ABOUT THE SPEAKER
Brewster Kahle - Digital librarian
Brewster Kahle is an inventor, philanthropist and digital librarian. His Internet Archive offers 85 billion pieces of deep Web geology -- a fascinating look at the formation of the Internet over the years, and a challenge to those who would keep knowledge buried.

Why you should listen

Brewster Kahle's stated goal is "Universal access to all knowledge," and his catalog of inventions and institutions created for this purpose read like a Web's Greatest Hits list. In 1982 he helped start Thinking Machines, a supercomputer company specializing in text searching, and would go on to invent the Internet's first publishing and distributed search system, WAIS, whose customers included the New York Times and the United States Senate.

But most notably, perhaps, Kahle is founder and director of the Internet Archive, a free service which steadfastly archives World Wide Web documents, even as they are plowed over by breakneck trends in commerce, culture and politics. (On his Wayback Machine, you can view pages as they appeared in web antiquity -- say, Yahoo! in 1996.) As a member of the Board of Directors of the Electronic Frontier Foundation, he works to keep such information free and reachable.

Kahle is a key supporter of the Open Content Alliance and has been elected a fellow of the American Academy of Arts and Sciences. He and his wife operate a nonprofit organization, the Kahle/Austin Foundation, which funds the Internet Archive.

More profile about the speaker
Brewster Kahle | Speaker | TED.com
EG 2007

Brewster Kahle: A free digital library

Brewster Kahle: Thư viện điện tử dành cho mọi người

Filmed:
523,085 views

Brewster Kahle đang xây dựng một thư viện điện tử lớn đích thực -- mỗi cuốn sách từng được xuất bản, mỗi bộ phim từng được phát hành, tất cả các dữ liệu trong lịch sử web... Tất cả đều dành cho mọi người -- vấn đề chỉ còn là ai sẽ lấy nó trước.
- Digital librarian
Brewster Kahle is an inventor, philanthropist and digital librarian. His Internet Archive offers 85 billion pieces of deep Web geology -- a fascinating look at the formation of the Internet over the years, and a challenge to those who would keep knowledge buried. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
We really need to put the besttốt we have to offerphục vụ withinbên trong reachchạm tới of our childrenbọn trẻ.
0
0
4000
Chúng ta cần nỗ lực hết sức có thể
vì thế hệ con em của mình.
00:19
If we don't do that, we're going to get the generationthế hệ we deservexứng đáng.
1
4000
5000
Nếu không làm như vậy, chúng ta sẽ phải
trả giá cho cả một thế hệ.
00:24
They're going to learnhọc hỏi from whateverbất cứ điều gì it is they have around them.
2
9000
3000
Chúng sẽ học từ bất kể thứ gì
có xung quanh chúng.
00:27
And we, as now the eliteưu tú, parentscha mẹ, librarianscán bộ thư viện, professionalschuyên gia, whateverbất cứ điều gì it is,
3
12000
8000
Và chúng ta, những bậc cha mẹ,
những thủ thư, chuyên gia ưu tú
00:35
a bunchbó of our activitieshoạt động are, in factthực tế, in tryingcố gắng to get the besttốt we have to offerphục vụ
4
20000
4000
hàng tá những điều chúng ta làm, thật ra,
là để phục vụ tốt nhất
00:39
withinbên trong reachchạm tới of those around us, or as broadlyrộng rãi as we can.
5
24000
4000
cho nhu cầu của chính chúng ta,
nhiều nhất có thể.
00:43
I'm going to startkhởi đầu and endkết thúc this talk with a couplevợ chồng things that are carvedchạm khắc in stoneCục đá.
6
28000
3000
Tôi sẽ mở đầu và kết thúc
buổi nói chuyện
bằng một vài điều đã được khắc trên đá.
00:46
One is what's on the BostonBoston PublicKhu vực LibraryThư viện.
7
31000
4000
Đầu tiên là những dòng chữ trong
Thư viện Công cộng Boston.
00:50
CarvedChạm khắc aboveở trên theirhọ doorcửa is, "FreeMiễn phí to All."
8
35000
3000
Khắc trên cửa là dòng chữ
"Dành cho tất cả mọi người"
00:53
It's kindloại of an inspiringcảm hứng statementtuyên bố,
9
38000
2000
Nó giống một tuyên bố truyền cảm hứng,
00:55
and I'll go back at the endkết thúc of this.
10
40000
2000
và tôi sẽ quay lại vấn đề này sau.
00:57
I'm a librarianthư viện, and what I'm tryingcố gắng to do is bringmang đến all of the workscông trinh of knowledgehiểu biết
11
42000
5000
Tôi là một thủ thư,
tôi muốn mang kiến thức
01:02
to as manynhiều people as want to readđọc it.
12
47000
4000
đến cho thật nhiều người
có nhu cầu.
01:06
And the ideaý kiến of usingsử dụng technologyCông nghệ is perfecthoàn hảo for us.
13
51000
2000
Và sử dụng công nghệ
là một ý hay
01:08
I think we have the opportunitycơ hội to one-upOne-up the GreeksNgười Hy Lạp.
14
53000
4000
Tôi nghĩ là ta có cơ hội tạo ra
một bước tiến vượt hơn người Hy Lạp.
01:12
It's not easydễ dàng to one-upOne-up the GreeksNgười Hy Lạp. But with the industriousnessindustriousness of the EgyptiansNgười Ai Cập,
15
57000
5000
Không dễ để thực hiện điều đó.
Nhưng với sự cần cù,
người Ai Cập đã xây nên
01:17
they were ablecó thể to buildxây dựng the LibraryThư viện of AlexandriaAlexandria --
16
62000
2000
Thư viện Alexandria --
01:19
the ideaý kiến of a copysao chép of everymỗi booksách of all the peoplesdân tộc of the worldthế giới.
17
64000
4000
ý tưởng về một bản sao của mọi cuốn sách
của tất cả các dân tộc trên thế giới.
01:23
The problemvấn đề was you actuallythực ra had to go to AlexandriaAlexandria to go to it.
18
68000
3000
Vấn đề là bạn nhất thiết phải đến được
Alexandria để đọc sách.
01:26
On the other handtay, if you did, then great things happenedđã xảy ra.
19
71000
3000
Mặt khác, nếu bạn làm được
thì những điều tuyệt vời sẽ xảy ra.
01:29
I think we can one-upOne-up the GreeksNgười Hy Lạp and achieveHoàn thành something.
20
74000
3000
Tôi nghĩ là ta có thể
vượt người Hy Lạp.
01:32
And I'm going to try to arguetranh luận only one pointđiểm todayhôm nay:
21
77000
3000
Và hôm nay tôi sẽ tập trung vào
một điểm duy nhất:
01:35
that universalphổ cập accesstruy cập to all knowledgehiểu biết is withinbên trong our graspsự hiểu biết.
22
80000
5000
toàn cầu hóa kiến thức
là việc nằm trong tầm tay chúng ta.
01:40
So if I'm successfulthành công, then you'llbạn sẽ actuallythực ra come away thinkingSuy nghĩ,
23
85000
3000
Nếu thành công
thì bạn nên nghĩ đến việc
01:43
yeah, we could actuallythực ra achieveHoàn thành the great visiontầm nhìn of everything ever publishedđược phát hành,
24
88000
7000
ta có thể đạt triển vọng tập hợp
những thứ đã từng được xuất bản,
01:50
everything that was ever meantý nghĩa for distributionphân phối,
25
95000
2000
từng được phân phối,
01:52
availablecó sẵn to anybodybất kỳ ai in the worldthế giới that's ever wanted to have accesstruy cập to it.
26
97000
4000
có thể đến được với bất cứ ai
trên thế giới.
01:56
Yes, there's issuesvấn đề about how moneytiền bạc should be distributedphân phối,
27
101000
4000
Vâng, có nhiều vần đề liên quan đến việc
tiền bạc nên được phân phối như thế nào
02:00
and that's still beingđang refiguredrefigured out.
28
105000
2000
và vấn đề này vẫn đang cần tính toán lại.
02:02
But I'd say there's plentynhiều of moneytiền bạc, and there's plentynhiều of demandnhu cầu,
29
107000
2000
Nhưng tôi nghĩ, có nhiều tiền,
nhiều yêu cầu cấp thiết
02:04
so we can actuallythực ra achieveHoàn thành that.
30
109000
3000
nên chúng ta có thể thật sự làm được.
02:07
But I'm going to go over the technologicaltínhór แทน użyciu แห่ง แทน แทน แทน ustaw, socialxã hội
31
112000
3000
Nhưng tôi sẽ xem xét
về mặt kĩ thuật, xã hội
và ở nơi mà chúng ta
là một khối thống nhất,
02:10
and sortsắp xếp of where are we as a wholetoàn thể, tryingcố gắng to get to that particularcụ thể visiontầm nhìn.
32
115000
4000
đang cố gắng làm nên một điều gì đó
thật đặc biệt.
02:14
And the way I'm going to try to do this is do it like the AmazonAmazon.comcom websitetrang mạng,
33
119000
5000
Và cách tôi thử thực hiện việc này là
làm theo trang web Amazon.com,
02:19
the bookssách, musicÂm nhạc, videovideo and just go stepbậc thang -- mediaphương tiện truyền thông typekiểu by mediaphương tiện truyền thông typekiểu,
34
124000
5000
sách, nhạc, video và theo từng bước --
media theo media,
02:24
just go and say, all right, how'rehow're we doing on this?
