TED2004
Michael Merzenich: Growing evidence of brain plasticity
Michael Merzenich ile beynin yenilenen bağlantıları üzerine
Filmed:
Readability: 4.8
1,483,469 views
Sinirbilimci Michael Merzenich beynin inanılmaz gücünün sırlarından birine bakıyor: beynin kendi bağlantılarını aktif olarak yenileme yeteneği. Merzenich, becerilerimizi geliştirmemiz ve kaybolan fonksiyonlarımızı geri kazanmamız için beynin plastisitesini kullanmanın yollarını araştırıyor.
Michael Merzenich - Neuroscientist
Michael Merzenich studies neuroplasticity -- the brain's powerful ability to change itself and adapt -- and ways we might make use of that plasticity to heal injured brains and enhance the skills in healthy ones. Full bio
Michael Merzenich studies neuroplasticity -- the brain's powerful ability to change itself and adapt -- and ways we might make use of that plasticity to heal injured brains and enhance the skills in healthy ones. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
This machine, which we all have residing in our skulls,
0
0
3000
Hepimizin kafatasında bulunan bu makine,
00:15
reminds me of an aphorism, of a
1
3000
3000
bana Woody Allen'ın kafatasınızın içindeki
00:18
comment of Woody Allen
2
6000
2000
en iyi şey nedir diye sorduğu bir yorumdaki
00:20
to ask about what is the very best thing to have within your skull.
3
8000
2000
aforizmasını hatırlatıyor.
00:22
And it's this machine.
4
10000
2000
Ve o, bu makinedir.
00:24
And it's constructed for change. It's all about change.
5
12000
3000
Ve bu makine, değişmek için yapılanmıştır. Bu tamamen değişimle ilgili.
00:27
It confers on us the ability to do things tomorrow that we can't do today,
6
15000
3000
Bu bize, bugün yapamadığımız şeyleri yarın yapma,
00:30
things today that we couldn't do yesterday.
7
18000
2000
dün yapamadığımız şeyleri bugün yapma becerisini bahşeder.
00:32
And of course it's born stupid.
8
20000
2000
Ve elbette bebek doğduğunda aptaldır.
00:34
The last time you were in the presence of a baby --
9
22000
2000
En son bir bebekle aynı ortamda olduğunuzda --
00:36
this happens to be my granddaughter, Mitra.
10
24000
3000
bu benim torunum Mitra için de geçerli.
00:39
Isn't she fabulous?
11
27000
2000
Muhteşem değil mi?
00:41
(Laughter)
12
29000
1000
(Gülüşmeler)
00:42
But nonetheless when she popped out
13
30000
2000
Fakat yine de, yuvasından çıktığında
00:44
despite the fact that her brain had actually been progressing
14
32000
2000
aylar boyunca
00:46
in its development for several months before
15
34000
2000
beyninin ana rahmindeki deneyimlerine dayalı
00:48
on the basis of her experiences in the womb --
16
36000
2000
gelişimi içinde ilerliyordu.
00:50
nonetheless she had very limited abilities,
17
38000
2000
Yine de çok sınırlı becerileri vardı,
00:52
as does every infant
18
40000
2000
aynen doğal doğum dönemindeki
00:54
at the time of normal, natural full-term birth.
19
42000
3000
her bebeğin olduğu gibi.
00:57
If we were to assay her perceptual abilities, they would be crude.
20
45000
4000
Eğer algısal becerilerini tahlil etmek isteseydik, bunlar ham olurlardı.
01:01
There is no real indication that there is any real thinking going on.
21
49000
3000
Gerçek anlamda sürmekte olan bir düşüncenin varlığına dair bir gösterge yok.
01:04
In fact there is little evidence that there is any
22
52000
3000
Aslında, çok küçük bir bebekte,
01:07
cognitive ability in a very young infant.
23
55000
3000
herhangi bir bilişsel becerinin varlığına dair çok az kanıt vardır.
01:10
Infants don't respond to much.
24
58000
2000
Bebekler çok fazla tepki vermezler.
01:12
There is not really much of an indication in fact that there is a person on board.
25
60000
3000
Aslında araçta biri olduğuna dair pek de fazla belirti yoktur.
01:15
(Laughter)
26
63000
3000
(Gülüşmeler)
01:18
And they can only in a very primitive way, and in a very limited way
27
66000
3000
Ve hareketlerini, sadece çok ilkel bir biçimde ve çok sınırlı bir biçimde
01:21
control their movements.
28
69000
1000
kontrol edebilirler.
01:22
It would be several months before this infant
29
70000
2000
Bu bebeğin, istemli bir kontrol dahilinde, bir objeye
01:24
could do something as simple as reach out and grasp
30
72000
2000
ulaşmak ve yakalamak kadar basit bir şeyi yapmasından
01:26
under voluntary control an object and retrieve it,
31
74000
2000
ve bunu, genellikle ağzına, götürebilmesinden önce
01:28
usually to the mouth.
32
76000
2000
aylar geçecektir.
01:30
And it will be some months beforeward,
33
78000
2000
Ve bir kaç ay öncesinden itibaren,
01:32
and we see a long steady progression
34
80000
3000
dünyada dönüşebileceğimiz
01:35
of the evolution from the first wiggles,
35
83000
2000
o büyülü noktaya varmadan önce,
01:37
to rolling over, and sitting up, and crawling,
36
85000
2000
ilk kıpırdanmalardan yuvarlanmaya,
01:39
standing, walking,
37
87000
2000
oturmaya, emeklemeye,
01:41
before we get to that magical point
38
89000
2000
ayakta durmaya, yürümeye kadar
01:43
in which we can motate in the world.
39
91000
2000
evrimin istikrarlı gelişimini görürüz.
01:45
And yet, when we look forward in the brain
40
93000
2000
Hal böyleyken, beyinde ileri doğru baktığımızda
01:47
we see really remarkable advance.
41
95000
3000
gerçekten dikkat çekici bir ilerleme görürüz.
01:50
By this age the brain can actually store.
42
98000
2000
Bu yaşa kadar beyin, gerçekten depolayabilir.
01:52
It has stored, recorded,
43
100000
2000
Beyin, dünyadaki binlerce, on binlerce
01:54
can fastly retrieve
44
102000
2000
obje, eylem ve
01:56
the meanings of thousands,
45
104000
2000
bunlar arasındaki ilişkinin
01:58
tens of thousands of objects,
46
106000
2000
anlamını depolar, kaydeder,
02:00
actions, and their relationships in the world.
47
108000
2000
ve bunları hızla geri getirir.
02:02
And those relationships can in fact be constructed in hundreds of thousands,
48
110000
3000
Bu ilişkiler, aslında yüz binlerce, milyonlarca
02:05
potentially millions of ways.
49
113000
2000
potansiyel biçimde kurulabilir.
02:07
By this age the brain controls very refined perceptual abilities.
50
115000
5000
Bu yaşa kadar beyin, son derece işlenmiş kavramsal becerileri kontrol eder.
02:12
And it actually has a growing repertoire of cognitive skills.
51
120000
3000
Ve gerçekte, bilişsel becerilerin büyüyen repertuvarına sahiptir.
02:15
This brain is very much a thinking machine.
52
123000
3000
Bu beyin, aynen düşünen bir makine gibidir.
02:18
And by this age there is absolutely no question
53
126000
3000
Ve bu yaşa kadar, kesinlikle şüphe yok ki,
02:21
that this brain, it has a person on board.
54
129000
4000
araçta biri var.
02:25
And in fact at this age it is substantially controlling its own self-development.
55
133000
4000
Ve aslında bu yaşta, önemli ölçüde kendi gelişimini kontrol ediyor.
02:29
And by this age we see a remarkable evolution
56
137000
2000
Ve bu yaşa kadar, hareketleri kontrol etme kapasitesinde
02:31
in its capacity to control movement.
57
139000
3000
dikkat çekici bir evrim görüyoruz.
02:34
Now movement has advanced to the point
58
142000
2000
Şimdi hareket, hareketlerin gerçekten
02:36
where it can actually control movement simultaneously,
59
144000
3000
eş zamanlı biçimde, karmaşık bir sıralamada,
02:39
in a complex sequence, in complex ways
60
147000
2000
karmaşık yollarla kontrol edildiği
02:41
as would be required for example
61
149000
2000
bir noktaya ilerlemekte,
02:43
for playing a complicated game,
62
151000
2000
örneğin; futbol gibi karmaşık
02:45
like soccer.
