TED2009
Louise Fresco: We need to feed the whole world
Louise Fresco tüm dünyayı doyuruyor.
Filmed:
Readability: 3.4
1,092,607 views
Louise Fresco bize süpermarket tarzı beyaz ekmeklerin seri üretimlerini neden desteklememiz gerektiğini gösterecek. Küçük fırınların ve geleneksel metodların bir gün rollerini bırakacağını ve çevreye duyarlı seri üretimlerin tüm dünyayı doyuracağını söylüyor.
Louise Fresco - Food and agriculture expert
A powerful thinker and globe-trotting advisor on sustainability, Louise Fresco says it's time to think of food as a topic of social and economic importance on par with oil -- that responsible agriculture and food consumption are crucial to world stability. Full bio
A powerful thinker and globe-trotting advisor on sustainability, Louise Fresco says it's time to think of food as a topic of social and economic importance on par with oil -- that responsible agriculture and food consumption are crucial to world stability. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'm not at all a cook.
0
0
2000
Ben bir aşçı değilim
00:14
So don't fear, this is not going to be a cooking demonstration.
1
2000
3000
Endişelenmeyin, bu yemek pişirme gösterisine dönüşmeyecek.
00:17
But I do want to talk to you about something
2
5000
2000
Ama ben hepinizin sevgiğini düşündüğüm...
00:19
that I think is dear to all of us.
3
7000
3000
...bir konu hakkında konuşmak istiyorum.
00:22
And that is bread -- something which is as simple
4
10000
3000
Bu bir ekmek -- bizim için basit ve ...
00:25
as our basic, most fundamental human staple.
5
13000
4000
... insanlık için de en temel gıda.
00:29
And I think few of us spend the day
6
17000
3000
Ve bence çok azımız gününü...
00:32
without eating bread in some form.
7
20000
3000
...ekmek yemeden geçiriyor.
00:35
Unless you're on one of these Californian low-carb diets,
8
23000
4000
Şu düşük karbonhidratlı Kaliforniya diyetlerinden...
00:39
bread is standard.
9
27000
2000
... birtanesini yapmıyorsanız, ekmek standarttır.
00:41
Bread is not only standard in the Western diet.
10
29000
2000
Ekmek sadece batı diyetlerinde standart değildir.
00:43
As I will show to you, it is actually
11
31000
2000
Size göstereceğim gibi, ekmek aslında...
00:45
the mainstay of modern life.
12
33000
3000
...modern yaşamın temel besin kaynağıdır.
00:48
So I'm going to bake bread for you.
13
36000
2000
Şimdi, sizin için ekmek pişireceğim.
00:50
In the meantime I'm also talking to you,
14
38000
3000
Bu arada bir yandan sizinle konuşacağım için,...
00:53
so my life is going to complicated. Bear with me.
15
41000
3000
...hayatım karmakarışık olacak. Bana sabır gösterin.
00:56
First of all, a little bit of audience participation.
16
44000
4000
Öncelikle, biraz izleyici katılımı.
01:00
I have two loaves of bread here.
17
48000
3000
Burada iki tane somun ekmek var.
01:03
One is a supermarket standard:
18
51000
3000
Birisi süper market ölçüsünde...
01:06
white bread, pre-packaged,
19
54000
2000
...hazır ambalajlı beyaz ekmek,...
01:08
which I'm told is called a Wonderbread.
20
56000
3000
...bana "harika ekmek" adı altında söylenen...
01:11
(Laughter)
21
59000
1000
(Gülüşmeler)
01:12
I didn't know this word until I arrived.
22
60000
2000
Bu kelimeyi buraya gelene kadar bilmiyordum.
01:14
And this is more or less,
23
62000
3000
Ve bu hemen hemen...
01:17
a whole-meal, handmade,
24
65000
2000
...tam unlu ev yapımı, ...
01:19
small-bakery loaf of bread.
25
67000
2000
...küçük fırın somun ekmeği.
01:21
Here we go. I want to see a show of hands.
26
69000
3000
Hadi bakalım. Elleri görmek istiyorum.
01:24
Who prefers the whole-meal bread?
27
72000
5000
Kimler kepek ekmeğini tercih ediyor?
01:29
Okay let me do this differently. Is anybody preferring the Wonderbread at all?
28
77000
4000
Pekala bunu biraz farklı bir şekilde yapalım. Harika ekmeyi tercih eden kimse var mı?
01:33
(Laughter)
29
81000
1000
(Gülüşmeler)
01:34
I have two tentative male hands.
30
82000
4000
İki tane çekimser erkek eli görüyorum.
01:38
(Laughter)
31
86000
3000
(Gülüşmeler)
01:41
Okay, now the question is really,
32
89000
3000
Peki, şimdi soru gerçekten de...
01:44
why is this so?
33
92000
2000
...neden bu böyle?
01:46
And I think it is because
34
94000
2000
Bence bunun sebebi...
01:48
we feel that this kind of bread
35
96000
3000
...bu çeşit ekmeğin...
01:51
really is about authenticity.
36
99000
3000
...gerçekten de güvenilir olduğunu düşünmemizden dolayı.
01:54
It's about a traditional way of living.
37
102000
3000
Bu geleneksel yaşam biçimiyle alakalı.
01:57
A way that is perhaps more real, more honest.
38
105000
4000
Belki de daha gerçek, daha güvenilir bir yol.
02:01
This is an image from Tuscany, where we feel
39
109000
3000
Toskana'dan bu görüntü, bize hala...
02:04
agriculture is still about beauty.
40
112000
2000
...tarımın güzel olduğunu hissettiriyor.
02:06
And life is really, too.
41
114000
2000
Ve hayat da gerçek.
02:08
And this is about good taste, good traditions.
42
116000
4000
Ve bu iyi bir damak tadı ve gelenekle alakalı.
02:12
Why do we have this image?
43
120000
2000
Neden böyle bir fikre sahibiz?
