarBelshazzar, his sonoğul,
64
153000
2000
Belshazzar,
02:50
decideskarar to have a feastbayram.
65
155000
2000
bir şölen vermeye karar verir.
02:52
And in ordersipariş to make it even more excitingheyecan verici,
66
157000
2000
Şöleni heyecanlı
hale getirmek için,
02:54
he addedkatma a bitbit of sacrilegedine saygısızlık to the restdinlenme of the funeğlence,
67
159000
3000
eğlencenin geri kalanına
kutsal şeylere karşı
02:57
and he bringsgetiriyor out the templetapınak vesselsgemiler.
68
162000
3000
saygısızlığı ekler ve tapınak
ganimetlerini ortaya çıkarır.
03:00
He's alreadyzaten at warsavaş with the Iraniansİranlılar,
69
165000
3000
Zaten İranlılarla, Pers kralıyla
03:03
with the kingkral of PersiaPersia.
70
168000
2000
savaş halindedir.
03:05
And that night, DanielDaniel tellsanlatır us,
71
170000
3000
Daniel'in anlattığına göre o gece,
03:08
at the heightyükseklik of the festivitiesFestivaller
72
173000
2000
şenliğin doruk noktasında
03:10
a handel appearedortaya çıktı and wroteyazdı on the wallduvar,
73
175000
3000
bir el belirir ve duvara şöyle yazar:
03:13
"You are weighedtartılır in the balancedenge and foundbulunan wantingeksik,
74
178000
3000
"Terazide tartıldın ve eksik bulundun
03:16
and your kingdomkrallık is handedeli over
75
181000
2000
ve krallığın Medler'e ve Pers'lere
03:18
to the MedesMedler and the PersiansPersler."
76
183000
2000
devredildi."
03:20
And that very night
77
185000
2000
O gece
03:22
CyrusCyrus, kingkral of the PersiansPersler, enteredgirdi BabylonBabylon
78
187000
4000
Perslerin kralı Cyrus Babil'e girer ve
03:26
and the wholebütün regimerejim of BelshazzarBelshazzar felldüştü.
79
191000
5000
tüm Belshazzar rejimi devrilir.
03:31
It is, of coursekurs, a great momentan
80
196000
2000
Bu, tabii ki,
03:33
in the historytarih
81
198000
2000
Yahudi halkı için
03:35
of the JewishYahudi people.
82
200000
2000
tarihte önemli bir an.
03:37
It's a great storyÖykü. It's storyÖykü we all know.
83
202000
2000
Hepimizin bildiği harika bir hikaye.
03:39
"The writingyazı on the wallduvar"
84
204000
2000
"Duvardaki yazı"
03:41
is partBölüm of our everydayher gün languagedil.
85
206000
3000
gündelik konuşmalarımızın bir parçası.
03:44
What happenedolmuş nextSonraki
86
209000
2000
Silindirimizin
03:46
was remarkabledikkat çekici,
87
211000
2000
hikayeye giriş yaptığı
03:48
and it's where our cylindersilindir
88
213000
2000
noktada olan şey ise
03:50
entersgirer the storyÖykü.
89
215000
2000
dikkate şayan.
03:52
CyrusCyrus, kingkral of the PersiansPersler,
90
217000
2000
Perslerin kralı Cyrus
03:54
has enteredgirdi BabylonBabylon withoutolmadan a fightkavga --
91
219000
2000
savaşmadan Babil'e girer --
03:56
the great empireimparatorluk of BabylonBabylon,
92
221000
2000
güney Irak'ın merkezinden
03:58
whichhangi ranran from centralmerkezi southerngüney IraqIrak
93
223000
2000
Akdeniz'e kadar hüküm süren
04:00
to the MediterraneanMediterranean,
94
225000
2000
büyük Babil İmparatorluğu,
04:02
fallsdüşme to CyrusCyrus.
95
227000
2000
Cyrus'a boyun eğer.
04:04
And CyrusCyrus makesmarkaları a declarationbildirimi.
96
229000
4000
Ve Cyrus bir ferman verir.
04:08
And that is what this cylindersilindir is,
97
233000
3000
İşte silindir de,
04:11
the declarationbildirimi madeyapılmış by the rulerCetvel guideddestekli by God
98
236000
3000
Tanrının yol gösterdiği,
Irak'ın despot rejimini deviren
04:14
who had toppleddevirdi the IraqiIrak despotdespot
99
239000
4000
ve insanlara özgürlüğü getirecek olan
04:18
and was going to bringgetirmek freedomözgürlük to the people.
100
243000
2000
bu hükümdarın yapmış olduğu açıklamadır.
04:20
In ringingzil BabylonianBabil --
101
245000
2000
Babil dilinde tekrarlanarak --
04:22
it was writtenyazılı in BabylonianBabil --
102
247000
2000
Babil dilinde yazılmış --
04:24
he saysdiyor, "I am CyrusCyrus, kingkral of all the universeEvren,
103
249000
3000
şöyle diyor:
"Ben Cyrus, tüm evrenin kralı,
04:27
the great kingkral, the powerfulgüçlü kingkral,
104
252000
2000
büyük kral, güçlü kral,
04:29
kingkral of BabylonBabylon, kingkral of the fourdört quarterskışla of the worldDünya."
105
254000
4000
Babil'in kralı, dünyanın
dört çeyreğinin kralı."
04:33
They're not shyutangaç of hyperboleabartılı as you can see.
106
258000
3000
Gördüğünüz gibi abartmak
konusunda çekingen değiller.
04:36
This is probablymuhtemelen
107
261000
2000
Bu muhtemelen
04:38
the first realgerçek pressbasın releaseserbest bırakmak
108
263000
2000
galip bir ordu tarafından yapılan
04:40
by a victoriousmuzaffer armyordu
109
265000
2000
elimizdeki ilk
04:42
that we'vebiz ettik got.
110
267000
2000
basın açıklaması.
04:44
And it's writtenyazılı, as we'lliyi see in duenedeniyle coursekurs,
111
269000
2000
Zamanı geldiğinde göreceğimiz gibi,
04:46
by very skilledyetenekli P.R. consultantsdanışmanları.
112
271000
3000
çok yetenekli halkla ilişkiler
danışmanları tarafından yazıldı.
04:49
So the hyperboleabartılı is not actuallyaslında surprisingşaşırtıcı.
113
274000
3000
Bu yüzden abartı olması
aslında çok da şaşırtıcı değil.
04:52
And what is the great kingkral, the powerfulgüçlü kingkral,
114
277000
2000
Peki büyük kral, güçlü kral,
04:54
the kingkral of the fourdört quarterskışla of the worldDünya going to do?
115
279000
3000
dünyanın dört çeyreğinin
kralı şimdi ne yapacaktı?
