ABOUT THE SPEAKER
Alan Kay - Educator and computing pioneer
One of the true luminaries of personal computing, Alan Kay conceived of laptops and graphical interfaces years before they were realized. At XeroxPARC, Apple, HP and Disney, he has developed tools for improving the mind.

Why you should listen

"The best way to predict the future is to invent it." Alan Kay not only coined this favorite tech-world adage, but has proven its truth several times. A true polymath, as well as inventor, he has combined engineering brilliance with knowledge of child development, epistemology, molecular biology and more.

In the 1960s, Kay joined the computer team at XeroxPARC, where he worked on world-changing inventions like the graphical interface, object-oriented programming, and the personal computer itself. Later, at Apple, Atari, HP, Disney, and now at his own nonprofits, he has helped refine the tools he anticipated long before they were realized.

As the industry has blossomed, however, Kay continues to grapple with the deeper purpose of computing, struggling to create the machine that won't only recapitulate patterns in the world as we know it but will teach both children and adults to think, to see what otherwise is beyond them.

More profile about the speaker
Alan Kay | Speaker | TED.com
TED2007

Alan Kay: A powerful idea about ideas

Alan Kay chia sẻ một tư tưởng mạnh mẽ về các ý tưởng

Filmed:
851,991 views

Nổi tiếng vì trí thông minh xuất chúng và tính cách mạnh bạo, Alan Kay mô tả các kỹ thuật tốt hơn cho công tác dạy trẻ bằng cách sử dụng máy tính để mô phỏng trải nghiệm theo toán học và khoa học mà chỉ máy tính mới có thể thực hiện.
- Educator and computing pioneer
One of the true luminaries of personal computing, Alan Kay conceived of laptops and graphical interfaces years before they were realized. At XeroxPARC, Apple, HP and Disney, he has developed tools for improving the mind. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:18
A great way to startkhởi đầu, I think, with my viewlượt xem of simplicitysự đơn giản
0
0
4000
1 cách đơn giản để bắt đầu
00:22
is to take a look at TEDTED. Here you are, understandinghiểu biết why we're here,
1
4000
7000
la cùng nhìn vào TED. Và bạn đang ở website này, biết được vì sao chúng ta ở đây,
00:29
what's going on with no difficultykhó khăn at all.
2
11000
5000
những gì đang diễn ra mà không có bất cứ sự khó khăn nào cả.
00:34
The besttốt A.I. in the planethành tinh would find it complexphức tạp and confusinggây nhầm lẫn,
3
16000
4000
Trí tuệ nhân tạo tốt nhất trên thế giới có lẽ cũng thấy nó thật phức tạp và rối rắm,
00:38
and my little dogchó WatsonWatson would find it simpleđơn giản and understandablecó thể hiểu được
4
20000
5000
nhưng chú chỏ nhỏ Watson của tôi sẽ thấy nó thật đơn giản và dễ hiểu,
00:43
but would missbỏ lỡ the pointđiểm.
5
25000
2000
nhưng nó thực ra không hiểu gì cả.
00:45
(LaughterTiếng cười)
6
27000
3000
(khán giả cười)
00:48
He would have a great time.
7
30000
3000
Nó sẽ có một thời gian vui vẻ
00:51
And of coursekhóa học, if you're a speakerloa here, like HansHans RoslingRosling,
8
33000
5000
Và tất nhiên, nếu bạn là diễn giả, giống như Hans Rosling ở đây
00:56
a speakerloa findstìm thấy this complexphức tạp, trickykhôn lanh. But in HansHans Rosling'sRosling của casetrường hợp,
9
38000
5000
người diễn giả sẽ thấy việc này thật sự khó. Nhưng trong trường hợp của Hans Rosling,
01:01
he had a secretbí mật weaponvũ khí yesterdayhôm qua,
10
43000
2000
Ngày hôm qua, anh ta có một vũ khí bí mật
01:03
literallynghĩa đen, in his swordthanh kiếm swallowingnuốt acthành động.
11
45000
4000
trong màn biểu diễn nuốt kiếm của anh ấy theo nghĩa đen.
01:07
And I mustphải say, I thought of quitekhá a fewvài objectscác đối tượng
12
49000
2000
Và tôi phải nói rằng tôi đã nghĩ đến một vài vật
01:09
that I mightcó thể try to swallownuốt todayhôm nay and finallycuối cùng gaveđưa ra up on,
13
51000
5000
mà tôi có thể cố gắng nuốt ngày hôm nay và cuối cùng đã phải chịu thua
01:14
but he just did it and that was a wonderfulTuyệt vời thing.
14
56000
4000
nhưng anh ấy đã làm được và điều đó thật tuyệt vời
01:18
So PuckPuck meantý nghĩa not only are we foolsCá tháng tư in the pejorativetrở nên xấu thêm sensegiác quan,
15
60000
5000
Puck không chỉ cõ nghĩa là chúng ta bị lừa về mặt từ ngữ
01:23
but that we're easilydễ dàng fooledbị lừa. In factthực tế, what ShakespeareShakespeare
16
65000
4000
mà nói chung chúng ta cũng dễ dàng bị lừa. Shakespeare
01:27
was pointingchỉ out is we go to the theaterrạp hát in ordergọi món to be fooledbị lừa,
17
69000
3000
đã chỉ ra rằng chúng ta chúng ta đi xem kịch chỉ để bị lừa
01:30
so we're actuallythực ra looking forwardphía trước to it.
18
72000
4000
cho nên chúng ta thật sự mong chờ nó
01:34
We go to magicma thuật showstrình diễn in ordergọi món to be fooledbị lừa.
19
76000
2000
chúng ta đi xem ảo thuật chỉ để bị lừa
01:36
And this makeslàm cho manynhiều things funvui vẻ, but it makeslàm cho it difficultkhó khăn to actuallythực ra
20
78000
8000
Và điều này làm cho nhiều thứ trở nên thú vị, nhưng cũng gây khó khăn
01:44
get any kindloại of picturehình ảnh on the worldthế giới we livetrực tiếp in or on ourselveschúng ta.
21
86000
4000
khi chúng ta muốn hiểu về thế giới của chúng ta, hay chính bản thân chúng ta.
01:48
And our friendngười bạn, BettyBetty EdwardsEdwards,
22
90000
2000
và bà bạn của chúng ta, Betty Edwards,
01:50
the "DrawingBản vẽ on the Right SideBên of the BrainNão bộ" ladyquý bà, showstrình diễn these two tablesnhững cái bàn
23
92000
3000
người ở trên bức hình bên phải của ..., cho lớp học vẽ
01:53
to her drawingvẽ classlớp học and saysnói,
24
95000
5000
xem hai cái bàn này và nói
01:58
"The problemvấn đề you have with learninghọc tập to drawvẽ tranh
25
100000
4000
vấn đề của các em với việc học vẽ
02:02
is not that you can't movedi chuyển your handtay,
26
104000
2000
không phải là các em không thể điều khiển tay
02:04
but that the way your brainóc perceivesnhận thức imageshình ảnh is faultybị lỗi.
27
106000
6000
