Christiane Amanpour: How to seek truth in the era of fake news
Christiane Amanpour: Làm thế nào để tìm ra sự thật trong thời kỳ tin giả
TV news legend Christiane Amanpour is known for her uncompromising approach to reporting and interviewing. Full bioChris Anderson - TED Curator
After a long career in journalism and publishing, Chris Anderson became the curator of the TED Conference in 2002 and has developed it as a platform for identifying and disseminating ideas worth spreading. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
đến chương trình.
great to have you here.
that in the last few years,
trong những năm qua,
mà chính cô cũng nhìn thấy.
developments that you're seeing.
to the earlier speakers,
in what they've been saying:
mối đe dọa đến môi trường
cities, the threat to our environment
understanding the truth
of what we're talking about
chúng ta đang nói đến
of the science on climate
về khí hậu
hoặc bằng chứng khoa học
with a handful of deniers,
người phủ nhận nó
cho tin giả.
certainly this last year --
đặc biệt là năm ngoái --
in a way that's truly alarming
một cách đáng báo động
to be thrown around.
tung ra một vài khẩu hiệu.
between the truth and fake news,
tin thật và tin giả,
difficult time trying to solve
mà chúng ta đang đối mặt.
in this question of,
what is impartiality,
và đâu là công bằng,
reporting the Balkan Wars 25 years ago.
chiến tranh Balkan 25 năm trước.
câu nói nổi tiếng
quyền con người,
one simply cannot be neutral about,
bạn không thể chỉ đứng trung lập,
aren't heeding that advice
đang bỏ qua lời khuyên
objectivity is the golden rule.
tính khách quan là quy tắc vàng.
what objectivity means.
không hiểu khách quan là gì.
khi bắt đầu sự nghiệp
very young in my career,
không chỉ về nhân quyền,
violation, not just of human rights,
cleansing and genocide,
và diệt chủng
in the highest war crimes court
tối cao về tội ác chiến tranh
những gì đang diễn ra.
điều mà chúng tôi chứng kiến
what we were seeing
trying to tell one story.
was accused of siding with,
đã bị buộc tội theo phe
who were being attacked
ở phe Serbia
accused of this.
tính khách quan là gì.
that what people wanted
điều mọi người muốn
our democratically elected government's,
chính phủ bầu cử dân chủ
nhân quyền--
of human rights --
that all sides are equally guilty,
các bên đều có tội như nhau,
đã tồn tại hàng thế kỉ,
of ethnic hatred,
điều đó không đúng,
slaughter and ethnically cleanse
tàn sát, và xóa bỏ
cùng lắng nghe từ mọi bên
giving all sides an equal hearing
với mọi bên như nhau,
or a factual equivalence.
gượng ép hay thực tế tương đương.
that crisis point
vấn đề khủng hoảng đó
of international and humanitarian law,
luật nhân đạo bị xâm phạm nghiêm trọng,
đang chứng kiến,
what you're seeing,
in the fake news paradigm,
cái bẫy tin giả điển hình,
an accomplice to genocide.
của tội ác diệt chủng.
these propaganda battles,
tuyên truyền tin tức,
the stand you took back then.
quan điểm của mình khi đó.
hoàn toàn mới
trở nên sai sự thật.
of the free world,
của thế giới tự do,
in the entire world,
of the United States --
country in the whole world,
quyền lực nhất trên thế giới
in every which way --
trên mọi phương diện -
giá trị và quyền lực trên toàn cầu.
its values and power around the world.
who only seek the truth --
chỉ đi tìm sự thật --
tìm kiếm sự thật
looking for the truth
in various parts of the world
nhiều nơi trên thế giới
about things that are vitally important
những vấn đề tối quan trọng
an toàn của mọi người.
accusing you of fake news,
buộc tội bạn truyền tin giả,
it starts to chip away
và có thể đang nghĩ rằng,
and maybe they're thinking,
of the United States says that,
been critical of the media --
chỉ trích truyền thông --
nhìn vào lượng thông tin tràn lan
looking at the avalanche of information
and Facebook and so forth,
và các kênh tương tự,
than they've ever been.
trong sạch hơn bao giờ hết.
bao giờ hết.
những điều họ muốn,
will say what they'll say,
what they will say.
làm như vậy.
How is there an extra danger?"
Tại sao trường hợp này lại tai hại hơn?"
upon which we get our information
trên những diễn đàn mà chúng ta khai thác
of truth and transparency
tính đúng đắn, minh bạch,
the information superhighway,
siêu xa lộ thông tin,
and all the rest of it,
và tất cả những kênh còn lại,
into certain lanes and tunnels
những lối mòn nhất định
on areas of their own interest
những vấn đề họ quan tâm.
that with algorithms, with logarithms,
với phép toán lô-ga-rít,
channels of information,
kênh thông tin nhất định này,
about this phenomenon.
hiện tượng này.
the internet came,
khi intenet xuất hiện,
our access to more democracy,
bước tiến lớn đến dân chủ hơn,
is incredibly dangerous.
nguy hiểm khôn lường.
of this country and you say things,
và phát ngôn về vấn đề gì
undemocratic countries the cover
ở các nước không dân chủ khác
and their own journalists --
và chính nhà báo của họ--
is what happened, though,
không lường trước,
media that you worked in
mà cô làm việc
những quy chuẩn nhất định,
because they weren't credible,
không đáng tin cậy,
for publication and for amplification
và phát hành
sự kích thích, cú nhấp chuột,
excitement, click,
is that part of what's caused the problem?
nguyên nhân của vấn đề không?
đã chứng kiến trong cuộc bầu cử năm 2016,
and we saw this in the election of 2016,
was very sexy and very attractive,
rất hấp dẫn và thu hút,
và những món tin giả
and fake news items
một cách bừa bãi và ngẫu nhiên
and by happenstance being put out there,
công nghiệp tạo tin giả
in the creation of fake news
bất cứ đâu
trong cả không gian thực và ảo.
in real space and in cyberspace.
tin giả lan truyền mạnh mẽ
to proliferate this stuff
or light, just about --
hay thậm chí ánh sáng,
với vấn đề này bao giờ
such a massive amount of information
một lượng thông tin khổng lồ
leads them to abide by the truth,
họ tôn trọng sự thật
and a code of professional ethics.
đạo đức nghề nghiệp.
people who work at Facebook
những người làm việc ở Facebook
with good intention --
với mục đích tốt--
of those companies,
lãnh đạo của những công ty này,
incredibly well-intentioned,
họ xuất phát từ ý định tốt,
an unbelievable, game-changing system,
một hệ thống đột phá không tưởng
on this thing called Facebook.
trên thứ gọi là Facebook.
economy for themselves
cho chính họ
to wake up and smell the coffee
và tận hưởng hương cà phê
to us right now."
với chúng ta lúc này."
a global community.
một cộng đồng toàn cầu.
community going to look like?
Cộng đồng toàn cầu đó sẽ trông ra sao?
of conduct actually are.
thực sự nằm ở đâu.
he probably believed this --
cậu ấy chắc chắn tin vào nó--
could be tinkering and messing around
gây rối và náo loạn
in the last few weeks?
trong những tuần vừa qua?
a major problem in that regard,
tại đây
and figure it out.
và giải quyết nó
what they can now
làm những gì có thể bây giờ
tin tức giả,
for a long, long time.
trong một thời gian rất dài.
journalistic investigation --
việc điều tra ngành báo--
but somehow, you know --
nhưng bằng cách nào đấy,
as a matter of warfare
by other means, of hybrid warfare.
nói cách khác là gây chiến hỗn tạp
where they've tried to interfere,
nơi mà họ cố can thiệp
right now, Emmanuel Macron,
Emmanuel Macron,
and confronted it head on,
và phải đối đầu với nó,
from some of this, isn't there?
sau nhưng điều đó, phải không?
rút ra bài học.
of it is also about technology,
phần nhiều liên quan đến công nghệ,
some kind of moral compass.
theo la bàn đạo đức nào đó.
but you know what I mean.
nhưng anh biết ý tôi mà,
with a moral compass --
bằng một la bàn đạo đức ---
moral technology.
-- công nghệ có đạo đức.
CA: You know what I mean.
Anh hiểu ý tôi rồi đấy.
khả năng lãnh đạo.
với nhiều người trên thế giới.
with so many people across the world.
người khác có cảm thấy vậy không--
I don't know if others feel this --
đã nản lòng--
gần đây
what's happened recently,
Lại một người đi gặp ông bà"
bites the dust."
impressed by, inspired by?
được truyền cảm hứng cho?
the world in crisis,
trong cơn khủng hoảng
immersed in this crisis --
cuộc đời đắm mình trong khủng hoảng đó
of a nervous breakdown.
suy sụp nghiêm trọng.
vacuum of leadership,
khả năng lãnh đạo
I ask all these --
tôi hỏi tất cả ---
tôi đều hỏi về khả năng lãnh đạo.
I ask about leadership.
president of Liberia today,
sắp mãn nhiệm kì của Liberia hôm nay,
heads of an African country
hiếm hoi của Châu Phi
after her prescribed term.
to do that as a lesson.
như một bài học.
of certain names,
một vài cái tên cụ thể
of the new French president,
tên vị tổng thống mới của Pháp
when I say his name?"
khi tôi nói nhắc đến tên anh ấy?"
leadership vacuum."
việc lãnh đạo của chúng ta."
an interview with him.
với ông ấy ngày hôm qua.
It was great. It was yesterday.
trong một diễn đàn mở hay không
saying that in an open forum,
buổi phỏng vấn đầu tiên của ông ấy,
it was his first interview,
và anh biết gì không?
and you know what?
to-come-back-to-the-point.
để quay về chủ đề chính.
renowned for doing,
to answer the question.
trả lời câu hỏi của tôi.
tôi lắng nghe.
I'm the listener.
và chủng tộc hôm nay.
nationalism and tribalism here today.
can đảm đối phó với phe phái cổ súy
to confront the prevailing winds
nationalism, populism
chủ nghĩa dân tộc và dân túy
những điều xảy ra ở Brexit,
in the United States
điều xảy ra ở Mỹ
các cuộc bầu cử ở Châu Âu
in many European elections
đồng nghĩa với chiến tranh.
ở lục địa của mình,
on my continent,
vì mục đích chính trị,
just for political expediency,
common denominator
ít được ủng hộ
in other political elections.
trong các cuộc bầu cử chính trị khác
who is a very dangerous woman.
một người phụ nữ rất nguy hiểm.
into the minds of everyone here,
trong những ai đang ngồi đây.
where you get your information from;
với nguồn thông tin bạn nhận được;
for what you read, listen to and watch;
cho những gì bạn đọc, nghe và xem
brands to get your main information,
tờ báo tin cậy để lấy thông tin
a wide, eclectic intake,
nhiều thế nào đi nữa
names that you know,
cái tên mà bạn biết,
at this moment right now,
our problems are so severe,
rất nghiêm trọng
as global citizens
công dân toàn cầu
empirical evidence and facts,
thực nghiệm và sự thật
going to be wandering along
đi lang thang dọc theo
to Emmanuel Macron
với Emmanuel Macron
cho bầu không khí yêu thương.
enough love going around.
is the subject of global obsession."
là chủ đề của nóng bỏng toàn cầu."
về tình yêu không?
vị lãnh đạo tuyển cử nào về tình yêu
or an elected leader about love.
ông ấy thật sự trả lời câu hỏi đó.
he actually answered it.
cô ấy là một phần của tôi,
she is part of me,
hàng thập kỉ."
to have somebody at home
có người trong gia đình
Quan trọng nhất là thành thật.
It's all about the truth.
Chúng đáng được chia sẻ.
Ideas worth spreading.
so much. That was great.
CH: That was really lovely.
ABOUT THE SPEAKERS
Christiane Amanpour - JournalistTV news legend Christiane Amanpour is known for her uncompromising approach to reporting and interviewing.
Why you should listen
Christiane Amanpour is CNN's chief international correspondent and anchor of the global a airs program "Amanpour," broadcast from the television network's London bureau. She's covered the most relevant conflicts of the last decades, exposing both the brutality and human cost of war and its geopolitical impacts. From the 1991 Gulf War to the siege of Sarajevo (the city later named her honorary citizen), from the 2003 American-led invasion of Iraq to the trial of Saddam Hussein the following year, Amanpour's fearless and uncompromising approach has made her popular with audiences, and a force to be reckoned with by global influencers.
During the Balkan wars, Amanpour famously broke with the idea of journalism neutrality by calling out human right abuses and saying that "there are some situations one simply cannot be neutral about, because when you are neutral you are an accomplice." Since her interview show "Amanpour" was launched in 2009, she's spoken to leaders and decision makers on the issues affecting the world today while continuing reporting from all over the world, including the 2010 earthquake in Haiti and the 2011 tsunami in Japan.
Christiane Amanpour | Speaker | TED.com
Chris Anderson - TED Curator
After a long career in journalism and publishing, Chris Anderson became the curator of the TED Conference in 2002 and has developed it as a platform for identifying and disseminating ideas worth spreading.
Why you should listen
Chris Anderson is the Curator of TED, a nonprofit devoted to sharing valuable ideas, primarily through the medium of 'TED Talks' -- short talks that are offered free online to a global audience.
Chris was born in a remote village in Pakistan in 1957. He spent his early years in India, Pakistan and Afghanistan, where his parents worked as medical missionaries, and he attended an American school in the Himalayas for his early education. After boarding school in Bath, England, he went on to Oxford University, graduating in 1978 with a degree in philosophy, politics and economics.
Chris then trained as a journalist, working in newspapers and radio, including two years producing a world news service in the Seychelles Islands.
Back in the UK in 1984, Chris was captivated by the personal computer revolution and became an editor at one of the UK's early computer magazines. A year later he founded Future Publishing with a $25,000 bank loan. The new company initially focused on specialist computer publications but eventually expanded into other areas such as cycling, music, video games, technology and design, doubling in size every year for seven years. In 1994, Chris moved to the United States where he built Imagine Media, publisher of Business 2.0 magazine and creator of the popular video game users website IGN. Chris eventually merged Imagine and Future, taking the combined entity public in London in 1999, under the Future name. At its peak, it published 150 magazines and websites and employed 2,000 people.
This success allowed Chris to create a private nonprofit organization, the Sapling Foundation, with the hope of finding new ways to tackle tough global issues through media, technology, entrepreneurship and, most of all, ideas. In 2001, the foundation acquired the TED Conference, then an annual meeting of luminaries in the fields of Technology, Entertainment and Design held in Monterey, California, and Chris left Future to work full time on TED.
He expanded the conference's remit to cover all topics, including science, business and key global issues, while adding a Fellows program, which now has some 300 alumni, and the TED Prize, which grants its recipients "one wish to change the world." The TED stage has become a place for thinkers and doers from all fields to share their ideas and their work, capturing imaginations, sparking conversation and encouraging discovery along the way.
In 2006, TED experimented with posting some of its talks on the Internet. Their viral success encouraged Chris to begin positioning the organization as a global media initiative devoted to 'ideas worth spreading,' part of a new era of information dissemination using the power of online video. In June 2015, the organization posted its 2,000th talk online. The talks are free to view, and they have been translated into more than 100 languages with the help of volunteers from around the world. Viewership has grown to approximately one billion views per year.
Continuing a strategy of 'radical openness,' in 2009 Chris introduced the TEDx initiative, allowing free licenses to local organizers who wished to organize their own TED-like events. More than 8,000 such events have been held, generating an archive of 60,000 TEDx talks. And three years later, the TED-Ed program was launched, offering free educational videos and tools to students and teachers.
Chris Anderson | Speaker | TED.com