ABOUT THE SPEAKER
Kim Gorgens - Neuropsychologist
Kim Gorgens studies the brain's response to injury -- and advocates that we mind our (gray) matter.

Why you should listen

As a neuropsychologist working in the field of brain injuries, Kim Gorgens has seen firsthand the damage sports-related impacts can do. And as chair of the State of Colorado Traumatic Brain Injury Trust Fund Board and a member of the Brain Injury Legislative Collaborative, she’s working to shape Colorado law around youth sports injuries.

Gorgens, an assistant clinical professor in the University of Denver Graduate School of Professional Psychology, also is the president-elect of the Colorado Neuropsychological Society and has an appointment to the American Psychological Association’s Council on Disability in Psychology.

More profile about the speaker
Kim Gorgens | Speaker | TED.com
TEDxDU 2010

Kim Gorgens: Protecting the brain against concussion

Kim Gorgens: Bảo vệ não khỏi chấn động.

Filmed:
525,269 views

Nhà tâm lý - thần kinh học Kim Gordens miêu tả tình huống giúp chúng ta bảo vệ bộ não khỏi nguy cơ chấn động tốt hơn- từ đó nêu lên sự bắt buộc của việc đội nón bảo hiểm cho trẻ em.
- Neuropsychologist
Kim Gorgens studies the brain's response to injury -- and advocates that we mind our (gray) matter. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
So, a funnybuồn cười thing happenedđã xảy ra
0
1000
2000
Sự thật là, có một điều rất vui đã diễn ra
00:18
on my way to becomingtrở thành a brilliantrực rỡ,
1
3000
2000
trong quá trình tôi trở thành một nhà tâm lý thần kinh học
00:20
world-classđẳng cấp thế giới neuropsychologistneuropsychologist:
2
5000
2000
nổi tiếng tầm cỡ thế giới.
00:22
I had a babyđứa bé.
3
7000
2000
Tôi có em bé!
00:24
And that's not to say
4
9000
2000
Điều đó không có nghĩa là
00:26
I ever wentđã đi on to becometrở nên
5
11000
2000
tôi từng trở thành
00:28
a brilliantrực rỡ, world-classđẳng cấp thế giới neuropsychologistneuropsychologist.
6
13000
2000
một nhà tâm lý thần kinh học nổi tiếng sáng lạng đến mức đó.
00:30
Sorry, TEDTED.
7
15000
2000
(Xin lỗi TED nhé!)
00:33
But I did go on to be a reasonablyhợp lý astutetinh nhuệ,
8
18000
3000
Nhưng tôi đã thực sự trở thành
00:36
arguablytranh cãi world-classđẳng cấp thế giới worrierlo.
9
21000
3000
một người hay lo nghĩ tầm cỡ thế giới khá sắc sảo.
00:39
One of my girlfriendsbạn gái in graduatetốt nghiệp schooltrường học, MarieMarie,
10
24000
3000
Một người bạn gái cùng cùng trường học nghiên cứu sinh, tên là Marie,
00:42
said, "KimKim, I figuredhình dung it out.
11
27000
2000
nói với tôi rằng, "Kim, mình hiểu rồi.
00:44
It's not that you're more neuroticneurotic than everyonetất cả mọi người elsekhác;
12
29000
3000
Không phải là bạn bất thường hơn những người khác
00:47
it's just that you're more honestthật thà
13
32000
2000
mà chính là bạn thành thật hơn họ
00:49
about how neuroticneurotic you are."
14
34000
2000
về sự bất thường của bạn mà thôi."
00:51
So in the spirittinh thần of fullđầy disclosuretiết lộ,
15
36000
2000
Như vậy, trên tinh thần hoàn toàn cởi mở
00:53
I broughtđưa some picturesnhững bức ảnh to sharechia sẻ.
16
38000
3000
Tôi mang tới vài bức ảnh cho các bạn xem đây.
00:56
AwwwwAw.
17
41000
2000
Ôi!
00:58
I'll just say, JulyTháng bảy.
