TED2008
Karen Armstrong: My wish: The Charter for Compassion
Karen Armstrong: Điều ước: Hiến chương về lòng trắc ẩn
Filmed:
Readability: 4.5
1,787,721 views
Những ai muốn trở thành một phần của tôn giáo, theo học giả Karen Armstrong; chúng ta nên cùng nhau hành động để tạo ra một lực lượng hòa hợp cho tôn giáo. Bà yêu cầu cộng đồng TED giúp bà xây dựng một Hiến Chương về lòng trắc ẩn để giúp khôi phục lại Nguyên tắc vàng được xem như học thuyết tôn giáo có giá trị toàn cầu.
Karen Armstrong - Religious scholar
Karen Armstrong -- winner of the 2008 TED Prize -- is a provocative, original thinker on the role of religion in the modern world. Full bio
Karen Armstrong -- winner of the 2008 TED Prize -- is a provocative, original thinker on the role of religion in the modern world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Well, this is such an honor. And it's wonderful to be
0
0
6000
Vâng, thật sự vinh dự, tuyệt vời khi mà
đứng đây, tạo sự khác biệt.
00:18
in the presence of an organization that is really making a difference in the world.
1
6000
6000
00:24
And I'm intensely grateful for the opportunity to speak to you today.
2
12000
5000
và tôi vui khi có cơ hội được nói với bạn.
00:30
And I'm also rather surprised, because when I look back on my life
3
18000
7000
Tôi ngạc nhiên vì khi tôi nhìn lại mình
00:37
the last thing I ever wanted to do was write, or be in any way involved in religion.
4
25000
9000
Tôi luôn muốn viết hoặc làm về tôn giáo.
00:46
After I left my convent, I'd finished with religion, frankly.
5
34000
4000
Thực sự, tôi ngưng làm về tôn giáo
trước khi rời tu viện.
trước khi rời tu viện.
00:50
I thought that was it.
6
38000
1000
Tôi nghĩ nó sẽ vậy.
00:51
And for 13 years I kept clear of it. I wanted to be an English literature professor.
7
39000
8000
Và 13 năm để nhận ra cái mình muốn.
Tôi muốn trở thành giáo sư văn học Anh.
Tôi muốn trở thành giáo sư văn học Anh.
00:59
And I certainly didn't even want to be a writer, particularly.
8
47000
4000
và tôi chắc chắn không muốn làm nhà văn.
01:03
But then I suffered a series of career catastrophes,
9
51000
5000
rồi một lọat thảm họa nghề nghiệp ập tới,
01:08
one after the other, and finally found myself in television. (Laughter)
10
56000
6000
sau tất cả, tôi lại thấy mình trên ti vi.
01:18
I said that to Bill Moyers, and he said, "Oh, we take anybody." (Laughter)
11
66000
4000
Tôi đã kể với Bill Moyer, và anh đáp lại,
" oh, ....."
" oh, ....."
01:22
And I was doing some rather controversial religious programs.
12
70000
5000
Tôi làm vài chương trình bàn về tôn giáo.
01:27
This went down very well in the U.K., where religion is extremely unpopular.
13
75000
7000
Ở Anh việc này được hoan nghênh nhiệt liệt
nơi tôn giáo không phổ biến lắm.
nơi tôn giáo không phổ biến lắm.
01:34
And so, for once, for the only time in my life, I was finally in the mainstream.
14
82000
5000
Cuối cùng, tôi đã tìm thấy thế mạnh mình.
01:39
But I got sent to Jerusalem to make a film about early Christianity.
15
87000
7000
Nhưng tôi lại bị gửi tới Jerusalem
để làm phim về Ki-tô giáo.
để làm phim về Ki-tô giáo.
01:46
And there, for the first time, I encountered the other religious traditions:
16
94000
5000
Và ở đó, tôi bắt gặp
các truyền thống tôn giáo khác:
các truyền thống tôn giáo khác:
01:51
Judaism and Islam, the sister religions of Christianity.
17
99000
5000
Do Thái giáo và Hồi giáo,
chị em tôn giáo với Ki-tô giáo.
chị em tôn giáo với Ki-tô giáo.
01:56
And while I found I knew nothing about these faiths at all --
18
104000
4000
Tôi thấy mình chả biết gì về tín ngưỡng cả
02:00
despite my own intensely religious background,
19
108000
5000
mặc dù bản thân tôi là tôn giáo gốc,
02:05
I'd seen Judaism only as a kind of prelude to Christianity,
20
113000
3000
tôi chỉ biết đạo Do Thái có trước đạo Kito
02:08
and I knew nothing about Islam at all.
21
116000
3000
còn Hồi giáo tôi không biết gì cả.
02:11
But in that city, that tortured city,
22
119000
3000
Nhưng trong thành phố bị tra tấn đó,
02:14
where you see the three faiths jostling so uneasily together,
23
122000
6000
nơi mà 3 tín ngưỡng đang xô đẩy lẫn nhau,
02:20
you also become aware of the profound connection between them.
24
128000
3000
bạn sẽ thấy giữa chúng có kết nối sâu sắc.
02:23
And it has been the study of other religious traditions that brought me back
25
131000
5000
Việc nghiên cứu các truyền thống tôn giáo
đã mang lại cho tôi
đã mang lại cho tôi
02:28
to a sense of what religion can be, and actually enabled me
26
136000
4000
nhận thức về tôn giáo, và thực sự giúp tôi
02:32
to look at my own faith in a different light.
27
140000
3000
có cái nhìn riêng của mình về tín ngưỡng.
02:35
And I found some astonishing things in the course of my study
28
143000
4000
Tôi đã tìm thấy một số điều bất ngờ trong
trong quá trình nghiên cứu
trong quá trình nghiên cứu
02:39
that had never occurred to me. Frankly, in the days when I thought I'd had it with religion,
29
147000
7000
cái mà tôi chưa bao giờ nghĩ đến. Thật sự,
khi tôi dồn hết mình vào đó,
khi tôi dồn hết mình vào đó,
02:46
I just found the whole thing absolutely incredible.
30
154000
3000
tôi mới thấy mọi thứ hoàn toàn phi thường.
02:49
These doctrines seemed unproven, abstract.
