TED2005
Kevin Kelly: How technology evolves
Kevin Kelly: Si evoluon teknologjia
Filmed:
Readability: 3.7
2,037,387 views
Entuziasti i teknologjisë Kevin Kelly pyet "Çfarë do teknologjia?" dhe zbulon se lëvizja e saj drejt kudogjendjes dhe ndërlikimit është pothuajse e njëjtë me evolucionin e jetës.
Kevin Kelly - Digital visionary
There may be no one better to contemplate the meaning of cultural change than Kevin Kelly, whose life story reads like a treatise on the value and impacts of technology. Full bio
There may be no one better to contemplate the meaning of cultural change than Kevin Kelly, whose life story reads like a treatise on the value and impacts of technology. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
I don't know about you, but I haven't quite figured out
0
0
4000
S'e di për ju, por vetë
s'e kam kuptuar ende mirë
s'e kam kuptuar ende mirë
00:29
exactly what technology means in my life.
1
4000
3000
se çfarë nënkupton teknologjia
në jetën time.
në jetën time.
00:32
I've spent the past year thinking about what it really should be about.
2
7000
7000
E kam kaluar vitin e fundit duke menduar
se çfarë duhet të jetë në të vërtetë.
se çfarë duhet të jetë në të vërtetë.
00:39
Should I be pro-technology? Should I embrace it full arms?
3
14000
3000
Duhet të jem pro teknologjisë?
Ta përqafoj me krahë hapur?
Ta përqafoj me krahë hapur?
00:42
Should I be wary? Like you, I'm very tempted by the latest thing.
4
17000
5000
Të tregohem i kujdesshëm? Si ju, edhe unë
jam joshur nga gjëja më e fundit.
jam joshur nga gjëja më e fundit.
00:47
But at the other hand, a couple of years ago
5
22000
2000
Por nga ana tjetër, para dy vjetësh
00:49
I gave up all of my possessions,
6
24000
3000
hoqa dorë nga të gjitha posedimet e mia,
00:52
sold all my technology -- except for a bicycle --
7
27000
2000
shita të gjithë teknologjinë time,
përveç një biçiklete
përveç një biçiklete
00:54
and rode across 3,000 miles on the U.S. back roads under the power of my one body,
8
29000
6000
dhe bëra 4,828 km në rrugët dytësore
të SHBA vetëm me fuqinë e trupit tim,
të SHBA vetëm me fuqinë e trupit tim,
01:00
fuelled mostly by Twinkies and junk food.
9
35000
3000
mbushur kryesisht nga cokollata
dhe ushqime të thata.
dhe ushqime të thata.
01:03
(Laughter)
10
38000
1000
(Të qeshura)
01:04
And I've since then tried to keep technology
11
39000
2000
Dhe që atëherë jam përpjekur
ta mbaj teknologjinë
ta mbaj teknologjinë
01:06
at arm's length in many ways, so it doesn't master my life.
12
41000
4000
të mbërthyer në shumë drejtime,
që të mos më kontrollojë jetën.
që të mos më kontrollojë jetën.
01:10
At the same time, I run a website on cool tools,
13
45000
4000
Njëkohësisht, kam një uebfaqe
për mjete të papara,
për mjete të papara,
01:14
where I issue a daily obsession of the latest things in technology.
14
49000
4000
ku prezantoj një fiksim ditor
të gjërave më të fundit në teknologji.
të gjërave më të fundit në teknologji.
01:18
So I'm still perplexed about what the true meaning of technology is
15
53000
6000
Jam ende në mëdyshje rreth kuptimit
të vërtetë të teknologjisë,
të vërtetë të teknologjisë,
01:24
as it relates to humanity, as it relates to nature,
16
59000
4000
meqenëse lidhet me humanizmin,
natyrën
natyrën
01:28
as it relates to the spiritual.
17
63000
3000
dhe shpirtëroren.
01:31
And I'm not even sure we know what technology is.
18
66000
4000
Dhe s'jam i sigurt se ç'është teknologjia.
01:35
And one definition of technology is that which is first recorded.
19
70000
6000
Përkufizimi i teknologjisë është
se cila regjistrohet më parë.
se cila regjistrohet më parë.
01:41
This is the first example of the modern use of technology that I can find.
20
76000
5000
Ky është shembulli i parë i përdorimit
modern të teknologjisë që munda të gjej.
modern të teknologjisë që munda të gjej.
01:46
It was the suggested syllabus for dealing with
21
81000
4000
Ishte një program i sugjeruar
nga të tjerë për t'u marrë
nga të tjerë për t'u marrë
01:50
the Applied Arts and Science at Cambridge University in 1829.
22
85000
6000
me Artet e Zbatuara dhe Shkencë
në Universitetin e Kejmbrixhit në 1829.
në Universitetin e Kejmbrixhit në 1829.
01:56
Before that, obviously, technology didn't exist. But obviously it did.
23
91000
5000
Para kësaj, teknologjia nuk ekzistonte.
Por me sa duket ka ekzistuar.
Por me sa duket ka ekzistuar.
02:01
I like one of the definitions that Alan Kay has for technology.
24
96000
4000
Më pëlqen një prej përkufizimeve
që Alan Kej ka dhënë për teknologjinë.
që Alan Kej ka dhënë për teknologjinë.
02:05
He says technology is anything that was invented after you were born.
25
100000
4000
Ai thotë se teknologjia është çdo gjë
e shpikur para se të lindnit.
e shpikur para se të lindnit.
02:09
(Laughter)
26
104000
1000
(Të qeshura)
02:10
So it sums up a lot of what we're talking about.
27
105000
4000
Prandaj kjo përmbledh shumë gjëra
nga ato çfarë po themi këtu.
nga ato çfarë po themi këtu.
02:14
Danny Hillis actually has an update on that --
28
109000
2000
Në fakt, Deni Hills
ka një përditësim mbi këtë.
ka një përditësim mbi këtë.
02:16
he says technology is anything that doesn't quite work yet.
29
111000
4000
Ai thotë se teknologjia është gjithçka
që ende nuk funksionon.
që ende nuk funksionon.
02:20
(Laughter)
30
115000
1000
(Të qeshura)
02:21
Which also, I think, gets into a little bit of our current idea.
31
116000
5000
Edhe unë mendoj se kjo ka pak lidhje
me idenë tonë aktuale.
me idenë tonë aktuale.
02:26
But I was interested in another definition of technology.
32
121000
3000
Por unë jam interesuar në një tjetër
përkufizim të teknologjisë.
përkufizim të teknologjisë.
02:29
Something, again, that went back to something more fundamental.
33
124000
4000
Sërish, diçka që u shndërrua
në një gjë më themelore.
në një gjë më themelore.
02:33
Something that was deeper. And as I struggled to understand that,
34
128000
6000
Diçka që ishte më e thellë.
Kam pasur vështirësi ta mësoj këtë
Kam pasur vështirësi ta mësoj këtë
02:39
I came up with a way of framing the question
35
134000
3000
dhe kam zbuluar një mënyrë
për formulimin e pyetjes,
për formulimin e pyetjes,
02:42
that seemed to work for me in my investigations.
36
137000
2000
që m'u duk se më bënte punë
në hetimet e mia.
në hetimet e mia.
02:44
And I'm, this morning, going to talk about this for the first time.