04:57
He goesgider on to say that, havingsahip olan conqueredfethetti BabylonBabylon,
116
282000
3000
Şöyle devam ediyor:
Babil'i fethettikten sonra,
05:00
he will at oncebir Zamanlar let all the peopleshalklar
117
285000
3000
bir an önce Babillilerin
05:03
that the BabyloniansBabilliler -- NebuchadnezzarNebuchadnezzar and BelshazzarBelshazzar --
118
288000
2000
- Nebuchadnezzar ve Belshazzar'ın -
05:05
have capturedyakalanan and enslavedköle
119
290000
2000
esir alıp köleleştirdiği herkesi
05:07
go freeücretsiz.
120
292000
2000
özgürlüğüne kavuşturacaktı.
05:09
He'llO olacak let them returndönüş to theironların countriesülkeler.
121
294000
2000
Ülkelerine dönmelerine izin verecekti.
05:11
And more importantönemli,
122
296000
2000
Daha da önemlisi,
05:13
he will let them all recoverkurtarmak
123
298000
2000
el konulmuş bütün
05:15
the godstanrılar, the statuesheykeller,
124
300000
2000
tapınak ganimetlerini,
05:17
the templetapınak vesselsgemiler
125
302000
2000
tanrıları, heykelleri
05:19
that had been confiscatedel koydu.
126
304000
2000
geri almalarına izin verecekti.
05:21
All the peopleshalklar that the BabyloniansBabilliler had repressedbaskı altında and removedçıkarıldı
127
306000
3000
Baskı altında tutulmuş ve
uzaklaştırılmış olan tüm Babilliler
05:24
will go home,
128
309000
2000
evlerine dönecekler
05:26
and they'llacaklar take with them theironların godstanrılar.
129
311000
3000
ve beraberlerinde
tanrılarını da götüreceklerdi.
05:29
And they'llacaklar be ableyapabilmek to restoregeri theironların altarssunak
130
314000
3000
Ve sunaklarını yenileyip
kendi tanrılarına,
05:32
and to worshipibadet theironların godstanrılar
131
317000
2000
kendilerine ait bir yerde
05:34
in theironların ownkendi way, in theironların ownkendi placeyer.
132
319000
3000
kendi istedikleri şekilde
ibadet edebileceklerdi.
05:37
This is the decreekararname,
133
322000
2000
Bu fermandır ki,
05:39
this objectnesne is the evidencekanıt
134
324000
3000
bu nesne aslında
05:42
for the factgerçek that the JewsYahudiler,
135
327000
2000
Yahudilerin;
05:44
after the exilesürgün in BabylonBabylon,
136
329000
2000
Babil'deki sürgünden,
05:46
the yearsyıl they'dgittiklerini spentharcanmış sittingoturma by the watersdeniz of BabylonBabylon,
137
331000
3000
Babil sularının yanında oturularak
geçirilen yıllardan sonra,
05:49
weepingağlayan when they rememberedhatırladı JerusalemJerusalem,
138
334000
3000
Kudüs'u andıklarında gözyaşı
döken Yahudilerin,
05:52
those JewsYahudiler were allowedizin to go home.
139
337000
3000
eve dönmelerine
izin verildiğinin bir kanıtı.
05:55
They were allowedizin to returndönüş to JerusalemJerusalem
140
340000
2000
Kudüs'e geri dönüp tapınağı
05:57
and to rebuildyeniden inşa etmek the templetapınak.
141
342000
2000
yeniden inşa etmelerine izin verilmişti.
05:59
It's a centralmerkezi documentbelge
142
344000
2000
Bu Yahudi tarihinde
06:01
in JewishYahudi historytarih.
143
346000
2000
miladi bir belgedir.
06:03
And the BookKitap of ChroniclesChronicles, the BookKitap of EzraEzra in the Hebrewİbranice scriptureskutsal Kitap
144
348000
4000
İbranice kutsal metinlerinden
Tarihler Kitabı ve Ezra Kitabı da
06:07
reportedrapor in ringingzil termsşartlar.
145
352000
2000
tekrarlayan bir şekilde bunu belgeler.
06:09
This is the JewishYahudi versionversiyon
146
354000
2000
Bu, hikayenin
06:11
of the sameaynı storyÖykü.
147
356000
2000
Yahudi versiyonu.
06:13
"ThusBöylece said CyrusCyrus, kingkral of PersiaPersia,
148
358000
2000
"Böylece Pers kralı Cyrus şöyle dedi:
06:15
'All the kingdomskrallıklar of the earthtoprak have the LordLord God of heavencennet givenverilmiş theeSana,
149
360000
3000
'Göklerin Yüce Tanrı'sı yeryüzünün
bütün krallıklarını
06:18
and he has chargedyüklü me
150
363000
2000
sana verdi ve beni kendisi için
06:20
to buildinşa etmek him a houseev in JerusalemJerusalem.
151
365000
2000
Kudüs'te bir ev inşa
etmekle görevlendirdi.
06:22
Who is there amongarasında you of his people?
152
367000
2000
Onun kavminden ve
sizlerden kim orada?
06:24
The LordLord God be with him,
153
369000
2000
Yüce Tanrı onunla olsun
06:26
and let him go up.'"
154
371000
3000
ve bırakın yükselsin.'"
06:29
"Go up" -- aalehaaleh.
155
374000
2000
"Yükselsin" -- aaleh.
06:31
The centralmerkezi elementeleman, still,
156
376000
3000
Geri dönüş kavramı hala
06:34
of the notionkavram of returndönüş,
157
379000
2000
merkez unsur;
06:36
a centralmerkezi partBölüm
158
381000
2000
Yahudilik yaşamının
06:38
of the life of JudaismYahudilik.
159
383000
2000
merkez parçası.
06:40
As you all know, that returndönüş from exilesürgün,
160
385000
2000
Hepinizin bildiği gibi
"sürgünden dönüş",
06:42
the secondikinci templetapınak,
161
387000
2000
ikinci tapınak,
06:44
reshapedyeniden şekillenen JudaismYahudilik.
162
389000
2000
Yahudiliği tekrar şekillendirdi.
06:46
And that changedeğişiklik,
163
391000
2000
Bu değişim,
06:48
that great historictarihi momentan,
164
393000
2000
bu büyük tarihi an,
06:50
was madeyapılmış possiblemümkün by CyrusCyrus, the kingkral of PersiaPersia,
165
395000
4000
Pers Kralı Cyrus sayesinde yaşandı
06:54
reportedrapor for us in Hebrewİbranice in scriptureKutsal kitap
166
399000
3000
ve biz bunu Babil'deki
06:57
and in BabylonianBabil in claykil.
167
402000
3000
İbranice metinden öğreniyoruz.
07:00
Two great textsmetinler,
168
405000
2000
İki büyük metin olduğunda hemfikiriz;
07:02
what about the politicssiyaset?
169
407000
2000
peki ya bu durum politikaya nasıl yansıdı?
07:04
What was going on
170
409000
2000
Meydana gelen şey
07:06
was the fundamentaltemel shiftvardiya in MiddleOrta EasternDoğu historytarih.
171
411000
3000
Orta Doğu tarihindeki kökten değişimdi.