18
43000
3000
Tôi chỉ muốn nói là, đang Tháng Bảy.
01:01
(LaughterTiếng cười)
19
46000
5000
(Cười)
01:06
ZzzzzzipZzzzzzip
20
51000
2000
Kéo khóa lại
01:08
for safetyan toàn.
21
53000
2000
vì lý do an toàn.
01:12
WaterNước wingscánh --
22
57000
2000
Những cái phao tập bơi --
01:14
an inchinch of waterNước.
23
59000
3000
Một mực nước.
01:17
And then, finallycuối cùng, all suitedphù hợp up
24
62000
2000
Và sau đó, cuối cùng thì tất cả đã sẵn sàng
01:19
for the 90-minute-phút drivelái xe to CopperĐồng MountainNúi.
25
64000
3000
cho một chuyến đi dài 90 phút tới núi Copper.
01:22
So you can get kindloại of a feel for this.
26
67000
3000
Giờ bạn có thể phần nào cảm nhận được điều đó rồi nhỉ.
01:26
So my babyđứa bé, VanderVander,
27
71000
2000
Và con tôi, Vander,
01:28
is eighttám yearsnăm old now.
28
73000
2000
năm nay đã 8 tuổi rồi.
01:30
And, despitemặc dù beingđang cursedbị nguyền rủa
29
75000
2000
Và mặc dù khổ sở vì
01:32
with my athleticthể thao inabilitykhả năng,
30
77000
2000
việc mù thể thao của bà mẹ như tôi
01:34
he playsvở kịch soccerbóng đá.
31
79000
2000
nó chơi bóng đá.
01:36
He's interestedquan tâm in playingđang chơi footballbóng đá.
32
81000
2000
Thằng bé thích chơi đá banh lắm.
01:38
He wants to learnhọc hỏi how to ridedap xe a unicyclebánh xe đạp.
33
83000
2000
Nó còn muốn học đi xe đạp 1 bánh nữa cơ.
01:40
So why would I worrylo?
34
85000
2000
Vậy thì tại sao tôi còn lo lắng?
01:42
Because this is what I do. This is what I teachdạy.
35
87000
3000
Bởi vì đây là việc tôi làm. Đây là điều mà tôi dạy.
01:45
It's what I studyhọc. It's what I treatđãi.
36
90000
2000
Là thứ tôi học. Là thứ mà tôi chữa trị.
01:47
And I know that kidstrẻ em get concussedconcussed everymỗi yearnăm.
37
92000
3000
Và tôi biết rằng trẻ em bị chấn động não rất nhiều mỗi năm.
01:51
In factthực tế, more than fourbốn milliontriệu people sustainduy trì a concussionconcussion everymỗi yearnăm,
38
96000
3000
Trên thực tế, hơn bốn triệu người bị chấn động não hàng năm
01:54
and these datadữ liệu are just amongtrong số kidstrẻ em underDưới 14
39
99000
3000
và những con số này rơi vào trẻ em dưới 14 tuổi
01:57
who were seenđã xem in emergencytrường hợp khẩn cấp roomsphòng.
40
102000
3000
- những đứa mà ta thấy trong phòng cấp cứu.
02:00
And so when kidstrẻ em sustainduy trì a concussionconcussion,
41
105000
2000
Khi một đứa trẻ bị chấn động não,
02:02
we talk about them gettingnhận được dingeddinged or gettingnhận được theirhọ bellchuông rungrung,
42
107000
3000
chúng ta thường thấy các em la làng lên hay rung chuông,
02:05
but what is it that we're really talkingđang nói about?
43
110000
3000
nhưng thực ra là chúng ta đang nói về chuyện gì?
02:08
Let's take a look.
44
113000
2000
Hãy xem thử.
02:13
All right. "StarskyStarsky and HutchHutch," arguablytranh cãi, yes.
45
118000
3000
Được rồi. Có lẽ giống phim "Starsky và Hutch". Vâng.
02:16
So a carxe hơi accidentTai nạn.