37
139000
3000
Këtë mëngjes do të flas
për herë të parë për këtë gjë.
për herë të parë për këtë gjë.
02:47
So this is a very rough attempt to think out loud.
38
142000
5000
Pra, kjo është një tentativë e vështirë
për të menduar me zë të lartë.
për të menduar me zë të lartë.
02:52
The question that I came up with was this question:
39
147000
4000
Pyetja që gjeta ishte kjo:
02:56
what does technology want? And by that, I don't mean,
40
151000
3000
Çfarë do teknologjia?
Me këtë s'dua të them,
Me këtë s'dua të them,
02:59
does it want chocolate or vanilla? By what it wants, I mean,
41
154000
5000
do çokollatë, apo vanilje?
Me këtë nënkuptohet,
Me këtë nënkuptohet,
03:04
what are its inherent trends and biases?
42
159000
2000
cilat janë prirjet dhe paragjykimet
e qenësishme të saj?
e qenësishme të saj?
03:06
What are its tendencies over time? One way to think about this is
43
161000
5000
Cilat janë prirjet e saj me kalimin e kohës?
Njëra mënyrë për ta menduar këtë
Njëra mënyrë për ta menduar këtë
03:11
thinking about biological organisms, which we've heard a lot about.
44
166000
4000
është hulumtimi i organizmave biologjike,
për të cilat kemi dëgjuar shumë.
për të cilat kemi dëgjuar shumë.
03:15
And the trick that Richard Dawkins does, which is to say,
45
170000
3000
Numri që bën Riçard Dokinsi,
që me një fjalë,
që me një fjalë,
03:18
to look at them as simply as genes, as vehicles for genes.
46
173000
4000
është të shohësh thjesht gjenet.
03:22
So he's saying, what do genes want? The selfish gene.
47
177000
3000
Ai thotë, "Çfarë duan gjenet?"
Gjeni egoist.
Gjeni egoist.
03:25
And I'm applying a similar trick to say,
48
180000
3000
Po zbatoj të njëjtin marifet
për të thënë,
për të thënë,
03:28
what if we looked at the universe in our culture
49
183000
3000
po sikur të shohim universin
në kulturën tonë
në kulturën tonë
03:31
through the eyes of technology? What does technology want?
50
186000
5000
përmes syve të teknologjisë?
Çfarë do teknologjia?
Çfarë do teknologjia?
03:36
Obviously, this in an incomplete question,
51
191000
2000
Me sa duket, kjo është
një pyetje e paplotë,
një pyetje e paplotë,
03:38
just as looking at an organism as only a gene
52
193000
2000
vetëm duke e parë një organizëm
si një gjen
si një gjen
03:40
is an incomplete way of looking at it.
53
195000
2000
është një mënyrë e paplotë
për ta shqyrtuar.
për ta shqyrtuar.
03:42
But it's still very, very productive. So I'm attempting to say,
54
197000
4000
Por mbetet ende shumë produktive.
Po tentoj të them,
Po tentoj të them,
03:46
if we take technology's view of the world, what does it want?
55
201000
4000
nëse marrim këndvështrimin
e teknologjisë për botën, çfarë do?
e teknologjisë për botën, çfarë do?
03:50
And I think once we ask that question
56
205000
3000
Mendoj se po ta bëjmë këtë pyetje
03:53
we have to go back, actually, to life. Because obviously,
57
208000
5000
duhet t'i kthehemi jetës.
Sepse është e qartë se nëse
Sepse është e qartë se nëse
03:58
if we keep extending the origins of technology far back,
58
213000
3000
vazhdojmë zgjerimin e origjinës
së teknologjisë shumë mbrapa në kohë,
së teknologjisë shumë mbrapa në kohë,
04:01
I think we come back to life at some point.
59
216000
2000
mendoj se në një pikë të caktuar
i rikthehemi jetës.
i rikthehemi jetës.
04:03
So that's where I want to begin my little exploration, is in life.
60
218000
3000
Këtu dua ta nis eksplorimin tim
të vogël në jetë.
të vogël në jetë.
04:06
And like you heard from the previous speakers,
61
221000
3000
Siç dëgjuat nga folës të mëparshëm
04:09
we don't really know what life there is on Earth right now.
62
224000
3000
s'e dimë tamam se çfarë jete
ekziston në Tokë.
ekziston në Tokë.
04:12
We have really no idea.
63
227000
2000
Nuk ia kemi idenë.
04:14
Craig Venter's tremendous and brilliant attempt
64
229000
4000
Përpjekja e jashtëzakonshme
dhe inteligjente e Kreg Venterit
dhe inteligjente e Kreg Venterit
04:18
to DNA sequence things in the ocean is great.
65
233000
3000
për të zbuluar rendin e ADN-së
në oqean është e mahnitshme.
në oqean është e mahnitshme.
04:21
Brian Farrell's work is all part of this agenda to try
66
236000
3000
Puna e Brajan Ferelit është pjesë
e kësaj agjende për të tentuar
e kësaj agjende për të tentuar
04:24
and actually discover all the species on Earth.
67
239000
2000
e për të zbuluar
të gjitha speciet në Tokë.
të gjitha speciet në Tokë.
04:26
And one of the things that we should do is just make a grid of the globe
68
241000
3000
Një prej gjërave që duhet të bëjmë
është të krijojmë një rrjet global
është të krijojmë një rrjet global
04:29
and randomly go and inspect all the places that the grid intersects,
69
244000
5000
e të inspektojmë rastësisht të gjitha
vendet që kryqëzohen në rrjet,
vendet që kryqëzohen në rrjet,
04:34
just to see what's on life. And if we did that
70
249000
2000
vetëm për të parë se çfarë ka.
Po ta bënim këtë
Po ta bënim këtë
04:36
with our little Martian probe, which we have not done on Earth,
71
251000
3000
me sondën tonë të vogël marsiane,
që s'e kemi bërë në Tokë
që s'e kemi bërë në Tokë
04:39
we would begin to see some incredible species.
72
254000
4000
do të fillojmë të shohim
disa specie të pabesueshme.
disa specie të pabesueshme.
04:43
This is not on another planet. These are things
73
258000
2000
Këto s'janë në një planet tjetër.
Këto janë gjëra
Këto janë gjëra
04:45
that are hidden away on our planet.
74
260000
2000
të fshehura thellë në planetin tonë.
04:47
This is an ant that stores its colleagues' honey in its abdomen.
75
262000
5000
Kjo është një milingonë, që mjaltin
e kolegëve të saj e ruan në stomakun e saj.
e kolegëve të saj e ruan në stomakun e saj.
04:52
Each one of these organisms that we've described -- that you've seen
76
267000
3000
Secila prej këtyre organizmave
që kemi përshkruar, që keni parë
që kemi përshkruar, që keni parë
04:55
from Jamie and others, these magnificent things --
77
270000
3000
nga Xhejmi dhe të tjerë,
këto gjëra magjepsëse,
këto gjëra magjepsëse,
04:58
what they're doing, each one of them,
78
273000
2000
ku çdonjëra prej tyre
05:00
is they're hacking the rules of life.
79
275000
3000
mbart në supe rregullat e jetës.
05:03
I can't think of a single general principle of biology
80
278000
5000
S'më shkon ndërmend një parim i vetëm
i përgjithshëm për biologjinë,
i përgjithshëm për biologjinë,
05:08
that does not have an exception somewhere by some organism.