mà là cách bộ não của các em cảm nhận hình ảnh là sai
02:10
It's tryingcố gắng to perceivecảm nhận imageshình ảnh into objectscác đối tượng
28
112000
2000
Các em cố gắng cảm nhận hình ảnh thành các vật thể
02:12
ratherhơn than seeingthấy what's there."
29
114000
2000
hơn là xem có gì thật sự ở đó
02:14
And to provechứng minh it, she saysnói, "The exactchính xác sizekích thước and shapehình dạng of these tabletopstabletops
30
116000
5000
Và để chứng minh điều đó, bà ấy nói, kích thước và hình dáng chính xác của những cái bàn này
02:19
is the sametương tự, and I'm going to provechứng minh it to you."
31
121000
3000
là như nhau, và tôi sẽ chứng minh cho các bạn thấy
02:22
She does this with cardboardCác tông, but sincekể từ I have
32
124000
3000
Bà ấy chứng minh bằng giấy bìa cứng, nhưng bởi vì tôi có ở đây
02:25
an expensiveđắt computermáy vi tính here
33
127000
3000
một cái máy vi tính rất đắt tiền
02:28
I'll just rotatequay this little guy around and ...
34
130000
3000
Tôi sẽ xoay cái bàn này và..
02:34
Now havingđang có seenđã xem that -- and I've seenđã xem it hundredshàng trăm of timeslần,
35
136000
3000
Và tôi đã thấy điều này, như hàng trăm lần trước,
02:37
because I use this in everymỗi talk I give -- I still can't see
36
139000
4000
Bởi vì tôi dùng cái này cho tất cả mọi bài nói chuyện của tôi-- Tôi vẫn không thể
02:41
that they're the sametương tự sizekích thước and shapehình dạng, and I doubtnghi ngờ that you can eitherhoặc.
37
143000
5000
thấy rằng hai cái bàn này có cùng kích thước và hình dáng, và tôi nghi ngờ là bạn cũng giống như tôi thôi.
02:46
So what do artistsnghệ sĩ do? Well, what artistsnghệ sĩ do is to measuređo.
38
148000
5000
Vậy nghệ sĩ làm gì? Nghệ sĩ đo đạc
02:51
They measuređo very, very carefullycẩn thận.
39
153000
2000
Họ đo đạc rất, rất cẩn thận
02:53
And if you measuređo very, very carefullycẩn thận with a stiffcứng armcánh tay and a straightthẳng edgecạnh,
40
155000
4000
Và nếu các bạn đo rất cẩn thận với một bàn tay cứng ngắc và một cái thước thẳng
02:57
you'llbạn sẽ see that those two shapeshình dạng are
41
159000
2000
bạn sẽ thấy rằng hai hình này
02:59
exactlychính xác the sametương tự sizekích thước.
42
161000
3000
có kích thước y hệt nhau
03:02
And the TalmudTalmud saw this a long time agotrước, sayingnói,
43
164000
5000
và người Talmud đã nhận thấy điều này từ rất lâu rồi, họ nói rằng
03:07
"We see things not as they are, but as we are."
44
169000
3000
chúng ta nhìn mọi vật không phải như chúng vốn có, mà chính là chúng ta như thế nào
03:10
I certainlychắc chắn would like to know what happenedđã xảy ra to the personngười
45
172000
2000
Chắc chắn là tôi muốn biết chuyện gì đã xảy ra với người
03:12
who had that insightcái nhìn sâu sắc back then,
46
174000
3000
có ý tưởng này
03:15
if they actuallythực ra followedtheo sau it to its ultimatetối hậu conclusionphần kết luận.
47
177000
4000
nếu họ thật sự theo nó đến kết luận cuối cùng
03:21
So if the worldthế giới is not as it seemsdường như and we see things as we are,
48
183000
2000
Cho nên nếu thế giới không như nó vẫn như thế, và chúng ta nhìn mọi vật như chính chúng ta
03:23
then what we call realitythực tế is a kindloại of hallucinationảo giác
49
185000
6000
thì cái mà chúng ta gọi là thực tế, chi là một dạng ảo giác
03:29
happeningxảy ra insidephía trong here. It's a wakingthức dậy dreammơ tưởng,
50
191000
3000
diễn ra bên trong bộ não. Nó chỉ như một giấc mơ lúc chúng ta đang thức
03:32
and understandinghiểu biết that that is what we actuallythực ra existhiện hữu in
51
194000
5000
Và việc hiểu rằng đó là nơi chúng ta tồn tại
03:37
is one of the biggestlớn nhất epistemologicalnhận thức luận barriershàng rào in humanNhân loại historylịch sử.
52
199000
5000
là một trong những trở ngại lớn nhật trong lịch sử loài người
03:42
And what that meanscó nghĩa: "simpleđơn giản and understandablecó thể hiểu được"
53
204000
2000
Và những gì đơn giản và dễ hiểu
03:44
mightcó thể not be actuallythực ra simpleđơn giản or understandablecó thể hiểu được,
54
206000
3000
thật ra lại không đơn giản và dễ hiểu
03:47
and things we think are "complexphức tạp" mightcó thể be madethực hiện simpleđơn giản and understandablecó thể hiểu được.
55
209000
6000
và những thứ gì chúng ta nghĩ là phức tạp lại đơn giản và dễ hiểu
03:53
SomehowBằng cách nào đó we have to understandhiểu không ourselveschúng ta to get around our flawslỗ hổng.
56
215000
4000
Bằng cách nào đó chúng ta phải hiểu bản thân để vượt qua những sai lầm của chúng ta
03:57
We can think of ourselveschúng ta as kindloại of a noisyồn ào channelkênh.
57
219000
2000
Chúng ta nghĩ bản thân như một loại kênh ồn ào
03:59
The way I think of it is, we can't learnhọc hỏi to see
58
221000
5000
Cách tôi nghĩ là, chúng ta không thể học nhìn
04:04
untilcho đến we admitthừa nhận we're blindmù quáng.
59
226000
2000
cho đến khi chúng ta thú nhận là chúng ta mù
04:06
OnceMột lần you startkhởi đầu down at this very humblekhiêm tốn levelcấp độ,
60
228000
4000
Một khi bạn bắt đầu một cách khiêm tốn
04:10
then you can startkhởi đầu findingPhát hiện wayscách to see things.
61
232000
3000
bạn có thể bắt đầu tìm ra cách xem xét mọi vật
04:13
And what's happenedđã xảy ra, over the last 400 yearsnăm in particularcụ thể,
62
235000
5000
Và những gì đã xảy ra trong bốn trong năm vừa qua
04:18
is that humanNhân loại beingschúng sanh have inventedphát minh "brainletsbrainlets" --
63
240000
3000
là con người đã sáng tạo ra những "tư tưởng"
04:21
little additionalbổ sung partscác bộ phận for our brainóc --
64
243000
4000
như những phần nhỏ của bộ não,
04:25
madethực hiện out of powerfulquyền lực ideasý tưởng that help us
65
247000
2000
tạo nên từ nhữn ý tưởng lớn lao, giúp chúng ta
04:27
see the worldthế giới in differentkhác nhau wayscách.
66
249000
2000
nhìn nhận thế giới theo nhiều cách khác nhau
04:29
And these are in the formhình thức of sensorygiác quan apparatusbộ máy --
67
251000
3000
Và những thứ này trong dạng thiết bị cảm ứng
04:32
telescopeskính thiên văn, microscopeskính hiển vi -- reasoninglý luận apparatusbộ máy --
