TED@BCG Milan
Natsai Audrey Chieza: Fashion has a pollution problem -- can biology fix it?
Natsai Audrey Chieza: Thời trang có vấn đề về ô nhiễm - Sinh học có thể thay đổi nó?
Filmed:
Readability: 6
1,228,113 views
Natsai Audrey Chieza là một nhà thiết kế với sứ mệnh giảm ô nhiễm trong ngành công nghiệp thời trang trong khi tạo ra những sản phẩm may mặc mới đáng kinh ngạc. Trong phòng thí nghiệm của mình, cô chú ý thấy vi khuẩn Streptomyces coelicolor tạo ra một chất màu tím đỏ rất bắt mắt. Hiện nay cô đang sử dụng nó để phát triển chất nhuộm vải không phai và đậm màu mà giảm được sự lãng phí nước và lượng chất hóa học so với việc nhuộm vải truyền thống. Và cô không đơn độc trong việc sử dụng sinh học tổng hợp để định nghĩa lại tương lai vật liệu của chúng ta; bạn hãy thử nghĩ xem --"da" làm từ nấm và chỉ siêu bền làm từ protein tơ nhện. Chúng ta sẽ không xây dựng tương lại với nhiên liệu hóa thạch, Chieza nói. Chúng ta sẽ xây dựng nó với sinh học.
Natsai Audrey Chieza - Designer
Natsai Audrey Chieza is a trans-disciplinary design researcher whose fascinating work crosses boundaries between technology, biology, design and cultural studies. Full bio
Natsai Audrey Chieza is a trans-disciplinary design researcher whose fascinating work crosses boundaries between technology, biology, design and cultural studies. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
You're watching the life cycle
of a Streptomyces coelicolor.
of a Streptomyces coelicolor.
0
840
3040
Bạn đang xem vòng đời của một
Streptomyces coelicolor.
Streptomyces coelicolor.
00:17
It's a strain of bacteria
that's found in the soil
that's found in the soil
1
5520
2376
Nó là một dòng vi khuẩn
được tìm thấy trong đất,
được tìm thấy trong đất,
00:19
where it lives in a community
with other organisms,
with other organisms,
2
7920
2416
nơi nó sống cùng cộng đồng
với những sinh vật khác,
với những sinh vật khác,
00:22
decomposing organic matter.
3
10360
1320
để phân hủy chất hữu cơ.
00:24
Coelicolor is a beautiful organism.
4
12680
1920
Coelicolor là một sinh vật xinh đẹp.
00:27
A powerhouse for synthesizing
organic chemical compounds.
organic chemical compounds.
5
15160
3160
Một nhà máy năng lượng cho tổng hợp
các hợp chất hóa học hữu cơ.
các hợp chất hóa học hữu cơ.
00:31
It produces an antibiotic
called actinorhodin,
called actinorhodin,
6
19160
2976
Nó tạo ra một chất kháng sinh
gọi là actinorhodin,
gọi là actinorhodin,
00:34
which ranges in color
from blue to pink and purple,
from blue to pink and purple,
7
22160
4576
cái mà phân loại theo màu sắc
từ xanh tới hồng và tím,
từ xanh tới hồng và tím,
00:38
depending on the acidity
of its environment.
of its environment.
8
26760
2240
phụ thuộc vào độ axit
trong môi trường của nó.
trong môi trường của nó.
00:41
That it produces these pigment molecules
sparked my curiosity
sparked my curiosity
9
29920
3136
Nó tạo ra những phân tử màu
gợi lên sự hiếu kỳ của tôi
gợi lên sự hiếu kỳ của tôi
00:45
and led me to collaborate
closely with coelicolor.
closely with coelicolor.
10
33080
2400
và dẫn tôi tới sự cộng tác gần hơn
với coelicolor.
với coelicolor.
00:48
It is an unlikely partnership,
11
36280
2056
Nó là một sự cộng tác không có thực,
00:50
but it's one that completely transformed
my practice as a materials designer.
my practice as a materials designer.
12
38360
4360
nhưng nó đã làm thay đổi hoàn toàn
thực tiễn thiết kế vật liệu của tôi.
thực tiễn thiết kế vật liệu của tôi.
00:55
From it, I understood how nature
was going to completely revolutionize
was going to completely revolutionize
13
43560
4416
Nhờ nó, tôi hiểu được cách mà tự nhiên
đã cách mạng hóa hoàn toàn.
đã cách mạng hóa hoàn toàn.
01:00
how we design and build our environments,
14
48000
2856
cách chúng ta thiết kế và tạo dựng
môi trường của chúng ta,
môi trường của chúng ta,
01:02
and that organisms like coelicolor
15
50880
2456
và những sinh vật như coelicolor
01:05
were going to help us
grow our material future.
grow our material future.
16
53360
2320
đang giúp chúng ta phát triển
tương lai vật liệu.
tương lai vật liệu.
01:08
So what's wrong with things as they are?
17
56720
2800
Vậy có điều gì sai với mọi thứ
khi chúng là chính mình?
khi chúng là chính mình?
01:12
Well, for the last century,
18
60560
1336
Với thế kỷ trước,
01:13
we've organized ourselves
around fossil fuels,
around fossil fuels,
19
61920
3056
chúng ta sắp đặt chính mình quanh
các nhiên liệu hóa thạch,
các nhiên liệu hóa thạch,
01:17
arguably, the most valuable
material system we have ever known.
material system we have ever known.