02:14
Why do we feel that this is more true than this?
44
122000
5000
Neden bunun diğerinden daha doğru olduğunu hissederiz?
02:19
Well I think it has a lot to do with our history.
45
127000
3000
Ben daha çok tarihimizle ilgili olduğunu düşünüyorum.
02:22
In the 10,000 years since agriculture evolved,
46
130000
3000
10.000 yıl içerisinde tarımın gelişmiş olmasından dolayı...
02:25
most of our ancestors have actually been agriculturalists
47
133000
4000
...atalarımızın çoğunun aslında tarımcı olması ya da...
02:29
or they were closely related to food production.
48
137000
3000
...yiyecek-gıda üretimi ile yakından alakalı olmalarıdır.
02:32
And we have this mythical image
49
140000
2000
Ve bizler, geçmişte kırsal alanlarda yaşamanın...
02:34
of how life was in rural areas in the past.
50
142000
4000
... nasıl olduğuna dair şu efsanevi fikre sahibiz.
02:38
Art has helped us to maintain that kind of image.
51
146000
3000
Sanat bu tür fikri sürdürmede yardımcı olmaktadır.
02:41
It was a mythical past.
52
149000
3000
Bu efsanevi bir geçmiştir.
02:44
Of course, the reality is quite different.
53
152000
2000
Elbette, gerçek oldukça farklı.
02:46
These poor farmers
54
154000
2000
Kendi elleri veya hayvanları ile tarlada çalışan bu...
02:48
working the land by hand or with their animals,
55
156000
2000
fakir çiftçiler, bugün Batı Afrikadaki...
02:50
had yield levels that are comparable
56
158000
3000
...en fakir çiftçilerle...
02:53
to the poorest farmers today in West Africa.
57
161000
3000
...karşılaştırılabilir ürüne seviyesine sahipler.
02:56
But we have, somehow,
58
164000
2000
Her nasılsa, son bir kaç yüzyıl...
02:58
in the course of the last few centuries, or even decades,
59
166000
4000
... ya da onlarca yıl içerisinde
03:02
started to cultivate an image of
60
170000
2000
...geçmişteki efsanevi, kırsal zirai şekli ile...
03:04
a mythical, rural agricultural past.
61
172000
4000
...tarim yapmaya başladık.
03:08
It was only 200 years ago
62
176000
2000
Endüstriyel devrimin olması...
03:10
that we had the advent of the Industrial Revolution.
63
178000
3000
...sadece 200 sene önceydi.
03:13
And while I'm starting to make some bread for you here,
64
181000
3000
Ve ben burada sizler için biraz ekmek yapmaya başlarken...
03:16
it's very important to understand
65
184000
2000
...bu devrimin bizim için ne yaptığını...
03:18
what that revolution did to us.
66
186000
3000
...anlamak da çok önemli.
03:21
It brought us power. It brought us mechanization, fertilizers.
67
189000
6000
Bize güç getirdi. Bize makineleşmeyi ve gübreyi getirdi.
03:27
And it actually drove up our yields.
68
195000
2000
Ve bu da aslın da mahsul miktarımızı yukarı çekti.
03:29
And even sort of horrible things, like picking beans by hand,
69
197000
4000
Ve hatta bu tür berbat şeyler bile, ...
03:33
can now be done automatically.
70
201000
3000
...şimdi otomatik olarak yapılabiliyor.
03:36
All that is a real, great improvement, as we shall see.
71
204000
5000
Gördüğünüz üzere tüm bu gerçek, büyük bir gelişmedir.
03:41
Of course we also, particularly in the last decade,
72
209000
4000
Elbette biz de, son on yıl içerisinde,...
03:45
managed to envelop the world
73
213000
2000
...küresel ticaretin boyunduruğunda...
03:47
in a dense chain of supermarkets,
74
215000
3000
...oldukça çok süper marketler zinciri ile
03:50
in a chain of global trade.
75
218000
3000
...dünya'yı yoğun bir şekilde sardık.
03:53
And it means that you now eat products,
76
221000
2000
Ve bu da tüm dünyadan gelen ürünleri...
03:55
which can come from all around the world.
77
223000
3000
...yiyebileceğiniz anlamına geliyor.
03:58
That is the reality of our modern life.
78
226000
3000
Bu modern hayatın gerçeğidir.
04:01
Now you may prefer this loaf of bread.
79
229000
4000
Şimdi bu ekmeği tercih edebilirsiniz.
04:05
Excuse my hands but this is how it is.
80
233000
3000
Ellerim kusuruna bakmayın ama bu, bu şekilde olur.
04:08
But actually the real relevant bread,
81
236000
3000
Ancak aslında tarihi gerçek ekmek,...
04:11
historically, is this white Wonder loaf.
82
239000
4000
...bu beyaz harika somundur.
04:15
And don't despise the white bread
83
243000
3000
Ve beyaz ekmekten nefret etmeyin...
04:18
because it really, I think,
84
246000
3000
...çünkü bence...
04:21
symbolizes the fact that bread and food
85
249000
3000
...hepimiz için ekmeğin ve yiyeceğin...
04:24
have become plentiful and affordable to all.
86
252000
4000
...bereketli ve ekonomik olduğunu düşünüyorum.
04:28
And that is a feat that we
87
256000
2000
Ve bu nimetin biz gerçekten de...
04:30
are not really conscious of that much.
88
258000
3000
...pek farkında değiliz.
04:33
But it has changed the world.
89
261000
2000
Ama bu, dünya değiştirdi.
04:35
This tiny bread that is tasteless in some ways
90
263000
3000
Bazı açılardan bir bakıma lezzetsiz ve...
04:38
and has a lot of problems
91
266000
2000
...pek çok probleme sahip olan bu küçük ekmek...
04:40
has changed the world.
92
268000
3000
...dünya'yı değiştirmiştir.
04:43
So what is happening?