68
254000
5000
kính thiên văn, kính hiển vi- bộ máy lí luận
04:37
variousnhiều wayscách of thinkingSuy nghĩ -- and, mostphần lớn importantlyquan trọng,
69
259000
4000
những cách suy nghĩ khác nhau, và quan trọng nhất,
04:41
in the abilitycó khả năng to changethay đổi perspectivequan điểm on things.
70
263000
4000
trong khả năng thay đổi ý kiến về mọi vật
04:45
I'll talk about that a little bitbit.
71
267000
1000
Tôi sẽ nói thêm về vấn đề này
04:46
It's this changethay đổi in perspectivequan điểm
72
268000
2000
Chính sự thay đổi trong ý kiến này
04:48
on what it is we think we're perceivingcảm nhận
73
270000
3000
và những gì chúng ta nghĩ là chúng ta cảm nhận được
04:51
that has helpedđã giúp us make more progresstiến độ in the last 400 yearsnăm
74
273000
5000
là những thứ giúp chúng ta phát triển trong bốn trăm năm qua
04:56
than we have in the restnghỉ ngơi of humanNhân loại historylịch sử.
75
278000
2000
hơn tất cả những phát triển trong phần lịch sử còn lại của loài người
04:58
And yetchưa, it is not taughtđã dạy in any K throughxuyên qua 12 curriculumchương trình giáo dục in AmericaAmerica that I'm awareý thức of.
76
280000
8000
Nhưng tôi biết những thứ đó lại không được dạy trong chương trình từ mẫu giáo đến lớp 12 ở Mỹ
05:11
So one of the things that goesđi from simpleđơn giản to complexphức tạp
77
293000
2000
Vì vậy một trong những thứ đi từ đơn giản đế phức tạp
05:13
is when we do more. We like more.
78
295000
3000
đó là khi chúng ta làm gì nhiều hơn, chúng ta thích thứ đó nhiều hơn.
05:16
If we do more in a kindloại of a stupidngốc nghếch way,
79
298000
3000
Nếu chúng ta làm được nhiều thứ hơn một cách ngu ngốc
05:19
the simplicitysự đơn giản getsđược complexphức tạp
80
301000
3000
điều đơn giản trở nên phức tạp
05:22
and, in factthực tế, we can keep on doing it for a very long time.
81
304000
5000
Và sự thật là chúng ta có thể tiếp tục làm như vậy rất lâu
05:27
But MurrayMurray Gell-MannGell-Mann yesterdayhôm qua talkednói chuyện about emergentcấp cứu propertiestính chất;
82
309000
3000
Nhưng Murray Gell-Mann đã bàn về "các vật ứng biến" ngày hôm qua
05:30
anotherkhác nameTên for them could be "architecturekiến trúc"
83
312000
4000
hay còn có tên gọi khác là "kiến trúc"
05:34
as a metaphorphép ẩn dụ for takinglấy the sametương tự old materialvật chất
84
316000
4000
như là một phép ẩn dụ cho việc lấy những vật liệu bình thường
05:38
and thinkingSuy nghĩ about non-obviouskhông rõ ràng, non-simple-đơn giản wayscách of combiningkết hợp it.
85
320000
7000
và nghĩ ra những cách không hiển nhiên, không đơn giản để kết hợp những vật liệu đó.
05:45
And in factthực tế, what MurrayMurray was talkingđang nói about yesterdayhôm qua in the fractalfractal beautysắc đẹp, vẻ đẹp of naturethiên nhiên --
86
327000
8000
Và những gì Murray nói hôm qua về vấn đề vẻ đẹp tự nhiên,
05:53
of havingđang có the descriptionsMô tả
87
335000
2000
lại có những đặc điểm
05:55
at variousnhiều levelscấp be ratherhơn similargiống --
88
337000
4000
giống nhau ở các cấp khác nhau,
05:59
all goesđi down to the ideaý kiến that the elementarytiểu học particlescác hạt
89
341000
5000
tất cả chỉ có nghĩa là các phần tử nhỏ
06:04
are bothcả hai stickydính and standoffishstandoffish,
90
346000
3000
rất xa nhau
06:07
and they're in violenthung bạo motionchuyển động.
91
349000
4000
và chúng di chuyển hỗn loạn
06:11
Those threesố ba things give risetăng lên to all the differentkhác nhau levelscấp
92
353000
3000
3 điều này dẫn đến những cấp độ khác nhau
06:14
of what seemhình như to be complexityphức tạp in our worldthế giới.
93
356000
4000
trong thế giới phức tạp của chúng ta.
06:20
But how simpleđơn giản?
94
362000
2000
Nhưng đơn giản như thế nào?
06:22
So, when I saw Roslings''Roslings GapminderGapminder stuffđồ đạc a fewvài yearsnăm agotrước,
95
364000
5000
Khi tôi thấy những thứ "Gapminder" của Rosling vài năm trước
06:27
I just thought it was the greatestvĩ đại nhất thing I'd seenđã xem
96
369000
2000
Tôi nghĩ rằng đó là thứ tuyệt vời nhất mà tôi từng thấy
06:29
in conveyingbăng tải complexphức tạp ideasý tưởng simplyđơn giản.
97
371000
5000
trong việc thể hiện những ý tưởng phức tạp một cách đơn giản
06:34
But then I had a thought of, "BoyCậu bé, maybe it's too simpleđơn giản."
98
376000
3000
Nhưng sau đó tôi nghĩ rằng có thể nó quá đơn giản
06:37
And I put some effortcố gắng in to try and checkkiểm tra
99
379000
5000
Và tôi đã cố gắng thử và kiểm tra
06:42
to see how well these simpleđơn giản portrayalsportrayals of trendsxu hướng over time
100
384000
4000
xem những xu hướng đơn giản này
06:46
actuallythực ra matchedkết hợp up with some ideasý tưởng and investigationsđiều tra from the sidebên,
101
388000
5000
có thật sự đúng với những ý tưởng và nghiên cứu khác không,
06:51
and I foundtìm that they matchedkết hợp up very well.
102
393000
2000
Và tôi thấy rằng chúng rất hợp với nhau
06:53
So the RoslingsRoslings have been ablecó thể to do simplicitysự đơn giản
103
395000
5000
Vì vậy Roslings đã có thể đạt được sự đơn giản
06:58
withoutkhông có removingloại bỏ what's importantquan trọng about the datadữ liệu.
104
400000
4000
mà không phải lấy đi những dữ liệu quan trọng
07:02
WhereasTrong khi đó the filmphim ảnh yesterdayhôm qua that we saw
105
404000
4000
Trong khi bộ phim chúng ta xem hôm qua
07:06
of the simulationmô phỏng of the insidephía trong of a celltế bào,
106
408000
2000
về sự mô phỏng phần bên trong một tế bào
07:08
as a formertrước đây molecularphân tử biologistnhà sinh vật học, I didn't like that at all.
107
410000
6000
Là một nhà cựu sinh vật học phân tử, tôi không thích bộ phim đấy một chút nào
07:14
Not because it wasn'tkhông phải là beautifulđẹp or anything,
108
416000
2000
Không phải bởi vì nó không đẹp hay gì đấy
07:16
but because it missesnhớ the thing that mostphần lớn studentssinh viên failThất bại to understandhiểu không
109
418000
5000
Mà nó thiếu đi kiến thức mà hầu hết sinh viên không hiểu
07:21
about molecularphân tử biologysinh học, and that is:
110
423000
3000
vè sinh vật học phân tử, và đó là,
07:24