20
65000
3056
có thể nói là hệ thống vật liệu
giá trị nhất chúng ta từng biết.
giá trị nhất chúng ta từng biết.
01:20
We are tethered to this resource,
and we've crafted a dependency on it
and we've crafted a dependency on it
21
68080
3696
Chúng ta bị trói buộc với tài nguyên này,
và chúng ta phụ thuộc vào nó,
và chúng ta phụ thuộc vào nó,
01:23
that defines our identities, cultures,
our ways of making and our economies.
our ways of making and our economies.
22
71800
5040
nó định ra danh tính, văn hóa, cách làm
và các nền kinh tế của chúng ta.
và các nền kinh tế của chúng ta.
01:29
But our fossil fuel-based activities
are reshaping the earth
are reshaping the earth
23
77360
4496
Nhưng các hoạt động với nhiên liệu
hóa thạch đang tạo hình lại trái đất
hóa thạch đang tạo hình lại trái đất
01:33
with a kind of violence that is capable
of dramatically changing the climate,
of dramatically changing the climate,
24
81880
4576
với một sự xâm phạm có khả năng
làm thay đổi khí hậu đột ngột,
làm thay đổi khí hậu đột ngột,
01:38
of accelerating a loss of biodiversity
25
86480
3376
làm gia tăng việc mất hệ sinh thái
01:41
and even sustaining human conflict.
26
89880
1960
và thậm chí kéo dài xung đột con người.
Chúng ta đang sống trong một thế giới
01:44
We're living in a world
27
92640
1256
01:45
where the denial of this dependence
has become deadly.
has become deadly.
28
93920
3560
nơi việc chối bỏ sự phụ thuộc
trở nên đáng sợ.
trở nên đáng sợ.
01:50
And its reasons are multiple,
29
98200
1936
Và những nguyên nhân là đa dạng,
01:52
but they include the privilege
of not being affected
of not being affected
30
100160
4416
nhưng chúng gồm đặc quyền
không bị ảnh hưởng
không bị ảnh hưởng
01:56
and what I believe
is a profound lack of imagination
is a profound lack of imagination
31
104600
3736
và những gì tôi tin là
sự thiếu trí tưởng tượng sâu sắc
sự thiếu trí tưởng tượng sâu sắc
02:00
about how else we could live
32
108360
2016
về cách chúng ta có thể sống
02:02
within the limits
of this planet's boundaries.
of this planet's boundaries.
33
110400
2640
trong những giới hạn ranh giới
của hành tinh này.
của hành tinh này.
02:06
Fossil fuels will one day
give way to renewable energy.
give way to renewable energy.
34
114200
4616
Những nhiên liệu hóa thạch một ngày sẽ
nhường lại cho năng lượng tái tạo.
nhường lại cho năng lượng tái tạo.
02:10
That means we need to find
new material systems
new material systems
35
118840
2376
Nghĩa là chúng ta cần tìm ra
hệ thống vật liệu mới
hệ thống vật liệu mới
02:13
that are not petroleum-based.
36
121240
2096
thứ mà ko dựa vào dầu mỏ.
02:15
I believe that those material systems
will be biological,
will be biological,
37
123360
2720
Tôi tin rằng những hệ thống vật liệu
đó sẽ thuộc sinh học,
đó sẽ thuộc sinh học,
02:19
but what matters
is how we design and build them.
is how we design and build them.
38
127080
3095
nhưng vấn đề là cách chúng ta thiết kế
và tạo dựng chúng.
và tạo dựng chúng.
02:22
They mustn't perpetuate
the destructive legacies of the oil age.
the destructive legacies of the oil age.
39
130199
4041
Chúng không phải duy trì những
tàn tích của thời đại dầu mỏ.
tàn tích của thời đại dầu mỏ.
02:27
When you look at this image,
40
135960
2096
Khi bạn nhìn vào hình ảnh này,
02:30
what do you see?
41
138080
1200
Bạn nhìn thấy gì?
02:33
Well, I see a highly sophisticated
biological system,
biological system,
42
141680
3616
Tôi nhìn thấy một hệ thống
sinh học vô cùng tinh vi,
sinh học vô cùng tinh vi,
02:37
that through the use of enzymes,
43
145320
2056
qua việc sự dụng enzim,
02:39
can move and place atoms
more quickly and precisely
more quickly and precisely
44
147400
3056
có thể di chuyển và đặt nguyên tử
nhanh hơn và chính xác hơn
nhanh hơn và chính xác hơn
02:42
than anything we've ever engineered.
45
150480
1920
bất cứ thứ gì chúng ta từng tạo ra.
02:45
And we know that it can do this at scale.
46
153120
2760
Và chúng ta biết rằng nó có thể
làm điều này ở quy lớn.
làm điều này ở quy lớn.
02:48
Nature has evolved over 3.8 billion years
47
156920
2896
Tự nhiên đã tiến hóa hơn 3.8 tỷ năm
02:51
to be able to do this,
48
159840
1856
để có thể làm điều này,
02:53
but now through the use
of synthetic biology,
of synthetic biology,
49
161720
2976
nhưng bây giờ qua việc sử dụng
sinh học tổng hợp,
sinh học tổng hợp,
02:56
an emerging scientific discipline
50
164720
1616
một kỷ luật khoa học mới
02:58
that seeks to customize
this functionality of living systems,
this functionality of living systems,
51
166360
3976
tìm kiếm theo yêu cầu chức năng
của hệ thống sống,
của hệ thống sống,
03:02
we can now rapid prototype
the assembly of DNA.
the assembly of DNA.