35
129000
3000
chúng ta sẽ thực hiện việc này
như thế nào?
02:27
So if we startkhởi đầu with bookssách, you know, sortsắp xếp of where are we?
36
132000
4000
Nếu chúng ta bắt đầu với những cuốn sách,
chúng ta đang ở đâu?
Đầu tiên, nếu là một kĩ sư thì bạn phải
giải quyết vấn đề.
02:31
Well, first you have to, as an engineerkỹ sư, scopephạm vi the problemvấn đề. How biglớn is it?
37
136000
4000
Nó lớn cỡ nào?
Nếu bạn muốn chuyển các tác phẩm
đã ấn hành thành dạng online
02:35
If you wanted to put all of the publishedđược phát hành workscông trinh onlineTrực tuyến
38
140000
3000
02:38
so that anybodybất kỳ ai could have it availablecó sẵn, well, how biglớn a problemvấn đề is it?
39
143000
4000
để ai cũng có thể tiếp cận được,
thì vấn đề lớn đến cỡ nào?
02:42
Well, we don't really know, but the largestlớn nhất printin librarythư viện in the worldthế giới
40
147000
4000
Chúng ta không thật sự biết,
nhưng thư viện sách in lớn nhất thế giới
02:46
is the LibraryThư viện of CongressQuốc hội Hoa Kỳ. It's 26 milliontriệu volumeskhối lượng, 26 milliontriệu volumeskhối lượng.
41
151000
4000
là Thư viện Quốc hội.
Ở đó có 26 triệu cuốn sách đấy.
02:50
It is, by farxa and away, the largestlớn nhất printin librarythư viện in the worldthế giới.
42
155000
3000
Nó là thư viện sách in lớn nhất
trên thế giới.
02:53
And a booksách, if you had a booksách, is about a megabytemegabyte,
43
158000
4000
Và một cuốn sách,
nếu bạn có một cuốn sách khoảng 1 megabyte
02:57
so -- you know, if you had it in MicrosoftMicrosoft WordWord.
44
162000
4000
bạn biết đấy, nếu bạn giữ nó trong
Microsoft Word.
03:01
So a megabytemegabyte, 26 milliontriệu megabytesMB is 26 terabytesTerabyte --
45
166000
4000
1 megabyte, 26 triệu megabyte là
26 terabyte
03:05
it goesđi mega-Mega-, giga-Giga-, tera-Tera-. 26 terabytesTerabyte.
46
170000
3000
thứ tự là mega-, giga-, tera-. 26terabyte.
03:08
26 terabytesTerabyte fitsphù hợp in a computermáy vi tính systemhệ thống that's about this biglớn,
47
173000
3000
26 terabyte nằm trong máy tính
không phải là con số nhỏ,
03:11
on spinningquay LinuxLinux drivesổ đĩa, and it costschi phí about 60,000 dollarsUSD.
48
176000
5000
trên đĩa quay Linux,
và tốn khoảng 60.000 đô.
03:16
So for the costGiá cả of a housenhà ở -- or around here, a garagegara --
49
181000
4000
Vậy chi phí cho một ngôi nhà --
hoặc một ga-ra gần đây--
03:20
you can put, you can have spinningquay all of the wordstừ ngữ in the LibraryThư viện of CongressQuốc hội Hoa Kỳ.
50
185000
5000
bạn có thể quay tất cả các từ
trong Thư viện Quốc hội.
03:25
That's prettyđẹp neatkhéo léo.
51
190000
2000
Không phải đơn giản đâu.
03:27
Then the questioncâu hỏi is, what do you get?
52
192000
2000
Vậy thì câu hỏi là, bạn được gì?
03:29
You know, is it worthgiá trị tryingcố gắng to get there?
53
194000
2000
Bạn biết đấy, có đáng làm vậy không?
03:31
Do you actuallythực ra want it onlineTrực tuyến?
54
196000
2000
Bạn có muốn nó thành
dạng online không?
03:33
Some of the first things that people do is they make booksách readersđộc giả
55
198000
3000
Điều đầu tiên mọi người hay làm là
tạo ra những công cụ đọc sách
03:36
that allowcho phép you to searchTìm kiếm insidephía trong the bookssách, and that's kindloại of funvui vẻ.
56
201000
3000
cho phép tìm kiếm bên trong cuốn sách,
và điều đó rất hay.
03:39
And you can downloadtải về these things, and look around them in newMới and differentkhác nhau wayscách.
57
204000
3000
Bạn có thể tải về và xem xét chúng
theo những cách khác biệt.
03:42
And you can get at them remotelyđiều khiển từ xa, if you happenxảy ra to have a laptopmáy tính xách tay.
58
207000
6000
Và bạn có thể tiếp cận được chúng dù ở xa,
nếu bạn có laptop.
03:48
There's startingbắt đầu to be some of these sortsắp xếp of pagetrang turn-yTurn-y interfacesgiao diện
59
213000
4000
Sẽ có những giao diện kiểu lật trang
03:52
that look a wholetoàn thể lot like bookssách in certainchắc chắn wayscách,
60
217000
3000
trông như những cuốn sách thật,
03:55
and you can searchTìm kiếm them, make little tabstab, and it's kindloại of cuteDễ thương --
61
220000
2000
bạn có thể tìm kiếm,
làm vài tab nhỏ
03:57
still very book-likegiống như cuốn sách -- on your laptopmáy tính xách tay.
62
222000
3000
nó y như một cuốn sách -- trên laptop.
04:00
But I don't know, readingđọc hiểu things on a laptopmáy tính xách tay --
63
225000
3000
Nhưng tôi không biết,
việc đọc trên laptop --
04:03
wheneverbất cứ khi nào I pullkéo up my laptopmáy tính xách tay, it always feelscảm thấy like work.
64
228000
2000
mỗi khi bật máy lên,
như là làm việc vậy.
04:05
I think that's one of the reasonslý do why the KindleKindle is so great.
65
230000
3000
Tôi nghĩ đó là một lý do khiến
Kindle trở nên thật tuyệt.
04:08
I don't have to feel like I'm at work to readđọc a KindleKindle.
66
233000
3000
Tôi thấy thoải mái khi đọc Kindle.
04:11
It's startingbắt đầu to be a little bitbit more specifiedquy định.
67
236000
3000
Nó làm mọi thứ trở nên đặc biệt hơn.
04:14
But I have to say that there's olderlớn hơn technologiescông nghệ that I tendcó xu hướng to like.
68
239000
6000
Nhưng phải nói là có nhiều công nghệ cũ
mà tôi cũng rất thích.
04:21
I like the physicalvật lý booksách.
69
246000
3000
Tôi thích sách giấy.
04:24
And I think we can go and use our technologyCông nghệ to go and digitizesố hoá things,
70
249000
5000
Ta sẽ phát triển và
sử dụng công nghệ
để phát triển và số hóa nhiều thứ,
04:29
put them on the NetNet, and then downloadtải về,
71
254000
2000
đưa chúng lên mạng, tải về,
in ra, đóng lại
04:31
printin them and bindtrói buộc them, and endkết thúc up with bookssách again.
72
256000
2000
và ta lại có
những cuốn sách.
04:33
And we sortsắp xếp of said, well, how hardcứng is this?
73
258000
2000
Và việc này khó đến độ nào?
04:35
And it turnslượt out to not be very hardcứng.
74
260000
2000
Và sự thật là nó không quá khó.
04:37
We actuallythực ra wentđã đi off to make a bookmobilebookmobile.
75
262000
2000
Chúng tôi đã bắt tay
làm thư viện lưu động.
04:39
And a bookmobilebookmobile -- the sizekích thước of a vanvan with a satellitevệ tinh dishmón ăn,
76
264000
2000
Một thư viện lưu động
cỡ xe tải cùng một đĩa vệ tinh,
04:41
a printermáy in, binderchất kết dính and cutterMáy cắt, and kidstrẻ em make theirhọ ownsở hữu bookssách.
77
266000
2000
máy in, đồ đóng sách,
kéo cắt
04:43
It costschi phí about threesố ba dollarsUSD to downloadtải về, printin and bindtrói buộc a normalbình thường, oldcũ booksách.
78
268000
6000
trẻ có thể làm cuốn sách của riêng mình
Tốn cỡ 3 đô để tải, in, đóng
một cuốn sách thường.
04:49
And they actuallythực ra come out kindloại of nicetốt đẹp looking.
79
274000
2000
Và khi thành phẩm,
chúng trông rất tuyệt.
04:51
You can actuallythực ra get really good-lookingưa nhìn bookssách
80
276000
3000
Bạn có thể có những cuốn sách
trông rất tuyệt
04:54
for on the ordergọi món of one pennyđồng xu permỗi pagetrang, sortsắp xếp of the partscác bộ phận costGiá cả for doing this.
81
279000
4000
với giá vài xu mỗi trang,
cái giá của thành phẩm.
04:58
So the ideaý kiến of -- this technologyCông nghệ actuallythực ra mayTháng Năm endkết thúc up
82
283000
3000
Ý tưởng của - công nghệ này có thể
05:01
puttingđặt bookssách back in people'sngười handstay again.
83
286000
2000
đưa sách đến tay mọi người lần nữa.
05:03
There are some other bookmobilesbookmobiles runningđang chạy around.
84
288000
2000
Có nhiều thư viện lưu động
đang hoạt động.
05:05
This is EricEric EldredEldred makingchế tạo bookssách at WaldenWalden PondAo -- Thoreau'sCủa Thoreau workscông trinh.
85
290000
4000
Đây là Eric Eldred,
làm sách ở Walden Pond
các tác phẩm của Thoreau
05:09
This is just before he got kickedđá out by the ParksCông viên ServicesDịch vụ,
86
294000
3000
Đây là ngay trước khi anh ấy
bị đuổi đi bởi Parks Services,
05:12
for competingcạnh tranh with the bookstorehiệu sách there.
87
297000
3000
bởi cạnh tranh với nhà sách ở đó.
05:15
In IndiaẤn Độ, they'vehọ đã got anotherkhác couplevợ chồng bookmobilesbookmobiles runningđang chạy around.
88
300000
3000
Ở Ấn Độ, họ có một vài
nhà sách lưu động hoạt động.
05:18