31
157000
5000
Những học thuyết này vẫn chưa được chứng
mình, còn trừu tượng.
mình, còn trừu tượng.
02:55
And to my astonishment, when I began seriously studying other traditions,
32
163000
7000
Trước sự ngạc nhiên ấy, tôi bắt đầu thật
sự nghiên cứu các truyền thống,
sự nghiên cứu các truyền thống,
03:02
I began to realize that belief -- which we make such a fuss about today --
33
170000
6000
tôi nhận ra rằng niềm tin-cái mà chúng ta
làm quan trọng hóa hiện nay
làm quan trọng hóa hiện nay
03:08
is only a very recent religious enthusiasm
34
176000
5000
chỉ là sự sùng bài bái tôn giáo nhất thời
03:13
that surfaced only in the West, in about the 17th century.
35
181000
6000
nổi lên duy nhất ở phía tây, ở thế kỉ 17.
03:19
The word "belief" itself originally meant to love, to prize, to hold dear.
36
187000
7000
Từ "niềm tin" ban đầu có nghĩa là để
yêu thương, để ước vọng, để yêu mến.
yêu thương, để ước vọng, để yêu mến.
03:26
In the 17th century, it narrowed its focus,
37
194000
4000
Vào thế kỉ 17, hãy thu hẹp trọng tâm lại,
03:30
for reasons that I'm exploring in a book I'm writing at the moment,
38
198000
3000
các lý luận tôi đang khai thác
trong sách đang viết hiện tại
trong sách đang viết hiện tại
03:33
to include -- to mean an intellectual assent to a set of propositions, a credo.
39
201000
9000
mang ý nghĩa là một sự đồng ý
để thiết lập hệ các tuyên bố, cương lĩnh.
để thiết lập hệ các tuyên bố, cương lĩnh.
03:42
"I believe:" it did not mean, "I accept certain creedal articles of faith."
40
210000
6000
"Tôi tin rằng:" nó không có nghĩa,
"Tôi chắc chắn chấp nhận các tín điều."
"Tôi chắc chắn chấp nhận các tín điều."
03:48
It meant: "I commit myself. I engage myself."
41
216000
4000
Nó nghĩa là: "Tôi cam kết tham gia"
03:52
Indeed, some of the world traditions think very little of religious orthodoxy.
42
220000
7000
Thật ra, một số truyền thống trên thế giới
nghĩ tôn giáo rất ít chính thống
nghĩ tôn giáo rất ít chính thống
03:59
In the Quran, religious opinion -- religious orthodoxy -- is dismissed as "zanna:"
43
227000
6000
Trong Kinh Quran, quan điểm tôn giáo-
chính thống giáo - bị gạt bỏ như "Zanna:"
chính thống giáo - bị gạt bỏ như "Zanna:"
04:05
self-indulgent guesswork about matters that nobody can be certain of one way or the other,
44
233000
6000
là sự phỏng đoàn bê tha những vấn đề
mà không ai có thể chắc chắn
mà không ai có thể chắc chắn
04:11
but which makes people quarrelsome and stupidly sectarian. (Laughter)
45
239000
3000
nhưng lại khiến người ta dễ gây gổ
và bè phái ngớ ngẫn.
và bè phái ngớ ngẫn.
04:14
So if religion is not about believing things, what is it about?
46
242000
7000
Vậy, nếu tôn giáo không phải
là niềm tin vào điều gì đó, vậy nó là gì?
là niềm tin vào điều gì đó, vậy nó là gì?
04:21
What I've found, across the board, is that religion is about behaving differently.
47
249000
5000
Những gì tôi tìm thấy, một cách toàn diện,
tôn giáo là cách hành xử khác nhau.
tôn giáo là cách hành xử khác nhau.
04:26
Instead of deciding whether or not you believe in God, first you do something.
48
254000
6000
Thay vì quyết định liệu có tin vào Thiên
Chúa không, đầu tiên bạn hãy làm gì đó.
Chúa không, đầu tiên bạn hãy làm gì đó.
04:32
You behave in a committed way,
49
260000
1000
Bạn hãy làm hết sức
04:33
and then you begin to understand the truths of religion.
50
261000
4000
và bạn sẽ hiểu được chân lý của tôn giáo.
04:37
And religious doctrines are meant to be summons to action;
51
265000
7000
Học thuyết tôn giáo được hiểu là tập hợp
hành động
hành động
04:44
you only understand them when you put them into practice.
52
272000
4000
bạn chỉ có thể hiểu hết khi
bạn đặt chúng vào thực tiễn
bạn đặt chúng vào thực tiễn
04:48
Now, pride of place in this practice is given to compassion.
53
276000
8000
Vị trí cao quý trong thực tiễn này
chính là lòng từ bi.
chính là lòng từ bi.
04:56
And it is an arresting fact that right across the board,
54
284000
5000
Sự thật là tất cả mọi người,
05:01
in every single one of the major world faiths, compassion --
55
289000
4000
mỗi tôn giáo lớn trên thế giới, từ bi-
05:05
the ability to feel with the other in the way we've been thinking about this evening --
56
293000
5000
khả năng để cảm nhận về cái gì theo
cách chúng ta thường nghĩ về buổi tối nay-
cách chúng ta thường nghĩ về buổi tối nay-
05:10
is not only the test of any true religiosity, it is also what will bring us
57
298000
8000
không những kiểm tra lòng tin thật sự,
mà nó còn cho chúng ta thấy
mà nó còn cho chúng ta thấy
05:18
into the presence of what Jews, Christians and Muslims call "God" or the "Divine."
58
306000
5000
sự tồn tại của cái mà người Do Thái, Kitô,
Hồi giáo gọi là "thần" hay "Thiên Chúa".
Hồi giáo gọi là "thần" hay "Thiên Chúa".
05:23
It is compassion, says the Buddha, which brings you to Nirvana.
59
311000
6000
Chính sự từ bi, Đức Phật dạy, sẽ mang bạn
đến cõi niết bài
đến cõi niết bài
05:29
Why? Because in compassion, when we feel with the other,
60
317000
4000
Tại sao? Chính vì lòng từ bi, cho ta
cảm thông với người khác,
cảm thông với người khác,
05:33
we dethrone ourselves from the center of our world and we put
61
321000
5000
sẳn lòng từ bỏ vị trí trung tâm của mình
nhường cho người khác
nhường cho người khác
05:38
another person there. And once we get rid of ego, then we're ready to see the Divine.