52
170360
3720
chúng ta có thể nhanh chóng làm
mẫu thử bộ ghép DNA.
mẫu thử bộ ghép DNA.
03:07
That means that we can engineer
the kind of biological precision
the kind of biological precision
53
175120
4416
Có nghĩa là chúng ta có thể tạo ra
một loại chính xác sinh học
một loại chính xác sinh học
03:11
that makes it possible
to design a bacteria
to design a bacteria
54
179560
4536
làm nó có thể để tạo ra một vi khuẩn
03:16
that can recycle metal,
55
184120
2096
mà có thể tái chế kim loại,
03:18
to grow fungi into furniture
56
186240
1976
làm tăng trưởng nấm ở
trang thiết bị
trang thiết bị
03:20
and even sequester
renewable energy from algae.
renewable energy from algae.
57
188240
3800
và thậm chí tách
năng lượng tái tạo từ tảo.
năng lượng tái tạo từ tảo.
03:24
To think about how we might access
this inherent brilliance of nature --
this inherent brilliance of nature --
58
192840
4816
Nghĩ về cách chúng ta có thể tiến đến
sự sáng chói vốn có này của thiên nhiên--
sự sáng chói vốn có này của thiên nhiên--
03:29
to build things from living things --
59
197680
2776
để tạo dựng mọi thứ từ sinh vật sống--
03:32
let's consider the biological
process of fermentation.
process of fermentation.
60
200480
3136
hãy cân nhắc quá trình sinh học
của việc lên men,
của việc lên men,
03:35
I've come to think of fermentation,
when harnessed by humans,
when harnessed by humans,
61
203640
3656
Tôi đã nghĩ về quá trình lên men khi
được sử dụng bởi loài người,
được sử dụng bởi loài người,
03:39
as an advanced technological
toolkit for our survival.
toolkit for our survival.
62
207320
3256
như một bộ dụng cụ công nghệ cấp tiến
cho sự sống còn của chúng ta.
cho sự sống còn của chúng ta.
03:42
When a solid or a liquid ferments,
63
210600
2056
Khi một chất rắn hoặc lỏng lên men,
03:44
it's chemically broken down
by bacterial fungi.
by bacterial fungi.
64
212680
2560
nó bị phân hủy hóa học bởi khuẩn nấm.
03:47
The byproduct of this is what we value.
65
215880
2096
Phụ phẩm của nó là thứ
chúng ta coi trọng.
chúng ta coi trọng.
03:50
So for example, we add yeast
to grapes to make wine.
to grapes to make wine.
66
218000
3480
Ví dụ, chúng ta thêm men
vào nho để làm rượu.
vào nho để làm rượu.
03:54
Well in nature, these transformations
are part of a complex network --
are part of a complex network --
67
222840
4496
Trong tự nhiên, những biến đổi này
là một phần của một mạng lưới phức tạp--
là một phần của một mạng lưới phức tạp--
03:59
a continuous cycle
that redistributes energy.
that redistributes energy.
68
227360
3016
một chu kỳ liên tục
phân phối lại năng lượng.
phân phối lại năng lượng.
04:02
Fermentation gives rise
to multispecies interactions
to multispecies interactions
69
230400
2856
Lên men tạo ra sự tương tác đa loài
04:05
of bacteria and fungi,
70
233280
2136
của vi khuẩn và nấm,
04:07
plants, insects, animals and humans:
71
235440
2616
thực vật, côn trùng,
động vật và loài người:
động vật và loài người:
04:10
in other words, whole ecosystems.
72
238080
2160
nói cách khác, toàn bộ hệ sinh thái.
04:13
We've known about these powerful
microbial interactions
microbial interactions
73
241120
3656
Chúng ta đã biết về những tương tác
vi khuẩn hùng mạnh này
vi khuẩn hùng mạnh này
04:16
for thousands of years.
74
244800
2176
hàng ngàn năm.
04:19
You can see how through
the fermentation of grains,
the fermentation of grains,
75
247000
2896
bạn có thể thấy cách qua
sự lên men của ngũ cốc,
sự lên men của ngũ cốc,
04:21
vegetal matter and animal products,
76
249920
2656
chất sinh dưỡng và sản phẩm động vật,
04:24
all peoples and cultures of the world
have domesticated microorganisms
have domesticated microorganisms
77
252600
4696
tất cả mọi người và văn hóa thế giới
làm thích ứng hệ vi sinh
làm thích ứng hệ vi sinh
04:29
to make the inedible edible.
78
257320
1600
biến thứ không ăn được thành có thể ăn.
04:31
And there's even evidence
that as early as 350 AD,
that as early as 350 AD,
79
259839
4337
Thậm chí có bằng chứng rằng 350
năm sau công nguyên,
năm sau công nguyên,
04:36
people deliberately fermented
foodstuffs that contained antibiotics.
foodstuffs that contained antibiotics.
80
264200
4240
mọi người chủ ý gây men đồ ăn
gồm chất kháng sinh.
gồm chất kháng sinh.
