ABOUT THE SPEAKER
Ken Jennings - Know-it-all
Ken Jennings holds the record for most consecutive wins on the classic American trivia game show, Jeopardy.

Why you should listen

Ken Jennings loves facts. When he was a kid he followed his parents around reciting whatever new fact he had learned -- "Haley's comet or giant squids or the size of the world's biggest pumpkin pie or whatever it was" -- to no end. And his natural curiosity paid off. Today Jennings holds the record for most consecutive wins on the trivia game show Jeopardy, with an astounding 74 wins. (At one point Jennings also held the Guinness World Record for "Most cash won on a game show." Not bad for a trivia nerd.)

In 2011 Jennings participated in the IBM Challenge, which featured him and Jeopardy rival Brad Rutter in a match against IBM supercomputer Watson. Jennings came in second. Watson was first. But Jennings wasn't disappointed in his performance, As he wrote of his loss, "I don't have 2,880 processor cores and 15 terabytes of reference works at my disposal. ... My puny human brain, just a few bucks worth of water, salts, and proteins, hung in there just fine against a jillion-dollar supercomputer."

In 2012 Jennings published the book Because I Said So!: The Truth Behind the Myths, Tales, and Warnings Every Generation Passes Down to Its Kids.

More profile about the speaker
Ken Jennings | Speaker | TED.com
TEDxSeattleU

Ken Jennings: Watson, Jeopardy and me, the obsolete know-it-all

Ken Jennings: Watson, Jeopardy và tôi, kẻ-biết-tuốt lỗi thời

Filmed:
1,338,700 views

Ken Jenning, một chuyên gia về kiến thức chung, người coi "bảo quản kiến thức" như là một nghề nghiệp, người đã lập kỷ lục là người thắng liên tiếp nhiều nhất trong lịch sử game show Jeopardy của Mỹ (game show hỏi và trả lời những kiến thức thuộc nhiều lĩnh vực). Nhưng năm 2011, anh phải đấu với Watson, một siêu máy tính trong Jeopardy và đã thua. Với sự hài hước và khiêm tốn, Jenning nói cho chúng ta biết cảm giác như thế nào khi bị một cổ máy đánh bại trong chính trò chơi anh ấy giỏi nhất, và anh cũng nêu lên tầm quan trọng của việc tiếp thu kiến thức nhân loại theo kiểu cổ điển. (Ghi hình tại TEDxSeattleU)
- Know-it-all
Ken Jennings holds the record for most consecutive wins on the classic American trivia game show, Jeopardy. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
In two weekstuần time, that's the ninththứ chín anniversaryngày kỷ niệm
0
495
2775
Hai tuần nữa, là kỷ niệm 9 năm
00:15
of the day I first steppedbước lên out ontotrên that hallowedthiêng liêng "JeopardyLâm nguy" setbộ.
1
3270
4100
kể từ ngày đầu tiên tôi bước chân vào game show Jeopardy thần thánh.
00:19
I mean, ninechín yearsnăm is a long time.
2
7370
1850
9 năm quả là một thời gian dài,
00:21
And givenđược "Jeopardy'sCủa lâm nguy" averageTrung bình cộng demographicsnhân khẩu học,
3
9220
1918
và đã có cuộc thống kê nhân khẩu về Jeopardy
00:23
I think what that meanscó nghĩa
4
11138
1292
rằng
00:24
is mostphần lớn of the people who saw me on that showchỉ are now deadđã chết.
5
12430
3191
những người thấy tôi trên chương trình đầu tiên đó giờ đã chết.
00:27
(LaughterTiếng cười)
6
15621
2183
(Tiếng cười) (Jeopardy là một gameshow nổi tiếng của Mỹ)
00:29
But not all, a fewvài are still alivesống sót.
7
17804
1439
Nhưng không phải tất cả, một vài người vẫn còn đó.
00:31
OccasionallyThỉnh thoảng I still get recognizedđược công nhận at the malltrung tâm mua sắm or whateverbất cứ điều gì.
8
19243
2513
Đôi khi người ta vẫn nhận ra tôi tại siêu thị hoặc nơi nào đó.
00:33
And when I do, it's as a bitbit of a know-it-allKnow-It-All.
9
21756
2702
Những lúc như thế, tôi giống như ngài-biết-tuốt,
00:36
I think that shiptàu has sailedkhởi hành, it's too latemuộn for me.
10
24458
2454
nhưng con thuyền danh vọng đó giờ đã đi bỏ lại tôi.
00:38
For better or for worsetệ hơn, that's what I'm going to be knownnổi tiếng as,
11
26912
2191
Dù tốt hay xấu thì tôi cũng được mọi người biết như
00:41
as the guy who knewbiết a lot of weirdkỳ dị stuffđồ đạc.
12
29103
3234
một gã biết nhiều thứ kỳ quặc.
00:44
And I can't complainthan phiền about this.
13
32337
2288
Tôi không phàn nàn về việc đó.
00:46
I feel like that was always sortsắp xếp of my destinyđịnh mệnh,
14
34625
2413
Tôi nghĩ nó giống như là một loại định mệnh,
00:49
althoughmặc dù I had for manynhiều yearsnăm been prettyđẹp deeplysâu sắc in the triviacâu đố closetTủ quần áo.
15
37038
3467
mặc dù tôi đã tốn nhiều năm vào những thứ không quan trọng đó.
00:52
If nothing elsekhác, you realizenhận ra very quicklyMau as a teenagerthiếu niên,
16
40505
2766
Chứ gì nữa, bạn dễ dàng nhận ra, ở tuổi teen
00:55
it is not a hitđánh with girlscô gái to know CaptainThuyền trưởng Kirk'sKirk's middleở giữa nameTên.
17
43271
3188
nếu biết tên lót của Captain Kirk cũng không gây ấn tượng được gì với các cô nàng.
00:58
(LaughterTiếng cười)
18
46459
1165
(Tiếng cười)
00:59
And as a resultkết quả, I was sortsắp xếp of the deeplysâu sắc closetedcloseted kindloại of know-it-allKnow-It-All for manynhiều yearsnăm.
19
47624
4231
Và kết quả tôi đã giam mình làm ngài-biết-tuốt trong nhiều năm.
01:03
But if you go furtherthêm nữa back, if you look at it, it's all there.
20
51855
3224
Nhưng khi nhìn lại, bạn sẽ thấy tất cả vẫn còn đó.
01:07
I was the kindloại of kidđứa trẻ who was always buggingbugging MomCười to and DadCha
21
55079
3129
Tôi từng là một loại trẻ nhỏ chuyên quấy rầy bố và mẹ với những thứ
01:10
with whateverbất cứ điều gì great factthực tế I had just readđọc about --
22
58208
2932
hiện thực kỳ diệu mà mình vừa biết được --
01:13
Haley'sHaley's cometsao chổi or giantkhổng lồ squidsmực ống
23
61140
1701
sao chổi Haley hay mực ống khổng lồ,
01:14
or the sizekích thước of the world'scủa thế giới biggestlớn nhất pumpkinquả bí ngô piechiếc bánh or whateverbất cứ điều gì it was.
24
62841
3929
kích thước của chiếc bánh bí đỏ lớn nhất thế giới, đại loại như thế.
01:18
I now have a 10-year-old-tuổi of my ownsở hữu who'sai exactlychính xác the sametương tự.
25
66770
3217
Bây giờ thì tôi có một đứa nhóc 10 tuổi y như vậy.
01:21
And I know how deeplysâu sắc annoyinglàm phiền it is, so karmanghiệp chướng does work.
26
69987
4101
Và tôi đã biết việc đó phiền phức như thế nào, luật nhân quả báo ứng.
01:26
(LaughterTiếng cười)
27
74088
1500
(Tiếng cười)
01:27
And I lovedyêu gametrò chơi showstrình diễn, fascinatedquyến rũ with gametrò chơi showstrình diễn.
28
75588
2833
Tôi yêu các chương trình gameshow,
hào hứng với chúng.
01:30
I remembernhớ lại cryingkhóc on my first day of kindergartenmẫu giáo back in 1979
29
78421
3406
Tôi nhớ mình đã khóc thế nào ngày đầu tiên đi mẫu giáo năm 1979
01:33
because it had just hitđánh me, as badlytệ as I wanted to go to schooltrường học,
30
81827
2525
bởi vì, tuy rất thích đến trường, nhưng đến trường nghĩa là... tôi sẽ phải bỏ lỡ
01:36
that I was alsocũng thế going to missbỏ lỡ "HollywoodHollywood SquaresHình vuông" and "FamilyGia đình FeudMối hận thù."
31
84352
3333
Hollywood Squares và Family Feud
(những game show khác).
01:39
I was going to missbỏ lỡ my gametrò chơi showstrình diễn.
32
87685
4227
Tôi rất nhớ chúng.
01:43
And latermột lát sau, in the mid-'giữa '80s,
33
91912
1690
Sau đó, những năm 80
01:45
when "JeopardyLâm nguy" cameđã đến back on the airkhông khí,
34
93602
1611