93
271000
2000
Peki ne olmakta?
04:45
Well the best way to look at that is to do a tiny bit of simplistic statistics.
94
273000
4000
Bunu en iyi anlamanın yolu, küçük, basit bir istatistik yapmaktır.
04:49
With the advent of the Industrial Revolution
95
277000
3000
Sanayi devriminin gelişmesiyle...
04:52
with modernization of agriculture
96
280000
2000
...son on yıl içinde tarım modernizasyonu...
04:54
in the last few decades, since the 1960s,
97
282000
4000
...1960 lardan günümüze kişi başına düşen...
04:58
food availability, per head, in this world,
98
286000
3000
...gıda kullanılabilirliliği...
05:01
has increased by 25 percent.
99
289000
3000
...yüzde 25 oranında arttı.
05:04
And the world population in the meantime has doubled.
100
292000
4000
Ve bu arada dünya nüfusunun iki katına çıkmıştır.
05:08
That means that we have now more food available
101
296000
3000
Bunun anlamı insanlık tarihinden öncesine göre ...
05:11
than ever before in human history.
102
299000
2000
...günümüzde hiç olmadığı kadar bol yiyeceğe sahibiz.
05:13
And that is the result, directly,
103
301000
2000
Ve bu da artan ölçekte üretim hacmimizin...
05:15
of being so successful
104
303000
2000
...bu kadar başarılı olmasının...
05:17
at increasing the scale and volume of our production.
105
305000
4000
...direkt bir sonuçtur.
05:21
And this is true, as you can see, for all countries,
106
309000
3000
Gördüğünüz gibi bu tüm ülkeler için doğrudur, ...
05:24
including the so-called developing countries.
107
312000
2000
...gelişmekte olan ülkeler de dahil olmak üzere.
05:26
What happened to our bread in the meantime?
108
314000
3000
Bu arada bizim ekmeğe ne oldu?
05:29
As food became plentiful here,
109
317000
2000
Yiyecekler burada verimli olmuştur ve bu ayrıca...
05:31
it also meant that we were able to decrease
110
319000
2000
bizim tarım çalışanlarının sayısını yüksek gelirli ülkelerdeki...
05:33
the number of people working in agriculture
111
321000
4000
...çalışan nüfusun ortalama %5 ya da...
05:37
to something like, on average, in the high income countries,
112
325000
4000
...daha az olmasına benzer bir ortalama ile...
05:41
five percent or less of the population.
113
329000
4000
...azaltabileceğimiz anlamına da gelmekteydi.
05:45
In the U.S. only one percent of the people are actually farmers.
114
333000
4000
Amerika'da sadece insanların yüzde biri çiftçidir.
05:49
And it frees us all up to do other things --
115
337000
3000
Ve bu hepimizi tüm diğer şeylere karşı özgür kılmakta...
05:52
to sit at TED meetings and not to worry about our food.
116
340000
3000
...TED buluşmalarında oturak ve yiyecek hakkında endişe etmemek gibi.
05:55
That is, historically, a really unique situation.
117
343000
4000
Bu tarihsel olarak, gerçekten eşsiz bir durumdur.
05:59
Never before has the responsibility to feed the world
118
347000
4000
Dünya'yı besleme sorumluluğu daha önce...
06:03
been in the hands of so few people.
119
351000
2000
...hiç bukadar az insanın elinde olmamıştı.
06:05
And never before have so many people
120
353000
3000
Ve daha önce bu kadar çok insan...
06:08
been oblivious of that fact.
121
356000
3000
...bu gerçekten habersiz olmamıştı.
06:11
So as food became more plentiful, bread became cheaper.
122
359000
4000
Böylece yemek daha bol oldu, ekmek ucuzlamaya başladı.
06:15
And as it became cheaper, bread manufacturers decided to add in all kinds of things.
123
363000
4000
Evet daha ucuz olmaya başladı, ekmek üreticeleri her türlü şeyi eklemeye karar verdi.
06:19
We added in more sugar.
124
367000
2000
Daha çok şeker ekledik.
06:21
We add in raisins and oil and milk
125
369000
6000
Kaloriyi desteklemek için basit gıda türleri olan...
06:27
and all kinds of things to make bread,
126
375000
2000
...kuru üzüm, süt, ve yağı...
06:29
from a simple food into kind of a support for calories.
127
377000
5000
...ekmek yapımında kullandık.
06:34
And today, bread now is associated with obesity,
128
382000
4000
Ve bugün, ekmek gariptir bir şekilde...
06:38
which is very strange.
129
386000
2000
...obezite ile ilişkilendiriliyor.
06:40
It is the basic, most fundamental food
130
388000
2000
Bu basittir, en temel gıda...
06:42
that we've had in the last ten thousand years.
131
390000
3000
...son on bin yılda ekmek olmuştur.
06:45
Wheat is the most important crop -- the first crop we domesticated
132
393000
4000
Günümüzde uygarlaştılılan ve yetiştilmeye devam ...
06:49
and the most important crop we still grow today.
133
397000
2000
...edilen buğday en önemli üründür.
06:51
But this is now this strange concoction
134
399000
3000
Fakat bu şimdi yüksek kalorili...
06:54
of high calories.
135
402000
2000
...garip bir karışımdır.
06:56
And that's not only true in this country,
136
404000
3000
Ve bu sadece bu ülke için geçerli değil...
06:59
it is true all over the world.
137
407000
2000
...tüm dünyada geçerlidir.
07:01
Bread has migrated to tropical countries,
138
409000
2000
Orta sınıfın yediği françalı ve...
07:03
where the middle classes now eat French rolls and hamburgers
139
411000
4000
...hamburger ekmeğine...
07:07
and where the commuters
140
415000
3000
...pirinç unu ve nişasta kullanarak...
07:10
find bread much more handy to use
141
418000
2000
...onu daha kullanışlı hale getirip...