And this is the openingkhai mạc day at the LibraryThư viện of AlexandriaAlexandria,
89
303000
3000
Và đây là ngày mở cửa ở
Thư viện Alexandria,
05:21
the newMới LibraryThư viện of AlexandriaAlexandria, in EgyptAi Cập.
90
306000
4000
Thư viện Alexandria mới, ở Ai Cập.
05:25
It was quitekhá popularlyphổ biến attendedtham dự.
91
310000
2000
Có khá đông người.
05:27
And kidstrẻ em startingbắt đầu to make theirhọ ownsở hữu bookssách,
92
312000
3000
Và trẻ bắt đầu sáng tạo những
cuốn sách của riêng mình,
05:30
and a happyvui mừng kidđứa trẻ with the first booksách that he's ever ownedsở hữu.
93
315000
3000
và một đứa trẻ đang vui sướng
với cuốn sách đầu tiên của mình.
05:33
So the ideaý kiến of beingđang ablecó thể to use this technologyCông nghệ
94
318000
2000
Ý tưởng sử dụng công nghệ này
05:35
to endkết thúc up with papergiấy where I can handlexử lý sortsắp xếp of soundsâm thanh a little retroHoài niệm,
95
320000
3000
để cho ra loại sách giấy thông thường,
nghe có phần lỗi thời,
05:38
but I think it still has its placeđịa điểm.
96
323000
3000
nhưng tôi nghĩ nó vẫn có giá trị.
05:41
And beingđang from the SiliconSilicon ValleyThung lũng, sortsắp xếp of utopiankhông tưởng
97
326000
4000
Và ở Thung lũng Silicon,
giống như việc không tưởng,
05:45
sortsắp xếp of worldthế giới,
98
330000
2000
như thế giới,
05:47
we thought, if we can make this technologyCông nghệ work in ruralnông thôn UgandaUganda,
99
332000
3000
chúng tôi nghĩ, nếu ta có thể áp dụng
kĩ thuật này ở Uganda,
05:50
we mightcó thể have something.
100
335000
2000
chúng ta có thể làm được điều gì đó.
05:52
So we actuallythực ra got some fundingkinh phí from the WorldTrên thế giới BankNgân hàng to try it out.
101
337000
4000
Chúng ta có quỹ từ Ngân hàng Thế giới
để thử nghiệm.
05:56
And we foundtìm in about 30 daysngày we could go and take a couplevợ chồng folksfolks from SiliconSilicon ValleyThung lũng,
102
341000
4000
Trong 30 ngày, có thể lấy vài mẩu chuyện
từ Thung lũng Silicon,
06:00
flybay them to UgandaUganda, buymua a carxe hơi, setbộ up the first InternetInternet connectionkết nối
103
345000
6000
mang đến Uganda, mua một chiếc xe,
thiết lập kết nối internet đầu tiên
06:06
at the NationalQuốc gia LibraryThư viện of UgandaUganda, figurenhân vật out what they wanted,
104
351000
3000
tại Thư viện Quốc gia Uganda,
tìm hiểu điều họ muốn,
06:09
and get a programchương trình going makingchế tạo bookssách in ruralnông thôn UgandaUganda.
105
354000
3000
và tạo ra chương trình làm sách cho
vùng nông thôn Uganda.
06:12
And it actuallythực ra -- so technologicallycông nghệ, it workscông trinh.
106
357000
3000
Và nó -- về mặt kĩ thuật,
có thể thực hiện được.
06:15
What we foundtìm out of this is we didn't have the right bookssách.
107
360000
3000
Chúng tôi phát hiện ra là mình
đã không có những cuốn sách đúng.
Vậy sách ở thư viện.
06:19
So the bookssách were in the librarythư viện. We could get it to people, if they're digitizedsố hóa,
108
364000
3000
Ta có thể đưa đến người dùng
bằng việc số hóa
06:22
but we didn't know how to quitekhá get them digitizedsố hóa.
109
367000
3000
nhưng chúng ta không biết cách
làm thế nào để số hóa chúng.
06:25
EverybodyTất cả mọi người thought the answercâu trả lời is, sendgửi things to IndiaẤn Độ and ChinaTrung Quốc.
110
370000
5000
Mọi người nghĩ câu trả lời là gửi mọi thứ
đến Ấn Độ và Trung Quốc.
06:30
And so we'vechúng tôi đã triedđã thử that, and I'll go over that in a momentchốc lát.
111
375000
2000
Chúng tôi đã thử làm vậy,
tôi sẽ nói qua đôi chút về nó.
06:32
There are some newermới hơn technologiescông nghệ for deliveringphân phối
112
377000
3000
Có vài công nghệ tiên tiến hơn
để thực hiện
06:35
that have happenedđã xảy ra that are actuallythực ra quitekhá excitingthú vị as well.
113
380000
3000
cũng khá thú vị.
Một trong số đó là
máy in theo yêu cầu,
06:38
One is a print-on-demandin on demand machinemáy móc that looksnhìn like a RubeRube GoldbergGoldberg machinemáy móc.
114
383000
3000
trông như một cỗ máy Rube Goldberg.
06:41
We have one of these things now. It's completelyhoàn toàn coolmát mẻ.
115
386000
2000
Ta đã có nó rồi.
Nó thật sự rất tuyệt.
06:43
It's all conveyorbăng tải beltthắt lưng, and it makeslàm cho a booksách.
116
388000
5000
Nó là một băng chuyền,
và nó có thể làm ra một cuốn sách.
06:48
And it's calledgọi là the "EspressoCà phê espresso BookCuốn sách MachineMáy,"
117
393000
2000
Và nó là "Espresso Book Machine."
06:50
and in about 10 minutesphút, you can pressnhấn a buttonnút and make a booksách.
118
395000
4000
và trong vòng 10 phút, bạn có thể nhấn nút
và làm ra một cuốn sách.
06:54
Something elsekhác I'm quitekhá excitedbị kích thích about in this particularcụ thể domainmiền,
119
399000
4000
Điều nữa khiến tôi hứng thú với
lĩnh vực đặc biệt này
07:00
beyondvượt ra ngoài these sortsắp xếp of kiosk-ykiosk-y things where you can get bookssách on demandnhu cầu,
120
405000
4000
trên cả những thứ như kiốt nơi bạn có thể
mua những cuốn sách theo yêu cầu
07:04
is some of these newMới little screensmàn hình that are comingđang đến out.
121
409000
4000
là một vài các màn hình nhỏ sẽ xuất hiện.
07:08
And one of my favoritesyêu thích in this is the $100 laptopmáy tính xách tay.
122
413000
4000
Và một trong những cái ưa thích của tôi là
chiếc laptop 100 $.
07:12
And I don't mean to steallấy trộm any thundersấm sét here,
123
417000
6000
Tôi không có ý định
khoe khoang công lao gì ở đây,
07:18
but we'vechúng tôi đã goneKhông còn and used one of these things to be an e-booke-book readerngười đọc.
124
423000
4000
nhưng chúng tôi đã dùng
một trong những thứ này
để biến thành một công cụ
đọc sách điện tử.
07:23
So here'sđây là one of the betabeta unitscác đơn vị and you can --
125
428000
6000
Và đây là một trong những bản beta --
07:29
it actuallythực ra turnslượt out to be a really good-lookingưa nhìn e-booke-book readerngười đọc.
126
434000
8000
nó là một công cụ đọc sách điện tử
trông cũng khá.
07:37
And we have a quicknhanh chóng hackhack that we did to try to put one of our bookssách on it,
127
442000
4000
Và chúng ta có một giá để
để đặt sách lên đó,
07:41
and it turnslượt out that 200 dotsdấu chấm permỗi inchinch
128
446000
3000
và có cỡ 200 chấm mỗi inch
nghĩa là bạn có thể đưa những
cuốn sách đã scan lên
07:44
meanscó nghĩa that you can put scannedquét bookssách on them that look really good.
129
449000
3000
và điều này trông rất tuyệt.
07:47
At 200 dotsdấu chấm permỗi inchinch, it's kindloại of the equivalenttương đương of a 300 dotdấu chấm printin laserlaser printermáy in.
130
452000
4000
200 chấm mỗi inch, cũng xấp xỉ 300 chấm
của máy in laser.
07:51
We're in good enoughđủ shapehình dạng.
131
456000
2000
Chúng ta có định dạng tốt.
07:53
You actuallythực ra can go and readđọc scannedquét bookssách quitekhá easilydễ dàng.
132
458000
3000
Bạn có thể lấy và đọc
những cuốn sách scan khá dễ dàng.
07:56
So the ideaý kiến of electronicđiện tử bookssách is startingbắt đầu to come about.
133
461000
4000
Vậy nên ý tưởng về những cuốn sách điện tử
đang dần thành hiện thực.
Nhưng bạn thực hiện
các công đoạn scan ra sao?
08:00
But how do you go about doing all this scanningquét?
134
465000
2000
08:02
So we thought, okay, well, let's try out this sendgửi bookssách to IndiaẤn Độ thing.
135
467000
3000
Chúng tôi nghĩ sẽ thử những sách
được gửi sang Ấn Độ.
08:05
And there was a projectdự án with, fundedđược tài trợ by the NationalQuốc gia ScienceKhoa học FoundationNền tảng --
136
470000
5000
Và có một dự án, được gây quỹ bởi
Tổ chức Khoa học Quốc gia --
08:10
sentgởi a bunchbó of scannersmáy quét, and the AmericanNgười Mỹ librariesthư viện were supposedgiả định to sendgửi bookssách.
137
475000
4000
đã gửi một loạt các máy scan,
và những thư viện ở Mĩ thì gửi sách.
08:14
Well, they didn't. They didn't want to sendgửi theirhọ bookssách.
138
479000
3000
Ồ, họ không làm vậy.
Họ không muốn gửi sách.
Chúng tôi đã mua
100.000 sách và gửi đến Ấn Độ.
08:17
So we boughtđã mua 100,000 bookssách and sentgởi them to IndiaẤn Độ.
139
482000
2000
08:19
And then we learnedđã học why you don't want to sendgửi bookssách to IndiaẤn Độ.
140
484000
3000
Chúng tôi đi tìm lý do