khi Jeopardy phát sóng trở lại,
01:47
I remembernhớ lại runningđang chạy home from schooltrường học everymỗi day to watch the showchỉ.
35
95213
4073
Tôi nhớ mình đã chạy từ trường về nhà mỗi ngày để được xem nó.
01:51
It was my favoriteyêu thích showchỉ, even before it paidđã thanh toán for my housenhà ở.
36
99286
5502
Đó là chương trình yêu thích của tôi,
ngay cả trước khi nó đã giúp tôi... trả tiền nhà.
01:56
And we livedđã sống overseasở nước ngoài, we livedđã sống in SouthNam KoreaHàn Quốc where my dadcha was workingđang làm việc,
37
104788
2414
Gia đình tôi sống ở nước ngoài, cha tôi làm việc ở Hàn Quốc
01:59
where there was only one EnglishTiếng Anh languagengôn ngữ TVTRUYỀN HÌNH channelkênh.
38
107202
2417
chỗ đó chỉ có duy nhất
một kênh truyền hình tiếng Anh.
02:01
There was ArmedTrang bị vũ khí ForcesLực lượng TVTRUYỀN HÌNH,
39
109619
1250
Đó là Armed Forces TV
02:02
and if you didn't speaknói KoreanHàn Quốc, that's what you were watchingxem.
40
110869
2166
và nếu bạn không biết tiếng Hàn thì đó là kênh duy nhất bạn có.
02:05
So me and all my friendsbạn bè would runchạy home everymỗi day and watch "JeopardyLâm nguy."
41
113035
3316
Đó là lý do tôi và những đứa bạn đều chạy về nhà mỗi ngày để xem Jeopardy.
02:08
I was always that kindloại of obsessedbị ám ảnh triviacâu đố kidđứa trẻ.
42
116351
3001
Tôi luôn là một thằng bé đam mê tìm hiểu những thứ xung quanh.
02:11
I remembernhớ lại beingđang ablecó thể to playchơi TrivialTầm thường PursuitTheo đuổi againstchống lại my parentscha mẹ back in the '80s
43
119352
5183
Tôi nhớ từ những năm 80, tôi đã có thể chơi thắng bố mẹ tôi trò Trivia Pursuit (game như jeopardy)
02:16
and holdinggiữ my ownsở hữu, back when that was a fadmốt.
44
124535
2834
điều đó quả thật thích thú.
02:19
There's a weirdkỳ dị sensegiác quan of masterylàm chủ you get
45
127369
2048
Bạn sẽ có một cảm giác thông thái kỳ lạ
02:21
when you know some bitbit of boomerBoomer triviacâu đố that MomCười to and DadCha don't know.
46
129417
3245
khi bạn biết nhiều hơn bố mẹ bạn.
02:24
You know some BeatlesThe Beatles factoidfactoid that DadCha didn't know.
47
132662
3556
Bạn biết những thông tin về Beatles mà bố bạn không biết,
02:28
And you think, ahah hahhah, knowledgehiểu biết really is powerquyền lực --
48
136218
2984
và bạn nghĩ, à ha, kiến thức thực sự là sức mạnh --
02:31
the right factthực tế deployedđược triển khai at exactlychính xác the right placeđịa điểm.
49
139202
7184
sức mạnh phải được phát huy đúng chỗ.
02:38
I never had a guidancehướng dẫn counselornhân viên tư vấn
50
146386
1816
Tôi chưa từng gặp cố vấn nghề nghiệp nào
02:40
who thought this was a legitimatehợp pháp careernghề nghiệp pathcon đường,
51
148202
2384
nghĩ rằng chuyện này là con đường sự nghiệp nghiêm túc,
02:42
that thought you could majorchính in triviacâu đố
52
150586
2449
hay bạn có thể có chuyên ngành kiến thức chung chung
02:45
or be a professionalchuyên nghiệp ex-gameex-trò chơi showchỉ contestantthí sinh.
53
153035
3417
hay trở thành một thí sinh thi game show
chuyên nghiệp.
02:48
And so I soldđã bán out way too youngtrẻ.
54
156452
2400
Vậy nên tôi từ bỏ nó khi còn rất nhỏ.
02:50
I didn't try to figurenhân vật out what one does with that.
55
158852
1434
Tôi đã không nghĩ ra nghề phù hợp với kiến thức mà mình có.
02:52
I studiedđã học computersmáy vi tính because I heardnghe that was the thing,
56
160286
2465
Tôi học ngành máy tính vì nghĩ nó là một thứ gì đó hay ho
02:54
and I becameđã trở thành a computermáy vi tính programmerlập trình viên --
57
162751
1861
và tôi đã trở thành lập trình viên --
02:56
not an especiallyđặc biệt good one,
58
164612
1799
không phải là một người giỏi lắm
02:58
not an especiallyđặc biệt happyvui mừng one at the time when I was first on "JeopardyLâm nguy" in 2004.
59
166411
5009
không phải là một người đặc biệt hạnh phúc lắm cho đến khi tôi tham gia Jeopardy lần đầu năm 2004.
03:03
But that's what I was doing.
60
171420
1325
Nhưng đó là những gì tôi làm.
03:04
And it madethực hiện it doublygấp đôi ironicmỉa mai -- my computermáy vi tính backgroundlý lịch --
61
172745
2840
Và chuyện đó trớ trêu gấp bội -- nền tảng của tôi ngành máy tính --
03:07
a fewvài yearsnăm latermột lát sau, I think 2009 or so,
62
175585
4216
vài năm sau đó, tôi nhớ là khoảng 2009
03:11
when I got anotherkhác phoneđiện thoại call from "JeopardyLâm nguy" sayingnói,
63
179801
2538
khi tôi nhận một cuộc gọi từ Jeopardy rằng:
03:14
"It's earlysớm daysngày yetchưa, but IBMIBM tellsnói us
64
182339
2323
"Hơi sớm để thông báo, nhưng IBM nói với chúng tôi
03:16
they want to buildxây dựng a supercomputersiêu máy tính to beattiết tấu you at 'Jeopardy' Lâm nguy.'
65
184662
5084
họ muốn tạo một siêu máy tính có thể đánh bại anh trong Jeopardy.
03:21
Are you up for this?"
66
189746
1498
Anh có sẵn sàng cho chuyện này không?"
03:23
This was the first I'd heardnghe of it.
67
191244
1590
Lần đầu tôi nghe được chuyện lạ vậy.
03:24
And of coursekhóa học I said yes, for severalmột số reasonslý do.
68
192834
2668
Dĩ nhiên là tôi đồng ý, vì một vài lý do.
03:27
One, because playingđang chơi "JeopardyLâm nguy" is a great time.
69
195502
2252
Thứ nhất, bởi vì được chơi Jeopardy luôn là khoảng thời gian tuyệt vời.
03:29
It's funvui vẻ. It's the mostphần lớn funvui vẻ you can have with your pantsQuần lót on.
70
197754
3641
Nó thú vị, nó hầu như là trò hay ho nhất mà bạn có thể chơi khi còn mặc quần.
03:33
(LaughterTiếng cười)
71
201426
2004
(Tiếng cười)
03:35
And I would do it for nothing.
72
203430
1405
Tôi sẽ chơi nó cho dù không được gì.
03:36
I don't think they know that, luckilymay mắn thay,
73
204835
1733
May là họ không biết điều đó,
03:38
but I would go back and playchơi for Arby'sArby's couponsphiếu giảm giá.
74
206568
3218
nhưng tôi sẽ trở lại và chơi để lấy thêm phần thưởng cho Arby.
03:41
I just love "JeopardyLâm nguy," and I always have.
75
209786
2132
Đơn giản là tôi yêu Jeopardy và luôn luôn như thế.
03:43
And secondthứ hai of all, because I'm a nerdyNerdy guy and this seemeddường như like the futureTương lai.
76
211918
4234
Thứ hai, bởi vì tôi là một gã mọt sách trên máy tính và chuyện này có vẻ như có tương lai.
03:48
People playingđang chơi computersmáy vi tính on gametrò chơi showstrình diễn
77
216152
1866
Người ta đấu nhau với máy tính trong trong game shows
03:50
was the kindloại of thing I always imaginedtưởng tượng would happenxảy ra in the futureTương lai,
78
218018
3052
là những gì tôi luôn tưởng tượng sẽ xảy ra trong tương lai
03:53
and now I could be on the stagesân khấu with it.
79
221070
1548
và giờ thì tôi có thể dự phần vào chuyện đó.
03:54
I was not going to say no.
80
222618
1084
Tôi chưa từng nghĩ mình sẽ từ chối.
03:55
The thirdthứ ba reasonlý do I said yes
81
223702
1133
Bởi vì lý do thứ 3 là
03:56
is because I was prettyđẹp confidenttự tin that I was going to winthắng lợi.
82
224835
2600
tôi đã rất tự tin mình sẽ thắng.
03:59
I had takenLấy some artificialnhân tạo intelligenceSự thông minh classesCác lớp học.
83
227435
2136
Tôi đã từng học vài lớp về trí tuệ nhân tạo.
04:01
I knewbiết there were no computersmáy vi tính that could do what you need to do to winthắng lợi on "JeopardyLâm nguy."
84
229571
4330
Tôi biết máy tính không thể làm được việc mà bạn cần làm để giành chiến thắng trong Jeopardy.
04:05