46
121000
2000
Vậy một tai nạn xe cộ.
02:18
FortyBốn mươi milesdặm an hourgiờ into a fixedđã sửa barrierrào chắn --
47
123000
2000
Chạy với vận tốc 40 dặm một giờ đâm vào một rào chắn cố định.
02:20
35 GsGS.
48
125000
2000
35 G's
02:25
A heavynặng weightcân nặng boxervõ sĩ quyền Anh
49
130000
2000
Một võ sĩ quyền anh hạng nặng
02:27
punchesđấm you straightthẳng in the faceđối mặt --
50
132000
2000
đấm thẳng vô mặt bạn
02:29
58 GsGS.
51
134000
2000
sẽ là 58 G's.
02:37
In casetrường hợp you missedbỏ lỡ it, we'lltốt look again.
52
142000
2000
Trong trường hợp bạn bỏ lỡ, chúng ta hãy cùng xem lại nhé.
02:39
So look to the right-handtay phải sidebên of the screenmàn.
53
144000
3000
Nhìn vào phía tay phải của màn hình kìa.
02:48
What would you say?
54
153000
2000
Bạn sẽ nói gì nào?
02:50
How manynhiều GsGS?
55
155000
2000
Bao nhiêu G's?
02:53
CloseĐóng.
56
158000
2000
Hãy tắt nó giúp tôi.
02:55
Seventy-twoBảy mươi hai.
57
160000
2000
72.
02:57
Would it be crazykhùng to know,
58
162000
2000
Chắc bạn sẽ phát điên đó nếu biết được con số là,
02:59
103 GsGS.
59
164000
3000
103 G's.
03:02
The averageTrung bình cộng concussiveconcussive impactva chạm
60
167000
2000
Ảnh hưởng chấn động trung bình
03:04
is 95 GsGS.
61
169000
2000
là 95 G's.
03:07
Now, when the kidđứa trẻ on the right doesn't get up,
62
172000
3000
Nếu như cậu bé ở phía bên phải không tỉnh dậy,
03:10
we know they'vehọ đã had a concussionconcussion.
63
175000
2000
chắc chắn là no đã bị chấn động rồi!
03:12
But how about the kidđứa trẻ on the left,
64
177000
2000
Còn cậu bé ở phía bên trái,
03:14
or the athletevận động viên that leaves the fieldcánh đồng of playchơi?
65
179000
2000
hay cậu vận động viên rời khỏi sân đấu thì sao?
03:16
How do we know
66
181000
2000
Làm sao chúng ta biết
03:18
if he or she has sustainedbền vững a concussionconcussion?
67
183000
3000
liệu họ có bị chấn động hay không?
03:21
How do we know
68
186000
2000
Làm cách nào chúng ta biết được
03:23
that legislationpháp luật that would requireyêu cầu that they be pulledkéo from playchơi,
69
188000
3000
những điều luật yêu cầu họ ngừng thi đấu
03:26
clearedxóa for returntrở về to playchơi,
70
191000
2000
và chỉ quay trở lại khi đã lành lặn
03:28
appliesáp dụng to them?
71
193000
2000
có được áp dụng cho họ không?
03:30
The definitionĐịnh nghĩa of concussionconcussion
72
195000
2000
ĐỊnh nghĩ của sự chấn động
03:32
doesn't actuallythực ra requireyêu cầu a lossmất mát of consciousnessý thức.
73
197000
2000
thực ra không hàm chứa việc mất ý thức.
03:34
It requiresđòi hỏi only a changethay đổi in consciousnessý thức,
74
199000
3000
Nó chỉ cần một sự thay đổi trong ý thức,
03:37
and that can be any one of a numbercon số of symptomstriệu chứng,
75
202000
3000
và có thể là bất kỳ hay hay một số những triệu trứng,
03:40
includingkể cả feelingcảm giác foggysương mù, feelingcảm giác dizzychóng mặt,
76
205000
3000
như cảm thấy lờ mờ, cảm thấy choáng váng,
03:43
hearingthính giác a ringingnhạc chuông in your eartai,
77
208000
2000
nghe những tiếng chuông trong tai,
03:45
beingđang more impulsivebốc đồng or hostileHostile than usualthường lệ.