bạn không muốn gửi sách đến Ấn Độ.
08:22
The lessonbài học we learnedđã học out of this is, scanquét your ownsở hữu bookssách.
141
487000
4000
Bài học mà chúng tôi rút ra được là
hãy scan sách riêng của bạn.
08:26
If you really carequan tâm about bookssách, you're going to scanquét them better,
142
491000
4000
Nếu bạn thực sự quan tâm tới cuốn sách nào
thì bạn sẽ scan nó tốt hơn,
08:30
especiallyđặc biệt if they're valuablequý giá bookssách.
143
495000
2000
đặc biệt nếu đó là
những sách có giá trị.
08:32
If they're newMới bookssách and you can just, you know, butcherthịt them,
144
497000
2000
Nếu là sách mới
bạn có thể phá hỏng chúng
08:34
because you could just buymua anotherkhác one,
145
499000
2000
vì bạn có thể mua một cuốn khác,
08:36
that's not suchnhư là a biglớn dealthỏa thuận in termsđiều kiện of doing high-qualitychất lượng cao scanningquét.
146
501000
4000
đó không phải là ý tưởng hay
nếu muốn scan chất lượng cao.
08:40
But do things that you love.
147
505000
3000
Nhưng hãy làm điều bạn thích.
08:43
But the IndiansNgười Ấn Độ have been scanningquét a lot of theirhọ ownsở hữu bookssách --
148
508000
3000
Nhưng người Ấn Độ đã scan
rất nhiều cuốn sách của riêng họ --
08:46
about 300,000 now -- doing very well.
149
511000
2000
bây giờ là khoảng 300.000 -- rất tốt.
08:48
The ChineseTrung Quốc did over a milliontriệu, and the EgyptiansNgười Ai Cập are about 30,000.
150
513000
5000
Người Trung Quốc làm hơn 1 triệu,
và người Ai Cập làm khoảng 30.000.
08:53
But we sentgởi -- thought, OK, if we're going to need to do this, let's do it in-librarytrong thư viện.
151
518000
6000
Nhưng chúng tôi nghĩ
nếu phải làm việc này
thì hãy làm trong thư viện.
08:59
How do we go and do this, and how do we get it down
152
524000
2000
Chúng ta làm nó như thế nào,
09:01
so that it's a costGiá cả pointđiểm that we could affordđủ khả năng?
153
526000
2000
làm sao để hạ giá thành
để mọi người có thể mua được?
09:03
And we sortsắp xếp of pickedđã chọn the pricegiá bán pointđiểm of 10 centsxu a pagetrang.
154
528000
3000
Chúng tôi lấy giá 10 xu mỗi trang
09:06
If it's basicallyvề cơ bản the costGiá cả of xeroxingxeroxing to basicallyvề cơ bản digitizesố hoá, OCROCR, packagegói it up,
155
531000
6000
Nếu cơ bản, đó là giá của việc sao chụp,
số hóa, OCR, đóng thành quyển,
09:12
make it so that you could downloadtải về, printin and bindtrói buộc it -- the wholetoàn thể shebangshebang --
156
537000
3000
chuyển thành dạng có thể tải về,
in ra và đóng lại
-- tất cả các công đoạn --
09:15
we would have achievedđạt được something.
157
540000
2000
thì chúng ta có thể làm được.
Nếu chúng tôi bắt đầu
09:17
So we startedbắt đầu out tryingcố gắng to figurenhân vật out. How do we get to 10 centsxu?
158
542000
2000
làm sao để hạ giá
xuống 10 xu?
09:19
And we triedđã thử these robotrobot things, and they workedđã làm việc prettyđẹp well --
159
544000
3000
Chúng tôi thử những robot tự động,
và chúng hoạt động khá tốt --
09:22
sortsắp xếp of these auto-page-turningAuto-trang-chuyển things.
160
547000
2000
như những công cụ
lật trang tự động.
09:24
If we can have MarsSao Hỏa RoversTráng sinh, you'dbạn muốn think you could turnxoay pagestrang.
161
549000
4000
Nếu chúng ta có Mrs Rovers
thì bạn có thể lật trang.
Nhưng rất khó để lật trang,
với số lượng lớn.
09:28
But it actuallythực ra turnslượt out to be prettyđẹp hardcứng to turnxoay pagestrang, and the volumeâm lượng isn't there.
162
553000
4000
09:32
So anywaydù sao -- so we endedđã kết thúc up makingchế tạo our ownsở hữu booksách scannermáy quét,
163
557000
6000
Tuy nhiên -- chúng tôi đã tạo ra
một máy scan sách riêng
09:38
and with two digitalkỹ thuật số, high-gradecao cấp, professionalchuyên nghiệp digitalkỹ thuật số camerasmáy ảnh,
164
563000
4000
với những camara 2 số,
chất lượng cao, chuyên nghiệp,
09:42
controlledkiểm soát museumviện bảo tàng lightingthắp sáng, so even if it's a blackđen and whitetrắng booksách,
165
567000
3000
kiểm soát ánh sáng bảo tàng,
thậm chí nếu đó là sách đen trắng,
09:45
you can go and get the properthích hợp intonationngữ điệu.
166
570000
4000
bạn có thể đọc và lấy ngữ điệu chính xác.
09:49
So you basicallyvề cơ bản do a beautifulđẹp, respectfultôn trọng jobviệc làm.
167
574000
3000
Vậy về cơ bản, bạn đang làm
một việc tốt đẹp, đáng trân trọng.
09:52
This is not a faxFax, this is -- the ideaý kiến is to do a beautifulđẹp jobviệc làm
168
577000
4000
Đây không phải là một bản fax --
ý tưởng là làm một công việc tốt đẹp
09:56
as you're going throughxuyên qua these librariesthư viện.
169
581000
3000
khi bạn đang lướt qua những thư viện này.
09:59
And we'vechúng tôi đã been ablecó thể to achieveHoàn thành 10 centsxu a pagetrang if we runchạy things in volumeâm lượng.
170
584000
4000
Và chúng ta sẽ đạt giá 10 xu mỗi trang
nếu làm với số lượng lớn.
10:03
This is what it looksnhìn like at the UniversityTrường đại học of TorontoToronto.
171
588000
3000
Đó là điều đang diễn ra
tại Đại học Toronto.
10:06
And actuallythực ra, it turnslượt out to, you know, paytrả a livingsống wagetiền lương.
172
591000
3000
Và thật ra, đó là công việc để kiếm sống.
10:09
People seemhình như to love it.
173
594000
2000
Mọi người có vẻ thích nó.
10:11
Yes, it's a little boringnhàm chán, but some people kindloại of get into the ZenZen of it.
174
596000
4000
Vâng, có chút chán,
nhưng vài người giống như bị cuốn theo nó.
10:15
(LaughterTiếng cười)
175
600000
3000
(Tiếng cười)
10:18
And especiallyđặc biệt if it's kindloại of interestinghấp dẫn bookssách that you carequan tâm about,
176
603000
2000
Đặc biệt, nếu nó là loại sách
mà bạn thích
10:20
in languagesngôn ngữ that you can readđọc.
177
605000
2000
trong ngôn ngữ mà bạn có thể đọc.
10:22
We actuallythực ra have been ablecó thể to do a prettyđẹp good jobviệc làm of this, at gettingnhận được 10 centsxu a pagetrang.
178
607000
6000
Chúng tôi đã cố gắng,
để đạt giá thành ở mức 10xu mỗi trang.
10:28
So 10 centsxu a pagetrang, 300 pagestrang in your averageTrung bình cộng booksách, 30 dollarsUSD a booksách.
179
613000
4000
10 xu/trang, trung bình 300 trang /sách,
vậy mỗi cuốn sách sẽ là 30 đô.
10:32
The LibraryThư viện of CongressQuốc hội Hoa Kỳ, if you did the wholetoàn thể darndarn thing --
180
617000
4000
Thư viện Quốc hội,
nếu bạn làm cả một mạng lưới --
10:36
26 milliontriệu bookssách -- is about 750 milliontriệu dollarsUSD, right?
181
621000
4000
26 triệu cuốn sách -- là vào khoảng
750 triệu đô đúng không?
10:40
But a milliontriệu bookssách, I think, actuallythực ra would be a prettyđẹp good startkhởi đầu,
182
625000
4000
Nhưng tôi nghĩ, 1 triệu cuốn sách
sẽ là một khởi đầu khá tốt,
10:44
and that would costGiá cả 30 milliontriệu dollarsUSD. That's not that biglớn a billhóa đơn.
183
629000
3000
và nó sẽ tốn 30 triệu đô.
Đó không phải là một chi phí quá lớn.
10:47
And what we'vechúng tôi đã been ablecó thể to do is get into librariesthư viện.
184
632000
3000
Và điều chúng ta có thể làm là
vào trong thư viện.
10:50
We'veChúng tôi đã now got eighttám of these scanningquét centerstrung tâm in threesố ba countriesquốc gia,
185
635000
4000
Chúng tôi có 8 trong số
các trung tâm scan ở 3 quốc gia,
10:54
and librariesthư viện are up for havingđang có theirhọ bookssách scannedquét.
186
639000
3000
nhiều thư viện đang chờ
những cuốn sách của họ được scan.
10:57
The GettyGetty here is movingdi chuyển theirhọ bookssách to the UCLAUCLA,
187
642000
3000
The Getty đang chuyển sách của họ tới UCLA
11:00
whichmà is where we have one these scanningquét centerstrung tâm,
188
645000
3000
nơi có những trung tâm scan,
11:03
and scanningquét theirhọ out-of-copyrightra bản quyền bookssách, whichmà is fabuloustuyệt vời.
189
648000
4000
và scan sách không bản quyền.
11:07
So we're startingbắt đầu to get the institutionalthể chế responsibilitytrách nhiệm.
190
652000
3000
Và chúng ta phải chịu trách nhiệm
cho các trung tâm.
11:10
The thing we're missingmất tích is the 10 centsxu.
191
655000
3000
Thứ mà chúng ta đang thiếu là 10 xu.
11:13
If we can get the 10 centsxu, all the restnghỉ ngơi of it flowschảy.
192
658000
3000
Nếu chúng ta có 10 xu,
những thứ còn lại sẽ trở nên suông sẻ.
11:16