04:41
The skeletal remains
of some Sudanese Nubian
of some Sudanese Nubian
81
269040
2656
Khung xương còn lại của
một vài người Nubia Sudan
một vài người Nubia Sudan
04:43
were found to contain
significant deposits of tetracycline.
significant deposits of tetracycline.
82
271720
3856
được tìm thấy có chứa lượng lớn
lớp chất tê-tra-xin-clin.
lớp chất tê-tra-xin-clin.
04:47
That's an antibiotic that we use
in modern medicine today.
in modern medicine today.
83
275600
2840
Đó là chất kháng sinh chúng ta
sử dụng trong y học hiện đại.
sử dụng trong y học hiện đại.
04:51
And nearly 1500 years later,
84
279440
3496
Và gần 1500 năm sau đó,
04:54
Alexander Fleming discovered
the antimicrobial properties of mold.
the antimicrobial properties of mold.
85
282960
4456
Alexander Fleming khám phá ra những
thuộc tính chống vi trùng của nấm mốc.
thuộc tính chống vi trùng của nấm mốc.
04:59
And it was only through the industrialized
fermentation of penicillin
fermentation of penicillin
86
287440
4536
Và nó chỉ nhờ sự lên men
công nghiệp hóa của penicillin
công nghiệp hóa của penicillin
05:04
that millions could survive
infectious diseases.
infectious diseases.
87
292000
2720
mà hàng triệu người có thể sống
qua bệnh truyền nhiễm.
qua bệnh truyền nhiễm.
05:07
Fermentation could once again
play an important role
play an important role
88
295520
3176
Quá trình lên men có thể một lần nữa
đóng vai trò quan trọng
đóng vai trò quan trọng
05:10
in our human development.
89
298720
2296
trong sự phát triển của loài người.
05:13
Could it represent a new mode of survival
90
301040
2656
Nó có thể đưa ra một mẫu mới
cho sự sống còn
cho sự sống còn
05:15
if we harness it to completely
change our industries?
change our industries?
91
303720
3680
nếu chúng ta sử dụng nó để thay đổi
hoàn toàn nền công nghiệp không?
hoàn toàn nền công nghiệp không?
05:19
I've worked in my creative career
to develop new material systems
to develop new material systems
92
307880
3496
Tôi đã làm việc trong sự nghiệp sáng tạo
của mình để tạo ra vật liệu mới
của mình để tạo ra vật liệu mới
05:23
for the textile industry.
93
311400
1536
cho ngành công nghiệp dệt.
05:24
And while it is work that I love,
94
312960
2256
Và trong khi nó có hiệu quả
05:27
I cannot reconcile with the fact
that the textile industry
that the textile industry
95
315240
2715
tôi không thể chấp nhận thực tế
ngành công nghiệp dệt
ngành công nghiệp dệt
05:29
is one of the most polluting in the world.
96
317979
2277
là một trong những ngành
ô nhiễm nhất thế giới.
ô nhiễm nhất thế giới.
05:32
Most of the ecological harm
caused by textile processing
caused by textile processing
97
320280
4816
Một trong những tác hại sinh thái
gây ra bởi quá trình dệt
gây ra bởi quá trình dệt
05:37
occurs at the finishing
and the dyeing stage.
and the dyeing stage.
98
325120
2280
diễn ra ở giai đoạn nhuộm và hoàn thiện.
05:40
Processing textiles
requires huge amounts of water.
requires huge amounts of water.
99
328840
3600
Quá trình dệt yêu cầu một lượng lớn nước.
05:45
And since the oil age completely
transformed the textile industry,
transformed the textile industry,
100
333120
4416
và từ đó thời kỳ dầu mỏ đã làm biến đổi
hoàn toàn ngành công nghiệp dệt,
hoàn toàn ngành công nghiệp dệt,
05:49
many of the materials
101
337560
1256
nhiều loại vật liệu
05:50
and the chemicals used
to process them are petroleum based.
to process them are petroleum based.
102
338840
4536
và hóa chất được sử dụng
để xử lý chúng dựa vào dầu mỏ.
để xử lý chúng dựa vào dầu mỏ.
05:55
And so coupled with our insatiable
appetite for fast fashion,
appetite for fast fashion,
103
343400
4400
Và đi cùng với ham muốn vô độ
của chúng ta về thời trang ăn liền,
của chúng ta về thời trang ăn liền,
06:00
a huge amount of textile waste
is ending up in landfill every year
is ending up in landfill every year
104
348680
4696
một lượng lớn phế thải dệt may
đổ ra bãi rác mỗi năm
đổ ra bãi rác mỗi năm
06:05
because it remains
notoriously difficult to recycle.
notoriously difficult to recycle.
105
353400
3360
vì nó quá khó để tái chế.
06:09
So again, contrast this with biology.
106
357640
3456
Một lần nữa, hãy so sánh
điều này với sinh học.
điều này với sinh học.
06:13
Evolved over 3.8 billion years,
107
361120
3096
Đã tiến hóa trên 3.8 tỷ năm,
06:16
to rapid prototype,
108
364240
1856
để tạo mẫu nhanh,
06:18
to recycle and to replenish
109
366120
2576
để tái chế và để bổ sung
06:20
better than any system
we've ever engineered.
we've ever engineered.
110
368720
2680
tốt hơn bất cứ hệ thống nào
chúng ta từng tạo ra.
chúng ta từng tạo ra.