78
210000
3000
trở nên bốc đồng hay hằn học hơn bình thường.
03:48
So givenđược all of that and givenđược how darndarn neuroticneurotic I am,
79
213000
3000
Với tất cả những điều ở trên, và sự thật là tôi hơi bất thường,
03:51
how do I get any sleepngủ at all?
80
216000
3000
sao tôi có thể ngủ ngon được cơ chứ?
03:54
Because I know
81
219000
2000
Bởi vì tôi biết
03:56
our brainsnão are resilientđàn hồi.
82
221000
2000
bộ não của chúng ta kiên cường
03:58
They're designedthiết kế to recoverbình phục
83
223000
2000
Chúng được thiết kế để phục hồi
04:00
from an injurychấn thương.
84
225000
3000
từ các chấn thương.
04:03
If, God forbidngăn cấm,
85
228000
2000
Nếu như, lạy trời đừng xảy ra thật,
04:05
any of us left here tonighttối nay and sustainedbền vững a concussionconcussion,
86
230000
3000
nếu bất kì người nào trong chúng ta rời khỏi đây tối nay và bị một cơn chấn động
04:08
mostphần lớn of us would go on to fullyđầy đủ recoverbình phục
87
233000
2000
hầu hết chúng ta sẽ hồi phục hoàn toàn
04:10
insidephía trong of a couplevợ chồng hoursgiờ
88
235000
2000
trong vòng vài giờ
04:12
to a couplevợ chồng of weekstuần.
89
237000
2000
cho tới vài tuần.
04:14
But kidstrẻ em are more vulnerabledễ bị tổn thương to brainóc injurychấn thương.
90
239000
2000
Nhưng trẻ con thì dễ tổn thương ở não bộ hơn.
04:16
In factthực tế, highcao schooltrường học athletesvận động viên are threesố ba timeslần more likelycó khả năng
91
241000
3000
Trên thực tế, các vận động viên ở trường trung học có nguy cơ
04:19
to sustainduy trì catastrophicthảm khốc injuriesthương tích
92
244000
2000
bị tổn thương trầm trọng gấp 3 lần
04:21
relativequan hệ even to theirhọ college-agetrường cao đẳng-tuổi peersđồng nghiệp,
93
246000
3000
so với ngay cả các vận động viên đồng trang lứa ở bậc cao đẳng hay đại học,
04:24
and it takes them longerlâu hơn
94
249000
2000
và chúng cần nhiều thời gian hơn
04:26
to returntrở về to a symptom-freetriệu chứng-miễn phí baselineđường cơ sở.
95
251000
2000
để trở về trạng thái hồi phục cơ bản.
04:29
After that first injurychấn thương,
96
254000
2000
Sau thương tổn đầu tiên đó,
04:31
theirhọ riskrủi ro for secondthứ hai injurychấn thương
97
256000
2000
thì nguy cơ chấn động lần thứ hai
04:33
is exponentiallytheo hàm mũ greaterlớn hơn.
98
258000
2000
cao gấp nhiều lần hơn nữa!
04:35
From there, theirhọ riskrủi ro for a thirdthứ ba injurychấn thương,
99
260000
3000
Từ đó, nguy cơ thương tổn lần thứ ba
04:38
greaterlớn hơn still, and so on.
100
263000
3000
còn cao hơn, và cứ tiếp tục như thế .
04:41
And here'sđây là the really alarmingđáng báo động partphần:
101
266000
3000
Và điều đáng lo ngại nhất là đây:
04:45
we don't fullyđầy đủ understandhiểu không
102
270000
2000
chúng ta chưa thực sự hiểu rõ
04:47
the long-termdài hạn impactva chạm of multiplenhiều injuriesthương tích.
103
272000
3000
ảnh hưởng lâu dài của việc bị tổn thương nhiều lần.
