ABOUT THE SPEAKER

Jimmy Lin - Geneticist
TED Fellow Jimmy Lin is developing technologies to catch cancer early.

Why you should listen

C. Jimmy Lin, MD, PhD, MHS is the Chief Scientific Officer (CSO), Oncology at Natera and a TED Fellow. He comes from a long history as a pioneer in cancer genomics. Most recently, he led the clinical genomics program at the National Cancer Institute (NCI) at the National Institutes of Health (NIH). Previously, at Johns Hopkins and Washington University in St. Louis, Lin was part of one of the first clinical genomics labs in academia and led the computational analyses of the first ever exome sequencing studies in cancer, including breast, colorectal, pancreatic, glioblastoma, medulloblastoma and melanoma.

Lin has published in top academic journals, such as Science, Nature and Cell, and he has been an expert in national and international media outlets, such as New York Times, Forbes, Bloomberg Businessweek, The Washington Post, and the Financial Times.

More profile about the speaker
Jimmy Lin | Speaker | TED.com

TED2017

Jimmy Lin: A simple new blood test that can catch cancer early

Jimmy Lin: Phép thử máu đơn giản có thể xác định ung thư một cách dễ dàng

Filmed: 2017-04-24

Readability: 5.1

1,471,238 views

Jimmy Lin đang phát triển những công nghệ có thể phát hiện ung thư sớm từ hàng tháng đến hàng năm so với những phương pháp hiện có. Anh chia sẻ một kỹ thuật đột phá có thể tìm kiếm những dấu hiện nhỏ của ung thư thông qua phép thử máu đơn giản, phát hiện sự tái phát của vài dạng căn bệnh này sớm 100 ngày so với những phương pháp truyền thống. Đây có thể là tia sáng hy vọng trong một cuộc chiến khi mà sự phát hiện sớm làm nên những điều kỳ diệu.

Jimmy Lin - Geneticist
TED Fellow Jimmy Lin is developing technologies to catch cancer early. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13

CancerBệnh ung thư.

0

1753

1167

Bệnh ung thư

00:15

ManyNhiều of us have lostmất đi familygia đình,
friendsbạn bè or lovedyêu onesnhững người

1

3301

3065

Nhiều người đã mất đi gia đình,
bạn bè, người thân yêu

00:18

to this horriblekinh khủng diseasedịch bệnh.

2

6390

1680

vì chính căn bệnh khủng khiếp này.

00:20

I know there are some of you
in the audiencethính giả

3

8094

2096

Tôi biết trong những khán giả ngồi đây

00:22

who are cancerung thư survivorsngười sống sót,

4

10214

1241

có người đã
vượt qua ung thư

00:23

or who are fightingtrận đánh cancerung thư at this momentchốc lát.

5

11479

2155

và có người đang đối đầu
với căn bệnh này.

00:25

My hearttim goesđi out to you.

6

13658

1991

Trái tim tôi dành hết cho các bạn.

00:27

While this wordtừ oftenthường xuyên conjuresconjures up
emotionscảm xúc of sadnessnỗi buồn and angerSự phẫn nộ and fearnỗi sợ,

7

15673

5274

Khi những ngôn từ này gợi lên những
cảm xúc đau buồn, giận dữ và nỗi sợ hãi,

00:32

I bringmang đến you good newsTin tức
from the fronttrước mặt linesđường dây of cancerung thư researchnghiên cứu.

8

20971

3514

Tôi mang đến thông tin tốt đầu tiên
từ cuộc nghiên cứu về bệnh ung thư.

00:36

The factthực tế is, we are startingbắt đầu to winthắng lợi
the warchiến tranh on cancerung thư.

9

24509

3860

Việc chúng tôi đang bắt đầu chiến
thắng trong cuộc chiến với căn bệnh này.

00:41

In factthực tế, we lienói dối at the intersectionngã tư

10

29318

1703

Thật sự, chúng tôi đang ở giao điểm

00:43

of the threesố ba of the mostphần lớn excitingthú vị
developmentssự phát triển withinbên trong cancerung thư researchnghiên cứu.

11

31045

4189

của ba sự phát triển đáng kích động nhất
trong suốt cuộc nghiên cứu.

00:47

The first is cancerung thư genomicsbộ gen.

12

35258

2285

Đầu tiên là bộ gien của bệnh ung thư.

00:49

The genomebộ gen is a compositionthành phần

13

37567

2025

Bộ gien là tổng hợp

00:51

of all the geneticdi truyền informationthông tin
encodedmã hóa by DNADNA

14

39616

2936

của tất cả thông tin di truyền
được mã hóa bởi ADN

00:54

in an organismcơ thể.

15

42576

1367

trong cấu trúc cơ thể.

00:55

In cancersung thư, changesthay đổi
in the DNADNA calledgọi là mutationsđột biến

16

43967

2841

Trong đó, những biến đổi
trong ADN được gọi là thể đột biến

00:58

are what drivelái xe these cancersung thư
to go out of controlđiều khiển.

17

46832

2802

đó là nguyên nhân làm ung thư
vượt qua khỏi tầm kiểm soát.

01:02

Around 10 yearsnăm agotrước,
I was partphần of the teamđội at JohnsJohns HopkinsHopkins

18

50070

3292

Trong mười năm trở lại đây,
tôi là một thành viên tại Johns Hopkins

01:05

that first mappedánh xạ
the mutationsđột biến of cancersung thư.

19

53386

2598

nơi đầu tiên khám phá ra
những biến thể của ung thư.

01:08

We did this first for colorectalđại-trực tràng,

20

56008

2186

Đầu tiên, thử nghiệm từ
ung thư đại trực tràng,

01:10

breastnhũ hoa, pancreatictuyến tụy and brainóc cancersung thư.

21

58218

2526

ung thư vú, tụy và ung thư não.