06:24
I was inspired by this immense potential
111
372480
2336
Tôi được truyền cảm hứng bởi
tiềm năng to lớn này
tiềm năng to lớn này
06:26
and wanted to explore it
through a seemingly simple question --
through a seemingly simple question --
112
374840
3936
và muốn khám phá nó
qua một câu hỏi đơn giản--
qua một câu hỏi đơn giản--
06:30
at the time.
113
378800
1200
tại thời điểm này.
06:32
If a bacteria produces a pigment,
114
380880
2496
Nếu một vi khuẩn tạo ra chất màu,
06:35
how do we work with it to dye textiles?
115
383400
2520
làm thế nào để chúng ta
đưa nó vào sợi dệt?
đưa nó vào sợi dệt?
06:39
Well, one of my favorite ways
116
387080
2376
Một trong những cách yêu thích của tôi
06:41
is to grow Streptomyces coelicolor
directly onto silk.
directly onto silk.
117
389480
5056
là phát triển Streptomyces coelicolor
trực tiếp trên tơ lụa.
trực tiếp trên tơ lụa.
06:46
You can see how each colony
produces pigment around its own territory.
produces pigment around its own territory.
118
394560
4240
Bạn có thể thấy cách mỗi nhóm sinh vật
tạo chất màu xung quanh lãnh địa của nó.
tạo chất màu xung quanh lãnh địa của nó.
06:51
Now, if you add many, many cells,
119
399720
2736
Bây giờ, nếu bạn thêm thật nhiều tế bào,
06:54
they generate enough dyestuff
to saturate the entire cloth.
to saturate the entire cloth.
120
402480
5600
chúng tạo ra đủ thuốc nhuộm
để thấm đẫm toàn bộ vải.
để thấm đẫm toàn bộ vải.
07:07
Now, the magical thing
about dyeing textiles in this way --
about dyeing textiles in this way --
121
415120
3696
Điều kỳ diệu về việc nhuộm sợi
theo cách này--
theo cách này--
07:10
this sort of direct fermentation
122
418840
1576
một loại lên men trực tiếp
07:12
when you add the bacteria
directly onto the silk --
directly onto the silk --
123
420440
3896
khi bạn làm tăng vi khuẩn
trực tiếp trên tơ lụa--
trực tiếp trên tơ lụa--
07:16
is that to dye one t-shirt,
124
424360
3216
là để nhuộm một chiếc áo phông,
07:19
the bacteria survive
on just 200 milliliters of water.
on just 200 milliliters of water.
125
427600
3840
vi khuẩn sống sót trong chỉ
trong 200 mi-li-lít nước.
trong 200 mi-li-lít nước.
07:24
And you can see how this process
generates very little runoff
generates very little runoff
126
432360
5296
Và bạn có thể thấy cách quá trình này
sinh ra dòng chảy rất nhỏ
sinh ra dòng chảy rất nhỏ
07:29
and produces a colorfast pigment
without the use of any chemicals.
without the use of any chemicals.
127
437680
5576
và tạo ra một chất màu không phai
mà không sử dụng bất cứ hóa chất nào.
mà không sử dụng bất cứ hóa chất nào.
07:35
So now you're thinking --
128
443280
1536
Những gì bạn đang nghĩ bây giờ--
07:36
and you're thinking right --
129
444840
2496
và bạn đang nghĩ đúng --
07:39
an inherent problem associated
with designing with a living system is:
with designing with a living system is:
130
447360
5036
một vấn đề cố hữu liên quan đến
thiết kế với hệ thống sống là:
thiết kế với hệ thống sống là:
07:44
How do you guide a medium
that has a life force of its own?
that has a life force of its own?
131
452420
3460
Bằng cách nào bạn định hướng
một môi trường có sự sống của chính nó?
một môi trường có sự sống của chính nó?
07:48
Well, once you've established
the baseline for cultivating Streptomyces
the baseline for cultivating Streptomyces
132
456480
5376
Khi bạn thiết lập một vạch chuẩn
cho nuôi cấy Streptomyces
cho nuôi cấy Streptomyces
07:53
so that it consistently
produces enough pigment,
produces enough pigment,
133
461880
3216
để nó tạo ra đủ chất màu thích hơp,
07:57
you can turn to twisting, folding,
134
465120
3056
bạn có thể xoắn, gấp,
08:00
clamping, dipping, spraying,
135
468200
2856
kẹp, nhúng, xịt,
08:03
submerging --
136
471080
1536
nhấn chìm--
08:04
all of these begin to inform
the aesthetics of coelicolor's activity.
the aesthetics of coelicolor's activity.
137
472640
5000
tất cả những điều này bắt đầu thông tin
mỹ học về hoạt động của coelicolor.
mỹ học về hoạt động của coelicolor.
08:10
And using them in a systematic way
138
478880
1736
Và sử dụng chúng một cách hệ thống
08:12
enables us to be able
to generate an organic pattern ...
to generate an organic pattern ...
139
480640
3720
làm chúng ta có thể
tạo ra một mẫu hữu cơ...
tạo ra một mẫu hữu cơ...
08:18
a uniform dye ...
140
486320
1200
một chất nhuộm đồng bộ...
08:21
and even a graphic print.
141
489040
2040
và thậm chí một dạng in đồ họa.
08:25
Another problem is how to scale
these artisanal methods of making
these artisanal methods of making
142
493240
6096
Một vấn đề khác là làm thế nào để chia
những phương pháp làm thủ công này
những phương pháp làm thủ công này
08:31
so that we can start
to use them in industry.
to use them in industry.