04:50
You guys mayTháng Năm be familiarquen with this researchnghiên cứu
104
275000
2000
Các bạn có lẽ cũng đã quen thuộc với nghiên cứu loại này
04:52
that's comingđang đến out of the NFLNFL.
105
277000
2000
của các Liên đoàn Bóng đá Quốc gia
04:54
In a nutshellTóm lại,
106
279000
2000
Trong một bản tóm tắt,
04:56
this researchnghiên cứu suggestsgợi ý
107
281000
2000
nghiên cứu này cho rằng
04:58
that amongtrong số retirednghỉ hưu NFLNFL playersngười chơi
108
283000
2000
trong số những tuyển thủ quốc gia đã giải nghệ
05:00
with threesố ba or more careernghề nghiệp concussionsconcussions,
109
285000
3000
từng bị chấn động nhiều hơn ba lần
05:03
the incidentssự cố of early-onsetkhởi đầu dementingdementing diseasedịch bệnh
110
288000
3000
thì việc mắc phải chứng bệnh loạn trí sớm
05:06
is much greaterlớn hơn than it is for the generalchung populationdân số.
111
291000
3000
cao hơn nhiều lần so với đại đa số mọi người.
05:09
So you've all seenđã xem that -- NewMới YorkYork TimesThời gian, you've seenđã xem it.
112
294000
3000
Bạn thấy rồi đó - trên tờ New York Times..
05:12
What you mayTháng Năm not be familiarquen with
113
297000
2000
Điều mà có thể chưa quen thuộc với các bạn
05:14
is that this researchnghiên cứu was spearheadeddẫn đầu
114
299000
2000
đó là việc nghiên cứu này được khởi xướng
05:16
by NFLNFL wivesvợ who said,
115
301000
3000
bởi vợ của các tuyển thủ quốc gia, các cô này nói rằng:
05:19
"Isn't it weirdkỳ dị that my 46-year-old-tuổi husbandngười chồng
116
304000
3000
"Không phải là lạ lắm sao khi mà ông xã tôi mới 46 tuổi
05:22
is forevermãi mãi losingmất his keysphím?
117
307000
2000
cứ suốt ngày làm mất chìa khóa?
05:24
Isn't it weirdkỳ dị that my 47-year-old-tuổi husbandngười chồng
118
309000
3000
Không phải là lạ lắm sao khi mà chông tôi chỉ vừa 47 tuổi
05:27
is forevermãi mãi losingmất the carxe hơi?
119
312000
3000
cứ làm mất xe hơi hoài?
05:30
Isn't it weirdkỳ dị that my 48-year-old-tuổi husbandngười chồng
120
315000
2000
Chẳng phải rất lạ sao khi chồng tôi 48 tuổi
05:32
is forevermãi mãi losingmất his way home
121
317000
2000
chẳng bao giờ nhớ đường về nhà
05:34
in the carxe hơi, from the drivewayđường lái xe?"
122
319000
3000
khi đang đi trên xe ô tô, trên lối đi vô nhà?
05:37
So I mayTháng Năm have forgottenquên to mentionđề cập đến
123
322000
3000
À, có lẽ tôi quên nói với bạn rằng
05:40
that my sonCon trai is an only childđứa trẻ.
124
325000
3000
con trai tôi là con một đó.
05:43
So it's going to be really importantquan trọng
125
328000
3000
Và như vậy thì rất quan trọng
05:46
that he be ablecó thể to drivelái xe me around some day.
126
331000
4000
là thằng bé phải có thể chở tôi đi đâu đó sau này.
05:54
So how do we guaranteeBảo hành the safetyan toàn of our kidstrẻ em?
127
339000
3000
Vậy bằng cách nào chúng ta đảm bảo an toàn cho những đứa trẻ?
05:57
How can we 100 percentphần trăm
128
342000
3000
Làm cách nào mà đảm bảo
06:00
guaranteeBảo hành the safetyan toàn of our kidstrẻ em?
129
345000
2000
an toàn 100% cho những đứa con của chúng ta?
