TEDWomen 2013
Maya Penn: Meet a young entrepreneur, cartoonist, designer, activist ...
Maya Penn: Takoni një ndërmarrëse, kartoniste, dizajnere, aktiviste... të re
Filmed:
Readability: 4.1
1,654,266 views
Maya Penn krijoi kompanine e saj të parë kur ishte 8 vjec dhe mendon sesi të jetë e përgjegjshme ndaj klientëve dhe planetit. Ajo tregon historine e saj -- dhe filma vizatimorë dhe dizajne--me një energji infektuese.
Maya Penn - Entrepreneur, animator, philanthropist ...
Maya Penn makes eco-friendly clothes and accessories, which she sells on a site she built -- and gives away a percent of the profits. Full bio
Maya Penn makes eco-friendly clothes and accessories, which she sells on a site she built -- and gives away a percent of the profits. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:14
Server: May I help you, sir?
0
2866
4394
Kamarjerja: Si mund t'ju shërbej, zotëri?
00:19
Customer: Uh, let's see.
1
7271
2760
Klienti : Ja të shoh.
00:22
Server: We have pan seared registry error
2
10031
1867
Kamarjerja: Kemi registry error të tiganisur
00:23
sprinkled with the finest corrupted data,
3
11898
1809
të spërkatur me të dhënat e korruptuara data
më të mira,
më të mira,
00:25
binary brioche, RAM sandwiches,
4
13710
2611
briosh binary, sanduice RAM,
00:28
Conficker fitters,
5
16321
1322
petulla Conficker,
00:29
and a scripting salad with or
without polymorphic dressing,
without polymorphic dressing,
6
17643
2472
dhe nje sallatë skriptesh me ose pa
salcë polimorfike,
salcë polimorfike,
00:32
and a grilled coding kabob.
7
20115
3185
dhe qebab kodesh të grilluar,
00:38
Customer: I'd like a RAM sandwich
8
26626
2757
Klienti : Do marr një sanduic RAM
00:41
and a glass of your finest Code 39.
9
29383
3510
dhe një gotë nga Code 39 më i mirë.
00:44
Server: Would you like any desserts, sir?
10
32893
1851
Kamarjerja: A do të merrni ëmbëlsirë?
00:46
Our special is tracking cookie.
11
34744
2469
Specialiteti ynë është tracking cookie.
00:49
Customer: I'd like a batch of some
zombie tracking cookies, thank you.
zombie tracking cookies, thank you.
12
37213
3226
Klienti : Do marr disa tracking cookies zombie, faleminderit.
00:52
Server: Coming right up, sir.
13
40439
1689
Kamarjerja: Menjëherë zotëri.
00:54
Your food will be served shortly.
14
42128
3390
Do t'ju servirim shumë shpejt.
00:57
(Applause)
15
45518
4072
(Duartrokitje)
01:04
Maya Penn: I've been drawing ever
since I could hold a crayon,
since I could hold a crayon,
16
52744
3289
Maya Penn: Kam vizatuar që kur
mund të mbaja lapsin.
mund të mbaja lapsin.
01:08
and I've been making animated flip books
17
56033
2083
dhe kam bërë filma vizatimorë në blloqe shënimesh
01:10
since I was three years old.
18
58116
1940
që kur isha tre vjec.
01:12
At that age, I also learned
about what an animator was.
about what an animator was.
19
60056
3194
Në atë moshë mësova se cfare ishte animatori.
01:15
There was a program on TV about jobs
20
63250
2333
Ishte një program në TV për punët
01:17
most kids don't know about.
21
65583
1762
që fëmijët nuk i dinë.
01:19
When I understood that an animator
22
67345
1756
Unë kuptova që animatori
01:21
makes the cartoons I saw on TV,
23
69101
1832
bën filmat vizatimorë që shoh në TV,
01:22
I immediately said, "That's what I want to be."