We'veChúng tôi đã scannedquét about 200,000 bookssách.
193
661000
3000
Chúng tôi đã scan được
khoảng 200.000 cuốn.
11:19
Now we're scanningquét about 15,000 bookssách a monththáng,
194
664000
3000
Chúng tôi đang scan khoảng
15.000 cuốn sách một tháng,
11:22
and it's startingbắt đầu to gearbánh up anotherkhác factorhệ số of two from there.
195
667000
4000
và nó đang bắt đầu tăng tốc.
11:26
So all in all, that's going very well.
196
671000
3000
Vậy là về tổng thể, mọi thứ đều rất tốt.
11:29
And we're startingbắt đầu to movedi chuyển out of the just out-of-copyrightra bản quyền
197
674000
3000
Và chúng tôi đang vượt ra khỏi
phạm vi không bản quyền
11:32
into the out-of-printout-of-in worldthế giới.
198
677000
2000
mà chuyển sang phạm vi
không còn xuất bản.
11:34
So I think of -- we're kindloại of going from the out-of-copyrightra bản quyền, librarythư viện stuffđồ đạc,
199
679000
4000
Tôi nghĩ về việc -- chúng ta cứ như đi từ
không có bản quyền, thư viện
11:38
and AmazonAmazon.comcom is comingđang đến from the in-printtrong in worldthế giới.
200
683000
5000
và Amazon.com
đang bước ra từ thế giới in.
11:43
And I think we'lltốt meetgặp in the middleở giữa some placeđịa điểm,
201
688000
2000
Và tôi nghĩ chúng ta sẽ gặp nhau ở đâu đó,
11:45
and have the classiccổ điển thing that you have,
202
690000
2000
và những thứ truyền thống mà bạn biết
11:47
whichmà is a publishingxuất bản systemhệ thống and a librarythư viện systemhệ thống workingđang làm việc in parallelsong song, tương đông.
203
692000
4000
là một hệ thống xuất bản
và hệ thống thư viện làm việc song song.
11:51
And so we're startingbắt đầu up a programchương trình to do out-of-printout-of-in workscông trinh, but loaningcho vay them.
204
696000
6000
Chúng tôi đang thực hiện
chương trình
làm sách không còn xuất bản,
nhưng cho mượn chúng.
Tôi cũng không chắc
11:57
ExactlyChính xác what loaningcho vay meanscó nghĩa, I'm not quitekhá sure.
205
702000
2000
cho mượn chính xác nghĩa là gì.
11:59
But anywaydù sao, loaningcho vay out-of-printout-of-in workscông trinh from the BostonBoston PublicKhu vực LibraryThư viện,
206
704000
5000
Cho mượn sách không còn xuất bản
từ Thư viện Công Cộng Boston,
12:04
the WoodsWoods HoleLỗ OceanographicHải dương học InstituteHọc viện and a fewvài other librariesthư viện
207
709000
4000
Viện Hải dương học Woods Hole
và một vài thư viện khác
12:08
that are startingbắt đầu to participatetham dự in this programchương trình,
208
713000
2000
những nơi đang
tham gia chương trình này,
12:10
to try out this modelmô hình of where does a librarythư viện stop
209
715000
3000
để thử xem trong mô hình này
đâu là giới hạn của thư viện
12:13
and where does the bookstorehiệu sách take over.
210
718000
3000
và đến đâu thì nhà sách có thể tiếp nối.
12:16
So all in all, it's possiblekhả thi to do this in largelớn scaletỉ lệ.
211
721000
4000
Vậy về tổng thể, thay đổi trên diện rộng
là điều khả thi.
12:20
We're alsocũng thế going back over microfilmmicrofilm and gettingnhận được that onlineTrực tuyến.
212
725000
5000
Chúng ta sẽ trở lại dạng microfilm
và chuyển thành dạng online.
12:25
So, we can do 10 centsxu a pagetrang, we're going 15,000 bookssách a monththáng
213
730000
3000
Chúng ta có thể ra giá 10 xu mỗi trang
và 15.000 sách mỗi tháng
12:28
and we'vechúng tôi đã got about 250,000 bookssách onlineTrực tuyến,
214
733000
3000
và chúng ta đã có khoảng
250.000 cuốn sách online,
12:31
countingđếm all the other projectsdự án that are startingbắt đầu to addthêm vào in.
215
736000
2000
tính cả các dự án khác
cũng đang bắt đầu.
12:33
So what I wanted to arguetranh luận is, bookssách are withinbên trong our graspsự hiểu biết.
216
738000
4000
Vậy điều tôi muốn chắc chắn là,
sách nằm trong tầm với của chúng ta.
12:37
The ideaý kiến of takinglấy on the wholetoàn thể balltrái bóng of waxsáp is not that biglớn a dealthỏa thuận.
217
742000
6000
Ý tưởng làm được những việc lớn lao
không phải là bất khả thi.
12:43
Yes, it costschi phí tenshàng chục of millionshàng triệu, lowthấp hundredshàng trăm of millionshàng triệu,
218
748000
4000
Vâng, nó tiêu tốn 10 triệu,
con số nhỏ của hàng triệu,
12:47
but one time shotbắn and we'vechúng tôi đã got basicallyvề cơ bản the historylịch sử of printedin literaturevăn chương onlineTrực tuyến.
219
752000
7000
nhưng về cơ bản, chúng tôi đã có
một loạt các tài liệu in online.
12:54
And then, there's businesskinh doanh modelmô hình issuesvấn đề
220
759000
2000
Rồi đến vấn đề thương mại
12:56
about how to try to effectivelycó hiệu quả marketthị trường it and get it to people.
221
761000
4000
về việc làm thế nào để quảng bá một cách
hiệu quả và đưa nó đến tay mọi người.
13:00
But it is withinbên trong our graspsự hiểu biết, technologicallycông nghệ and law-wiseLaw-Wise,
222
765000
4000
Nhưng việc này cũng không quá khó,
cả về mặt công nghệ và pháp luật,
13:04
at leastít nhất for the out of printin and out of copyrightbản quyền,
223
769000
3000
chí ít là đối với sách đã ngừng xuất bản
và không còn bản quyền,
13:07
we suggestđề nghị, to be ablecó thể to get the wholetoàn thể darndarn thing onlineTrực tuyến.
224
772000
5000
chúng tôi đề nghị, để có được
mạng lưới online.
13:12
Now let's go for audioâm thanh, and I'm going to go throughxuyên qua these.
225
777000
3000
Bây giờ hãy nói về phần audio.
13:15
So how much is there?
226
780000
2000
Có khoảng bao nhiêu?
13:17
Well, as besttốt we can tell, there are about two to threesố ba milliontriệu disksđĩa
227
782000
3000
Theo chúng tôi nhận định,
có khoảng 2 đến 3 triệu đĩa
13:20
havingđang có been publishedđược phát hành -- so 78s, long-playingLong-Playing recordsHồ sơ and CDsĐĩa CD --
228
785000
5000
đã được phát hành -- 78s, bản thu dài
và đĩa CD --
13:25
or at leastít nhất that's the largestlớn nhất archiveslưu trữ of publishedđược phát hành materialsnguyên vật liệu
229
790000
3000
hay chí ít đó là kho lưu trữ lớn nhất
các tài nguyên đã từng phát hành
13:28
we'vechúng tôi đã been ablecó thể to sortsắp xếp of pointđiểm at.
230
793000
2000
mà chúng tôi có thể thu thập được.
13:30
It costschi phí about 10 dollarsUSD a piececái to go and take a diskđĩa
231
795000
4000
Tốn khoảng 10 đô để mua một đĩa
13:34
and put it onlineTrực tuyến, if you're doing things in volumeâm lượng.
232
799000
4000
và chuyển nó thành dạng online,
nếu bạn làm với số lượng lớn.
13:38
But we'vechúng tôi đã foundtìm that the rightsquyền issuesvấn đề are really quitekhá thornygai.
233
803000
3000
Nhưng chúng tôi phát hiện ra là
vấn đề thật sự khá hóc búa.
13:41
This is a fairlycông bằng heavilynặng nề litigatedkhởi kiện areakhu vực,
234
806000
2000
Đây là một lĩnh vực
gây nhiều tranh cãi,
13:43
so we'vechúng tôi đã foundtìm that there are nicheshốc in the musicÂm nhạc worldthế giới
235
808000
3000
chúng tôi thấy rằng có nhiều mặt mạnh
trong thế giới âm nhạc
13:46
that aren'tkhông phải servedphục vụ terriblykhủng khiếp well by the classiccổ điển commercialthương mại publishingxuất bản systemhệ thống.
236
811000
3000
không được khai thác tốt bởi
hệ thống phát hành
thương mại truyền thống.
13:49
And we'vechúng tôi đã been startingbắt đầu to make these availablecó sẵn by going
237
814000
4000
Và chúng tôi đã bắt đầu thay đổi nó
bằng cách vận hành
và cung cấp kệ hàng trên mạng.
13:53
and offeringchào bán shelfkệ spacekhông gian on the NetNet.
238
818000
2000
13:55
In the UnitedVương StatesTiểu bang, it doesn't costGiá cả you to give something away. Right?
239
820000
4000
Ở Hoa Kỳ, nếu cho đi thứ gì đó
sẽ không mất gì đúng không nào?
13:59
If you give something to a charitytừ thiện or to the publiccông cộng,
240
824000
7000
Nếu bạn làm từ thiện
hay quyên góp cho cộng đồng,
bạn sẽ nhận sự cảm kích
và cả thuế quyên góp nữa--
14:06
you get a patvỗ vỗ on the back and a taxthuế donationQuyên góp --
241
831000
2000
14:08
exceptngoại trừ on the NetNet, where you can go brokeđã phá vỡ.
242
833000
2000
ngoại trừ trên mạng
bạn có thể mất tất cả.
14:10
If you put up a videovideo of your garagegara bandban nhạc, and it startsbắt đầu gettingnhận được heavilynặng nề accessedtruy cập,
243
835000
5000
Nếu đưa lên video về
garage band của bạn,
số lượt truy cập bắt đầu quá tải,