why is there any probabilityxác suất at all of two complexphức tạp shapeshình dạng
111
426000
5000
tại sao hai vật thể phức tạp lại có khả năng
07:29
findingPhát hiện eachmỗi other just the right way
112
431000
2000
tìm đến nhau một cách chính xác
07:31
so they combinephối hợp togethercùng với nhau and be catalyzedxúc tác?
113
433000
3000
và kết hợp với nhau và tạo nên phản ứng?
07:34
And what we saw yesterdayhôm qua was
114
436000
2000
Và những gì chúng ta thấy hôm qua đó là
07:36
everymỗi reactionphản ứng was fortuitousfortuitous;
115
438000
3000
mọi phản ứng đều là ngẫu nhiên
07:39
they just swoopedswooped in the airkhông khí and boundràng buộc, and something happenedđã xảy ra.
116
441000
4000
Chúng chỉ bay trong không khí, va đập vào nhau và mọi thứ xảy ra
07:43
But in factthực tế, those moleculesphân tử are spinningquay at the ratetỷ lệ of
117
445000
4000
Nhưng sự thật là những phân tử này xoay với tốc độ
07:47
about a milliontriệu revolutionscuộc cách mạng permỗi secondthứ hai;
118
449000
3000
khoảng một triệu vòng một giây
07:50
they're agitatinghỗn loạn back and forthra theirhọ sizekích thước everymỗi two nanosecondsnanoseconds;
119
452000
6000
Kích thước của chúng thay đổi mỗi 2 phần tỉ giây
07:56
they're completelyhoàn toàn crowdedĐông người togethercùng với nhau, they're jammedkẹt,
120
458000
3000
Chúng tập trung lại với nhau, ép chặt vào nhau
07:59
they're bashingbashing up againstchống lại eachmỗi other.
121
461000
3000
va chạm với nhau
08:02
And if you don't understandhiểu không that in your mentaltâm thần modelmô hình of this stuffđồ đạc,
122
464000
3000
Và nếu các bạn không hình dung được trong đầu về mô hình này,
08:05
what happensxảy ra insidephía trong of a celltế bào seemsdường như completelyhoàn toàn mysterioushuyền bí and fortuitousfortuitous,
123
467000
5000
thì những gì xảy ra bên trong một tế bào hoàn toàn bí hiểm và ngẫu nhiên
08:10
and I think that's exactlychính xác the wrongsai rồi imagehình ảnh
124
472000
2000
Và tôi nghĩ rằng đó là một điều sai lầm
08:12
for when you're tryingcố gắng to teachdạy sciencekhoa học.
125
474000
3000
khi bạn cố gắng dạy môn khoa học.
08:18
So, anotherkhác thing that we do is to confusenhầm lẫn adultngười lớn sophisticationtinh tế
126
480000
5000
Vì vậy một điều khác chúng ta làm là nhầm lẫn giữa sự phức tạp của người lớn
08:23
with the actualthực tế understandinghiểu biết of some principlenguyên tắc.
127
485000
5000
với việc hiểu rõ bản chất của một số nguyên tắc.
08:28
So a kidđứa trẻ who'sai 14 in highcao schooltrường học
128
490000
2000
Vì vậy một cậu bé 14 tuổi
08:30
getsđược this versionphiên bản of the PythagoreanPythagore theoremđịnh lý,
129
492000
6000
hiểu được phiên bản này của định lý Pythago,
08:36
which is a trulythực sự subtletế nhị and interestinghấp dẫn proofbằng chứng,
130
498000
3000
phiên bản này thật sự là một cách chứng minh tinh vi và thú vị
08:39
but in factthực tế it's not a good way to startkhởi đầu learninghọc tập about mathematicstoán học.
131
501000
7000
nhưng thật sự đó không phải là cách tốt để bắt đầu học toán.
08:46
So a more directthẳng thắn one, one that givesđưa ra you more of the feelingcảm giác of mathmôn Toán,
132
508000
5000
Vì vậy cách trực tiếp hơn, cho nhiều cảm xúc về toán học hơn
08:51
is something closergần hơn to Pythagoras'Pythagoras' ownsở hữu proofbằng chứng, which goesđi like this:
133
513000
4000
là cách gần giống với cách chứng minh của Pythago như thế này.
08:55
so here we have this triangleTam giác, and if we surroundvây quanh that C squareQuảng trường with
134
517000
6000
Chúng ta có tam giác này, nếu chúng ta vẽ thêm xung quanh hình vuông C
09:01
threesố ba more triangleshình tam giác and we copysao chép that,
135
523000
3000
ba tam giác nữa, chúng ta vẽ lại toàn bộ hình này
09:04
noticeđể ý that we can movedi chuyển those triangleshình tam giác down like this.
136
526000
5000
chúng ta nhận thấy rằng có thể di chuyển những tam giác này xuống dưới như thế này
09:09
And that leaves two openmở areaskhu vực that are kindloại of suspiciousnghi ngờ ...
137
531000
3000
và còn lại 2 vùng có vẻ khả nghi
09:12
and bingoBingo. That is all you have to do.
138
534000
7000
Và thế là chúng ta đã chứng minh xong
09:19
And this kindloại of proofbằng chứng is the kindloại of proofbằng chứng
139
541000
2000
Và cách chứng minh này là cách
09:21
that you need to learnhọc hỏi when you're learninghọc tập mathematicstoán học
140
543000
3000
mà các bạn cần học khi bạn học toán
09:24
in ordergọi món to get an ideaý kiến of what it meanscó nghĩa
141
546000
3000
để hiểu được ý nghĩa của nó
09:27
before you look into the, literallynghĩa đen, 1,200 or 1,500 proofschứng minh
142
549000
4000
trước khi bạn học 12 hay 1500 cách chứng minh
09:31
of Pythagoras'Pythagoras' theoremđịnh lý that have been discoveredphát hiện ra.
143
553000
3000
của định lý Pythago đã được phát hiện.
09:37
Now let's go to youngtrẻ childrenbọn trẻ.
144
559000
3000
Nào bây giờ chúng ta sẽ bàn về những đứa trẻ.
09:40
This is a very unusualbất thường teachergiáo viên
145
562000
2000
Đây là một giáo viên rất khác thường
09:42
who was a kindergartenmẫu giáo and first-gradelớp đầu tiên teachergiáo viên,
146
564000
4000
cô ấy là giáo viên mẫu giáo và lớp một
09:46
but was a naturaltự nhiên mathematiciannhà toán học.
147
568000
2000
nhưng thật sự là một nhà toán học bẩm sinh
09:48
So she was like that jazzjazz musiciannhạc sĩ friendngười bạn you have who never studiedđã học musicÂm nhạc
148
570000
5000
Cô ấy giống như bạn nhạc sĩ jazz của bạn, tuy cô ấy chưa từng học về âm nhạc
09:53
but is a terrificTuyệt vời musiciannhạc sĩ;
149
575000
2000
nhưng lại là một nhạc sĩ tuyệt vời.
09:55
she just had a feelingcảm giác for mathmôn Toán.
150
577000
2000
Cô ấy có cảm nhận về toán học
09:57
And here are her six-year-oldssáu tuổi,
151
579000
3000
Và đây là những cô cậu bé sáu tuổi,
10:00
and she's got them makingchế tạo shapeshình dạng out of a shapehình dạng.
152
582000
5000
cô giáo bảo những cô cậu bé này làm ra những hình khác nhau từ một hình ban đầu
10:05