143
499360
3680
để chúng ta có thể bắt đầu
sử dụng chúng trong ngành công nghiệp.
sử dụng chúng trong ngành công nghiệp.
08:36
When we talk about scale,
144
504800
1456
Khi chúng ta nói về quy mô,
08:38
we consider two things in parallel:
145
506280
2536
chúng ta cân nhắc hai thứ song song:
08:40
scaling the biology,
146
508840
1616
quy mô sinh học,
08:42
and then scaling
the tools and the processes
the tools and the processes
147
510480
2856
sau đó là quy mô công cụ và quá trình
08:45
required to work with the biology.
148
513360
1920
được yêu cầu để kết hợp với sinh học.
08:48
If we can do this,
149
516440
1215
Nếu có thể làm điều này,
08:49
then we can move
what happens on a petri dish
what happens on a petri dish
150
517679
2377
sau đó ta có thể di chuyển
những thứ trên đĩa petri
những thứ trên đĩa petri
08:52
so that it can meet the human scale,
151
520080
2496
để nó có thể phù hợp
với quy mô loài người,
với quy mô loài người,
08:54
and then hopefully
the architecture of our environments.
the architecture of our environments.
152
522600
3480
và hi vọng phù hợp với cả
kiến trúc môi trường của chúng ta.
kiến trúc môi trường của chúng ta.
09:02
If Fleming were alive today,
153
530760
1416
Nếu Fleming còn sống đến nay,
09:04
this would definitely
be a part of his toolkit.
be a part of his toolkit.
154
532200
2800
thứ này sẽ chắc chắn là một phần
trong bộ dụng của ông ông.
trong bộ dụng của ông ông.
09:07
You're looking at our current best guess
155
535760
2816
Bạn đang nhìn vào giả định
tốt nhất hiện nay của chúng ta
tốt nhất hiện nay của chúng ta
09:10
of how to scale biology.
156
538600
1800
về cách chia tỷ lệ sinh học.
09:13
It's a bioreactor;
157
541280
1256
Nó là một bioreactor;
09:14
a kind of microorganism brewery
that contains yeasts
that contains yeasts
158
542560
3096
một loại nhà ủ bia vi sinh vật
có chứa men
có chứa men
09:17
that have been engineered to produce
specific commodity chemicals and compounds
specific commodity chemicals and compounds
159
545680
5136
thứ mà được tạo ra để sản xuất
hợp chất và hóa chất mặt hàng cụ thể
hợp chất và hóa chất mặt hàng cụ thể
09:22
like fragrances and flavors.
160
550840
2040
như nước hoa và hương vị.
09:25
It's actually connected to a suite
of automated hardware and software
of automated hardware and software
161
553760
3496
Nó thực sự kết nối với một bộ
phần cứng và phần mềm tự động
phần cứng và phần mềm tự động
09:29
that read in real time
162
557280
1936
cái mà ghi trong thời gian thực
09:31
and feed back to a design team
the growth conditions of the microbe.
the growth conditions of the microbe.
163
559240
6176
và phản hồi tới đội thiết kế về điều kiện
tăng trưởng của vi sinh vật.
tăng trưởng của vi sinh vật.
09:37
So we can use this system
to model the growth characteristics
to model the growth characteristics
164
565440
3096
Ta có thể sử dụng hệ thống này
để làm mẫu đặc tính tăng trưởng
để làm mẫu đặc tính tăng trưởng
09:40
of an organism like coelicolor
165
568560
2616
của một sinh vật như coelicolor
09:43
to see how it would
ferment at 50,000 liters.
ferment at 50,000 liters.
166
571200
3400
để thấy cách nó
lên men ở mức 50,000 lít.
lên men ở mức 50,000 lít.
09:47
I'm currently based at Ginkgo Bioworks,
167
575800
2816
Tôi hiện tại đang làm tại Ginkgo Bioworks,
09:50
which is a biotechnology
startup in Boston.
startup in Boston.
168
578640
2480
một cơ sở mới về
công nghệ sinh học tại Boston.
công nghệ sinh học tại Boston.
09:54
I am working to see
how their platform for scaling biology
how their platform for scaling biology
169
582160
4336
Tôi đang nghiên cứu để xem cách
nền tảng của chúng với quy mô sinh học
nền tảng của chúng với quy mô sinh học
09:58
interfaces with my artisanal methods
of designing with bacteria for textiles.
of designing with bacteria for textiles.
170
586520
5256
giao diện với các phương pháp thiết kế
thủ công của tôi với vi khuẩn cho sợi dệt.
thủ công của tôi với vi khuẩn cho sợi dệt.
10:03
We're doing things like engineering
Streptomyces coelicolor
Streptomyces coelicolor
171
591800
4296
Chúng ta đang làm những thứ như
kỹ thuật tạo ra Streptomyces coelicolor
kỹ thuật tạo ra Streptomyces coelicolor
10:08
to see if it can produce more pigment.
172
596120
2480
để xem nếu nó có thể
tạo ra nhiều chất màu hơn.
tạo ra nhiều chất màu hơn.
10:11
And we're even looking at the tools
for synthetic biology.
for synthetic biology.
173
599640
4136
Và chúng ta thậm chí đang hướng vào
những công cụ cho sinh học tổng hợp.
những công cụ cho sinh học tổng hợp.