07:12
than rice or cassava.
142
420000
2000
...tropikal ülkelere gönderdik.
07:14
So bread has become from a main staple,
143
422000
4000
Böylece ekmek...
07:18
a source of calories
144
426000
2000
...kalorinin kaynağı olan...
07:20
associated with obesity
145
428000
2000
...obezite araştırmaları...
07:22
and also a source of modernity,
146
430000
2000
...ve çağdaşlığın kaynağı olan...
07:24
of modern life.
147
432000
2000
...modern yaşamın temeli oldu.
07:26
And the whiter the bread, in many countries, the better it is.
148
434000
3000
Ekmeğin daha beyaz olması, bir çok ülkede, çok daha iyidir.
07:29
So this is the story of bread as we know it now.
149
437000
3000
Şimdi ekmeğin hikayesini biliyoruz.
07:32
But of course the price of mass production
150
440000
4000
Fakat elbette, seri üretimin maliyetleri...
07:36
has been that we moved large-scale.
151
444000
3000
...bizi daha geniş alanlara töneltmiştir.
07:39
And large-scale has meant destruction of many of our landscapes,
152
447000
4000
Ve bu geniş alanlara geçiş, doğal yeşil alanlarımızın ve biyolojik...
07:43
destruction of biodiversity --
153
451000
2000
çeşitliliğimizin yok olması anlamınına gelir-- Ve hala...
07:45
still a lonely emu here
154
453000
2000
...elimizde kalan yeşil bölge...
07:47
in the Brazilian cerrado soybean fields.
155
455000
3000
...Brezilya'nın korumaya almış olduğu soya tarlalarıdır.
07:50
The costs have been tremendous --
156
458000
2000
Doğal yaşam alanımızdaki tahrip, su kirliliği ve bunun gibi...
07:52
water pollution, all the things you know about, destruction of our habitats.
157
460000
4000
... bildiğimiz bir çok felaketlerin maliyeti çok yüksek olmuştur.
07:56
What we need to do is to go back to understanding what our food is about.
158
464000
5000
İhtiyacımız olan şey yiyeceklerimize ne yaptığımızı anlamak için geçmişe dönmek.
08:01
And this is where I have to query all of you.
159
469000
2000
Ve bunun için hepinizi sorgulamak zorundayım.
08:03
How many of you can actually tell wheat apart from other cereals?
160
471000
4000
Kaçınız buğday dışında diğer tahılları söyleyebilirsiniz?
08:07
How many of you actually can make a bread
161
475000
3000
Kaçınız bir ekmek makinası olmadan...
08:10
in this way, without starting with a bread machine
162
478000
3000
...ya da bir paket un olmadan...
08:13
or just some kind of packaged flavor?
163
481000
4000
...ekmek yapabilirsizin?
08:17
Can you actually bake bread? Do you know how much a loaf of bread actually costs?
164
485000
4000
Ekmek yabilir misiniz? Bir ekmeğin maliyetinin ne kadar olduğunu biliyor musunuz?
08:21
We have become very removed
165
489000
2000
Gerçekte ekmeğize ne olduğunun...
08:23
from what our bread really is,
166
491000
2000
...çok uzağındayken...
08:25
which, again, evolutionarily speaking,
167
493000
2000
...evrimsel bir konuşma...
08:27
is very strange.
168
495000
2000
...yapmak çok garip.
08:29
In fact not many of you know that
169
497000
2000
Ekmeğin bir Avrupa icadı olmadığını...
08:31
our bread, of course, was not a European invention.
170
499000
2000
...bir çoğunuz aslında bilmiyor.
08:33
It was invented by farmers in Iraq
171
501000
2000
Ekmek Suriye ve Iraktaki...
08:35
and Syria in particular.
172
503000
2000
...çiftçiler tarafından icad edildi.
08:37
The tiny spike on the left to the center
173
505000
3000
Bu küçük başak soldan merkeze doğru...
08:40
is actually the forefather of wheat.
174
508000
3000
...buğdayın atasıdır.
08:43
This is where it all comes from,
175
511000
2000
On bin yıl önce ekmek yoluyla gelen...
08:45
and where these farmers who actually, ten thousand years ago,
176
513000
3000
...bu çiftçiler aslında kimdir ve , ...
08:48
put us on the road of bread.
177
516000
3000
... nereden geldiğidir..
08:51
Now it is not surprising
178
519000
2000
Şimdi büyük hacimli kitlesel...
08:53
that with this massification and large-scale production,
179
521000
3000
...üretim ile tersine bir hareketin ortaya...
08:56
there is a counter-movement that emerged --
180
524000
2000
...ıkması ve bunun burada Kaliforniya'da...
08:58
very much also here in California.
181
526000
2000
olması şaşırtıcı değildir.
09:00
The counter-movement says, "Let's go back to this.
182
528000
3000
Karşı hareket " geri dönelim" diyor.
09:03
Let's go back to traditional farming.
183
531000
2000
Geleneksel tarıma geri dönelim.
09:05
Let's go back to small-scale, to farmers' markets,
184
533000
4000
Çiftçi pazarları, küçük fırınlar ve bu tür yerler için...
09:09
small bakeries and all that." Wonderful.
185
537000
3000
...küçük ölçekte geri dönüş yapalım. Harika.
09:12
Don't we all agree? I certainly agree.
186
540000
2000
Aynı fikirde değil miyiz? Kesinlikle katılıyorum.
09:14
I would love to go back to Tuscany
187
542000
2000
Bu tür geleneksel tespitler, güzel yemekler...
09:16
to this kind of traditional setting,
188
544000
2000
... ve gastronomi için Toskana'ya...
09:18
gastronomy, good food.
189
546000
2000
...geri dönmek isterdi.
09:20
But this is a fallacy.
190
548000
2000
Ama bu yalış bir inanıştır.