06:02
Let me tell you what I've come up with.
130
347000
3000
Nào, để tôi nói cho bạn nghe phát kiến của tôi nhé!
06:05
(LaughterTiếng cười)
131
350000
5000
(Cười)
06:10
If only.
132
355000
2000
Chỉ khi.
06:12
My little boy'scủa cậu bé right there, and he's like, "She's not kiddingđùa giỡn.
133
357000
2000
Thằng nhóc nhà tôi ngồi ở ngay đó kìa, và thằng nhóc có vẻ muốn nói là, "Mẹ tôi không đùa đâu.
06:14
She's totallyhoàn toàn not kiddingđùa giỡn."
134
359000
3000
Bà ấy chắc chắn là không đùa đâu."
06:17
So in all seriousnesstính nghiêm trọng,
135
362000
2000
Và với tất cả sự nghiêm túc,
06:19
should my kidđứa trẻ playchơi footballbóng đá?
136
364000
2000
Con tôi có nên chơi đá banh không?
06:21
Should your kidđứa trẻ playchơi footballbóng đá? I don't know.
137
366000
3000
Con bạn có nên chơi đá banh không? Tôi không biết.
06:24
But I do know there are threesố ba things you can do.
138
369000
3000
Nhưng tôi biết có ít nhất 3 việc chúng ta làm được.
06:28
The first: studyhọc up.
139
373000
3000
Đầu tiên là hiểu rõ sự việc.
06:31
You have to be familiarquen with the issuesvấn đề we're talkingđang nói about todayhôm nay.
140
376000
3000
Bạn cần phải làm quen với những vấn đề chúng ta vừa nói ngày hôm nay.
06:34
There are some great resourcestài nguyên out there.
141
379000
3000
Có khá nhiều nguồn thông tin hữu ích cho bạn đấy.
06:37
The CDCCDC has a programchương trình, HeadsNgười đứng đầu Up.
142
382000
2000
CDC có một chương trình tên Heads Up.
06:39
It's at CDCCDC.govchính phủ Việt Nam.
143
384000
2000
Bạn có thể tìm trên trang CDC.gov
06:41
HeadsNgười đứng đầu Up is specificriêng to concussionconcussion in kidstrẻ em.
144
386000
3000
Heads Up là chương trình đặc biệt về chủ đề chấn động ở trẻ em.
06:44
The secondthứ hai is a resourcetài nguyên I'm personallycá nhân really proudtự hào of.
145
389000
3000
Tiếp tới là một nguồn thông tin mà tôi rất tự hào khi nhắc tới.
06:47
We'veChúng tôi đã just rolledcán this out in the last couplevợ chồng monthstháng --
146
392000
2000
Chúng tôi mới thiết lập được vài tháng thôi.
06:49
COCO KidsTrẻ em With BrainNão bộ InjuryChấn thương.
147
394000
3000
Trang CO Kids with Brain Injury (Những đứa trẻ bị tổn thương não Colorado)
06:52
This is a great resourcetài nguyên for studentsinh viên athletesvận động viên,
148
397000
2000
Đây là một nguồn tài nguyên tuyệt vời cho các vận động viên học đường,
06:54
teachersgiáo viên, parentscha mẹ, professionalschuyên gia,
149
399000
3000
giáo viên, cha mẹ hay các chuyên gia,
06:57
athleticthể thao and coachinghuấn luyện staffcán bộ.
150
402000
2000
những vận động viên hay ban huấn luyện.
06:59
It's a great placeđịa điểm to startkhởi đầu
151
404000
2000
Đây là một nguồn hay cho việc bắt đầu nghiên cứu
07:01
if you have questionscâu hỏi.
152
406000
2000
nếu như bạn đang có một thắc mắc nào đấy.
07:03
The secondthứ hai thing is: speaknói up.
153
408000
3000
Điều thứ hai là hãy lên tiếng.