10:15
Tools that have been designed
specifically to automate synthetic biology
specifically to automate synthetic biology
174
603800
4896
Những công cụ được thiết kế chuyên
để tự động hóa sinh học tổng hợp
để tự động hóa sinh học tổng hợp
10:20
to see how they could adapt
to become tools to print and dye textiles.
to become tools to print and dye textiles.
175
608720
3880
để xem cách chúng có thể thích nghi
trở thành công cụ để in và nhuộm sợi dệt.
trở thành công cụ để in và nhuộm sợi dệt.
10:25
I'm also leveraging digital fabrication,
176
613440
3056
Tôi cũng đang tận dụng
quá trình sản xuất kỹ thuật số,
quá trình sản xuất kỹ thuật số,
10:28
because the tools that I need
to work with Streptomyces coelicolor
to work with Streptomyces coelicolor
177
616520
3576
vì những công cụ tôi cần để làm việc
với Streptomyces coelicolor
với Streptomyces coelicolor
10:32
don't actually exist.
178
620120
1896
thực sự không tồn tại.
10:34
So in this case --
179
622040
1536
Trong trường hợp này--
10:35
in the last week actually,
180
623600
1416
chính xác là tuần trước,
10:37
I've just designed a petri dish
181
625040
2256
Tôi chỉ thiết kế một chiếc đĩa petri
10:39
that is engineered to produce
a bespoke print on a whole garment.
a bespoke print on a whole garment.
182
627320
4816
cái mà thiết kế cho sản xuất một mẫu
vải in đặt trước trên toàn bộ hàng may mặc
vải in đặt trước trên toàn bộ hàng may mặc
10:44
We're making lots of kimonos.
183
632160
1720
Chúng tôi đang làm rất nhiều kimono.
10:46
Here's the exciting thing:
184
634760
1976
Đây là một điều lý thú:
10:48
I'm not alone.
185
636760
1376
Tôi không chỉ có một mình.
10:50
There are others who are building
capacity in this field,
capacity in this field,
186
638160
2896
Có nhiều người khác đang tạo dựng
năng lực trong lĩnh vực này
năng lực trong lĩnh vực này
10:53
like MycoWorks.
187
641080
1936
giống như MycoWorks.
10:55
MycoWorks is a startup
188
643040
1736
Mycoworks là một cơ sở mới
10:56
that wants to replace animal leather
with mushroom leather,
with mushroom leather,
189
644800
2936
muốn thay thế đồ da động vật với
đồ da từ nấm,
đồ da từ nấm,
10:59
a versatile, high-performance material
190
647760
2656
một vật liệu có hiệu quả cao và linh hoạt
11:02
that has applications beyond textiles
and into product and architecture.
and into product and architecture.
191
650440
4120
mà có ứng dụng vượt xa vải dệt
trong sản xuất và kiến trúc.
trong sản xuất và kiến trúc.
11:07
And Bolt Threads --
192
655840
1736
Và Bolt Threads--
11:09
they've engineered a yeast
to produce spider-silk protein
to produce spider-silk protein
193
657600
5256
Họ đã tạo ra một loại men
để sản xuất ra protein tơ nhện
để sản xuất ra protein tơ nhện
11:14
that can be spun
into a highly programmable yarn.
into a highly programmable yarn.
194
662880
3896
mà có thể kéo thành
một loại sợi lập trình cao.
một loại sợi lập trình cao.
11:18
So think water resistance,
195
666800
1856
Hãy nghĩ về tính chống thấm nước,
11:20
stretchability and superstrength.
196
668680
2360
đàn hồi và độ bền.
11:24
To reach economies of scale,
197
672480
1896
Để đạt được tính kinh tế của quy mô,
11:26
these kinds of startups
are having to build and design
are having to build and design
198
674400
4696
những loại cơ sở thử nghiệm này
đang phải xây dựng, thiết kế
đang phải xây dựng, thiết kế
11:31
and engineer the infrastructure
to work with biology.
to work with biology.
199
679120
2800
và tạo ra một cơ sở hạ tầng
để làm việc với sinh học.
để làm việc với sinh học.
11:34
For example,
200
682640
1216
Ví dụ,
11:35
Bolt Threads have had to engage
in some extreme biomimicry.
in some extreme biomimicry.
201
683880
3840
Bolt Threads đã phải tham gia
một số phỏng sinh học khắc nghiệt.
một số phỏng sinh học khắc nghiệt.
11:40
To be able to spin the product
this yeast creates into a yarn,
this yeast creates into a yarn,
202
688360
5296
Để có khả năng xe chỉ sản phẩm
mà loại nấm này tạo thành sợi,
mà loại nấm này tạo thành sợi,
11:45
they've engineered a yarn-making machine
203
693680
3416
họ đã tạo ra một chiếc máy làm sợi
11:49
that mimics the physiological conditions
204
697120
2896
cái mà mô phỏng các điều kiện sinh lý học
11:52
under which spiders
ordinarily spin their own silk.
ordinarily spin their own silk.
205
700040
3560
theo cách mà những con nhện thường
chăng tơ của nó.
chăng tơ của nó.
11:56
So you can start to see how imaginative
206
704960
3496
Bạn có thể bắt đầu thấy cách
12:00
and inspiring modes of making
exist in nature
exist in nature
207
708480
5656
các mẫu tạo ra ngoài sức tưởng tưởng
và truyền cảm hứng tồn tại trong tự nhiên
và truyền cảm hứng tồn tại trong tự nhiên
12:06
that we can use to build capacity
around new bio-based industries.
around new bio-based industries.