63
153000
2000
bir oyun oynamanın gerektirdiğine benzer biçimde.
02:47
Now this boy can bounce a soccer ball on his head.
64
155000
3000
Şimdi bu çocuk bir futbol topunu başının üstünde zıplatabilir.
02:50
And where this boy comes from, Sao Paulo, Brazil,
65
158000
2000
Ve bu çocuğun geldiği, Sao Paulo, Brazilya'da
02:52
about 40 percent of boys of his age have this ability.
66
160000
4000
onun yaşındaki çocukların yaklaşık %40'ı bu beceriye sahip.
02:56
You could go out into the community in Monterey,
67
164000
4000
Çıkıp Monterey'deki topluluğa gidebilirdiniz
03:00
and you'd have difficulty finding a boy that has this ability.
68
168000
3000
ve bu beceriye sahip bir çocuk bulmakta zorlanırdınız.
03:03
And if you did he'd probably be from Sao Paulo.
69
171000
3000
Ve eğer bulsaydınız da, o muhtemelen Sao Paulo'lu olurdu.
03:06
(Laughter)
70
174000
1000
(Gülüşmeler)
03:07
That's all another way of saying
71
175000
2000
Tüm bunlar, bireysel beceri ve yeteneklerimiz
03:09
that our individual skills and abilities
72
177000
2000
büyük ölçüde çevremiz tarafından şekillendirilir
03:11
are very much shaped by our environments.
73
179000
2000
demenin bir başka yoludur.
03:13
That environment extends into our contemporary culture,
74
181000
3000
Bu çevre, beynimizin başa çıktığı şeye
03:16
the thing our brain is challenged with.
75
184000
2000
çağdaş kültürümüze doğru uzanır.
03:18
Because what we've done in our personal evolutions
76
186000
2000
Çünkü kişisel evrimimizde yaptığımız,
03:20
is build up a large repertoire of specific skills and abilities
77
188000
4000
kendi bireysel tarihimize özel, geniş bir belirli beceriler ve yetenekler
03:24
that are specific to our own individual histories.
78
192000
2000
repertuvarı oluşturmaktır.
03:26
And in fact they result in a wonderful
79
194000
2000
Ve aslında onlar, insanoğlunda mükemmel
03:28
differentiation in humankind,
80
196000
3000
bir farklılaşmayla sonuçlanırlar.
03:31
in the way that, in fact, no two of us
81
199000
2000
Aslında ikimizin hiç de
03:33
are quite alike.
82
201000
2000
aynı olmaması gibi.
03:35
Every one of us has a different set of acquired skills and abilities
83
203000
3000
Her birimiz, plastisiteden, bu gerçekten fevkalade uyarlanabilir
03:38
that all derive out of the plasticity,
84
206000
2000
makineden gelen, farklı bir takım
03:40
the adaptability of this really remarkable adaptive machine.
85
208000
5000
edinilmiş beceri ve yeteneklere sahibiz.
03:45
In an adult brain of course we've built up
86
213000
3000
Bir yetişkin beyninde elbette, bizleri eylemde bulunan,
03:48
a large repertoire of mastered skills and abilities
87
216000
2000
hareket eden, düşünen yaratıklar olarak tanımlayan ve
03:50
that we can perform more or less automatically from memory,
88
218000
3000
hafızamızdan az çok otomatik olarak yürütebildiğimiz
03:53
and that define us as acting, moving, thinking creatures.
89
221000
5000
geniş bir ustalıklı beceri ve yetenekler repertuvarı oluşturuyoruz.
03:58
Now we study this,
90
226000
2000
Şimdi biz, inek öğrenciler, üniversite laboratuvarında çalışan
04:00
as the nerdy, laboratory, university-based scientists that we are,
91
228000
3000
bilim adamları olarak bunu, sıçan ya da maymun gibi
04:03
by engaging the brains
92
231000
2000
hayvan beyinleriyle veya
04:05
of animals like rats, or monkeys,
93
233000
3000
yeryüzündeki en tuhaf formlardan biri olan,
04:08
or of this particularly curious creature --
94
236000
3000
özellikle bu meraklı yaratıkla,
04:11
one of the more bizarre forms of life on earth --
95
239000
3000
onları yeni beceri ve yetenekler öğrenmeyle
04:14
to engage them in learning new skills and abilities.
96
242000
3000
bir araya getirerek çalışıyoruz.
04:17
And we try to track the changes that occur
97
245000
2000
Ve yeni beceri ve yetenekler edinilirken
04:19
as the new skill or ability is acquired.
98
247000
2000
ortaya çıkan değişiklikleri izlemeye çalışıyoruz.
04:21
In fact we do this in individuals
99
249000
3000
Aslında bunu, bu farklı türlerde
04:24
of any age, in these different species --
100
252000
2000
her yaştaki bireylerle yapıyoruz.
04:26
that is to say from infancies,
101
254000
2000
Yani bebeklikten
04:28
infancy up to adulthood and old age.
102
256000
4000
yetişkinliğe ve yaşlılığa kadar.
04:32
So we might engage a rat, for example,
103
260000
2000
Böylece yeni bir beceri ya da yeteneği edinen
04:34
to acquire a new skill or ability
104
262000
2000
bir sıçanla çalışabiliriz -ki bu örneğin; ön ayağını
04:36
that might involve the rat using its paw
105
264000
3000
belirli tutma davranışlarında ustalık kazanmak için
04:39
to master particular manual grasp behaviors
106
267000
2000
kullanan sıçanı da içerir.
04:41
just like we might examine a child
107
269000
3000
Aynen bir çocuğu ve çocukların yeni alt beceriler
04:44
and their ability to acquire the sub-skills,
108
272000
2000
edinme yeteneklerini ya da okuma becerisinde
04:46
or the general overall skill of accomplishing something
109
274000
2000
ustalaşmak gibi genel bir beceriyi
04:48
like mastering the ability to read.
110
276000
3000
inceleyebileceğimiz gibi.
04:51
Or you might look in an older individual
111
279000
2000
Ya da müzikal performansa uygulanan
04:53
who has mastered a complex set of abilities
112
281000
2000
performansın mekanik yasalarını uygulamayla veya
04:55
that might relate to reading musical notation
113
283000
2000
müzik notalarını okumayla ilgili olabilen
04:57
or performing the mechanical acts of performance
114
285000
3000
bir takım karmaşık becerilerde ustalaşmış
05:00
that apply to musical performance.
115
288000
3000
daha yaşlı bireylere bakabilirsiniz.
05:03
From these studies we defined two great epochs
116
291000
3000
Bu çalışmalardan beynin elastik tarihinin
05:06
of the plastic history of the brain.
117
294000
3000
iki büyük dönemini tanımladık.
05:09
The first great epoch is commonly called the "Critical Period."
118
297000
3000
İlk dönem yaygın olarak "Kritik Periyot" olarak adlandırılır.
05:12
And that is the period in which the brain is setting up
119
300000
2000
Ve bu, beynin başlangıç biçiminde, temel işleme mekanizmasında
05:14
in its initial form its basic processing machinery.
120
302000
3000
kurulduğu periyottur.
05:17
This is actually a period of dramatic change
121
305000
3000
Bu aslında öğrenmenin kendiliğinden olmadığı,
05:20
in which it doesn't take learning, per se, to drive
122
308000
3000
beynin mekanizmasının başlangıçtaki farklılaşmasını güdüleyen
05:23
the initial differentiation of the machinery of the brain.
123
311000
3000
önemli değişikliklerin periyodudur.
05:26
All it takes for example in the sound domain,
124
314000
3000
Örneğin; ses alanında bu,
05:29
is exposure to sound.
125
317000
2000
sese maruz kalmaktır.
05:31
And the brain actually is at the mercy
126
319000
2000
Ve aslında beyin, içinde büyüdüğü
05:33
of the sound environment in which it is reared.
127
321000
4000
ses çevresinin eline kalmıştır.