07:06
Just two weekstuần agotrước,
154
411000
2000
Chỉ vừa hai tuần trước
07:08
a billhóa đơn introducedgiới thiệu by SenatorThượng nghị sĩ KefalasKefalas
155
413000
2000
một dự luật do Thượng nghĩ sĩ Kafalas đưa ra
07:10
that would have requiredcần thiết
156
415000
2000
yêu cầu rằng
07:12
athletesvận động viên, kidstrẻ em underDưới 18,
157
417000
2000
các vận động viên thiếu niên dưới 18 tuổi
07:14
to wearmặc a helmetmũ bảo hiểm when they're ridingcưỡi ngựa theirhọ bikexe đạp
158
419000
2000
phải đội nói bảo hiểm khi lái xe đạp.
07:16
diedchết in committeeủy ban.
159
421000
2000
thất bại khi đưa ra hội đồng.
07:19
It diedchết in largelớn partphần
160
424000
2000
Thật bại phần lớn là do
07:21
because it lackedthiếu constituentthành phần buy-inmua vào;
161
426000
4000
điều luật này thiếu sự vận động các cử tri,
07:25
it lackedthiếu stakeholdercác bên liên quan tractionsự kéo.
162
430000
2000
nó thiếu sự lôi cuốn đối với các nhà đóng góp.
07:27
Now I'm not here to tell you what kindloại of legislationpháp luật
163
432000
2000
Tôi không đến đây để nói với bạn rằng
07:29
you should or shouldn'tkhông nên supportủng hộ,
164
434000
2000
bạn nên hay không nên ủng hộ một điều luật nào
07:31
but I am going to tell you that, if it mattersvấn đề to you,
165
436000
3000
nhưng tôi sẽ nói với bạn rằng, nếu điều luật đó làm bạn quan tâm,
07:34
your legislatorsnhà lập pháp need to know that.
166
439000
3000
thì người làm ra điều luật cần được biết điều đó.
07:37
SpeakNói chuyện up alsocũng thế with coachinghuấn luyện staffcán bộ.
167
442000
2000
Hãy nói với những ban huấn luyện thể thao của con bạn.
07:39
AskYêu cầu about what kindloại of protectivebảo vệ equipmentTrang thiết bị is availablecó sẵn.
168
444000
3000
Hỏi họ xem có dụng cụ bảo hộ nào không.
07:42
What's the budgetngân sách for protectivebảo vệ equipmentTrang thiết bị?
169
447000
2000
Nguồn tiền nào để mua những thiết bị bảo hộ?
07:44
How old it is?
170
449000
2000
Chúng đã được dùng bao lâu rồi?
07:46
Maybe offerphục vụ to spearheadmũi nhọn a fundraiserbuổi quyên góp
171
451000
2000
Bạn có thể khởi xướng một nhà gây quỹ
07:48
to buymua newMới gearbánh --
172
453000
2000
mua những thiết bị mới.
07:50
which bringsmang lại us to suitbộ đồ up.
173
455000
2000
Điều gì làm chúng ta trang bị đầy đủ,
07:52
WearMặc a helmetmũ bảo hiểm.
174
457000
2000
hãy đội nón bảo hiểm.
07:55
The only way to preventngăn chặn a badxấu outcomekết quả
175
460000
3000
Cách duy nhất để tránh hậu quả xấu
07:58
is to preventngăn chặn that first injurychấn thương from happeningxảy ra.
176
463000
3000
là ngăn ngừa không cho tổn thương đầu tiên xảy ra.
08:02
RecentlyGần đây, one of my graduatetốt nghiệp studentssinh viên,
177
467000
3000
Gần đây, một trong những nghiên cứu sinh của tôi, tên là Tom
08:05
TomTom said,
178
470000
2000
đã nói rằng
08:07
"KimKim, I've decidedquyết định to wearmặc a bikexe đạp helmetmũ bảo hiểm
179
472000
2000
Cô Kim, em quyết định đội chiếc nón bảo hiểm xe đạp
08:09
on my way to classlớp học."
180
474000
2000
trên đường tới lớp.