People don't realizenhận ra how toughkhó khăn it is to writeviết that kindloại of programchương trình
85
233901
3200
Mọi người không nhận thức được khó khăn như thế nào để viết được một chương trình
04:09
that can readđọc a "JeopardyLâm nguy" cluemanh mối in a naturaltự nhiên languagengôn ngữ like EnglishTiếng Anh
86
237101
3560
có thể đọc hiểu những manh mối mà Jeopardy đưa ra trong thứ ngôn ngữ tự nhiên như tiếng Anh
04:12
and understandhiểu không all the doublegấp đôi meaningsý nghĩa, the punschơi chữ, the redđỏ herringscá trích,
87
240661
3625
và hiểu được những hàm ý những từ đồng nghĩa, đồng thanh hay cách chơi chữ
04:16
unpackgiải nén the meaningÝ nghĩa of the cluemanh mối.
88
244286
2567
để giải được những ý nghĩa của manh mối.
04:18
The kindloại of thing that a three-số ba- or four-year-oldbốn tuổi humanNhân loại, little kidđứa trẻ could do,
89
246853
4641
Những thứ một đứa bé 3 hay 4 tuổi có thể làm được,
04:23
very hardcứng for a computermáy vi tính.
90
251494
2225
nhưng sẽ rất khó cho một cái máy tính.
04:25
And I thought, well this is going to be child'scủa trẻ em playchơi.
91
253719
3109
Tôi nghĩ sẽ như là một trò chơi trẻ con thôi.
04:28
Yes, I will come destroyhủy hoại the computermáy vi tính and defendphòng thủ my speciesloài.
92
256828
4924
Vâng, tôi sẽ tiêu diệt cái máy tính và bảo vệ giống loài của tôi.
04:33
(LaughterTiếng cười)
93
261752
1851
(Tiếng cười)
04:35
But as the yearsnăm wentđã đi on,
94
263603
1600
Nhưng năm tháng đi qua
04:37
as IBMIBM startedbắt đầu throwingném moneytiền bạc and manpowernguồn nhân lực and processorbộ vi xử lý speedtốc độ at this,
95
265203
3791
IBM đã chi hàng đống tiền bạc và nhân lực cho những bộ vi xử lý,
04:40
I startedbắt đầu to get occasionalthỉnh thoảng updatesthông tin Cập Nhật from them,
96
268994
2091
tôi cập nhật những thông tin từ họ,
04:43
and I startedbắt đầu to get a little more worriedlo lắng.
97
271085
1785
và bắt đầu cảm thấy chút lo lắng.
04:44
I remembernhớ lại a journaltạp chí articlebài báo about this newMới questioncâu hỏi answeringtrả lời softwarephần mềm that had a graphbiểu đồ.
98
272870
6083
Tôi nhớ một bài báo khoa học về chuyện các phần mềm dùng để trả lời câu hỏi có một biểu đồ.
04:50
It was a scatterscatter chartđồ thị showinghiển thị performancehiệu suất on "JeopardyLâm nguy,"
99
278953
3917
Đó là một biểu đồ phân tán thể hiện khả năng trả lời trong Jeopardy,
04:54
tenshàng chục of thousandshàng nghìn of dotsdấu chấm representingđại diện "JeopardyLâm nguy" championsvô địch up at the tophàng đầu
100
282870
3651
hơn 10 ngàn đốm tròn ở phía trên thể hiện những nhà vô địch Jeopardy
04:58
with theirhọ performancehiệu suất plottedâm mưu on numbercon số of --
101
286521
2282
với biểu hiện của họ trước những con số --
05:00
I was going to say questionscâu hỏi answeredđã trả lời, but answerscâu trả lời questionedĐặt câu hỏi, I guessphỏng đoán,
102
288803
4066
Tôi định nói câu hỏi được trả lời, nhưng câu trả lời được hỏi lại, tôi nghĩ
05:04
cluesmanh mối respondedtrả lời to --
103
292869
1959
những gợi ý cho câu hỏi --
05:06
versusđấu với the accuracytính chính xác of those answerscâu trả lời.
104
294828
2391
đối đầu với độ chính xác của những câu trả lời.
05:09
So there's a certainchắc chắn performancehiệu suất levelcấp độ that the computermáy vi tính would need to get to.
105
297219
3359
Đó là cấp độ xử lý nhất định mà máy tính phải đạt được.
05:12
And at first, it was very lowthấp.
106
300578
1791
Đầu tiên, nó rất chậm.
05:14
There was no softwarephần mềm that could competecạnh tranh at this kindloại of arenađấu trường.
107
302369
3367
Không có một phần mềm nào có thể chiến thắng trong lĩnh vực rộng như thế này.
05:17
But then you see the linehàng startkhởi đầu to go up.
108
305736
2184
Nhưng rồi bạn thấy biểu đồ bắt đầu đi lên.
05:19
And it's gettingnhận được very closegần to what they call the winner'scủa người chiến thắng cloudđám mây.
109
307920
2483
Và nó bắt đầu gần bằng với vị trí của những nhà vô địch.
05:22
And I noticednhận thấy in the upperphía trên right of the scatterscatter chartđồ thị
110
310403
1674
Tôi để ý phía góc trên bên phải
05:24
some darkersẫm màu dotsdấu chấm, some blackđen dotsdấu chấm, that were a differentkhác nhau colormàu.
111
312077
6125
nơi cạnh những đốm đen đã có một màu khác.
05:30
And thought, what are these?
112
318202
1568
Nghĩ xem đó là gì?
05:31
"The blackđen dotsdấu chấm in the upperphía trên right representđại diện 74-time-thời gian 'Jeopardy''Lâm nguy' championquán quân KenKen JenningsJennings."
113
319770
3892
"Những đốm đen đại diện cho 74 lần vô địch Jeopardy của Ken Jennings."
05:35
And I saw this linehàng comingđang đến for me.
114
323662
2192
Tôi thấy nó đã tiến gần đến tôi,
05:37
And I realizedthực hiện, this is it.
115
325854
1100
và tôi biết chuyện xong rồi đó.
05:38
This is what it looksnhìn like when the futureTương lai comesđến for you.
116
326954
2040
Tương lai đang đến có hình dạng như thế này.
05:40
(LaughterTiếng cười)
117
328994
1943
(Tiếng cười)
05:42
It's not the Terminator'sCủa kẻ hủy diệt gunsúng sightthị giác;
118
330937
2182
Nó không phải là nòng súng ngắm của "Terminator";
05:45
it's a little linehàng comingđang đến closergần hơn and closergần hơn to the thing you can do,
119
333119
4167
nó là một đường đến ngày càng tiệm cận những gì bạn có thể làm,
05:49
the only thing that makeslàm cho you specialđặc biệt, the thing you're besttốt at.
120
337286
3135
thứ duy nhất làm cho bạn trở nên đặc biệt, thứ mà bạn xuất sắc nhất.
05:52
And when the gametrò chơi eventuallycuối cùng happenedđã xảy ra about a yearnăm latermột lát sau,
121
340421
4752
Và rồi cuộc chơi cũng đã diễn ra một năm sau,
05:57
it was very differentkhác nhau than the "JeopardyLâm nguy" gamesTrò chơi I'd been used to.
122
345173
2863
nó rất khác với những Jeopardy mà tôi từng quen thuộc.
06:00
We were not playingđang chơi in L.A. on the regularđều đặn "JeopardyLâm nguy" setbộ.
123
348036
2501
Chúng tôi không chơi ở LA như thường lệ.
06:02
WatsonWatson does not traveldu lịch.
124
350537
2266
Watson (tên máy tính của IBM) không thể di chuyển.
06:04
Watson'sWatson's actuallythực ra hugekhổng lồ.
125
352803
1100
Watson khổng lồ.
06:05
It's thousandshàng nghìn of processorsbộ vi xử lý, a terabyteTerabyte of memoryký ức,
126
353903
4533
Nó là hàng ngàn vi xử lý, một nghìn tỷ byte bộ nhớ,
06:10
trillionshàng nghìn tỷ of bytesbyte of memoryký ức.
127
358436
1418
tỷ tỷ byte bộ nhớ.
06:11
We got to walkđi bộ throughxuyên qua his climate-controlledkiểm soát khí hậu servermáy chủ roomphòng.
128
359854
2433
Chúng tôi đi xuyên qua phòng điểu khiển server.
06:14
The only other "JeopardyLâm nguy" contestantthí sinh to this day I've ever been insidephía trong.
129
362287
3625
Đấu thủ Jeopardy duy nhất mà tôi từng đột nhập vào bên trong.
06:17
And so WatsonWatson does not traveldu lịch.
130
365912
3324
Watson không thể di chuyển.
06:21
You mustphải come to it; you mustphải make the pilgrimagehành hương.
131
369236
4034
Bạn phải tìm đến Watson, bạn phải thực hiện chuyến hành hương.
06:25
So me and the other humanNhân loại playerngười chơi
132
373270
2057
Tôi và một người chơi khác
06:27
woundvết thương up at this secretbí mật IBMIBM researchnghiên cứu labphòng thí nghiệm
133
375327
3208
hồi hộp trong phòng nghiên cứu bí mật của IBM
06:30
in the middleở giữa of these snowytuyết rơi woodsrừng in WestchesterWestchester CountyQuận