09:22
And the fallacy comes from idealizing
191
550000
3000
Ve bu yanlış düşünce geçmişimizde unutmuş, ...
09:25
a past that we have forgotten about.
192
553000
3000
... olduğumuz ideallerimizden geliyor.
09:28
If we do this, if we want to stay with traditional small-scale farming
193
556000
4000
Bunu yaparsak, yani geleneksel küçük çiftçilile yetinirsek...
09:32
we are going, actually, to relegate
194
560000
3000
...aslında bu zavallı çiftçileri ve...
09:35
these poor farmers and their husbands --
195
563000
3000
...onların kocalarını yoksulluğa mahkum edeceğiz...
09:38
among whom I have lived for many years,
196
566000
2000
...ben bu çiftçiler arasında yıllarca elektirik olmadan...
09:40
working without electricity and water, to try to improve their food production --
197
568000
3000
...yaşadım ve üretimin daha iyi hale getirilmesine...
09:43
we relegate them to poverty.
198
571000
3000
...katkıda bulunmaya çalıştım.
09:46
What they want are implements
199
574000
2000
İstedikleri şey üretimlerini artırmak için...
09:48
to increase their production:
200
576000
2000
...tarım aletleridir:
09:50
something to fertilize the soil,
201
578000
2000
...bu da ekinlerni korumak, toprağın...
09:52
something to protect their crop and to bring it to a market.
202
580000
3000
verimini artırmak ve pazara getirmek içindir.
09:55
We cannot just think that small-scale
203
583000
2000
Dünya gıda sorununa küçük çaplı ...
09:57
is the solution to the world food problem.
204
585000
3000
... düşünerek bir çözüm düşünemiyorum.
10:00
It's a luxury solution for us who can afford it,
205
588000
3000
Bu bize göre lüks bir çözüm olabilir,
10:03
if you want to afford it.
206
591000
2000
Eger bunu göze almak istiyorsanız.
10:05
In fact we do not want this poor woman
207
593000
2000
Aslında biz bu zavallı kadının arazi ...
10:07
to work the land like this.
208
595000
2000
... işinde çalışmasını istemeyiz.
10:09
If we say just small-scale production,
209
597000
2000
Eğer küçük çaplı üretime eğilimi olan ...
10:11
as is the tendency here,
210
599000
2000
... yerel gıda yollarına geri dönmek ...
10:13
to go back to local food means that a poor man like Hans Rosling
211
601000
3000
... için fakir biri olan Hans Rosling gibi ...
10:16
cannot even eat oranges anymore
212
604000
2000
... bir adam bile daha fazla portakal yemez, ...
10:18
because in Scandinavia we don't have oranges.
213
606000
3000
...çünkü İskandinavya'da portakalımız yoktur.
10:21
So local food production is out.
214
609000
2000
Bu yüzden yerel üretim kalmadı.
10:23
But also we do not want
215
611000
2000
Kırsal kesimlerde yoksulluğu, ...
10:25
to relegate to poverty in the rural areas.
216
613000
3000
... yerinden etmek istiyoruz.
10:28
And we do not want to relegate
217
616000
2000
Ve, kent yoksullarının açlık ...
10:30
the urban poor to starvation.
218
618000
3000
... çekmelerini istemiyoruz.
10:33
So we must find other solutions.
219
621000
3000
Bu yüzden başka çözümler bulmak gerekir..
10:36
One of our problems is that world food production
220
624000
2000
Sorunlardan biri, dünya gıda üretiminin ...
10:38
needs to increase very rapidly --
221
626000
2000
... 2030 yılana kadar ...
10:40
doubling by about 2030.
222
628000
3000
... iki katına çok hızlı bir şekilde arttırılması gerekiyor.
10:43
The main driver of that is actually meat.
223
631000
3000
Bunun ana sürücüsü aslında ettir.
10:46
And meat consumption in Southeast Asia and China in particular
224
634000
3000
Ve özellikle Güneydoğu Asya ve Çin'de et tüketimi, ...
10:49
is what drives the prices of cereals.
225
637000
5000
... tahıl fiyatlarını çalıştıran şeydir.
10:54
That need for animal protein is going to continue.
226
642000
4000
Bu hayvansa protein ihtiyacı devam edecektir.
10:58
We can discuss alternatives in another talk, perhaps one day,
227
646000
3000
Belki bir gün başka bir konuşmada alternatifleri tartışabiliriz, ...
11:01
but this is our driving force.
228
649000
2000
... ama bu itici gücümüzdür.
11:03
So what can we do?
229
651000
2000
Ne yapabiliriz?
11:05
Can we find a solution to produce more?
230
653000
4000
Daha fazla üretmek için bir çözüm bulabilir miyiz?
11:09
Yes. But we need mechanization.
231
657000
4000
Evet. Ama makineleşmeye ihtiyacımız var.
11:13
And I'm making a real plea here.
232
661000
2000
Ve ben burada gerçek bir savunma yapıyorum.
11:15
I feel so strongly that you cannot ask a small farmer
233
663000
4000
Küçük bir çiftçiye arazi çalışmasında ...
11:19
to work the land and bend over to grow a hectare of rice,
234
667000
3000
... çok güçlü hissetmesi ve bir hektarlık pirinç ...
11:22
150,000 times, just to plant a crop and weed it.
235
670000
4000
... 150,000 kez eğildiğinde sadece bitki ve ot olur.
11:26
You cannot ask people to work under these conditions.
236
674000
3000
İnsanların bu koşullar altında çalışmalarını istememelisiniz.
11:29
We need clever low-key mechanization
237
677000
3000
Sahip olduğumuz büyük ölçekli makineleşme ...
11:32
that avoids the problems of the large-scale mechanization that we've had.
238
680000
4000
... sorunlarını önleyen akıllı makinelenmeye ihtiyacımız vardır.
11:36
So what can we do?
239
684000
2000
Bunun için ne yapabiliriz?
11:38
We must feed three billion people in cities.