24
70933
3781
dhe thashë menjëherë, "Ja cfarë dua të bëhem."
01:26
I don't know if I said it mentally or out loud,
25
74714
2302
Nuk e di a e mendova apo e thashë me zë të lartë,
01:29
but that was a greatly defining moment in my life.
26
77016
3884
por ishte një moment përcaktues në jetën time.
01:32
Animation and art has always been my first love.
27
80900
4327
Animimi dhe arti kanë qenë pasionet e mia të para.
01:37
It was my love for technology that sparked the idea
28
85227
2123
Ishte dashuria për teknologjinë që ngjalli idenë
01:39
for "Malicious Dishes."
29
87350
1866
për ffilmin vizatimor " Pjatat Keqdashëse".
01:41
There was a virus on my computer,
30
89216
1739
Ishte një virus në kompjuterin tim,
01:42
and I was trying to get rid of it,
31
90955
1647
dhe po përpiqesha ta pastroja,
01:44
and all of a sudden, I just thought,
32
92602
1876
kur papritur, mendova,
01:46
what if viruses have their own
little world inside the computer?
little world inside the computer?
33
94478
2940
po sikur viruset të kenë botën e tyre
të vogël brenda kompjuterit?
të vogël brenda kompjuterit?
01:49
Maybe a restaurant where they meet up
34
97418
2119
Ndoshta një restorant që takohen
01:51
and do virusy things?
35
99537
1593
dhe bëjnë gjëra virusesh?
01:53
And thus, "Malicious Dishes" was born.
36
101130
3372
Kështu lindi " Pjatat Keqdashëse".
01:56
At four years old, my dad showed me
37
104502
2143
Kur isha 4 vjec, babai më tregoi
01:58
how to take apart a computer
and put it back together again.
and put it back together again.
38
106645
2868
si ta cmontoj e ta montoj prape nje kompjuter.
02:01
That started my love for technology.
39
109513
2610
Kjo filloi pasionin tim për teknologjinë.
02:04
I built my first website myself in HTML,
40
112123
3031
Krijova websitin e parë vetë në HTML,
02:07
and I'm learning JavaScript and Python.
41
115154
2517
dhe po mësoj JavaScript dhe Python.
02:09
I'm also working on an animated series
42
117671
1739
Po punoj po ashtu në një seri viatimore
02:11
called "The Pollinators."
43
119410
1255
që quhet "Polinuesit".
02:12
It's about bees and other
pollinators in our environment
pollinators in our environment
44
120665
2216
Eshtë për bletët dhe polinatorët e tjerë në mjedis
02:14
and why they're so important.
45
122881
2369
dhe pse janë kaq të rëndësishëm.
02:17
If plants aren't pollinated by the pollinators,
46
125250
2610
Nëse bimët nuk polinohen nga polinatorët,
02:19
then all creatures, including ourselves,
47
127860
1909
atëherë gjithë krijesat, edhe ne,
02:21
that depend on these plants, would starve.
48
129769
2516
që varemi nga bimët, do të vdisnim urie.
02:24
So I decided to take these cool creatures
49
132285
2208
Vendosa t'i marr këto krijesa
02:26
and make a superhero team.
50
134493
3819
dhe të bëj një grup superheronjsh.
02:30
(Applause)
51
138312
4555
(Duartrokitje)
02:38
(Foot stomp)
52
146202
3174
(Përplasje këmbësh)
02:41
(Music)
53
149376
4141
(Muzikë)
02:48
(Roar)
54
156028
2126
(Ulërimë)
02:50
Pollinator: Deforestsaurus! I should have known!
55
158154
2477
Polinuesi: Shpyllëuesa! Duhet ta kisha ditur!
02:52
I need to call on the rest of the Pollinators!
56
160631
2418
Duhet të thërras Polinuesit e tjere!