07:09
The empireimparatorluk of Iranİran, the MedesMedler and the PersiansPersler,
172
414000
3000
İran İmparatorluğu, Medler ve Persler,
07:12
unitedbirleşmiş underaltında CyrusCyrus,
173
417000
2000
Cyrus tarafından birleştirildi
07:14
becameoldu the first great worldDünya empireimparatorluk.
174
419000
4000
ve ilk büyük dünya
imparatorluğu haline geldi.
07:18
CyrusCyrus beginsbaşlar in the 530s BCM.Ö..
175
423000
3000
Cyrus'un hükümdarlığı
M.Ö. 530'larda başlıyor
07:21
And by the time of his sonoğul DariusDarius,
176
426000
4000
ve oğlu Darius zamanına kadar,
07:25
the wholebütün of the easterndoğu MediterraneanMediterranean
177
430000
3000
Doğu Akdenizin tamamı
07:28
is underaltında PersianFarsça controlkontrol.
178
433000
2000
Pers kontrolünde bulunuyor.
07:30
This empireimparatorluk is, in factgerçek,
179
435000
2000
Şu an bildiğimiz adı Orta Doğu
07:32
the MiddleOrta EastDoğu as we now know it,
180
437000
2000
olan bu imparatorluk aslında
07:34
and it's what shapesşekiller the MiddleOrta EastDoğu as we now know it.
181
439000
3000
şu an bildiğimiz Orta Doğu'yu
şekillendirmiştir.
07:37
It was the largesten büyük empireimparatorluk the worldDünya had knownbilinen untila kadar then.
182
442000
2000
O zamana kadarki en büyük imparatorluktu.
07:39
Much more importantönemli,
183
444000
2000
Çok daha önemlisi,
07:41
it was the first
184
446000
2000
çok büyük çapta
07:43
multiculturalçok kültürlü, multifaithmultifaith statebelirtmek, bildirmek
185
448000
2000
ilk çok kültürlü,
07:45
on a hugeKocaman scaleölçek.
186
450000
2000
çok inançlı devletti.
07:47
And it had to be runkoş in a quiteoldukça newyeni way.
187
452000
2000
Tamamen yeni bir yolla,
07:49
It had to be runkoş in differentfarklı languagesdiller.
188
454000
2000
çok dilli olarak yönetilmesi gerekiyordu.
07:51
The factgerçek that this decreekararname is in BabylonianBabil saysdiyor one thing.
189
456000
3000
Gerçek şu ki, Babil dilinde yazılmış
bu ferman bir şey söylüyor:
07:54
And it had to recognizetanımak theironların differentfarklı habitsalışkanlıkları,
190
459000
2000
Farklı alışkanlıkları,
farklı insanları,
07:56
differentfarklı peopleshalklar, differentfarklı religionsdinler, differentfarklı faithsinanç.
191
461000
3000
farklı dinleri, farklı inançları
tanıması gerekiyordu.
07:59
All of those are respecteditibarlı by CyrusCyrus.
192
464000
3000
Cyrus tüm bunlara saygı duyuyor.
08:02
CyrusCyrus setskümeler up a modelmodel
193
467000
2000
Cyrus, büyük bir çok uluslu,
08:04
of how you runkoş
194
469000
2000
çok inançlı, çok kültürlü
08:06
a great multinationalçok uluslu, multifaithmultifaith, multiculturalçok kültürlü societytoplum.
195
471000
5000
topluluğun yönetim
modelini oluşturuyor.
08:11
And the resultsonuç of that
196
476000
2000
Bunun sonucu,
08:13
was an empireimparatorluk that includeddahil the areasalanlar you see on the screenekran,
197
478000
3000
ekranda gördüğünüz bölgeleri
içeren ve İskender tarafından
08:16
and whichhangi survivedhayatta for 200 yearsyıl of stabilityistikrar
198
481000
3000
parçalanana kadar 200 yıl boyunca
08:19
untila kadar it was shatteredparamparça by AlexanderAlexander.
199
484000
3000
ayakta kalmış bir imparatorluk.
08:22
It left a dreamrüya of the MiddleOrta EastDoğu as a unitbirim,
200
487000
2000
Geride, Orta Doğu'nun bir bütün içinde,
08:24
and a unitbirim where people of differentfarklı faithsinanç
201
489000
2000
farklı inançlara sahip insanların beraber
08:26
could livecanlı togetherbirlikte.
202
491000
2000
yaşadığı zamanlarının hayalini bıraktı.
08:28
The GreekYunanca invasionsAkınları endedbitti that.
203
493000
2000
Bu hayali Yunan istilası sonlandırdı.
08:30
And of coursekurs, AlexanderAlexander couldn'tcould sustainsürdürmek a governmenthükümet
204
495000
3000
Tabii ki, İskender bu yönetim biçimini
08:33
and it fragmentedparçalanmış.
205
498000
2000
sürdüremedi ve parçalandı.
08:35
But what CyrusCyrus representedtemsil
206
500000
2000
Ama Cyrus'un temel aldığı şey
08:37
remainedkalmıştır absolutelykesinlikle centralmerkezi.
207
502000
2000
kesinlikle merkez olarak kaldı.
08:39
The GreekYunanca historiantarihçi XenophonXenophon
208
504000
3000
Yunan tarihçi Ksenofon
08:42
wroteyazdı his bookkitap "CyropaediaCyropaedia"
209
507000
2000
"Cyropaedia" adlı kitapında
08:44
promotingteşvik CyrusCyrus as the great rulerCetvel.
210
509000
2000
Cyrus'tan büyük hükümdar diye bahsetti.
08:46
And throughoutboyunca EuropeanAvrupa culturekültür afterwardsonra,
211
511000
3000
Avrupa kültürü boyunca ve sonrasında
08:49
CyrusCyrus remainedkalmıştır the modelmodel.
212
514000
3000
Cyrus bir model olarak kaldı.
08:52
This is a 16thinci centuryyüzyıl imagegörüntü
213
517000
2000
Bu, bize ona duyulan derin saygının
08:54
to showgöstermek you how widespreadyaygın
214
519000
2000
ne kadar geniş çapta olduğunu gösteren
08:56
his venerationsaygı actuallyaslında was.
215
521000
3000
16. yüzyıldan kalma bir resim.
08:59
And Xenophon'sXenophon'ın bookkitap on CyrusCyrus
216
524000
2000
Ksenofon'un, Cyrus'un
09:01
on how you ranran a diverseçeşitli societytoplum
217
526000
3000
farklı toplumları yönetme
modeli hakkındaki kitabı,
09:04
was one of the great textbooksders kitapları
218
529000
2000
Amerikan Devriminin kurucularına
09:06
that inspiredyaratıcı the FoundingKurucu FathersBabalar
219
531000
2000
ilham kaynağı olan
09:08
of the AmericanAmerikan RevolutionDevrim.
220
533000
2000
ders kitaplarından biriydi.