14:15
you can losethua your guitarsguitar or your housenhà ở.
244
840000
2000
thì bạn có thể mất cây guitar
và căn nhà.
14:17
This doesn't make any sensegiác quan.
245
842000
2000
Điều này không có lý chút nào.
Nên chúng tôi cung cấp
14:19
So we'vechúng tôi đã offeredđược cung cấp unlimitedvô hạn storagelưu trữ, unlimitedvô hạn bandwidthbăng thông, forevermãi mãi, for freemiễn phí,
246
844000
5000
kho lưu trữ và băng thông
không giới hạn, mãi mãi và miễn phí,
14:24
to anybodybất kỳ ai that has something to sharechia sẻ that belongsthuộc in a librarythư viện.
247
849000
3000
cho bất cứ ai có bất cứ thứ gì
để chia sẻ trong thư viện.
14:27
And we'vechúng tôi đã been gettingnhận được a lot of takersthực thi. One is the rockđá 'n''n' rollerscon lăn.
248
852000
4000
Có rất nhiều người tham gia.
Trong đó có những người theo rock'n'roll
14:31
The rockđá 'n''n' rollerscon lăn had a traditiontruyền thống of sharingchia sẻ,
249
856000
2000
Những người này có truyền thống chia sẻ,
miễn là không ai thu lợi bằng tiền.
Bạn có thể --
14:33
as long as nobodykhông ai madethực hiện any moneytiền bạc. You could --
250
858000
2000
14:35
concertbuổi hòa nhạc recordingsđoạn ghi âm, it's not the commercialthương mại recordingsđoạn ghi âm,
251
860000
2000
các bản thu âm concert,
không phải các bản thu thương mại,
14:37
but concertbuổi hòa nhạc recordingsđoạn ghi âm, startedbắt đầu by the GratefulBiết ơn DeadChết.
252
862000
3000
nhưng các bản thu âm concert
được bắt đầu bởi Grateful Dead.
14:40
And we get about two or threesố ba bandsdải a day signingký kết up.
253
865000
3000
Chúng tôi có khoảng
2,3 ban nhạc đăng ký mỗi ngày.
14:43
They give permissionsự cho phép, and we get about 40 or 50 concertsbuổi hòa nhạc a day.
254
868000
5000
Họ cho phép, và chúng tôi có cỡ
40-50 concert một ngày.
14:48
We have about 40,000 concertsbuổi hòa nhạc, everything the GratefulBiết ơn DeadChết ever did,
255
873000
3000
Chúng tôi có khoảng 40.000 concert
của Grateful Dead,
14:51
up on the NetNet, so that people can see it and listen to this materialvật chất.
256
876000
6000
trên mạng, từ đó mọi người có thể thấy
và nghe nó.
14:57
So audioâm thanh is possiblekhả thi to put up, but the rightsquyền issuesvấn đề are really prettyđẹp thornygai.
257
882000
4000
Phần audio có thể được giải quyết,
nhưng bản quyền lại là phần khá hóc búa.
15:01
We'veChúng tôi đã got a lot of collectionsbộ sưu tập now --
258
886000
2000
Chúng tôi đã có rất nhiều bộ sưu tập --
15:03
a couplevợ chồng hundredhàng trăm thousandnghìn itemsmặt hàng -- and it's growingphát triển over time.
259
888000
4000
vài trăm nghìn hạng mục --
và nó vẫn đang phát triển theo thời gian.
15:07
MovingDi chuyển imageshình ảnh: if you think of theatricalsân khấu releasesbản phát hành,
260
892000
2000
Phim ảnh: nếu bạn nghĩ đến
bản điện ảnh,
15:09
there are not that manynhiều of them.
261
894000
2000
thì không có nhiều dạng như vậy đâu.
15:11
As besttốt we can tell, there are about 150,000 to 200,000 moviesphim ever
262
896000
4000
Chúng tôi có thể nói rằng, có khoảng
từ 150.000 tới 200.000 bộ phim
15:15
that are really meantý nghĩa for a large-scalequy mô lớn theatricalsân khấu distributionphân phối. It's just not that manynhiều.
263
900000
5000
đã được phát hành trên diện rộng.
Nhưng đó là không nhiều.
15:20
But halfmột nửa of those were IndianẤn Độ.
264
905000
2000
Nhưng phân nửa trong đó là phim Ấn Độ.
15:22
But anywaydù sao, it's doabledoable,
265
907000
2000
Tuy nhiên,
nó cũng chấp nhận được,
15:24
but we'vechúng tôi đã only foundtìm about a thousandnghìn of these things that --
266
909000
3000
nhưng chúng ta chỉ mới tìm thấy vài thứ --
15:27
to be out of copyrightbản quyền.
267
912000
2000
không có bản quyền.
15:29
So we'vechúng tôi đã digitizedsố hóa those and madethực hiện those availablecó sẵn.
268
914000
2000
Chúng tôi đã số hóa và
làm chúng khả dụng.
15:31
But we'vechúng tôi đã foundtìm that there's lots of other typesloại of moviesphim
269
916000
2000
Nhưng chúng tôi phát hiện
nhiều phim khác
15:33
that haven'tđã không really seenđã xem the lightánh sáng of day -- archivallưu trữ filmsphim.
270
918000
3000
không được thấy ngày
chúng được công nhận.
15:36
We'veChúng tôi đã foundtìm, alsocũng thế, a lot of politicalchính trị filmsphim, a lot of amateurnghiệp dư filmsphim,
271
921000
5000
Chúng tôi cũng thấy rằng,
rất nhiều phim chính trị, phim nghiệp dư,
15:41
all sortsloại of things that are basicallyvề cơ bản needingcần a home, a permanentdài hạn home.
272
926000
5000
tất cả các thể loại đều cần một ngôi nhà,
một ngôi nhà vĩnh viễn.
15:46
So we'vechúng tôi đã been startingbắt đầu to make these availablecó sẵn and it's grownmới lớn to be very popularphổ biến.
273
931000
4000
Vậy nên chúng tôi đã làm chúng khả dụng
và chúng trở nên rất phổ biến.
15:50
We're not quitekhá a YouTubeYouTube.
274
935000
2000
Chúng tôi không phải YouTube.
15:52
We tendedxu hướng towardsvề hướng longer-termdài hạn things
275
937000
2000
Chúng tôi hướng đến những thứ dài hạn
15:54
and alsocũng thế things that people can reusetái sử dụng and make into newMới moviesphim,
276
939000
4000
và những thứ mọi người có thể sử dụng lại
và làm lại thành phim mới,
15:58
whichmà has just been great funvui vẻ.
277
943000
3000
đó là một điều rất tuyệt vời.
16:01
TelevisionTruyền hình comesđến quitekhá a bitbit largerlớn hơn.
278
946000
2000
Chương trình truyền hình
có vẻ lớn hơn.
16:03
We startedbắt đầu recordingghi âm 20 channelskênh truyền hình of televisiontivi 24 hoursgiờ a day.
279
948000
3000
Chúng tôi đã ghi lại
20 kênh truyền hình 24 tiếng 1 ngày.
16:06
It's sortsắp xếp of the biggestlớn nhất TiVoTiVo boxcái hộp you've ever seenđã xem.
280
951000
4000
Nó giống như một cái TiVo box lớn nhất
mà bạn từng thấy.
16:10
It's about a petabytePetabyte, so farxa, of worldwidetrên toàn thế giới televisiontivi --
281
955000
3000
Nó khoảng một petabyte,
truyền hình toàn cầu --
Nga, Trung Quốc, Nhật Bản, Iraq, Al Jazeera,
BBC, CNN, ABC, CBS, NBC --
16:13
RussianNga, ChineseTrung Quốc, JapaneseNhật bản, IraqiIraq, AlAl JazeeraJazeera, BBCĐÀI BBC, CNNCNN, ABCABC, CBSCBS, NBCNBC --
282
958000
5000
16:18
24 hoursgiờ a day.
283
963000
2000
24 tiếng một ngày.
16:20
We only put one weektuần up,
284
965000
2000
Chúng tôi chỉ thực hiện 1 tuần,
16:22
whichmà is mostlychủ yếu for costGiá cả reasonslý do, whichmà is the 9/11,
285
967000
5000
vì lý do chi phí là chính,
đại loại như vụ 9/11/2001.
Trong một tuần, thế giới thấy được gì?
16:27
sortsắp xếp of from 9/11/2001. For one weektuần, what did the worldthế giới see?
286
972000
4000
16:31
CNNCNN was sayingnói that PalestiniansNgười Palestine were dancingkhiêu vũ in the streetsđường phố.
287
976000
4000
CNN đưa tin rằng người Palestine
đang nhảy múa trên phố.
16:35
Were they? Let's look at the PalestinianPalestine televisiontivi and find out.
288
980000
3000
Có thật sự vậy không?
Hãy xem truyền hình Palestine
và tìm hiểu.
16:38
How can we have criticalchỉ trích thinkingSuy nghĩ withoutkhông có beingđang ablecó thể to quoteTrích dẫn
289
983000
4000
Làm thế nào để có tư duy phân tích
mà không cần trích dẫn
16:42
and beingđang ablecó thể to compareso sánh what happenedđã xảy ra in the pastquá khứ?
290
987000
3000
và khả năng so sánh những gì đã xảy ra
trong quá khứ?
16:45
And televisiontivi is dreadfullydreadfully unrecordedChưa and unquotableunquotable,
291
990000
4000
Và truyền hình thì không được thu
và trích dẫn,
16:49
exceptngoại trừ by JonJon StewartStewart, who does a fabuloustuyệt vời jobviệc làm.
292
994000
4000
ngoại trừ bởi Jon Stewart,
người đã làm một công việc khó tin.
16:53
So anywaydù sao, televisiontivi is, I would suggestđề nghị, withinbên trong our graspsự hiểu biết.
293
998000
4000
Dù sao đi nữa, truyền hình
nằm trong tầm tay chúng ta.
16:57
So 15 dollarsUSD permỗi videovideo hourgiờ, and alsocũng thế about 100 dollarsUSD to 150 dollarsUSD permỗi celluloidnhựa hourgiờ,
294
1002000
5000
Vậy thì 15 đô mỗi tiếng video,
và khoảng 100 đô mỗi tiếng phim nhựa,
17:02
we're ablecó thể to go and get materialsnguyên vật liệu onlineTrực tuyến very inexpensivelykhông tốn kém
295
1007000
4000