81
283000
4000
që nuk përjashtohet diku
nga një organizëm.
nga një organizëm.
05:12
Every single thing that we can think of --
82
287000
2000
Çdo gjë të vetme që mund
të mendojmë
të mendojmë
05:14
and if you heard Olivia's talk about the sexual habits,
83
289000
3000
dhe nëse keni dëgjuar bisedën e Olivias
rreth zakoneve seksuale,
rreth zakoneve seksuale,
05:17
you'll realize that there isn't anything we can say that's true for all life,
84
292000
3000
do të kuptonit se s'ka asgjë që mund të themi
që të jetë e vërtetë për të gjithë jetën,
që të jetë e vërtetë për të gjithë jetën,
05:20
because every single one of them is hacking something about it.
85
295000
4000
sepse çdonjëra prej tyre mbart diçka.
05:24
This is a solar-powered sea slug. It's a nudibranch
86
299000
4000
Ky është një kërmill deti që merr energji
nga dielli. Është një kërmill deti
nga dielli. Është një kërmill deti
05:28
that has incorporated chloroplast inside it to drive its energy.
87
303000
6000
që ka kloroplast të inkorporuar brenda
për të siguruar energji.
për të siguruar energji.
05:34
This is another version of that. This is a sea dragon,
88
309000
3000
Ky është një version tjetër.
Ky është një dragua deti
Ky është një dragua deti
05:37
and the one on the bottom, the blue one, is a juvenile that has not yet
89
312000
6000
dhe ai bluja në fund është një i ri
që akoma nuk ka gëlltitur acid,
që akoma nuk ka gëlltitur acid,
05:43
swallowed the acid, has not yet taken in
90
318000
2000
ende s'ka futur brenda në trup
05:45
the brown-green algae pond scum into its body to give it energy.
91
320000
7000
llumin e algave kafe e jeshile
për të lëshuar energji.
për të lëshuar energji.
05:52
These are hacks, and if we looked at the general shape
92
327000
5000
Këto janë mbartje dhe nëse
shohim formën e përgjithshme
shohim formën e përgjithshme
05:57
of the approaches to hacking life there are, current consensus,
93
332000
4000
të qasjeve të jetës së mbartjes,
konsensusit aktual,
konsensusit aktual,
06:01
six kingdoms. Six different broad approaches: the plants,
94
336000
4000
ka gjashtë mbretëri.
Gjashtë qasje të ndryshme:
Gjashtë qasje të ndryshme:
06:05
the animals, the fungi, the protests -- the little things -- the bacteria
95
340000
3000
bimët, kafshët, kërpudhat, protestat,
gjërat e vogla - bakteret
gjërat e vogla - bakteret
06:08
and the Archaea bacteria. The Archaeas.
96
343000
3000
dhe bakteret arke. Arket.
06:11
Those are the general approaches to life. That's one way to look at life on Earth today.
97
346000
6000
Këto janë qasjet e përgjithshme të jetës.
Ka vetëm një mënyrë për ta parë jetën sot në Tokë.
Ka vetëm një mënyrë për ta parë jetën sot në Tokë.
06:17
But a more interesting way,
98
352000
2000
Por një rrugë më interesante,
06:19
the current way to take the long view,
99
354000
3000
rruga aktuale për të marrë
këndvështrimin e gjatë
këndvështrimin e gjatë
06:22
is to look at it in an evolutionary perspective.
100
357000
3000
është ta shohësh në një perspektivë
evolucionare.
evolucionare.
06:25
And here we have a view of evolution where rather than having evolution
101
360000
6000
Këtu kemi një këndvështrim të evolucionit,
ku në vend të evolucionit
ku në vend të evolucionit
06:31
go over the linear time, we have it coming out from the center.
102
366000
3000
që kalon kohën lineare,
del nga qendra.
del nga qendra.
06:34
So in the center is the most primitive, and this is a genealogical chart
103
369000
4000
Pra, në qendër është jeta më primitive
dhe ky është grafik gjenealogjik
dhe ky është grafik gjenealogjik
06:38
of all life on earth. This is all the same six kingdoms.
104
373000
4000
i të gjithë jetës në tokë.
Këto janë të gjashta mbretëritë.
Këto janë të gjashta mbretëritë.
06:42
You see 4,000 representative species, and you can see where we are.
105
377000
4000
Janë 4,000 specie përfaqësuese
dhe këtu mund t'i shihni se ku gjenden.
dhe këtu mund t'i shihni se ku gjenden.
06:46
But what I like about this is it shows that
106
381000
1000
Ajo çfarë më pëlqen rreth kësaj
është se tregon
është se tregon
06:47
every living organism on Earth today is equally evolved.
107
382000
6000
që çdo organizëm i gjallë në Tokë
ka evoluar në mënyrë të barabartë.
ka evoluar në mënyrë të barabartë.
06:53
Those fungi and bacteria are as highly evolved as humans.
108
388000
4000
Ato kërpudha dhe baktere kanë evoluar
po aq shumë sa njerëzit.
po aq shumë sa njerëzit.
06:57
They've been around just as long and gone through
109
392000
2000
Ato kanë ekzistuar po aq gjatë,
06:59
just the same kind of trial and error to get here.
110
394000
4000
njësoj si i njëjti eksperiment dhe gabim
për të mbërritur këtu.
për të mbërritur këtu.
07:03
But we see that each one of these is actually hacking,
111
398000
5000
Por shohim se çdonjëra nga këto
në fakt është mbartëse
në fakt është mbartëse
07:08
and has a different way of finding out how to do life.
112
403000
2000
dhe ka një mënyrë të ndryshme
për të zbuluar jetesën.
për të zbuluar jetesën.
07:10
And if we take the long-term trends of life, if we begin to say,
113
405000
4000
Nëse marrim parasysh tendencat
afatgjata të jetës, nëse nisim të themi,
afatgjata të jetës, nëse nisim të themi,
07:14
what does evolution want? There's several things that we see.
114
409000
3000
çfarë do evolucioni?
Ka një sërë gjërash që shohim.
Ka një sërë gjërash që shohim.
07:17
One of the things about evolution is that nowhere on Earth
115
412000
6000
Një prej gjërave rreth evolucionit
është se s'ka asnjë vend në Tokë
është se s'ka asnjë vend në Tokë
07:23
have we ever been where we don't find life.
116
418000
4000
ku nuk gjejmë jetë.
07:27
We find life at the bottom of every long-term,
117
422000
4000
Jetë gjejmë në çdo bërthamë afatgjatë
07:31
long-distance drilling core into the center of rock
118
426000
3000
me distancë të largët
në qendër të gurit që marrim
në qendër të gurit që marrim
07:34
that we bring up -- and there's bacteria in the pores of that rock.
119
429000
4000
dhe në poret e atij guri ka baktere.
07:38
And wherever life is, it never retreats. It's ubiquitous and it wants to be more.
120
433000
4000
Kudo ku është jeta, s'ka tërheqje.
Është e kudogjendur dhe do më shumë.
Është e kudogjendur dhe do më shumë.
07:42
More and more of the inert matter of the globe
121
437000
3000
Më shumë materie
e palëvizshme e globit
e palëvizshme e globit
07:45
is being touched and animated by life.
122
440000
3000
preket dhe gjallërohet nga jeta.