01:13

And sincekể từ then, there have been
over 90 projectsdự án in 70 countriesquốc gia

22

61164

3512

Và sau đó, đã có hơn 90 đề án
tại 70 quốc gia

01:16

all over the worldthế giới,

23

64700

1590

trên khắp thế giới,

01:18

workingđang làm việc to understandhiểu không
the geneticdi truyền basisnền tảng of these diseasesbệnh tật.

24

66314

3375

nghiên cứu về
nguồn gốc gien của căn bệnh này.

01:21

TodayHôm nay, tenshàng chục of thousandshàng nghìn
of cancersung thư are understoodhiểu

25

69713

3054

Đến nay, hàng chục ngàn
loại ung thư đã được nghiên cứu

01:24

down to exquisitetinh tế molecularphân tử detailchi tiết.

26

72791

2295

đến những chi tiết rõ ràng
ở cấp phân tử.

01:28

The secondthứ hai revolutionCuộc cách mạng
is precisionđộ chính xác medicinedược phẩm,

27

76200

2302

Phát kiến thứ hai chính là thuốc chữa,

01:30

alsocũng thế knownnổi tiếng as "personalizedcá nhân hoá medicinedược phẩm."

28

78526

2404

thường được biết đến
như là "thuốc đặc trị".

01:32

InsteadThay vào đó of one-size-fits-allcỡ methodsphương pháp
to be ablecó thể to treatđãi cancersung thư,

29

80954

3577

Thay vì các phương pháp
một-dùng-cho-tất-cả

có thể điều trị ung thư,

01:36

there is a wholetoàn thể newMới classlớp học of drugsma túy
that are ablecó thể to targetMục tiêu cancersung thư

30

84555

3655

hiện đã có 1loại thuốc mới
nhằm vào từng loại ung thư

01:40

baseddựa trên on theirhọ uniqueđộc nhất geneticdi truyền profileHồ sơ.

31

88234

2207

dựa trên hồ sơ gen
đặc trưng từng loại ung thư.

01:42

TodayHôm nay, there are a hostchủ nhà
of these tailor-madeTailor-made drugsma túy,

32

90917

2930

Hiện nay, đã có một nhóm
những loại thuốc đặc trị,

01:45

calledgọi là targetednhắm mục tiêu therapiesphương pháp trị liệu,

33

93871

1330

gọi là liệu pháp nhắm trúng đích,

01:47

availablecó sẵn to physiciansbác sĩ even todayhôm nay

34

95225

2183

hiện đã có cho thầy thuốc

01:49

to be ablecó thể to personalizecá nhân hoá
theirhọ therapytrị liệu for theirhọ patientsbệnh nhân,

35

97432

3263

có thể lập ra lộ trình chữa trị riêng
cho những bệnh nhân,

01:52

and manynhiều othersKhác are in developmentphát triển.

36

100719

1926

và đang được phát triển
những liệu pháp khác

01:55

The thirdthứ ba excitingthú vị revolutionCuộc cách mạng
is immunotherapyimmunotherapy,

37

103296

3298

Phát kiến tuyệt vời thứ ba
chính là liệu pháp miễn dịch,

01:58

and this is really excitingthú vị.

38

106618

1776

và điều này làm tôi rất hào hứng.

02:01

ScientistsCác nhà khoa học have been ablecó thể
to leverageđòn bẩy the immunemiễn dịch systemhệ thống

39

109045

2710

Các nhà khoa học đã có thể
nâng cao hệ thống miễn dịch

02:03

in the fightchiến đấu againstchống lại cancerung thư.

40

111779

1495

trong cuộc chiến với ung thư.

02:05

For examplethí dụ, there have been wayscách
where we find the off switchesthiết bị chuyển mạch of cancerung thư,

41

113832

4196

Ví dụ, đã có nhiều cách
chúng tôi tìm ra để dập tắt bệnh ung thư,

02:10

and newMới drugsma túy have been ablecó thể
to turnxoay the immunemiễn dịch systemhệ thống back on,

42

118052

3444

và tìm ra những loại thuốc mới
có thể khiến hệ miễn dịch quay trở lại,

02:13

to be ablecó thể to fightchiến đấu cancerung thư.

43

121520

1588

và chiến đấu với ung thư.

02:15

In additionthêm vào, there are wayscách
where you can take away immunemiễn dịch cellstế bào

44

123132

4091

Ngoài ra, đã có phương pháp để chúng ta
có thể lấy đi những tế bào miễn dịch

02:19

from the bodythân hình,

45

127247

1160

từ cơ thể,

02:20

trainxe lửa them, engineerkỹ sư them
and put them back into the bodythân hình

46

128431

3087

thay đổi, thiết kế những tế bào đó
và đưa chúng trở lại cơ thể

02:23

to fightchiến đấu cancerung thư.

47

131542

1377

để chiến đấu với ung thư.

02:24

AlmostGần soundsâm thanh like
sciencekhoa học fictionviễn tưởng, doesn't it?

48

132943

2678

Có phải hầu hết đều nghe như
khoa học viễn tưởng nhỉ?

02:28

While I was a researchernhà nghiên cứu
at the NationalQuốc gia CancerBệnh ung thư InstituteHọc viện,

49

136090

3016

Trong khi là một nhà nghiên cứu
tại Viện Ung thư Quốc gia,

02:31

I had the privilegeđặc quyền of workingđang làm việc
with some of the pioneersnhững người tiên phong of this fieldcánh đồng

50

139130

3455

tôi đã có vinh hạnh làm việc cùng
những tiên phong tại lĩnh vực này

02:34

and watchedđã xem the developmentphát triển firsthandtrực tiếp.

51

142609

2246

và đã nhìn thấy
quá trình phát triển đầu tiên.

02:36

It's been prettyđẹp amazingkinh ngạc.

52

144879

1443

Thật sự rất đáng kinh ngạc.

02:38

TodayHôm nay, over 600 clinicallâm sàng trialsthử nghiệm are openmở,

53

146346

3005

Ngày nay, hơn 600 cuộc thử nghiệm lâm sàng
đã được mở ra,

02:41

activelytích cực recruitingtuyển dụng patientsbệnh nhân
to explorekhám phá all aspectscác khía cạnh in immunotherapyimmunotherapy.

54

149375

4185

chiêu mộ người bệnh,
nghiên cứu tất cả khía cạnh

của liệu pháp miễn dịch.

02:46

While these threesố ba excitingthú vị
revolutionscuộc cách mạng are ongoingđang diễn ra,

55

154664

3061

Trong khi ba phát kiến tuyệt vời trên
đang được tiếp tục,

02:49

unfortunatelykhông may, this is only the beginningbắt đầu,

56

157749

2024

thật không may, đây chỉ mới là khởi đầu,

02:51

and there are still manynhiều, manynhiều challengesthách thức.

57

159797

3211

và vẫn còn rất nhiều, rất nhiều
những thử thách.

02:55

Let me illustrateMinh họa with a patientbệnh nhân.

58

163032

1749

Tôi sẽ lấy minh chứng một bệnh nhân.

02:58

Here is a patientbệnh nhân
with a skinda cancerung thư calledgọi là melanomakhối u ác tính.

59

166201

2911

Đây là một bệnh nhân bị bệnh ung thư da
gọi là khối u ác tính.

03:01

It's horriblekinh khủng; the cancerung thư
has goneKhông còn everywheremọi nơi.

60

169136

3047

Thật sự cô cùng tồi tệ,
tế bào ung thư di căn khắp cơ thể.

03:05

HoweverTuy nhiên, scientistscác nhà khoa học were ablecó thể
to mapbản đồ the mutationsđột biến of this cancerung thư

61

173206

3720

Tuy nhiên, các nhà khoa học đã khám phá ra
thể đột biến của loại ung thư này

03:08

and give a specificriêng treatmentđiều trị
that targetsmục tiêu one of the mutationsđột biến.

62

176950

4056

và đưa ra phương pháp đặc trị nhằm vào
một trong những thể đột biến.

03:13

And the resultkết quả is almosthầu hết miraculouskỳ diệu.

63

181950

2453

Và kết quả vô cùng kỳ diệu.

03:16

TumorsKhối u almosthầu hết seemhình như to meltlàm tan chảy away.

64

184427

2446

Những khối u hầu như đã tan biến đi.

03:19

UnfortunatelyThật không may, this is not
the endkết thúc of the storycâu chuyện.

65

187910

2512

Nhưng không may,
câu chuyện chưa kết thúc tại đó.

03:23

A fewvài monthstháng latermột lát sau, this picturehình ảnh is takenLấy.

66

191077

2479

Vài tháng sau đó,
tấm ảnh này đã được chụp.

03:26

The tumorkhối u has come back.

67

194157

1487

Khối u đã quay trở lại.

03:28

The questioncâu hỏi is: Why?

68

196627

1580

Câu hỏi là: Tại sao?

03:30

The answercâu trả lời is tumorkhối u heterogeneityheterogeneity.

69

198892

2432

Câu trả lời chính là
tính không đồng nhất của khối u

03:34

Let me explaingiải thích.

70

202107

1249

Hãy để tôi giải thích.

03:37

Even a cancerung thư as smallnhỏ bé
as one centimeterxentimét in diameterđường kính

71

205124

3488

Thậm chí khi tế bào ung thư
chỉ nhỏ với đường kính 1cm

03:40

harborsBến cảng over a hundredhàng trăm milliontriệu
differentkhác nhau cellstế bào.

72

208636

2693

vẫn chứa đựng hơn 100 triệu
tế bào khác nhau.

03:43

While geneticallycó tính di truyền similargiống,

73

211848

1881

Dù có sự tương tự về mặt di truyền học,

03:45

there are smallnhỏ bé differencessự khác biệt
in these differentkhác nhau cancersung thư

74

213753

2709

vẫn có những khác biệt nhỏ
giữa các tế bào ung thư

03:48

that make them differentlykhác pronedễ bị
to differentkhác nhau drugsma túy.

75

216486

2857

làm chúng phản ứng khác nhau
với những loại thuốc khác nhau.

03:51

So even if you have a drugthuốc uống
that's highlycao effectivecó hiệu lực,

76

219367

2428

Vì thế dù bạn có một loại thuốc
với liều lượng cao,

03:53

that killsgiết chết almosthầu hết all the cellstế bào,

77

221819

1735

có thể tiêu diệt hầu hết tế bào,

03:55

there is a chancecơ hội
that there's a smallnhỏ bé populationdân số

78

223578

3190

thì vẫn có rủi ro
có một lượng nhỏ tế bào ung thư

03:58

that's resistantkháng cự to the drugthuốc uống.

79

226792

1774

có thể kháng lại thuốc.

04:00

This ultimatelycuối cùng is the populationdân số

80

228590

2022

Điều này về cơ bản là số lượng chúng

04:02

that comesđến back,

81

230636

1164

sẽ quay lại,

04:03

and takes over the patientbệnh nhân.

82

231824

1318

và hủy hoại người bệnh.

04:05

So then the questioncâu hỏi is:
What do we do with this informationthông tin?

83

233887

2859

Câu hỏi tiếp theo là:
Chúng tôi sẽ làm gì với thông tin này?

04:08

Well, the keyChìa khóa, then,

84

236770

1262

Uh, điều mấu chốt

04:10

is to applyứng dụng all these excitingthú vị
advancementstiến bộ in cancerung thư therapytrị liệu earliersớm hơn,

85

238056

4870

là áp dụng tất cả những tiến bộ thần kỳ
vào tế bào ung thư sớm hơn,

04:14

as soonSớm as we can,

86

242950

1222

ngay khi có thể,

04:16

before these resistancesức đề kháng clonesbắt chước emergehiện ra.

87

244196

2339

trước khi số lượng kháng thuốc này
xuất hiện.

04:19

The keyChìa khóa to cancerung thư and curingtrị bệnh cancerung thư
is earlysớm detectionphát hiện.

88

247230

4359

Chìa khóa của ung thư và chữa trị
là phát hiện sớm.

Chúng tôi biết điều này bằng trực giác.

04:24

And we intuitivelytrực giác know this.

89

252439

1669

04:26

FindingViệc tìm kiếm cancerung thư earlysớm
resultscác kết quả in better outcomeskết quả,

90

254132

3086

Nhận biết ung thư sớm
giúp cho kết quả tốt hơn,

04:29

and the numberssố showchỉ this as well.

91

257242

2046

và những con số cũng chỉ ra điều này.

04:31

For examplethí dụ, in ovarianbuồng trứng cancerung thư,
if you detectphát hiện cancerung thư in stagesân khấu fourbốn,

92

259312

4243

Lấy ví dụ về ung thư buồng trứng,
nếu bạn phát hiện ung thư tại giai đoạn 4,

04:35

only 17 percentphần trăm of the womenđàn bà
survivetồn tại at fivesố năm yearsnăm.

93

263579

3129

chỉ 17% phụ nữ sống sót sau năm năm.

04:39

HoweverTuy nhiên, if you are ablecó thể to detectphát hiện
this cancerung thư as earlysớm as stagesân khấu one,

94

267268

4428

Tuy nhiên, nếu bạn có thể phát hiện
bệnh ung thư này sớm hơn tại giai đoạn 1,

04:43

over 92 percentphần trăm of womenđàn bà will survivetồn tại.

95

271720

2692

hơn 92% phụ nữ có khả năng sống sót.

04:46

But the sadbuồn factthực tế is, only 15 percentphần trăm
of womenđàn bà are detectedphát hiện at stagesân khấu one,

96

274925

4803

Nhưng sự thật đáng buồn là chỉ 15% phụ nữ
được phát hiện tại giai đoạn 1,

04:51

whereastrong khi the vastrộng lớn majorityđa số, 70 percentphần trăm,
are detectedphát hiện in stagesgiai đoạn threesố ba and fourbốn.

97

279752

5572

trong khi phần đông, lên đến 70%,
được phát hiện khi đang ở giai đoạn 3 và 4

04:57

We desperatelytuyệt vọng need
better detectionphát hiện mechanismscơ chế for cancersung thư.

98

285348

4181

Chúng tôi rất cần những phương pháp
phát hiện ra ung thư tốt hơn.

05:02

The currenthiện hành besttốt wayscách to screenmàn cancerung thư
fallngã into one of threesố ba categoriesThể loại.

99

290053

4278

Những phương pháp để phát hiện ra ung thư
tốt nhất hiện tại chia làm ba loại.

05:06

First is medicalY khoa proceduresthủ tục,

100

294355

2175

Đầu tiên là các thủ tục y khoa,

05:08

whichmà is like colonoscopySoi ruột già
for colonđại tràng cancerung thư.

101

296554

2908

gần như là phương pháp nội soi cho
ung thư đại tràng.

05:11

SecondThứ hai is proteinchất đạm biomarkersBiomarkers,
like PSAPSA for prostatetuyến tiền liệt cancerung thư.

102

299486

4616

Thứ 2 là dấu ấn sinh học protein,
như PSA cho ung thư tuyến tiền liệt.

05:16

Or thirdthứ ba, imaginghình ảnh techniqueskỹ thuật,

103

304126

2912

Và thứ 3, kỹ thuật hình ảnh,

05:19

suchnhư là as mammographychụp nhũ ảnh for breastnhũ hoa cancerung thư.

104

307062

2363

như phương pháp chụp X-quang
cho ung thư vú.

05:22

MedicalY tế proceduresthủ tục are the goldvàng standardTiêu chuẩn;

105

310419

2426

Các thủ tục y khoa là tiêu chuẩn vàng,

05:24

howeverTuy nhiên, they are highlycao invasivexâm hại

106

312869

2096

tuy nhiên, các thủ tục phủ rộng rất cao

05:26

and requireyêu cầu a largelớn
infrastructurecơ sở hạ tầng to implementthực hiện.

107

314989

2805

và yêu cầu cơ sở hạ tầng rất lớn
để thực hiện.

05:30

ProteinChất đạm markersđánh dấu, while effectivecó hiệu lực
in some populationsdân số,

108

318682

3204

Dấu ấn protein, có thể hiệu quả
ở nhiều trường hợp,

05:33

are not very specificriêng
in some circumstanceshoàn cảnh,

109

321910

2489

nhưng lại không chính xác
ở một vài hoàn cảnh,

05:36

resultingkết quả là in highcao numberssố
of falsesai positivestích cực,

110

324423

2583

dẫn đến kết quả nhiều chẩn đoán
không chính xác,

05:39

whichmà then resultscác kết quả in unnecessarykhông cần thiết work-upscông việc ups
and unnecessarykhông cần thiết proceduresthủ tục.

111

327030

5205

điều này dẫn đến những công việc
và thủ tục không cần thiết.

05:45

ImagingChẩn đoán hình ảnh methodsphương pháp,
while usefulhữu ích in some populationsdân số,

112

333322

2964

Về phương pháp hình ảnh,
mặc dù hữu ích trong vài trường hợp,

nhưng lại làm bệnh nhân tiếp xúc
với tia phóng xạ độc hại.

05:48

exposelộ ra patientsbệnh nhân to harmfulcó hại radiationsự bức xạ.

113

336961

2897

Ngoài ra, phương pháp này không phù hợp
với mọi bệnh nhân.

05:51

In additionthêm vào, it is not applicableáp dụng
to all patientsbệnh nhân.

114

339882

2614

05:54

For examplethí dụ, mammographychụp nhũ ảnh has problemscác vấn đề
in womenđàn bà with densedày đặc breastsvú.

115

342520

4043

Ví dụ như, chụp X-quang gặp khó khăn
với những người phụ nữ có ngực khá lớn.

Vì vây điều chúng tôi cần là phương pháp
không tác động đến cơ thể,

05:59

So what we need is a methodphương pháp
that is noninvasiveNoninvasive,

116

347036

3394

06:02

that is lightánh sáng in infrastructurecơ sở hạ tầng,

117

350454

1767

cơ sở hạ tầng gọn nhẹ,

06:04

that is highlycao specificriêng,

118

352245

1263

có độ chính xác cao,

06:06

that alsocũng thế does not have falsesai positivestích cực,

119

354148

3221

cũng không có những chẩn đoán sai,

06:09

does not use any radiationsự bức xạ

120

357393

1966

không sử dụng tia bức xạ

06:11

and is applicableáp dụng to largelớn populationsdân số.

121

359383

2931

và phải phù hợp với số đông bệnh nhân.

06:14

Even more importantlyquan trọng,

122

362338

1174

Quan trọng hơn nữa,

06:15

we need a methodphương pháp
to be ablecó thể to detectphát hiện cancersung thư

123

363536

2196

chúng tôi cần phương pháp
phát hiện ung thư

06:17

before they're 100 milliontriệu cellstế bào in sizekích thước.

124

365756

2692

trước khi chúng có
kích thước 100 triệu tế bào.

06:21

Does suchnhư là a technologyCông nghệ existhiện hữu?

125

369060

1565

Công nghệ này có tồn tại không?

06:23

Well, I wouldn'tsẽ không be up here
givingtặng a talk if it didn't.

126

371008

2921

Uh, tôi sẽ không đứng đây để nói rằng
nó không tồn tại.

06:26

I'm excitedbị kích thích to tell you about
this latestmuộn nhất technologyCông nghệ we'vechúng tôi đã developedđã phát triển.

127

374902

3471

Tôi rất phấn khích khi nói về
công nghệ mới nhất chúng tôi phát triển.

06:31

CentralMiền trung to our technologyCông nghệ
is a simpleđơn giản bloodmáu testthử nghiệm.

128

379215

2702

Cốt lõi của công nghệ này
chính là phép thử máu đơn giản.

06:34

The bloodmáu circulatorytuần hoàn systemhệ thống,
while seeminglycó vẻ mundanethế tục,

129

382382

3730

Hệ thống tuần hoàn máu, mặc dù
trông có vẻ bình thường,

06:38

is essentialCần thiết for you to survivetồn tại,

130

386136

2330

nhưng đó chính là thứ cốt yếu
để bạn sống sót,

06:40

providingcung cấp oxygenôxy
and nutrientschất dinh dưỡng to your cellstế bào,

131

388490

2505

cung cấp oxi và chất dinh dưỡng
cho các tế bào,

06:43

and removingloại bỏ wastechất thải and carboncarbon dioxidedioxide.

132

391019

2605

và đưa ra ngoài các chất thải
cùng carbon dioxide.

06:45

Here'sĐây là a keyChìa khóa biologicalsinh học insightcái nhìn sâu sắc:

133

393648

1853

Có một kiến thức sinh học mấu chốt:

Tế bào ung thư phát triển và chết đi
nhanh hơn tế bào bình thường,

06:48

CancerBệnh ung thư cellstế bào growlớn lên and diechết
fasternhanh hơn than normalbình thường cellstế bào,

134

396420

3083

06:51

and when they diechết,

135

399527

1196

khi tế bào ung thư chết,

06:52

DNADNA is shednhà kho into the bloodmáu systemhệ thống.

136

400747

2721

DNA hòa vào hệ thống máu.

06:55

SinceKể từ khi we know the signatureschữ ký
of these cancerung thư cellstế bào

137

403492

2770

Khi chúng tôi biết được cấu trúc
của tế bào ung thư

06:58

from all the differentkhác nhau cancerung thư
genomebộ gen sequencingtrình tự projectsdự án,

138

406286

2704

từ đề án chuỗi di truyền
của các loại ung thư khác nhau,

07:01

we can look for those signalstín hiệu in the bloodmáu

139

409014

2041

chúng tôi có thể tìm ra dấu hiệu trong máu

07:03

to be ablecó thể to detectphát hiện these cancersung thư earlysớm.

140

411079

2172

có thể phát hiện ra ung thư sớm.

07:06

So insteadthay thế of waitingđang chờ đợi for cancersung thư
to be largelớn enoughđủ to causenguyên nhân symptomstriệu chứng,

141

414409

3799

Vì thế thay vì chờ đến lúc phát hiện ra
các triệu chứng của ung thư,

07:10

or for them to be densedày đặc enoughđủ
to showchỉ up on imaginghình ảnh,

142

418232

2899

hoặc khi tế bào ung thư đủ lớn
để nhìn thấy được qua hình ảnh,

07:13

or for them to be prominentnổi bật enoughđủ

143

421155

2442

hoặc đến khi các dấu hiệu
dễ nhận ra đến mức

07:15

for you to be ablecó thể to visualizehình dung
on medicalY khoa proceduresthủ tục,

144

423621

3240

bạn có thể được nhận ra bị ung thư
bằng các thủ tục y khoa,

07:18

we can startkhởi đầu looking for cancersung thư
while they are relativelytương đối prettyđẹp smallnhỏ bé,

145

426885

3992

chúng tôi có thể bắt đầu tìm kiếm
các tế bào ngay khi chúng còn rất nhỏ,

07:22

by looking for these smallnhỏ bé amountslượng
of DNADNA in the bloodmáu.

146

430901

3604

bằng cách tìm kiếm lượng nhỏ DNA của chúng
trong máu.

07:27

So let me tell you how we do this.

147

435815

1675

Để tôi giải thích quá trình.

07:29

First, like I said, we startkhởi đầu off
with a simpleđơn giản bloodmáu testthử nghiệm --

148

437514

2864

Đầu tiên, chúng tôi bắt đầu
với phép thử máu đơn giản...

07:32

no radiationsự bức xạ, no complicatedphức tạp equipmentTrang thiết bị --

149

440402

2575

không tia bức xạ,
không có các trang thiết bị phức tạp

07:35

a simpleđơn giản bloodmáu testthử nghiệm.

150

443001

1466

chỉ phép thử máu đơn giản.

07:36

Then the bloodmáu is shippedvận chuyển to us,

151

444491

1536

Máu được gửi đến chỗ chúng tôi,

07:38

and what we do
is extracttrích xuất the DNADNA out of it.

152

446051

2389

và điều chúng tôi làm
là tách DNA khỏi mẫu máu đó.

07:41

While your bodythân hình is mostlychủ yếu healthykhỏe mạnh cellstế bào,

153

449110

2396

Khi trong cơ thể bạn hầu hết
là tế bào khỏe mạnh.

07:43

mostphần lớn of the DNADNA that's detectedphát hiện
will be from healthykhỏe mạnh cellstế bào.

154

451530

3646

thì hầu hết DNA được chiết tách
là sẽ từ các tế bào khỏe mạnh.

07:47

HoweverTuy nhiên, there will be a smallnhỏ bé amountsố lượng,
lessít hơn than one percentphần trăm,

155

455834

3067

Tuy nhiên, sẽ có một lượng DNA nhỏ,
ít hơn 1%,

07:50

that comesđến from the cancerung thư cellstế bào.

156

458925

1732

sẽ từ các tế bào ung thư.

07:53

Then we use molecularphân tử biologysinh học methodsphương pháp
to be ablecó thể to enrichlàm phong phú thêm this DNADNA

157

461545

4206

Sau đó chúng tôi sử dụng những phương pháp
sinh học phân tử để nhân lượng DNA này lên

07:57

for areaskhu vực of the genomebộ gen whichmà are knownnổi tiếng
to be associatedliên kết with cancerung thư,

158

465775

4412

thành những hệ gien có thể nhận thấy
gần giống với tế bào ung thư,

08:02

baseddựa trên on the informationthông tin
from the cancerung thư genomicsbộ gen projectsdự án.

159

470211

2953

dựa trên những hồ sơ
từ dự án nghiên cứu cấu trúc gien ung thư.

08:05

We're ablecó thể to then put this DNADNA
into DNA-sequencingTrình tự DNA machinesmáy móc

160

473664

3877

Chúng tôi có thể đặt mẫu DNA này
vào máy phân tích chuỗi DNA

08:09

and are ablecó thể to digitizesố hoá the DNADNA
into A'sA's, C'sC, T'sT and G'sG's

161

477565

4690

và mã hóa mẫu DNA thành
mã di truyền A, C, T và G

08:14

and have this finalsau cùng readoutreadout.

162

482279

1598

và có được bộ mã đã được đọc ra.

08:16

UltimatelyCuối cùng, we have informationthông tin
of billionshàng tỷ of lettersbức thư

163

484451

5990

Cuối cùng, chúng tôi có thông tin
của hàng tỷ ký tự

08:22

that outputđầu ra from this runchạy.

164

490465

3010

được cung cấp từ quá trình này.

08:26

We then applyứng dụng statisticalthống kê
and computationaltính toán methodsphương pháp

165

494635

3220

Sau đó chúng tôi áp dụng những phương pháp
thống kê và điện toán

08:29

to be ablecó thể to find
the smallnhỏ bé signaltín hiệu that's presenthiện tại,

166

497879

2672

để có thể tìm ra
dấu hiệu nhỏ nhất hiện có,

08:32

indicativechỉ định of the smallnhỏ bé amountsố lượng
of cancerung thư DNADNA in the bloodmáu.

167

500575

3656

những dấu hiệu đang hiển thị
của số lượng nhỏ DNA ung thư trong máu.

08:37

So does this actuallythực ra work in patientsbệnh nhân?

168

505278

2425

Điều này thực tế có tác dụng
với người bệnh không?

08:39

Well, because there's no way
of really predictingdự báo right now

169

507727

3490

Uh, hiện tại vì lý do không có cách nào
thực sự tiên đoán được

người bệnh bị ung thư hay không,

08:43

whichmà patientsbệnh nhân will get cancerung thư,

170

511241

1508

08:44

we use the nextkế tiếp besttốt populationdân số:

171

512773

2057

nên chúng tôi dùng cách tốt nhất
tiếp theo:

08:47

cancersung thư in remissionmiễn thuế;

172

515441

1435

thuyên giảm ung thư;

08:49

specificallyđặc biệt, lungphổi cancerung thư.

173

517552

2422

đặc biệt là ung thư phổi.

08:52

The sadbuồn factthực tế is, even with the besttốt drugsma túy
that we have todayhôm nay,

174

520405

3309

Thực tế đáng buồn là, thậm chí
với loại thuốc tốt nhất hiện nay,

08:55

mostphần lớn lungphổi cancersung thư come back.

175

523738

2212

hầu hết tế bào ung thư phổi
đều quay trở lại.

08:57

The keyChìa khóa, then, is to see

176

525974

1300

Điểm mấu chốt chính là

08:59

whetherliệu we're ablecó thể to detectphát hiện
these recurrencestái phát of cancersung thư

177

527298

3651

chúng tôi có thể phát hiện ra
các tế bào ung thư quay trở lại

sớm hơn các phương pháp
thông thường không.

09:02

earliersớm hơn than with standardTiêu chuẩn methodsphương pháp.