02:55
(Music)
57
163049
5771
(Muzikë)
03:07
Thank you. (Applause)
58
175032
2492
Falemnderit. (Duartrokitje)
03:09
All of my animations start with ideas,
59
177524
3078
Animimet e mia fillojnë me ide,
03:12
but what are ideas?
60
180602
3735
por cfarë janë idetë?
03:16
Ideas can spark a movement.
61
184337
3003
Idetë mund të ngjallin një lëvizje.
03:19
Ideas are opportunities and innovation.
62
187340
3669
Idetë janë oportunitet dhe novacion.
03:23
Ideas truly are what make the world go round.
63
191009
3619
Idetë janë ato që e bëjnë botën të vërtitet.
03:26
If it wasn't for ideas, we wouldn't be
64
194628
2427
Nëse s'do të ishin idetë, ne s'do të ishim
03:29
where we are now with technology, medicine,
65
197055
1983
atje ku jemi tani në teknologji, mjekësi,
03:31
art, culture, and how we even live our lives.
66
199038
4087
art, kulturë, dhe si e jetojmë jetën.
03:35
At eight years old, I took my ideas
67
203125
2262
Në tetë vjec, mblodha idetë e mia
03:37
and started my own business called Maya's Ideas,
68
205387
2944
dhe krijova biznesin tim që quhet Idetë e Majës,
03:40
and my nonprofit, Maya's Ideas for the Planet.
69
208331
2776
dhe atë jofitimprurëse, Idetë e Majës për Planetin.
03:43
(Laughter)
70
211107
1746
(Të qeshura)
03:44
And I make eco-friendly clothing and accessories.
71
212853
3451
Unë bëj veshje dhe aksesorë ekologjike.
03:48
I'm 13 now, and although I started my business
72
216304
2670
Jam 13 tani, dhe edhe pse e fillova biznesin
03:50
in 2008,
73
218974
1412
në 2008,
03:52
my artistic journey started way before then.
74
220386
3310
udhëtimi artistik filloi shumë kohë më parë.
03:55
I was greatly influenced by art, and I wanted to
75
223696
2290
Jam influencuar shumë nga arti, dhe doja ta
03:57
incorporate it in everything I did, even my business.
76
225986
3020
inkorporoja atë në cdo gjë që bëja, edhe në biznes.
04:01
I would find different fabrics around the house,
77
229006
2003
Gjeja pëlhura të ndryshme rreth e rrotull në shtëpi,
04:03
and say, "This could be a scarf or a hat,"
78
231009
2255
dhe thoja, "Kjo mund te jetë nje shall apo kapele,"
04:05
and I had all these ideas for designs.
79
233264
3110
dhe kisha gjithë këto ide për dizajne.
04:08
I noticed when I wore my creations,
80
236374
1853
Vija re kur i vishja krijimet e mia,
04:10
people would stop me and say,
81
238227
1448
që njerëzit më ndalonin dhe pyesnin,
04:11
"Wow, that's really cute. Where can I get one?"
82
239675
2057
"Wow, shumë e bukur. Ku mund të gjej një?"
04:13
And I thought, I can start my own business.
83
241732
3183
Mendova se mund të nis binesin tim.
04:16
Now I didn't have any business plans
84
244915
1874
Nuk kisha ndonjë plan biznesi
04:18
at only eight years old.
85
246789
1768
në 8 vjec.
04:20
I only knew I wanted to make pretty creations
86
248557
2027
Vetëm se dija që doja të bëja krijime të bukura
04:22
that were safe for the environment
87
250584
1255
që ishin të padëmshme për mjedisin
04:23
and I wanted to give back.
88
251839
2038
dhe doja jepja mbrapsht.
04:25
My mom taught me how to sew,
89
253877
1823
Nëna ime më mësoi të qepja,
04:27
and on my back porch, I would sit and make
90
255700
1997
dhe unë ulesha në verandën prapa shtëpisë
04:29
little headbands out of ribbon,
91
257697
1521
e bëja rripa flokësh me fjongo,
04:31
and I would write down the names
and the price of each item.
and the price of each item.