05:37
So for example I can rear an animal
128
325000
2000
Yani örneğin; ben anlamsız, sözsüz seslerin olduğu
05:39
in an environment in which there is meaningless dumb sound,
129
327000
4000
bir çevrede bir hayvan büyütebilirim.
05:43
a repertoire of sound that I make up,
130
331000
3000
Benim oluşturduğum bir ses repertuvarı.
05:46
that I make, just by exposure, artificially important
131
334000
2000
Sadece maruz bırakmak suretiyle yaptığım,
05:48
to the animal and its young brain.
132
336000
3000
hayvan ve genç beyni için yapay olarak önemli.
05:51
And what I see is that the animal's brain sets up
133
339000
2000
Ve gördüğüm, hayvanın beyninin
05:53
its initial processing of that sound
134
341000
2000
proses etme becerisinin sınırları içinde
05:55
in a form that's idealized, within the limits of its processing achievements
135
343000
4000
sesi düzenli bir biçimde temsil etmek için ideal formda
05:59
to represent it in an organized and orderly way.
136
347000
4000
bu sesin ilk prosesini kurduğudur.
06:03
The sound doesn't have to be valuable to the animal:
137
351000
3000
Bu ses, hayvan için değerli olmak zorunda değil.
06:06
I could raise the animal in something that could be hypothetically valuable,
138
354000
3000
Bu hayvanı, bir çocuğun anadilinin seslerini taklit eden
06:09
like the sounds that simulate
139
357000
2000
sesler gibi varsayımsal olarak değerli
06:11
the sounds of a native language of a child.
140
359000
3000
bir şeyin içinde büyütebilirim.
06:14
And I see the brain actually develop a processor that is specialized --
141
362000
3000
Ve aslında beynin özelleşmiş bir işlemci geliştirdiğini görebilirim.
06:17
specialized for that complex array, a repertoire of sounds.
142
365000
3000
Bu karmaşık dizi için, bir sesler repertuvarı için özelleşmiş.
06:20
It actually exaggerates their separateness of representation,
143
368000
3000
Bu aslında çok boyutlu nöronal temsil şartlarında
06:23
in multi-dimensional neuronal representational terms.
144
371000
4000
onların temsilinin ayrılığını büyütür.
06:27
Or I can expose the animal to a completely meaningless and destructive sound.
145
375000
5000
Ya da hayvanı tamamen anlamsız ve tahrip edici seslere maruz bırakabilirim.
06:32
I can raise an animal under conditions
146
380000
2000
Bir hayvanı, bir bebeği sürekli bir gürültünün varlığıyla,
06:34
that would be equivalent to raising a baby
147
382000
2000
gürültülü bir tavan vantilatörünün
06:36
under a moderately loud ceiling fan,
148
384000
2000
altında büyütmeye eşdeğer
06:38
in the presence of continuous noise.
149
386000
2000
koşullarda yetiştirebilirim.
06:40
And when I do that I actually specialize the brain
150
388000
3000
Ve bunu yaptığımda, aslında beyni bu anlamsız sesin
06:43
to be a master processor for that meaningless sound.
151
391000
4000
usta bir işlemcisi olmak üzere özelleştiririm.
06:47
And I frustrate its ability
152
395000
2000
Ve sonuç olarak, bunun herhangi bir anlamlı sesi
06:49
to represent any meaningful sound as a consequence.
153
397000
3000
temsil etme becerisi karşısında hayal kırıklığına uğrarım.
06:52
Such things in the early history of babies
154
400000
2000
Bebekliğin erken dönemlerindeki böyle şeyler
06:54
occur in real babies.
155
402000
2000
gerçek bebeklerde olur.
06:56
And they account for, for example
156
404000
3000
Ve bunlar, örneğin; her normal gelişen bebekte
06:59
the beautiful evolution of a language-specific processor
157
407000
3000
dile özel bir işlemcinin güzel evrimine
07:02
in every normally developing baby.
158
410000
3000
bir açıklama getirirler.
07:05
And so they also account for
159
413000
2000
Ve ayrıca ilerleyen yaşlarında,
07:07
development of defective processing
160
415000
2000
sonuç olarak dil becerilerinde daha sınırlı olan,
07:09
in a substantial population of children
161
417000
3000
önemli miktarda bir çocuk nüfusundaki
07:12
who are more limited, as a consequence,
162
420000
2000
kusurlu prosesin
07:14
in their language abilities at an older age.
163
422000
4000
gelişimi için de açıklama getirirler.
07:18
Now in this early period of plasticity
164
426000
3000
Şimdi esnekliğin bu erken döneminde,
07:21
the brain actually changes outside of a learning context.
165
429000
3000
beyin, aslında bir öğrenme bağlamının dışında değişir.
07:24
I don't have to be paying attention to what I hear.
166
432000
3000
Ne duyduğuma dikkat etmek zorunda değilim.
07:27
The input doesn't really have to be meaningful.
167
435000
3000
Girdi gerçekten anlamlı olmak zorunda değil.
07:30
I don't have to be in a behavioral context.
168
438000
3000
Davranışsal bir bağlamda olmak zorunda değilim.
07:33
This is required so the brain sets up it's processing
169
441000
3000
Böyle olması gereklidir çünkü beyin prosesini;
07:36
so that it can act differentially,
170
444000
2000
farklılık göstererek davranabilsin diye,
07:38
so that it can act selectively,
171
446000
2000
seçici olarak davranabilsin diye,
07:40
so that the creature that wears it, that carries it,
172
448000
4000
bunu giyen, bunu taşıyan yaratık
07:44
can begin to operate on it in a selective way.
173
452000
3000
bunun üzerinde seçici bir biçimde işlem yürütebilsin, diye kurar.
07:47
In the next great epoch of life, which applies for most of life,
174
455000
4000
Yaşamın bir sonraki büyük döneminde -ki yaşamın çoğunda sürer,
07:51
the brain is actually refining its machinery
175
459000
3000
beyin, geniş bir beceri ve yetenekler repertuvarına hükmederken,
07:54
as it masters a wide repertoire of skills and abilities.
176
462000
2000
aslında mekanizmasını geliştirir.
07:56
And in this epoch,
177
464000
2000
Ve yaşamın ilk yılının sonlarından
07:58
which extends from late in the first year of life to death;
178
466000
4000
ölüme kadar genişleyen bu dönemde
08:02
it's actually doing this under behavioral control.
179
470000
2000
aslında bunu davranışsal kontrol altında yapar.
08:04
And that's another way of saying
180
472000
2000
Ve bu, beynin
08:06
the brain has strategies that define
181
474000
3000
beyne gelen girdinin önemini tanımlamak için
08:09
the significance of the input to the brain.
182
477000
2000
stratejileri olduğunu söylemenin bir başka biçimidir.
08:11
And it's focusing on skill after skill,
183
479000
2000
Ve belirli bir dikkat kontrolü altında
08:13
or ability after ability,
184
481000
4000
bir beceriden bir diğer beceriye,
08:17
under specific attentional control.
185
485000
2000
bir yetenekten bir diğerine odaklanır.
08:19
It's a function of whether a goal in a behavior is achieved
186
487000
3000
Bu, davranıştaki amacın başarılıp başarılmadığının,
08:22
or whether the individual is rewarded in the behavior.
187
490000
5000
ya da davranışın bir ödül alıp almadığının fonksiyonudur.
08:27
This is actually very powerful.
188
495000
3000
Aslında çok güçlüdür.
08:30
This lifelong capacity for plasticity, for brain change,
189
498000
2000
Esneklik için, beyindeki değişiklikler için bu yaşam boyu
08:32
is powerfully expressed.
190
500000
2000
kapasite güçlü bir şekilde ifade edilir.
08:34
It is the basis of our real differentiation,
191
502000
2000
Bu, bizim bir bireyden diğerine
08:36
one individual from another.
192
504000
2000
gerçek faklılaşmamızın temelidir.
08:38
You can look down in the brain of an animal
193
506000
2000
Belirli bir beceriyle meşgul
08:40
that's engaged in a specific skill,
194
508000
2000
bir hayvanın beynine yukarıdan bakabilir
08:42
and you can witness or document this change on a variety of levels.
195
510000
3000
ve çeşitli düzeylerde bu değişikliğe tanık olabilir ya da belgeleyebilirsiniz.