07:48
The second thing is is we see diversity. We also see specialization.
123
443000
4000
Gjëja e dytë është se shohim llojshmëri.
Shohim gjithashtu specializim.
Shohim gjithashtu specializim.
07:52
We see the movement from a general-purpose cell
124
447000
3000
Shohim lëvizjen nga një qelizë
me qëllim të përgjithshëm,
me qëllim të përgjithshëm,
07:55
to the more specific and specialized.
125
450000
4000
gjer tek ajo më specifikja
dhe më e specializuara.
dhe më e specializuara.
07:59
And we see a drift towards complexity that's very intuitive.
126
454000
4000
Shohim një rrymë drejt ndërlikimit
që është tepër intuitive.
që është tepër intuitive.
08:03
And actually, we have current data that does show
127
458000
2000
Dhe në fakt, kemi disa të dhëna
aktuale që tregojnë
aktuale që tregojnë
08:05
that there is an actual drift towards complexity over time.
128
460000
4000
se ka një lëvizje reale drejt ndërlikimit
me kalimin e kohës.
me kalimin e kohës.
08:09
And the last thing, I bring back this nudibranch.
129
464000
2000
Dhe gjëja më e fundit,
tani po rikthej kërmillin e detit.
tani po rikthej kërmillin e detit.
08:11
One of the things we see about life is that it moves
130
466000
3000
Njëra prej gjërave që shohim
rreth jetës është se ajo lëviz
rreth jetës është se ajo lëviz
08:14
from the inner to increasing sociability. And by that it means
131
469000
4000
nga brendësia për të rritur miqësinë.
Me këtë nënkuptohet
Me këtë nënkuptohet
08:18
that there is more and more of life whose entire environment is other life.
132
473000
4000
se ka më shumë jetë, mjedisi i së cilës
është një jetë tërësisht tjetër.
është një jetë tërësisht tjetër.
08:22
Like those chloroplast cells --
133
477000
2000
Si ato qelizat kloroplast.
08:24
they're completely surrounded by other life.
134
479000
1000
Ato janë të rrethuara krejtësisht
nga jeta tjetër.
nga jeta tjetër.
08:25
They never touch the inner matter. There is more and more co-evolution.
135
480000
6000
Nuk e prekin kurrë materien e brendshme.
Ka më shumë bashkë-evolucion.
Ka më shumë bashkë-evolucion.
08:31
And so the general, long-term trends of evolution
136
486000
3000
Dhe prirjet e përgjithshme,
afatgjata të evolucionit
afatgjata të evolucionit
08:34
are roughly these five: ubiquity, diversity, specialization,
137
489000
4000
janë afërsisht këto të pesta:
kudogjendja, llojshmëria, specializimi,
kudogjendja, llojshmëria, specializimi,
08:38
complexity and socialization. Now, I took that and said,
138
493000
5000
ndërlikimi dhe shoqërizimi.
I mora këto dhe thashë,
I mora këto dhe thashë,
08:43
OK, what are the long-term trends in technology?
139
498000
5000
cilat janë prirjet afatgjata
në teknologji?
në teknologji?
08:48
And again, my question is, what does technology want?
140
503000
4000
Sërish, pyetja ime është,
çfarë do teknologjia?
çfarë do teknologjia?
08:52
And so, remarkably, I discovered
141
507000
3000
Për mrekulli, zbulova
08:55
that there's also a drift toward specialization.
142
510000
3000
se ka gjithashtu një lëvizje
drejt specializimit.
drejt specializimit.
08:58
That we see there's a general hammer,
143
513000
3000
Shohim që ka
një çekan të përgjithshëm
një çekan të përgjithshëm
09:01
and hammers become more and more specific over time.
144
516000
3000
dhe çekanët bëhen gjithnje e më shumë specifikë
me kalimin e kohës.
me kalimin e kohës.
09:04
There's obviously diversity. Huge numbers of things.
145
519000
5000
Është e qartë që ka llojshmëri.
Numra të mëdhenj gjërash.
Numra të mëdhenj gjërash.
09:09
This is all the contents of a Japanese home.
146
524000
2000
Këto janë përmbajtjet
e një shtëpie japoneze.
e një shtëpie japoneze.
09:11
I actually had my daughter -- gave her a tally counter,
147
526000
3000
Në fakt, vura vajzën time,
i dhashë një numërues
i dhashë një numërues
09:14
and I gave her an assignment last summer to go around
148
529000
2000
dhe verën e kaluar i caktova
një detyrë që të shkonte
një detyrë që të shkonte
09:16
and count the number of species of technology in our household.
149
531000
4000
e të numëronte speciet teknologjike
në banesën tonë.
në banesën tonë.
09:20
And it came up with 6,000 different species of products.
150
535000
3000
Në fund rezultuan 6,000 specie
të ndryshme produktesh.
të ndryshme produktesh.
09:23
I did some research and found out that the King of England, Henry VIII,
151
538000
3000
Kam bërë disa kërkime dhe kam gjetur
se Mbreti i Anglisë, Henri VIII,
se Mbreti i Anglisë, Henri VIII,
09:26
had only about 7,000 items in his household.
152
541000
3000
kishte rreth 7,000 sende
në banesën e tij.
në banesën e tij.
09:29
And he was the King of England,
153
544000
1000
Dhe ai ishte Mbreti i Anglisë
09:30
and that was the entire wealth of England at the time.
154
545000
2000
dhe në atë kohë ajo ishte
e tërë pasuria e vendit.
e tërë pasuria e vendit.
09:32
So we're seeing huge numbers of diversity in the kinds of things.
155
547000
5000
Po shohim shifra gjigande të llojshmërisë
në gjëra të ndryshme.
në gjëra të ndryshme.
09:37
This is a scene from Star Wars where the 3PO comes out
156
552000
4000
Është një skenë nga filmi "Luftërat Yjore"
ku del 3PO-ja,
ku del 3PO-ja,
09:41
and he sees machines making machines. How depraved!
157
556000
3000
dhe ai sheh që makineritë po bënin makineri.
Sa e shtrembëruar!
Sa e shtrembëruar!
09:44
Well, this is actually what we're headed towards: world machines.
158
559000
4000
Pikërisht drejt këtyre po shkojmë:
makinerive botërore.
makinerive botërore.
09:48
And the technology is only being thrown out by other technologies.
159
563000
3000
Teknologjia po flaket
nga teknologji të tjera.
nga teknologji të tjera.
09:51
Most machines will only ever be in contact with other technology
160
566000
3000
Pjesa më e madhe e makinerive do të bjerë
në kontakt me teknologji të tjera
në kontakt me teknologji të tjera
09:54
and not non-technology, or even life.
161
569000
3000
dhe me joteknologjinë,
me jetën.
me jetën.
09:57
And thirdly, the idea that machines are becoming biological and complex
162
572000
3000
Së treti, ideja që makineritë po bëhen
më biologjike dhe më komplekse,
më biologjike dhe më komplekse,
10:00
is at this point a cliche. And I'm happy to say,
163
575000
4000
ku në këtë kohë janë një klishe.
Jam i lumtur të them
Jam i lumtur të them
10:04
I was partly responsible for that cliche
164
579000
2000
se isha përgjegjës për atë klishe
10:06
that machines are becoming biological, but that's pretty evident.