So they pickchọn a shapehình dạng they like -- like a diamondkim cương, or a squareQuảng trường,
153
587000
2000
Các học sinh chọn hình chúng thích, hình kim cương, hay hình vuông,
10:07
or a triangleTam giác, or a trapezoidhình Thang -- and then they try and make
154
589000
3000
hình tam giác, hay hình thang-- và chúng cố gắng
10:10
the nextkế tiếp largerlớn hơn shapehình dạng of that sametương tự shapehình dạng, and the nextkế tiếp largerlớn hơn shapehình dạng.
155
592000
4000
làm những hình ban đầu thành những hình to hơn và giống hình ban đầu.
10:14
You can see the trapezoidstrapezoids are a little challengingthách thức there.
156
596000
4000
Bạn có thể thấy rằng những hình thang rất khó làm.
10:18
And what this teachergiáo viên did on everymỗi projectdự án
157
600000
3000
Và cô giáo viên này
10:21
was to have the childrenbọn trẻ acthành động like first it was a creativesáng tạo artsnghệ thuật projectdự án,
158
603000
5000
cho các học sinh làm một thứ ban đầu như là những tác phẩm nghệ thuật
10:26
and then something like sciencekhoa học.
159
608000
2000
và sau đấy là khoa học.
10:28
So they had createdtạo these artifactshiện vật.
160
610000
2000
Bọn trẻ sẽ tạo nên những tác phẩm này.
10:30
Now she had them look at them and do this ... laborioussiêng năng,
161
612000
4000
Bây giờ cô ấy cho học sinh nhìn và làm nhũng công việc tưởng như là nhàm chán này,
10:34
which I thought for a long time, untilcho đến she explainedgiải thích to me was
162
616000
4000
Tôi đã suy nghĩ không hiểu vì sao, cho đến khi cô ấy giải thích
10:38
to slowchậm them down so they'llhọ sẽ think.
163
620000
3000
là để làm chậm học sinh lại để chúng suy nghĩ
10:41
So they're cuttingcắt out the little piecesmiếng of cardboardCác tông here
164
623000
3000
Học sinh cắt những miếng bìa cứng thành từng miếng nhỏ
10:44
and pastingdán them up.
165
626000
2000
và dán chúng lại với nhau
10:46
But the wholetoàn thể pointđiểm of this thing is
166
628000
4000
Nhưng ý nghĩa của những việc này là
10:50
for them to look at this chartđồ thị and filllấp đầy it out.
167
632000
3000
để cho học sinh điền vào bảng
10:53
"What have you noticednhận thấy about what you did?"
168
635000
4000
"Các em có nhận thấy các em vừa làm gì không?"
10:57
And so six-year-oldsáu tuổi LaurenLauren there noticednhận thấy that the first one tooklấy one,
169
639000
4000
Lauren 6 tuổi nhận thấy rằng cái đầu tiên cần một miếng
11:01
and the secondthứ hai one tooklấy threesố ba more
170
643000
5000
và cái thứ hai cần 3
11:06
and the totaltoàn bộ was fourbốn on that one,
171
648000
2000
tổng cộng cần đến 4 miếng cho cái đó
11:08
the thirdthứ ba one tooklấy fivesố năm more and the totaltoàn bộ was ninechín on that one,
172
650000
4000
Cái thứ 3 cần 5, và tổng cộng là 9 miếng cho cái đó
11:12
and then the nextkế tiếp one.
173
654000
1000
Và đến cái tiếp theo.
11:13
She saw right away that the additionalbổ sung tilesgạch ngói that you had to addthêm vào
174
655000
5000
Và em ấy thấy ngay rằng những miêng gạch cần thêm vào
11:18
around the edgescạnh was always going to growlớn lên by two,
175
660000
4000
xung quanh cạnh này sẽ gấp đôi lên
11:22
so she was very confidenttự tin about how she madethực hiện those numberssố there.
176
664000
3000
Em ấy rất tự tin để làm những số này
11:25
And she could see that these were the squareQuảng trường numberssố up untilcho đến about sixsáu,
177
667000
5000
Và em ấy biết rằng phải bình phương những con số này lên, cho đến con số 6.
11:30
where she wasn'tkhông phải là sure what sixsáu timeslần sixsáu was
178
672000
3000
Em ấy không biết 6 nhân 6 là bao nhiêu
11:33
and what sevenbảy timeslần sevenbảy was,
179
675000
2000
và 7 nhân 7 là bao nhiêu
11:35
but then she was confidenttự tin again.
180
677000
3000
Nhưng sau đó em ấy tự tin trở laị
11:38
So that's what LaurenLauren did.
181
680000
2000
Đó là những gì Lauren làm.
11:40
And then the teachergiáo viên, GillianGillian IshijimaIshijima, had the kidstrẻ em
182
682000
4000
Và sau đấy cô giáo Gilian Ishijima cho các em học sinh
11:44
bringmang đến all of theirhọ projectsdự án up to the fronttrước mặt of the roomphòng and put them on the floorsàn nhà,
183
686000
3000
mang tất cả những tác phẩm đến trước phòng, và để chúng lên sàn
11:47
and everybodymọi người wentđã đi batshitbatshit: "HolyThánh shitdơ bẩn! They're the sametương tự!"
184
689000
8000
Và mọi người ồ lên. Ôi trời ơi! Tất cả mọi thứ đều giống nhau!
11:55
No mattervấn đề what the shapeshình dạng were, the growthsự phát triển lawpháp luật is the sametương tự.
185
697000
4000
Quy luật nhân lên là không thay đổi với tất cả mọi hình.
11:59
And the mathematiciansnhà toán học and scientistscác nhà khoa học in the crowdđám đông
186
701000
3000
Và những nhà toán học và khoa học trong các bạn
12:02
will recognizenhìn nhận these two progressionsprogressions
187
704000
2000
sẽ nhận ra rằng hai quá trình này
12:04
as a first-orderĐặt hàng đầu tiên discreterời rạc differentialphân biệt equationphương trình
188
706000
3000
là phương trình đạo hàm bậc nhất
12:07
and a second-orderThứ hai-trật tự discreterời rạc differentialphân biệt equationphương trình,
189
709000
5000
và phương trình đạo hàm bậc hai
12:12
derivednguồn gốc by six-year-oldssáu tuổi.
190
714000
4000
được tìm ra bởi một em học sinh 6 tuổi.
12:16
Well, that's prettyđẹp amazingkinh ngạc.
191
718000
1000
Điều đấy thật tuyệt vời.
12:17
That isn't what we usuallythông thường try to teachdạy six-year-oldssáu tuổi.
192
719000
3000
Đây không phải là điều chúng ta hay dạy những em học sinh 6 tuổi
12:20
So, let's take a look now at how we mightcó thể use the computermáy vi tính for some of this.
193
722000
7000
Hãy xem bằng cách nào chúng ta có thể dùng máy vi tính để giải những bài toán này.
12:27
And so the first ideaý kiến here is
194
729000
4000
Ý tưởng đầu tiên
12:31
just to showchỉ you the kindloại of things that childrenbọn trẻ do.
195
733000
4000
chỉ để chỉ cho các bạn thấy cách trẻ con hay làm
12:35
I'm usingsử dụng the softwarephần mềm that we're puttingđặt on the $100 laptopmáy tính xách tay.
196
737000
5000