08:45
So here is a very simple experiment.
196
513000
2000
Öyleyse, işte çok basit bir deney.
08:47
It was actually conducted about five years ago
197
515000
2000
Bu aslında yaklaşık beş yıl önce
08:49
in collaboration with scientists from the University of Provence
198
517000
3000
Marsilya'daki Provence Üniversitesi'nden bilim adamlarıyla
08:52
in Marseilles.
199
520000
2000
işbirliği içinde yapıldı.
08:54
It's a very simple experiment where a monkey has been trained
200
522000
2000
Bu, bir çocuğun bir kaşığı
08:56
in a task that involves it manipulating a tool
201
524000
4000
tutmayı ya da kullanmayı öğrenmesine eşdeğer zorlukta,
09:00
that's equivalent in its difficulty
202
528000
2000
bir maymunun bir aleti kullanmasını içeren
09:02
to a child learning to manipulate or handle a spoon.
203
530000
2000
bir görevde eğitildiği çok basit bir deney.
09:04
The monkey actually mastered the task
204
532000
2000
Aslında maymun, yaklaşık 700 uygulama denemesinde
09:06
in about 700 practice tries.
205
534000
3000
görevde ustalaştı.
09:09
So in the beginning the monkey could not perform this task at all.
206
537000
3000
Maymun başlangıçta görevde hiç bir performans sergileyemedi.
09:12
It had a success rate of about one in eight tries.
207
540000
3000
Başarı oranı yaklaşık sekiz denemede birdi.
09:15
Those tries were elaborate.
208
543000
2000
Bu denemeler özenle yapılmıştı.
09:17
Each attempt was substantially different from the other.
209
545000
3000
Her bir girişim diğerinden önemli derecede farklıydı.
09:20
But the monkey gradually developed a strategy.
210
548000
3000
Ama maymun yavaş yavaş bir strateji geliştirdi.
09:23
And 700 or so tries later
211
551000
2000
Ve yaklaşık 700 deneme sonra
09:25
the monkey is performing it flawlessly -- never fails.
212
553000
3000
maymun bunu kusursuz bir biçimde yapıyor ve asla başarısız olmuyor.
09:28
He's successful in his retrieval of food with this tool every time.
213
556000
3000
Bu aletle yiyeceği geri getirmede her defasında başarılı oluyor.
09:31
At this point the task is being performed
214
559000
2000
Bu noktada, görev
09:33
in a beautifully stereotyped way:
215
561000
3000
gayet güzel kalıplaşmış bir biçimde sergilenir.
09:36
very beautifully regulated and highly repeated, trial to trial.
216
564000
3000
Denemeden denemeye, çok güzel düzenlenmiş ve çokça tekrarlanmış.
09:39
We can look down in the brain of the monkey.
217
567000
2000
Yukarıdan maymunun beynini izleyebiliriz.
09:41
And we see that it's distorted.
218
569000
2000
Ve biçiminin bozulduğunu görürüz.
09:43
We can track these changes, and have tracked these changes
219
571000
2000
Bu değişiklikleri, zaman içinde böyle pek çok
09:45
in many such behaviors across time.
220
573000
2000
davranışta izleyebiliriz ve izledik.
09:47
And here we see the distortion
221
575000
3000
Ve işte burada, maymunun elindeki deri yüzeyinin
09:50
reflected in the map of the skin surfaces of the hand of the monkey.
222
578000
3000
haritasına yansıyan bozulmayı görüyoruz.
09:53
Now this is a map, down in the surface of the brain,
223
581000
3000
Şimdi bu beyin yüzeyinden aşağı doğru inen bir harita.
09:56
in which, in a very elaborate experiment we've reconstructed the responses,
224
584000
3000
Çok incelikli hazırlanmış bir deneyde, yanıtları
09:59
location by location,
225
587000
2000
bir konumdan diğerine, nöronların yanıtlarının
10:01
in a highly detailed response mapping of the responses of its neurons.
226
589000
4000
çok detaylı bir yanıt haritasında yeniden yapılandırdık.
10:05
We see here a reconstruction of how
227
593000
2000
Burada elin beyinde nasıl
10:07
the hand is represented in the brain.
228
595000
2000
temsil edildiğini görüyoruz.
10:09
We've actually distorted the map by the exercise.
229
597000
3000
Aslında bu haritayı egzersizle bozduk.
10:12
And that is indicated in the pink. We have a couple fingertip surfaces that are larger.
230
600000
4000
Ve bu pembeyle gösteriliyor. Burada daha geniş olan bir çift parmak ucu yüzeyimiz var.
10:16
These are the surfaces the monkey is using to manipulate the tool.
231
604000
4000
Bunlar, maymunun aletle oynamak için kullandığı yüzeyler.
10:20
If we look at the selectivity of responses
232
608000
2000
Maymunun korteksindeki yanıtların
10:22
in the cortex of the monkey,
233
610000
2000
seçiciliğine bakarsak
10:24
we see that the monkey has actually changed the filter characteristics
234
612000
3000
maymunun aslında kullanılan parmak uçlarının
10:27
which represents input from the skin
235
615000
2000
deriden gelen girdiyi temsil eden filtre özelliklerinin
10:29
of the fingertips that are engaged.
236
617000
2000
değiştiğini görürüz.
10:31
In other words there is still a single, simple representation of the fingertips
237
619000
3000
Bir başka deyişle, vücut derisi yüzeyinin
10:34
in this most organized of cortical areas
238
622000
2000
bu en düzenli kortikal bölgelerinde
10:36
of the surface of the skin of the body.
239
624000
2000
parmak uçlarının hala tek, basit bir temsili var.
10:38
Monkey has like you have.
240
626000
3000
Maymununkiler de aynen sizinkiler gibi.
10:41
And yet now it's represented in substantially finer grain.
241
629000
3000
Hal böyleyken, bu şimdi ciddi anlamda ince noktacıklar olarak temsil edilir.
10:44
The monkey is getting more detailed information from these surfaces.
242
632000
3000
Maymun bu yüzeylerden daha detaylı bilgi alıyor.
10:47
And that is an unknown -- unsuspected, maybe, by you --
243
635000
3000
Ve bu, belki sizin tarafınızdan bilinmeksizin, beklenmeksizin,
10:50
part of acquiring the skill or ability.
244
638000
3000
bir beceri ya da yeteneğin edinilmesinin parçası.
10:53
Now actually we've looked in several different cortical areas
245
641000
3000
Şimdi aslında bu görevi öğrenen maymunun beyninde
10:56
in the monkey learning this task.
246
644000
2000
çok sayıda farklı kortikal bölgeye bakıyoruz.
10:58
And each one of them changes in ways that are specific
247
646000
2000
Ve bunların her biri beceri ve yeteneğe özel
11:00
to the skill or ability.
248
648000
2000
yollarla değişir.
11:02
So for example we can look to the cortical area
249
650000
3000
Yani örneğin; maymunun duruşunu kontrol eden
11:05
that represents input that's controlling the posture of the monkey.
250
653000
3000
girdiyi temsil eden kortikal bölgeye bakabiliriz.
11:08
We look in cortical areas that control specific movements,
251
656000
2000
Davranış ve benzeri şeyler için gerekli
11:10
and the sequences of movements
252
658000
2000
hareket dizileri ve belirli hareketleri kontrol eden
11:12
that are required in the behavior, and so forth.
253
660000
2000
kortikal bölgelere bakıyoruz.
11:14
They are all remodeled. They all become specialized for the task at hand.
254
662000
4000
Bunların tümü yeniden modelleniyor. Hepsi eldeki görev için özelleşiyor.
11:18
There are 15 or 20 cortical areas that are changed specifically
255
666000
3000
Bunun gibi basit bir beceriyi öğrendiğinizde
11:21
when you learn a simple skill like this.
256
669000
3000
spesifik olarak değişen 15 ya da 20 kortikal bölge vardır.
11:24
And that represents in your brain, really massive change.
257
672000
4000
Ve bu beyninizde gerçekten devasa bir değişikliği temsil eder.
11:28
It represents the change in a reliable way
258
676000
3000
Bu, beyninizde on milyonlarca,
11:31
of the responses of tens of millions,
259
679000
2000
belki yüz milyonlarca nöronun yanıtlarının
11:33
possibly hundreds of millions of neurons in your brain.