92
259218
2600
dhe shkruaja emrat dhe cmimet për cdo copë.
04:33
I started making more items like hats,
93
261818
2070
Fillova të bëja gjëra të tjera si kapele,
04:35
scarves and bags.
94
263888
2206
shalle dhe canta.
04:38
Soon, my items began selling all over the world,
95
266094
2395
Shpejt, prodhimet e mia filluan të shiten në gjithë botën,
04:40
and I had customers in Denmark, Italy, Australia,
96
268489
2829
kisha klientë në Danimarkë, Itali, Australi,
04:43
Canada and more.
97
271318
2607
Kanada etj.
04:45
Now, I had a lot to learn about my business,
98
273925
2584
Kisha akoma për të mësuar shumë rreth biznesit,
04:48
like branding and marketing,
99
276509
1675
si marketimi,
04:50
staying engaged with my customers,
100
278184
1758
lidhja me klientët,
04:51
and seeing what sold the most and the least.
101
279942
3481
dhe shqyrtimi i shitjeve.
04:55
Soon, my business really started to take off.
102
283423
2414
Shpejt, biznesi im u rrit.
04:57
Then one day, Forbes magazine
contacted me when I was 10 years old.
contacted me when I was 10 years old.
103
285837
4247
Një ditë, kur isha 10 vjec,
më kontaktoi revista Forbes.
më kontaktoi revista Forbes.
05:02
(Laughter)
104
290084
1593
(Të qeshura)
05:03
They wanted to feature me and my company
105
291677
2337
Ata donin t'më paraqisnin mua dhe biznesin tim
05:06
in their article.
106
294014
2022
në një artikull.
05:08
Now a lot of people ask me,
107
296036
2081
Shumë njerëz më pyesin,
05:10
why is your business eco-friendly?
108
298117
2426
pse është binesi yt ekologjik?
05:12
I've had a passion for protecting the environment
109
300543
2524
Kam pasur pasion për të mbrojtur ambjentin
05:15
and its creatures since I was little.
110
303067
2041
dhe krijesat e tij që kur isha e vogël.
05:17
My parents taught me at an early age
111
305108
1917
Prindërit më mësuan në moshë të vogël
05:19
about giving back and being a
good steward to the environment.
good steward to the environment.
112
307025
3294
që të shpërblej dhe t'i shërbej mjedisit.
05:22
I heard about how the dyes in some clothing
113
310319
2066
Dëgjova sesi bojërat në veshjet
05:24
or the process of even making the items
114
312385
2146
ose procesi i bërjes së tyre
05:26
was harmful to the people and the planet,
115
314531
2579
ishte i dëmshëm për njerëzit dhe planetin,
05:29
so I started doing my own research,
116
317110
2149
kështu fillova të kërkoj vetë,
05:31
and I discovered that even
after dyeing has being completed,
after dyeing has being completed,
117
319259
3105
dhe zbulova që edhe
pasi kishte mbaruar ngjyrosja,
pasi kishte mbaruar ngjyrosja,
05:34
there is a waste issue that gives a negative impact
118
322364
2026
është cështja e mbeturinave që ka impakt negativ
05:36
on the environment.
119
324390
1614
mbi mjedisin.
05:38
For example, the grinding of materials,
120
326004
1983
Për shembull, bluarja e materialeve,
05:39
or the dumping of dried powder materials.
121
327987
2731
ose hedhja e pluhurit të tharë të materialeve.
05:42
These actions can pollute the air,
122
330718
1700
Këto veprime ndotin ajrin,
05:44
making it toxic to anyone or anything that inhales it.
123
332418
3763
e bëjnë toksik për cdokush dhe cdogjë që e thith.
05:48
So when I started my business,
124
336181
1464
Kur fillova biznesin,
05:49
I knew two things:
125
337645
2356
dija dy gjëra:
05:52
All of my items had to be eco-friendly,
126
340001
2712
Të gjitha prodhimet e mija
duhet të ishin ekologjike,
duhet të ishin ekologjike,
05:54
and 10 to 20 percent of the profits I made
127
342713
2269
dhe 10-20 përqind e fitimit
05:56
went to local and global charities
128
344982
1660
do shkonte për bamirësi lokale dhe globale
05:58
and environmental organizations.
129
346642
2077
dhe organizata amblentaliste.
06:00
(Applause)
130
348719
3868
(Duartrokitje)
06:04
I feel I'm part of the new wave of entrepreneurs
131
352587
2549
Ndihem pjesë e një rryme të re ndërmarrësish
06:07
that not only seeks to have a successful business,
132
355136
2262
që nuk kërkon vetëm një biznes të sukseshëm,
06:09
but also a sustainable future.
133
357398
2776
por një të ardhme të qëndrueshme.
06:12
I feel that I can meet the needs of my customers
134
360174
1989
Ndjej që mund të plotësoj kërkesat e klientëve
06:14
without compromising the
ability of future generations
ability of future generations
135
362163
2830
pa rrezikuar aftësinë e gjeneratave të ardhshme
06:16
to live in a greener tomorrow.
136
364993
2588
për të jetuar në një të ardhme më të gjelbër.
06:19
We live in a big, diverse and beautiful world,
137
367581
2599
Ne jetojmë në një botë të madhe të ndryshme e të bukur,
06:22
and that makes me even more passionate to save it.
138
370180
2456
që më bën të ndihem më e pasionuar ta shpëtoj.
06:24
But it's never enough to just
to get it through your heads
to get it through your heads
139
372636
2378
Por nuk mjafton vetëm të mendosh
06:27
about the things that are happening in our world.
140
375014
2182
rreth gjërave që po ndodhin në botë.
06:29
It takes to get it through your hearts,
141
377196
2300
Duhet të kalojnë nga zemra,
06:31
because when you get it through your heart,
142
379496
1608
sepse kur i kalon nga zemra,
06:33
that is when movements are sparked.
143
381104
2171
ngjall lëvizje.
06:35
That is when opportunities
144
383275
1299
Kështu krijohen mundësitë
06:36
and innovation are created,
145
384574
1672
dhe inovacionet
06:38
and that is why ideas come to life.
146
386246
3033
dhe idetë bëhen realitet.
06:41
Thank you, and peace and blessings.
147
389279
5027
Falemnderit dhe paqe
06:46
(Applause)
148
394312
5632
(Duartrokitje)
06:51
Thank you. (Applause)
149
399944
2771
Falemnderit. (Duartrokitje)
06:54
Pat Mitchell: So, you heard Maya talk about
150
402715
3300
Pat Mitchell: E dëgjuat Majën të flasë
06:58
the amazing parents who are behind
151
406015
2823
për prindërit e mrekullueshëm pas
07:00
this incredible woman. Where are they?
152
408838
2217
kësaj gruaje të pabesueshme. Ku janë ata?
07:03
Please, Mr. and Mrs. Penn. Would you just -- Ah!
153
411055
2998
Ju lutem,Z. dhe Zj. Penn. Mund të..--Ah!
07:06
(Applause)
154
414053
3754
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Maya Penn - Entrepreneur, animator, philanthropist ...Maya Penn makes eco-friendly clothes and accessories, which she sells on a site she built -- and gives away a percent of the profits.
Why you should listen
To sell her line of luscious knit scarves and eco-friendly hats, teenaged entrepreneur Maya Penn built and maintains her own retail website. (She started the business when she was 8.) She’s also an animator and a geek, and an eager evangelist of teaching kids of be entrepreneurs at any age. Bursting with ideas, she recently started a side nonprofit called Maya’s Ideas 4 The Planet.
Maya Penn | Speaker | TED.com