62
326000
8000
Một khi ta thoát khỏi cái tôi, cũng là lúc
ta sẵn sàng để nhìn thấy Thiên Chúa
ta sẵn sàng để nhìn thấy Thiên Chúa
05:46
And in particular, every single one of the major world traditions has highlighted -- has said --
63
334000
8000
Cụ thể, mỗi tôn giáo lớn trên thế giới
đã làm nổi bật lên
đã làm nổi bật lên
05:54
and put at the core of their tradition what's become known as the Golden Rule.
64
342000
5000
và đặt tại cốt lõi tôn giáo của họ -
cái mà được gọi là nguyên tắc vàng.
cái mà được gọi là nguyên tắc vàng.
05:59
First propounded by Confucius five centuries before Christ:
65
347000
4000
Đầu tiên được đề xuất bởi Khổng tử cách
đây 5 thế kỉ trước Kito giáo:
đây 5 thế kỉ trước Kito giáo:
06:03
"Do not do to others what you would not like them to do to you."
66
351000
4000
"Đừng làm cho người khác những gì
bạn không muốn họ làm cho bạn".
bạn không muốn họ làm cho bạn".
06:07
That, he said, was the central thread which ran through all his teaching
67
355000
4000
Ông nói, trọng tâm chủ đề là
cái giải thích tất cả bài giảng của ông
cái giải thích tất cả bài giảng của ông
06:11
and that his disciples should put into practice all day and every day.
68
359000
5000
và các môn đệ của ông nên
tập luyện thường xuyên.
tập luyện thường xuyên.
06:16
And it was -- the Golden Rule would bring them to the transcendent value that he called "ren,"
69
364000
5000
Và nguyên tắc vàng sẽ mang lại cho họ
giá trị siêu việt mà ông gọi là "ren",
giá trị siêu việt mà ông gọi là "ren",
06:21
human-heartedness, which was a transcendent experience in itself.
70
369000
6000
tình cảm bác ái, bên trong nó ẩn chứa
kinh nghiệm xâu xa về lòng thương xót.
kinh nghiệm xâu xa về lòng thương xót.
06:27
And this is absolutely crucial to the monotheisms, too.
71
375000
5000
Điều này cũng thực sự rất qua trọng với
Độc Thần giáo.
Độc Thần giáo.
06:34
There's a famous story about the great rabbi, Hillel, the older contemporary of Jesus.
72
382000
3000
Có một câu chuyện nổi tiếng về
giáo sĩ Do Thái, Hillel
giáo sĩ Do Thái, Hillel
06:37
A pagan came to him and offered to convert to Judaism if the rabbi could
73
385000
5000
Một kẻ ngoại đạo đến gặp ông, đề nghị
đổi sang đạo Do Thái nếu Hillel có thể
đổi sang đạo Do Thái nếu Hillel có thể
06:42
recite the whole of Jewish teaching while he stood on one leg.
74
390000
3000
đọc lại toàn bộ bài giảng trong khi ông
đứng trên một chân.
đứng trên một chân.
06:45
Hillel stood on one leg and said, "That which is hateful to you,
75
393000
4000
Hillel đứng trên một chân và nói,
"Cái có hại cho ngươi, không có hại
"Cái có hại cho ngươi, không có hại
06:49
do not do to your neighbor. That is the Torah. The rest is commentary.
76
397000
5000
cho người láng giềng. Đây là toàn bộ học
thuyết. Phần còn lại chỉ là lời dẫn giải.
thuyết. Phần còn lại chỉ là lời dẫn giải.
06:54
Go and study it." (Laughter)
77
402000
2000
Bây giờ hãy tiến lên và học hỏi".
06:56
And "go and study it" was what he meant.
78
404000
4000
"Hãy tiến lên và học hỏi" là ngụ ý của ông
07:00
He said, "In your exegesis, you must make it clear
79
408000
4000
Ông nói, " Trong lời bình luận,
bạn cần phải làm rõ ra rằng
bạn cần phải làm rõ ra rằng
07:04
that every single verse of the Torah is a commentary, a gloss upon the Golden Rule."
80
412000
7000
mỗi câu trong học thuyết là một lời dẫn
giải, lời chú giải cho nguyên tắc vàng ".
giải, lời chú giải cho nguyên tắc vàng ".
07:12
The great Rabbi Meir said that any interpretation of Scripture which
81
420000
7000
Rabbi Meir vĩ đại nói rằng bất kỳ
giải thích trong Kinh Thánh mà
giải thích trong Kinh Thánh mà
07:19
led to hatred and disdain, or contempt of other people --
82
427000
5000
dẫn đến sự thù ghét và khinh bỉ,
hoặc khinh miệt của người khác -
hoặc khinh miệt của người khác -
07:24
any people whatsoever -- was illegitimate.
83
432000
3000
bất kỳ người nào - là bất hợp pháp.
07:27
Saint Augustine made exactly the same point.
84
435000
3000
Saint Augustine cũng có cùng quan điểm.
07:30
Scripture, he says, "teaches nothing but charity, and we must not leave
85
438000
6000
Ông nói, "dạy học là từ thiện,
chúng ta không cần phải
chúng ta không cần phải
07:36
an interpretation of Scripture until we have found a compassionate interpretation of it."
86
444000
7000
giải thích của Kinh Thánh cho đến khi
chúng ta tìm thấy lời giải thích trắc ẩn."
chúng ta tìm thấy lời giải thích trắc ẩn."
07:43
And this struggle to find compassion in some of these rather rebarbative texts
87
451000
6000
Nỗ lực để tìm thấy lòng trắc ẩn
trong các bản ghê tởm này
trong các bản ghê tởm này
07:49
is a good dress rehearsal for doing the same in ordinary life. (Applause)
88
457000
6000
là một cuộc diễn tập ý nghĩa, diễn ra đều
đặn trong cuộc sống.
đặn trong cuộc sống.