Tôi sẽ dùng phần mềm trên chiếc máy tính 100 đô Mỹ này
12:40
So I'd like to drawvẽ tranh a little carxe hơi here --
197
742000
6000
Tôi vẽ một cái xe ô tô nhỏ ở đây
12:46
I'll just do this very quicklyMau -- and put a biglớn tirelốp xe on him.
198
748000
7000
Tôi sẽ vẽ rất nhanh, vẽ thêm một cái bánh xe to
12:59
And I get a little objectvật here and I can look insidephía trong this objectvật,
199
761000
4000
Tôi đã có vật thể xe ô tô, tôi có thể tùy biến vật thể này
13:03
I'll call it a carxe hơi. And here'sđây là a little behaviorhành vi: carxe hơi forwardphía trước.
200
765000
5000
Tôi sẽ gọi đây là xe ô tô.
13:08
EachMỗi time I clicknhấp chuột it, carxe hơi turnxoay.
201
770000
3000
Mỗi lần tôi ấn nút, cái xe xoay.
13:11
If I want to make a little scriptkịch bản to do this over and over again,
202
773000
2000
Nếu tôi muốn làm một đoạn mã để làm đi làm lại hành vi này
13:13
I just dragkéo these guys out and setbộ them going.
203
775000
5000
Tôi chỉ việc kéo thả những dòng lệnh này .
13:20
And I can try steeringchỉ đạo the carxe hơi here by ...
204
782000
3000
Tôi có thể lái chiếc xe này
13:23
See the carxe hơi turnxoay by fivesố năm here?
205
785000
2000
bạn có thể thấy chiếc xe xoay bởi con số 5 trong dòng lệnh này không?
13:25
So what if I clicknhấp chuột this down to zerokhông?
206
787000
3000
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu tôi chuyển xuống 0?
13:28
It goesđi straightthẳng. That's a biglớn revelationsự mặc khải for nine-year-oldschín tuổi.
207
790000
5000
Cái xe đi thẳng. Đó là cả một khám phá lớn cho một đứa trẻ 9 tuổi
13:33
Make it go in the other directionphương hướng.
208
795000
2000
Cho cái xe đi theo hường khác
13:35
But of coursekhóa học, that's a little bitbit like kissinghôn nhau your sisterem gái
209
797000
2000
nhưng tất nhiên đấy giống như hôn em gái bạn
13:37
as farxa as drivingđiều khiển a carxe hơi,
210
799000
3000
cũng như là lái xe.
13:40
so the kidstrẻ em want to do a steeringchỉ đạo wheelbánh xe;
211
802000
3000
Bọn trẻ muốn có một cái vô lăng
13:43
so they drawvẽ tranh a steeringchỉ đạo wheelbánh xe.
212
805000
3000
chúng ta sẽ vẽ một cái vô lăng
13:46
And we'lltốt call this a wheelbánh xe.
213
808000
5000
Chúng ta sẽ gọi đây là cái bánh lái
13:51
See this wheel'scủa bánh xe headingphần mở đầu here?
214
813000
4000
Xem cái bánh lái này đang hướng về đâu
13:55
If I turnxoay this wheelbánh xe, you can see that numbercon số over there going minusdấu trừ and positivetích cực.
215
817000
5000
Nếu tôi xoay cái bánh xe, bạn có thể thấy rằng các con số chuyển từ âm sang dương
14:00
That's kindloại of an invitationlời mời to pickchọn up this nameTên of
216
822000
2000
Đó giống như một lời mời để
14:02
those numberssố comingđang đến out there
217
824000
3000
lấy những con số này
14:05
and to just droprơi vãi it into the scriptkịch bản here,
218
827000
2000
và thả vào dòng lệnh ở đây.
14:07
and now I can steerchỉ đạo the carxe hơi with the steeringchỉ đạo wheelbánh xe.
219
829000
5000
Và bây giờ tôi có thể điều khiển cái xe này với cái bánh lái.
14:12
And it's interestinghấp dẫn.
220
834000
2000
Thật thú vị.
14:14
You know how much troublerắc rối the childrenbọn trẻ have with variablesbiến,
221
836000
3000
Bạn đã biết trẻ em gặp khó khăn thế nào với các ẩn số
14:17
but by learninghọc tập it this way, in a situatednằm fashionthời trang,
222
839000
2000
Nhưng nếu học bằng cách này, trong một tình huống giả định
14:19
they never forgetquên from this singleĐộc thân trialthử nghiệm
223
841000
3000
chúng sẽ không bao giờ quên
14:22
what a variablebiến is and how to use it.
224
844000
3000
ẩn số là gì và làm cách nào để dùng nó.
14:25
And we can reflectphản chiếu here the way GillianGillian IshijimaIshijima did.
225
847000
2000
Chúng ta có thể làm lại theo cách Gilian Ishijima đã làm
14:27
So if you look at the little scriptkịch bản here,
226
849000
2000
Nếu bạn nhìn đoạn mã này
14:29
the speedtốc độ is always going to be 30.
227
851000
2000
tốc độ sẽ luôn là 30.
14:31
We're going to movedi chuyển the carxe hơi accordingtheo to that over and over again.
228
853000
5000
Chúng ta sẽ di chuyển cái xe với tốc độ như thế
14:36
And I'm droppingthả a little dotdấu chấm for eachmỗi one of these things;
229
858000
4000
Tôi sẽ vẽ những cái chấm nhỏ cho từng cái
14:40
they're evenlyđồng đều spacedkhoảng cách because they're 30 apartxa nhau.
230
862000
3000
Chúng cách đều nhau vì chúng đều cách xa 30
14:43
And what if I do this progressiontiến triển that the six-year-oldssáu tuổi did
231
865000
3000
Và nều tôi làm cách này như một đứa trẻ 6 tuổi làm
14:46
of sayingnói, "OK, I'm going to increasetăng the speedtốc độ by two eachmỗi time,
232
868000
5000
bằng cách tăng tốc độ gấp đôi mỗi lần,
14:51
and then I'm going to increasetăng the distancekhoảng cách by the speedtốc độ eachmỗi time?
233
873000
3000
và sau đó tôi tăng khoảng cách theo tốc độ mỗi lần
14:54
What do I get there?"
234
876000
4000
Tôi sẽ được gì?
14:58
We get a visualtrực quan patternmẫu of what these nine-year-oldschín tuổi calledgọi là accelerationsự tăng tốc.
235
880000
7000
Chúng ta sẽ có hình ảnh mà một đứa trẻ 9 tuổi sẽ gọi là sự tăng tốc.
15:05
So how do the childrenbọn trẻ do sciencekhoa học?
236
887000
2000
Như vậy thì trẻ con học khoa học như thế nào?
15:08
(VideoVideo) TeacherGiáo viên: [ChooseLựa chọn] objectscác đối tượng that you think will fallngã to the EarthTrái đất at the sametương tự time.
237
890000
3000
Giáo viên: Những vật thể các em nghĩ sẽ rơi xuống đất cùng lúc--
15:11
StudentSinh viên 1: OohOoh, this is nicetốt đẹp.
238
893000
3000
Học sinh: Thật tuyệt
15:18
TeacherGiáo viên: Do not paytrả any attentionchú ý
239
900000
2000
Giáo viên: Đừng để ý
15:20
to what anybodybất kỳ ai elsekhác is doing.
240
902000
3000
đến những gì người khác đang làm.
15:35
Who'sNhững người của got the appletáo?
241
917000
2000
Ai có quả táo?
15:37
AlanAlan KayKay: They'veHọ đã got little stopwatchesstopwatches.
242
919000
2000
Alan Kay: Họ có những cái đồng hồ bấm giờ nhỏ
15:44
StudentSinh viên 2: What did you get? What did you get?