09:10
JeffersonJefferson was a great admirerhayranı --
221
535000
2000
Jefferson, 18. yüzyıl şartlarında
09:12
the idealsidealleri of CyrusCyrus
222
537000
2000
dini inançlara saygılı yeni bir devletin
09:14
obviouslybelli ki speakingkonuşuyorum to those 18thinci centuryyüzyıl idealsidealleri
223
539000
2000
nasıl kurulacağına referans olan
09:16
of how you createyaratmak religiousdini tolerancehata payı
224
541000
2000
Cyrus'un ideallerinin
09:18
in a newyeni statebelirtmek, bildirmek.
225
543000
3000
büyük bir hayranıydı.
09:23
MeanwhileBu arada, back in BabylonBabylon,
226
548000
2000
Bu sırada, Babil'de,
09:25
things had not been going well.
227
550000
2000
bir şeyler çok da yolunda gitmedi.
09:27
After AlexanderAlexander, the other empiresimparatorluklar,
228
552000
3000
İskender'den ve diğer
imparatorluklardan sonra,
09:30
BabylonBabylon declinesdüşüşler, fallsdüşme into ruinsHarabeleri,
229
555000
3000
Babil düşüşe geçiyor, parçalara ayrılıyor
09:33
and all the tracesizleri of the great BabylonianBabil empireimparatorluk are lostkayıp --
230
558000
4000
Babil İmparatorluğu'nun izleri kayboluyor;
09:37
untila kadar 1879
231
562000
2000
ta ki 1879'da
09:39
when the cylindersilindir is discoveredkeşfedilen
232
564000
3000
silindirin İngiliz Müzesinin
09:42
by a Britishİngiliz MuseumMüze exhibitionsergi diggingkazma in BabylonBabylon.
233
567000
3000
Babil'de yaptığı kazıda
ortaya çıkarılmasına kadar.
09:45
And it entersgirer now anotherbir diğeri storyÖykü.
234
570000
3000
Bu noktada başka
bir hikayeye giriş yapıyor.
09:48
It entersgirer that great debatetartışma
235
573000
2000
19. yüzyılın ortasındaki
09:50
in the middleorta of the 19thinci centuryyüzyıl:
236
575000
2000
büyük münakaşaya konu oluyor:
09:52
Are the scriptureskutsal Kitap reliabledürüst? Can we trustgüven them?
237
577000
3000
Kutsal metinler güvenilir midir?
Onlara itibar edebilir miyiz?
09:55
We only knewbiliyordum
238
580000
2000
Yahudilerin dönüşü ve
09:57
about the returndönüş of the JewsYahudiler and the decreekararname of CyrusCyrus
239
582000
2000
Cyrus'un fermanını yalnızca
09:59
from the Hebrewİbranice scriptureskutsal Kitap.
240
584000
2000
Yahudi kutsal metinlerinden biliyoruz.
10:01
No other evidencekanıt.
241
586000
2000
Başka bir kanıt yok.
10:03
SuddenlyAniden, this appearedortaya çıktı.
242
588000
2000
Aniden, bu ortaya çıktı.
10:05
And great excitementheyecan
243
590000
2000
Kutsal metinlere inanan bir dünyada
10:07
to a worldDünya where those who believedinanılır in the scriptureskutsal Kitap
244
592000
2000
evrim ve jeoloji yüzünden
10:09
had had theironların faithinanç in creationoluşturma shakensarsıldı
245
594000
2000
yaradılışa olan inançları sarsılan
10:11
by evolutionevrim, by geologyJeoloji,
246
596000
2000
insanlar için büyük bir heyecan,
10:13
here was evidencekanıt
247
598000
2000
bu kutsal metinlerin
10:15
that the scriptureskutsal Kitap were historicallytarihsel truedoğru.
248
600000
2000
tarihsel olarak doğru olduğunun kanıtı.
10:17
It's a great 19thinci centuryyüzyıl momentan.
249
602000
3000
Harika bir 19. yüzyıl anı.
10:20
But -- and this, of coursekurs, is where it becomesolur complicatedkarmaşık --
250
605000
5000
Ama -- ve tabi ki bu işlerin
karmaşıklaştığı yer --
10:25
the factsGerçekler were truedoğru,
251
610000
2000
bulgular doğruydu,
10:27
hurrahYaşasın for archeologyArkeoloji,
252
612000
3000
"Yaşasın arkeoloji",
10:30
but the interpretationyorumu was ratherdaha doğrusu more complicatedkarmaşık.
253
615000
3000
ama yorumu çok daha karmaşıktı.
10:33
Because the cylindersilindir accounthesap and the Hebrewİbranice Bibleİncil accounthesap
254
618000
3000
Çünkü silindirdeki açıklamayla
Tevrat'taki açıklama
10:36
differfarklılık in one keyanahtar respectsaygı.
255
621000
2000
önemli bir noktada ayrı düşüyor.
10:38
The BabylonianBabil cylindersilindir
256
623000
2000
Babil silindiri
10:40
is writtenyazılı by the priestsrahipler
257
625000
2000
büyük Babil tanrısı Marduk'un
10:42
of the great god of BablyonBablyon, MardukMarduk.
258
627000
2000
rahipleri tarafından yazıldı.
10:44
And, not surprisinglyşaşırtıcı biçimde,
259
629000
2000
Beklendiği üzere tüm bunların
10:46
they tell you that all this was donetamam by MardukMarduk.
260
631000
2000
Marduk tarafından
yapıldığını söylüyor.
10:48
"MardukMarduk, we holdambar, calleddenilen CyrusCyrus by his nameisim."
261
633000
3000
"Marduk, biz ismini
Cyrus olarak verdik."
10:51
MardukMarduk takes CyrusCyrus by the handel,
262
636000
3000
Marduk Cyrus'un elinden tutup,
10:54
callsaramalar him to shepherdçoban his people
263
639000
2000
onu kullarının lideri ilan ediyor
10:56
and givesverir him the rulekural of BabylonBabylon.
264
641000
3000
ve ona Babil'i yönetme yetkisi veriyor.
10:59
MardukMarduk tellsanlatır CyrusCyrus
265
644000
2000
Marduk Cyrus'a
11:01
that he will do these great, generouscömert things
266
646000
2000
insanları özgürlüğüne kavuşturmak gibi
11:03
of settingayar the people freeücretsiz.
267
648000
2000
büyük, cömert şeyler yapacağını söyler.
11:05
And this is why we should all be gratefulminnettar to
268
650000
2000
Bu yüzden hepimiz Marduk'a minnet
11:07
and worshipibadet MardukMarduk.
269
652000
2000
ve ibadet etmeliyiz.
11:09
The Hebrewİbranice writersyazarlar
270
654000
2000
Eski Ahit'i yazan
11:11
in the OldEski TestamentAhit,
271
656000
2000
Yahudi yazarlar,
11:13
you will not be surprisedşaşırmış to learnöğrenmek,
272
658000
3000
ki bu sizi şaşırtmayacak,
11:16
take a ratherdaha doğrusu differentfarklı viewgörünüm of this.
273
661000
2000
konuya farklı bir
bakış getiriyorlar.