165
581000
3000
që makineritë po bëhen më biologjike,
por kjo është e qartë.
por kjo është e qartë.
10:09
So the major trends in technology evolution actually
166
584000
6000
Prirjet më të mëdha
në evolucionin e teknologjisë
në evolucionin e teknologjisë
10:15
are the same as in biological evolution. The same drives that we see
167
590000
5000
në fakt janë thuajse njësoj si në evolucionin
biologjik. E njëjta gjë na jep forcën
biologjik. E njëjta gjë na jep forcën
10:20
towards ubiquity, towards diversity, towards socialization,
168
595000
3000
drejt gjithëpranisë, llojshmërisë,
specializimit,
specializimit,
10:23
towards complexity. That is maybe not a big surprise
169
598000
4000
ndërlikimit. Ndoshta nuk është
një surprizë e madhe,
një surprizë e madhe,
10:27
because if we map out, say, the evolution of armor,
170
602000
5000
sepse nëse heqim, le të themi,
evolucionin e armëve
evolucionin e armëve
10:32
you can actually follow a sort of an evolutionary-type cladistic tree.
171
607000
4000
mund të ndiqni një klandistikë
të llojit evolucionar.
të llojit evolucionar.
10:36
I suggest that, in fact, technology is the seventh kingdom of life.
172
611000
5000
Sugjeroj se, në fakt, teknologjia
është mbretëria e shtatë e jetës.
është mbretëria e shtatë e jetës.
10:41
That its operations and how it works is so similar
173
616000
4000
Se operacionet e saj dhe mënyra
si funksionon është aq e ngjashme,
si funksionon është aq e ngjashme,
10:45
that we can think of it as the seventh kingdom.
174
620000
4000
saqë mund ta mendojmë
si mbretëria e shtatë.
si mbretëria e shtatë.
10:49
And so it would be sort of approximately up there,
175
624000
3000
Do të ishte përafërsisht aty,
10:52
coming out of the animal kingdom. And if we were to do that,
176
627000
6000
duke dalë nga mbretëria e kafshëve.
Po ta bënim këtë,
Po ta bënim këtë,
10:58
we would find out -- we could actually approach technology in this way.
177
633000
3000
do të gjenim -- në fakt, në këtë mënyrë
do t'i afroheshim teknologjisë.
do t'i afroheshim teknologjisë.
11:01
This is Niles Eldredge. He was the co-developer with Stephen Jay Gould
178
636000
5000
Ky është Niles Eldredge. Është
bashkëzhvillues me Stephen Jay Gould
bashkëzhvillues me Stephen Jay Gould
11:06
of the theory of punctuated equilibrium.
179
641000
2000
i teorisë së ekuilibrimit të ndërprerë.
11:08
But as a sideline, he happens to collect cornets.
180
643000
3000
Por ne kohen e lire,
ai koleksionon buri.
ai koleksionon buri.
11:11
He has one of the world's largest collections -- about 500 of them.
181
646000
4000
Ka koleksionin më të madh në botë,
rreth 500 prej tyre.
rreth 500 prej tyre.
11:15
And he has decided to treat them as if they were trilobites, or snails,
182
650000
3000
Ka vendosur t'i trajtojë ato sikur
të ishin trilobitë, ose kërmij,
të ishin trilobitë, ose kërmij,
11:18
and to do a morphological analysis,
183
653000
2000
dhe për të bërë një analizë
morfologjike
morfologjike
11:20
and try to derive their genealogical history over time.
184
655000
4000
dhe për të degëzuar historinë
gjenealogjike me kalimin e kohës.
gjenealogjike me kalimin e kohës.
11:24
This is his chart, which is not quite published yet.
185
659000
2000
Ky është grafiku i tij,
që akoma nuk është botuar.
që akoma nuk është botuar.
11:26
But the most interesting aspect about this
186
661000
3000
Por aspekti më interesant rreth kësaj
11:29
is that if you look at those red lines at the bottom,
187
664000
3000
është se po të shikoni vijat e kuqe
në fund,
në fund,
11:32
those indicate basically a parentage of a type of cornet
188
667000
7000
tregojnë një përqindje
të një lloji kornete,
të një lloji kornete,
11:39
that was no longer made. That does not happen in biology.
189
674000
4000
që nuk u krijua më.
Kjo nuk ndodh në biologji.
Kjo nuk ndodh në biologji.
11:43
When something is extinct, you can't have it as your parent.
190
678000
3000
Kur diçka zhduket, s'mund ta mbash
si prindin tënd.
si prindin tënd.
11:46
But that does happen in technology. And it turns out
191
681000
3000
Por kjo ndodh në teknologji.
Rezulton që
Rezulton që
11:49
that that's so distinctive that you can actually look at this tree,
192
684000
4000
është kaq e dallueshme, saqë
mund ta shohësh këtë pemë
mund ta shohësh këtë pemë
11:53
and you can actually use it to determine
193
688000
3000
dhe mund ta përdorësh
për të përcaktuar
për të përcaktuar
11:56
that this is a technological system versus a biological system.
194
691000
4000
se ky është një sistem teknologjik
përballë një sistemi biologjik.
përballë një sistemi biologjik.
12:00
In fact, this idea of resurrecting the whole idea is so important
195
695000
4000
Në fakt, ideja e ringjalljes së kësaj teorie
është kaq e rëndësishme,
është kaq e rëndësishme,
12:04
that I began to think about what happens with old technology.
196
699000
4000
saqë fillova të mendoj se çfarë ndodh
me teknologjinë e vjetër.
me teknologjinë e vjetër.
12:08
And it turns out that, in fact, technologies don't die.
197
703000
5000
Rezulton që, në fakt,
teknologjia nuk vdes.
teknologjia nuk vdes.
12:13
So I suggested this to an historian of science, and he said,
198
708000
2000
Këtë ia sugjerova
një historiani të shkencës dhe tha,
një historiani të shkencës dhe tha,
12:15
"Well, what about, you know, come on, what about steam cars?
199
710000
5000
"Po makinat me avull?
12:20
They're not around anymore." Well actually, they are.
200
715000
4000
Nuk janë më ekzistuese."
Në fakt, janë.
Në fakt, janë.
12:24
In fact, they're so around that you can buy new parts for a Stanley steam automobile.
201
719000
7000
Në fakt, janë aq ekzistuese, saqë mund të blesh
pjesë të reja për një automobil Stenli me avull.
pjesë të reja për një automobil Stenli me avull.
12:31
And this is a website of a guy who's selling brand new parts
202
726000
3000
Kjo është uebfaqja e dikujt,
që shet pjesë flakë të reja
që shet pjesë flakë të reja
12:34
for the Stanley automobile. And the thing that I liked
203
729000
4000
për automobilin Stenli.
Gjëja që më pëlqeu
Gjëja që më pëlqeu
12:38
is sort of this one-click, add-to-your-cart button --
204
733000
3000
është një buton me një klikim,
shto-në-karrocën-tënde
shto-në-karrocën-tënde
12:41
(Laughter) --
205
736000
1000
(Të qeshura)
12:42
for buying steam valves. I mean, it was just -- it was really there.
206
737000
5000
për të blerë valvule avulli.
Ishte tamam aty.
Ishte tamam aty.
12:47
And so, I began to think about, well, maybe that's just a random sample.
207
742000
5000
Fillova të mendoj se ndoshta
është një kampion i rastësishëm.