134
378535
2548
giữa rừng mùa đông lạnh lẽo ở Westchester
06:33
to playchơi the computermáy vi tính.
135
381083
1582
để đấu với một cái máy tính.
06:34
And we realizedthực hiện right away
136
382665
2050
Chúng tôi đã tức khắc nhận ra rằng
06:36
that the computermáy vi tính had a biglớn home courttòa án advantagelợi thế.
137
384715
2899
máy tính có lợi thế sân nhà rất lớn.
06:39
There was a biglớn WatsonWatson logoLogo in the middleở giữa of the stagesân khấu.
138
387614
2351
Một logo Watson to ở giữa sân đấu.
06:41
Like you're going to playchơi the ChicagoChicago BullsBò đực,
139
389965
2667
Giống như bạn phải đấu với Chicago Bulls,
06:44
and there's the thing in the middleở giữa of theirhọ courttòa án.
140
392632
2300
đó là những gì ở giữa sân đấu.
06:46
And the crowdđám đông was fullđầy of IBMIBM V.P.s and programmerslập trình viên
141
394932
3236
Còn xung quanh là đám đông gồm những sếp to và lập trình viên của IBM
06:50
cheeringcổ vũ on theirhọ little darlingcục cưng,
142
398168
1897
cổ vũ cho cục cưng bé bỏng của họ,
06:52
havingđang có pouredđổ millionshàng triệu of dollarsUSD into this
143
400065
2366
thứ họ đã tốn hàng triệu đôla đầu tư
06:54
hopinghi vọng againstchống lại hopemong that the humanscon người screwĐinh ốc up,
144
402431
2938
hy vọng chống lại hy vọng rằng con người thất bại,
06:57
and holdinggiữ up "Go WatsonWatson" signsdấu hiệu
145
405369
1797
và họ cầm biểu ngữ "Cố lên Watson"
06:59
and just applaudingapplauding like pageantcuộc thi momsbà mẹ everymỗi time theirhọ little darlingcục cưng got one right.
146
407166
4648
và vỗ tay như người mẹ cổ vũ cho đứa con cưng khi nó trả lời đúng.
07:03
I think guys had "W-A-T-S-O-NW-A-T-S-O-N" writtenbằng văn bản on theirhọ belliesbụng in greasedầu mỡ paintSơn.
147
411814
5867
Tôi nghĩ một số gã dùng cả phấn nước trang điểm để vẽ lên bụng chữ "W-A-T-S-O-N".
07:09
If you can imaginetưởng tượng computermáy vi tính programmerslập trình viên with the lettersbức thư "W-A-T-S-O-NW-A-T-S-O-N" writtenbằng văn bản on theirhọ gutruột,
148
417681
5404
Nếu bạn có thể tưởng tượng những lập trình viên với chữ "W-A-T-S-O-N" được viết trên bụng như thế
07:15
it's an unpleasantkhó chịu sightthị giác.
149
423085
1667
chắc hẳn không dễ chịu gì.
07:16
But they were right. They were exactlychính xác right.
150
424752
3047
Nhưng họ đúng, họ toàn toàn đúng.
07:19
I don't want to spoillàm hỏng it, if you still have this sittingngồi on your DVRDVR,
151
427799
2416
Tôi không muốn nhiều chuyện phá hoại, nếu bạn vẫn đang coi chương trình
07:22
but WatsonWatson wonthắng handilyhandily.
152
430215
3167
nhưng Watson chiến thắng một cách thuận lợi.
07:25
And I remembernhớ lại standingđứng there behindphía sau the podiumbục giảng
153
433382
2867
Tôi nhớ lúc đứng ở bục thi đấu
07:28
as I could hearNghe that little insectoidchổ thumbngón tay cái clickingbấm vào.
154
436249
2765
tôi có thể nghe thấy tiếng nhịp tay nho nhỏ như tiếng côn trùng.
07:31
It had a robotrobot thumbngón tay cái that was clickingbấm vào on the buzzerbuzzer.
155
439014
3369
Có một ngón tay robot nhịp nhịp trên nút bấm dành quyền trả lời,
07:34
And you could hearNghe that little tickđánh dấu, tickđánh dấu, tickđánh dấu, tickđánh dấu.
156
442383
4115
và bạn có thể nghe những tiếng tic, tic, tic nho nhỏ.
07:38
And I remembernhớ lại thinkingSuy nghĩ, this is it.
157
446498
2753
Tôi nhớ là mình đã nghĩ: thế là xong.
07:41
I feltcảm thấy obsoletelỗi thời.
158
449251
1597
Tôi cảm thấy mình bị lỗi thời rồi.
07:42
I feltcảm thấy like a DetroitDetroit factorynhà máy workercông nhân of the '80s
159
450848
3051
Tôi cảm giác như là công nhân ở nhà máy Detroit những năm 80
07:45
seeingthấy a robotrobot that could now do his jobviệc làm on the assemblyhội,, tổ hợp linehàng.
160
453899
2851
nhìn con robot sau này đã thay họ làm việc trên dây chuyền lắp ráp.
07:48
I feltcảm thấy like quizđố showchỉ contestantthí sinh was now the first jobviệc làm that had becometrở nên obsoletelỗi thời
161
456750
5091
Tôi cảm giác nghề đi thi trả lời câu hỏi là nghề đầu tiên trở nên lỗi thời
07:53
underDưới this newMới regimechế độ of thinkingSuy nghĩ computersmáy vi tính.
162
461841
3779
dưới chế độ thống trị của những cỗ máy suy nghĩ.
07:57
And it hasn'tđã không been the last.
163
465620
1957
Vẫn chưa hết.
07:59
If you watch the newsTin tức, you'llbạn sẽ see occasionallythỉnh thoảng --
164
467577
2642
Nếu bạn xem tin tức, bạn sẽ vô tình thấy --
08:02
and I see this all the time --
165
470219
1692
và tôi đã thấy nhiều lần --
08:03
that pharmacistsdược sĩ now, there's a machinemáy móc that can filllấp đầy prescriptionsđơn thuốc automaticallytự động
166
471911
4758
ngành dược sĩ bây giờ, đã có máy chia thuốc theo đơn thuốc tự động
08:08
withoutkhông có actuallythực ra needingcần a humanNhân loại pharmacistdược sĩ.
167
476669
2409
mà không thực sự cần một người dược sĩ.
08:11
And a lot of lawpháp luật firmscông ty are gettingnhận được ridthoát khỏi of paralegalsparalegals
168
479078
2191
Và rất nhiều công ty luật sa thải những trợ lý luật sư
08:13
because there's softwarephần mềm that can sumtổng hợp up casetrường hợp lawspháp luật and legalhợp pháp briefstóm tắt and decisionsquyết định.
169
481269
4392
vì đã có phần mềm có thể thống kê những vụ kiện, bản tóm tắt và những phán quyết.
08:17
You don't need humanNhân loại assistantstrợ lý for that anymorenữa không.
170
485661
2508
Bạn không cần sự hỗ trợ của con người cho những việc như thế nữa.
08:20
I readđọc the other day about a programchương trình where you feednuôi it a boxcái hộp scoreghi bàn
171
488169
3133
Tôi đã đọc ở đâu đó một chương trình bạn chỉ cần nạp vào nó tỉ số bàn thắng
08:23
from a baseballbóng chày or footballbóng đá gametrò chơi
172
491302
1784
từ một trận đấu bóng chày hay bóng đá
08:25
and it spitsspits out a newsTin tức articlebài báo as if a humanNhân loại had watchedđã xem the gametrò chơi
173
493086
2576
nó sẽ phun ngược lại một bài báo về trận đấu đó, như thể một người đã xem trận đấu
08:27
and was commentingcho ý kiến on it.
174
495662
1425
và bình luận về nó.
08:29
And obviouslychắc chắn these newMới technologiescông nghệ can't do as clevertài giỏi or creativesáng tạo a jobviệc làm
175
497087
3999
Tất nhiên những công nghệ mới này không thể làm những việc đòi hỏi sự khéo léo hay sáng tạo
08:33
as the humanscon người they're replacingthay thế,
176
501086
1435
như con người mà chúng đang thay thế,
08:34
but they're fasternhanh hơn, and cruciallyquan trọng trong, they're much, much cheapergiá rẻ hơn.
177
502521
3817
nhưng nó nhanh hơn, cơ bản hơn và rẻ hơn rất rất rất nhiều.
08:38
So it makeslàm cho me wonderngạc nhiên what the economicthuộc kinh tế effectshiệu ứng of this mightcó thể be.
178
506338
5017
Vậy nên nó làm tôi suy nghĩ đến những ảnh hưởng kinh tế của nó.
08:43
I've readđọc economistsnhà kinh tế học sayingnói that, as a resultkết quả of these newMới technologiescông nghệ,
179
511355
3346
Tôi đọc thấy một nhà kinh tế học nói rằng, với những công nghệ này
08:46
we'lltốt enterđi vào a newMới goldenvàng agetuổi tác of leisuregiải trí
180
514701
2125
chúng ta sẽ tiến vào kỷ nguyên vàng son của sự thoải mái
08:48
when we'lltốt all have time for the things we really love
181
516826
2293
khi tất cả chúng ta có thời gian làm những việc chúng ta thật sự thích
08:51