260
681000
3000
düzenli biçimde değişmesini temsil eder.
11:36
It represents changes
261
684000
2000
Bu beyninizdeki yüz milyonlarca,
11:38
of hundreds of millions, possibly billions
262
686000
2000
belki milyarlarca sinaptik bağlantının
11:40
of synaptic connections in your brain.
263
688000
2000
değişimini temsil eder.
11:42
This is constructed by physical change.
264
690000
3000
Bu, fiziksel değişiklik ile yapılandırılır.
11:45
And the level of construction that occurs is massive.
265
693000
3000
Ve oluşan yapılanmanın düzeyi devasadır.
11:48
Think about the changes that occur in the brain of a child
266
696000
3000
Bir çocuğun beyninde, genel anlamda hareket davranış becerilerinin
11:51
through the course of acquiring their movement behavior abilities in general.
267
699000
4000
edinimi yoluyla oluşan değişiklikleri düşünün.
11:55
Or acquiring their native language abilities.
268
703000
2000
Ya da ana dil becerilerini edinirken.
11:57
The changes are massive.
269
705000
4000
Değişiklikler çok büyüktür.
12:01
What it's all about is the selective representations
270
709000
2000
Bunların tümü beyin için önemli
12:03
of things that are important to the brain.
271
711000
2000
olan şeylerin seçici temsilleri ile ilgilidir.
12:05
Because in most of the life of the brain
272
713000
3000
Çünkü beynin yaşamının çoğunda
12:08
this is under control of behavioral context.
273
716000
2000
bu, davranışsal bağlamın kontrolü altındadır.
12:10
It's what you pay attention to.
274
718000
2000
Bu, neye dikkat ettiğinizdir.
12:12
It's what's rewarding to you.
275
720000
2000
Bu, sizin için neyin ödüllendirici olduğudur.
12:14
It's what the brain regards, itself,
276
722000
2000
Bu, beynin kendisinin sizin için
12:16
as positive and important to you.
277
724000
2000
neyi pozitif ve önemli saydığıdır.
12:18
It's all about cortical processing
278
726000
2000
Bunların tümü kortikal proses ve önbeyin
12:20
and forebrain specialization.
279
728000
2000
özelleşmesi ile ilgilidir.
12:22
And that underlies your specialization.
280
730000
2000
Ve bu, sizin özelleşmenizin altında yatandır.
12:24
That is why you, in your many skills and abilities,
281
732000
2000
Bu yüzden siz, pek çok beceri ve yetenekte
12:26
are a unique specialist:
282
734000
2000
eşsiz bir uzmansınız.
12:28
a specialist that's vastly different
283
736000
2000
Beyni, detay bazında fiziksel olarak,
12:30
in your physical brain in detail
284
738000
2000
100 yıl önceki bir bireyin beyninden
12:32
than the brain of an individual 100 years ago;
285
740000
3000
çok daha farklı olan bir uzmansınız.
12:35
enormously different in the details
286
743000
3000
1,000 yıl önceki ortalama bir bireyin beyninden
12:38
from the brain of the average individual 1,000 years ago.
287
746000
4000
detay bazında muazzam biçimde farklı.
12:42
Now, one of the characteristics of this change process
288
750000
4000
Şimdi, bu değişiklik sürecinin
12:46
is that information is always related
289
754000
3000
özelliklerinden biri, bilginin daima
12:49
to other inputs or information that is occurring
290
757000
2000
zaman ve bağlamla eşzamanlı oluşan
12:51
in immediate time, in context.
291
759000
3000
diğer girdi ve bilgilerle ilişkili olmasıdır.
12:54
And that's because the brain is constructing representations of things
292
762000
3000
Çünkü beyin, küçük anlarla ilintili
12:57
that are correlated in little moments of time
293
765000
3000
ve süregiden zamanın kısa anlarında
13:00
and that relate to one another in little moments of successive time.
294
768000
3000
birbirleriyle ilişkili şeylerin temsillerini oluşturur.
13:03
The brain is recording all information
295
771000
2000
Beyin temporal kortekste
13:05
and driving all change
296
773000
2000
tüm bilgileri kaydeder
13:07
in temporal context.
297
775000
2000
ve tüm değişiklikleri yürütür.
13:09
Now overwhelmingly the most powerful context
298
777000
2000
Şimdi, beyninizde oluşan en güçlü koşul,
13:11
that's occurred in your brain is you.
299
779000
3000
karşı konulmaz biçimde sizsiniz.
13:14
Billions of events have occurred in your history
300
782000
4000
Geçmişinizde, zaman içinde
13:18
that are related in time to yourself
301
786000
2000
alıcısı, aktörü,
13:20
as the receiver,
302
788000
2000
düşüneni, harekete geçireni
13:22
or yourself as the actor, yourself as the thinker,
303
790000
2000
olarak kendinizle ilgili
13:24
yourself as the mover.
304
792000
3000
milyarlarca olay olur.
13:27
Billions of times little pieces of sensation have come in
305
795000
3000
Milyarlarca kez
13:30
from the surface of your body
306
798000
2000
sizi daima alıcı olarak
13:32
that are always associated with you as the receiver,
307
800000
3000
ilişkilendiren vücudunuzun yüzeyinden
13:35
and that result in
308
803000
2000
minik duyusal parçacıklar gelir
13:37
the embodiment of you.
309
805000
3000
ve bu sizin ta kendiniz olarak sonuçlanır.
13:40
You are constructed, your self is constructed
310
808000
3000
Siz yapılandırıldınız; benliğiniz,
13:43
from these billions of events.
311
811000
2000
bu milyarlarca olaydan yapılandırıldı.
13:45
It's constructed. It's created in your brain.
312
813000
3000
Bu yapılandırılmıştır. Bu, sizin beyninizde yaratıldı.
13:48
And it's created in the brain via physical change.
313
816000
3000
Ve bu beyinde fiziksel bir değişiklik aracılığıyla yaratıldı.
13:51
This is a marvelously constructed thing
314
819000
3000
Bireysel formda sonuçlanan
13:54
that results in individual form
315
822000
3000
müthiş biçimde yapılandırılmış bir şeydir
13:57
because each one of us has vastly different histories,
316
825000
2000
çünkü her birimiz çok farklı geçmişlere sahibiz.
13:59
and vastly different experiences,
317
827000
2000
Ve bizleri benliğin
14:01
that drive in to us this marvelous differentiation of self,
318
829000
4000
ve kişiliğin muazzam farklılaşmasına
14:05
of personhood.
319
833000
2000
yönlendiren çok farklı deneyimlere.
14:07
Now we've used this research
320
835000
2000
Bu araştırmayı sadece
14:09
to try to understand not just how a normal person develops,
321
837000
3000
normal bir kişinin nasıl geliştiğini ve
14:12
and elaborates their skills and abilities,
322
840000
2000
beceri ve yeteneklerini nasıl hazırladığını anlamak için değil,
14:14
but also try to understand
323
842000
2000
aynı zamanda bir çocuğun ya da yetişkinin
14:16
the origins of impairment,
324
844000
3000
kapasitesini sınırlandırabilecek bozuklukların,
14:19
and the origins of differences or variations
325
847000
3000
farklılık ya da varyasyonların kökenlerini
14:22
that might limit the capacities of a child, or an adult.
326
850000
3000
anlamayı denemek için kullanıyoruz.
14:25
I'm going to talk about using these strategies
327
853000
3000
Bir çocuğun dilin alıcısı,
14:28
to actually design brain plasticity-based
328
856000
2000
kullanıcısı ve sonrasında okuyucusu olarak
14:30
approach to drive corrections in the machinery of a child
329
858000
5000
ustalığını artıran mekanizmadaki
14:35
that increases the competence of the child
330
863000
3000
düzeltmeleri yürütmek üzere beynin plastisitesine
14:38
as a language receiver and user
331
866000
2000
dayalı bir yaklaşımı tasarlamak için
14:40
and, thereafter, as a reader.
332
868000
2000
bu stratejilerin kullanılması hakkında konuşacağım.