është një kampion i rastësishëm.
12:52
Maybe I should do this sort of in a more conservative way.
208
747000
3000
Ndoshta duhet ta bëja këtë
në një mënyrë më konservatore.
në një mënyrë më konservatore.
12:55
So I took the great big 1895 Montgomery Ward's catalog
209
750000
5000
Mora katalogun e madh të 1985
të Montgomery Ward
të Montgomery Ward
13:00
and I randomly went through it. And I took a page -- not quite a random page --
210
755000
3000
dhe rastësisht e shfletova. Mora një faqe
dhe jo një faqe të rastësishme.
dhe jo një faqe të rastësishme.
13:03
I took a page that was actually more difficult than others
211
758000
3000
Mora një faqe që ishte në fakt
më e vështirë se të tjerat,
më e vështirë se të tjerat,
13:06
because lots of the pages are filled with things
212
761000
2000
sepse shumë faqe janë mbushur
me gjëra
me gjëra
13:08
that are still being made. But I took this page
213
763000
3000
që akoma po bëhen.
Por mora këtë faqe
Por mora këtë faqe
13:11
and I said, how many of these things are still being made?
214
766000
4000
dhe thashë, sa prej këtyre gjërave
po bëhen ende?
po bëhen ende?
13:15
And not antiques. I want to know how many of these things are still in production.
215
770000
5000
Dhe jo gjërat antike. Dua të di sa shumë
prej këtyre gjërave janë ende në prodhim.
prej këtyre gjërave janë ende në prodhim.
13:20
And the answer is: all of them.
216
775000
3000
Dhe përgjigjja është të gjitha.
13:23
All of them are still being produced. So you've got corn shellers.
217
778000
7000
Të gjitha këto janë akoma
në prodhim e sipër. Pastrues misri.
në prodhim e sipër. Pastrues misri.
13:30
I don't know who needs a corn sheller.
218
785000
2000
S'e di kush ka nevojë
për një pastrues misri.
për një pastrues misri.
13:32
Be it corn shellers -- you've got ploughs; you've got fan mills;
219
787000
4000
Ke plugje, mullinj ere,
13:36
all these things -- and these are not, again, antiques. These are --
220
791000
3000
të gjitha këto gjëra dhe këto s'janë
gjëra antike.
gjëra antike.
13:39
you can order these. You can go to the web and you can buy them now,
221
794000
3000
Këto mund t'i porosisni.
Mund të hyni në ueb e t'i blini
Mund të hyni në ueb e t'i blini
13:42
brand-new made. So in a certain sense, technologies don't die.
222
797000
5000
flakë të reja. Në një kuptim të caktuar,
teknologjitë nuk vdesin.
teknologjitë nuk vdesin.
13:47
In fact, you can buy, for 50 bucks, a stone-age knife
223
802000
7000
Në fakt, për 50 dollarë mund të blesh
një thikë të epokës së gurit,
një thikë të epokës së gurit,
13:54
made exactly the same way that they were made 10,000 years ago.
224
809000
4000
krijuar njësoj siç janë bërë
para 10,000 vitesh.
para 10,000 vitesh.
13:58
It's short, bone handle, 50 bucks. And in fact,
225
813000
4000
Është e shkurtër, me dorezë kocke,
50 dollarë. Dhe në fakt,
50 dollarë. Dhe në fakt,
14:02
what's important is that this information actually never died out.
226
817000
3000
ajo çfarë është e rëndësishme është fakti
se ky informacion s'ka shteruar kurrë.
se ky informacion s'ka shteruar kurrë.
14:05
It's not just that it was resurrected. It's continued all along.
227
820000
2000
Jo vetëm që është ringjallur,
por ka vazhduar gjatë tërë kësaj kohe.
por ka vazhduar gjatë tërë kësaj kohe.
14:07
And in Papua New Guinea, they were making stone axes
228
822000
3000
Dhe në Guinenë e Re Papua,
po bënin sëpata prej guri
po bënin sëpata prej guri
14:10
until two decades ago, just as a course of practical matters.
229
825000
7000
gjer dy dekada më parë, ishte thjesht
një drejtim çështjesh praktike.
një drejtim çështjesh praktike.
14:17
Even when we try to get rid of a technology, it's actually very hard.
230
832000
4000
Edhe po të përpiqemi ta heqim qafe
teknologjinë, në fakt është vështirë.
teknologjinë, në fakt është vështirë.
14:21
So we've all heard about the Amish giving up cars.
231
836000
4000
Të tërë kemi dëgjuar për Amishët
që braktisnin makinat e tyre.
që braktisnin makinat e tyre.
14:25
We've heard about the Japanese giving up guns.
232
840000
2000
Kemi dëgjuar për japonezët,
që po braktisin armët.
që po braktisin armët.
14:27
We've heard about this and that. But I actually went back and
233
842000
2000
Kemi dëgjuar për këtë dhe atë.
Por në fakt u ktheva
Por në fakt u ktheva
14:29
took what I could find, the examples in history
234
844000
3000
dhe mora çfarë gjeta,
shembujt e historisë
shembujt e historisë
14:32
where there have been prohibitions against technology,
235
847000
3000
ku ka pasur ndalime
kundër teknologjisë
kundër teknologjisë
14:35
and then I tried to find out when they came back in,
236
850000
3000
dhe pastaj tentova të gjeja
se kur u rikthyen,
se kur u rikthyen,
14:38
because they always came back in. And it turns out that the time,
237
853000
3000
sepse janë rikthyer gjithmonë.
Rezulton se në atë kohë
Rezulton se në atë kohë
14:41
the duration of when they were outlawed and prohibited,
238
856000
2000
kohëzgjatja e shpalljes së paligjshme
dhe të ndaluar
dhe të ndaluar
14:43
is decreasing over time. And that basically, you can delay technology,
239
858000
5000
po zvogëlohet me kalimin e kohës.
Mund ta vonosh teknologjinë,
Mund ta vonosh teknologjinë,
14:48
but you can't kill it. So this makes sense, because in a certain sense
240
863000
3000
por s'e vret dot. Kjo ka kuptim,
sepse në një drejtim të caktuar
sepse në një drejtim të caktuar
14:51
what culture is, is the accumulation of ideas.
241
866000
5000
kultura është grumbullim idesh.
14:56
That's what it's for. It's so that ideas don't die out.
242
871000
3000
Për këtë është,
që idetë të mos shterojnë.
që idetë të mos shterojnë.
14:59
And when we take that, we take this idea of what culture is doing
243
874000
6000
Kur marrim këtë ide
nga ajo çfarë bën kultura
nga ajo çfarë bën kultura
15:05
and add it to what the long-term trajectory -- again, in life's evolution --
244
880000
6000
dhe e shtojmë në trajektoren afatgjatë
- sërish në evolucionin e jetës -
- sërish në evolucionin e jetës -
15:11
we find that each case -- each of the major transitions in life --
245
886000
3000
gjejmë se çdo rast i ndryshimeve madhore
në jetë
në jetë
15:14
what they're really about is accelerating and changing
246
889000
3000
po përshpejtohet dhe po ndryshon mënyrën
15:17
the way in which evolution happens.
247
892000
3000
si ndodh evolucioni.
15:20
They're actually changing the way in which ideas are generated.
248
895000
3000
Po ndryshojnë mënyrën
se si prodhohen idetë.
se si prodhohen idetë.