11:18
For them, of coursekurs, it can't possiblybelki by MardukMarduk
274
663000
2000
Onlar için, tabii ki, tüm bunları yapanın
11:20
that madeyapılmış all this happenolmak.
275
665000
2000
Marduk olması imkansız.
11:22
It can only be JehovahYehova.
276
667000
2000
Bunu yapan sadece Yehova olabilir.
11:24
And so in IsaiahIsaiah,
277
669000
2000
Isaiah'daki gibi,
11:26
we have the wonderfulolağanüstü textsmetinler
278
671000
2000
Marduk'u değil
11:28
givingvererek all the creditkredi of this,
279
673000
2000
İsrail'in Tanrısı RAB'ı
11:30
not to MardukMarduk
280
675000
1000
işaret eden
11:31
but to the LordLord God of Israelİsrail --
281
676000
3000
harika metinlerimiz var --
11:34
the LordLord God of Israelİsrail
282
679000
2000
Cyrus adıyla da bilinen
11:36
who alsoAyrıca calleddenilen CyrusCyrus by nameisim,
283
681000
2000
İsrail'in Efendi Tanrısı,
11:38
alsoAyrıca takes CyrusCyrus by the handel
284
683000
3000
Cyrus'a el verir ve ona
11:41
and talksgörüşmeler of him shepherdingshepherding his people.
285
686000
2000
kullarını yönetmesini buyurur.
11:43
It's a remarkabledikkat çekici exampleörnek
286
688000
2000
Bu, aynı olayı, iki farklı rahibin
11:45
of two differentfarklı priestlyPriestly appropriationsödeneklerin of the sameaynı eventolay,
287
690000
4000
kendine mal etmesi ve
siyasi bir gerçeği
11:49
two differentfarklı religiousdini takeoversdevir
288
694000
2000
iki farklı dinin devralması açısından
11:51
of a politicalsiyasi factgerçek.
289
696000
2000
kayda değer bir örnektir.
11:53
God, we know,
290
698000
2000
Biliyoruz ki Tanrı,
11:55
is usuallygenellikle on the sideyan of the bigbüyük battalionsTabur.
291
700000
2000
genellikle büyük orduların tarafındadır.
11:57
The questionsoru is, whichhangi god was it?
292
702000
3000
Soru şu ki, hangi Tanrı?
12:00
And the debatetartışma unsettlesunsettles
293
705000
2000
Bu tartışma 19. yüzyılda,
12:02
everybodyherkes in the 19thinci centuryyüzyıl
294
707000
2000
İbranice kutsal metinlerin
12:04
to realizegerçekleştirmek that the Hebrewİbranice scriptureskutsal Kitap
295
709000
2000
çok daha geniş bir
dinsel alanın parçası
12:06
are partBölüm of a much widerDaha geniş worldDünya of religiondin.
296
711000
3000
olduğunu fark eden
herkesi huzursuz ediyor.
12:09
And it's quiteoldukça clearaçık
297
714000
2000
Şurası net ki
12:11
the cylindersilindir is olderdaha eski than the textMetin of IsaiahIsaiah,
298
716000
3000
silindir Isaiah metninden çok daha eski
12:14
and yethenüz, JehovahYehova is speakingkonuşuyorum
299
719000
2000
ve ayrıca, Yehova
12:16
in wordskelimeler very similarbenzer
300
721000
2000
Marduk'un kullandığına çok benzer
12:18
to those used by MardukMarduk.
301
723000
2000
kelimelerle konuşuyor.
12:20
And there's a slighthafif senseduyu that IsaiahIsaiah knowsbilir this,
302
725000
3000
Isaiah'ın bunu bildiğine dair
küçük bir inanış var,
12:23
because he saysdiyor,
303
728000
2000
çünkü diyor ki,
12:25
this is God speakingkonuşuyorum, of coursekurs,
304
730000
3000
burada Tanrı konuşuyor elbette;
12:28
"I have calleddenilen theeSana by thySenin nameisim
305
733000
2000
"Seni adınla çağırdım,
12:30
thoughgerçi thouSen hasthast not knownbilinen me."
306
735000
2000
sen beni tanımadığın halde."
12:32
I think it's recognizedtanınan
307
737000
2000
Sanırım burada
12:34
that CyrusCyrus doesn't realizegerçekleştirmek
308
739000
2000
Cyrus'un Yehova'nın emri altında olduğunu
12:36
that he's actingoyunculuk underaltında ordersemirler from JehovahYehova.
309
741000
3000
fark etmediği onaylanıyor.
12:39
And equallyaynı derecede, he'diçin ona have been surprisedşaşırmış that he was actingoyunculuk underaltında ordersemirler from MardukMarduk.
310
744000
3000
Aynı ölçüde, Marduk'un emri
altında olduğuna şaşırmıştı.
12:42
Because interestinglyilginç biçimde, of coursekurs,
311
747000
2000
Çünkü ilginç bir şekilde, tabii ki,
12:44
CyrusCyrus is a good Iranianİran
312
749000
2000
Cyrus bu metinlerin hiçbirinde
12:46
with a totallybütünüyle differentfarklı setset of godstanrılar
313
751000
2000
adı geçmeyen, tamamen farklı tanrılara
12:48
who are not mentionedadı geçen in any of these textsmetinler.
314
753000
2000
inanan iyi bir İranlıydı.
12:50
(LaughterKahkaha)
315
755000
2000
(Kahkahalar)
12:52
That's 1879.
316
757000
2000
1879 yılından
12:54
40 yearsyıl on
317
759000
2000
40 yıl sonraya
12:56
and we're in 1917,
318
761000
3000
1917 yılına geliyoruz
12:59
and the cylindersilindir entersgirer a differentfarklı worldDünya.
319
764000
2000
ve silindir başka bir dünyaya giriyor.
13:01
This time, the realgerçek politicssiyaset
320
766000
2000
Bu kez, modern dünyanın
13:03
of the contemporaryçağdaş worldDünya --
321
768000
2000
gerçek politikaları --
13:05
the yearyıl of the BalfourBalfour DeclarationBildirimi,
322
770000
3000
Balfour Bildirisi'nin olduğu sene,
13:08
the yearyıl when the newyeni imperialImperial powergüç in the MiddleOrta EastDoğu, Britainİngiltere,
323
773000
3000
Orta Doğu'da yeni bir
emperyalist güç, Britanya
13:11
decideskarar that it will declareilan
324
776000
2000
karar veriyor ki,
13:13
a JewishYahudi nationalUlusal home,
325
778000
2000
Yahudilere ulusal bir vatan beyan edip
13:15
it will allowizin vermek
326
780000
2000
eve dönmelerine
13:17
the JewsYahudiler to returndönüş.
327
782000
2000
izin verecek.
13:19
And the responsetepki to this
328
784000
2000
Doğu Avrupa'daki Yahudi nüfusu ise
13:21
by the JewishYahudi populationnüfus in EasternDoğu EuropeEurope is rhapsodicheyecanlı.