07:55
But now look at our world. And we are living in a world that is --
89
463000
7000
Hãy nhìn lại thế giới của chúng ta. Chúng
ta đang sống trong một thế giới mà
ta đang sống trong một thế giới mà
08:02
where religion has been hijacked. Where terrorists cite Quranic verses to justify their atrocities.
90
470000
11000
tôn giáo bị cướp đoạt. Bọn khủng bố lấy
câu Kinh Thánh biện minh hành vi tàn bạo.
câu Kinh Thánh biện minh hành vi tàn bạo.
08:13
Where instead of taking Jesus' words, "Love your enemies.
91
481000
7000
Thay vì dùng lời Chúa nói, " Yêu thương kẻ
thù.
thù.
08:20
Don't judge others," we have the spectacle of Christians endlessly judging other people,
92
488000
7000
Đừng phán xét kẻ khác", ta lại thấy cảnh
tưởng họ không ngừng phán xét kẻ khác
tưởng họ không ngừng phán xét kẻ khác
08:27
endlessly using Scripture as a way of arguing with other people,
93
495000
6000
không ngừng sử dụng Kinh Thánh như một
cách tranh cãi với người khác,
cách tranh cãi với người khác,
08:33
putting other people down. Throughout the ages, religion has been used to oppress others,
94
501000
8000
dìm họ xuống. Nhiều thời đại, tôn giáo
được sử dụng để đàn áp người khác,
được sử dụng để đàn áp người khác,
08:41
and this is because of human ego, human greed.
95
509000
4000
điều này là vì cái tôi, lòng tham
của con người.
của con người.
08:45
We have a talent as a species for messing up wonderful things.
96
513000
5000
Chúng ta là rất giỏi trong việc làm rối
tung mọi thứ tuyệt với.
tung mọi thứ tuyệt với.
08:50
So the traditions also insisted -- and this is an important point, I think --
97
518000
7000
Vì vậy, các truyền thống cũng nhấn mạnh,
đây là một điểm quan trọng, tôi nghĩ
đây là một điểm quan trọng, tôi nghĩ
08:57
that you could not and must not confine your compassion
98
525000
3000
bạn không thể và không được hạn chế
lòng trắc ẩn
lòng trắc ẩn
09:00
to your own group: your own nation, your own co-religionists,
99
528000
7000
cho riêng bạn như: quốc gia bạn,
tín ngưỡng bạn,
tín ngưỡng bạn,
09:07
your own fellow countrymen. You must have what one of the Chinese sages called "jian ai":
100
535000
5000
đồng hương bạn. Bạn cần có một trong
cái mà nhà hiền triết Tàu gọi "jian ai":
cái mà nhà hiền triết Tàu gọi "jian ai":
09:12
concern for everybody. Love your enemies. Honor the stranger.
101
540000
6000
quan tâm mọi người. Yêu thương kẻ thù.
Tôn vinh kẻ lạ.
Tôn vinh kẻ lạ.
09:18
We formed you, says the Quran, into tribes and nations so that you may know one another.
102
546000
6000
Chúng tôi thiết lập cho bạn, tín đồ của
các bộ lạc, quốc gia có thể hiểu nhau.
các bộ lạc, quốc gia có thể hiểu nhau.
09:24
And this, again -- this universal outreach -- is getting subdued in the strident use of religion --
103
552000
10000
Cách tiếp cận chung này đang dần làm giảm
bớt việc
bớt việc
09:34
abuse of religion -- for nefarious gains.
104
562000
6000
lạm dụng tôn giáo cho lợi nhuận bất chính.
09:40
Now, I've lost count of the number of taxi drivers who,
105
568000
4000
Tôi nghe không biết bao nhiêu người lái
taxi, người mà
taxi, người mà
09:44
when I say to them what I do for a living, inform me that religion
106
572000
5000
khi tôi nói với họ những gì tôi làm cho
cuộc sống, nói với tôi rằng tôn giáo
cuộc sống, nói với tôi rằng tôn giáo
09:49
has been the cause of all the major world wars in history. Wrong.
107
577000
4000
là nguyên cho tất cả cuộc chiến tranh thế
giới lớn trong lịch sử. Sai rồi.
giới lớn trong lịch sử. Sai rồi.
09:53
The causes of our present woes are political.
108
581000
5000
Nguyên nhân cho những thống khổ hiện nay
của ta chính là nền chính trị
của ta chính là nền chính trị
09:58
But, make no mistake about it, religion is a kind of fault line,
109
586000
6000
Nhưng, đừng có nhầm lẫn, tôn giáo là
một loại đường đứt gãy,
một loại đường đứt gãy,
10:09
and when a conflict gets ingrained in a region, religion can get sucked in
110
597000
4000
khi một cuộc xung đột ăn sâu vào một vùng,
tôn bị hút vào
tôn bị hút vào
10:13
and become part of the problem. Our modernity has been exceedingly violent.
111
601000
5000
và trở thành một phần cuả vấn đề. Hiện
tại của chúng qúa khắc nghiệt.
tại của chúng qúa khắc nghiệt.
10:18
Between 1914 and 1945, 70 million people died in Europe alone as a result of armed conflict.
112
606000
10000
Giữa năm 1914 và 1945, ở Châu Âu có 70
triệu người chết vì bạo động vũ trang.
triệu người chết vì bạo động vũ trang.
10:28
And so many of our institutions, even football, which used to be a pleasant pastime,
113
616000
9000
Nhiều tổ chức của chúng ta, thậm sân banh,
từng được dùng làm nơi giải trí
từng được dùng làm nơi giải trí
10:37
now causes riots where people even die.
114
625000
5000
bây giờ lại là những tụ tập nổi lạo,
người chết.
người chết.
10:42
And it's not surprising that religion, too, has been affected by this violent ethos.
115
630000
7000
Không có gì ngạc nhiên rằng tôn giáo cũng
bị ảnh hưởng.
bị ảnh hưởng.
10:49
There's also a great deal, I think, of religious illiteracy around.
116
637000
6000
Ngoài ra còn có một việc quan trongk khác,
theo tôi, nạn mù tôn giáo/
theo tôi, nạn mù tôn giáo/
10:57
People seem to think, now equate religious faith with believing things.
117
645000
5000
Con người dường như đánh đồng tôn giáo với
những niềm tin khác.
những niềm tin khác.
11:02
As though that -- we call religious people often believers,
118
650000
5000
Chúng ta gọi những người thuộc tôn giáo là
tín đồ
tín đồ
11:07
as though that were the main thing that they do. And very often, secondary goals
119
655000
7000
như thể đó là điều chính mà họ làm. Và rất
thường xuyên, mục tiêu thứ hai
thường xuyên, mục tiêu thứ hai
11:14
get pushed into the first place, in place of compassion and the Golden Rule.
120
662000
6000
được đẩy lên vị trí đầu, vị trí của lòng
từ bi trong nguyên tắc vàng.
từ bi trong nguyên tắc vàng.
11:20
Because the Golden Rule is difficult. I sometimes -- when I'm speaking to
121
668000
6000
Vì cái khó khăn nguyên tắc vàng. Đôi khi,
khi tôi đang nói chuyện
khi tôi đang nói chuyện
11:26
congregations about compassion, I sometimes see
122
674000
4000
với hội về lòng từ bi, tôi nhìn thấy
11:30
a mutinous expression crossing some of their faces because
123
678000
7000
biểu cảm không đồng tình trên mặt của họ
11:37
a lot of religious people prefer to be right, rather than compassionate. (Laughter)
124
685000
6000
vì nhiều người tôn giáo cần cái đúng hơn
là cái lòng từ bi.
là cái lòng từ bi.
11:43
Now -- but that's not the whole story.
125
691000
4000
Nhưng đó không phải là toàn bộ câu chuyện.
11:47
Since September the 11th, when my work on Islam suddenly propelled me
126
695000
6000
Kể từ ngày 11/11, khi công việc ở Islam
chợt đẩy tôi
chợt đẩy tôi
11:53
into public life, in a way that I'd never imagined, I've been able to sort of go all over the world,
127
701000
7000
vào hoạt động xã hội, tôi không tưởng
tượng nổi, mình là kiểu người đi khắp nơi
tượng nổi, mình là kiểu người đi khắp nơi
12:00
and finding, everywhere I go, a yearning for change.
128
708000
6000
trên thế giới, phát hiện mọi nơi tôi tới,
có một sự ao ước đổi mới.
có một sự ao ước đổi mới.
12:06
I've just come back from Pakistan, where literally thousands of people came to my lectures,
129
714000
8000
Tôi vừa mới quay trở về từ Pakistan, nơi
hàng ngàn người đến để nghe tôi giảng
hàng ngàn người đến để nghe tôi giảng
12:14
because they were yearning, first of all, to hear a friendly Western voice.
130
722000
4000
vì họ đang khát khao, trên tất cả, để nghe
giọng nói thân thiện của người Phương Tây
giọng nói thân thiện của người Phương Tây
12:18
And especially the young people were coming. And were asking me --
131
726000
7000
Đặc biệt, những người trẻ tuổi đến và hỏi
tôi rằng
tôi rằng
12:25
the young people were saying, "What can we do? What can we do to change things?"
132
733000
5000
"Chúng tôi có thể làm gì? Chúng tôi có thể
thay đổi những gì?"
thay đổi những gì?"
12:30
And my hosts in Pakistan said, "Look, don't be too polite to us.
133
738000
7000
những người chủ của tôi ở Paskistan nói,
"Này, đừng quá lịch thiệp với chúng tôi.
"Này, đừng quá lịch thiệp với chúng tôi.
12:37
Tell us where we're going wrong. Let's talk together about where religion is failing."
134
745000
6000
Hãy nói chúng tôi làm sai ở đâu. Hãy cùng
nhau bàn về chỗ mà tôn giáo thất bại."
nhau bàn về chỗ mà tôn giáo thất bại."
12:43
Because it seems to me that with -- our current situation is so serious
135
751000
7000
Bỏi vì theo như tôi thấy - tình hình hiện
tại của chúng tôi là rất nghiêm trọng
tại của chúng tôi là rất nghiêm trọng
12:50
at the moment that any ideology that doesn't promote a sense of global understanding
136
758000
9000
bất kì hệ tư tưởng mà không thúc đẩy sự
hiểu biết toàn cầu
hiểu biết toàn cầu
12:59
and global appreciation of each other is failing the test of the time.
137
767000
6000
và sự đánh giá toàn cầu lẫn nhau thì đều
thất bại theo thời gian.
thất bại theo thời gian.
13:05
And religion, with its wide following ... Here in the United States,
138
773000
6000
Theo tôn giáo...Tại Hoa Kỳ,
13:11
people may be being religious in a different way, as a report has just shown --
139
779000
6000
người ta có thể tín ngưỡng với nhiều cách
nhau, như một bài báo vừa mới đưa ra
nhau, như một bài báo vừa mới đưa ra
13:17
but they still want to be religious. It's only Western Europe that has retained its secularism,
140
785000
8000
nhưng chúng vẫn thuộc về tôn giáo. Chỉ có
ở phía Tây Âu vẫn giữ chủ nghĩa thế tục,
ở phía Tây Âu vẫn giữ chủ nghĩa thế tục,
13:25
which is now beginning to look rather endearingly old-fashioned.
141
793000
3000
cái chủ nghĩa mà bây giờ bắt đầu lỗi thời.
13:28
But people want to be religious, and religion should be made
142
796000
7000
Những người muốn trở thành nhà tu hành,
và tôn giáo cần phải tạo ra
và tôn giáo cần phải tạo ra
13:35
to be a force for harmony in the world, which it can and should be --
143
803000
5000
sự hài hòa trên thế giới,
13:40
because of the Golden Rule.
144
808000
3000
vì nguyên tắc vàng.
13:43
"Do not do to others what you would not have them do to you":
145
811000
4000
"Đừng làm cho người khác những điều mà bạn
không muốn họ làm lại với bạn."
không muốn họ làm lại với bạn."
13:47
an ethos that should now be applied globally.
146
815000
3000
một đặc tính mà nên được áp dụng ngay bây
giờ.
giờ.
13:50
We should not treat other nations as we would not wish to be treated ourselves.
147
818000
7000
Ta không nên đối xử với các quốc gia khác
như ta không muốn bị đối xử như vậy.
như ta không muốn bị đối xử như vậy.
13:57
And these -- whatever our wretched beliefs -- is a religious matter, it's a spiritual matter.
148
825000
8000
Bất kì niềm tin tồi tệ của chúng ta đều là
vấn đề của tôn giáo, nó thuộc về tâm linh.
vấn đề của tôn giáo, nó thuộc về tâm linh.
14:05
It's a profound moral matter that engages and should engage us all.
149
833000
5000
Đó là một vấn đề đạo đức sâu sắc thu hút
tất cả chúng ta.
tất cả chúng ta.
14:10
And as I say, there is a hunger for change out there.
150
838000
4000
Như tôi nói, có một khao khát thay đổi
ngoài kia.
ngoài kia.
14:14
Here in the United States, I think you see it in this election campaign: a longing for change.
151
842000
6000
Tại đây ở Hoa Kỳ, bạn có thể thấy nó qua
chiến dịch bầu cử: một khao khát thay đổi.
chiến dịch bầu cử: một khao khát thay đổi.
14:20
And people in churches all over and mosques all over this continent after September the 11th,
152
848000
10000
Sau 11/11, người ở tất cả các nhà thờ
14:30
coming together locally to create networks of understanding.
153
858000
6000
cùng nhau tập trung ở địa phương để tạo
ra mạng lưới thấu hiểu nhau.
ra mạng lưới thấu hiểu nhau.
14:36
With the mosque, with the synagogue, saying, "We must start to speak to one another."
154
864000
5000
Các nhà thờ Hồi giáo, các giáo đường Do
Thái nói,"Ta hãy cùn nói chuyện cùng nhau"
Thái nói,"Ta hãy cùn nói chuyện cùng nhau"
14:41
I think it's time that we moved beyond the idea of toleration and move toward appreciation of the other.
155
869000
11000
Đến lúc ta hướng tới lòng khoan dung
và hướng tới sự biết ơn người khác .
và hướng tới sự biết ơn người khác .
14:52
I'd -- there's one story I'd just like to mention.
156
880000
5000
Tôi muốn có một câu chuyện do chính tôi
viết ra.
viết ra.
14:57
This comes from "The Iliad." But it tells you what this spirituality should be.
157
885000
6000
Nó xuất phát từ "Bản trường ca Hy Lạp". Nó
cho bạn biết tâm linh này là cái gì.
cho bạn biết tâm linh này là cái gì.
15:03
You know the story of "The Iliad," the 10-year war between Greece and Troy.
158
891000
5000
Bạn biết câu chuyện của "The Iliad",
cuộc chiến 10 năm giữa Hy Lạp và Troy.
cuộc chiến 10 năm giữa Hy Lạp và Troy.
15:08
In one incident, Achilles, the famous warrior of Greece, takes his troops out of the war,
159
896000
5000
Achilles, chiến binh nổi tiếng Hi Lạp, dẫn
lính mình ra khỏi trận chiến,
lính mình ra khỏi trận chiến,
15:13
and the whole war effort suffers. And in the course of the ensuing muddle,
160
901000
6000
và toàn bộ công sức trận chiến bị ảnh
hưởng. Trong hoàn cảnh rối ren tiếp theo,
hưởng. Trong hoàn cảnh rối ren tiếp theo,
15:19
his beloved friend, Patroclus, is killed -- and killed in single combat
161
907000
6000
người bạn yêu quý của anh, Patroclus, bị
giết - bị thiệt mạng trong lần độc chiến
giết - bị thiệt mạng trong lần độc chiến
15:25
by one of the Trojan princes, Hector. And Achilles goes mad with grief and rage and revenge,
162
913000
5000
bởi một trong các hoàng tử Trojan, Hector.
Achilles điên lên, tức giận và báo thù,
Achilles điên lên, tức giận và báo thù,
15:30
and he mutilates the body. He kills Hector, he mutilates his body
163
918000
9000
và làm tổn thương cơ thể. Ông giết Hector,
cắt cơ thể hắn ra
cắt cơ thể hắn ra
15:40
and then he refuses to give the body back for burial to the family,
164
928000
4000
và ông không hoàn lại thi thể cho gia đình
mai táng
mai táng
15:44
which means that, in Greek ethos, Hector's soul will wander eternally, lost.
165
932000
7000
điều đó có nghĩa là, linh hồn của Hector
sẽ lang thang vĩnh viễn, lạc lối.
sẽ lang thang vĩnh viễn, lạc lối.
15:51
And then one night, Priam, king of Troy, an old man,
166
939000
4000
Một đêm, Priam, vua của Troy, một ông già,
15:55
comes into the Greek camp incognito, makes his way to Achilles' tent
167
943000
5000
lẻn vào trại Hi Lạp, tìm đến lều của
Achilles
Achilles
16:00
to ask for the body of his son.
168
948000
3000
để hỏi về thi thể của con ông.
16:03
And everybody is shocked when the old man takes off his head covering and shows himself.
169
951000
7000
Mọi người đều ngạc nhiên khi ông lão cởi
bỏ miếng trùm đầu và lộ diện.
bỏ miếng trùm đầu và lộ diện.
16:10
And Achilles looks at him and thinks of his father. And he starts to weep.
170
958000
6000
Achilles nhìn ông lão và nghĩ về cha mình.
Và ông bắt đầu khóc.
Và ông bắt đầu khóc.
Priam nhìn vào người đàn ông đã giết các
con của ông,
con của ông,
16:18
And Priam looks at the man who has murdered so many of his sons,
171
966000
4000
16:22
and he, too, starts to weep. And the sound of their weeping filled the house.
172
970000
5000
và ông cũng bắt đầu khóc. Tiếng khóc ngập
tràn căn lều.
tràn căn lều.
16:27
The Greeks believed that weeping together created a bond between people.
173
975000
5000
Người Hi Lạp tin rằng tiếng khóc hòa lẫn
ấy tạo nên sự liên kết giữa hai bên.
ấy tạo nên sự liên kết giữa hai bên.
16:32
And then Achilles takes the body of Hector, he hands it very tenderly to the father,
174
980000
8000
Achilles mang thi thể của Hector, nhẹ
nhàng đưa cho người cha,
nhàng đưa cho người cha,
16:40
and the two men look at each other, and see each other as divine.
175
988000
4000
hai người đàn ông nhìn nhau, xem nhau như
thánh thần.
thánh thần.
16:45
That is the ethos found, too, in all the religions.
176
993000
6000
Nét đặc biệt ấy đã được tìm thấy, cũng như
ở tất cả các vùng khác.
ở tất cả các vùng khác.
Nó có nghĩa là ta sẽ vượt qua được nổi
khiếp sợ khi bị đẩy đến bước đường cùng,
khiếp sợ khi bị đẩy đến bước đường cùng,
16:53
It's what is meant by overcoming the horror that we feel when we are under threat of our enemies,
177
1001000
6000
16:59
and beginning to appreciate the other.
178
1007000
3000
và bắt đầu thấu hiểu được nhau.
17:02
It's of great importance that the word for "holy" in Hebrew, applied to God, is "Kadosh": separate, other.
179
1010000
9000
Chữ "holy" có rất có ý nghĩa ở Hebrew,
với Thiên Chúa, là "Kadosh": tách biệt.
với Thiên Chúa, là "Kadosh": tách biệt.
17:11
And it is often, perhaps, the very otherness of our enemies which can
180
1019000
6000
Có lẽ, sự rất khác biệt của kẻ thù
17:17
give us intimations of that utterly mysterious transcendence which is God.
181
1025000
5000
cung cấp cho ta những gợi ý cho bí ẩn
hoàn toàn siêu việt đó là Thiên Chúa.
hoàn toàn siêu việt đó là Thiên Chúa.
17:23
And now, here's my wish:
182
1031000
3000
Lúc này đây, điều tôi mong ước là:
17:26
I wish that you would help with the creation,
183
1034000
6000
Tôi mong các bạn sẽ hỗ trợ sáng tạo,
17:32
launch and propagation of a Charter for Compassion,
184
1040000
6000
khởi động, tuyên truyền Hiến Chương
Nhân ái,
Nhân ái,
17:38
crafted by a group of inspirational thinkers from
185
1046000
6000
được chế tác bởi nhóm các nhà tư tưởng từ
17:44
the three Abrahamic traditions of Judaism, Christianity and Islam,
186
1052000
4000
ba truyền thống Abraham của Do Thái
giáo, Kitô giáo và Hồi giáo,
giáo, Kitô giáo và Hồi giáo,
17:48
and based on the fundamental principle of the Golden Rule.
187
1056000
5000
và dựa trên các nguyên tắc cơ bản
của Quy tắc vàng.
của Quy tắc vàng.
17:53
We need to create a movement among all these people that I meet in my travels --
188
1061000
8000
Chúng ta cần tạo ra một biến đổi giữa
những người mà tôi gặp chuyến đi của tôi
những người mà tôi gặp chuyến đi của tôi
18:01
you probably meet, too -- who want to join up, in some way,
189
1069000
4000
Có thể bạn cũng đã gặp, người mà muốn gia
nhập quân ngũ, theo cách nào đó,
nhập quân ngũ, theo cách nào đó,
18:05
and reclaim their faith, which they feel, as I say, has been hijacked.
190
1073000
5000
lấy lại niềm tin cho họ, cái mà họ cảm
thấy đã bị cướp đi.
thấy đã bị cướp đi.
18:10
We need to empower people to remember the compassionate ethos,
191
1078000
6000
Chúng ta cần trao mọi người quyền để gợi
lại lòng vị tha,
lại lòng vị tha,
18:16
and to give guidelines. This Charter would not be a massive document.
192
1084000
4000
và đưa ra lời hướng dẫn. Điều lệ này
không phải là một tài liệu lớn.
không phải là một tài liệu lớn.
18:20
I'd like to see it -- to give guidelines as to how to interpret the Scriptures,
193
1088000
8000
Tôi muốn xem qua để đưa ra những hướng dẫn
cách để làm sáng tỏ Kinh Thánh,
cách để làm sáng tỏ Kinh Thánh,
18:28
these texts that are being abused. Remember what the rabbis and what Augustine
194
1096000
6000
những văn bản này đang bị lạm dụng. Hãy
nhớ những gì giáo sĩ Do Thái và Augustinô
nhớ những gì giáo sĩ Do Thái và Augustinô
18:34
said about how Scripture should be governed by the principle of charity.
195
1102000
3000
nói - Kinh Thánh bị chi phối bởi
nguyên tắc của tổ chức cứu tế.
nguyên tắc của tổ chức cứu tế.
18:37
Let's get back to that. And the idea, too, of Jews, Christians and Muslims --
196
1105000
6000
Hãy cùng nhìn lại. Cũng như, ý tưởng của
người Do Thái, Kito, và Hồi giáo
người Do Thái, Kito, và Hồi giáo
18:43
these traditions now so often at loggerheads -- working together to
197
1111000
5000
những tôn giáo đang bất hòa này - đang làm
việc cùng nhau để
việc cùng nhau để
18:48
create a document which we hope will be signed by a thousand, at least,
198
1116000
7000
tạo ra một tài liệu mà chúng ta hi vọng sẽ
được kí bởi hàng ngàn người, ít nhất,
được kí bởi hàng ngàn người, ít nhất,
18:55
of major religious leaders from all the traditions of the world.
199
1123000
4000
của các nhà lãnh đạo tôn giáo từ các tín
ngưỡng trên thế giới.
ngưỡng trên thế giới.
18:59
And you are the people. I'm just a solitary scholar.
200
1127000
4000
Và tất cả các bạn tạo thành quần chúng.
Tôi chỉ là một học giả đơn độc.
Tôi chỉ là một học giả đơn độc.
19:03
Despite the idea that I love a good time, which I was rather amazed to see coming up on me
201
1131000
6000
Mặc dù đó là ý tưởng tôi ấp ủ, khiến tôi
khá ngạc nhiên khi thấy nó bắt kịp tôi
khá ngạc nhiên khi thấy nó bắt kịp tôi
19:09
-- I actually spend a great deal of time alone, studying, and I'm not very --
202
1137000
6000
Tôi dành rất nhiều thời gian ở một mình,
nghiên cứu, và tôi không..
nghiên cứu, và tôi không..