240
686000
3000
Şehirlerde üç milyar insanın beslenmesi gerekiyor.
11:41
We will not do that through small farmers' markets
241
689000
2000
Küçük çiftçilerin marketleri aracılığıyla bunu yapmayacağız, ...
11:43
because these people have no small farmers' markets at their disposal.
242
691000
4000
... çünkü, bu insanların emrinde küçük çiftçi marketleri yok.
11:47
They have low incomes. And they benefit
243
695000
3000
Düşük gelirliler. Ve ucuz, ekonomik, ...
11:50
from cheap, affordable, safe and diverse food.
244
698000
3000
... güvenli ve çeşitli gıdalardan yararlanırlar.
11:53
That's what we must aim for in the next 20 to 30 years.
245
701000
3000
Önümüzdeki 20 ile 30 yıl içinde amaçladığımız şeydir.
11:56
But yes there are some solutions.
246
704000
2000
Ama, evet bazı çözümler vardır.
11:58
And let me just do one simple conceptual thing:
247
706000
4000
Basit bir kavramsal şey yapalım: ...
12:02
if I plot science as a proxy
248
710000
3000
... bir vekil sıfatıyla, üretim sürecinin ve ...
12:05
for control of the production process and scale.
249
713000
4000
... ölçeğinin kontrolu için komple kurarsam.
12:09
What you see is that we've started
250
717000
2000
Geleneksel tarımla sol köşeden başladığım ...
12:11
in the left-hand corner with traditional agriculture,
251
719000
3000
... küçük ölçekli ve düşük kontrol ...
12:14
which was sort of small-scale and low-control.
252
722000
3000
... sıralanmasında siz ne görüyorsunuz.
12:17
We've moved towards large-scale and very high control.
253
725000
4000
Büyük ölçekli ve çok yüksek kontrole doğru hareket ettik.
12:21
What I want us to do is to keep up the science and even get more science in there
254
729000
5000
Yapmak istediğim şey bilime ayak uydurmaktır ve hatta orada daha fazla bilime erişmektir, ...
12:26
but go to a kind of regional scale --
255
734000
2000
... ama bölgesel ölçeğin bir çeşidine, ...
12:28
not just in terms of the scale of the fields,
256
736000
2000
... sadece terimlerin alan ölçeklerine gitmesidir, ...
12:30
but in terms of the entire food network.
257
738000
3000
... ama tüm gıda ağları terimlerindedir.
12:33
That's where we should move.
258
741000
2000
Bu nedenler hareket etmeliyiz.
12:35
And the ultimate may be, but it doesn't apply to cereals,
259
743000
3000
Tahıllar için geçerli değildir, ...
12:38
that we have entirely closed ecosystems --
260
746000
3000
... ekosistemlerin tamamen kapalı olduğunda ...
12:41
the horticultural systems right at the top left-hand corner.
261
749000
4000
... bahçecilik sistemlerinde sol üst köşede aşırı olabilir.
12:45
So we need to think differently about agriculture science.
262
753000
4000
Bu yüzden tarım bilimi hakkında farklı düşünmemiz gerekir.
12:49
Agriculture science for most people -- and there are not many farmers
263
757000
2000
Tarım bilimi çoğu insan için ...
12:51
among you here --
264
759000
2000
... -- ve burada aranızda bir çok çiftçi yok,-- ...
12:53
has this name of being bad,
265
761000
3000
... kötü bir isim olan ..
12:56
of being about pollution, about large-scale,
266
764000
2000
... kirlilik hakkında, büyük bir ölçeği ...
12:58
about the destruction of the environment.
267
766000
2000
... çevre kirliliği hakkındadır.
13:00
That is not necessary.
268
768000
2000
Bu gerekli değil.
13:02
We need more science and not less. And we need good science.
269
770000
3000
Daha çok teknik gerekir. Ve iyi bilime ihtiyacımız var.
13:05
So what kind of science can we have?
270
773000
2000
Peki ne tür bir bilim olabilir?
13:07
Well first of all I think
271
775000
2000
İlk olarak düşündüğüm şey, ...
13:09
we can do much better on the existing technologies.
272
777000
3000
...mevcut olan teknolojide daha iyisini yapabiliriz.
13:12
Use biotechnology where useful,
273
780000
2000
Özellikle böcekler ve hastalıklara direnç ...
13:14
particularly in pest and disease resistance.
274
782000
3000
... sağlayan bioteknolojiyi kullanın.
13:17
There are also robots, for example,
275
785000
2000
Robotlar da vardır, örneğin, ...
13:19
who can recognize weeds
276
787000
2000
... yarım inçlik ayrıştırıcılarla, ..
13:21
with a resolution of half an inch.
277
789000
3000
... yabani otları tanıyabiliriz.
13:24
We have much cleverer irrigation.
278
792000
2000
Akıllı sulama sistemlerimiz var.
13:26
We do not need to spill the water if we don't want to.
279
794000
4000
İstemiyorsanız su dökmenize gerek yok.
13:30
And we need to think very dispassionately
280
798000
3000
Küçük ve büyük ölçeğin ...
13:33
about the comparative advantages
281
801000
2000
...karşılaştırmalı avantajları hakkında ...
13:35
of small-scale and large-scale.
282
803000
3000
... tarafsız bir şekilde düşünmemiz gerekir.
13:38
We need to think that land is multi-functional.
283
806000
2000
Arazinin çok fonksiyonlu olduğunu düşünmeliyiz
13:40
It has different functions.
284
808000
2000
Faklı işlevlere sahiptir.
13:42
There are different ways in which we must use it --
285
810000
3000
Yerleşim için, doğa için ve tarım amaçlı ...
13:45
for residential, for nature, for agriculture purposes.
286
813000
3000
... kullanmamız gereken farklı yollar vardır.
13:48
And we also need to re-examine livestock.