329
786000
3000
buna coşkuyla karşılık veriyor.
13:24
And acrosskarşısında EasternDoğu EuropeEurope,
330
789000
2000
Tüm Doğu Avrupa'da
13:26
JewsYahudiler displayGörüntüle picturesresimler of CyrusCyrus
331
791000
2000
Yahudiler Cyrus'un
13:28
and of GeorgeGeorge V
332
793000
2000
ve 5. George'un resimlerini
13:30
sideyan by sideyan --
333
795000
2000
yan yana açıyorlar --
13:32
the two great rulersCetveller
334
797000
2000
Kudüs'e dönmelerine izin veren
13:34
who have allowedizin the returndönüş to JerusalemJerusalem.
335
799000
3000
iki büyük hükümdarın resimlerini.
13:37
And the CyrusCyrus cylindersilindir comesgeliyor back into publichalka açık viewgörünüm
336
802000
3000
Cyrus silindiri ve silindirin
üzerindeki metin
13:40
and the textMetin of this
337
805000
2000
savaşın 1918'de bitmesinin
13:42
as a demonstrationgösteri of why what is going to happenolmak
338
807000
3000
ardından yaşanacakların
13:45
after the warsavaş is over in 1918
339
810000
3000
ilahi planın bir parçası
13:48
is partBölüm of a divineilahi planplan.
340
813000
3000
olduğunun ispatı olarak
yeniden ortaya çıkıyor.
13:51
You all know what happenedolmuş.
341
816000
2000
Hepiniz ne olduğunu biliyorsunuz.
13:53
The statebelirtmek, bildirmek of Israelİsrail is setupKurulum,
342
818000
3000
İsrail devleti kuruldu,
13:56
and 50 yearsyıl latersonra, in the lategeç 60s,
343
821000
3000
ve 50 sene sonra, 60'ların sonunda,
13:59
it's clearaçık that Britain'sİngiltere'nin rolerol as the imperialImperial powergüç is over.
344
824000
3000
Britanya'nın emperyal görevi
net olarak sona erdi.
14:02
And anotherbir diğeri storyÖykü of the cylindersilindir beginsbaşlar.
345
827000
3000
Ve silindirin başka bir hikayesi başladı.
14:05
The regionbölge, the U.K. and the U.S. decidekarar ver,
346
830000
2000
İngiltere ve Amerika, bu bölgenin
14:07
has to be kepttuttu safekasa from communismKomünizm,
347
832000
3000
komünizmden uzak tutulması
gerektiğine karar verdiler,
14:10
and the superpowersüper güç that will be createdoluşturulan to do this
348
835000
3000
bunu yapacak süper güç ise İran,
14:13
would be Iranİran, the ShahŞah.
349
838000
2000
yani Şah olacaktı.
14:15
And so the ShahŞah inventsicat etti an Iranianİran historytarih,
350
840000
3000
Böylelikle Şah bir İran tarihi icat etti
14:18
or a returndönüş to Iranianİran historytarih,
351
843000
2000
ya da İran tarihine dönüş,
14:20
that putskoyar him in the centermerkez of a great traditiongelenek
352
845000
3000
kendisini büyük bir geleneğin
merkezine yerleştiren
14:23
and producesüretir coinsmadeni para
353
848000
2000
ve onu Cyrus silindiri ile
14:25
showinggösterme himselfkendisi
354
850000
2000
birlikte gösteren
14:27
with the CyrusCyrus cylindersilindir.
355
852000
2000
paralar bastırıyor.
14:29
When he has his great celebrationskutlamalar in PersepolisPersepolis,
356
854000
3000
Persepolis'deki büyük kutlamalar esnasında
14:32
he summonscelp the cylindersilindir
357
857000
2000
silindiri getirtip
14:34
and the cylindersilindir is lentödünç by the Britishİngiliz MuseumMüze, goesgider to TehranTehran,
358
859000
3000
British Museum'a ödünç
verip Tahran'a gidiyor
14:37
and is partBölüm of those great celebrationskutlamalar
359
862000
2000
ve bu Pehlevi hanedanının
14:39
of the PahlaviPehlevi dynastyHanedanı.
360
864000
3000
en büyük kutlamalarından biri oluyor.
14:42
CyrusCyrus cylindersilindir: guarantorkefil of the ShahŞah.
361
867000
3000
Cyrus silindiri, Şah'ın güvencesi oluyor.
14:45
10 yearsyıl latersonra, anotherbir diğeri storyÖykü:
362
870000
3000
10 yıl sonra ise başka bir hikaye:
14:48
Iranianİran RevolutionDevrim, 1979.
363
873000
2000
İran Devrimi, 1979.
14:50
Islamicİslam revolutiondevrim, no more CyrusCyrus;
364
875000
2000
İslami devrim, ve artık Cyrus yok:
14:52
we're not interestedilgili in that historytarih,
365
877000
2000
biz tarihin bu kısmıyla ilgilenmiyoruz,
14:54
we're interestedilgili in Islamicİslam Iranİran --
366
879000
3000
biz İslami İran ile ilgileniyoruz --
14:57
untila kadar IraqIrak,
367
882000
2000
bölgede yeni bir süper güç
14:59
the newyeni superpowersüper güç that we'vebiz ettik all decidedkarar should be in the regionbölge,
368
884000
3000
haline gelmesine karar
verdiğimiz Irak'ın,
15:02
attackssaldırılar.
369
887000
2000
saldırısına kadar.
15:04
Then anotherbir diğeri Iran-IraqIran-Irak warsavaş.
370
889000
2000
Yeni bir İran- Irak savaşı.
15:06
And it becomesolur criticalkritik for the Iraniansİranlılar
371
891000
2000
Bu savaş, görkemli geçmişlerini
15:08
to rememberhatırlamak theironların great pastgeçmiş,
372
893000
3000
hatırlamaları noktasında
İranlılar için kritik hale geliyor,
15:11
theironların great pastgeçmiş
373
896000
2000
vaktiyle Irak'la savaşıp kazandıkları
15:13
when they foughtkavga etti IraqIrak and wonwon.
374
898000
3000
görkemli geçmişlerini.
15:16
It becomesolur criticalkritik to find a symbolsembol
375
901000
2000
Bütün İranlıları bir araya getirecek
15:18
that will pullÇek togetherbirlikte all Iraniansİranlılar --
376
903000
3000
bir sembol bulunması
kritik bir hal alıyor --
15:21
MuslimsMüslümanlar and non-MuslimsMüslüman olmayanlar,
377
906000
2000
Müslümanları, gayrimüslimleri,
15:23
ChristiansHıristiyanlar, ZoroastriansZerdüştçülük, JewsYahudiler livingyaşam in Iranİran,
378
908000
3000
Hristiyanları, Zerdüştleri,
İran'da yaşayan Yahudileri,
15:26
people who are devoutdindar, not devoutdindar.
379
911000
2000
dindar olanları ve olmayanları.
15:28
And the obviousaçık emblemamblem is CyrusCyrus.