because all these onerouslựa chọn hợp lý tasksnhiệm vụ will be takenLấy over by WatsonWatson and his digitalkỹ thuật số brethrenAnh trai.
182
519119
6972
bởi vì đã có Watson và những anh em kỹ thuật số của nó lo những việc nặng nhọc.
08:58
I've heardnghe other people say quitekhá the oppositeđối diện,
183
526091
1714
Tôi cũng nghe những điều ngược lại hoàn toàn
08:59
that this is yetchưa anotherkhác tiertầng of the middleở giữa classlớp học
184
527805
2216
rằng chuyện đó như thêm một trói buộc cho tầng lớp lao động
09:02
that's havingđang có the thing they can do takenLấy away from them by a newMới technologyCông nghệ
185
530021
5034
khi công ăn việc làm của họ sắp bị thứ công nghệ mới này cướp đi,
09:07
and that this is actuallythực ra something ominousxấu xa,
186
535055
1564
chuyện đó thật sự là không dễ chịu,
09:08
something that we should worrylo about.
187
536619
1505
chuyện đó làm cho bạn lo lắng.
09:10
I'm not an economistnhà kinh tế học myselfriêng tôi.
188
538124
1849
Tôi không phải nhà kinh tế
09:11
All I know is how it feltcảm thấy to be the guy put out of work.
189
539973
3272
tất cả những gì tôi biết là cảm giác một người bị cướp mất việc là như thế nào.
09:15
And it was friggin'friggin ' demoralizingDemoralizing. It was terriblekhủng khiếp.
190
543245
3060
Nó làm người ta thật sự suy sụp. Nó thật kinh khủng.
09:18
Here'sĐây là the one thing that I was ever good at,
191
546305
2231
Thứ duy nhất mà bạn giỏi
09:20
and all it tooklấy was IBMIBM pouringđổ tenshàng chục of millionshàng triệu of dollarsUSD and its smartestthông minh nhất people
192
548536
4153
bị cướp mất bởi hàng chục triệu đôla và những người thông minh nhất của IBM
09:24
and thousandshàng nghìn of processorsbộ vi xử lý workingđang làm việc in parallelsong song, tương đông
193
552689
2533
hàng ngàn bộ vi xử lý song song
09:27
and they could do the sametương tự thing.
194
555222
2084
và chúng có thể làm việc tương tự bạn.
09:29
They could do it a little bitbit fasternhanh hơn and a little better on nationalQuốc gia TVTRUYỀN HÌNH,
195
557306
3231
Chúng có thể làm nhanh hơn và tốt hơn trên kênh truyền hình quốc gia,
09:32
and "I'm sorry, KenKen. We don't need you anymorenữa không."
196
560537
2735
và "Xin lỗi, Ken. chúng tôi không cần cậu nữa".
09:35
And it madethực hiện me think, what does this mean,
197
563272
3733
Chuyện này làm tôi nghĩ, cái gì thế này
09:39
if we're going to be ablecó thể to startkhởi đầu outsourcinggia công phần mềm,
198
567005
1739
nếu chúng ta đang bắt đầu thay thế
09:40
not just lowerthấp hơn unimportantkhông quan trọng brainóc functionschức năng.
199
568744
3625
không chỉ những chức năng không quan trọng của bộ não.
09:44
I'm sure manynhiều of you remembernhớ lại a distantxa xôi time
200
572369
2475
Tôi chắc tất nhiều bạn còn nhớ khoảng thời gian trước
09:46
when we had to know phoneđiện thoại numberssố, when we knewbiết our friends'bạn bè' phoneđiện thoại numberssố.
201
574844
2827
khi chúng ta phải ghi nhớ số điện thoại của người quen và bạn bè.
09:49
And suddenlyđột ngột there was a machinemáy móc that did that,
202
577671
1991
Rồi đột nhiên máy móc đã làm việc đó
09:51
and now we don't need to remembernhớ lại that anymorenữa không.
203
579662
2393
và bây giờ chúng ta không cần phải ghi nhớ nữa.
09:54
I have readđọc that there's now actuallythực ra evidencechứng cớ
204
582055
1883
Tôi đọc đâu đó chứng minh rằng bộ phận hippocampus - hồi hải mã
09:55
that the hippocampushippocampus, the partphần of our brainóc that handlesxử lý spacialspacial relationshipscác mối quan hệ,
205
583938
4444
bộ phận trong não trước của chúng ta, nắm giữ những mối quan hệ đặc biệt
10:00
physicallythể chất shrinksthu nhỏ and atrophiesatrophies
206
588382
1654
bị teo nhỏ và hao mòn
10:02
in people who use toolscông cụ like GPSGPS,
207
590036
2602
trong những người sử dụng công cụ như GPS,
10:04
because we're not exercisingtập thể dục our sensegiác quan of directionphương hướng anymorenữa không.
208
592638
2564
bởi vì chúng ta không luyện tập khả năng định hướng nữa.
10:07
We're just obeyingtuân theo a little talkingđang nói voicetiếng nói on our dashboardbảng điều khiển.
209
595202
2334
Chúng ta chỉ việc tuân lệnh cái giọng chỉ bảo trên màn hình.
10:09
And as a resultkết quả, a partphần of our brainóc that's supposedgiả định to do that kindloại of stuffđồ đạc
210
597536
2604
Hệ quả là phần não đúng ra được dùng cho việc định hướng
10:12
getsđược smallernhỏ hơn and dumberdumber.
211
600140
1813
dần trở nên teo nhỏ và vô dụng.
10:13
And it madethực hiện me think, what happensxảy ra when computersmáy vi tính are now better
212
601953
3791
Nó làm tôi nghĩ, vậy chuyện gì xảy ra khi ngày nay máy tính tốt hơn chúng ta
10:17
at knowingbiết and rememberingghi nhớ stuffđồ đạc than we are?
213
605744
3500
trong việc nhận biết và ghi nhớ?
10:21
Is all of our brainóc going to startkhởi đầu to shrinkco lại and atrophyTeo like that?
214
609244
4076
Có phải bộ não của tất cả chúng ta đều bắt đầu teo nhỏ và hao mòn như vậy?
10:25
Are we as a culturenền văn hóa going to startkhởi đầu to valuegiá trị knowledgehiểu biết lessít hơn?
215
613320
3767
Văn hoá chúng ta đang dần coi nhẹ giá trị của kiến thức sao?
10:29
As somebodycó ai who has always believedtin in the importancetầm quan trọng of the stuffđồ đạc that we know,
216
617087
3872
Với tư cách là một người luôn tin vào tầm quan trọng của những điều mà con người thật sự hiểu biết,
10:32
this was a terrifyingđáng sợ ideaý kiến to me.
217
620959
7224
suy nghĩ này làm tôi kinh hãi.
10:40
The more I thought about it, I realizedthực hiện, no, it's still importantquan trọng.
218
628183
4977
Càng nghĩ nhiều về nó tôi nhận ra: Không phải thế!
Nó vẫn quan trọng.
10:45
The things we know are still importantquan trọng.
219
633160
2209
Những thứ chúng ta biết vẫn quan trọng.
10:47
I cameđã đến to believe there were two advantageslợi thế
220
635369
3002
Tôi tin
10:50
that those of us who have these things in our headcái đầu have
221
638371
3671
những người có sẵn kiến thức trong đầu có hai lợi thế
10:54
over somebodycó ai who saysnói, "Oh, yeah. I can GoogleGoogle that. HoldTổ chức on a secondthứ hai."
222
642042
4826
trước những người kiểu: "Oh, vâng, tôi có thể Google nó, đợi chút".
10:58
There's an advantagelợi thế of volumeâm lượng, and there's an advantagelợi thế of time.
223
646868
2668
Đó là lợi thế về khối lượng và lợi thế về thời gian.
11:01
The advantagelợi thế of volumeâm lượng, first,
224
649536
1556
Đầu tiên về khối lượng,
11:03
just has to do with the complexityphức tạp of the worldthế giới nowadaysngày nay.
225
651092
2632
trong một thế giới phức tạp như ngày nay.
11:05
There's so much informationthông tin out there.
226
653724
1417
Quá nhiều thông tin ngoài kia.
11:07
BeingĐang a RenaissancePhục hưng man or womanđàn bà,
227
655141
1284
Để trở thành những nhà Phục Hưng
11:08
that's something that was only possiblekhả thi in the RenaissancePhục hưng.
228
656425
2166
là chuyện chỉ có thể trong thời Phục Hưng.
11:10
Now it's really not possiblekhả thi
229
658591
1266
Giờ thì không thể
11:11
to be reasonablyhợp lý educatedgiáo dục on everymỗi fieldcánh đồng of humanNhân loại endeavornỗ lực.
230
659857
3084
học cho hết những kiến thức trong tất cả lĩnh vực của loài người.
11:14
There's just too much.
231
662941
1604
Quá nhiều.
11:16