08:12
And TomTom knowsbiết that that little bitbit of foambọt in a bikexe đạp helmetmũ bảo hiểm
181
477000
3000
Và Tom hiểu rằng chỉ một chút bọt trong chiếc nón bảo hiểm xe đạp kia
08:15
can reducegiảm the G-forceLực G of impactva chạm by halfmột nửa.
182
480000
3000
có thể giảm tác động của lực G xuống còn một nửa.
08:19
Now I thought that it was
183
484000
2000
Giờ đây tôi nghĩ rằng đó là do
08:21
because I have this totallyhoàn toàn compellinghấp dẫn helmetmũ bảo hiểm crusadecuộc thập tự chinh,
184
486000
3000
tôi có một cuộc vận động quyết liệt cho nón bảo hiểm
08:24
right, this epiphanychứng tỏ of Tom'sCủa Tom.
185
489000
3000
phải, sự hiểu ra vấn đề này của Tom.
08:27
As it turnslượt out, it occurredxảy ra to TomTom that a $20 helmetmũ bảo hiểm
186
492000
3000
Và vậy hóa ra, có vẻ như với Tom thì chiếc nón 20 đô la
08:30
is a good way to protectbảo vệ a $100,000 graduatetốt nghiệp educationgiáo dục.
187
495000
4000
là một cách rất tốt để bảo đảm cho chương trình nghiên trị giá tới 100000 đô la.
08:34
(LaughterTiếng cười)
188
499000
3000
(Cười!)
08:39
So, should VanderVander playchơi footballbóng đá?
189
504000
3000
Vậy Vander có nên chơi bóng đá không?
08:42
I can't say no,
190
507000
2000
Dĩ nhiên là tôi không ngăn cản được,
08:44
but I can guaranteeBảo hành
191
509000
2000
nhưng tôi có thể đảm bảo rằng
08:46
that everymỗi time he leaves the housenhà ở
192
511000
2000
mỗi lần thằng bé rời khỏi nhà
08:48
that kid'strẻ em wearingđeo a helmetmũ bảo hiểm --
193
513000
3000
nó đều đội nón bảo hiểm.
08:51
like to the carxe hơi,
194
516000
2000
hay khi đi trên xe hơi
08:53
or at schooltrường học.
195
518000
3000
hoặc đang ở trường học.
08:56
So whetherliệu athletevận động viên, scholarhọc giả,
196
521000
2000
Cuối cùng, dù là vận động viên, nhà khoa học,
08:58
over-protectedOver-bảo vệ kidđứa trẻ, neuroticneurotic mommẹ,
197
523000
3000
một đứa trẻ được bảo vệ kĩ càng, một bà mẹ lo lắng quá mức,
09:01
or otherwisenếu không thì,
198
526000
2000
hay cách khác,
09:03
here'sđây là my babyđứa bé, VanderVander,
199
528000
2000
đây là con tôi - Vander
09:05
remindingnhắc nhở you
200
530000
2000
sẽ nhắc các bạn
09:07
to mindlí trí your mattervấn đề.
201
532000
2000
lưu ý đến điều mà bạn quan tâm.
09:09
Thank you.
202
534000
2000
Xin cảm ơn!
09:11
(ApplauseVỗ tay)
203
536000
4000
(Vỗ tay)
Translated by Huong Ha
Reviewed by Thanh Pham

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Kim Gorgens - Neuropsychologist
Kim Gorgens studies the brain's response to injury -- and advocates that we mind our (gray) matter.

Why you should listen

As a neuropsychologist working in the field of brain injuries, Kim Gorgens has seen firsthand the damage sports-related impacts can do. And as chair of the State of Colorado Traumatic Brain Injury Trust Fund Board and a member of the Brain Injury Legislative Collaborative, she’s working to shape Colorado law around youth sports injuries.

Gorgens, an assistant clinical professor in the University of Denver Graduate School of Professional Psychology, also is the president-elect of the Colorado Neuropsychological Society and has an appointment to the American Psychological Association’s Council on Disability in Psychology.

More profile about the speaker
Kim Gorgens | Speaker | TED.com