380
913000
3000
Şüphesiz ki bu sembol Cyrus.
15:31
So when the Britishİngiliz MuseumMüze and TehranTehran NationalUlusal MusuemMusuem
381
916000
3000
Böylelikle İngiliz Müzesi ve
Tahran Ulusal Müzesi
15:34
cooperateişbirliği and work togetherbirlikte, as we'vebiz ettik been doing,
382
919000
2000
işbirliği yapıyor
15:36
the Iraniansİranlılar asksormak for one thing only
383
921000
2000
ve İranlılar sadece
15:38
as a loanborç.
384
923000
2000
bir tek şey ödünç istiyor.
15:40
It's the only objectnesne they want.
385
925000
2000
İstedikleri tek nesne bu.
15:42
They want to borrowödünç almak the CyrusCyrus cylindersilindir.
386
927000
2000
Cyrus silindirini ödünç almak istiyorlar.
15:44
And last yearyıl,
387
929000
2000
Geçen yıl,
15:46
the CyrusCyrus cylindersilindir wentgitti to TehranTehran
388
931000
4000
Cyrus silindiri ikinci kez
15:50
for the secondikinci time.
389
935000
3000
Tahran'a gidiyor.
15:53
It's showngösterilen beingolmak presentedsunulan here, put into its casedurum
390
938000
3000
Burada da gördüğünüz üzere,
15:56
by the directoryönetmen of the NationalUlusal MuseumMüze of TehranTehran,
391
941000
3000
İran'da üst düzey konumdaki
birçok kadından biri olan,
15:59
one of the manyçok womenkadınlar in Iranİran in very seniorkıdemli positionspozisyonları,
392
944000
3000
Tahran Ulusal Müzesi müdürü
Ardakani Hanım tarafından
16:02
MrsBayan. ArdakaniArdakani.
393
947000
2000
muhafaza edileceği yere yerleştiriliyor.
16:04
It was a hugeKocaman eventolay.
394
949000
2000
Bu çok büyük bir organizasyondu.
16:06
This is the other sideyan of that sameaynı pictureresim.
395
951000
3000
Bu da aynı fotoğrafın öteki tarafı.
16:09
It's seengörüldü in TehranTehran
396
954000
3000
Silindiri Tahran'da
16:12
by betweenarasında one and two millionmilyon people
397
957000
2000
bir ila iki milyon arasında insan
16:14
in the spaceuzay of a fewaz monthsay.
398
959000
2000
birkaç ay boyunca ziyaret etti.
16:16
This is beyondötesinde any blockbustergişe rekorları kıran exhibitionsergi
399
961000
2000
Bu, Batı'da gişe rekoru kıran
16:18
in the WestBatı.
400
963000
2000
bir serginin gişe rakamına tekabül eder.
16:20
And it's the subjectkonu of a hugeKocaman debatetartışma
401
965000
3000
Büyük bir tartışmanın öznesi olan
16:23
about what this cylindersilindir meansanlamına geliyor, what CyrusCyrus meansanlamına geliyor,
402
968000
3000
silindirin ve Cyrus'un ne
anlama geldiği konusu,
16:26
but aboveyukarıdaki all, CyrusCyrus as articulatedBelden kırma modeller throughvasitasiyla this cylindersilindir --
403
971000
3000
ama hepsinden öte, Cyrus'un
bu silindire eklemlenmesi --
16:29
CyrusCyrus as the defenderDefans of the homelandvatan,
404
974000
3000
Cyrus'sun bir vatanın muhafızı olması,
16:32
the championşampiyon, of coursekurs, of Iranianİran identityKimlik
405
977000
2000
İranlı kimliğinin ve İranlıların
16:34
and of the Iranianİran peopleshalklar,
406
979000
2000
savunucusu ve
16:36
toleranthoşgörülü of all faithsinanç.
407
981000
2000
tüm inançlara saygılı olması.
16:38
And in the currentşimdiki Iranİran,
408
983000
2000
Günümüzdeki İran'da ise
16:40
ZoroastriansZerdüştçülük and ChristiansHıristiyanlar have guaranteedgarantili placesyerler
409
985000
3000
Zerdüştler ve Hristiyanlar
İran parlamentosundaki
16:43
in the Iranianİran parliamentparlamento, something to be very, very proudgururlu of.
410
988000
3000
yerlerini gurur duyulası bir
biçimde sağlamlaştırdı.
16:46
To see this objectnesne in TehranTehran,
411
991000
3000
Bu nesneyi Tahran'da görmek için,
16:49
thousandsbinlerce of JewsYahudiler livingyaşam in Iranİran
412
994000
2000
İran'da yaşayan binlerce Yahudi
16:51
camegeldi to TehranTehran to see it.
413
996000
2000
Tahran'a geldi.
16:53
It becameoldu a great emblemamblem,
414
998000
2000
Silindir İran'ın yurt içinde ve dışında
16:55
a great subjectkonu of debatetartışma
415
1000000
2000
nasıl algılandığına dair
16:57
about what Iranİran is at home and abroadyurt dışı.
416
1002000
3000
büyük bir tartışmanın konusu oldu.
17:00
Is Iranİran still to be the defenderDefans of the oppressedezilen?
417
1005000
3000
İran hala ezilenlerin savunucusu muydu?
17:03
Will Iranİran setset freeücretsiz the people
418
1008000
2000
İran, tiranlar tarafından esir alınmış ve
17:05
that the tyrantszorbalar have enslavedköle and expropriatedŞerh?
419
1010000
3000
malına el konulmuş insanları
özgür bırakacak mıydı?
17:08
This is headydüşüncesiz nationalUlusal rhetoricretorik,
420
1013000
3000
Bu, kuvvetli bir ulusal söylem;
17:11
and it was all put togetherbirlikte
421
1016000
2000
debdebeli
17:13
in a great pageantgeçit alayı
422
1018000
2000
bir törenle
17:15
launchingfırlatma the returndönüş.
423
1020000
2000
"geri dönüş"ü başlatan.
17:17
Here you see this out-sizeddışı boy CyrusCyrus cylindersilindir on the stageevre
424
1022000
3000
Bu sahnede devasa boyutta
bir Cyrus silindiri görüyorsunuz,
17:20
with great figuresrakamlar from Iranianİran historytarih
425
1025000
3000
İran kültürel mirasında
17:23
gatheringtoplama to take theironların placeyer
426
1028000
2000
yerini almak üzere toplanmış,
17:25
in the heritagemiras of Iranİran.
427
1030000
3000
İran tarihinden büyük
şahsiyetlerle birlikte.
17:28
It was a narrativeöykü presentedsunulan
428
1033000
2000
Bu sahne devlet başkanının
17:30
by the presidentDevlet Başkanı himselfkendisi.
429
1035000
3000
bizzat kendisi tarafından kurgulandı.