14:42
And I'm going to talk about experiments that involve
333
870000
2000
Ve aslında bu beyin biliminin kullanımını
14:44
actually using this brain science,
334
872000
2000
içeren deneyler hakkında konuşacağım.
14:46
first of all to understand how it contributes to the loss of function as we age.
335
874000
3000
İlk olarak, bizler yaşlandıkça fonksiyon kaybına nasıl yardım ettiğini anlamak üzere.
14:49
And then, by using it in a targeted approach
336
877000
5000
Ardından bunu hedefe yönelik bir yaklaşımla
14:54
we're going to try to differentiate
337
882000
2000
kullanarak ilerleyen yaşta fonksiyonları iyileştirmek
14:56
the machinery to recover function in old age.
338
884000
5000
için mekanizmayı ayırt etmeye çalışacağız.
15:01
So the first example I'm going to talk about
339
889000
2000
Evet, hakkında konuşacağım ilk örnek,
15:03
relates to children with learning impairments.
340
891000
2000
öğrenme bozuklukları olan çocuklarla ilgili.
15:05
We now have a large body of literature
341
893000
2000
Şu anda, erken dil bozuklukları olan
15:07
that demonstrates that the fundamental
342
895000
2000
ve okumayı öğrenmeye uğraşan çocukların
15:09
problem that occurs in the majority of children
343
897000
2000
çoğunluğunda ortaya çıkan
15:11
that have early language impairments,
344
899000
2000
temel problemin,
15:13
and that are going to struggle to learn to read,
345
901000
2000
kusurlu biçimde yaratılan
15:15
is that their language processor
346
903000
2000
dil işlemcileri olduğunu gösteren
15:17
is created in a defective form.
347
905000
2000
geniş bir literatüre sahibiz.
15:19
And the reason that it rises in a defective form
348
907000
3000
Ve kusurlu biçimde büyümesinin sebebi,
15:22
is because early in the baby's brain's life
349
910000
4000
bebek beyninin yaşamının erken döneminde
15:26
the machine process is noisy.
350
914000
2000
makine prosesinin gürültülü olmasıdır.
15:28
It's that simple.
351
916000
2000
Bu kadar basit.
15:30
It's a signal-to-noise problem. Okay?
352
918000
2000
Bu, gürültü problemine işaret eder. Tamam mı?
15:32
And there are a lot of things that contribute to that.
353
920000
2000
Ve buna yardımcı olan pek çok şey vardır.
15:34
There are numerous inherited faults
354
922000
2000
makine prosesini daha gürültülü yapabilen
15:36
that could make the machine process noisier.
355
924000
3000
doğuştan gelen sayısız kusur vardır.
15:39
Now I might say the noise problem could also occur
356
927000
3000
Gürültü probleminin kulaklar aracılığıyla
15:42
on the basis of information provided
357
930000
3000
sağlanan dünyadaki bilgiye de
15:45
in the world from the ears.
358
933000
3000
dayalı olabileceğini söyleyebilirim.
15:48
If any -- those of you who are older in the audience know
359
936000
3000
Eğer varsa, izleyiciler arasında daha yaşlı olanlar
15:51
that when I was a child we understood that a child born with a cleft palate
360
939000
4000
bilirler ki, ben çocukken, yarık damaklı doğan çocukların
15:55
was born with what we called mental retardation.
361
943000
3000
zeka geriliği ile doğduğunu anlardık.
15:58
We knew that they were going to be slow cognitively;
362
946000
4000
Bilişsel olarak yavaş olacaklarını bilirdik.
16:02
we knew they were going to struggle to learn to develop normal language abilities;
363
950000
3000
Normal dil becerilerini geliştirmeyi öğrenmek için uğraşacaklarını bilirdik.
16:05
and we knew that they were going to struggle to learn to read.
364
953000
4000
Ve okumayı öğrenmek için uğraşacaklarını bilirdik.
16:09
Most of them would be intellectual and academic failures.
365
957000
4000
Çoğu entelektüel ve akademik olarak başarısız olacaktı.
16:13
That's disappeared. That no longer applies.
366
961000
3000
Bu yok oldu. Artık geçerli değil.
16:16
That inherited weakness, that inherited condition
367
964000
2000
Bu kalıtımsal güçsüzlük, bu kalıtımsal koşul
16:18
has evaporated.
368
966000
2000
buharlaşıp yok oldu.
16:20
We don't hear about that anymore. Where did it go?
369
968000
3000
Artık bunun hakkında bir şey duymuyoruz. Bu nereye gitti?
16:23
Well, it was understood by a Dutch surgeon,
370
971000
2000
Evet, 35 yıl önce Hollandalı bir cerrah
16:25
about 35 years ago,
371
973000
2000
tarafından anlaşıldı ki;
16:27
that if you simply fix the problem early enough,
372
975000
3000
eğer problemi yeterince erken düzeltirseniz,
16:30
when the brain is still in this initial plastic period
373
978000
2000
yani hala başlangıçtaki elastik periyottayken
16:32
so it can set up this machinery adequately,
374
980000
3000
beyin mekanizmayı yeterince kurabilir,
16:35
in this initial set up time in the critical period,
375
983000
2000
bu başlangıç kurulum zamanındaki kritik periyotta
16:37
none of that happens.
376
985000
2000
bunların hiçbiri olmaz.
16:39
What are you doing by operating on the cleft palate to correct it?
377
987000
3000
Bunu düzeltmek için yarık damak üzerinde çalışarak ne yapıyorsunuz?
16:42
You're basically opening up
378
990000
2000
Temel olarak, orta kulakları
16:44
the tubes that drain fluid from the middle ears,
379
992000
2000
tamamen dolduran sıvıyı
16:46
which have had them reliably full.
380
994000
3000
süzen tüpleri açıyorsunuz.
16:49
Every sound the child hears uncorrected is muffled.
381
997000
2000
Çocuğun duyduğu düzeltilmemiş her ses boğuktur.
16:51
It's degraded.
382
999000
2000
Bozulmuştur.
16:53
The child's native language is such a case is not English.
383
1001000
3000
Böyle bir durumda çocuğun ana dili İngilizce değildir.
16:56
It's not Japanese.
384
1004000
2000
Japonca değildir.
16:58
It's muffled English. It's degraded Japanese.
385
1006000
3000
Boğuk bir İngilizcedir. Bozulmuş bir Japoncadır.
17:01
It's crap.
386
1009000
2000
Çöplüktür.
17:03
And the brain specializes for it.
387
1011000
2000
Ve beyin bunun için özelleşir.
17:05
It creates a representation of language crap.
388
1013000
3000
Bu, dil çöplüğünün bir temsilini yaratır.
17:08
And then the child is stuck with it.
389
1016000
2000
Ve çocuk buna takılıp kalır.
17:10
Now the crap doesn't just happen in the ear.
390
1018000
3000
Artık çöplük sadece kulakta olmaz.
17:13
It can also happen in the brain.
391
1021000
2000
Beyinde de olur.
17:15
The brain itself can be noisy. It's commonly noisy.
392
1023000
4000
Beynin kendisi gürültülü olabilir. Çoğunlukla gürültülüdür.
17:19
There are many inherited faults that can make it noisier.
393
1027000
3000
Bunu daha gürültülü yapabilen pek çok kalıtımsal kusur vardır.
17:22
And the native language for a child with such a brain
394
1030000
3000
Ve böyle bir beyni olan bir çocuk için anadil
17:25
is degraded.
395
1033000
1000
bozulmuştur.
17:26
It's not English. It's noisy English.
396
1034000
4000
Bu İngilizce değildir. Gürültülü İngilizcedir.
17:30
And that results in defective representations of sounds of words --
397
1038000
4000
Ve bu, sözcüklerdeki seslerin kusurlu bir temsiliyle sonuçlanır.
17:34
not normal -- a different strategy,
398
1042000
3000
Farklı boşluk sabiti olan bir mekanizma ile
17:37
by a machine that has different time constants and different space constants.
399
1045000
3000
normal olmayan farklı bir strateji.
17:40
And you can look in the brain of such a child and record those time constants.
400
1048000
3000
Ve böyle bir çocuğun beynine bakabilir ve bu zaman sabitlerini kaydedebilirsiniz.