243
926000
2000
Giáo viên: Bây giờ các em có những gì? Lúc trước các em có những gì?
15:46
AKAK: StopwatchesStopwatches aren'tkhông phải accuratechính xác enoughđủ.
244
928000
3000
Alan Kay: Đồng hồ bấm giờ không đủ chính xác.
15:49
StudentSinh viên 3: 0.99 secondsgiây.
245
931000
2000
Một cô học sinh: 0.99 giây
15:52
TeacherGiáo viên: So put "spongebọt biển balltrái bóng" ...
246
934000
3000
Giáo viên: Lấy quả bóng cao su--
15:56
StudentSinh viên 4l: [I decidedquyết định to] do the shotbắn put and the spongebọt biển balltrái bóng
247
938000
3000
Cô học sinh: Ta có một quả tạ và một quả bóng cao su,
15:59
because they're two totallyhoàn toàn differentkhác nhau weightstrọng lượng,
248
941000
3000
Bởi vì chúng có khối lượng hoàn toàn khác nhau.
16:02
and if you droprơi vãi them at the sametương tự time,
249
944000
2000
Và nếu các em thả các quả bóng cùng lúc,
16:04
maybe they'llhọ sẽ droprơi vãi at the sametương tự speedtốc độ.
250
946000
2000
Chúng có lẽ sẽ rơi cùng tốc độ
16:06
TeacherGiáo viên: DropThả. ClassLớp học: WhoaDừng lại!
251
948000
2000
Giáo viên: Thả đi nào.
16:10
AKAK: So obviouslychắc chắn, AristotleAristotle never askedyêu cầu a childđứa trẻ
252
952000
3000
Alan Kay: Chắc chắn là Aristotle không bao giờ hỏi một đứa trẻ
16:13
about this particularcụ thể pointđiểm
253
955000
3000
về thí nghiệm thả quả bóng này cả,
16:16
because, of coursekhóa học, he didn't botherbận tâm doing the experimentthí nghiệm,
254
958000
2000
Bởi vì chắc chắn là Aristotle không bao giờ làm thí nghiệm này cả
16:18
and neithercũng không did StSt. ThomasThomas AquinasAquinas.
255
960000
2000
Và St. Thomas Aquinas cũng vậy.
16:20
And it was not untilcho đến GalileoGalileo actuallythực ra did it
256
962000
2000
Cho đến khi Galileo thật sự làm thí nghiệm này
16:22
that an adultngười lớn thought like a childđứa trẻ,
257
964000
3000
thì một người lớn mới suy nghĩ như một đứa trẻ
16:25
only 400 yearsnăm agotrước.
258
967000
3000
Chỉ mới 400 năm trước.
16:28
We get one childđứa trẻ like that about everymỗi classroomlớp học of 30 kidstrẻ em
259
970000
4000
Trong mỗi lớp học 30 học sinh
16:32
who will actuallythực ra cutcắt tỉa straightthẳng to the chaseđuổi theo.
260
974000
3000
ta lại có một học sinh hiểu các vấn đề ngay lập tức.
16:35
Now, what if we want to look at this more closelychặt chẽ?
261
977000
3000
Nếu chúng ta muốn xem một cách gần hơn
16:38
We can take a moviebộ phim of what's going on,
262
980000
3000
Chúng ta hãy xem một đoạn phim về những gì xảy ra,
16:41
but even if we singleĐộc thân steppedbước lên this moviebộ phim,
263
983000
2000
cho dù chúng ta xem chậm lại những đoạn phim này,
16:43
it's trickykhôn lanh to see what's going on.
264
985000
2000
cũng thật khó để thấy điều gì đang xảy ra.
16:45
And so what we can do is we can layđặt nằm out the frameskhung sidebên by sidebên
265
987000
3000
Chúng ta có thể đặt các khung hình cạnh nhau.
16:48
or stackcây rơm them up.
266
990000
2000
hoặc đặt chúng chồng lên nhau.
16:50
So when the childrenbọn trẻ see this, they say, "AhAh! AccelerationGia tốc,"
267
992000
5000
Khi những đứa trẻ nhìn thấy điều này, chúng sẽ nhận ra: "À, sự tăng tốc"
16:55
rememberingghi nhớ back fourbốn monthstháng when they did theirhọ carsxe hơi sidewaysnghiêng,
268
997000
3000
nhớ lại bốn tháng trước khi chúng di chuyển những chiếc xe.
16:58
and they startkhởi đầu measuringđo lường to find out what kindloại of accelerationsự tăng tốc it is.
269
1000000
6000
và khi chúng bắt đầu đo đạc để tìm ra sự tăng tốc làm gì
17:04
So what I'm doing is measuringđo lường from the bottomđáy of one imagehình ảnh
270
1006000
6000
Và tôi đang đo từ đáy của một hình
17:10
to the bottomđáy of the nextkế tiếp imagehình ảnh, about a fifththứ năm of a secondthứ hai latermột lát sau,
271
1012000
5000
đến đáy của hình tiếp theo, và khoảng 1/5 giây sau
17:15
like that. And they're gettingnhận được fasternhanh hơn and fasternhanh hơn eachmỗi time,
272
1017000
2000
chúng càng lúc càng nhanh
17:17
and if I stackcây rơm these guys up, then we see the differencessự khác biệt; the increasetăng
273
1019000
10000
Và nếu tôi dồn những thứ này lại với nhau, chúng ta sẽ thấy sự khác nhau giữa chúng, sự tăng tốc
17:27
in the speedtốc độ is constantkhông thay đổi.
274
1029000
3000
là không đổi
17:30
And they say, "Oh, yeah. ConstantLiên tục accelerationsự tăng tốc.
275
1032000
2000
Và bọn trẻ nói, ồ phải, sự tăng tốc ổn định
17:32
We'veChúng tôi đã donelàm xong that alreadyđã."
276
1034000
2000
Chúng ta đã làm thứ này rồi
17:34
And how shallsẽ we look and verifykiểm chứng that we actuallythực ra have it?
277
1036000
8000
Bằng cách nào chúng ta có thể kiểm chứng đó là sự tăng tốc ổn định?
17:42
So you can't tell much from just makingchế tạo the balltrái bóng droprơi vãi there,
278
1044000
5000
Chúng ta không thể biết gì nhiều nếu chỉ thả trái bóng xuống
17:47
but if we droprơi vãi the balltrái bóng and runchạy the moviebộ phim at the sametương tự time,
279
1049000
4000
Nhưng nếu chúng ta thả trái bóng xuống và cho đoạn phim chạy cùng lúc
17:53
we can see that we have come up with an accuratechính xác physicalvật lý modelmô hình.
280
1055000
5000
Ta có thể thấy ta đã tìm ra một mô hình vật lý chính xác.
18:00
GalileoGalileo, by the way, did this very cleverlykhéo léo
281
1062000
4000
Galileo đã làm điều này rất thông minh
18:04
by runningđang chạy a balltrái bóng backwardsngược down the stringsdây of his lutelute.
282
1066000
3000
bằng các cho một trái bóng chạy xuống dưới những dây đàn.
18:07
I pulledkéo out those applestáo to remindnhắc lại myselfriêng tôi to tell you that
283
1069000
5000
Tôi lấy những quả táo này ra chỉ để nhắc tôi nói với các bạn rằng
18:12
this is actuallythực ra probablycó lẽ a NewtonNewton and the appletáo typekiểu storycâu chuyện,
284
1074000
5000
đay thật sự là một loại câu chuyện kiểu như Newton và trái táo
18:17
but it's a great storycâu chuyện.
285
1079000
2000
Nhưng đấy là một câu chuyện hay.
18:19
And I thought I would do just one thing
286
1081000
2000
Và tôi nghĩ là tôi sẽ làm một thứ
18:21