ta có thể sử dụng tài nguyên online
với giá không hề đắt đỏ
17:06
and have them up on the NetNet.
296
1011000
2000
và đưa chúng lên mạng.
Và bây giờ chúng tôi
có rất nhiều tài nguyên.
17:08
And we'vechúng tôi đã got, now, a lot of these materialsnguyên vật liệu.
297
1013000
2000
17:10
So we'vechúng tôi đã got about 100,000 piecesmiếng up there.
298
1015000
3000
Chúng tôi có khoảng 100.000 mẫu
ở đó
17:13
So bookssách, musicÂm nhạc, videovideo, softwarephần mềm. There's only 50,000 titlestiêu đề of it.
299
1018000
5000
Sách, nhạc, video, phần mềm.
Chỉ có khoảng 50.000 tựa đề.
17:18
MostlyChủ yếu là the issuesvấn đề there are legalhợp pháp issuesvấn đề and breakingphá vỡ copysao chép protectionsbảo vệ.
300
1023000
6000
Vấn đề chủ yếu là vấn đề pháp luật
và xâm phạm bảo vệ sao chép.
17:24
But we'vechúng tôi đã workedđã làm việc throughxuyên qua some of those,
301
1029000
2000
Nhưng chúng tôi đã xem xét
vài vấn đề,
17:26
but we'vechúng tôi đã still got realthực problemscác vấn đề in WashingtonWashington.
302
1031000
2000
nhưng vẫn có vài vấn đề
ở Washington.
17:28
Well, we're besttốt knownnổi tiếng as the WorldTrên thế giới WideRộng WebWeb.
303
1033000
3000
Chúng tôi được biết đến như
World Wide Web.
Chúng tôi đã có World Wide Web
từ năm 1996.
17:31
We'veChúng tôi đã been archivinglưu trữ the WorldTrên thế giới WideRộng WebWeb sincekể từ 1996.
304
1036000
2000
17:33
We take a snapshotảnh chụp nhanh of everymỗi websitetrang mạng and all of the pagestrang on it, everymỗi two monthstháng.
305
1038000
6000
Chúng tôi chụp lại mỗi website
và tất cả các trang trên đó, mỗi 2 tháng.
17:39
And actuallythực ra, it's really been pioneeredđi tiên phong by AlexaAlexa InternetInternet,
306
1044000
4000
Và thật sự thì nó được dẫn dắt bởi
Alexa Internet,
17:43
whichmà donatestài trợ this collectionbộ sưu tập to the InternetInternet ArchiveLưu trữ.
307
1048000
4000
dịch vụ đã đưa bộ sưu tập này
cho Internet Archive.
17:47
And it's been growingphát triển alongdọc theo for the last 11 yearsnăm, and it's a fantastictuyệt diệu resourcetài nguyên.
308
1052000
6000
Nó đã phát triển trong vòng
11 năm trở lại đây,
và nó thực sự là một tài nguyên to lớn.
17:53
And we'vechúng tôi đã madethực hiện a WaybackWayback MachineMáy
309
1058000
2000
Và chúng tôi đã tạo ra Wayback Machine
17:55
that you can then go and see oldcũ websitestrang web kindloại of the way they were.
310
1060000
4000
giúp bạn có thể quay lại
và xem những website cũ.
17:59
If you go and searchTìm kiếm on something -- this is GoogleGoogle.comcom,
311
1064000
4000
Nếu bạn muốn tìm thứ gì đó --
thì đây là Google.com,
18:03
the differentkhác nhau versionsphiên bản of it that we have,
312
1068000
2000
một phiên bản khác của nó
mà chúng tôi có,
18:05
this is what it looksnhìn like when it was an alphaalpha releasegiải phóng,
313
1070000
2000
đây là nó khi còn là bản alpha,
18:07
and this is what it lookednhìn like at StanfordStanford.
314
1072000
2000
và đây là nó khi còn ở Stanford.
18:09
So anywaydù sao, you've got basicallyvề cơ bản an ideaý kiến of where things cameđã đến from.
315
1074000
4000
Dù sao đi nữa, về cơ bản, bạn cũng đã có
ý niệm về nơi mọi thứ bắt đầu.
18:13
MostlyChủ yếu là, people want to see theirhọ oldcũ stuffđồ đạc out of this.
316
1078000
3000
Đa phần, mọi người muốn thấy
những bản cũ trông thế nào.
18:16
If there's one thing that we want to learnhọc hỏi from the LibraryThư viện of AlexandriaAlexandria versionphiên bản one,
317
1081000
4000
Nếu như có một điều chúng tôi muốn thấy
ở Thư viện Alexandria phiên bản 1,
18:20
whichmà is probablycó lẽ besttốt knownnổi tiếng for burningđốt,
318
1085000
4000
đã bị cháy,
18:24
is, don't just have one copysao chép.
319
1089000
2000
là đừng chỉ có một bản copy.
18:26
So we'vechúng tôi đã startedbắt đầu to -- we'vechúng tôi đã madethực hiện anotherkhác copysao chép of all of this
320
1091000
6000
Vậy nên chúng tôi đã bắt đầu --
chúng tôi đã làm một bản copy khác
18:32
and we actuallythực ra put it back in the LibraryThư viện of AlexandriaAlexandria.
321
1097000
3000
và chúng tôi đã tập hợp lại trong
Thư viện Alexandria.
18:35
So this is a picturehình ảnh of the InternetInternet ArchiveLưu trữ at the LibraryThư viện of AlexandriaAlexandria.
322
1100000
3000
Đây là hình ảnh của Internet Archive
tại Thư viện Alexandria.
18:38
And we now have alsocũng thế anotherkhác copysao chép buildingTòa nhà up in AmsterdamAmsterdam.
323
1103000
4000
Và chúng tôi đang có một bản copy khác
đang xây dựng ở Amsterdam.
18:42
So, we should put it in the SanSan AndreasAndreas FaultLỗi LineDòng in SanSan FranciscoFrancisco,
324
1107000
4000
Chúng ta nên đặt nó trong
San Andreas Fault Line ở San Francisco,
18:46
floodlũ zonevùng in AmsterdamAmsterdam and in the MiddleTrung EastĐông. Right, so anywaydù sao ...
325
1111000
5000
vùng lũ ở Amsterdam và vùng Trung Đông.
Đúng vậy, dù sao đi nữa...
18:51
so we're hedgingbảo hiểm rủi ro our betsĐặt cược here.
326
1116000
3000
chúng tôi đang chọn giải pháp an toàn.
18:54
If we go and put it in a couplevợ chồng more placesnơi, I think we'lltốt be in good shapehình dạng.
327
1119000
5000
Nếu đặt nó ở một vài nơi,
tôi nghĩ có thể thu được kết quả tốt.
Có một câu hỏi chính trị xã hội
có liên quan vấn đề này.
18:59
There's a politicalchính trị and socialxã hội questioncâu hỏi out of this.
328
1124000
2000
19:01
Is all of this, as we go digitalkỹ thuật số, is it going to be publiccông cộng or privateriêng tư?
329
1126000
4000
Liệu những thứ mà ta đã số hóa
sẽ là của chung hay mang tính cá nhân?
19:05
There's some largelớn companiescác công ty that have seenđã xem this visiontầm nhìn,
330
1130000
2000
Có vài công ty lớn
đã thấy triển vọng này,
19:07
that are doing large-scalequy mô lớn digitizationsố hóa,
331
1132000
2000
họ đang thực hiện số hóa
trên diện rộng,
19:09
but they're lockingkhóa up the publiccông cộng domainmiền.
332
1134000
2000
nhưng họ lại khóa miền công khai.
19:11
The questioncâu hỏi is, is that the worldthế giới that we really want to livetrực tiếp in?
333
1136000
3000
Câu hỏi đặt ra là,
đó có phải thế giới ta muốn?
19:14
What's the rolevai trò of the publiccông cộng versusđấu với the privateriêng tư as things go forwardphía trước?
334
1139000
4000
Vai trò của cộng đồng và cá nhân
tiếp theo là gì?
Làm thế nào
để có thế giới
19:18
How do we go and have a worldthế giới where we bothcả hai have librariesthư viện
335
1143000
4000
nơi mà chúng ta có cả thư viện
và xuất bản trong tương lai
19:22
and publishingxuất bản in the futureTương lai, just as we basicallyvề cơ bản benefitedhưởng lợi as we were growingphát triển up?
336
1147000
5000
để chúng ta
có thể hưởng lợi sau này?
19:27
So universalphổ cập accesstruy cập to all knowledgehiểu biết --
337
1152000
3000
Tiếp cận kiến thức
trên phạm vi toàn cầu --
19:30
I think it can be one of the greatestvĩ đại nhất achievementsthành tựu of humankindloài người,
338
1155000
3000
Đó là một trong những
thành tựu vĩ đại nhất của nhân loại
19:33
like the man on the moonmặt trăng, or the GutenbergGutenberg BibleKinh Thánh, or the LibraryThư viện of AlexandriaAlexandria.
339
1158000
4000
như khi con người trên mặt trăng,
cuốn Thánh kinh Gutenburg,
Thư viện Alexandria.
19:37
It could be something that we're rememberednhớ lại for,
340
1162000
2000
Nó có thể là thứ gì đó
khiến ta ghi nhớ
19:39
for millenniaThiên niên kỷ, for havingđang có achievedđạt được.
341
1164000
3000
hàng nghìn năm, vì đã đạt được.
19:42
And as I said before, I'll endkết thúc with something
342
1167000
2000
Như đã nói khi nãy
tôi sẽ kết thúc với
19:44
that's carvedchạm khắc aboveở trên the doorcửa of the CarnegieCarnegie LibraryThư viện.
343
1169000
3000
điều được khắc trên cửa của
Thư viện Carnegie.
Carnegie - một trong những nhà tư bản
vĩ đại nhất của đất nước này
19:47
CarnegieCarnegie -- one of the great capitalistsnhà tư bản of this countryQuốc gia --
344
1172000
2000
19:49
carvedchạm khắc aboveở trên his legacydi sản, "FreeMiễn phí to the People."
345
1174000
4000
đã khắc trên di sản của mình
"Dành cho Mọi người."
19:53
Thank you very much.
346
1178000
2000
Xin cảm ơn.
Translated by Trinh Tran
Reviewed by Phuc Phan