17:43
They are about an order of magnitude longer,
401
1051000
3000
Bunlar yaklaşık 10 kat daha uzundur
17:46
about 11 times longer in duration on average,
402
1054000
3000
normal bir çocuktan ortalama 11 kat daha
17:49
than in a normal child.
403
1057000
2000
uzun sürededir.
17:51
Space constants are about three times greater.
404
1059000
3000
Boşluk sabitleri üç kat daha büyüktür.
17:54
Such a child will have memory and cognitive deficits
405
1062000
2000
Böyle bir çocuğun bu alanda hafıza
17:56
in this domain.
406
1064000
2000
ve bilişsel kusurları olacaktır.
17:58
Of course they will. Because as a receiver of language,
407
1066000
3000
Elbette olacak. Çünkü bir dilin alıcısı olarak,
18:01
they are receiving it and representing it,
408
1069000
2000
bunu alıyorlar ve bunu temsil ediyorlar.
18:03
and in information it's representing crap.
409
1071000
4000
Ve bilgi bazında çöplüğü temsil ediyor.
18:07
And they are going to have poor reading skills.
410
1075000
2000
Ve okuma becerileri az oluyor.
18:09
Because reading is dependent upon the translation of word sounds
411
1077000
3000
Çünkü okuma, sözcük seslerinin
18:12
into this orthographic or visual
412
1080000
3000
yazımsal veya görsel
18:15
representational form.
413
1083000
2000
temsili biçimlere çevrilmesine bağlıdır.
18:17
If you don't have a brain representation of word sounds
414
1085000
2000
Eğer sözcük seslerinin beyindeki temsili yoksa,
18:19
that translation makes no sense.
415
1087000
3000
çeviri anlamsız olur.
18:22
And you are going to have corresponding abnormal neurology.
416
1090000
3000
Ve buna ilişkin anormal bir nörolojiniz olur.
18:25
Then these children increasingly
417
1093000
2000
Sonra bu çocuklarda gitgide
18:27
in evaluation after evaluation,
418
1095000
2000
bir değerlendirmeden diğerine,
18:29
in their operations in language, and their operations in reading --
419
1097000
2000
dildeki işlemlerinde ve yazıdaki işlemlerinde
18:31
we document that abnormal neurology.
420
1099000
5000
anormal bir nöroloji kaydettik.
18:36
The point is is that you can train the brain out of this.
421
1104000
2000
Mesele şu ki; beyni bunun dışında eğitebilirsiniz.
18:38
A way to think about this is you can actually re-refine
422
1106000
2000
Bunu düşünmenin bir yolu, aslında mekanizmanın
18:40
the processing capacity of the machinery
423
1108000
2000
proses etme kapasitesini bunu değiştirerek
18:42
by changing it.
424
1110000
2000
yeniden düzenleyebilirsiniz.
18:44
Changing it in detail. It takes about 30 hours on the average.
425
1112000
3000
Bunu ayrıntılarıyla değiştirerek. Bu, ortalama 30 saat alır.
18:47
And we've accomplished that in about 430,000 kids today.
426
1115000
4000
Ve biz bugün bunu yaklaşık 430.000 çocukta başardık.
18:51
Actually, probably about 15,000 children are being trained as we speak.
427
1119000
5000
Aslında yaklaşık 15.000 çocuk, biz konuşurken eğitiliyordu.
18:56
And actually when you look at the impacts, the impacts are substantial.
428
1124000
3000
Ve aslında etkilere baktığınızda, etkiler önemli düzeydeydi.
18:59
So here we're looking at the normal distribution.
429
1127000
2000
Evet, işte normal dağılıma bakıyoruz.
19:01
What we're most interested in is these kids on the left side of the distribution.
430
1129000
2000
En fazla ilgilendiklerimiz dağılımın sol tarafındaki çocuklar.
19:03
This is from about 3,000 children.
431
1131000
2000
Bu yaklaşık 3.000 çocuktan.
19:05
You can see that most of the children on the left side of the distribution
432
1133000
3000
Dağılımın sol tarafındaki çocukların çoğunun sağa ya da
19:08
are moving into the middle or the right.
433
1136000
2000
ortaya doğru hareket ettiğini görebilirsiniz.
19:10
This is in a broad assessment of their language abilities.
434
1138000
3000
Bu onların dil becerilerinin geniş bir incelemesidir.
19:13
This is like an IQ test for language.
435
1141000
2000
Bu, dil için yapılmış bir IQ testi gibidir.
19:15
The impact in the distribution, if you trained every child
436
1143000
3000
Dağılımdaki etki, eğer Amerika'daki her çocuğu
19:18
in the United States, would be to shift the whole distribution to the right
437
1146000
3000
eğitirseniz, tüm dağılımı sağa doğru kaydıracak
19:21
and narrow the distribution.
438
1149000
2000
ve dağılımı daraltacaktır.
19:23
This is a substantially large impact.
439
1151000
2000
Bu ciddi anlamda büyük bir etki.
19:25
Think of a classroom of children in the language arts.
440
1153000
3000
Dil sanatlarında bir sınıf dolusu çocuk düşünün.
19:28
Think of the children on the slow side of the class.
441
1156000
3000
Sınıfın yavaş tarafındaki çocukları düşünün.
19:31
We have the potential to move most of those children
442
1159000
2000
Bu çocukların çoğunu orta ya da sağ tarafa
19:33
to the middle or to the right side.
443
1161000
2000
taşıyacak potansiyelimiz var.
19:35
In addition to accurate language training
444
1163000
2000
Doğru bir dil eğitimine ek olarak,
19:37
it also fixes memory and cognition
445
1165000
2000
bu, hafıza, biliş, konuşma akıcılığı
19:39
speech fluency and speech production.
446
1167000
3000
ve konuşma üretimini de onarır.
19:42
And an important language dependent skill is enabled by this training --
447
1170000
3000
Ve bu eğitim ile dile bağlı önemli bir beceriye olanak sağlanır.
19:45
that is to say reading.
448
1173000
1000
Yani okuma.
19:46
And to a large extent it fixes the brain.
449
1174000
2000
Ve bu, büyük ölçüde beyni onarır.
19:48
You can look down in the brain of a child
450
1176000
3000
Stanford ve MIT'de, UCSF'de, UCLA'da ve diğer pek çok enstitüde
19:51
in a variety of tasks that scientists have at Stanford,
451
1179000
3000
bilim adamlarının kullandığı
19:54
and MIT, and UCSF, and UCLA, and a number of other institutions.
452
1182000
6000
çeşitli görevlerde, bir çocuğun beynine bakabilirsiniz.
20:00
And children operating in various language behaviors,
453
1188000
3000
Ve çocuklar çeşitli dil davranışlarını
20:03
or in various reading behaviors,
454
1191000
2000
ya da okuma davranışlarını yürütürken,
20:05
you see for the most extent,
455
1193000
2000
büyük ölçüde ve çoğu çocukta nöronal tepkilerin
20:07
for most children, their neuronal responses,
456
1195000
2000
siz başlamadan önce
20:09
complexly abnormal before you start,
457
1197000
2000
karmaşa içinde anormal olduğunu,
20:11
are normalized by the training.
458
1199000
3000
alıştırmalarla normale döndüğünü görürsünüz.
20:14
Now you can also take the same approach
459
1202000
2000
Şimdi aynı yaklaşımı yaşlanmadaki problemleri
20:16
to address problems in aging.
460
1204000
3000
ele almak için de kullanabilirsiniz.
20:19
Where again the machinery is deteriorating now
461
1207000
2000
Bu kez mekanizma, becerikli bir mekanizmadan
20:21
from competent machinery, it's going south.
462
1209000
4000
bozulmaya doğru gidiyor, düşüş gösteriyor.
20:25
Noise is increasing in the brain.
463
1213000
2000
Beyinde gürültü artıyor.
20:27
And learning modulation and control is deteriorating.
464
1215000
3000
Öğrenme modülasyonu ve kontrol bozuluyor.
20:30
And you can actually look down on the brain of such an individual
465
1218000
2000
Ve aslında böyle bir bireyin beynine bakabilirsiniz
20:32
and witness a change in the time constants and space constants
466
1220000
3000
ve zaman sabiti ve uzay sabitinde, örneğin; beyin dili yeniden
20:35
with which, for example, the brain is representing language again.
467
1223000
3000
temsil ettiğinde, değişikliklere tanıklık edebilirsiniz.
20:38
Just as the brain came out of chaos at the beginning,
468
1226000
3000
Aynen başlangıçta bir kaosun içinden gelen beyin gibi
20:41
it's going back into chaos in the end.
469
1229000
3000
sonunda kaosa doğru geri dönüyor.
20:44
This results in declines in memory
470
1232000
2000
Bu, hafızada, bilişte, vücudun duruş biçimine
20:46
in cognition, and in postural ability and agility.
471
1234000
4000
bağlı becerilerde, çeviklikte azalmalarla sonuçlanıyor.
20:50
It turns out you can train the brain of such an individual --
472
1238000
2000
Bu, böyle bir bireyin beynini eğitebileceğinizi ortaya koyuyor.
20:52
this is a small population of such individuals --
473
1240000
3000
Bu, ortalama 30 saat eşit yoğunlukta eğitilen
20:55
train equally intensively for about 30 hours.
474
1243000
2000
böyle bireylerin küçük bir grubu.
20:57
These are 80- to 90-year-olds.
475
1245000
3000
80 ile 90 yaşları arasındalar.
21:00
And what you see are substantial improvements of their immediate memory,
476
1248000
3000
Ve gördüğünüz, kısa süreli hafızalarında, bir gecikmeden sonra
21:03
of their ability to remember things after a delay,
477
1251000
2000
bir şeyi hatırlama becerilerinde, dikkatlerini
21:05
of their ability to control their attention,
478
1253000
2000
kontrol etme becerilerinde, dil becerilerinde
21:07
their language abilities and visual-spatial abilities.
479
1255000
2000
ve görsel - uzamsal becerilerinde önemli gelişmelerdir.
21:09
The overall neuropsychological index
480
1257000
2000
Bu gruptaki eğitilmiş bu bireylerin
21:11
of these trained individuals in this population
481
1259000
3000
genel nöropsikolojik göstergeleri
21:14
is about two standard deviations.
482
1262000
2000
yaklaşık iki standart sapmadır.
21:16
That means that if you sit at the left side of the distribution,
483
1264000
2000
Bu, eğer dağılımın sol tarafında oturuyorsanız
21:18
and I'm looking at your neuropyschological abilities,
484
1266000
3000
ve ben nöropsikolojik becerilerinize bakıyorsam,
21:21
the average person has moved to the middle
485
1269000
2000
ortalama bir insanın dağılımın ortasına
21:23
or the right side of the distribution.
486
1271000
2000
veya sağ tarafına doğru hareket ettiği anlamına gelir.
21:25
It means that most people who are at risk for senility,
487
1273000
2000
Bu, yaşlanma riski altındaki pek çok insanın,
21:27
more or less immediately,
488
1275000
2000
hemen ya da daha yavaşça,
21:29
are now in a protected position.
489
1277000
3000
artık koruma altında olduğu anlamına gelir.
21:32
My issues are to try to get to rescuing
490
1280000
3000
Benim işim, daha büyük sayılarda yaşlı vatandaşların
21:35
older citizens more completely and in larger numbers,
491
1283000
3000
daha eksiksiz biçimde yardımına yetişmeye çalışmak.
21:38
because I think this can be done in this arena on a vast scale --
492
1286000
3000
Çünkü bunun bu alanda, geniş bir ölçekte yapılabileceğini düşünüyorum.
21:41
and the same for kids.
493
1289000
2000
Aynısı çocuklar için de geçerli.
21:43
My main interest is how to elaborate this science to address other maladies.
494
1291000
3000
İlgi alanım, bu bilimin diğer hastalıkları ele almak için nasıl irdeleneceği.
21:46
I'm specifically interested in things like autism,
495
1294000
2000
Özellikle otizm ve Serebral Palsi gibi
21:48
and cerebral palsy, these great childhood catastrophes.
496
1296000
3000
büyük çocukluk felaketleriyle ilgileniyorum.
21:51
And in older age conditions like Parkinsonism,
497
1299000
3000
Ve ileri yaşlarda Parkinson hastalığı
21:54
and in other acquired impairments like schizophrenia.
498
1302000
5000
gibi koşullar ve şizofreni gibi diğer edinilmiş hastalıklarla.
21:59
Your issues as it relates to this science,
499
1307000
3000
Sizin işiniz, bu bilimle ilişkili olarak,
22:02
is how to maintain your own high-functioning learning machine.
500
1310000
3000
kendi iyi işleyen öğrenme makinenizi nasıl devam ettireceğiniz.
22:05
And of course, a well-ordered life
501
1313000
3000
Ve elbette, öğrenmenin sürekli bir parçası olduğu,
22:08
in which learning is a continuous part of it, is key.
502
1316000
2000
düzenli bir yaşam anahtardır.
22:10
But also in your future is brain aerobics.
503
1318000
3000
Ama geleceğinizde beyin aerobiği de öyle.
22:13
Get ready for it. It's going to be a part of every life
504
1321000
2000
Buna hazır olun. Bu, çok uzak olmayan bir gelecekte,
22:15
not too far in the future,
505
1323000
2000
her yaşamın bir parçası olacak.
22:17
just like physical exercise
506
1325000
2000
Aynen çağdaş dönemde,
22:19
is a part of every well organized life in the contemporary period.
507
1327000
4000
fiziksel egzersizin her düzenli yaşamın bir parçası olması gibi.
22:23
The other way that we will ultimately come to consider this
508
1331000
4000
Sizler için önemli olan bu literatürü
22:27
literature and the science that is important to you
509
1335000
3000
ve bilimi eninde sonunda dikkate alacağımız
22:30
is in a consideration of how to nurture yourself.
510
1338000
2000
bir diğer yön, kendinizi nasıl yetiştireceğiniz.
22:32
Now that you know, now that science is telling us
511
1340000
3000
Şimdi biliyorsunuz ki, bilim bize
22:35
that you are in charge,
512
1343000
2000
sorumluluğun sizde olduğunu;
22:37
that it's under your control,
513
1345000
2000
bunun sizin kontrolünüz altında olduğunu;
22:39
that your happiness, your well-being,
514
1347000
2000
mutluluğunuzun, sağlığınızın,
22:41
your abilities, your capacities,
515
1349000
2000
becerilerinizin, kapasitenizin
22:43
are capable of continuous modification,
516
1351000
3000
değişim, sürekli bir gelişme kapasitesi
22:46
continuous improvement,
517
1354000
2000
olduğunu ve sizin
22:48
and you're the responsible agent and party.
518
1356000
3000
sorumlu özne ve taraf olduğunuzu söyler.
22:51
Of course a lot of people will ignore this advice.
519
1359000
2000
Elbette pek çok insan bu öneriyi göz ardı edecektir.
22:53
It will be a long time before they really understand it.
520
1361000
2000
Bunu gerçekten anlamaları uzun zaman alacaktır.
22:55
(Laughter)
521
1363000
1000
(Gülüşmeler)
22:56
Now that's another issue and not my fault.
522
1364000
2000
Evet, o başka mesele ve benim hatam değil.
22:58
Okay. Thank you.
523
1366000
2000
Tamam. Teşekkürler.
23:00
(Applause)
524
1368000
2000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Michael Merzenich - NeuroscientistMichael Merzenich studies neuroplasticity -- the brain's powerful ability to change itself and adapt -- and ways we might make use of that plasticity to heal injured brains and enhance the skills in healthy ones.
Why you should listen
One of the foremost researchers of neuroplasticity, Michael Merzenich's work has shown that the brain retains its ability to alter itself well into adulthood -- suggesting that brains with injuries or disease might be able to recover function, even later in life. He has also explored the way the senses are mapped in regions of the brain and the way sensations teach the brain to recognize new patterns.
Merzenich wants to bring the powerful plasticity of the brain into practical use through technologies and methods that harness it to improve learning. He founded Scientific Learning Corporation, which markets and distributes educational software for children based on models of brain plasticity. He is co-founder and Chief Science Officer of Posit Science, which creates "brain training" software also based on his research.
Merzenich is professor emeritus of neuroscience at the University of California, San Francisco.
Michael Merzenich | Speaker | TED.com