287
816000
3000
Ve çiftlik hayvanlarını da yeniden incelememiz gerekir.
13:51
Go regional and go to urban food systems.
288
819000
3000
Bölgesel ve kentel gıda sistemlerine gidilmeli.
13:54
I want to see fish ponds in parking lots and basements.
289
822000
4000
Park yerlerinde ki balık havuzlarını ve bodrum katlarını görmek istiyorum.
13:58
I want to have horticulture
290
826000
2000
Bahçecilik ve yerleşim alanlarının ...
14:00
and greenhouses on top of residential areas.
291
828000
3000
... üzerine seralar istiyorum.
14:03
And I want to use the energy that comes from those greenhouses
292
831000
3000
Bu seralardan ve yerleşim yerlerimizi ...
14:06
and from the fermentation of crops
293
834000
2000
... ısıtmak için ...
14:08
to heat our residential areas.
294
836000
2000
... enerjiyi kullanmak istiyorum.
14:10
There are all kinds of ways we can do it.
295
838000
2000
Bunu yapmanın çeşitli yolları vardır.
14:12
We cannot solve the world food problem
296
840000
2000
Biyolojik tarım kullanarak, ...
14:14
by using biological agriculture.
297
842000
2000
... dünya gıda sorununda çözüm bulamayız.
14:16
But we can do a lot more.
298
844000
3000
Ama çok daha fazlasını yapabiliriz.
14:19
And the main thing that I would really ask all of you
299
847000
3000
Ve gerçekten hepinizden istediğim esas şey,
14:22
as you go back to your countries, or as you stay here:
300
850000
3000
... ülkelerinize geri dönmeniz ya da burada kalarak, ...
14:25
ask your government for an integrated food policy.
301
853000
4000
... hükümetden entegre olmuş gıda poliçesi istemeniz.
14:29
Food is as important as energy,
302
857000
3000
Gıda enerji, güvenlik ...
14:32
as security, as the environment.
303
860000
2000
... ve çevre gibi önemlidir.
14:34
Everything is linked together.
304
862000
2000
Her şey birbirine bağlıdır.
14:36
So we can do that. In fact in a densely populated country
305
864000
3000
Bu yüzden bunu yapabiliriz. Hollanda da olan ...
14:39
like the River Delta, where I live in the Netherlands,
306
867000
3000
... River Delta gibi yoğun nüfuslu ...
14:42
we have combined these functions.
307
870000
2000
... bir ülkede bu işlevler birleştirildi.
14:44
So this is not science fiction. We can combine things
308
872000
3000
Bu bilim kurgu değildir. Bir şeylerin ...
14:47
even in a social sense of making
309
875000
2000
... sosyal algı yapılmasında, ...
14:49
the rural areas more accessible to people --
310
877000
2000
... kırsal alanlardaki insanların evlerinde daha kolay ...
14:51
to house, for example, the chronically sick.
311
879000
3000
... erişebilmesi için birleştirebiliriz, örneğin, kronik hastalık.
14:54
There is all kinds of things we can do.
312
882000
2000
Envai çeşit yapabileceğimiz bir şeyler vardır.
14:56
But there is something you must do. It's not enough for me to say,
313
884000
3000
Ama yapmanız gereken birşey var. Bunu söylemek benim için...
14:59
"Let's get more bold science into agriculture."
314
887000
3000
...yeterli degil, ''Tarımda daha cesur teknikler kullanalım.''
15:02
You must go back
315
890000
2000
Geri dönmelisiniz ...
15:04
and think about your own food chain.
316
892000
2000
... ve kendi gıda zinciriniz hakkında düşünmelisiniz.
15:06
Talk to farmers. When was the last time
317
894000
2000
Çiftçilerle konuşun. En son ne zaman ...
15:08
you went to a farm and talked to a farmer?
318
896000
2000
... bir çiftliğe gidip bir çiftçiyle konuştunuz?
15:10
Talk to people in restaurants.
319
898000
2000
Restaurantlarda insanlarla konusun.
15:12
Understand where you are in the food chain,
320
900000
2000
Yiyeceklerin nereden geldiğini, ...
15:14
where your food comes from.
321
902000
2000
... gıda zincirinin nerede olduğunu öğrenin.
15:16
Understand that you are part
322
904000
2000
Bu muthiş zincirin ...
15:18
of this enormous chain of events.
323
906000
2000
... bir parçası olduğunuzu anlayın.
15:20
And that frees you up to do other things.
324
908000
3000
Başka seyler yapmak için kafanızı boşaltın.
15:23
And above all, to me, food is about respect.
325
911000
4000
Ve herşeyden önce, gıda saygı ile ilgilidir.
15:27
It's about understanding, when you eat,
326
915000
2000
Yediğiniz zaman, bu konu anlaşılıyor, ...
15:29
that there are also many people who are still in this situation,
327
917000
4000
... günlük yiyecekleri için hala mücadele eden ...
15:33
who are still struggling for their daily food.
328
921000
3000
... bir çok kişinin bu durumda olduğunu.
15:36
And the kind of simplistic solutions that we sometimes have,
329
924000
3000
Ve basit çözüm türlerini bazen çözüm ...
15:39
to think that doing everything by hand
330
927000
2000
... bunu elle yaparken herşeyi düşünmek ...
15:41
is going to be the solution,
331
929000
2000
... zorunda olabiliriz ve bu gerçekten ...
15:43
is really not morally justified.
332
931000
3000
... ahlaka dayalı değildir.
15:46
We need to help to lift them out of poverty.
333
934000
2000
Fakirlikten çekip almaya yardım etmemiz gerekir.
15:48
We need to make them proud of being a farmer
334
936000
4000
Çiftçi olmaktan gurur duymalarını sağlamalıyız, ...
15:52
because they allow us to survive.
335
940000
3000
... çünkü hayatta kalmamıza izin veriyorlar.
15:55
Never before, as I said,
336
943000
2000
Daha önce de dediğim gibi, ...