on the $100 laptopmáy tính xách tay here just to provechứng minh that this stuffđồ đạc workscông trinh here.
287
1083000
10000
trên chiếc máy vi tính 100 đô này chỉ để chứng minh là những vấn đề này là thật.
18:31
So onceMột lần you have gravitynghiêm trọng, here'sđây là this --
288
1093000
3000
Một khi bạn có trọng lực
18:34
increasetăng the speedtốc độ by something,
289
1096000
2000
tăng tốc độ chừng này
18:36
increasetăng the ship'strên tàu speedtốc độ.
290
1098000
3000
tăng tốc độ con tàu.
18:39
If I startkhởi đầu the little gametrò chơi here that the kidstrẻ em have donelàm xong,
291
1101000
3000
Nếu tôi bắt đầu trò chơi này
18:42
it'llnó sẽ crashtai nạn the spacekhông gian shiptàu.
292
1104000
2000
Chiếc phi thuyền sẽ bị rơi.
18:44
But if I opposephản đối gravitynghiêm trọng, here we go ... OopsRất tiếc!
293
1106000
4000
Nhưng nếu tôi chống lại trọng lực, và đây-- Ối
18:48
(LaughterTiếng cười)
294
1110000
2000
(Khán giả cười)
18:50
One more.
295
1112000
1000
Một lần nữa
18:54
Yeah, there we go. Yeah, OK?
296
1116000
5000
Được không?
18:59
I guessphỏng đoán the besttốt way to endkết thúc this is with two quotestrích dẫn:
297
1121000
7000
Tôi nghĩ cách tốt nhất để kết thúc là hai câu nói này
19:06
MarshallMarshall McLuhanMcLuhan said,
298
1128000
2000
Marshall McLuhan nói
19:08
"ChildrenTrẻ em are the messagestin nhắn that we sendgửi to the futureTương lai,"
299
1130000
4000
"Trẻ con là thông điệp chúng ta gửi vào tương lai"
19:12
but in factthực tế, if you think of it,
300
1134000
2000
Nhưng nếu bạn nghĩ lại
19:14
childrenbọn trẻ are the futureTương lai we sendgửi to the futureTương lai.
301
1136000
2000
trẻ con thật sự là tương lai mà chúng ta gửi vào tương lai
19:16
ForgetQuên about messagestin nhắn;
302
1138000
3000
Hãy quên những thông điệp đi.
19:19
childrenbọn trẻ are the futureTương lai,
303
1141000
3000
Trẻ con là tương lai
19:22
and childrenbọn trẻ in the first and secondthứ hai worldthế giới
304
1144000
2000
Và trẻ con ở các nước thế giới thứ nhất và thứ 2
19:24
and, mostphần lớn especiallyđặc biệt, in the thirdthứ ba worldthế giới
305
1146000
3000
và đặc biệt là trẻ em ở các nước thế giới thứ ba
19:27
need mentorscố vấn.
306
1149000
2000
cần những người thầy
19:29
And this summermùa hè, we're going to buildxây dựng fivesố năm milliontriệu of these $100 laptopsmáy tính xách tay,
307
1151000
5000
Và mùa hè này chúng ta sẽ hoàn thành 5 triệu chiếc máy vi tính giá 100 đô mỗi chiếc
19:34
and maybe 50 milliontriệu nextkế tiếp yearnăm.
308
1156000
2000
và có thể là 50 triệu chiếc năm sau
19:36
But we couldn'tkhông thể createtạo nên 1,000 newMới teachersgiáo viên this summermùa hè to savetiết kiệm our life.
309
1158000
7000
Nhưng chúng ta không thể tạo nên một nghìn giáo viên mới trong mùa hè này
19:43
That meanscó nghĩa that we, onceMột lần again, have a thing where we can put technologyCông nghệ out,
310
1165000
6000
Có nghĩa là một lần nữa chúng ta có thứ mà chúng ta có thể
19:49
but the mentoringcố vấn that is requiredcần thiết to go
311
1171000
3000
nhưng vấn đề truyền đạt kiến thức
19:52
from a simpleđơn giản newMới iChatiChat instanttức thời messagingnhắn tin systemhệ thống
312
1174000
5000
từ một hệ thống truyền tải thông điệp iChat đơn giản
19:57
to something with depthchiều sâu is missingmất tích.
313
1179000
2000
đến những thứ sâu xa hơn đang thực sự thiếu.
19:59
I believe this has to be donelàm xong with a newMới kindloại of userngười dùng interfacegiao diện,
314
1181000
3000
Tôi tin rằng điều này phải được thưc hiện trong một loại giao diện mới
20:02
and this newMới kindloại of userngười dùng interfacegiao diện could be donelàm xong
315
1184000
4000
và loại giao diện mới này có thể được thực hiện
20:06
with an expenditurechi tiêu of about 100 milliontriệu dollarsUSD.
316
1188000
5000
với chi phí khoảng 100 triệu đô
20:11
It soundsâm thanh like a lot, but it is literallynghĩa đen 18 minutesphút of what we're spendingchi tiêu in IraqIraq --
317
1193000
7000
Nghe có vẻ nhiều nhưng khoảng chi phí đó chỉ bằng những gì chúng ta tiêu ở Iraq trong vòng 18 phút
20:18
we're spendingchi tiêu 8 billiontỷ dollarsUSD a monththáng; 18 minutesphút is 100 milliontriệu dollarsUSD --
318
1200000
5000
Chúng ta tiêu tốn 8 tỉ đô một tháng. 18 phút là 100 triệu đô
20:23
so this is actuallythực ra cheapgiá rẻ.
319
1205000
2000
Vì vậy số tiền này thật sự rất rẻ
20:25
And EinsteinEinstein said,
320
1207000
4000
Và như Einstein đã nói
20:29
"Things should be as simpleđơn giản as possiblekhả thi, but not simplerđơn giản hơn."
321
1211000
3000
"Mọi thứ nên đơn giản hết mức có thể, nhưng không thể đơn giản hơn được nữa"
20:32
Thank you.
322
1214000
1000
Cảm ơn các bạn
Translated by Anh Tran
Reviewed by Ha Tran

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Alan Kay - Educator and computing pioneer
One of the true luminaries of personal computing, Alan Kay conceived of laptops and graphical interfaces years before they were realized. At XeroxPARC, Apple, HP and Disney, he has developed tools for improving the mind.

Why you should listen

"The best way to predict the future is to invent it." Alan Kay not only coined this favorite tech-world adage, but has proven its truth several times. A true polymath, as well as inventor, he has combined engineering brilliance with knowledge of child development, epistemology, molecular biology and more.

In the 1960s, Kay joined the computer team at XeroxPARC, where he worked on world-changing inventions like the graphical interface, object-oriented programming, and the personal computer itself. Later, at Apple, Atari, HP, Disney, and now at his own nonprofits, he has helped refine the tools he anticipated long before they were realized.

As the industry has blossomed, however, Kay continues to grapple with the deeper purpose of computing, struggling to create the machine that won't only recapitulate patterns in the world as we know it but will teach both children and adults to think, to see what otherwise is beyond them.

More profile about the speaker
Alan Kay | Speaker | TED.com