15:23
So all these steps in evolution are increasing, basically,
249
898000
4000
Të gjitha këto hapa në evolucion po rriten,
15:27
the evolution of evolvability.
250
902000
2000
evolucionin e llojshmërisë
gjenetike.
gjenetike.
15:29
So what's happening over time in life is
251
904000
2000
Ajo çfarë po ndodh në jetë
me kalimin e kohës
me kalimin e kohës
15:31
that the ways in which you generate these new ideas, these new hacks,
252
906000
3000
është se mënyrat me të cilat prodhohen
këto ide të reja, këto mbartje të reja,
këto ide të reja, këto mbartje të reja,
15:34
are increasing. And the real tricks are ways
253
909000
4000
po rriten. Dhe marifetet e vërteta
janë mënyra
janë mënyra
15:38
in which you kind of explore the way of exploring.
254
913000
3000
ku eksplorohen rrugën e eksplorimit.
15:41
And then what we see in the singularity,
255
916000
2000
Atë çfarë shohim në veçanti,
15:43
that prophesized by Kurzweil and others --
256
918000
3000
profetizuar nga Kurzweil dhe të tjerë,
15:46
his idea that technology is accelerating evolution.
257
921000
4000
ideja e tij që teknologjia
po përshpejton evolucionin.
po përshpejton evolucionin.
15:50
It's accelerating the way in which we search for ideas.
258
925000
3000
Po përshpejton mënyrën
në të cilën kërkojmë ide.
në të cilën kërkojmë ide.
15:53
So if you have life hacking --
259
928000
3000
Nëse ke mbartje në jetë,
15:56
life means hacking, the game of survival --
260
931000
2000
jeta do të thotë mbartje,
lojë mbijetese,
lojë mbijetese,
15:58
then evolution is a way to extend the game by changing the rules of the game.
261
933000
4000
atëherë edhe evolucioni është një mënyrë për
të shprehur lojën duke ndryshuar rregullat e lojës.
të shprehur lojën duke ndryshuar rregullat e lojës.
16:02
And what technology is really about is better ways to evolve.
262
937000
4000
Teknologjia është një mënyrë
më e mirë për të evoluar.
më e mirë për të evoluar.
16:06
That is what we call an "infinite game."
263
941000
3000
Këtë e quajmë një "lojë të pafund".
16:09
That's the definition of "infinite game." A finite game is play to win,
264
944000
3000
Ky është përkufizimi i "lojës së pafund".
Një lojë me fund është të luash për të fituar
Një lojë me fund është të luash për të fituar
16:12
and an infinite game is played to keep playing.
265
947000
3000
dhe një lojë e pafund luhet
për të vazhduar lojën.
për të vazhduar lojën.
16:15
And I believe that technology is actually a cosmic force.
266
950000
5000
Besoj se teknologjia është në fakt
një forcë kozmike.
një forcë kozmike.
16:20
The origins of technology was not in 1829,
267
955000
3000
Origjina e teknologjisë
s'ka qenë në 1829,
s'ka qenë në 1829,
16:23
but was actually at the beginning of the Big Bang,
268
958000
3000
por në fakt ishte në fillim
të Big Bang
të Big Bang
16:26
and at that moment the entire huge billions of stars in the universe
269
961000
4000
dhe në atë moment
miliarda yjet e mëdha në univers
miliarda yjet e mëdha në univers
16:30
were compressed. The entire universe was compressed into a little quantum dot,
270
965000
4000
u ngjeshën. I tërë universi u ngjesh
në një pikë të vogël kuantumi
në një pikë të vogël kuantumi
16:34
and it was so tight in there, there was no room for any difference at all.
271
969000
3000
dhe ishte aq ngushtë aty, saqë s'kishte
hapësirë për asnjëfarë diference.
hapësirë për asnjëfarë diference.
16:37
That's the definition. There was no temperature.
272
972000
2000
Ky është përkufizimi.
Nuk kishte fare temperaturë.
Nuk kishte fare temperaturë.
16:39
There was no difference whatsoever. And at the Big Bang,
273
974000
3000
S'kishte asnjë ndryshim.
Në kohën e Big Bang,
Në kohën e Big Bang,
16:42
what it expanded was the potential for difference.
274
977000
3000
u zgjerua potenciali për ndryshim.
16:45
So as it expands and as things expand what we have
275
980000
3000
Zgjerohet dhe me zgjerimin
e gjërave përftojmë
e gjërave përftojmë
16:48
is the potential for differences, diversity, options, choices,
276
983000
5000
një potencial për ndryshime,
llojshmëri, alternativa, zgjedhje,
llojshmëri, alternativa, zgjedhje,
16:53
opportunities, possibilities and freedoms.
277
988000
2000
mundësi, shanse dhe liri.
16:55
Those are all basically the same thing.
278
990000
2000
Të gjitha këto janë e njëjta gjë.
16:57
And those are the things that technology brings us.
279
992000
4000
Këto janë gjërat që
na sjell teknologjia.
na sjell teknologjia.
17:01
That's what technology is bringing us: choices, possibilities, freedoms.
280
996000
4000
Këto na sjell teknologjia:
zgjedhje, mundësi, liri.
zgjedhje, mundësi, liri.
17:05
That's what it's about. It's this expansion of room to make differences.
281
1000000
4000
Për këtë bëhet fjalë. Është zgjerimi
i hapësirës për të bërë ndryshime.
i hapësirës për të bërë ndryshime.
17:09
And so a hammer, when we grab a hammer, that's what we're grabbing.
282
1004000
4000
Kur kapim një çekiç,
kjo është ajo që kapim.
kjo është ajo që kapim.
17:13
And that's why we continue to grab technology --
283
1008000
3000
Prandaj vazhdojmë të kapim teknologji,
17:16
because we want those things. Those things are good.
284
1011000
2000
sepse i duam këto gjëra.
Këto gjëra janë të mira.
Këto gjëra janë të mira.
17:18
Differences, freedom, choices, possibilities.
285
1013000
4000
Ndryshime, liri, zgjedhje, mundësi.
17:22
And each time we make a new opportunity place,
286
1017000
2000
Çdo herë që krijojmë
një vend të ri mundësish,
një vend të ri mundësish,
17:24
we're allowing a platform to make new ones.
287
1019000
4000
lejojmë platformën të krijojë
edhe të tjera.
edhe të tjera.
17:28
And I think it's really important. Because if you can imagine
288
1023000
3000
Mendoj se është tepër e rëndësishme,
sepse nëse mund të imagjinoni
sepse nëse mund të imagjinoni
17:31
Mozart before the technology of the piano was invented --
289
1026000
3000
Mozartin para shpikjes së teknologjisë,
së pianos,
së pianos,
17:34
what a loss to society there would be.
290
1029000
2000
ç'humbje do të ishte për shoqërinë.
17:36
Imagine Van Gogh being born
291
1031000
2000
Imagjinoni Van Gogun të lindte
17:38
before the technologies of cheap oil paints.
292
1033000
3000
para teknologjive të lira
të pikturimit me vajra.
të pikturimit me vajra.
17:41
Imagine Hitchcock before the technologies of film.
293
1036000
4000
Imagjinoni Hiçkokun
para teknologjive të filmit.
para teknologjive të filmit.