208
714160
5656
mà ta có thể sử dụng để lập sản lượng
các ngành công nghiệp sinh học mới.
các ngành công nghiệp sinh học mới.
12:11
What we now have is the technology
209
719840
2136
Những gì chúng ta có bây giờ là công nghệ
12:14
to design, build, test and scale
these capabilities.
these capabilities.
210
722000
5816
để thiết kế, xây dựng, thử nghiệm
và chia mức những sản lượng này.
và chia mức những sản lượng này.
12:19
At this present moment,
211
727840
1256
Tại thời điểm hiện tại.
12:21
as we face the ecological
crisis in front of us,
crisis in front of us,
212
729120
4656
khi chúng ta đối mặt với khủng hoảng
hệ sinh thái ngay trước mắt,
hệ sinh thái ngay trước mắt,
12:25
what we have to do is to determine
213
733800
2336
những gì chúng ta phải làm
là quyết định
là quyết định
12:28
how we're going to build
these new material systems
these new material systems
214
736160
3176
cách chúng ta sẽ xây dựng những
hệ thống vật liệu mới này
hệ thống vật liệu mới này
12:31
so that they don't mirror
the damaging legacies of the oil age.
the damaging legacies of the oil age.
215
739360
5776
để chúng không phản ánh những
tàn tích hư hại của thời kỳ dầu mỏ.
tàn tích hư hại của thời kỳ dầu mỏ.
12:37
How we're going to distribute them
to ensure a sustainable development
to ensure a sustainable development
216
745160
4456
Cách chúng ta sẽ phân phối chúng để
đảm bảo sự phát triển bền vững
đảm bảo sự phát triển bền vững
12:41
that is fair and equitable
across the world.
across the world.
217
749640
2776
cái mà công bằng trên toàn thế giới.
12:44
And crucially, how we would like
the regulatory and ethical frameworks
the regulatory and ethical frameworks
218
752440
3456
Và quan trọng, cách chúng ta muốn
các khung đạo đức và lập quy
các khung đạo đức và lập quy
12:47
that govern these technologies
219
755920
1456
mà chi phối các công nghệ này
12:49
to interact with our society.
220
757400
1400
tương tác với XH chúng ta.
12:52
Biotechnology is going to touch
every part of our lived experience.
every part of our lived experience.
221
760400
3656
Công nghệ sinh học sẽ chạm vào
mọi phần trải nghiệm sống của chúng ta.
mọi phần trải nghiệm sống của chúng ta.
12:56
It is living;
222
764080
1216
Nó là cuộc sống;
12:57
it is digital;
223
765320
1456
nó là số hóa;
12:58
it is designed, and it can be crafted.
224
766800
2776
nó được thiết kế,
và nó có thể được làm thủ công.
và nó có thể được làm thủ công.
13:01
This is a material future
that we must be bold enough to shape.
that we must be bold enough to shape.
225
769600
3120
Đó là tương lai vật liệu mà chúng ta
phải đủ nỗ lực để tạo lên.
phải đủ nỗ lực để tạo lên.
13:05
Thank you.
226
773360
1416
Cảm ơn.
13:06
(Applause)
227
774800
2520
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Natsai Audrey Chieza - DesignerNatsai Audrey Chieza is a trans-disciplinary design researcher whose fascinating work crosses boundaries between technology, biology, design and cultural studies.
Why you should listen
Natsai Audrey Chieza is Founder and Creative Director of Faber Futures, a creative R&D studio that conceptualizes, prototypes and evaluates the next generation of materials that are emerging through the convergence of biology, technology and design. The studio advocates a shift in thinking away from resource extraction to material systems that are grown within the limits of our planetary boundaries. Working with partners in academia and industry, she is at the forefront of defining the future of design in the context of the Anthropocene at the advent of enabling technologies like synthetic biology.
Chieza holds an MA (Hons) in Architecture from the University of Edinburgh and an MA in Material Futures from Central Saint Martins. She began her career in design research at Textile Futures Research Centre (UK), while also pursuing her own research interests in biofabrication at the Ward Lab, University College London (UK). During this time she co-curated exhibitions and public programmes including Big Data, Designing with the Materials of Life 2015 (UK), Alive En Vie, Fondation EDF, 2014 (FR) and Postextiles, London Design Festival 2011 (UK).
Chieza has been a Designer in Residence at Ginkgo Bioworks (US), IDEO (UK), Machines Room (UK), Swedish Arts Grants Committee (SE), and the Ward Lab, University College London (UK). Her work has been widely exhibited at world-renowned galleries and museums, including the Victoria & Albert Museum (UK), Science Gallery Dublin (IR), Bauhaus Dessau (DE), Audax Textile Museum (NL) and at industry institutions like Microsoft Research (US/UK) and Fondation EDF (FR).
She has taught on degree programmes that are transitioning to biomaterials and sustainable design at Central Saint Martins, The Bartlett and Istituto Marangoni. Chieza's own body of work on biopigmented textiles has been featured in a number of leading publications, including WIRED, Next Nature, IDEO, Huffington Post, Viewpoint, Frame, Domus, LSN Global, Protein and FORM.
Natsai Audrey Chieza | Speaker | TED.com