178

530973

1867

09:05

We just finishedđã kết thúc a majorchính trialthử nghiệm

179

533339

2377

Chúng tôi chỉ vừa kết thúc
một cuộc thử nghiệm lớn

09:07

with ProfessorGiáo sư CharlesCharles SwantonSwanton
at UniversityTrường đại học CollegeTrường cao đẳng LondonLondon,

180

535740

3747

với Giáo sư Charles Swanton
tại Trường Đại học London,

09:11

examiningcách kiểm tra this.

181

539511

1166

để kiểm tra điều này.

09:12

Let me walkđi bộ you throughxuyên qua
an examplethí dụ of one patientbệnh nhân.

182

540701

2518

Để tôi lấy ví dụ cho các bạn
một bệnh nhân.

09:16

Here'sĐây là an examplethí dụ of one patientbệnh nhân
who undergoestrải qua surgeryphẫu thuật

183

544766

2827

Có một bệnh nhân đã trải qua
một cuộc phẫu thuật

09:19

at time pointđiểm zerokhông,

184

547617

1168

tại thời gian đầu,

09:20

and then undergoestrải qua chemotherapyhóa trị.

185

548809

2482

và sau đó trải qua hóa trị.

09:23

Then the patientbệnh nhân is underDưới remissionmiễn thuế.

186

551709

2485

Bệnh nhân đã thuyên giảm sau đó.

09:26

He is monitoredtheo dõi usingsử dụng clinicallâm sàng examskỳ thi
and imaginghình ảnh methodsphương pháp.

187

554218

4609

Anh ấy được giám sát qua các cuộc kiểm tra
lâm sàng và những phương pháp hình ảnh.

09:31

Around day 450, unfortunatelykhông may,
the cancerung thư comesđến back.

188

559149

4903

Đến ngày thứ 450, thật không may,
những tế bào ung thư quay lại.

09:37

The questioncâu hỏi is:
Are we ablecó thể to catchbắt lấy this earliersớm hơn?

189

565266

2485

Câu hỏi là:
Chúng tôi có biết được điều này sớm hơn?

09:39

DuringTrong thời gian this wholetoàn thể time,
we'vechúng tôi đã been collectingthu gom bloodmáu seriallyserially

190

567775

3745

Trong cả khoảng thời gian đó, chúng tôi
đã lấy mẫu máu theo từng giai đoạn

09:43

to be ablecó thể to measuređo
the amountsố lượng of ctDNActDNA in the bloodmáu.

191

571544

3278

để có thể đo lường lượng ctDNA
(các mảnh DNA của khối u đổ vào máu)

09:47

So at the initialban đầu time pointđiểm, as expectedkỳ vọng,

192

575560

3297

Vì thế trong thời gian đầu,
như chúng tôi mong đợi,

09:50

there's a highcao levelcấp độ
of cancerung thư DNADNA in the bloodmáu.

193

578881

3698

có một mức độ lớn DNA ung thư trong máu.

09:54

HoweverTuy nhiên, this goesđi away to zerokhông
in subsequenttiếp theo time pointsđiểm

194

582603

3667

Tuy nhiên, chúng giảm dần về không
trong từng điểm thời gian tiếp theo

09:58

and remainsvẫn còn negligiblekhông đáng kể
after subsequenttiếp theo pointsđiểm.

195

586294

3457

và duy trì số lượng ít ỏi sau đó.

10:02

HoweverTuy nhiên, around day 340, we see the risetăng lên
of cancerung thư DNADNA in the bloodmáu,

196

590993

5273

Tuy nhiên, đến ngày thứ 340, chúng tôi
nhìn thấy DNA ung thư trong máu tăng lên

10:08

and eventuallycuối cùng, it goesđi up highercao hơn
for daysngày 400 and 450.

197

596290

4565

và cuối cùng, số lượng tăng cao
vào những ngày 400 và 450.

10:13

Here'sĐây là the keyChìa khóa, if you've missedbỏ lỡ it:

198

601415

2432

Đây chính là điểm mấu chốt,
nếu bạn bỏ lỡ nó:

10:15

At day 340, we see the risetăng lên
in the cancerung thư DNADNA in the bloodmáu.

199

603871

4981

Vào ngày 340, chúng tôi nhìn thấy
sự tăng lên của DNA ung thư trong máu.

10:20

That meanscó nghĩa we are catchingbắt kịp this cancerung thư
over a hundredhàng trăm daysngày earliersớm hơn

200

608876

4216

Điều đó có nghĩa chúng tôi đã phát hiện
được ung thư quay trở lại sớm hơn 100 ngày

10:25

than traditionaltruyên thông methodsphương pháp.

201

613116

1477

so với phương pháp truyền thống

10:27

This is a hundredhàng trăm daysngày earliersớm hơn
where we can give therapiesphương pháp trị liệu,

202

615101

2813

Chúng tôi có thể bắt đầu điều trị
sớm hơn 100 ngày,

10:29

a hundredhàng trăm daysngày earliersớm hơn
where we can do surgicalphẫu thuật interventionscan thiệp,

203

617938

3319

trước 100 ngày, chúng tôi có thể
áp dụng những sự can thiệp giải phẫu,

10:33

or even a hundredhàng trăm daysngày lessít hơn
for the cancerung thư to growlớn lên

204

621281

3033

hoặc thậm chí mất đi 100 ngày phát triển
của bệnh ung thư

10:36

or a hundredhàng trăm daysngày lessít hơn
for resistancesức đề kháng to occurxảy ra.

205

624338

3122

hoặc mất đi 100 ngày cơ hội kháng thuốc
của ung thư.

10:40

For some patientsbệnh nhân, this hundredhàng trăm daysngày
meanscó nghĩa the mattervấn đề of life and deathtử vong.

206

628682

4175

Đối với 1 vài người bệnh, 100 ngày này
có ý nghĩa như sự sống và cái chết.

10:45

We're really excitedbị kích thích
about this informationthông tin.

207

633417

2323

Chúng tôi thật sự rất phấn khích
với điều này.

10:48

Because of this assignmentnhiệm vụ,
we'vechúng tôi đã donelàm xong additionalbổ sung studieshọc now

208

636539

3097

Bởi với phát hiện này, chúng tôi đã
hoàn thành nghiên cứu sâu hơn

10:51

in other cancersung thư,

209

639660

1262

trên những ung thư khác,

10:52

includingkể cả breastnhũ hoa cancerung thư, lungphổi cancerung thư

210

640946

3335

bao gồm ung thư vú, ung thư phổi

10:56

and ovarianbuồng trứng cancerung thư,

211

644305

1221

và ung thư buồng trứng,

10:58

and I can't wait to see how much earliersớm hơn
we can find these cancersung thư.

212

646068

4350

và tôi không chờ để được thấy mất bao lâu
để có thể phát hiện ra các ung thư này.

11:04

UltimatelyCuối cùng, I have a dreammơ tưởng,

213

652354

1468

Cuối cùng, tôi có một giấc mơ,

11:06

a dreammơ tưởng of two vialsChai lọ of bloodmáu,

214

654394

2266

một giấc mơ với hai lọ máu,

11:09

and that, in the futureTương lai, as partphần of all
of our standardTiêu chuẩn physicalvật lý examskỳ thi,

215

657536

3865

và trong tương lại, như một phần của
tất cả cuộc kiểm tra tự nhiên tiêu chuẩn,

11:13

we'lltốt have two vialsChai lọ of bloodmáu drawnrút ra.

216

661425

1928

tôi sẽ có hai lọ máu được trích tách.

11:15

And from these two vialsChai lọ of bloodmáu
we will be ablecó thể to compareso sánh

217

663821

3342

Và từ hai lọ máu này chúng tôi
sẽ có thể so sánh

11:19

the DNADNA from all knownnổi tiếng
signatureschữ ký of cancerung thư,

218

667187

3511

DNA từ tất cả dấu hiệu đặc trưng
của ung thư đã được nhận biết,

11:22

and hopefullyhy vọng then detectphát hiện cancersung thư
monthstháng to even yearsnăm earliersớm hơn.

219

670722

3947

và hy vọng sau đó phát hiện được ung thư
sớm hơn từ hàng tháng cho đến hàng năm .

11:27

Even with the therapiesphương pháp trị liệu we have currentlyhiện tại,

220

675359

2171

Thậm chí với những liệu pháp hiện tại,

11:29

this could mean that millionshàng triệu
of livescuộc sống could be savedđã lưu.

221

677554

2601

điều đó có nghĩa hàng triệu sinh mạng
sẽ được bảo vệ.

11:32

And if you addthêm vào on to that
recentgần đây advancementstiến bộ in immunotherapyimmunotherapy

222

680179

4171

Và nếu bạn thêm vào đó những sự tiến bộ
gần đây về mặt miễn dịch trị liệu

11:36

and targetednhắm mục tiêu therapiesphương pháp trị liệu,

223

684374

1292

và liệu pháp mục tiêu,

11:37

the endkết thúc of cancerung thư is in sightthị giác.

224

685690

2172

cái kết của ung thư
đang trước mắt chúng ta.

11:40

The nextkế tiếp time you hearNghe the wordtừ "cancerung thư,"

225

688934

2157

Lần tiếp theo khi các bạn
nghe từ "ung thư",

11:43

I want you to addthêm vào to the emotionscảm xúc: hopemong.

226

691115

2426

tôi muốn các bạn thêm vào
biểu tượng: hy vọng.

11:46

HoldTổ chức on.

227

694303

1158

Hãy nắm chặt.

11:48

CancerBệnh ung thư researchersCác nhà nghiên cứu all around the worldthế giới
are workingđang làm việc feverishlyfeverishly

228

696342

3573

Những nhà nghiên cứu về ung thư
trên khắp thế giới đang làm việc hối hả

11:51

to beattiết tấu this diseasedịch bệnh,

229

699939

1156

để thắng căn bệnh này,

11:53

and tremendousto lớn progresstiến độ is beingđang madethực hiện.

230

701119

2030

và sự tiến bộ khủng khiếp đang được tạo ra

11:55

This is the beginningbắt đầu of the endkết thúc.

231

703956

1968

Đây chính là sự bắt đầu của kết thúc.

Chúng ta sẽ thắng
trong cuộc chiến chống ung thư

11:58

We will winthắng lợi the warchiến tranh on cancerung thư.

232

706380

2129

12:00

And to me, this is amazingkinh ngạc newsTin tức.

233

708861

1864

Với tôi, đây chính là tin tức tuyệt vời

12:03

Thank you.

234

711193

1167

Xin cám ơn.

12:04

(ApplauseVỗ tay)

235

712384

4521

(Vỗ tay)

Translated by Tran Ngo
Reviewed by Châu Trần

ABOUT THE SPEAKER

Jimmy Lin - Geneticist
TED Fellow Jimmy Lin is developing technologies to catch cancer early.

Why you should listen

C. Jimmy Lin, MD, PhD, MHS is the Chief Scientific Officer (CSO), Oncology at Natera and a TED Fellow. He comes from a long history as a pioneer in cancer genomics. Most recently, he led the clinical genomics program at the National Cancer Institute (NCI) at the National Institutes of Health (NIH). Previously, at Johns Hopkins and Washington University in St. Louis, Lin was part of one of the first clinical genomics labs in academia and led the computational analyses of the first ever exome sequencing studies in cancer, including breast, colorectal, pancreatic, glioblastoma, medulloblastoma and melanoma.

Lin has published in top academic journals, such as Science, Nature and Cell, and he has been an expert in national and international media outlets, such as New York Times, Forbes, Bloomberg Businessweek, The Washington Post, and the Financial Times.

More profile about the speaker
Jimmy Lin | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Jimmy Lin: Phép thử máu đơn giản có thể xác định ung thư một cách dễ dàng | TED Talk | TED.com