They say that the scopephạm vi of humanNhân loại informationthông tin
232
664545
2497
Người ta nói quy mô thông tin của loài người
11:19
is now doublingtăng gấp đôi everymỗi 18 monthstháng or so,
233
667042
2049
đang được gấp đôi lên sau mỗi 18 tháng,
11:21
the sumtổng hợp totaltoàn bộ of humanNhân loại informationthông tin.
234
669091
2536
tổng những kiến thức loài người.
11:23
That meanscó nghĩa betweengiữa now and latemuộn 2014,
235
671627
3582
Nghĩa là từ giờ đến cuối năm 2014
11:27
we will generatetạo ra as much informationthông tin, in termsđiều kiện of gigabytesGigabyte,
236
675209
3467
chúng ta sẽ tạo ra một lượng thông tin, nhìn góc độ gigabyte,
11:30
as all of humanitynhân loại has in all the previousTrước milleniaMillenia put togethercùng với nhau.
237
678676
4080
bằng tổng thông tin loài người có được từ vài thiên niên kỷ trước cộng lại với nhau.
11:34
It's doublingtăng gấp đôi everymỗi 18 monthstháng now.
238
682756
2071
Nó gấp đôi lên sau mỗi 18 tháng kể từ bây giờ.
11:36
This is terrifyingđáng sợ because a lot of the biglớn decisionsquyết định we make
239
684827
3359
Điều này thật kinh khủng bởi vì rất nhiều quyết định chúng ta ra
11:40
requireyêu cầu the masterylàm chủ of lots of differentkhác nhau kindscác loại of factssự kiện.
240
688186
3276
dựa trên sự thấu hiểu nhiều dạng thông tin.
11:43
A decisionphán quyết like where do I go to schooltrường học? What should I majorchính in?
241
691462
5032
Quyết định kiểu như tôi nên học trường nào? Nên chọn chuyên ngành nào?
11:48
Who do I votebỏ phiếu for?
242
696494
1434
Tôi sẽ bầu cho ai?
11:49
Do I take this jobviệc làm or that one?
243
697928
1766
Tôi nhận làm việc này hay việc kia?
11:51
These are the decisionsquyết định that requireyêu cầu correctchính xác judgmentsbản án
244
699694
3634
Những quyết định này đòi hỏi sự đánh giá chính xác
11:55
about manynhiều differentkhác nhau kindscác loại of factssự kiện.
245
703328
2120
dựa trên nhiều loại thông tin khác nhau.
11:57
If we have those factssự kiện at our mentaltâm thần fingertipstrong tầm tay,
246
705448
1737
Nếu chúng ta có sẵn những thông tin này trong đầu,
11:59
we're going to be ablecó thể to make informedthông báo decisionsquyết định.
247
707185
2700
chúng ta có thể đi đến một quyết định đúng đắn.
12:01
If, on the other handtay, we need to look them all up,
248
709885
2667
Ngược lại, nếu chúng ta phải tìm kiếm nó
12:04
we mayTháng Năm be in troublerắc rối.
249
712552
1860
chúng ta có thể gặp rắc rối.
12:06
AccordingTheo to a NationalQuốc gia GeographicĐịa lý surveykhảo sát I just saw,
250
714412
1938
Theo một nghiên cứu trên National Geographic tôi vừa xem,
12:08
somewheremột vài nơi alongdọc theo the linesđường dây of 80 percentphần trăm
251
716350
2320
đâu đó khoảng 80% người
12:10
of the people who votebỏ phiếu in a U.S. presidentialTổng thống electioncuộc bầu cử about issuesvấn đề like foreignngoại quốc policychính sách
252
718670
4015
tham gia bỏ phiếu bầu chọn tổng thống Hoa Kỳ vì vấn đề như chính sách ngoại giao
12:14
cannotkhông thể find IraqIraq or AfghanistanAfghanistan on a mapbản đồ.
253
722685
2967
không tìm ra Iraq và Afghanistan trên bản đồ.
12:17
If you can't do that first stepbậc thang,
254
725652
2566
Nếu bạn không tự mình làm được việc đó,
12:20
are you really going to look up the other thousandnghìn factssự kiện you're going to need to know
255
728218
3035
liệu bạn có sẵn sàng tìm kiếm hàng ngàn thông tin khác mà bạn cần biết
12:23
to masterbậc thầy your knowledgehiểu biết of U.S. foreignngoại quốc policychính sách?
256
731253
2966
để nắm vững kiến thức về chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ?
12:26
QuiteKhá probablycó lẽ not.
257
734219
1265
Tất nhiên là không.
12:27
At some pointđiểm you're just going to be like,
258
735484
1317
Có thể là bạn sẽ phản ứng kiểu:
12:28
"You know what? There's too much to know. ScrewTrục vít it."
259
736801
1867
"Bạn biết chứ? Quá nhiều thứ cần biết. Kệ nó đi".
12:30
And you'llbạn sẽ make a lessít hơn informedthông báo decisionphán quyết.
260
738668
1800
Và bạn sẽ ra một quyết định thiếu căn cứ.
12:32
The other issuevấn đề is the advantagelợi thế of time that you have
261
740468
3484
Vấn đề tiếp theo là lợi thế về thời gian mà bạn có
12:35
if you have all these things at your fingertipstrong tầm tay.
262
743952
1934
nếu bạn có tất cả kiến thức sẵn trong đầu.
12:37
I always think of the storycâu chuyện of a little girlcon gái namedđặt tên TillyTilly SmithSmith.
263
745886
3416
Tôi luôn nhớ câu chuyện về
một bé gái tên Tilly Smith,
12:41
She was a 10-year-old-tuổi girlcon gái from SurreySurrey, EnglandAnh
264
749302
2683
10 tuổi đến từ vùng Surrey, nước Anh
12:43
on vacationkỳ nghỉ with her parentscha mẹ a fewvài yearsnăm agotrước in PhuketTỉnh Phu-Két, ThailandThái Lan.
265
751985
3333
trong một chuyến du lịch cùng với bố mẹ của bé vài năm trước ở Phuket, Thái Lan.
12:47
She runschạy up to them on the beachbờ biển one morningbuổi sáng
266
755318
1650
Một buổi sáng nọ, em đã chạy ào đến nói với bố mẹ:
12:48
and saysnói, "MomCười to, DadCha, we'vechúng tôi đã got to get off the beachbờ biển."
267
756968
2585
"Bố, mẹ, chúng ta phải đi khỏi bãi biển ngay".
12:51
And they say, "What do you mean? We just got here."
268
759553
2547
Bố mẹ em hỏi:
"Ý con là sao? Chúng ta vừa mới tới đây thôi mà".
12:54
And she said, "In MrMr. Kearney'sKearney's geographyđịa lý classlớp học last monththáng,
269
762100
3100
Em trả lời: "Thầy Kearney trong giờ Địa Lý tháng trước nói rằng
12:57
he told us that when the tidethủy triều goesđi out abruptlyđột ngột out to seabiển
270
765200
2935
khi những con sóng đánh ngược ra biển đột ngột
13:00
and you see the wavessóng biển churningkhuấy way out there,
271
768135
1692
và chúng ta thấy những con sóng đánh xoáy dữ dội ngoài xa
13:01
that's the signký tên of a tsunamisóng thần, and you need to cleartrong sáng the beachbờ biển."
272
769827
4198
đó là dấu hiệu của sóng thần, và mọi người phải đi khỏi bãi biển ngay".
13:06
What would you do if your 10-year-old-tuổi daughterCon gái cameđã đến up to you with this?
273
774025
2195
Bạn sẽ làm gì nếu một bé gái 10 tuổi chạy đến và nói với bạn như vậy?
13:08
Her parentscha mẹ thought about it,
274
776220
1344
Bố mẹ con bé đã suy nghĩ
13:09
and they finallycuối cùng, to theirhọ credittín dụng, decidedquyết định to believe her.
275
777564
2134
và cuối cùng họ quyết định tin vào con bé.
13:11
They told the lifeguardcứu hộ, they wentđã đi back to the hotelkhách sạn,
276
779698
2015
Họ nói cho cứu hộ rồi trở về khách sạn
13:13
and the lifeguardcứu hộ clearedxóa over 100 people off the beachbờ biển, luckilymay mắn thay,
277
781713
3884
và cứu hộ đã sơ tán được hơn 100 người khỏi bờ biển, thật may mắn,
13:17
because that was the day of the BoxingQuyền Anh Day tsunamisóng thần,
278
785597
2905
vì đó là ngày sóng thần đã xảy ra, đúng ngày lễ Boxing Day
13:20
the day after ChristmasGiáng sinh, 2004,
279
788502
1595
một ngày sau giáng sinh 2004,
13:22
that killedbị giết thousandshàng nghìn of people in SoutheastĐông nam AsiaAsia and around the IndianẤn Độ OceanĐại dương.
280
790097
3966
sóng thần đã lấy đi hàng ngàn mạng sống khắp Đông Nam Á và quanh Ấn Độ Dương.
13:26
But not on that beachbờ biển, not on MaiMai KhaoKhao BeachBãi biển,
281
794063
2474
Nhưng không phải trên bãi biển Mai Khao đó
13:28