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Brewster Kahle - Digital librarian
Brewster Kahle is an inventor, philanthropist and digital librarian. His Internet Archive offers 85 billion pieces of deep Web geology -- a fascinating look at the formation of the Internet over the years, and a challenge to those who would keep knowledge buried.

Why you should listen

Brewster Kahle's stated goal is "Universal access to all knowledge," and his catalog of inventions and institutions created for this purpose read like a Web's Greatest Hits list. In 1982 he helped start Thinking Machines, a supercomputer company specializing in text searching, and would go on to invent the Internet's first publishing and distributed search system, WAIS, whose customers included the New York Times and the United States Senate.

But most notably, perhaps, Kahle is founder and director of the Internet Archive, a free service which steadfastly archives World Wide Web documents, even as they are plowed over by breakneck trends in commerce, culture and politics. (On his Wayback Machine, you can view pages as they appeared in web antiquity -- say, Yahoo! in 1996.) As a member of the Board of Directors of the Electronic Frontier Foundation, he works to keep such information free and reachable.

Kahle is a key supporter of the Open Content Alliance and has been elected a fellow of the American Academy of Arts and Sciences. He and his wife operate a nonprofit organization, the Kahle/Austin Foundation, which funds the Internet Archive.

More profile about the speaker
Brewster Kahle | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM