TEDWomen 2013
Maya Penn: Meet a young entrepreneur, cartoonist, designer, activist ...
Мая Пэн: Пазнаёмцеся з маладой прадпрымальніцай, дызайнерам, актывісткай...
Filmed:
Readability: 4.1
1,654,266 views
Мая Пэн распачала сваю першую фірму ва ўзросце 8-і год, і яна сур'ёзна думае пра тое, як ставіцца з шанаваннем як да сваіх пакупнікоў, так і да планеты. Яна дзеліцца некаторымі сваімі дасягненнямі, ўключаючы анімацыйныя фільмы, дызайны аксэсуараў, а таксама сваёй нястомнай энэргіяй у гэтай чароўнай прамове.
Maya Penn - Entrepreneur, animator, philanthropist ...
Maya Penn makes eco-friendly clothes and accessories, which she sells on a site she built -- and gives away a percent of the profits. Full bio
Maya Penn makes eco-friendly clothes and accessories, which she sells on a site she built -- and gives away a percent of the profits. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:14
Server: May I help you, sir?
0
2866
4394
Сэрвер-афіцыянт: Чаго пажадаеце?
00:19
Customer: Uh, let's see.
1
7271
2760
Кліент: Гмм, давайце паглядзім.
00:22
Server: We have pan seared registry error
2
10031
1867
Сэрвер: Прапаную падсмажаную
памылку рэгістру,
памылку рэгістру,
00:23
sprinkled with the finest corrupted data,
3
11898
1809
патрушаную найлепшымі
карумпаванымі дадзенымі,
карумпаванымі дадзенымі,
00:25
binary brioche, RAM sandwiches,
4
13710
2611
хлябцы з двайковага коду,
бутэрброды з аператыўнай,
бутэрброды з аператыўнай,
00:28
Conficker fitters,
5
16321
1322
чыпсы-чарвякі Канфікер,
00:29
and a scripting salad with or
without polymorphic dressing,
without polymorphic dressing,
6
17643
2472
да гэтага салаты са скрыпту
з паліморфнай паліўкай,
з паліморфнай паліўкай,
00:32
and a grilled coding kabob.
7
20115
3185
і падпечаны шашлык з кодаў.
00:38
Customer: I'd like a RAM sandwich
8
26626
2757
Кліент: Мне, калі ласка, бутэрброд
з аператыўнай памяццю,
з аператыўнай памяццю,
00:41
and a glass of your finest Code 39.
9
29383
3510
а выпіць -- кілішак вашага
найлепшага штрых-коду.
найлепшага штрых-коду.
00:44
Server: Would you like any desserts, sir?
10
32893
1851
Сэрвер: Што-небудзь на салодкае?
00:46
Our special is tracking cookie.
11
34744
2469
У нас адметныя высочваючыя
радкі дадзеных.
радкі дадзеных.
00:49
Customer: I'd like a batch of some
zombie tracking cookies, thank you.
zombie tracking cookies, thank you.
12
37213
3226
Кліент: Дайце падборку
радкоў-зомбі, калі-ласка.
радкоў-зомбі, калі-ласка.
00:52
Server: Coming right up, sir.
13
40439
1689
Сэрвер: Прынясу найхутчэй.
00:54
Your food will be served shortly.
14
42128
3390
Я хутка сэрвірую ваш заказ.
00:57
(Applause)
15
45518
4072
(Воплескі)
01:04
Maya Penn: I've been drawing ever
since I could hold a crayon,
since I could hold a crayon,
16
52744
3289
Мая Пэн: Я малюю з тае пары,
як навучылася трымаць аловак у руцэ,
як навучылася трымаць аловак у руцэ,
01:08
and I've been making animated flip books
17
56033
2083
і я малюю мульцікі-гарталаўкі ў нататніках
01:10
since I was three years old.
18
58116
1940
з 3-х гадовага ўзросту.
01:12
At that age, I also learned
about what an animator was.
about what an animator was.
19
60056
3194
Тады ж я даведалася,
хто такія аніматары.
хто такія аніматары.
01:15
There was a program on TV about jobs
20
63250
2333
Па тэлебачанні паказвалі
праграму пра прафесіі,
праграму пра прафесіі,
01:17
most kids don't know about.
21
65583
1762
якія большасць дзяцей не ведае.
01:19
When I understood that an animator
22
67345
1756
Калі я зразумела, што
аніматары -- гэта тыя,
аніматары -- гэта тыя,
01:21
makes the cartoons I saw on TV,
23
69101
1832
што робяць мульцікі, якія я пасля
гляджу на экране,
гляджу на экране,
01:22
I immediately said, "That's what I want to be."
24
70933
3781
я неадкладна сказала:
"Я хочу стаць аніматаркай!"
"Я хочу стаць аніматаркай!"
01:26
I don't know if I said it mentally or out loud,
25
74714
2302
Я не ведаю, ці я ўслых
гэта сказала, ці сама сабе,
гэта сказала, ці сама сабе,
01:29
but that was a greatly defining moment in my life.
26
77016
3884
але гэта быў вялікі вырашальны
момант майго жыцця.
момант майго жыцця.
01:32
Animation and art has always been my first love.
27
80900
4327
Выраб анімацыяў і мастацтва заўсёды
былі маімі ўлюбёнымі справамі.
былі маімі ўлюбёнымі справамі.
01:37
It was my love for technology that sparked the idea
28
85227
2123
Але зацікаўленасць кампутарнымі
тэхналогіямі нарадзіла ідэю
тэхналогіямі нарадзіла ідэю
01:39
for "Malicious Dishes."
29
87350
1866
стварэння анімацыі "Златворныя стравы".
("Malicious Dishes", гл. пачатак)
("Malicious Dishes", гл. пачатак)
01:41
There was a virus on my computer,
30
89216
1739
На маім кампутары быў вірус,
01:42
and I was trying to get rid of it,
31
90955
1647
я спрабавала ад яго пазбавіцца,
01:44
and all of a sudden, I just thought,
32
92602
1876
і раптам я падумала,
01:46
what if viruses have their own
little world inside the computer?
little world inside the computer?
33
94478
2940
а што, калі ў вірусаў існуе свой
маленькі свет у сярэдзіне кампутара?
маленькі свет у сярэдзіне кампутара?
01:49
Maybe a restaurant where they meet up
34
97418
2119
Можа там ёсць які шынок,
дзе яны сустракаюцца
дзе яны сустракаюцца
01:51
and do virusy things?
35
99537
1593
каб разам павірусаваць?
01:53
And thus, "Malicious Dishes" was born.
36
101130
3372
Такім чынам нарадзіліся
"Златворныя стравы".
"Златворныя стравы".
01:56
At four years old, my dad showed me
37
104502
2143
Калі мне было 4-ы гады,
тата паказаў мне,
тата паказаў мне,
01:58
how to take apart a computer
and put it back together again.
and put it back together again.
38
106645
2868
як разабраць кампутар на часткі
і скласці яго нанова.
і скласці яго нанова.
02:01
That started my love for technology.
39
109513
2610
Гэтак у мяне з'явілася цяга
да кампутарных тэхналогіяў.
да кампутарных тэхналогіяў.
02:04
I built my first website myself in HTML,
40
112123
3031
Першую маю інтэрнэт-старонку
я пабудавала на мове HTML,
я пабудавала на мове HTML,
02:07
and I'm learning JavaScript and Python.
41
115154
2517
а зараз я вучу мовы JavaScript і Python.
02:09
I'm also working on an animated series
42
117671
1739
Я таксама распрацоўваю новую анімацыю,
02:11
called "The Pollinators."
43
119410
1255
што завецца "Апыляльнікі".
02:12
It's about bees and other
pollinators in our environment
pollinators in our environment
44
120665
2216
Яна пра пчол і іншых апыляльнікаў,
што існуюць у наваколлі,
што існуюць у наваколлі,
02:14
and why they're so important.
45
122881
2369
і чаму яны карысныя.
02:17
If plants aren't pollinated by the pollinators,
46
125250
2610
Калі б кветкі не апыляліся
гэтымі апыляльнікамі,
гэтымі апыляльнікамі,
02:19
then all creatures, including ourselves,
47
127860
1909
то ўсе стварэнні, што
залежаць ад раслін,
залежаць ад раслін,
02:21
that depend on these plants, would starve.
48
129769
2516
мы ўключна, памерлі б з голаду.
02:24
So I decided to take these cool creatures
49
132285
2208
Таму я вырашыла выкарыстаць
гэтыя файныя стварэнні
гэтыя файныя стварэнні
02:26
and make a superhero team.
50
134493
3819
і зрабіць з іх каманду
супер-герояў.
супер-герояў.
02:30
(Applause)
51
138312
4555
(Воплескі)
02:38
(Foot stomp)
52
146202
3174
(Грумкаценне ног)
02:41
(Music)
53
149376
4141
(Музыка)
02:48
(Roar)
54
156028
2126
(Рык)
02:50
Pollinator: Deforestsaurus! I should have known!
55
158154
2477
Апыляльнік: Абезлесвалус! Хто ж яшчэ!
02:52
I need to call on the rest of the Pollinators!
56
160631
2418
Трэба пазваць рэшту Апыляльнікаў!
02:55
(Music)
57
163049
5771
(Музыка)
03:07
Thank you. (Applause)
58
175032
2492
Дзякуй. (Воплескі)
03:09
All of my animations start with ideas,
59
177524
3078
Усе мае анімацыі распачаліся з ідэй,
03:12
but what are ideas?
60
180602
3735
але што такое ідэі?
03:16
Ideas can spark a movement.
61
184337
3003
Ідэі могуць натхняць рухі.
03:19
Ideas are opportunities and innovation.
62
187340
3669
Ідэі -- гэта мажлівасці і новыя распрацоўкі.
03:23
Ideas truly are what make the world go round.
63
191009
3619
Дзякуючы ідэям насамрэч свет варочаецца наўкола.
03:26
If it wasn't for ideas, we wouldn't be
64
194628
2427
Калі б не ідэі, мы б не былі там,
03:29
where we are now with technology, medicine,
65
197055
1983
дзе знаходзімся зараз, не было б
03:31
art, culture, and how we even live our lives.
66
199038
4087
тэхналагічных ці медыцынскіх вынаходак,
не было б мастацтва, культуры, нашага стылю жыцця.
не было б мастацтва, культуры, нашага стылю жыцця.
03:35
At eight years old, I took my ideas
67
203125
2262
Калі мне было 8 гадоў,
я ўзяла свае ідэі
я ўзяла свае ідэі
03:37
and started my own business called Maya's Ideas,
68
205387
2944
і адкрыла фірму "Ідэі Маі,"
03:40
and my nonprofit, Maya's Ideas for the Planet.
69
208331
2776
а поруч з ім фонд "Ідэі Маі для планеты."
03:43
(Laughter)
70
211107
1746
(Смех)
03:44
And I make eco-friendly clothing and accessories.
71
212853
3451
Я вырабляю экалагічную
вопратку і аксэсуары.
вопратку і аксэсуары.
03:48
I'm 13 now, and although I started my business
72
216304
2670
Мне зараз 13, і нягледзячы на тое,
што я распачала з фірмай
што я распачала з фірмай
03:50
in 2008,
73
218974
1412
у 2008-ым,
03:52
my artistic journey started way before then.
74
220386
3310
маё мастацкае развіццё
распачалося нашмат раней.
распачалося нашмат раней.
03:55
I was greatly influenced by art, and I wanted to
75
223696
2290
Вялікі ўплыў на мяне заўсёды аказвала мастацтва,
03:57
incorporate it in everything I did, even my business.
76
225986
3020
і я хацела дапасаваць яго да ўсяго,
што я раблю, ўключаючы сваю фірму.
што я раблю, ўключаючы сваю фірму.
04:01
I would find different fabrics around the house,
77
229006
2003
Знаходзячы кавалачкі
рознае тканіны ў хаце,
рознае тканіны ў хаце,
04:03
and say, "This could be a scarf or a hat,"
78
231009
2255
я думала сабе, з гэтага можна
зрабіць шалік ці шапачку --
зрабіць шалік ці шапачку --
04:05
and I had all these ideas for designs.
79
233264
3110
у мяне было столькі ідэяў апрацоўкі матэрыялу!
04:08
I noticed when I wore my creations,
80
236374
1853
Я заўважыла, што калі я
апранала свае вырабы,
апранала свае вырабы,
04:10
people would stop me and say,
81
238227
1448
мяне спынялі на вуліцы з пытаннем:
04:11
"Wow, that's really cute. Where can I get one?"
82
239675
2057
"Як прыгожа. Дзе такое можна купіць?"
04:13
And I thought, I can start my own business.
83
241732
3183
Я сабе і падумала, што з гэтага можна
зрабіць справу і адкрыць фірму.
зрабіць справу і адкрыць фірму.
04:16
Now I didn't have any business plans
84
244915
1874
Таму што мне было толькі 8 год,
04:18
at only eight years old.
85
246789
1768
асаблівых планаў развіцця фірмы ў мяне не было.
04:20
I only knew I wanted to make pretty creations
86
248557
2027
Я толькі ведала, што хачу
вырабляць прыгожыя рэчы.
вырабляць прыгожыя рэчы.
04:22
that were safe for the environment
87
250584
1255
якія б не пагражалі асяроддзю,
04:23
and I wanted to give back.
88
251839
2038
і што я хацела падзяліцца з тымі,
каму менш за мяне пашэнціла ў жыцці.
каму менш за мяне пашэнціла ў жыцці.
04:25
My mom taught me how to sew,
89
253877
1823
Мама навучыла мяне шыць,
04:27
and on my back porch, I would sit and make
90
255700
1997
і я садзілася на прыступку
за хатай і рабіла
за хатай і рабіла
04:29
little headbands out of ribbon,
91
257697
1521
павязкі на галаву з лентаў,
04:31
and I would write down the names
and the price of each item.
and the price of each item.
92
259218
2600
а на бірцы я пісала назву і цану
для кожнага свайго вырабу.
для кожнага свайго вырабу.
04:33
I started making more items like hats,
93
261818
2070
Я пачала ствараць больш вырабаў,
04:35
scarves and bags.
94
263888
2206
такіх як шапачкі, шалікі і торбачкі.
04:38
Soon, my items began selling all over the world,
95
266094
2395
Хутка мае вырабы пачалі купляць па ўсім свеце.
04:40
and I had customers in Denmark, Italy, Australia,
96
268489
2829
У мяне з'явіліся кліенты у Даніі,
Італіі, Аўстраліі,
Італіі, Аўстраліі,
04:43
Canada and more.
97
271318
2607
Канадзе і іншых краінах.
04:45
Now, I had a lot to learn about my business,
98
273925
2584
Зразумела ж, мне трэ было шмат
што вывучыць пра кіраванне справамі,
што вывучыць пра кіраванне справамі,
04:48
like branding and marketing,
99
276509
1675
як, напрыклад, фірмовую назву
і распродаж,
і распродаж,
04:50
staying engaged with my customers,
100
278184
1758
як падтрымліваць адносіны з кліентамі
04:51
and seeing what sold the most and the least.
101
279942
3481
і назіраць за тым, што прадаецца лепш ці горш.
04:55
Soon, my business really started to take off.
102
283423
2414
Хутка фірма пачала расці.
04:57
Then one day, Forbes magazine
contacted me when I was 10 years old.
contacted me when I was 10 years old.
103
285837
4247
А аднойчы, калі мне было 10 год, са мной
звязаліся з часопіса "Forbes".
звязаліся з часопіса "Forbes".
05:02
(Laughter)
104
290084
1593
(Смех)
05:03
They wanted to feature me and my company
105
291677
2337
Яны хацелі напісаць пра мяне і маю фірму
05:06
in their article.
106
294014
2022
ў сваім атрыкуле.
05:08
Now a lot of people ask me,
107
296036
2081
Шмат хто мяне пытае,
05:10
why is your business eco-friendly?
108
298117
2426
чаму мае вырабы экалагічныя?
05:12
I've had a passion for protecting the environment
109
300543
2524
З маленькага ўзросту я моцна цікавілася
05:15
and its creatures since I was little.
110
303067
2041
асяроддзем і стварэннямі, што ў ім жывуць.
05:17
My parents taught me at an early age
111
305108
1917
Мае бацькі рана навучылі мяне
05:19
about giving back and being a
good steward to the environment.
good steward to the environment.
112
307025
3294
дзяліцца з тымі, каму менш пашэнціла,
і з розумам і пашанай ставіцца да асяроддзя.
і з розумам і пашанай ставіцца да асяроддзя.
05:22
I heard about how the dyes in some clothing
113
310319
2066
Я даведалася, што фарбы для тканіны
05:24
or the process of even making the items
114
312385
2146
ці нават працэс вырабу рэчаў
05:26
was harmful to the people and the planet,
115
314531
2579
небяспечныя для людзей і планеты.
05:29
so I started doing my own research,
116
317110
2149
Я пачала свае даследванні
05:31
and I discovered that even
after dyeing has being completed,
after dyeing has being completed,
117
319259
3105
і даведалася, што нават
пасля афарбоўкі
пасля афарбоўкі
05:34
there is a waste issue that gives a negative impact
118
322364
2026
існуе праблема для асяроддзя ў тым,
05:36
on the environment.
119
324390
1614
што невядома, што рабіць з рэшткамі.
05:38
For example, the grinding of materials,
120
326004
1983
З рэшткамі працэсу расцірання фарбаў
05:39
or the dumping of dried powder materials.
121
327987
2731
ці з рэшткамі самое сухое фарбы.
05:42
These actions can pollute the air,
122
330718
1700
Гэтае забруджвае паветра,
05:44
making it toxic to anyone or anything that inhales it.
123
332418
3763
робячы яго таксічным
для ўсіх і ўсяго, хто ім дыхае.
для ўсіх і ўсяго, хто ім дыхае.
05:48
So when I started my business,
124
336181
1464
Таму калі я пачала з фірмай,
05:49
I knew two things:
125
337645
2356
я ведала дзьве рэчы:
05:52
All of my items had to be eco-friendly,
126
340001
2712
ўсе мае вырабы павінны быць
экалагічнымі,
экалагічнымі,
05:54
and 10 to 20 percent of the profits I made
127
342713
2269
і што 10-20 адсоткаў майго заробку
05:56
went to local and global charities
128
344982
1660
павінна ахвяравацца мясцовым і сусветным
05:58
and environmental organizations.
129
346642
2077
дабрачынным арганізацыям.
06:00
(Applause)
130
348719
3868
(Воплескі)
06:04
I feel I'm part of the new wave of entrepreneurs
131
352587
2549
Я лічу сябе часткай новай хвалі прадпрымальнікаў,
06:07
that not only seeks to have a successful business,
132
355136
2262
якія не толькі хочуць зарабіць грошы,
06:09
but also a sustainable future.
133
357398
2776
але і спрыяць ўстойліваму развіццю свету.
06:12
I feel that I can meet the needs of my customers
134
360174
1989
Я веру, што магу задаволіць
маіх пакупнікоў,
маіх пакупнікоў,
06:14
without compromising the
ability of future generations
ability of future generations
135
362163
2830
ашчадна ставячыся да мажлівасці
будучых пакаленняў
будучых пакаленняў
06:16
to live in a greener tomorrow.
136
364993
2588
жыць больш экалагічна чыстае жыццё.
06:19
We live in a big, diverse and beautiful world,
137
367581
2599
Мы жывем у вялікім, разнастайным
і прыгожым свеце,
і прыгожым свеце,
06:22
and that makes me even more passionate to save it.
138
370180
2456
і ад гэтага мне яшчэ больш карціць абараніць яго.
06:24
But it's never enough to just
to get it through your heads
to get it through your heads
139
372636
2378
Пранесці тое, што здараецца ў свеце
толькі праз галаву і думкі --
толькі праз галаву і думкі --
06:27
about the things that are happening in our world.
140
375014
2182
недастаткова.
06:29
It takes to get it through your hearts,
141
377196
2300
Усё трэба пранесці праз сэрца,
06:31
because when you get it through your heart,
142
379496
1608
таму што менавіта тады
06:33
that is when movements are sparked.
143
381104
2171
ствараецца ідэя арганізоўваць рухі.
06:35
That is when opportunities
144
383275
1299
Менавіта тады мажлівасці
06:36
and innovation are created,
145
384574
1672
і вынаходкі бачаць свет,
06:38
and that is why ideas come to life.
146
386246
3033
гэтак ідэі робяцца рэальнасцю.
06:41
Thank you, and peace and blessings.
147
389279
5027
Дзякуй, усім міра і шчасця.
06:46
(Applause)
148
394312
5632
(Воплескі)
06:51
Thank you. (Applause)
149
399944
2771
Дзякуй. (Воплескі)
06:54
Pat Mitchell: So, you heard Maya talk about
150
402715
3300
Пэт Мітчэл: Вы кагадзе пачулі,
як Мая размаўляла пра сваіх бацькоў,
як Мая размаўляла пра сваіх бацькоў,
06:58
the amazing parents who are behind
151
406015
2823
якія за спінай
07:00
this incredible woman. Where are they?
152
408838
2217
гэтае чароўнае жанчыны. Дзе яны?
07:03
Please, Mr. and Mrs. Penn. Would you just -- Ah!
153
411055
2998
Калі ласка, спадар і спадарыня Пэн, можа вы... Вах.
07:06
(Applause)
154
414053
3754
(Воплескі)
ABOUT THE SPEAKER
Maya Penn - Entrepreneur, animator, philanthropist ...Maya Penn makes eco-friendly clothes and accessories, which she sells on a site she built -- and gives away a percent of the profits.
Why you should listen
To sell her line of luscious knit scarves and eco-friendly hats, teenaged entrepreneur Maya Penn built and maintains her own retail website. (She started the business when she was 8.) She’s also an animator and a geek, and an eager evangelist of teaching kids of be entrepreneurs at any age. Bursting with ideas, she recently started a side nonprofit called Maya’s Ideas 4 The Planet.
Maya Penn | Speaker | TED.com