17:45
Somewhere, today, there are millions of young children being born
294
1040000
5000
Diku, sot, lindin me miliona fëmijë
17:50
whose technology of self-expression has not yet been invented.
295
1045000
5000
teknologjia e vetëshprehjes së të cilëve
akoma nuk është shpikur.
akoma nuk është shpikur.
17:55
We have a moral obligation to invent technology
296
1050000
3000
Kemi një detyrim moral
për të shpikur teknologjinë,
për të shpikur teknologjinë,
17:58
so that every person on the globe has the potential
297
1053000
2000
që çdo individ në glob
ka potencialin
ka potencialin
18:00
to realize their true difference.
298
1055000
3000
për të realizuar ndryshimin
e tij të vërtetë.
e tij të vërtetë.
18:03
We want a trillion zillion species of one individuals.
299
1058000
3000
Duam me trilionë specie nga një individ.
18:06
That's what technology really wants.
300
1061000
3000
Këtë kërkon teknologjia.
18:09
I'm going to skip through some of the objections
301
1064000
2000
Dua të anashkaloj disa
nga kundërshtimet,
nga kundërshtimet,
18:11
because I don't have answers to why there's deforestation.
302
1066000
4000
sepse nuk kam përgjigje
se pse ka shpyllëzim.
se pse ka shpyllëzim.
18:15
I don't have an answer to the fact that there seem to be
303
1070000
3000
S'kam një përgjigje për faktin
se duket që ka
se duket që ka
18:18
bad technologies. I don't have an answer to
304
1073000
2000
teknologji të këqija.
S'kam një përgjigje
S'kam një përgjigje
18:20
how this impacts on our dignity, other than to suggest that
305
1075000
4000
për mënyrën se si ndikon kjo
në dinjitetin tonë, veçse për të sugjeruar
në dinjitetin tonë, veçse për të sugjeruar
18:24
maybe the seventh kingdom, because it's so close to what life is about,
306
1079000
6000
se ndoshta mbretëria e shtatë, për shkak se
është kaq afër me kuptimin e jetës,
është kaq afër me kuptimin e jetës,
18:30
maybe we can bring it back and have it help us monitor life.
307
1085000
3000
ndoshta mund ta kthejmë mbrapsht
e të na ndihmojë të monitorojmë jetën.
e të na ndihmojë të monitorojmë jetën.
18:33
Maybe in some ways
308
1088000
2000
Ndoshta në disa drejtime
18:35
the fact that what we're trying to do with technology is find a good home for it.
309
1090000
5000
është se po përpiqemi të gjejmë
një shtëpi të mirë për teknologjinë.
një shtëpi të mirë për teknologjinë.
18:40
It's a terrible thing to spray DDT on cotton fields,
310
1095000
3000
Është diçka e tmerrshme të spërkatësh
fushat e pambukut me helme,
fushat e pambukut me helme,
18:43
but it's a really good thing to use
311
1098000
2000
por është një gjë shumë e mirë
për ta përdorur
për ta përdorur
18:45
to eliminate millions of cases of death due to malaria in a small village.
312
1100000
4000
për të eliminuar miliona raste vdekjeje
për shkak të malaries në një fshat të vogël.
për shkak të malaries në një fshat të vogël.
18:49
Our humanity is actually defined by technology.
313
1104000
3000
Humanizmi ynë përkufizohet
nga teknologjia.
nga teknologjia.
18:52
All the things that we think that we really like about humanity
314
1107000
3000
Të gjitha gjërat që pëlqejmë
rreth humanizmit
rreth humanizmit
18:55
is being driven by technology. This is the infinite game.
315
1110000
5000
nxiten në saj të teknologjisë.
Kjo është loja e pafund.
Kjo është loja e pafund.
19:00
That's what we're talking about.
316
1115000
2000
Për këtë po flasim.
19:02
You see, technology is a way to evolve the evolution.
317
1117000
4000
Teknologjia është një mënyrë
për të evoluar evolucionin.
për të evoluar evolucionin.
19:06
It's a way to explore possibilities and opportunities and create more.
318
1121000
6000
Është një mënyrë për të eksploruar mundësitë
dhe shanset dhe për të krijuar më shumë.
dhe shanset dhe për të krijuar më shumë.
19:12
And it's actually a way of playing the game, of playing all the games.
319
1127000
5000
Është në fakt një mënyrë
për të luajtur të gjitha lojërat.
për të luajtur të gjitha lojërat.
19:17
That's what technology wants.
320
1132000
2000
Këtë do teknologjia.
19:19
And so when I think about what technology wants,
321
1134000
3000
Kur mendoj se çfarë do teknologjia,
19:22
I think that it has to do with the fact that every person here -- and I really believe this --
322
1137000
5000
mendoj se ka lidhje me faktin që
çdo njeri këtu dhe e besoj vërtet këtë,
çdo njeri këtu dhe e besoj vërtet këtë,
19:27
every person here has an assignment. And your assignment is
323
1142000
5000
ka një detyrë. Dhe detyra juaj
19:32
to spend your life discovering what your assignment is.
324
1147000
3000
është ta harxhoni jetën
duke zbuluar detyrën tuaj.
duke zbuluar detyrën tuaj.
19:35
That recursive nature is the infinite game.
325
1150000
3000
Kjo natyrë rekursive
është loja e pafund.
është loja e pafund.
19:38
And if you play that well, you'll have other people involved,
326
1153000
3000
Nëse luani mirë, do të përfshihen
edhe njerëz të tjerë,
edhe njerëz të tjerë,
19:41
so even that game extends and continues even when you're gone.
327
1156000
4000
kështu që kjo lojë përhapet
dhe vazhdon edhe kur ju s'jeni më.
dhe vazhdon edhe kur ju s'jeni më.
19:45
That is the infinite game. And what technology is
328
1160000
3000
Kjo është loja e pafund.
Teknologjia është
Teknologjia është
19:48
is the medium in which we play that infinite game.
329
1163000
3000
një gjendje ku luajmë
këtë lojë të pafund.
këtë lojë të pafund.
19:51
And so I think that we should embrace technology
330
1166000
3000
Mendoj se duhet ta përqafojmë
teknologjinë,
teknologjinë,
19:54
because it is an essential part of our journey
331
1169000
3000
sepse është një pjesë thelbësore
e udhëtimit tonë
e udhëtimit tonë
19:57
in finding out who we are.
332
1172000
2000
për të zbuluar se kush jemi.
19:59
Thank you.
333
1174000
2000
Ju faleminderit.
20:01
(Applause)
334
1176000
1000
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Kevin Kelly - Digital visionaryThere may be no one better to contemplate the meaning of cultural change than Kevin Kelly, whose life story reads like a treatise on the value and impacts of technology.
Why you should listen
Kelly has been publisher of the Whole Earth Review, executive editor at Wired magazine (which he co-founded, and where he now holds the title of Senior Maverick), founder of visionary nonprofits and writer on biology, business and “cool tools.” He’s renounced all material things save his bicycle (which he then rode 3,000 miles), founded an organization (the All-Species Foundation) to catalog all life on Earth, championed projects that look 10,000 years into the future (at the Long Now Foundation), and more. He’s admired for his acute perspectives on technology and its relevance to history, biology and society. His new book, The Inevitable, just published, explores 12 technological forces that will shape our future.
Kevin Kelly | Speaker | TED.com