because this little girlcon gái had rememberednhớ lại one factthực tế from her geographyđịa lý teachergiáo viên a monththáng before.
282
796537
5214
mà là kiến thức từ giáo viên địa lý cô bé ghi nhớ một tháng trước.
13:33
Now when factssự kiện come in handytiện dụng like that --
283
801751
2097
Kiến thức trở nên hữu ích như vậy đấy --
13:35
I love that storycâu chuyện because it showstrình diễn you the powerquyền lực of one factthực tế,
284
803848
3615
tôi thích câu chuyển bởi vì nó cho bạn thấy sức mạnh của kiến thức
13:39
one rememberednhớ lại factthực tế in exactlychính xác the right placeđịa điểm at the right time --
285
807463
4272
một khi kiến thức được ghi nhớ và được sử dụng đúng nơi, đúng thời điểm --
13:43
normallybình thường something that's easierdễ dàng hơn to see on gametrò chơi showstrình diễn than in realthực life.
286
811735
2745
thường bạn chỉ thấy trên game show hơn là ngoài đời thực.
13:46
But in this casetrường hợp it happenedđã xảy ra in realthực life.
287
814480
2103
Nhưng trường hợp này đã xảy ra trong đời thật.
13:48
And it happensxảy ra in realthực life all the time.
288
816583
1619
Nó luôn xảy ra trong đời thật.
13:50
It's not always a tsunamisóng thần, oftenthường xuyên it's a socialxã hội situationtình hình.
289
818202
2214
Không chỉ là sóng thần, mà những tình huống ngoài xã hội,
13:52
It's a meetinggặp gỡ or jobviệc làm interviewphỏng vấn or first datengày
290
820416
4713
cuộc họp, phỏng vấn công việc hay là buổi hẹn hò đầu tiên
13:57
or some relationshipmối quan hệ that getsđược lubricatedbôi trơn
291
825129
1674
hoặc những mối quan hệ bỗng trở nên suôn sẻ
13:58
because two people realizenhận ra they sharechia sẻ some commonchung piececái of knowledgehiểu biết.
292
826803
3380
bởi cả hai phía nhận ra họ có chung một số mảng kiến thức phổ thông.
14:02
You say where you're from, and I say, "Oh, yeah."
293
830183
2551
Bạn nói bạn từ đâu đến, tôi nói: "Ồ, vâng"
14:04
Or your almaAlma matermater or your jobviệc làm,
294
832734
1633
hay trường bạn học hay nghề nghiệp bạn làm,
14:06
and I know just a little something about it,
295
834367
1917
và tôi chỉ biết chút ít về nó
14:08
enoughđủ to get the balltrái bóng rollinglăn.
296
836284
1549
cũng đủ làm câu chuyện tiếp tục.
14:09
People love that sharedchia sẻ connectionkết nối that getsđược createdtạo
297
837833
1869
Con người thích sự chia sẻ kết nối được tạo ra này
14:11
when somebodycó ai knowsbiết something about you.
298
839702
2292
khi có ai đó biết chút gì đó về bạn.
14:13
It's like they tooklấy the time to get to know you before you even metgặp.
299
841994
4010
Cảm giác giống như họ đã bỏ thời gian tìm hiểu trước khi gặp bạn.
14:18
That's oftenthường xuyên the advantagelợi thế of time.
300
846004
1412
Thường đó là lợi thế về mặt thời gian.
14:19
And it's not effectivecó hiệu lực if you say, "Well, holdgiữ on.
301
847416
1485
Nó sẽ không hiệu quả nếu bạn nói: "À, khoan đã.
14:20
You're from FargoFargo, NorthBắc DakotaDakota. Let me see what comesđến up.
302
848901
5564
Bạn đến từ Fargo, North Dakota. Để tôi xem nào.
14:26
Oh, yeah. RogerRoger MarisMaris was from FargoFargo."
303
854465
1902
Ồ, vâng, Roger Maris cũng đến từ Fargo."
14:28
That doesn't work. That's just annoyinglàm phiền.
304
856367
3033
Nó không hiệu quả. Nó làm người ta thấy phiền thôi.
14:31
(LaughterTiếng cười)
305
859400
2447
(Tiếng cười)
14:33
The great 18th-centuryth thế kỷ BritishNgười Anh theologiannhà thần học and thinkertư tưởng, friendngười bạn of DrTiến sĩ. JohnsonJohnson,
306
861847
5702
Nhà tư tưởng, nhà thần học vĩ đại người Anh thế kỷ 18, bạn của Dr. Johnson,
14:39
SamuelSamuel ParrParr onceMột lần said, "It's always better to know a thing than not to know it."
307
867549
6368
ngài Samuel Parr từng nói: "Sẽ luôn tốt hơn nếu bạn biết một chuyện hơn là bạn không biết".
14:45
And if I have livedđã sống my life by any kindloại of creedtín ngưỡng, it's probablycó lẽ that.
308
873917
4533
Và nếu tôi phải sống cuộc đời theo bất kỳ tín ngưỡng nào đó thì... chính là nó.
14:50
I have always believedtin that the things we know -- that knowledgehiểu biết is an absolutetuyệt đối good,
309
878450
5533
Tôi đã luôn tin rằng những gì chúng ta biết -- những kiến thức chắc chắn là chuyện tốt,
14:55
that the things we have learnedđã học and carrymang with us in our headsđầu
310
883983
2800
những thứ chúng ta đã học và cất giữ chúng trong đầu chúng ta
14:58
are what make us who we are,
311
886783
2018
là những thứ đã làm nên chúng ta
15:00
as individualscá nhân and as a speciesloài.
312
888801
2517
như những cá thể riêng biệt, như một giống loài.
15:03
I don't know if I want to livetrực tiếp in a worldthế giới where knowledgehiểu biết is obsoletelỗi thời.
313
891318
4097
Tôi không biết liệu tôi có muốn sống trong một thế giới mà nơi đó kiến thức là lạc hậu không.
15:07
I don't want to livetrực tiếp in a worldthế giới where culturalvăn hoá literacytrình độ học vấn has been replacedthay thế
314
895415
3336
Tôi không muốn sống trong một thế giới mà kỹ năng văn hóa bị thay thế
15:10
by these little bubblesbong bóng of specialtyđặc sản,
315
898751
1910
bởi những trái bóng nhỏ đặc biệt này,
15:12
so that nonekhông ai of us know about the commonchung associationsHiệp hội
316
900661
3506
làm cho không ai trong chúng ta hiểu biết về những giao tiếp phổ thông
15:16
that used to bindtrói buộc our civilizationnền văn minh togethercùng với nhau.
317
904167
2516
từng được dùng để kết nối những nền văn minh của chúng ta lại với nhau.
15:18
I don't want to be the last triviacâu đố know-it-allKnow-It-All
318
906683
1934
Tôi không muốn tôi trở thành
người-biết-tuốt cuối cùng
15:20
sittingngồi on a mountainnúi somewheremột vài nơi,
319
908617
1418
ngồi trên một ngọn núi đâu đó
15:22
recitingđọc to himselfbản thân anh ấy the statetiểu bang capitalsthủ đô and the namestên of "SimpsonsSimpsons" episodestập phim
320
910035
4365
tự kể lại tên những thủ phủ của các bang, tên những tập phim Simpsons
15:26
and the lyricslời bài hát of AbbaAbba songsbài hát.
321
914400
3666
và mấy lời bài hát của nhóm Abba.
15:30
I feel like our civilizationnền văn minh workscông trinh when this is a vastrộng lớn culturalvăn hoá heritagedi sản that we all sharechia sẻ
322
918066
4483
Tôi cảm thấy nền văn minh của chúng ta hiệu quả một khi những kiến thức văn hóa xã hội truyền thống
15:34
and that we know withoutkhông có havingđang có to outsourcethuê ngoài it to our devicesthiết bị,
323
922549
3186
chúng ta có, chúng ta biết mà không phải thuê các thiết bị bên ngoài, những cỗ máy tìm kiếm
15:37
to our searchTìm kiếm enginesđộng cơ and our smartphonesđiện thoại thông minh.
324
925735
2605
hay điện thoại thông minh giúp chúng ta lưu trữ.
15:40
In the moviesphim, when computersmáy vi tính like WatsonWatson startkhởi đầu to think,
325
928340
4627
Trong điện ảnh, khi những cỗ máy như Watson bắt đầu biết suy nghĩ
15:44
things don't always endkết thúc well.
326
932967
2583
mọi thứ luôn không có kết thúc tốt đẹp.
15:47
Those moviesphim are never about beautifulđẹp utopiasUtopias.
327
935550
3798
Những bộ phim ấy không bao giờ kết thúc có hậu.
15:51
It's always a terminatorkẻ hủy diệt or a matrixma trận or an astronautdu hành vũ trụ gettingnhận được suckedbị hút out an airlockAirlock in "2001."
328
939348
5735
Kiểu phim như "The Terminator" hay "Matrix" hay phi hành gia bị kẹt ngoài không gian trong phim "2001".
15:57
Things always go terriblykhủng khiếp wrongsai rồi.
329
945083
3235
Mọi thứ luôn đi đến tồi tệ.
16:00
And I feel like we're sortsắp xếp of at the pointđiểm now
330
948318
1932
Và tôi cảm giác chúng ta hiện đang ở thời điểm
16:02
where we need to make that choicelựa chọn of what kindloại of futureTương lai we want to be livingsống in.
331
950250
4083
cần đưa ra sự lựa chọn: loại tương lai nào mà chúng ta muốn sống trong đó.
16:06
This is a questioncâu hỏi of leadershipkhả năng lãnh đạo,
332
954333
1517
Đây là câu hỏi cho những người lãnh đạo,
16:07
because it becomestrở thành a questioncâu hỏi of who leadsdẫn the futureTương lai.
333
955850
3667
bởi vì nó trở thành câu hỏi: ai sẽ dẫn dắt tương lai.
16:11
On the one handtay, we can choosechọn betweengiữa a newMới goldenvàng agetuổi tác
334
959517
6183
Một mặt, chúng ta có thể chọn giữa một kỷ nguyên vàng son
16:17
where informationthông tin is more universallyphổ quát availablecó sẵn
335
965700
3302
nơi mà thông tin được phổ biến sẵn
16:21
than it's ever been in humanNhân loại historylịch sử,
336
969002
1661
nhiều hơn bao giờ hết trong lịch sử nhân loại
16:22
where we all have the answerscâu trả lời to our questionscâu hỏi at our fingertipstrong tầm tay.
337
970663
2371
nơi chúng ta có câu trả lời cho tất cả câu hỏi trong tầm tay.
16:25
And on the other handtay,
338
973034
1543
Mặt khác,
16:26
we have the potentialtiềm năng to be livingsống in some gloomyảm đạm dystopiadystopia
339
974577
2773
chúng ta có khả năng phải sống ở nơi u ám đổ nát
16:29
where the machinesmáy móc have takenLấy over
340
977350
2019
nơi mà máy móc nắm toàn quyền
16:31
and we'vechúng tôi đã all decidedquyết định it's not importantquan trọng what we know anymorenữa không,
341
979369
3049
và tất cả chúng ta quyết định rằng chuyện chúng ta biết gì không quan trọng nữa,
16:34
that knowledgehiểu biết isn't valuablequý giá because it's all out there in the cloudđám mây,
342
982418
2615
kiến thức không còn giá trị nữa bởi vì mọi thứ nằm sẵn trong đám mây (công nghệ điện toán đám mây)
16:37
and why would we ever botherbận tâm learninghọc tập anything newMới.
343
985033
6111
tại sao chúng ta phải mệt người cố gắng học thứ gì đó mới chi nữa.
16:43
Those are the two choicessự lựa chọn we have. I know which futureTương lai I would ratherhơn be livingsống in.
344
991144
3789
Đó là 2 sự lựa chọn chúng ta. Tôi thì biết mình thích cuộc sống như thế nào trong tương lai rồi.
16:46
And we can all make that choicelựa chọn.
345
994933
2233
Tất cả chúng ta có thể chọn sự chọn lựa đó,
16:49
We make that choicelựa chọn by beingđang curiousHiếu kỳ, inquisitivetò mò people who like to learnhọc hỏi,
346
997166
3335
bằng cách hãy trở thành người ham hiểu biết, tìm tòi -- là người thích học hỏi
16:52
who don't just say, "Well, as soonSớm as the bellchuông has rungrung and the classlớp học is over,
347
1000501
3136
chứ không phải chỉ nói:
16:55
I don't have to learnhọc hỏi anymorenữa không,"
348
1003637
1323
"Khi nào chuông reo thì lớp học sẽ kết thúc, ta không phải học thêm gì nữa,"
16:56
or "Thank goodnesssự tốt lành I have my diplomabằng tốt nghiệp. I'm donelàm xong learninghọc tập for a lifetimecả đời.
349
1004960
3077
hoặc "Cảm ơn chúa, tôi đã có tấm bằng, đời này chuyện học đến đây kết thúc.
17:00
I don't have to learnhọc hỏi newMới things anymorenữa không."
350
1008037
2359
Tôi sẽ không phải học thêm gì mới nữa cả."
17:02
No, everymỗi day we should be strivingphấn đấu to learnhọc hỏi something newMới.
351
1010396
3307
Không, mỗi ngày chúng ta phải không ngừng học hỏi một cái gì đó mới.
17:05
We should have this unquenchablekhông curiositysự tò mò for the worldthế giới around us.
352
1013703
4192
Chúng ta phải có sự kiên trì học hỏi về thế giới xung quanh chúng ta.
17:09
That's where the people you see on "JeopardyLâm nguy" come from.
353
1017895
2725
Những người tham gia Jeopardy đến từ những nẻo đường đó.
17:12
These know-it-allsKnow-It-alls, they're not Rainman-styleLandcare-phong cách savantssavants
354
1020620
3081
Những người-biết-tuốt, họ là những bác học kiểu Rainman
17:15
sittingngồi at home memorizingghi nhớ the phoneđiện thoại booksách.
355
1023701
2102
ngồi ở nhà và ghi nhớ danh bạ điện thoại.
17:17
I've metgặp a lot of them.
356
1025803
1316
Tôi đã gặp rất nhiều những người như họ.
17:19
For the mostphần lớn partphần, they are just normalbình thường folksfolks
357
1027119
1550
Về mọi mặt, họ là những người bình thường
17:20
who are universallyphổ quát interestedquan tâm in the worldthế giới around them, curiousHiếu kỳ about everything,
358
1028669
4098
những người luôn thích thú những thứ xung quanh mình, tìm tòi khám phá chúng,
17:24
thirstykhát nước for this knowledgehiểu biết about whateverbất cứ điều gì subjectmôn học.
359
1032767
3319
khát khao có kiến thức về tất cả lĩnh vực.
17:28
We can livetrực tiếp in one of these two worldsthế giới.
360
1036086
2533
Chúng ta có thể sống ở một trong hai thế giới đó.
17:30
We can livetrực tiếp in a worldthế giới where our brainsnão, the things that we know,
361
1038619
3301
Chúng ta có thể sống ở một thế giới -- nơi mà bộ óc và những điều chúng ta hiểu biết
17:33
continuetiếp tục to be the thing that makeslàm cho us specialđặc biệt,
362
1041920
1830
tiếp tục làm chúng ta trở nên đặc biệt, hoặc
17:35
or a worldthế giới in which we'vechúng tôi đã outsourcedbên ngoài all of that to eviltà ác supercomputerssiêu máy tính from the futureTương lai like WatsonWatson.
363
1043750
6370
ở thế giới khác chúng ta phụ thuộc tất cả vào những siêu cổ máy ma thuật đến từ tương lai như Watson.
17:42
LadiesPhụ nữ and gentlemenquý ông, the choicelựa chọn is yourscủa bạn.
364
1050120
2648
Kính thưa quý vị, sự lựa chọn là ở các bạn.
17:44
Thank you very much.
365
1052768
2252
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Translated by Nhon Tran
Reviewed by Tu Trinh Sydney

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Ken Jennings - Know-it-all
Ken Jennings holds the record for most consecutive wins on the classic American trivia game show, Jeopardy.

Why you should listen

Ken Jennings loves facts. When he was a kid he followed his parents around reciting whatever new fact he had learned -- "Haley's comet or giant squids or the size of the world's biggest pumpkin pie or whatever it was" -- to no end. And his natural curiosity paid off. Today Jennings holds the record for most consecutive wins on the trivia game show Jeopardy, with an astounding 74 wins. (At one point Jennings also held the Guinness World Record for "Most cash won on a game show." Not bad for a trivia nerd.)

In 2011 Jennings participated in the IBM Challenge, which featured him and Jeopardy rival Brad Rutter in a match against IBM supercomputer Watson. Jennings came in second. Watson was first. But Jennings wasn't disappointed in his performance, As he wrote of his loss, "I don't have 2,880 processor cores and 15 terabytes of reference works at my disposal. ... My puny human brain, just a few bucks worth of water, salts, and proteins, hung in there just fine against a jillion-dollar supercomputer."

In 2012 Jennings published the book Because I Said So!: The Truth Behind the Myths, Tales, and Warnings Every Generation Passes Down to Its Kids.

More profile about the speaker
Ken Jennings | Speaker | TED.com