19:15
you're the people with media knowledge to explain to me how we can get this to everybody,
203
1143000
7000
bạn là có phương tiện truyền thông hãy cho
tôi biết cách truyền đạt nó đến mọi người,
tôi biết cách truyền đạt nó đến mọi người,
19:22
everybody on the planet. I've had some preliminary talks,
204
1150000
4000
mọi người trên thế giới. Tôi đã có một vài
buổi bàn luận sơ bộ,
buổi bàn luận sơ bộ,
19:26
and Archbishop Desmond Tutu, for example,
205
1154000
3000
và Đức Tổng Giám mục Desmond Tutu,
một ví dụ,
một ví dụ,
19:29
is very happy to give his name to this, as is Imam Feisal Rauf, the Imam in New York City.
206
1157000
10000
sẵn lòng cung cấp tên ông, như là Imam
Feisal Rauf, lãnh tụ Hồi giáo ở New York.
Feisal Rauf, lãnh tụ Hồi giáo ở New York.
19:39
Also, I would be working with the Alliance of Civilizations at the United Nations.
207
1167000
8000
Ngoài ra, tôi sẽ làm việc với Liên minh
các nền văn minh tại Liên Hiệp quốc.
các nền văn minh tại Liên Hiệp quốc.
19:47
I was part of that United Nations initiative called the Alliance of Civilizations,
208
1175000
8000
Tôi là một phần của sáng kiến Liên Hợp
Quốc được gọi Liên minh các nền văn minh,
Quốc được gọi Liên minh các nền văn minh,
19:55
which was asked by Kofi Annan to diagnose the causes of extremism,
209
1183000
6000
được yêu cầu bởi Kofi Annan để suy đoán
các nguyên nhân của chủ nghĩa cực đoan,
các nguyên nhân của chủ nghĩa cực đoan,
20:01
and to give practical guidelines to member states about how to avoid the escalation of further extremism.
210
1189000
9000
đưa ra các cách thực tiễn để các quốc gia
tránh sự leo thang của chủ nghĩa cực đoan.
tránh sự leo thang của chủ nghĩa cực đoan.
20:10
And the Alliance has told me that they are very happy to work with it.
211
1198000
4000
Liên minh đã nói với tôi rằng họ rất vui
khi làm việc với đó.
khi làm việc với đó.
20:14
The importance of this is that this is -- I can see some of you starting to look worried,
212
1202000
6000
Điều quan trọng việc này là - tôi có thể
thấy một số trong bạn bắt đầu lo lắng,
thấy một số trong bạn bắt đầu lo lắng,
20:20
because you think it's a slow and cumbersome body --
213
1208000
3000
Vì bạn nghĩ rằng đó là một cơ thể chậm
chạp và cồng kềnh
chạp và cồng kềnh
20:23
but what the United Nations can do is give us some neutrality,
214
1211000
3000
nhưng những gì Liên Hợp Quốc làm là
tạo cho ta tính trung lập,
tạo cho ta tính trung lập,
20:26
so that this isn't seen as a Western or a Christian initiative, but that it's coming,
215
1214000
6000
vì vậy không được coi như sáng kiến phương
Tây hay Kitô giáo, nhưng nó đang đến,
Tây hay Kitô giáo, nhưng nó đang đến,
20:32
as it were, from the United Nations, from the world --
216
1220000
3000
từ các nước Liên Hiệp Quốc, từ thế giới -
20:35
who would help with the sort of bureaucracy of this.
217
1223000
6000
người sẽ giúp đỡ bộ máy quan liêu.
20:41
And so I do urge you to join me in making -- in this charter --
218
1229000
6000
Vì vậy tôi kêu gọi các bạn tham gia
cùng tôi tạo ra các Điều lệ
cùng tôi tạo ra các Điều lệ
20:47
to building this charter, launching it and propagating it so that it becomes --
219
1235000
8000
để xây dựng điều lệ này, khởi chạy nó và
tuyên truyền nó để nó trở thành -
tuyên truyền nó để nó trở thành -
20:55
I'd like to see it in every college, every church, every mosque, every synagogue in the world,
220
1243000
9000
Tôi muốn thấy nó khắp trường đại học, nhà
thờ Hồi giáo, giáo đường Do Thái
thờ Hồi giáo, giáo đường Do Thái
21:04
so that people can look at their tradition, reclaim it, and make religion a source of peace in the world,
221
1252000
9000
để mọi người nhìn vào truyền thống mình và
tạo ra tôn giáo một nền hòa bình thế giới,
tạo ra tôn giáo một nền hòa bình thế giới,
21:13
which it can and should be. Thank you very much. (Applause)
222
1261000
5000
cái mà đáng ra nói phải như thế.
Cảm ơn. (vỗ tay)
Cảm ơn. (vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Karen Armstrong - Religious scholarKaren Armstrong -- winner of the 2008 TED Prize -- is a provocative, original thinker on the role of religion in the modern world.
Why you should listen
Religious thinker Karen Armstrong has written more than 20 books on faith and the major religions, studying what Islam, Judaism and Christianity have in common, and how our faiths shaped world history and drive current events.
A former nun, Armstrong has written two books about this experience: Through the Narrow Gate, about her seven years in the convent, and The Spiral Staircase, about her subsequent spiritual awakening, when she developed her iconoclastic take on the major monotheistic religions -- and on the strains of fundamentalism common to all. She is a powerful voice for ecumenical understanding.
Armstrong's 2008 TED Prize wish asked the world to help her create the Charter for Compassion, a document based on the Golden Rule: that we should treat others how we would want to be treated. In fall 2008, the first draft of the charter was written by the world, via a multilingual website that allowed all to comment. In February 2009, the words were given to the Council of Conscience, a gathering of religious leaders and thinkers, who crafted the final document based on global input. The Charter was officially launched in November 2009. It has been signed by notable world leaders including Pope Benedict XVI, the Dalai Lama, Desmond Tutu, Deepak Chopra and Muhammad Ali. The Charter has led to the creation of the Charter for Compassion International (CCI) organization, the Compassionate Communities campaign, and Global Compassion Council -- a group of leaders continuing the movement around the the world.
Karen Armstrong | Speaker | TED.com