17:33
And for me,
430
1038000
2000
Ve bana göre,
17:35
to take this objectnesne to Iranİran,
431
1040000
2000
bu nesneyi İran'a götürmek,
17:37
to be allowedizin to take this objectnesne to Iranİran
432
1042000
2000
İran'a götürülmesine izin verilmesi,
17:39
was to be allowedizin to be partBölüm
433
1044000
2000
İran'ın ne demek olduğu hakkında
17:41
of an extraordinaryolağanüstü debatetartışma
434
1046000
2000
sıra dışı bir tartışmanın
17:43
led at the highesten yüksek levelsseviyeleri
435
1048000
2000
başlamasına
17:45
about what Iranİran is,
436
1050000
2000
vesile oldu:
17:47
what differentfarklı IransIrans there are
437
1052000
3000
Kaç çeşit İran var,
17:50
and how the differentfarklı historiesgeçmişleri of Iranİran
438
1055000
2000
ve İran'ın birbirinden farklı tarihleri
17:52
mightbelki shapeşekil the worldDünya todaybugün.
439
1057000
3000
günümüz dünyasını nasıl şekillendirebilir.
17:55
It's a debatetartışma that's still continuingdevam ediyor,
440
1060000
3000
Bu hala süregiden bir tartışma,
17:58
and it will continuedevam et to rumbleRumble,
441
1063000
2000
ve yankıları devam edecek.
18:00
because this objectnesne
442
1065000
2000
çünkü bu nesne
18:02
is one of the great declarationsbildirimleri
443
1067000
2000
insan arzularının
18:04
of a humaninsan aspirationaspirasyon.
444
1069000
2000
en büyük beyannamelerden biri.
18:06
It standsstandları with the AmericanAmerikan constitutionanayasa.
445
1071000
4000
Amerikan Anayasası'na sırtını yaslamış.
18:10
It certainlykesinlikle saysdiyor faruzak more about realgerçek freedomsözgürlükler
446
1075000
3000
Kesinlikle gerçek özgürlükler
hakkında Magna Carta'dan
18:13
than MagnaMagna CartaCarta.
447
1078000
2000
daha çok şey söylemektedir.
18:15
It is a documentbelge that can mean so manyçok things,
448
1080000
3000
İran ve o bölge için
18:18
for Iranİran and for the regionbölge.
449
1083000
3000
çok fazla şey ifade eden bir belge.
18:21
A replicayineleme of this
450
1086000
2000
Bir kopyası
18:23
is at the UnitedAmerika NationsMilletler.
451
1088000
2000
Birleşmiş Milletler'de bulunmaktadır.
18:25
In NewYeni YorkYork this autumnSonbahar, it will be presentmevcut
452
1090000
3000
Bu sonbahar New York'da
18:28
when the great debatestartışmalar
453
1093000
2000
Orta Doğu'nun geleceği ile ilgili
18:30
about the futuregelecek of the MiddleOrta EastDoğu take placeyer.
454
1095000
3000
büyük tartışmalar
başladığında sergilenecek.
18:33
And I want to finishbitiş by askingsormak you
455
1098000
2000
Sizlere şunu sorarak bitirmek istiyorum;
18:35
what the nextSonraki storyÖykü will be
456
1100000
2000
silindirin konu olduğu
18:37
in whichhangi this objectnesne figuresrakamlar.
457
1102000
2000
bir sonraki hikaye ne olacak?
18:39
It will appeargörünmek, certainlykesinlikle,
458
1104000
2000
Eminim ki birçok Orta Doğu hikayesinde
18:41
in manyçok more MiddleOrta EasternDoğu storieshikayeleri.
459
1106000
2000
yeniden ortaya çıkacak.
18:43
And what storyÖykü of the MiddleOrta EastDoğu,
460
1108000
2000
Orta Doğu'nun,
18:45
what storyÖykü of the worldDünya,
461
1110000
2000
dünyanın
18:47
do you want to see
462
1112000
2000
bu silindire yansıyan
18:49
reflectingyansıtan what is said,
463
1114000
2000
hangi hikayesini
18:51
what is expressedifade in this cylindersilindir?
464
1116000
2000
izlemek istiyorsunuz?
18:53
The right of peopleshalklar
465
1118000
2000
Halkların bir devletin çatısı altında
18:55
to livecanlı togetherbirlikte in the sameaynı statebelirtmek, bildirmek,
466
1120000
2000
farklı inançlarda ve özgürce
18:57
worshipingtapınma differentlyfarklı olarak, freelyserbestçe --
467
1122000
2000
yaşama hakkı --
18:59
a MiddleOrta EastDoğu, a worldDünya,
468
1124000
2000
dinin bir tartışma ya da
19:01
in whichhangi religiondin is not the subjectkonu of divisionbölünme
469
1126000
2000
bir bölünmenin sebebi olmadığı
19:03
or of debatetartışma.
470
1128000
3000
bir Orta Doğu'da,
bir dünyada yaşama hakkı.
19:06
In the worldDünya of the MiddleOrta EastDoğu at the momentan,
471
1131000
3000
Günümüz Orta Doğusunda
19:09
the debatestartışmalar are, as you know, shrilltiz.
472
1134000
3000
bildiğiniz üzere tartışmalar
oldukça yüksek sesli.
19:12
But I think it's possiblemümkün
473
1137000
2000
Ama bence,
19:14
that the mostçoğu powerfulgüçlü and the wisestbilge voiceses of all of them
474
1139000
4000
en güçlü ve mantıklı sesin,
19:18
mayMayıs ayı well be the voiceses
475
1143000
2000
bu dilsiz nesneden
19:20
of this mutesessiz thing,
476
1145000
2000
gelmesi mümkün,
19:22
the CyrusCyrus cylindersilindir.
477
1147000
2000
Cyrus silindirinden.
19:24
Thank you.
478
1149000
2000
Teşekkür ederim.
19:26
(ApplauseAlkış)
479
1151000
4000
(Alkışlar)
Translated by Ece Citelbeg
Reviewed by Meriç Aydonat

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Neil MacGregor - Director of The British Museum
The writer and presenter of the BBC Radio 4 series "A History of the World in 100 Objects" and the accompanying book.

Why you should listen

Established by Act of Parliament in 1753 as a museum for the world (and free to enter, down to this day), the British Museum has built a near-encyclopedic collection of art and artifacts representing the sweep of human history across 2 million years. In his 2010 radio series A History of the World in 100 Objects (accompanied by a splendid book with the same title), director Neil MacGregor showed how the artifacts and items we collect are a powerful tool for sharing our shared human narrative.

MacGregor has long been fascinated with the way museums can tell the world's story. At the British Museum, he's negotiated his way to mounting shows full of Chinese and Persian treasures, helping sometimes-prickly governments to share his mission of cultural togetherness. He was named Briton of the Year in 2008 by the Sunday Times, who said, "He is a committed idealist who, in a world in which culture is increasingly presented as the acceptable face of politics, has pioneered a broader, more open, more peaceable way forward."

He says: "That’s what the museum is about: giving people their place in things.”

More profile about the speaker
Neil MacGregor | Speaker | TED.com