15:57
has the responsibility for food
337
945000
2000
... ellerinde çok az sayıda yiyecek bulunduğu için ...
15:59
been in the hands of so few.
338
947000
2000
... sorumlulukları vardır.
16:01
And never before have we had the luxury
339
949000
2000
Ve daha önce, hafife alma ...
16:03
of taking it for granted
340
951000
2000
... lüksüne sahiptik, ...
16:05
because it is now so cheap.
341
953000
3000
... çünkü artık daha ucuz.
16:08
And I think there is nobody else who has expressed
342
956000
2000
Ve, bence, hiç kimse, yiyecek fikrini bana, ...
16:10
better, to me, the idea that food, in the end,
343
958000
4000
... sonunu, kendi geleneğinde, ...
16:14
in our own tradition, is something holy.
344
962000
3000
... kutsal birşey olduğunu daha iyi ifade edemez.
16:17
It's not about nutrients and calories.
345
965000
2000
Besleyici öğeler ve kalori ile ilgili değildir.
16:19
It's about sharing. It's about honesty. It's about identity.
346
967000
4000
Paylaşma ile ilgili. Dürüstlükle ilgili. Kimlikle ilgili.
16:23
Who said this so beautifully was Mahatma Gandhi,
347
971000
3000
75 yıl önce, güzel bir şekilde ekmek hakkında konuşanın, ...
16:26
75 years ago, when he spoke about bread.
348
974000
3000
... Mahatma Gandhi olduğunu kim söylerdi.
16:29
He did not speak about rice, in India. He said,
349
977000
3000
Hindistan'da pirinç hakkında konuşmadı. Dedi ki, ...
16:32
"To those who have to go without two meals a day,
350
980000
4000
... '' Tanrı, bir günde iki öğün yemek olmadan ...
16:36
God can only appear as bread."
351
984000
3000
... gitmek zorunda olanlar için, sadece ekmek gibi görünebilir. ''
16:39
And so as I'm finishing my bread here --
352
987000
4000
Ve ekmeğim burda bitiyor--
16:43
and I've been baking it, and I'll try not to burn my hands.
353
991000
4000
... ve onu fırından alıyorum, ellerimi yakmamayı deneyeceğim.
16:47
Let me share
354
995000
2000
Burada, ilk sırada ...
16:49
with those of you here in the first row.
355
997000
2000
... olan sizinle deneyelim.
16:51
Let me share some of the food with you.
356
999000
2000
Bazı yiyecekleri sizlerle paylaşıyorum.
16:53
Take some of my bread.
357
1001000
2000
Ekmeğimden biraz alın.
16:55
And as you eat it, and as you try it --
358
1003000
3000
Yiyin, ve deneyin, ...
16:58
please come and stand up.
359
1006000
2000
... lütfen kalkın ve gelin.
17:00
Have some of it.
360
1008000
2000
Bundan biraz var.
17:02
I want you to think that every bite connects you
361
1010000
3000
Size her bir lokmanın
17:05
to the past and the future:
362
1013000
2000
... geçmişe ve geleceğe bağlı olduğunu düşündürmek istiyorum; ...
17:07
to these anonymous farmers,
363
1015000
2000
... bu isimsiz çiftçilerin ...
17:09
that first bred the first wheat varieties;
364
1017000
4000
... ilk yetiştirilen ilk buğday çeşitlerini ...
17:13
and to the farmers of today,
365
1021000
2000
... bugünün çiftçileri ...
17:15
who've been making this. And you don't even know who they are.
366
1023000
3000
... yapıyor. Ve siz, onların kim olduklarını bilmiyorsunuz.
17:18
Every meal you eat
367
1026000
2000
Yediğiniz her yemek, ...
17:20
contains ingredients from all across the world.
368
1028000
4000
... dünyadaki tüm besin öğelerini içerir.
17:24
Everything makes us so privileged,
369
1032000
3000
Bizi herşeyden ayrıcalıklı kılan, ...
17:27
that we can eat this food, that we don't struggle every day.
370
1035000
3000
... bu yiyecekleri mücadele vermeden hergün yiyebiliyor olmamızdır.
17:30
And that, I think,
371
1038000
2000
Ve bu, bence, ...
17:32
evolutionarily-speaking is unique.
372
1040000
2000
...benzersiz evrimsel konuşmadır.
17:34
We've never had that before.
373
1042000
2000
Bundan önce hiç sahip değildik.
17:36
So enjoy your bread.
374
1044000
2000
Ekmeğinizin tadını çıkarın.
17:38
Eat it, and feel privileged.
375
1046000
2000
Ekmeği yiyin ve kendinizi ayrıcalıklı hissedin.
17:40
Thank you very much.
376
1048000
2000
Çok teşekkür ederim.
17:42
(Applause)
377
1050000
12000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Louise Fresco - Food and agriculture expertA powerful thinker and globe-trotting advisor on sustainability, Louise Fresco says it's time to think of food as a topic of social and economic importance on par with oil -- that responsible agriculture and food consumption are crucial to world stability.
Why you should listen
As food, climate and water crises loom, Louise Fresco is looking hard at how we cultivate our crops and tend our livestock on a global scale. An expert on agriculture and sustainability, Fresco shows how cities and rural communities will remain tied through food, even as populations and priorities shift among them.
A former UN director, a contributor to think tanks and an advisor to academies in Europe and the United States, Fresco has noted how social unrest is made worse by hunger, poverty, environmental problems -- and modernization. Responsible agriculture "provides the livelihood for every civilization," Fresco says, but adds that mere food aid is not a solution to world hunger. She hopes that smart, local solutions for food production will improve war-torn areas and ease the pressures of regulations on production.
Fresco teaches at the University of Amsterdam, writes on policy and economics for the Dutch paper NRC Handelsblad and is also a popular novelist.
Louise Fresco | Speaker | TED.com